Door Willem de Moor

Redacteur

Creality CR-6SE Review

3d-printen zonder zorgen over bijzaken

19-05-2020 • 06:00

163

Multipage-opmaak

Inleiding

Wie weleens heeft overwogen een 3d-printer te kopen of iemand erover heeft horen praten, kan eigenlijk niet om twee namen heen: Creality en Prusa. Laatstgenoemde is sinds 2012 actief en het is je moeilijk voor te stellen dat Creality dit jaar pas zijn zesde verjaardag viert. Met name de Ender-3 is een bijzonder populaire printer voor als je budget niet gigantisch is. De Ender-3 kost ongeveer 150 tot 200 euro, stukken minder dan de pakweg 800 of 900 euro van een Prusa. Daar is met de Prusa Mini overigens verandering in gekomen, want die kost nog maar 350 euro.

De Ender-3 is echter niet het enige model uit Creality's productgamma. Het bedrijf heeft ook grotere en duurdere printers, en de nieuwste printer in het iets duurdere segment is de CR-6 SE. Hij is nog niet verkrijgbaar en anders dan we gewend zijn, is de printer geïntroduceerd via een Kickstarter, vooral om feedback van backers te verzamelen en daarmee het product te verbeteren. Vooralsnog kost de printer pakweg 350 euro en zit dan net onder het niveau van een Prusa Mini, en wat boven de aangekondigde Ender-3 V2, die tussen de 250 en 300 euro gaat kosten.

We hebben van Creality een CR-6 SE ontvangen om te testen. We zullen zien wat deze 'verjaardagsprinter' volgens Creality zo speciaal maakt en hoe de printkwaliteit is. Dat doen we voornamelijk aan de hand van praktijktests. We kijken vooral naar een vergelijking met een Ender-3, deels omdat dit een zeer populaire printer van hetzelfde bedrijf is en deels omdat deze printer tijdens de quarantaine thuis beschikbaar was.

Recap of primer

Het is alweer even geleden sinds we een 3d-printer hebben gereviewd, dus beginnen we met een kleine recap, of primer zo je wilt. Uiteraard kun je deze pagina gevoeglijk overslaan als je al bekend bent met 3d-printers.

Een 3d-printer zoals we hier bespreken, en het gros van wat je als consument koopt, is een fdm-printer, waarbij fdm staat voor fused deposition modelling. Ze worden ook wel fff-printers genoemd: fused filament fabrication. Dat wil zeggen: je hebt een materiaal, filament in dit geval, dat laag voor laag wordt aangebracht om een 3d-structuur te bouwen. Er zijn ook andere 3d-printmethodes, waarvan de relevantste voor consumenten sls-printing is. Daarbij wordt een vloeibaar hars laagje voor laagje uitgehard, maar daarover hebben we het nu verder niet.

De laagjes filament worden geëxtrudeerd, ofwel door een opening geperst om laagjes met vaste afmetingen te kunnen maken en om het filament te smelten. Als het stolt, is het bovenste laagje versmolten met de onderliggende laag. Je print dus met gesmolten plastic, waarbij je keus hebt uit diverse plastics, elk met specifieke eigenschappen en verwerkingstemperaturen. We gebruiken vooral pla om te printen; dat vervormt niet zo gemakkelijk en is eenvoudig te printen. Bovendien is het biologisch afbreekbaar. Polylactic acid, waar de afkorting voor staat, wordt onder meer ook in de verpakkingsindustrie en voor medische implantaten gebruikt.

Om die laagjes gesmolten plastic te deponeren, is een spuitkop nodig. Die verwarmt het filament en kan heel precies strengen plastic voortbrengen. De spuitkop wordt tot de gewenste temperatuur verwarmd met een verwarmingselement en gecontroleerd door een temperatuursensor. De spuitkop beweegt op kleine afstand boven het object dat geprint wordt; de hoogte houdt verband met de printkwaliteit. Voor veel standaardprints wordt een hoogte van 0,2mm per laag gebruikt.

De aanvoer van filament naar de spuitkop gebeurt in grote lijnen op twee manieren: direct of indirect. Bij die eerste methode zit een stappenmotor vlak boven de spuitkop of extruder en voert die het filament aan. Dat werkt erg nauwkeurig en direct, maar heeft als nadeel dat de extruder veel massa heeft; zo'n stappenmotor is vrij zwaar. De andere methode maakt gebruik van een zogeheten bowden-extruder. Daarbij zit de aanvoerende stappenmotor op een vaste plek en wordt het filament via een buisje naar de extruder geduwd. Dat levert een lichtere spuitkop op, maar onderweg kan het filament wat buigen en zeker met flexibele filamenten kan dat lastig zijn.

De bewegingen van de spuitkop worden door drie assen geregeld. Bij een zogenaamde cartesische printer wordt het assenstelsel x-y-z aangebouden, met voor elke as een stappenmotor om daarlangs te bewegen. Er zijn diverse implementaties, maar de eenvoudigste is de bouwtafel op de y-as, de spuitkop of extruder op de x-as en de z-as beweegt de x-as compleet met extruder omhoog en omlaag. Door combinaties van vooral beweging op de x- en y-as kunnen complexe figuren worden geprint, waarbij de z-as steeds een klein beetje omhoog beweegt totdat de print klaar is.

Om al die bewegingen aan te sturen, naast bijkomende zaken als het verwarmen van de extruder en eventueel het printbed, de ventilators en displays, is een moederbordje met daarop een microcontroller nodig. Meestal is dat gebaseerd op een Arduino-microcontroller, met grote mosfets om de verwarmingselementen te schakelen en speciale drivers om de stappenmotoren aan te sturen. Die stappenmotoren kunnen heel precieze bewegingen mogelijk maken, met fracties van millimeters.

Ten slotte moet de controller, of het moederbord, weten waar de extruder zich bevindt. De meeste printers hebben een open loop-systeem, wat wil zeggen dat er geen feedback over de beweging aan de computer wordt gegeven. Enkel aan het begin van de print worden de nulcoördinaten van het assenstelsel opgezocht, waarna erop vertrouwd wordt dat alle bewegingen zoals bedoeld worden uitgevoerd. Bovendien moet het printbed volledig parallel aan de x- en y-as zijn, omdat anders de hoogte van het bed zou variëren. Dit bed leveling kan voor elke print gebeuren, maar in de praktijk wordt het met een goed ingeregelde printer meestal slechts sporadisch gedaan.

Om die nulpunten van het assenstelsel voor het begin van elke print te zoeken, worden eindstops of endstops gebruikt. Voor de x- en y-as zijn dat meestal simpele schakelaars waartegenaan gestoten wordt om ze te sluiten, maar voor de z-as worden soms ook andere schakelaars gebruikt. Zo kan een optische sensor gebruikt worden of een inductieve sensor die het bed detecteert. Geavanceerdere z-sensors maken ook trucs als automatische bed leveling mogelijk.

De CR-6 SE: de constructie

De nieuwste Creality-printer is een standaard cartesische printer, waarbij het printbed op de y-as van voor naar achter beweegt en de x-as van links naar rechts. Beide assen worden met een stappenmotor en tandriem bewogen langs een 2020-profiel waarin een wagen met katrolwielen loopt. Voor de y-as is dat het frame voor het verwarmde bed en voor de x-as is het de extruder. De z-as tilt de complete x-as omhoog en gebruikt daarvoor twee schroefassen, met ieder een eigen stappenmotor.

De twee z-assen zijn door middel van een tandriem gekoppeld om te voorkomen dat de x-as scheeftrekt. Bij de Ender-3 wordt de x-as door slechts één schroefas omhooggehouden en hoewel dat in de praktijk weinig problemen oplevert, is een dubbele z-as wel zo stabiel. Met modificaties als een direct-drive extruder en/of lineaire rails wordt de x-as een stuk zwaarder, zodat een dubbele z-as van pas kan komen.

Creality CR-6 SECreality CR-6 SECreality CR-6 SECreality CR-6 SE

Het printbed rust op de y-as en Creality heeft hier geprobeerd je leven te veraangenamen. Voor stabiliteit van het platform is de y-as, of het aluminium profiel daarvan, verbreed, zodat het printbed niet snel kantelt. Het printbed zit direct op de draagslede vast, waar veel printers, waaronder de Ender-3, het bed met geveerde schroeven monteren. Dat is om het bed te kunnen uitlijnen, maar zoals we zullen zien, is dat bij de CR-6 SE niet nodig.

De x-as is vrij standaard en komt sterk overeen met die van andere Creality-printers als de Ender-3. Het systeem om de aandrijfriem strak te spannen, ook die van de y-as overigens, is wel aangepast. In plaats van een katrolwiel op een beugel die je kunt verstellen, heeft de CR-6 SE een belt tensioner met een draaiknop. Dat maakt het een stuk gemakkelijker om fijne afstellingen aan de spanning op de riem te maken en zo artefacten weg te tweaken.

Creality CR-6 SECreality CR-6 SECreality CR-6 SE

De hele printer heeft een redelijk gepolijst uiterlijk. Hij lijkt veel meer een consumentenproduct dan eerdere Creality-printers. Dat is terug te zien in de assemblage, als je dat nog zo mag noemen. Veel meer dan het a-frame op het onderstel monteren, een klusje van vier bouten indraaien, behelst dat niet. Je moet nog wel even zelf de display met twee schroefjes vastmaken aan het frame, de filamenthouder vastklikken, een paar kabeltjes inprikken en je bent klaar om te printen.

De praktijk

In deze prijsklasse van pakweg 300 tot 400 euro krijg je meestal een bouwpakket dat je na het bouwen nog uitvoerig moet kalibreren. Voor 3d-printers is de belangrijkste en vaak lastigste handeling het levellen van het printbed. Met de eerder genoemde, geveerde schroeven moet je ervoor zorgen dat het bed en de extruder in twee richtingen parallel aan elkaar bewegen en er dus altijd dezelfde afstand tussen spuitmond en bed zit. Dit proces wordt ook wel tramming genoemd en is een secuur, tijdrovend en soms frustrerend karwei, helemaal als iets niet helemaal recht is aan je printer.

Met de CR-6 SE is dat verleden tijd. Zoals gezegd zit het bed met vaste afstandsbussen aan de y-slede vast, zodat er geen kans is dat de positie langzaam verloopt. Je hoeft het bed niet zelf te levellen, want dat gebeurt automatisch. De printer is namelijk voorzien van een piëzo-elektrische sensor, die detecteert wanneer de printkop het bed raakt. Dat maakt het niet alleen mogelijk het bed te detecteren, maar ook om meshleveling toe te passen. De printer verdeelt het printbed dan in vlakken, in dit geval zestien, en meet van elk vlak de hoogte, zodat eventuele variatie in het printbed wordt ondervangen. Dat is vergelijkbaar met wat bijvoorbeeld Prusa doet met z'n pinda- of prusa induction autoleveling-sensor, hoewel dat een inductieve sensor is.

Creality CR-6 SECreality CR-6 SECreality CR-6 SECR-6 SE leveling

Naast de piëzosensor is ook een optische sensor voor de z-as aanwezig als failsafe, zodat de extruder niet door het glazen bed gedrukt kan worden. Dat bed is gemaakt van carborundum, beter bekend als siliciumcarbide. Dat levert mooie, gladde prints op en prints laten eenvoudig weer los van de bouwplaat als deze is afgekoeld. Een prettige toevoeging is de bevestiging van die plaat. Bij onder meer de Ender-3 zit de bouwplaat met metalen veerclips vast, het soort dat ook gebruikt wordt om papier bij elkaar te houden. Bij de CR-6 SE zitten achterop kleine metalen clips, maar aan de voorkant wordt de glasplaat met quick-releaseclips op zijn plaats gehouden. Dat maakt het verwijderen van de plaat, bijvoorbeeld om hem schoon te maken, een stuk praktischer dan bij de Ender-3.

