Misschien komen de ware innovators van de smartphonemarkt nu pas naar boven. Nu vrijwel iedereen een smartphone heeft en iedere telefoon een groot touchscreen en zo weinig mogelijk knoppen, is de ruimte om te innoveren wel heel klein geworden. Meesters van creativiteit tonen zich juist in de beperking.
Nu de grote groei uit de smartphonemarkt is, hadden veel fabrikanten hun hoop gevestigd op andere producten. Dat blijkt nog geen succesvolle strategie. De verkoop van tablets loopt terug en nu ook smartwatches niet de heilige graal blijken, zal het de komende jaren een marathon watertrappelen worden voor een hoop fabrikanten.
Dat was in 2016 al volop te zien. BlackBerry gooide dit jaar de handdoek in de ring en andere fabrikanten, zoals HTC, LG en Sony, kregen het nog moeilijker dan ze het al hadden. Ook de grootste fabrikanten hadden niet hun beste jaar. De meest besproken nieuwe functie in de iPhone 7 was het weglaten van de geliefde 3,5mm-aansluiting en Samsung moest zijn Note 7 uit de winkels halen, omdat het toestel in sommige gevallen wat al te warme gevoelens opwekte.
In een markt waarin veel spelers het moeilijk hadden dit jaar, waren opvallend veel nieuwe ontwikkelingen te zien. De belangrijkste? Eindelijk wordt de accuduur beter. Niet dat je gelijk een week met je telefoon kan doen, maar elk klein beetje helpt natuurlijk.
/i/2001261039.jpeg?f=imagenormal)
Laten we eerlijk zijn: het verbeteren van de accuduur kon al snel in 2016, want 2015 was op het gebied van accuduur van smartphones grotendeels een verloren jaar. Het verlengen van de accuduur hangt af van een aantal factoren: een zuinigere processor en een grotere accu zijn belangrijke elementen voor een langere accuduur. In 2015 gebeurde juist het omgekeerde: accu's waren niet groter dan bij voorgaande toestellen uit 2014, terwijl de socs van vooral Qualcomm vorig jaar, met name de Snapdragon 808 en 810, juist meer stroom vroegen.
De ommekeer begon in januari. Toen bleek dat het de Chinese fabrikant Xiaomi was gelukt om relatief kleine accu's met veel capaciteit in te kopen. De Redmi 3, een bescheiden smartphone met 5"-scherm, heeft een 4100mAh-accu, een capaciteit die tot dan alleen in grote smartphones zat. Xiaomi bracht sindsdien een buitensporig aantal verschillende modellen uit met een dergelijk grote accu.
Maar het was niet alleen Xiaomi. Samsung zette in zijn belangrijkste toestel S7 edge een 3600mAh-accu, een behoorlijke verbetering tegenover de accu van rond 2600mAh in de S6 edge. Andere fabrikanten volgden en accu's met een capaciteit van minder dan 3000mAh zijn eindelijk eerder uitzondering dan regel geworden. Toppunt van die ontwikkeling tot nu toe is de Lenovo P2, een toestel van 8,3mm dik met een riante 5100mAh-accu erin.
/i/2001345255.jpeg?f=imagenormal)
Deze grote accu's in niet zo grote telefoons geven veel hoop voor 2017; dergelijke accu's zijn in massaproductie en er kunnen dus snel meer modellen komen met deze veel grotere capaciteit. Bovendien zijn het niet gelijk obese smartphones; ze hebben een alleszins redelijk formaat en gewicht, waarmee het aantrekkelijke telefoons kunnen worden in 2017.
Op het gebied van het stroomverbruik van socs is er ook veel winst geboekt. Qualcomm stapte af van de door ARM gemaakte Cortex-cores en maakte zijn eigen Kryo-cores voor de Snapdragon 820 en 821. Samsung deed hetzelfde met zijn Mongoose-core voor in de Exynos 8890.
Het is niet te onderschatten hoe groot de prestatie is die daaraan ten grondslag ligt. Apple kon in 2013 als eerste smartphonemaker de stap naar 64bit-processors maken doordat het een core had ontworpen op basis van de ARMv8-architectuur. Nu hebben meer fabrikanten ingezien dat ARM goed is in het leveren van de architectuur, maar wie hoge eisen stelt, kan de cores het beste zelf ontwerpen.