We hebben het nog niet over de extruder gehad. Bij de CR-6 SE is dat een bowden-extruder, met de stappenmotor op de x-as die het filament door een buis van ptfe-plastic naar de extruder voert. Creality heeft voor die stappenmotor een filamentsensor geplaatst, zodat je print gepauzeerd wordt als het filament op is. Zo blijf je niet met restjes filament zitten en belangrijker: niet met half-afgemaakte prints. De hendel om het aanvoermechanisme te ontgrendelen en filament in te voeren, werkt heel losjes. Toch lijkt het mechanisme prima in staat om filament zonder slippen aan te voeren.

Creality CR-6 SECreality CR-6 SECreality CR-6 SE

De extruder zelf is ontworpen om snel te kunnen worden vervangen of gerepareerd. Zo is de bekabeling met een stekker aangesloten, zodat je in een keer alle aansluitingen kunt losmaken. Zo hoef je niet langer de verwarmingscartridge en temperatuursensor uit het verwarmingsblok te halen om onderdelen aan je extruder te vervangen. Het is uiteraard nog afwachten wat je daar in de praktijk mee kunt, want vervangende onderdelen of upgrades moeten nog komen.

Ten slotte de controller. Creality heeft een nieuw moederbord voor de CR-6 SE ontwikkeld, met daarop TMC2208-drivers voor de stappenmotoren. Dat zijn voor veel eigenaren van 3d-printers populaire drivers, vaak in combinatie met een MKS Gen L-bord of SKR 1.3, omdat ze de stappenmotoren veel stiller maken. De drivers hebben namelijk een techniek die stealthchop heet, waarmee het karakteristieke gepiep van printers, dat vooral bij lage snelheden optreedt, goeddeels verdwijnt. Overigens is in de default firmware geen communicatie met de 2208's mogelijk: je kunt dus niet de stroom voor de steppers aanpassen of temperaturen uitlezen. Het moederbord is geheel in de behuizing verpakt, waarbij de ventilatieopeningen aan de bovenkant, waar restplastic in kon vallen, zijn verdwenen. Aan de voorkant vind je een micro-usb-plug en een sleuf voor normale sd-kaarten in plaats van kleine micro-sd-kaarten.

Creality CR-6 SECreality CR-6 SE

Naast het moederbordcompartiment is een schuiflade gemaakt waarin de meegeleverde accessoires zitten. Dat scheelt een lange print, want veel printereigenaren printen zelf zo'n laatje om hun gereedschap netjes op te bergen. De meegeleverde flush cutter is overigens wel erg klein - de armen zijn verkort om in de lade te passen - en ook de schraper is niet superhandig. Het is meer een troffel nu, terwijl een klein plamuurmes prima werkt om printjes los te maken. Sterker nog, de schraper doet zijn naam eer aan en krast op het glazen bed.

Creality CR-6 SECreality CR-6 SECR-6 SE moederbord

We hebben het nog niet over de voeding gehad. Dat is een Meanwell powersupply, opnieuw een populaire upgrade ten opzichte van de no-name-psu die op onder meer de Ender-3 zit. Veel verschil in geluid maakt het niet, maar het is wel een fijn idee dat een metalen behuizing een fatsoenlijke voeding huisvest.

Printen

De ingebruikname van de CR-6 SE is, zoals gezegd, supereenvoudig. Na de bevestiging van het a-frame en de plaat met touchscreencontroller hoef je alleen de filamenthouder vast te klikken en een rol filament eraan te hangen. Even het plastic door de run-outsensor en in de bowden-feeder voeren, en je kunt de printer aanzetten. Na de bedlevelprocedure met zestien punten kun je printen. Opwarmen naar 220/60 graden voor nozzle en bed duurt ongeveer vijf minuten, ruwweg hetzelfde als een Ender-3. We hebben tijdens het printen een geluidsdruk van 52 tot 57dB(A) gemeten: acceptabel, maar het zou veel stiller kunnen met andere fans.

Op de sd-kaart van 8GB staan testbestanden als gcode, voorgesliced dus. Bij het reviewexemplaar waren de meeste namen Chinees, maar de bestanden previewen in een gcode-viewer levert voldoende informatie op. Zo is er een 3DBenchy, het bekende bootje om printers te testen, maar wel vijf keer zo groot als normaal. Ook zijn er een overhangtest, een retractiontest en een tolerantietest. Verder bevat de sd-kaart nog een vaas en een buste, maar geen profielen voor Cura of een andere slicer, noch instructies. Dat zal nog wel veranderen bij de retailversie. Sterker nog: tijdens het testen stuurde Creality de inhoud van de retail-sd-kaart, met daarop een Creality-slicer (gebaseerd op Cura), tips voor slicing, handleidingen en test-stl's.

Voor de retractietest maakte het gcode-bestand gebruik van maar liefst 10mm retractie. Voor eigen testprints als 3DBenchy en de xyz-kubus gebruikten we een nog steeds royale 5mm retractie. De meeste gcodes hadden een printtemperatuur van 200 graden en een bedtemperatuur van 60 graden. Dat werkt prima, hoewel ondergetekende voor Jupiter-pla altijd op 220/60 graden print.

De overhangtest leverde tot een hoek van 45 graden geen enkel probleem op, bij 60 graden is redelijk wat verzakking te zien en bij 70 graden nog iets meer. Bedenk dat dit met de standaardblower is, niet met geavanceerde blowers als bijvoorbeeld een PetsFang.

Ondanks de optimistische 10mm retraction, waarbij de gcode overigens een iets lagere printtemperatuur van 195/45 graden definieerde, was er redelijk wat stringing. Dat is vrij inherent aan bowden-printers, maar wellicht kun je dat met snellere, korte retracties wat beperken. Bij de overige testprintjes was er overigens geen sprake van overmatige stringing, dus een groot probleem is het niet.

Kijken we naar de nauwkeurigheid van de printer, dan hebben we niets te klagen. De kleine Benchy wordt keurig geprint en de xyz-calibratiekubus heeft dimensies die nauwelijks afwijken. Van underextrusion hebben we niets gemerkt, terwijl dat bij bowden-extruders gemakkelijker voorkomt dan bij direct-drive extruders. Veel Ender-3-printers hebben er bijvoorbeeld last van.

Een testprintje waarbij cilinders met steeds kleinere toleranties in een blok worden geprint, wordt ook uitstekend doorstaan door de printer. Ter illustratie daarvan hebben we twee gearticuleerde printjes gemaakt: een print-in-place-octopus en een t-rex. Beide modellen, zonder brims geprint, functioneerden prima met alle beweging zonder onderdelen los te hoeven breken. Zelfs een stukje plastic fabric liet zich zonder morren printen.

Omdat de printer een z-probe heeft in de vorm van de piëzo-elektrische sensor, kun je ook de z-probe-offset instellen tijdens het printen of voordat je een printje begint. Een offset van 0,3mm bleek voor ons de sweet spot, maar je kunt er uiteraard zelf mee experimenten. Je kunt de hoogte van de z-probe offset in stappen van 0,05mm aanpassen. Je zou in je slicer voor elk printje een automatische mesh-leveling kunnen uitvoeren, maar in de praktijk bleek de procedure van minder dan twee minuten sporadisch doorlopen voldoende.

Het touchscreen werkt prima en heeft alle functies die je voor plug&print nodig hebt. Als je extra opties wil, kun je altijd interfacen met Octoprint, of een laptop met Prontorface of Repetier. Wel viel op dat de firmware niet met lange bestandsnamen overweg kan. Gcode met filenames langer dan 26 tekens werd simpelweg niet in de bestandslijst getoond: geen afgebroken namen met een tilde, gewoon niets. Dat wordt ongetwijfeld nog opgelost in toekomstige versies, hoewel het afwachten is hoe zoiets wordt gedistribueerd. Een stretch-goal van de Kickstarter was een upgrade van een 8bit-bord naar een 32bit-bord, maar wij hebben die eerste variant getest. Daar is een ide nodig om het bord te updaten en de firmware te tweaken. Bij een 32bit-bord kun je een firmware direct uploaden, maar ook dan is een ide nodig om de firmware zelf aan te passen. Zeker omdat dit een printer is die vooral out-of-the-box gebruikt lijkt te gaan worden, is het de vraag hoe gemakkelijk firmware-upgrades worden.

Conclusie

De Ender-3 heeft zich in zijn bestaan vooral bewezen als ultieme tinkerprinter. Je kunt er alles aan aanpassen, niet in de laatste plaats omdat het originele ontwerp open source was en er enorm veel upgradeonderdelen verkrijgbaar zijn. Of dat ook voor de CR-6 SE gaat gelden, is lastig te zeggen. Vooralsnog is het ontwerp niet vrijgegeven en de firmware komt pas over enige tijd beschikbaar, zo belooft Creality. Als dat gebeurt, en er voldoende vervangende onderdelen en upgrades te koop zijn, kan het een mooi alternatief voor de Ender-3 zijn.

Maar de CR-6 SE lijkt veel meer een concurrent voor de Prusa Mini. De printer werkt out-of-the-box namelijk uitstekend en de meeste upgrades die je als Ender-3-gebruiker zou willen uitvoeren, zijn al gedaan. Van stille TMC2208-drivers, een touchscreen, automatische bed leveling, een filament-run-outsensor en een betere voeding tot een gereedschapsbakje, een verwijderbaar glazen printbed en handige tensioningsystemen: aan alles lijkt gedacht.

Daarmee kan de CR-6 SE een uitstekende kandidaat worden voor mensen die gewoon willen printen en zich geen zorgen willen maken over allerlei bijzaken. Je kunt zeggen dat printers als de Ender-3 voor de hobby zijn, om mee te tweaken, en dat de CR-6 SE of Prusa Mini, utilitair zijn en gewoon werken.

Dat is in de wereld van 3d-printen, zeker voor een bedrag van pakweg 350 euro, een behoorlijke prestatie. Het wachten is op de vrijgave van de firmware en de beschikbaarheid van onderdelen. Dan wordt een goede printer wellicht nog beter.

Reacties (163)

163
160
105
11
0
52
Wijzig sortering
Mooi artikel maar op pagina 5 kom ik toch veel termen tegen die mij als niet-printer weinig zeggen.
Retractie? Standaardblower? Stringing? Brims?
Retractie: als de kop even niet mag printen omdat hij verplaatst wordt, dan wordt het filament teruggetrokken, omdat er anders een grote klodder ontstaat die zich later op je print afzet.

Stringing is het vormen van draden als je de kop even niet moet printen, maar zich moet verplaatsen, hangt dus ook af vam retractie afstand en snelheid.

De meeste printers hebben een ventilator op de printkop om het geprinte filament te koelen, vooral belangrijk als je een bruggetje moet printen (een deel wat niet ondersteund wordt van onderen door het printbed of al eerder geprint materiaal)
Maar is dit dan kritiek op het artikel of meer een vraag om uitleg aan de Tweakers?

Ik ben ook geen 3D-printer en kende ook meerdere termen niet. Ik lees het meer uit interesse voor de techniek. Eigenlijk ben ik, of zijn wij, niet de doelgroep van dit artikel en dan vind ik dat er best technische termen in mogen staan zonder uitleg. Dat zal ik dan zelf even uit moeten zoeken.
Juist wel, want het gaat over een printer 'die gewoon werkt'.
Als het gaat over een printer die helemaal gebouwd moet worden, is het minder nodig om dit toe te lichten.
Tja, het probleem is momenteel nog, dat de instellingen die voor jouw specifiek situatie "gewoon werken" niet te raden zijn. Want je kan er verschillende materialen doorheen halen, van verschillende fabrikanten met een net andere samenstelling, etc.

Temperaturen voor simpel PLA verschillen al behoorlijk. En zelfs de kleur maakt soms uit, zo is "Wit" een beruchte slechter printbare kleur en is er bij PETG plastic al helemaal geen vast chemisch recept.

Natuurlijk kan je "HP ink voor een HP printer" kopen en enkel Prusament gebruiken in je Prusa printer. Of Alleen colorfabb in je Ultimaker omdat ze een samenwerking hebben enzo. Maar het mooie is juist dat je keuze hebt.

En het gevolg is, zoals al gereageerd is, dat je dus altijd moet gaan fine-tunen in de Slicer.

In de realiteit, betekend dat je voor functionele objecten voor eigen gebruik vaak een Versie 2 of 3 nodig hebt, voordat het goed / perfect past. Of dat je achteraf alsnog even gaten moet naboren, rotzooi van de oppervlaktes moet verwijderen, of uren aan het smeren en schuren bent voordat je met de basis laag verf klaar bent.

Soms is je V1 gewoon goed, nahjah, top. Soms ben je zelfs maar kleine objecten als "test part" 10x aan het herprinten met kleine tweaks voordat ze bruikbaar zijn.

Persoonlijk vermoed ik dat het nog een jaar of 3-5 gaat duren voordat het allemaal "smart & gebruiksvriendelijk" kan. En dan gaat het langzaam gebeuren hopelijk dat je producten "digitaal koopt" en zelf uitprint. Met meerdere materialen erin. Of potentieel met meerdere tools op de "printer" zelfs.

Als je nu gaat 3D printen, ga je al snel een 30tal termen moeten gaan leren voorbij de anatomie van je printer hiervoor. En ga je dingen tegen komen die gewoon simpelweg nieuw zijn en worden toegevoegd. Linear advance / pressure advance bijvoorbeeld (nu zo'n 6-9 maanden een ding?). En dit is dan ook nog hetzelfde maar andere implementaties voor firmwares dus dat is ook nog eens feest.
Heb je een goede bron om dit te leren?
Ik ben 6 maanden geleden erin gestapt met een Ender 3. Deze keuze was de prijs en het feit dat je veel ondersteuning vanuit de community hebt.
De beste manier waarop ik heb geleerd (en soms was die learning curve best stijl hoewel ik technisch onderlegt ben) was toch gewoon google en Youtube video's

En nog leer ik elke dag weer iets, zeker als het gaat om slicer settings.
Maar als start om je op gang te helpen (en dit is mijn tools, er zijn anderen en over de kwaliteit kun je heel lang discuseren en het is niet mijn bedoeling een rant oorlog te starten)
- Ultimaker Cura als slicer (gratis en heeft vele goede opties en wordt actief ontwikkelt)
- thingyverse voor 3d models (grote collectie met vaak vriendelijke community)
- veel onderdelen van ali vandaan gehaalt, zoals tube, koppelingen en een betere feeder. (wees wel selectief want er zit ook rommel tussen en de wachttijd is best lang)
- Filright PLA+ (maar dit is een persoonlijke keuze, je hebt voldoende keuze hierin maar dit is nederlands bedrijf die snel levert)
- Maya 3D voor het maken van mijn models (ingewikkeld programma als je het niet kent, maar ik had voordeel al game development te hebben gedaan)
- Zbrush voor details (hele steile learning curve maar kende de tool ook al)
Maar wat zijn goede (enliefst makkelijke) alternatieven om 3D models te maken .. Maya3D is niet bepaald goedkoop. :'(
Hangt er vanaf wat je wilt bouwen... Blender is grandioos kwa community ondersteuning voor decoratieve dingen. Het doet voor 3D prints eigenlijk alles wat Maya doet. Hoewel mijn Maya ervaring erg "oud" is.

Fusion360 op hobby licentie is gratis en is geweldig voor parametrische (dus functionele) prints. Daar kan je ook goed met mesh in werken, maar naar mijn mening is dat moeilijker dan in Blender. De sculpt toolkit daarin is zeer sterk verbeter de afgelopen jaren, sterker nog, ik heb het idee dat momenteel parametrisch zelfs stil ligt. Maar dat was al "de standaard" voor alles wat geen serieuzere CAD tools nodig heeft. (Solidworks etc)

Neemt niet weg dat je erg veel tijd zal doorbrengen in deze software om dingen goed te krijgen. Ookal ben je er bedreven in, sommige modellen kosten tientallen uren om op te bouwen en te prepareren voor 3D prints. Veelal zit je met zulke extreme hoeken dat je b.v. wel in segmenten moet gaan exporteren, en dan dus koppel stukken moet maken etc.

Als dit niet je interesse heeft, is een printer nog steeds leuk, maar ben je wel erg beperkt tot wat andere mensen op Thingiverse / Factory / cults3d enzo maken. Maar daar is opzich ook vermaak voor jaren te vinden terwijl je zelf beter wordt in modellen bouwen.
ik wil custom koelblokken maken, die ik dan eerst in kunsstof zelf kan printen en kijken of ze passen alvorens ze in metaal te laten uitvoeren.
Een mega koelblok voor men x570 chipset zou onwijs gaaf zijn :9

[Reactie gewijzigd door klakkie.57th op 22 juli 2024 13:24]

Functionele dingen moet je niet in Blender maken, daar heb je CAD-software voor. TinkerCAD of Fusion 360 zijn de bekendste.
Ik heb 3d printers en Blender gebruikt in medische machine bouw (robotica)...
Maar de 3d printers in mijn werk zijn profesionele 3d printers (extreem nauwkeurig), en prijzig.
Blender kan meer dan je denkt, bijkomend voordeel is dat de graphics voor marketing er veel beter uitzien dan bij de CAD programma's. Enkel als je voor uitwisseling wilt gaan met andere bedrijven dan kunnen cad formaten handig zijn.

Maar ook FreeCad is gratis, en conversies zijn mogelijk. (STEP formaat & DEA)

Qua nauwkeurigheid wel 3d printers gebruiken vectoren zoals Blender (stl obj) niet bepaald het thuisfront van CAD programma's, maar het is wel mogelijk met CAD programma's te werken.
Blender is gratis en kan je prima gebruiken (hoewel ik het nog nooit gedaan heb)
Er zijn opensource pakketten, maar ik ken deze niet zo goed voor linux die .obj en .stl kunnen exporteren.
Maya3D kan je gratis krijgen voor studie doeleinden. Je kan alleen geen renders maken zonder watermark. Maar voor het exporteren van .stl of .obj voor je slicer werkt dit prima. (ik prefereer .obj maar dat is ook weer persoonlijk)
Dat de printer "gewoon werkt" wil niet zeggen dat je die termen niet moet kennen. Je moet enorm veel settings instellen in je slicersoftware en hoewel de meeste op hun standaardwaarde in het meestal meegeleverde profiel al goed staan zijn er talloze dingen die je kan tweaken. Retractie, printsnelheid, infill, brims (of bed adhesion in zijn algemeenheid), layer heights, Z-hops, supports, temperaturen die verschillen per materiaal en merk filament... Dat de printer "out of the box" werkt betekent dat je niet tig onderdelen in elkaar hoeft te schroeven zoals bij vroege printermodellen, en dat je niet allerlei upgrades moet doen om 'm een beetje lekker bruikbaar te maken. En in dit geval betekent het zelfs dat je je bed niet zelf hoeft te levelen. Het betekent absoluut niet dat je hier zonder enig onderzoek of voorkennis in moet duiken, want dan gaan je eerste ingewikkelde prints falen, je gaat plastic verspillen, en je gaat van de meeste problemen echt niks snappen.

Dit is geen hobby waar je zonder uitgebreid eigen onderzoek in moet duiken en het is totaal onredelijk om te verwachten dat de review van een specifieke printer je al die termen bij gaat brengen. Kijk dan liever wat video's van Maker's Muse ofzo, die legt vrijwel alle belangrijke termen duidelijk uit.
Ik heb slecht nieuws voor je: Een printer die 'gewoon werkt' bestaat (nog) niet en ook deze printer is dat dus niet. Misschien dat hij makkelijker in het gebruik is dan sommige andere printers, of dat hij eenvoudiger in elkaar te zetten is (maar als je niet eens in staat bent om een paar bouten aan te draaien, ben je dan wel een Tweaker...?), maar je zult je nog steeds moeten verdiepen in slicer software, het tweaken van je printerprofiel om per print de optimale resultaten te bereiken en ja, ook het zelf onderhouden van je printer. Er gaat altijd wel iets kapot, dat is gewoon de realiteit van 3D-printen.
Wat dat betreft lijkt het wel een inkjetprinter ;)
Om bouten vast te draaien moet je geen tweaker zijn, net zoals je niet alles van 3D-printen moet kennen om een tweaker te zijn :).

Mij lijkt het niet slecht om als je een artikel met zo'n specialistische kennis schrijft, een verklarende woordenlijst toe te voegen (voor zij die te lui zijn om zelf te zoeken).

Maar goed, on-topic: interessante printer, zou zo maar kunnen dat dit de printer is waarop ik gewacht heb :D.
Brim is een soort randje om het te printen object. Het zorgt er vaak voor dat een object beter aan de printplaat blijft plakken. Een extra fundering zeg maar.
De vraag is of je als niet-kenner moet verwachten dat een artikel op Tweakers je de basis leert. 3D-printen is een mijnenveld van nieuwe termen en hoewel het allemaal niet heel ingewikkeld is zit er wel wat uitzoekwerk bij en vind ik het niet redelijk om te verwachten dat een review van een printer je die termen allemaal bij moet brengen. Elk van die termen die je noemt zijn prima te vinden als je die in Google stopt, gecombineerd met de term "3d printing."
[Deze post slaat voornamelijk op model/miniatuurbouw]

Voor het printen van robuuste functionele objecten en het mixen van materialen, zoals ook gesteld door @Gizz, zijn de klassieke FDM printers ideaal. Met de juiste materialen kunnen enorm stevige en houdbare objecten gemaakt worden van een redelijk groot formaat tot zeer klein. Ze printen echter met printlijnen en kunnen in de meeste gevallen niet het detail niveau aan voor het bouwen van miniaturen. Printlijnen zijn dodelijk voor painting.

Als je miniature painting/building als uitgangspunt hebt, zijn resin printers waarschijnlijk veel beter, omdat ze in staat zijn een veel groter detail te printen, zonder printlijnen. Resin printers zijn dus voornamelijk voor het printen van kleine modelbouw onderdelen, miniaturen voor wargames/D&D en terrein (alhoewel een FDM dat ook nog net zou kunnen).

Resin printers komen wel met het nadeel dat de meeste componenten tot chemisch afval behoren en tot bepaalde hoogte giftig zijn. Er zijn inmiddels wel bio Resin, waarvan totaal niet duidelijk is of het minder schadelijk is voor de gezondheid, maar er wordt beweerd dat deze minder sterk ruiken en daardoor makkelijker zijn in gebruik.

Inmiddels zijn er ook grote resin printers die een grote buildplate bieden die kunnen concurreren met FDM printers, maar het is vooral belangrijk te weten waar je voor wil printen.

Zie bijvoorbeeld (Resin):
Samenvatting pro's en con's

Of vanuit het perspectief van een pro-painter (Squidmar):
Ervaring vanuit pro-painter perspectief. Vergelijking FDM & Resin, "Paintability".

@Cergorach geeft terecht aan dat het wel degelijk mogelijk is om hoog detail miniaturen te maken op een FDM Printer met een 0.2mm nozzle (In dit geval Ender 3 meen ik):
Hoog Detail op FDM

Echter wil ik daar wel tegenover stellen dat de lijnen nog steeds enorm zichtbaar zijn bij painting en dat is iets dat ik persoonlijk niet kan hebben op m'n miniaturen.
Video:Timestamp Printlijnen

Ik kan niet persoonlijk getuigen dat Resin beter print en paint op miniatuur niveau, maar er is ruim voldoende materiaal dat dit wel bevestigt, waaronder de Squidmar video:timestamp hierboven.

Kortom; Denk na wat je precies met je 3D-printer wil doen, en onderzoek de mogelijkheden en vooral nadelen per type printer, voordat je veel geld besteedt aan iets dat net niet doet wat je er van vraagt (zoals mijn Ultimaker 2).

Voor extra RESIN configuratie mogelijkheden, zoals minder supports, je eigen supports bouwen, 45* builds en waarom, alsmede schoonmaak advies, check het kanaal:
3D Print Farm

Pas op voor https://www.123-3d.nl/. Die hebben o.a. de Anycubic Photon en Pro, alleen het prijskaartje gaat een paar keer over de kop.

[Reactie gewijzigd door Oyxl op 22 juli 2024 13:24]

Misschien een beetje simplistisch gedacht, maar kun je die lijnen niet wegschuren/polijsten met een Dremel oid?
Je moet je voorstellen dat een gemiddeld model ongeveer twee vingerkootjes groot is. Daarin bevinden zich dus, benen, armen, torso, hoofd, armor, wapens, capes..en dat moet allemaal super gedetailleerd. Ik betwijfel dat je er een dremel op los kunt laten zonder je model the molesteren. Het gaat ook niet om een paar lijntjes, elke "layer" die wordt geprint is zichtbaar. Dus elke halve mm zie je een line. Die lines zijn er niet, of veel minder zichtbaar, als je print op Resin printers.

[Reactie gewijzigd door Oyxl op 22 juli 2024 13:24]

Duidelijk. Maar bij wat grovere modellen zou dit dus wel kunnen?
Voor de grove lijnen ga je met een dremel wellicht te hard. Afhankelijk van het materiaal kun je beter handmatig schuren/vijlen. Hier staat ook ergens een methode om je models te smoothen met een bepaalde vloeistof. Het kan wel, maar ik heb het zelf nog nooit gedaan. Ik heb mn Multimaker 2 vooral functioneel ingezet, dus perfecte lijnen geen noodzaak.

Ik denk dat als je een egaal resultaat wil hebben met een dremel, dat je de skills van een timmerman nodig hebt, maar het kan ongetwijfeld.
Ik doe zelf aan modelbouw, op Youtube zie ik vaak dat modelbouwers 3d printers gebruiken om miniaturen te printen maar ze gebruiken zelden resin printers, waarom is dat? Zitten er teveel nadelen aan en ten opzichte van een "gewone" 3d printer?

Ik zou zelf ook graag een 3d printer willen aanschaffen voor dit doel maar heb me er nog niet genoeg in verdiept om een beslissing te kunnen maken.
Er is volgens mij maar een enkele FDM printer (die consumenten markt is) die de kwaliteit kan printen benodigd voor een miniature en volgens mij is dat een "Ender Versie X?". Ik heb zelf een Ultimaker 2 (is al wat ouder) en wilde nog eens kijken of het detail al was verbeterd intussen, bij nieuwe printers, maar als je miniaturen wilt, kom je eigenlijk altijd uit op Resin printers.

Resin printers komen echter met een heel proces, wat ze weer wat minder toegankelijk maakt. Het residu is technisch gezien chemisch afval. (En per print zijn ze iets duurder).

Hier nog een link van een pro-painter:
https://www.youtube.com/watch?v=BqGv7Du8ecY

Ik heb zelf de Elegoo Mars Pro in de bestelling staan, op basis van honderden Youtube videos, waaronder bronnen die ik al bekeek voor o.a. miniature painting.

P.S.: Voor "sterkere" prints, die wat load kunnen dragen, heb je weer bepaalde typen Resins nodig en soms moet je mixen.

P.P.S. Pas op voor https://www.123-3d.nl/. Die hebben o.a. de Anycubic Photon en Pro, alleen het prijskaartje gaat een paar keer over de kop.

[Reactie gewijzigd door Oyxl op 22 juli 2024 13:24]

even voor wat extra info, maar alle consumenten printers die met FDM technieken werken hebben eigenlijk allemaal dezelfde resolutie. Ook al beweerd een fabrikant anders, ze werken allemaal met hetzelfde principe. Ze zitten namelijk allemaal vast met de hoekverdraaiing van de stappen motoren. En al die printers gebruiken dezelfde type motoren en dezelfde hardware/software om het aan te sturen. Als je fijner wil printen in een smallere nozzle eigenlijk de enige manier of overgaan om resin printers. dus jou ultimaker 123456 doet niet onder voor een ender x1234.

wil je naar een hogere resolutie in de hoogte, dan kom je automatisch uit bij resin of een andere printechniek dan FDM. wij hebben hier bijv Jetprinters staan die kunnen ook heel mooi printen. soort 3d inktjetprinter.
Ja ik realiseerde me dat halverwege, het is slechts dat ik alleen bekend ben met resultaten die vergelijkbaar zijn met Resin printing, van de Ender.

Het komt er op neer dat ik zelf nooit het geduld heb gehad om te ver in de instellingen te duiken, ook een beetje ingegeven door het wat onhandige microsd systeem van de Ultimaker.
Ik ben ook een miniatuur nut, maar heb al een gloeiende hekel aan de meeste resin kits van bedrijfjes voor miniaturen, het zelf maken daarvan met de chemische bende van resin in vloeibare vorm heeft niet mijn voorkeur. Ik zou er bv. niet aan beginnen zonder goede filters en een afzuiginstallatie, dat maakt het meteen extreem veel duurder. Ik ben echter wel een stuk gevoeliger voor dergelijke chemicaliën dan de meeste, heb al allergische reacties als ik iets met secondelijm lijm...

Ik denk dat FDM (met PLA) bv. uitstekend is voor terreinstukken omdat het met resin veel te veel verbruikt en de resin voor resin printers daar nog veel te duur voor is. En natuurlijk kunnen de budget resin printers natuurlijk geen huisje printen zonder het in tig deeltjes op te splitsen...

Kijk eens hier naar: https://www.youtube.com/watch?v=PuPaQznW8T0
Met een 0.2mm nozzle kan je hele goede resultaten behalen en de tips hier: https://www.youtube.com/watch?v=I2mtVPplfu8
Zorgen voor best goed beschilderbare 3D prints van een FDM printer.

Vergeet niet dat resin printers ook gewoon lego lijntjes hebben, alleen kan je die veel fijner instellen en het uiteindelijke resultaat print veel sneller dan een FDM printer, ze zijn er echter wel.
Maar de printlijnen vormen geen accent op je miniatuur. Zelfs de beste afstelling van een FDM printer kan niet het niveau printen van een Resin printer. Onmogelijk (momenteel).

Tip: De bio Resin schijnen bijna geen geur te hebben en veel nieuwe resins hebben al een sterk verlaagde geur in het algemeen, volgens bronnen. Ik kan het nog niet staven.

Ik ben zelf idd onderweg om een afzuiger op de installatie te zetten. Moet nog gefinetuned worden, maar zal een 12.5cm buis-ventilatie worden die wordt aangesloten op m'n ventilatierooster. Klep er tussen zodat de lucht niet terug kan en afkoppelbaar maken voor de momenten dat je niet print.

Edit; Ik ben je videos aan het kijken. Ziet er erg goed uit. Ik ben nog op zoek naar de vergelijking tussen FDM en Resin in één video. Dan zie je dat er alsnog verschillen zijn, ook al is het met custom onderdelen en aanpassingen nog steeds mogelijk.

[Reactie gewijzigd door Oyxl op 22 juli 2024 13:24]

Ik print zelf met 0.2mm nozzle FDM. Over het algemeen geen issues met verven eigenlijk. Collega van mij heeft ook een FDM printer en heeft deze zo kunnen afstellen dat je eigenlijk vrijwel geen printlines meer ziet. Dat bootje heeft hij geprint en het glanst en ziet er vlak uit, als je met je vinger over het stuurhuisje gaat voel je ook geen ribbels o.i.d.

Hij heeft een (gemodde) ender 3.
Heb je wat voorbeelden? Ik sta er voor open dat je met de juiste instellingen voor jouw situatie (kamertemperatuur e.d.) en wat modificaties heel erg dichtbij kunt komen, maar tot nu toe heb ik geen definitief bewijs gezien van die uitspraken. Puur op papier (statistisch) gezien legt FDM het sowieso af, maar als het voor het oog niet zichtbaar is, dan hoeft er geen verschil te zijn.

Echter, alle vergelijkingsvideos tonen tot nu toe bij optimale settings een verschil in het voordeel van Resin (SLA) printers, soms klein, soms wat groter, per model verschillend, maar wel zichtbaar.
Ligt er aan met welke resin printer je print en wat voor instellingen je gebruikt. Oudere gebruiken nog lage resolutie displays en kunnen niet werken met Anti-Aliasing. Als je vervolgens niet zulke fijne lagen pakt kan een FDM dat weldegelijk aan. En er zijn nog fijnere nozzles, echter is de printtijd dan verre van acceptabel... ;-)

We hebben ook Bio Toxins, dat stukje Biologisch betekend nog niet dat het niet giftig is... Dat het rookleus is, betekend nog niet dat het niet meer giftig is, veel van de meest gevaarlijke stoffen zijn reukloos!

Kijk ook naar een aantal modellen van fabrikanten die er wel al koolstoffilters in hebben gezet, wellicht kan je hier een Elegoo Mars Pro op modden?
Ik vermeld in m'n originele post dat bio in dit geval niks zegt. Geurloos daarentegen wel, want dat slaat initieel op je zintuigen, waardoor je het wellicht niet zo best trekt. (Kan uiteraard nog even giftig zijn).

Elegoo Mars Pro komt volgens mij met filter.

Hier zie je trouwens wat ik bedoel met de lijnen. (video opvolger van jouw eerste).
https://youtu.be/AqEWl51s9Rw?t=70

Kijk naar de benen.

[Reactie gewijzigd door Oyxl op 22 juli 2024 13:24]

Ziet er wat mij betreft prima acceptabel uit. Zet het op een plank en van 30cm afstand zie je er niks van. Als ik aan het gamen ben dan ben ik aan het gamen en dan valt me dat ook niet op eigenlijk.

Neemt niet weg dat resin printers het absoluut beter (kunnen) doen, maar die verschillen zijn inmiddels zo (relatief) klein dat voor mij de voordelen van resin printers in de verste verte niet opwegen tegen de nadelen.
Okay, nou..dit zou voor mij echt niet acceptabel zijn :P
(Maar ik paint alleen maar en speel geen games). (En ik suck, maar ben wel perfectionistisch)

Maar juist daarom goed om iedereen zelf te laten bepalen wat hun voorkeur heeft. FDM is natuurlijk ruimer inzetbaar.

[Reactie gewijzigd door Oyxl op 22 juli 2024 13:24]

Haha dat vermoeden dat had ik al, zo zijn ieders eisen en verwachten anders. Prints van mijn collega zijn overigens wel beter dan je voorbeeld uit die video, als ik weer op kantoor ben zal ik wat foto's maken, ik kon zelf eerst niet geloven dat het uit een Ender 3 kwam.

Mijn eigen prints zitten op niveau als uit je voorbeeld video, maar ik heb dan ook maar een slecht afgestelde wanhao uit 2014 die ik binnenkort wil gaan vervangen.
Haha dat vermoeden dat had ik al, zo zijn ieders eisen en verwachten anders. Prints van mijn collega zijn overigens wel beter dan je voorbeeld uit die video, als ik weer op kantoor ben zal ik wat foto's maken, ik kon zelf eerst niet geloven dat het uit een Ender 3 kwam.

Mijn eigen prints zitten op niveau als uit je voorbeeld video, maar ik heb dan ook maar een slecht afgestelde wanhao uit 2014 die ik binnenkort wil gaan vervangen.
Sowieso geïnteresseerd om echte goede te zien :*)
De prijs van resin (hars) en de troep die je er van hebt maken het niet persé aantrekkelijker. De prijzen van de resin-printers zelf worden gelukkig wel steeds betaalbaarder en de printkwaliteit plus printen zonder supports (extra steunpilaren in je print om overhangende delen "in de lucht" te kunnen printen) kan soms de doorslag geven.
Als de layer lines een probleem zijn zou je ook met ABS kunnen printen(wat overigens ook ruikt en dampen geeft) en dan achteraf smoothen met aceton:

Willekeurig voorbeeld:
https://m.youtube.com/watch?v=6xFUNFG-UKE

Wel voorzichtig doen, anders eindig met een model zo smooth dat het op een plas plastic lijkt ;)

Zelf heb ik overigens alleen nog maar met PETG en PLA geprint en vooral objecten waar de functionaliteit van iets groter belang is, maar ik hoor goede verhalen over dit procedé. Je object wordt er bovendien sterker van😁 Aan de andere kant, ABS schijnt niet het makkelijste materiaal te zijn om te printen. PLA en PETG vind ik persoonlijk erg fijn om mee te printen.

[Reactie gewijzigd door MN-Power op 22 juli 2024 13:24]

Textuur is natuurlijk wel vereist heah ;) De printlijnen moeten niet zichtbaar zijn, maar een pops ogen dicht smelten is ook niet je van het :D
Als je echt heel fijn print (ben al eens tot 0.04mm gegaan voor een telescoop koppeling met zeer fijn schroefdraad, duurt lang trouwens) dan zou dat als je heel lichtjes de aceton behandeling doet eigenlijk geen probleem meer mogen zijn. De naden die je weg moet werken zinn dan al bijna niet zichtbaar voordat je het proces begint. Blijft echter wel de layer naad die je vaak op één hoek van het model hebt, afhankelijk van je printer. Heb zelf een CR-10s en vooral bij dikkere en bredere layers(ik ga soms tot 1mm breed) is die naad aanwezig.

[Reactie gewijzigd door MN-Power op 22 juli 2024 13:24]

Voor printkwaliteit kan ik alleen maar zeggen; Resin printers.
Niet dat je ongelijk hebt, maar je reactie is wel wat kort door de bocht bij een nieuwsitem waar (zoals ik het nu zie) vooral mensen lezen en reageren die nog niet zoveel van 3d printen weten :P

Als je met weinig voorkennis jouw statement leest lijkt het simpel: oh, als ik mooier en beter wil kunnen printen, dan moet ik dus naar resin printers kijken.

Resin printers hebben zeker specifieke toepassingsgebieden waar ze betere prints opleveren dan printers met filament, maar het is wel een niche. Is alles wat je doet kleine poppetjes printen en heb je geen bezwaar tegen het werken met chemicaliën, dan kan een resin printer interessant zijn.

Maar aan de potentieel hogere printkwaliteit van een resin printer heb je niks als je niet eens kunt printen wat je wilt. Bijvoorbeeld een Elegoo Mars Pro kan maximaal prints maken van 120x68x155mm. Vooral die 68mm beperkt vrij drastisch wat je überhaupt kan doen. Wil je in hout printen? Kan niet met resin. Filament waar metaal aan toegevoegd is? Ook niet. Thermochroom? Glitters? Kleurverloop? Allemaal niet. En dat soort zaken kun je natuurlijk ook scharen onder de kwaliteit van je print: als je niet het materiaal kunt gebruiken wat je wilt, levert dat niet de prints op die je wilt :)

[Reactie gewijzigd door Gizz op 22 juli 2024 13:24]

Ik ben het met je eens. ik zal naar jouw post verwijzen in de mijne en uiteenzetten wat ik bedoel met "kwaliteit".
Die objecten waar het puur om uiterlijk gaat zoals miniaturen zijn dan ook gelijk het enige gebied waar SLA printers de bovenhand voeren.

FDM printers zijn vooralsnog goedkoper en een stuk makkelijker in gebruik. Ook als je een sterke print nodig hebt voert FDM de boventoon met de mogelijkheid materialen zoals Polycarbonaat te printen.
Dat is absoluut waar, maar ik mis bijna overal miniatuurbouw als onderdeel van de 3D-printing wereld. Modelbouw/Miniatuurbouw is geen klein wereldje en de optimale kwaliteit zit daar in een ander soort printer. Ik vind het nuttig dat met eventuele geïnteresseerden te delen.
Echter wil ik daar wel tegenover stellen dat de lijnen nog steeds enorm zichtbaar zijn bij painting
Enorm zichtbaar valt wel mee, maar je blijft het wel zien. Je kan de print behandelen met een nevelbadje (heeft wel hun merk PLA nodig) of je kan het voorzichtig schuren.

SLA-printers zullen wat betreft detail altijd beter zijn, maar ze zijn duurder en hebben nogal wat extra veiligheidsconsequenties die je bij FDM niet hebt. Daarbij is de resin nog eens veel duurder ook en moet je alle modellen solide printen, want infill is er niet bij tenzij je gaten in je model wil hebben.
De meest prangende vraag die bij mij onbeantwoord blijft: Kun je er giant Lego mee printen :)
https://www.youtube.com/watch?v=Ekwccm9LUCs
Moet zeggen mooie review. Echter wel aan te vullen is dat de printer niet de moeite waard is qua prijs verhouding. Printer kost nu preorder 300 euro ex verzend van 120 euro.

Wat mij erg irriteert is dat de meeste chinese bedrijven doen, is designs stelen van originele creators. Zo is de sensor een design van Piezo Precision. Ook gebruiken zij een 8bit board snel printen is dus niet mogelijk. Dus geen 32Bit Board. Qua looks van de printer is het een verbetering. Maar niks nieuws voor dat geld.

Persoonlijk zal ik zegen wacht op V2 ender 3 of koop een Ender 3 en ga lekker moden ben je goedkoper uit.

Zelf heb ik een Prusa 1, 2s, 3 , Mini
Creality Ender 3 BLV mod en Cr10S

[Reactie gewijzigd door Mr Mike op 22 juli 2024 13:24]

Precision Piezo maakt gebruik van piezo-schijfjes (koper met kristalijn piezo-elektrisch materiaal) en een versterker. Hier wordt uiteraard hetzelfde principe gebruikt, maar dan lijkt het meer op een strain gauge zoals in een wegschaal zit, zie de foto met de witte pasta.
En mijn reviewexemplaar heeft een 8bit-bord, maar backers krijgen een 32bit bord (stretch goal gehaald).

En wat modden van goedkopere printers betreft: tuurlijk kan dat. Ik heb inmiddels echter al zo veel geld aan incrementele upgrades voor m'n Ender-3 uitgegeven dat ik makkelijk op het prijsniveau van deze printer zit, of een Prusa mini. Is dat erg? Nee, want ik vind het leuk om te klooien aan m'n printers. Maar als je 3d-printing niet als hobby wil, maar gewoon wil printen, is een printer als dit een betere optie vind ik.
Ik heb inmiddels echter al zo veel geld aan incrementele upgrades voor m'n Ender-3 uitgegeven dat ik makkelijk op het prijsniveau van deze printer zit, of een Prusa mini.
Dat ken ik! ;--)

Echter is een Ender 3 ondertussen €180 en is de CR-6SE ongeveer het dubbele. Als je nu een Ender 3 zou bouwen met je huidige kennis, dan kom je imho niet aan de €180 aan onderdelen om een Ender 3 naar het niveau te tillen van de CR-6SE qua print kwaliteit, snelheid en geluids productie.

Natuurlijk kost dat verbouwen een hoop tijd en als sleutelen aan 3D printen niet je hobby is, dan is tijd=geld. Wat dat betreft een goede ontwikkeling die 3D printen een stuk toegankelijker maakt voor de doorsnee consument. Alleen jammer dat de goedkope Ender 3 aan het verdwijnen is, de Ender 3 v2 is al een stuk duurder in dat opzicht.
Vergeet ook niet dat er voor deze nog wel mods gaan komen. Ik zie het bij mn Ender2, daar is de community wel een beetje uitgemod. Voor mij print ie overigens stock goed genoeg. Heb alleen een andere klem op mn extruder gezet. Het filament was dwars door de plastic klem heen geslepen.
Waarom 5 printers?
Waarom niet? Hobbyen is leuk.
3D printen is niet zoals een 2D printer, het kost significant meer tijd, afhankelijk van welke instellingen die je gebruikt (die de kwaliteit van het geprinte product bepalen). Een printjob die een significant deel van zo een print oppervlakte gebruikt kan al snel 24-36 uur zijn, bij grotere printers en prints kan dat al vlot oplopen tot een week print tijd...
Verzendkosten zijn omgerekend 49 euro, huidige tier betaal je 291 euro, dan kom je totaal op 340 euro.

Heb zelf de super early bird kunnen bemachtigen, daarmee kom ik op 276+49=325, prima prijs voor deze printer, dit wordt voor mij mijn eerste 3D printer, ik kan in ieder geval niet wachten tot ik hem in huis heb :)
Officieel moet je daar nog ~€72 aan BTW voor betalen en aan invoerder nog eens ~€13 ivm. inklaringskosten. Je komt dan op €425 uit, tenzij je illegale dingen gaat zitten doen en je belasting niet braaf betaald, foei! ;-)
Nee want ze shippen vanuit EU warehouse, dus komt geen extra kosten overheen
Nee want ze shippen vanuit EU warehouse, dus komt geen extra kosten overheen
Really? van waar heb je dat? Is dat 100% zeker? Ik durf hem niet te backen, net om die reden. Want als het tegenvalt komt er anders nog eens 100-150€ boven op de prijs voor ik hem in mijn handen krijg natuurlijk... En dat risico neem ik uiteraard liever niet. Heb Creality via Kickstarter een bericht gestuurd, maar voorlopig nog geen antwoord...
Vraag is meerdere keren voorbij gekomen in de comments op kickstarter, waarin ze dit bevestigen.

Edit: link naar een comment

[Reactie gewijzigd door Reinder83 op 22 juli 2024 13:24]

Wat mij erg irriteert is dat de meeste chinese bedrijven doen, is designs stelen van originele creators.
Dat irriteert mij ook heel erg bij al die autofabrikanten en fietsenmakers, die jatten het wiel ook gewoon van de originele makers... En ik zal helemaal al niet beginnen over het vuur, de drukpers en antibiotica... ;-)

De enige reden dat wij nu betaalbare 3D printers hebben is omdat bedrijven zoals Prusa en Creality aan de slag gegaan zijn met verlopen patenten. Het enige wat patenten doen is niet de uitvinder beschermen, maar de persoon die als eerste met een hele grote zak geld bij het patenten office staat. Daarnaast is de duur van patenten ook redelijk arbitrair, als patenten net zo lang zouden duren als copyrights zouden we in ons leven nooit een betaalbare printer hebben gezien. Tenzij het patenten van Disney zouden zijn, dan zouden volgende generaties ook nooit betaalbare 3D printers zien...

Piezoelectric disks worden al beschreven in patenten uit '75 (die ondertussen al verlopen zijn), dus Precision Piezo borduurt ook verder op werk van anderen, dat doen wij trouwens allemaal.
Mooie review en indrukwekkend apparaat. Zelf wil ik heel graag een 3d-printer, maar ik ben echt niet creatief genoeg (helaas) om wat te bedenken om te printen. De prijs is goedkoper dan een dure Laserprinter voor papier, dat had ik jaren terug niet verwacht.

Mooi dat dit steeds meer gemeengoed aan het worden is, vooral voor de echte Tweakers onder ons een echte uitkomst denk ik zo. Kleine dingen voor je pc-kast, Pi project, of groter is gewoon mogelijk. Branding, functioneel, leuke cadeau's, noem maar op.
Ik denk dat ik ze even op Kickstarter in de gaten ga houden :).
Edit:
Naomi Wu heeft ook een review gemaakt, vanaf 08:05 kan je wat bewegende onderdelen en andere prints zien. Ziet er goed uit. https://youtu.be/2NyTG8YCIPc?t=485

[Reactie gewijzigd door Kecin op 22 juli 2024 13:24]

Zelf wil ik heel graag een 3d-printer, maar ik ben echt niet creatief genoeg (helaas) om wat te bedenken om te printen.
Een beetje grasduinen door websites met modellen zoals Thingiverse of inspiratiepagina's als Functional prints op Reddit zou je toch wel wat ideetjes moeten kunnen opleveren? :)

Genoeg dingen om te printen, zelfs als je niet zelf wil gaan ontwerpen.
Ik heb ongeveer 1 jaar een 3D-printer liggen. (Creality CR-20)

Maar bij mij gaat hij binnenkort de deur uit.

Ik doe er gewoon veel te weinig mee. Ik herken de beginperiode van andere tweakers hier wel. In het begin veel leuke klein dingen geprint, zoals hangers, houders, .... waarvan de designs allemaal online te vinden zijn.

Maar eenmaal die leuke handige dingen geprint, merk ik toch dat de tijd die kruipt in iets zelf te ontwerpen - dat dan ook nog past (een paar keer herprinten) - veel te groot is.
En ook de handige hangertjes heb je dan allemaal.

Dus binnenkort in pricewatch. Creality CR20 en een paar onaangeroerde rollen filament.
Je hebt 100% gelijk dat de kracht van een 3D printer zit in het zelf ontwerpen. Gedownloade dingetjes printen ben je zo zat en is niet nuttig als je iets op maat zoekt (en laat dat nou juist zijn waar zo'n ding handig voor is).

Ik vond zowel de leercurve voor het design en het maken van ontwerpen heel erg meevallen eigenlijk. Meestal heb ik binnen een half uur een werkend ontwerp in elkaar geklikt. Het printen duurt een stuk langer. Zorg wel dat je een simpel programma gebruikt, niet iets dat overgecompliceerd is voor de beginner. Sketchup is totaal ongeschikt (omdat het alleen oneindig dunne muren kent maar geen concept heeft van "solids"). Ik gebruik zelf altijd 123D van Autodesk, helaas inmiddels niet meer ondersteund maar werkt nog steeds uit de kunst :) Het heeft zelfs HiDPI ondersteuning op mijn 4K scherm, wat hun dure Fusion 360 produkt nog steeds niet kan 8)7.

Het is sowieso ongelofelijk belangrijk om van tevoren alles goed na te meten met een betrouwbare micrometer. Gewoon op het oog doen werkt inderdaad niet.

Voor mij is het gewoon super omdat ik ook electronica doe, en het maken van behuizingen op maat is een geweldig doel voor 3D printers. Ik ben nu bijvoorbeeld klepjes aan het maken voor de lichtschakelaars hier in huis: Daarmee vervang ik de knop door een plastic klepje die niet kan bewegen, en daarin past precies een Ikea Zigbee schakelaar. Hiermee voorkom ik dat bezoekers de lampen 'hard' uitzetten en mijn Zigbee netwerk onderuit halen.
Het heeft zelfs HiDPI ondersteuning op mijn 4K scherm, wat hun dure Fusion 360 produkt nog steeds niet kan 8)7.
Hoe bedoel je duur? Wij kunnen het gewoon gratis gebruiken, je kan het zelfs zakelijk gratis gebruiken mits je aan de voorwaarden voldoet (het was niet meer dan $100k verdienen per jaar).
Ik bedoel duur voor grootzakelijke gebruikers ja.. Als in: Levert een hoop geld op dus waarom zorgen ze niet dat HiDPI goed werkt? :) Uiteraard is er meer ruimte voor software ontwikkeling in een (deels) betaald produkt.

Ik vind het heel vreemd dat iets dat ze alleen gratis aanboden het wel deed en het betaalde produkt niet. Op die manier. Ik vind het geen slecht produkt ofzo, ik snap alleen dat het er niet in zit.

Nu moet ik wel zeggen dat ik het de laatste 6 maanden niet meer geprobeerd heb. Misschien werkt het nu wel. Maar de laatste keer dat ik het probeerde, was de 3D view waar je tekent nog steeds heel blokkerig op een 4K scherm met 200% scaling. Terwijl 123D Design het wel prima doet.

Maar ik gebruik nog steeds 123D Design over het algemeen, het kan alles wat het moet doen voor 3D printing design en niets meer, wat het een stuk overzichtelijker maakt.

[Reactie gewijzigd door GekkePrutser op 22 juli 2024 13:24]

Had een paar jaar geleden ook 123D gebruikt. Om te leren, sinds kort heb ik nu eindelijk een 3d printer. En ben begonnen met tinkercad, zelfde idee en werkt goed, wel wat beperkt tenopzichte van fuion360 of andere cad programma's maar leer curve is nagenoeg nul. Heb al enkele ontwerpjes kunnen maken en zelfs mijn zoontje van 9 heeft enkele dingen kunnen maken en die heb ik dan geprint voor hem.
Ja precies, en als je het langer gebruikt kan je het meeste er wel uithalen. 123D is simpel maar toch ook wel aardig krachtig. De procedurele generatie mist het (het "Fusion" gedeelte van Fusion 360) en dat is soms wel jammer maar het is ook iets dat een keiharde leercurve heeft. 123D rol je zo in.. Begint met een sketch maken, beetje extruden enz. Heel logisch allemaal. Ik vind het zo jammer dat ze er mee gestopt zijn, maar de app werkt niettemin nog prima. Enige dat ik echt mis is multi-material maar dat kan je ook doen door je objecten op te splitsen.

Ik gebruik het veel liever dan bijvoorbeeld Blender dat ook allerlei functies heeft voor textures, belichting en animaties die je voor 3D printen helemaal niet gebruikt. Daardoor is het een onoverzichtelijk gebeuren. Het kan wel, maar het is gewoon niet de tool for the job.

En tinkercad is ook wel mooi maar ik hou niet van web apps :) Ik wil alles gewoon lokaal hebben.

[Reactie gewijzigd door GekkePrutser op 22 juli 2024 13:24]

Je kan Fusion 360 is heel goedkoop krijgen. Het is gratis voor startups. Schrijf een bedrijf in het VK in voor 12 pond. Maak een website en meld je aan. Ik had binnen een dag een jaar licentie Fusion360.
Ik bedoelde met 'duur' puur 'iets dat geld oplevert' :)

Ik wou fusion niet bashen om de prijs... Ik wou alleen zeggen dat ik het niet snap dat een betaald serieus design produkt geen HiDPI support doet en een gratis produkt voor de hobbymarkt wel :)

Misschien zit het er nu wel in hoor, heb het al een tijd niet gebruikt maar heel lang niet. En het lijkt me juist dat in de zakelijke CAD/CAM markt high res displays gemeengoed zijn.
Dat ontwerpen valt best mee. Tenminste, afhankelijk van wat je wilt ontwerpen. Maar online programma's zoals TinkerCad zijn zo gemaakt dat je relatief heel eenvoudig al best complexe dingen kunt ontwerpen. Je moet alleen even de kunst doorhebben van het denken in simpele basisvormen die samengevoegd een complexe vorm opleveren.

Zo heb ik recent binnen een tijdsbestek van nog geen uur een nieuw dekseltje voor mijn douche-putje ontworpen, omdat de oude gebroken was en ik nergens zo 1.2.3. een nieuw los dekseltje kon vinden.
Na 3 uurtjes printen had ik weer een nieuw doucheput-dekseltje in een leuk kleurtje :9
Heb de creativiteit er wel voor, en werk ook dagelijks met 3D software.
Hetgeen wat mij tegenhoud is dat ik niet een echte tweaker ben en verstand heb van zulke apparaten :+ .

Zou erg graag zoon ding eens willen hebben staan, maar ben bang dat ik er de ballen van snap en niet eens weet hoe ik hem in elkaar moet zetten.
Ga eens kijken op Youtube voor het type printer waar je in geïnteresseerd bent, velen bouwen hun printers online en geven daar (goed) commentaar bij. Dat geeft je enige indicatie of dit haalbaar is voor je, plus je krijgt best wel veel goede tips van veteranen. En iets nieuws leren waar je voor bent gemotiveerd kan nooit kwaad. ;-)
Als je eenmaal een 3D-printer hebt dan zie je ineens overal toepassingen.

Ik merk wel dat, voor mij althans, een printer die het meteen goed doet een hoop meer motivatie oproept om lekker creatief bezig te zijn dan eentje die je elke keer weer moet aanpassen en bijstellen.

Ik heb een Prusa 3S met MMU2S om veelzijdige prints te kunnen maken, na een tijdje met een Chinese cloon van een vriend te hebben geprutst. Van alles moeten upgraden omdat er op bezuinigd was, telkens het bed weer moeten instellen. Bouwen vond ik wel leuk, voor elke print van alles bij stellen niet zo.
Ik heb inmiddels zoveel kleine probleempjes ermee opgelost. Zoals nieuw handvat voor mijn espresso machine, een powerpack houder voor op het fietsstuur (gps fietscomputer), gereedschaphouders, handvaten voor keukenkastjes die niet meer te krijgen zijn, teveel om op te noemen. Het is nu een hobby geworden die mijn andere hobbies ondersteunt. Echt geweldig tijdverdrijf, zeker als je zelf gaat ontwerpen.

[Reactie gewijzigd door Grzzl op 22 juli 2024 13:24]

"Naomi Wu heeft (....) wat bewegende onderdelen"

I see what you did there.. ;)
Heb je het dan over Naomi? Volgens mij heeft ze zelf iets erbij geprint. 😁
En vrede genomen met versie 1.
Ik heb sinds 2 maand een 3d printer, en was hier erg bang voor ook.

Maar inmiddels kan ik voldoende dingen printen om een aanschaf te rechtvaardigen. Ik heb instrument hangers geprint voor mijn dochter haar ukeleles, een gereedschapsbord voor schroevedraaiers, schuifmaat en steeksleutels. Ook printe ik een standbeeld voor iemand als presentje en in deze tijd natuurlijk een stuk of 100 gezichtsbeschermers. Een switch stand en een telefoon houder om te helpen bij het thuiswerken/video belen via die telefoon.

Waarmee ik maar wil zeggen dat als je eenmaal zo'n ding hebt staan je wel projecten kunt vinden om te printen.
Je kan altijd wel iets vinden om te printen, de vraag is alleen of je het echt nodig hebt of dat het een leuke hobby is geworden.
(er is ook niks mis om geld in je hobby te steken, als kind verzamelde ik postzegels)

[Reactie gewijzigd door bamboe op 22 juli 2024 13:24]

Misschien komt het door de ongenuanceerde manier van posten, maar deze post is echt geen -1.
Hoe vaak ik heb gehoord over 3d printen, electronica etc: Wat maak je dan, wat moet je er mee, enzovoorts.
Ik moet nog best vaak "verdedigen" waarom ik bepaalde hobbies heb. Alles moet maar nuttig zijn. 99% van mijn electronica spul blijft op een breadboard en wordt nooit wat nuttigs. Beetje zoals puzzlen, als het klaar is gaat alles weer terug in de doos en hop naar iets anders.
3d printen is voor velen niet meer dan dat: een hobby. Lekker prutsen, onzinnige dingen printen en heel soms komt er wat nuttigs uit.

Over deze printer, ik denk dat als men graag prutst aan de printer (deel van de hobby) dan is de ender 3 een betere koop dan deze. Wil je vooral snel aan de slag en is de printer echt een tool en niet meer dan dat dan kan je beter naar deze gaan.
Hoe vaak ik heb gehoord over 3d printen, electronica etc: Wat maak je dan, wat moet je er mee, enzovoorts.
Ik moet nog best vaak "verdedigen" waarom ik bepaalde hobbies heb. Alles moet maar nuttig zijn. 99% van mijn electronica spul blijft op een breadboard en wordt nooit wat nuttigs.
Ik begrijp de vraag wel, mensen horen 'printer' en denken dan aan gebruiksvoorwerp, ipv, iets waar je creatief bezig mee kan zijn. Natuurlijk ken ik het type mens wel over dat denigrerend doet over niet 'nuttige' hobbies, maar ik denk dat dit hier niet het geval is. Net zoals een paar decennia geleden bijna niemand miniatuurtjes, RPGS en niet-monopoly bordspellen kende, moest je steeds uitleggen wat het was.

@Zwarte_os Dat is echt niet iets van de laatste tijd, dit type mens is er altijd geweest en de hoeveelheid daarvan is niet significant toegenomen. Wellicht dat je blootstelling aan dit type mens in de afgelopen jaren groter is geworden door bv. werk en/of social media...
Nee hoor. Als 53 jarige heb ik zelf elke 7 jaar een nieuwe hobby, naast een fit lijf en een zeer succesvolle carrière. Fotografie, wielrennen, orchideeën kweken, gamen, drummen, elke 7 jaar iets nieuws. Ik loop er op leeg.
Ik moest hardop lachen om orchideeën kweken, het klinkt voor mij 'saai', maar aan de andere kant.... ik heb een postzegelverzameling en dat is ook vrij weinig actie :)
Het klopt dat velen in een wereld leven waarin je wordt beoordeeld op je succes en deugen (of denkt dat je daarop wordt beoordeeld). Je post op Insa, FB, LinkedIn etc je toffe vakanties, successen en uitjes, vooral van dingen die hip zijn. Ons brein is mode gevoelig, dus als een influencer orchideeën gaat kweken..... Dan zal dit vanzelf een trend worden op Insta en is het ineens geen suffe hobby meer.... maar een teken van succesvol zijn.... (typisch voorbeeld: breien komt ook eens in de zoveel tijd terug)
Anyway 3d printen voor hobby kan ik goed begrijpen, en hobby's mogen geld en tijd kosten.
Laat je niet zoveel aanpraten ;) Als je zelf een hobby leuk vindt dan is dat prima toch?

Het mooiste is als je werk ook je hobby is, voor mij is dat zeker het geval, gelukkig. Maar zelfs als dat niet zo zou zijn, zou ik dit doen. Het leven is te kort om je alleen over werk druk te maken. Werk is er alleen om in je onderhoud te voorzien. Net zoals met fitness, ik maak me daar nauwelijks druk over, heb sport nooit leuk gevonden. Bovendien leidt dat ook tot een hoop ongelukken (een collega van me die voetbalt is om de haverklap weer gewond - hoezo gezond?). Ik loop alleen lange tochten door de natuur als dat kan (momenteel mag dit hier in Spanje niet ivm COVID). Maar het punt is: Het moet leuk zijn.

Het is helaas een ding van de neocapitalistische maatschappij om financiele verrijking als ultiem doel te zien maar dat betekent niet dat je dat zelf ook zo moet zien.

[Reactie gewijzigd door GekkePrutser op 22 juli 2024 13:24]

In een andere video maakt ze er ook geen geheim van dat de fabrikant gewoon haar sponsor is.
Als je zoveel 'power' nodig hebt om je blik van het product af te leiden, heb ik meteen twijfel over de kwaliteit.
Gelukkig hebben we een Tweaker die een goede review heeft gemaakt.
Mja, ik weet het fijne er niet van en het is off-topic. Maar ik geloof dat ze nogal van de body modificaties is, zo is ze meer een body/bio hacker dan dat het voor de looks is. In Shenzen is dit absoluut geen mode (voorkeur = platter == beter). Haar borsten bevatten bijvoorbeeld ledverlichting.

Helemaal hilarisch is wanneer er materiaal en apparatuur wordt gebruikt in haar (kleine) appartement dat normaliter fabrieksafzuiging nodig heeft. Helaas zijn die borsten gelijk wat haar bekend maakt, maar ook mensen associeert met dat ze geen verstand van zaken heeft. Dat is niet waar.

Vooral in het strenge China moet ze erg oppassen met haar kanaal, dus eigenlijk is het knap dat ze video's maakt. Hierzo wordt je video verwijderd, daar zien ze jou niet meer terug...
Dat het nep is dat is wel duidelijk ja. Maar ik moest hardop lachen om de 'ledverlichting '. :)
Of dit wel of niet van de censuur mag weet ik niet, maar het kan natuurlijk zijn dat ze daar helemaal niet woont.
Ik heb 6 jaar geleden mijn eerste 3D printer zelf gebouwd en werkt tot op de dag van vandaag probleemloos en betrouwbaar. Ik hoef nooit te tweaken of te sleutelen aan het apparaat en het is dan ook een mooi stuk gereedschap om talloze nuttige zaken te fabriceren.
Ik heb m gebouwd met een bed level systeem op basis van een microswitch aan een servo bediend armpje. Dat werkt nog steeds perfect, elke eerste laag is hetzelfde. Ik heb zelf nog nooit handmatig een bed geleveld :-)
Ik durf zelfs te beweren dat zo'n armpje met microswitch beter werkt dan dit piezo systeem van deze Creality, want er 'oozt' altijd van filament uit de hotend tijdens het levelen en die druppel plastic zit tussen bed en hotend bij het levelen. Weet niet hoe dat met PLA is, maar oozing heb ik altijd bij ABS, ASA en TPC flex waarmee ik print.
Ik geloof dat ze om die reden de hotend niet volledig opwarmen tot hij "printtemperatuur" heeft, maar tot een graad of 20 eronder, zodat het plastiek er dan nog niet uit begint te lopen. Pin me er niet op vast though :)
Dat is maar net hoe je slicer dat uitwerkt.
Daarin staat chronologisch wat de printer moet doen.

Standaard pakt een Prusa met Prusaslicer gewoon in 1x de hotend temperatuur over, sterker nog de eerste layer is meestal wat warmer dan anders (afhankelijk van je profiel/filament).

Bij het opwarmen (met heatbed) zal de hotend ook altijd wat sneller warm zijn dan het bed. Maar ook dit geeft geen problemen bij een MK3 (zelfs met MMU2 die het proces net wat langzamer kan maken).

Overigens 'lekt' er bij mij nooit filament, tenzij je hem langer (aan) laat staan i.v.m. een vastloper/mislukte print.
In dit geval (en ik refereer hier naar de preview van 3DPN op youtube: https://youtu.be/OHLlZ39sLCo?t=712), is het leveling proces manueel uitgevoerd, en dan word de nozzle voorverwarmd. Heeft op dat moment niets te maken met de slicer ;)

Heb wel gezien dat bij hem het filament op dat moment nog niet ingebracht was, dus het zou nog steeds potentieel kunnen lekken als je die leveling doet na een vorige print...

[Reactie gewijzigd door azerty op 22 juli 2024 13:24]

Als het gaat om 'oozen' en 'lekken' van filament heb ik aangenomen dat het gaat om een simpele automatische bedleveling zoals een Prusa voor elke print doet. Als ik een printer echt handmatig calibreer zit er namelijk niks in, bovendien hoeft dat niet zo vaak te gebeuren waardoor ik het ook niet echt als een issue ervaar mocht het dan gebeuren. @willemdemoor bevestigd net dat de 'ingebakken' mesh levelling op 120 graden werkt (en waarschijnlijk ook een warm headbed).

@winand geeft overigens aan dat hij nooit 'handmatige bedleveling' uitvoert. Dit versterkt alleen maar het gevoel dat er door hem verwezen wordt naar regelmatige levelling met filament in je printer welke irritant is als je steeds een tipje filament her en der op je bed hebt. Dit hangt in mijn beleving ook nog wel af van de kwaliteit van je filament en kleur (en bijbehorende temp uiteraard). Ik heb iets van 50 verschillende rollen en sommigen hebben gewoon net iets meer aandacht nodig dan anderen.

Natuurlijk kan je dat zelf allemaal aanpassen (zoals willem ook al aangeeft), maar ik zie niet elke tweakers die hier in dit artikel reageert z'n default gcode in de slicer aanpassen. In dat geval kan je ook de stappen op een andere volgorde doen en zelf zorgen dat hij voor het levelen niet op zijn 'warmst' is.
Gaat in mijn reactie dus om de massa bij herhaaldelijke acties die je elke print tegen zou kunnen komen.

Hoe dan ook zal je altijd wel ergens wat lekken of snippers filament vinden dat is een feit ;)
Mijn printer gaat bij elke print eerst volautomatisch 'bedlevelen' (4 punten proben is genoeg in mijn geval) alvorens de nozzle schoon te vegen aan een klein koperborsteltje en dan direct te gaan printen.
De G-codes hiervoor plakt mijn slicer (Simplyfy3D) automatisch in de gcode file..
Levelen kost een seconde of 20 gok ik, dus dat is niets op de totale printtijd.

[Reactie gewijzigd door winand op 22 juli 2024 13:24]

De ingebakken mesh levelling werkt op 120 graden.
Als je via start-gcode zelf voor elk printje gaat mesh levellen kun je natuurlijk ook zelf je temps instellen.
Ik durf zelfs te beweren dat zo'n armpje met microswitch beter werkt dan dit piezo systeem van deze Creality, want er 'oozt' altijd van filament uit de hotend tijdens het levelen en die druppel plastic zit tussen bed en hotend bij het levelen.
Los van dat je nozzle helemaal niet op temperatuur hoeft te zijn tijdens het levelen zoals anderen al melden, hoeft de ABL sensor natuurlijk niet op dezelfde hoogte te hangen als de nozzle. Mijn BLTouch hangt bij het levelen 4mm lager dan de nozzle. Daarnaast gaat de sensor omlaag totdat hij het bed raakt, dus een klein krulletje PLA buigt dan gewoon mee of breekt af.
Dat was ik me inderdaad ook aan het bedenken... gewoon een schakelaartje of micro-drukknop. Klinkt logisch imo.

Ik ben voornemens om mijn CNC-machine-in-wording ook 3D printing te laten doen. Levelling wordt dan nog eenvoudiger: gewoon eerst met een frees het (houten) bed eronder helemaal kaarsrecht maken (maw, de cnc aanzetten :) ) en er dan pas de verwarmde delen erop zetten. Ik vraag me af hoeveel levelling ik uberhaupt nog nodig heb daarna.

Als je gedetailleerde plannen hebt van je printer, zie ik ze overigens heel graag, het is altijd interessant om te leren van wat iemand anders al allemaal heeft uitgedokterd.
als je delen er later op gaat zetten krijg je zoals een printkop op je CNC dan krijg je plaatsings problemen van de kop en richting maar je weet inderdaad wel dat je bed tov assen recht zijn. maar lijkt me we lastig als je dat elke keer zou moeten doen :)
Klopt. Ben ik nog aan het nadenken.

Het verwarmde bed kan je vastschroeven op het spoilboard van de CNC. Als je dat goed ontwerpt, zit daar eigenlijk geen speling in. Dat deel is geen issue volgens mij.

Liefst wil ik een printkop en een laser cutter bevestigen aan het freesdeel en de frees altijd laten zitten. De frees vervangen voor een andere tool is nl. echt geen feest. Ben daar nog niet helemaal over uit hoe precies. Als het fixed is, wordt het werkgebied voor alles wat kleiner. Is een beetje een luxeprobleem wellicht, maar dan nog.

Alternatief is om een T profiel van alu ergens op het freesdeel te bevestigen, waar de laser/print kop op kan worden geschoven (zodat je het ding altijd exact hetzelfde bevestigt).

En dan is er nog de software... TinyG is natuurlijk leuk als startpunt, maar denk dat er nog wel wat extra moet gebeuren.

Al met al ben ik er nog niet helemaal over uit hoe en wat precies handig is. Weet wel dat ik geen extra plaats heb in huis voor ook nog een 3d printer
nee een CNC frees neemt al genoeg plaats in :) , wat dat betreft zijn er wel meer mensen die hun CNC frees inzetten als 3Dprinter. enig nadeel is dat de aandrijving vaak langzamer is door de kogelomloopspindels. Maar ja dan duurt je print wat langer.

technisch gezien heb je voor PLA niet een heatbed nodig (werkt wel veel prettiger)
Ach op zich vind ik het niet zo'n probleem als m'n print gewoon wat langer duurt. Het meeste zal ik toch gewoon fresen. Je kunt alleen niet alles fresen, dus af en toe is het dan handig om even wat om te zetten. En je wilt eigenlijk het ding er wel af kunnen halen, iets met hout of plexiglas ofzo dat echt overal zit na een goede freesbeurt. :) Natuurlijk probeer je dat te voorkomen, maar dat lukt nooit helemaal.

Ik ben me er inderdaad van bewust dat ik niet de enige ben die dit wil, heb al genoeg youtube gekeken :) TinyG2/Synthetos staat bijv. al vwb. de software / hardware op de lijst.

Vwb. een heatbed... of ik nou een spiegel of een glasplaat of een heatbed monteer maakt niet zo veel uit. In alle gevallen wil je het ding niet hebben op je spoilbord als de frees aan gaat...

Grootste issue zit 'm denk ik in de bevestigingen. Liefst wil je met een paar bewegingen het allemaal kunnen omzetten. Zeg maar zoiets: https://www.houtbewerking...verbinding-hvp-25x60x12mm :)

[Reactie gewijzigd door atlaste op 22 juli 2024 13:24]

In theorie klinkt het wel als een mooi apparaat, maar ik ben benieuwd hoe veel detail deze aankan. De testprints zijn nog redelijk grof. Ik ben benieuwd hoe deze bijvoorbeeld een D&D miniatuur zou printen.
Standaard print de printer op 0.2mm laagdikte met een nozzle (slagroomspuit :P) van 0.4mm. Wanneer je je model wilt printen met 0.1mm laagdikte en eventueel een 0.2mm nozzle kun je best nauwkeurig printen. Ik weet niet of Creality de kleinere (en grotere, 0,5/0,6) nozzles standaard meelevert (bij mijn Ender 3 destijds wel), maar dat is hooguit een paar euro en je kunt los :)
Laagdikte wordt bepaald door de slicer!
Het enige wat de slicer kan doen om de dikte te bepalen is uitrekenen hoe groot elke stap is van de z-as, en hoeveel filament er uit komt. Maar wanneer de breedte van 1 printbaan erg afwijkt van de nozzlegrootte (ideaal is 2 op 1, dus 0,4 nozzle voor 0,2 lijn) dan wordt de boel onnauwkeurig (of te weinig filament indien de nozzle te klein is). Probeer je maar eens voor te stellen hoe nauwkeurig een (extreem voorbeeld) 1mm brede nozzle een 0,1mm brede lijn consequent op dezelfde en juiste positie kan neerleggen, dat is alsof je een contract ondertekend met een blokkwast.
Een 0.2 nozzle is bij een Ender 3 niet eens nodig, ik krijg mooi resultaat met 0.4 mm (sterker nog, ik heb 0.3 en 0.2 mm geprobeerd maar dat resulteerde elke keer vrijwel direct in een verstopte nozzle!). 0.1 mm laagdikte is wel een must ja.
Voor dingen als miniaturen zou ik sowieso een resin printer adviseren.
Verwacht geen betere kwaliteit dan een goed afgestelde Ender 3, dit is imho een goed afgestelde Ender 3 met wat extra luxe opties pre-installed...
Ik heb zelf de Ender 3 gehad maar heb hem weggedaan omdat ik helemaal gestoord werd van het levelen. Dit wou me maar niet lukken. Hele dagen mee lopen rotzooien. Ik zag deze al eerder voorbij komen en hou hem ook zeker in de gaten.

[Reactie gewijzigd door Zorian op 22 juli 2024 13:24]

heb ook nog een ender 3 staan, het bed levelen is inderdaad om simpel van te worden. Maar het maken van tekeningen om te printen was voor mij al veel te complex dus hij staat al weer 2 jaar stil. Heb hem uiteindelijk alleen gebruikt om een testprint mee te doen.
Moet je niet gewoon 1x levelen en daarna alleen nog de Z-offset aanpassen? Waardoor gaat het bed telkens scheef? Ik heb zelf geen ender maar wel iets wat er op lijkt en het bed zit bij mij gewoon een beetje los waardoor de printkop als het nodig is het bed een beetje kan omduwen. Dat beïnvloed de kwaliteit nauwelijks. Verder maak ik gebruik van 9-punt leveling die ingebouwd zit in marlin en die daarmee ook wat compenseert voor een krom bed
Ik heb ook een Ender 3, maar levelde hem alleen als ik hem verplaatst had. Heb nu een bltouch erop gezet.
Ik heb sinds kort de stock veren vervangen voor de "gele" veren die je online veel ziet en nu blijft het bed tenminste level als het eenmaal in de juiste positie staat. Een ander probleem waar veel mensen tegen aan lopen is dat het stock bed gewoon niet level is en dus nooit perfect plat te krijgen is. Een glazen bed zou dat probleem moeten verhelpen. Verder is het nog een idee om "live" te levelen met een testprint nadat je het hele ritueel met het papiertje hebt voltooid om het echt level te krijgen.
een glasplaat is niet de oplossing om een scheef bed recht te maken. Glas is vanzichzelf ook niet plat vlak
Auto bed level via mesh is de oplossing, Z~Onder dat is de Ender-3 prut en kun je niet printen en weglopen.

Ik heb zo'n twaalf dollar bed probe gekocht en dat werkte elke keer uitsteken. Ik kan de print starten en weglopen. Ik denk dat ik het laatste jaar geen print fout heb zien gegaan in PLA..
Ik vind de resultaten niet superstrak, op mijn oudere Ender 2 kan ik beter printen dan dit. Dat ligt natuurlijk niet noodzakelijk aan de printer. Toch lijkt het er een beetje op dat het fdm proces niet echt meer veel betere resultaten zal opleveren, dat zie je ook bij duurdere printers zoals de Prusa of de Ultimakers maar dat nieuwere printers hooguit wat meer gemak brengen. Voor veel toepassingen vind ik het fdm proces toch niet echt goed genoeg.
Ik begrijp je punt niet zo goed, een printer van rond de drie a vierhonderd euro is voor huis tuin en keuken gebruik. Voor (semi)professionele print resultaten zijn er andere producten, als je zo goed thuis bent in de terminologie dan weet je dat ook wel denk ik. ;) Beetje flauw om een 3d printer die niet veel meer kost dan een goede laserprinter daarop af te branden. Heb jij het geld dan zijn er absoluut printers die zeer goede kwaliteit leveren, die worden bijvoorbeeld ook in de automobiel industrie gebruikt. Maar dat is dikke overkill voor als je een pennenbakje of een speciaal stukje LEGO gaat printen en daarvoor is deze klasse printers prime geschikt. :)
Dat ligt natuurlijk niet noodzakelijk aan de printer.
Ik durf natuurlijk niets te zeggen over het product dat Tweakers.net ter evaluatie heeft gekregen, maar een aantal degelijke 3D print kanalen hebben dit product ook gekregen en de resultaten zijn daar een stuk beter. Het lastigste is altijd het juiste print profiel instellen.
Toch lijkt het er een beetje op dat het fdm proces niet echt meer veel betere resultaten zal opleveren
Dan kijk je niet goed genoeg, het issue is nogmaals niet altijd de printer, maar model+profiel:
https://www.youtube.com/watch?v=PuPaQznW8T0
Das een ~30mm model, geprint met een 0.2mm nozzle en een gespecialiseerd profiel op een Ender 3...

Het issue met FDM printers is hier dat je relatief gezien extreem veel tijd kwijt bent met printen. Resin printers kunnen hier een hoop oplossen, maar hebben over het algemeen een veel kleiner printoppervlakte. Iets als de Peopoly Phenom (Noir/L) zijn resin printers van $2000-$3000 en enorm ivm. dit model FDM printer. Daarnaast is resin behoorlijk giftig, helemaal in liquide vorm, maar zelfs als het gehard is en je gaat het bv. schuren heel naar spul! Waardoor wanneer je gaat printen je heel goed moet nadenken waar je dat gaat doen en hoe je er voor zorgt dat de nare dampen afgevoerd gaan worden. PLA voor FDM printers is een heel stuk minder schadelijk! En waarbij (tegenwoordig) veel aandacht word besteed aan geluidsproductie bij FDM printers, is dat nog niet echt opgelost bij de duurdere resin printers.
Voor veel toepassingen vind ik het fdm proces toch niet echt goed genoeg.
Right tool for the job. Je gaat geen boodschappen doen in een grote vrachtwagen en niet verhuizen met een heel klein autotje. Zelfde als met produceren van items, soms is FDM prima, soms resin, SLA, CNC, etc. Vaak ligt het natuurlijk ook aan het materiaal, de tools en de kennis tot je beschikking. En soms is injected molded plastic kopen effectief goedkoper en steviger... ;-)

Er kunnen al hele zieke dingen geprint worden op de duurdere apparaten, maar dan hebben we het vaak over tonnen of miljoenen (bv. een printer van formaat bestelbus die metaal kan printen EN CNCen).
Het zijn prints met de standaard instellingen die vast in de gcode bestanden staan die bij de printer werden meegeleverd. De auteur geeft ook al aan dat hij de temperatuur voor zijn prints gewoonlijk 20 graden hoger zet. Het gebruikte Jupiter filament is ook een budget vriendelijk filament.
Als je de geprinte modellen zelf door de slicer haalt met een goede temperatuur instelling, kleinere laagdikte en een meer premium filament zullen de resultaten ongetwijfeld nog wat beter zijn.

FDM is een leuke techniek, maar het resultaat wat je ermee haalt is niet voor alles geschikt. Soms helpt nabewerking nog wel, maar de sterkte kan nooit tippen aan andere technieken als spuitgieten of laser sintering. Het proces is ook gewoon te traag. FDM printers zullen nooit tot de meerderheid van de huishoudens doordringen, het blijft wel een leuke hobby.
Okay er wordt weer lekker rondgestrooid met termen, zie mijn reactie hierboven maar FDM betekend niet per definitie slecht of niet professioneel of iets in die zin. Lees voor een goede uitleg over wat FDM is en waar het wel en niet voor wordt gebruikt het volgende artikel: Manufacturing Processes Explained : Industrial FDM vs. desktop FDM :)
FDM heeft zeker eigenschappen waardoor er professioneel ook gebruik van kan worden gemaakt. Prusa is daar zelf een voorbeeld van. Alle plastic onderdelen worden door eerder in elkaar gezette Prusa printers geproduceerd.
In de industrie is laser-sintering (aan elkaar smelten van poederdeeltjes mbv een laser) meestal meer geschikt, maar soms is fdm beter. Je hebt het dan over professionele machines van vele duizenden euro's. Voor de gewone man blijft het hobby-gereedschap. De hobby komt (net als andere tech-takken) met een eigen lading vaktermen. Het heeft bij mij ook even geduurd voordat ik alles goed begreep. Ik heb eind vorig jaar mijn eerste fdm printer aangeschaft. Daar staat er nu nog eentje van de baas naast en de derde is in bestelling. Allemaal voor het produceren van licht professioneel materiaal.
Ik moest even opzoeken waar fdm voor staat; Fused deposition modeling.
En ter verduidelijking voor andere lezers de Ender 2 is ook een fdm printer, net zoals de Prusa Mini en de printer uit het artikel.

[Reactie gewijzigd door djwice op 22 juli 2024 13:24]

Pas op he want FDM is getrademarked door Stratasys, de gebruikte term tegenwoordig is FFF: Fused Filament Fabrication
Thanks! @willemdemoor ^^

[Reactie gewijzigd door djwice op 22 juli 2024 13:24]

ja ik weet het, daarom noem ik ook beide:
Een 3d-printer zoals we hier bespreken, en het gros van wat je als consument koopt, is een fdm-printer, waarbij fdm staat voor fused deposition modelling. Ze worden ook wel fff-printers genoemd: fused filament fabrication.
ik vind het alleen nogal een stom patent en fdm is een behoorlijk ingeburgerde term, dus wou ik het wel gebruiken :)
Jammer dat het weer een Bowden printer is, ik heb persoonlijk veel liever een directe extruder. Zeker met flexibel filament.

Maar de out of the box prints zien er wel fantastisch uit, moet ik zeggen! Misschien toch wel iets om TZT te overwegen. Op onze hackerspace staan er wel 10 stuks CR-10 van verschillende mensen dus het is zeker een populair merk.

[Reactie gewijzigd door GekkePrutser op 22 juli 2024 13:24]

niets houd je tegen om de extruder te vervangen. Het mooie van creality printers is dat de aanschaf zo laag is dan een upgrade naar wens de kosten alsnog laag houd.
Dat is waar, maar ik heb mijn 3D printers voor het printen, niet voor het prutsen eraan, dat is op zichzelf geen hobby van me :)

Dus hoe meer "Out of the box" het is hoe beter. De volledige printbed mapping vind ik dan ook heel mooi. Het bed van mijn oude Printrbot was tijdens transport een beetje verbogen dus ondanks dat deze 3-punts autolevel had, sprongen de prints toch vaak los. Dat heb je hier een stuk minder.

[Reactie gewijzigd door GekkePrutser op 22 juli 2024 13:24]

Op dit item kan niet meer gereageerd worden.