Met de tweede generatie van Qualcomms en Samsungs eigen cores en de stap naar 10nm-productie ligt de weg open voor zuinigere socs. Dat betekent dus: als je hetzelfde doet, verbruikt hij minder energie. Als je die extra processorkracht gebruikt om sneller Pokémon te vangen, dan zal je accu waarschijnlijk even snel leeg zijn als voorheen.
Eindelijk doorgebroken: de dubbele camera
Ooit, toen tv-fabrikanten volop bezig waren met 3d, zagen we voor het eerst dubbele camera's in smartphones. De LG Optimus 3D en HTC Evo 3D konden beelden in drie dimensies opnemen en afspelen. Het waren, in 2011, de eerste smartphones met dubbele camera's. Die technologie is nooit weggeweest. De HTC One M8 en Honor 6 Plus uit 2014 hebben ook twee sensors aan de achterkant.
Nu is de dubbele camera heel normaal. Tweakers publiceerde daar in september een uitgebreid achtergrondverhaal over. Deze trend gaat hoogstwaarschijnlijk doorzetten in 2017. Het is nog onduidelijk welke implementatie het meest aan populariteit gaat winnen. Huawei heeft ingezet op de combinatie van een zwart-wit- en kleurensensor, LG heeft een groothoeklens en Apple heeft gekozen voor een telelens met een mogelijkheid tot 'optische zoom'.
Om maar eens uit het artikel van september te citeren: als de meerwaarde blijkt en de consument bereid is om hiervoor extra in de buidel te tasten, is wat we nu zien nog maar het begin. Want een smartphone met meer dan twee camera's is niet ondenkbaar, zeker niet als de verschillende implementaties, diepte, brandpuntsafstanden, beeldoptimalisatie en slimme zoom, worden gecombineerd.
/i/2001240405.jpeg?f=imagenormal)
Eindelijk doorgebroken: modules op telefoons
Project Ara, de volledig modulaire telefoon van Google, zal er niet komen. Desondanks bracht 2016 genoeg om hoopvol over te zijn. De half-modulaire telefoon maakte zijn opwachting.
Daarbij mag een eervolle vermelding voor het Nederlandse Fairphone niet ontbreken. Zijn Fairphone 2 pioniert het idee van een smartphone waarin veel componenten te vervangen zijn door betere versies, waaronder de camera en het scherm. In een tijd waarin laptops die functie juist verliezen, is het verfrissend om te zien dat het zelf repareren en upgraden van je telefoon tot de mogelijkheden kan behoren.
De meest veelbelovende implementatie van modules komt van Lenovo met de Moto Z-serie. De modules werken makkelijk en snel en het zijn er bovendien al heel wat: een cameramodule van Hasselblad die optische zoom en een xenon-flitser toevoegt, een JBL-speaker waar voor een telefoon angstaanjagend hard geluid uit komt en een beamer die beelden op de muur van een verduisterde kamer kan toveren. Uiteraard kun je ook 'gewoon' een accu toevoegen om je telefoon langer mee te laten gaan.
/i/2001317839.jpeg?f=imagenormal)
LG probeerde het ook met zijn Friends-systeem. Dat is functioneel een minder groot succes. Voor elke module moet de accu eruit en het hele systeem voelt fragiel en staat de bouwkwaliteit van het toestel in de weg. Desondanks heeft LG, net als Lenovo, meerdere malen gezworen ermee door te gaan en nieuwe modellen die compatibel zijn uit te brengen.
Ontwerp: weg met de bezels
Eind 2014 publiceerden we een verhaal over de grootte van telefoons. De conclusie kwam hierop neer. "Er zit nog wat rek in de schermgrootte van telefoons. Omdat de schermranden nog best behoorlijk zijn en de technologie om die kleiner te maken klaarligt, zullen fabrikanten grotere schermen in behuizingen met hetzelfde formaat proberen te proppen."
Dat is precies wat we nu zien, in zowel het geruchtencircuit als in het echt. Het meest prominente voorbeeld daarvan is de Mi Mix van Xiaomi. De voorkant van de telefoon bestaat voor 84 procent uit scherm en de randen zijn daadwerkelijk minimaal.
/i/2001317037.jpeg?f=imagenormal)
Foto: GSMArena
Daardoor kunnen fabrikanten dus meer scherm kwijt in een behuizing van dezelfde grootte. De geruchten zoals ze nu zijn duiden erop dat zowel Samsung als Apple dat doen voor hun belangrijkste toestellen van 2017. Dat doen ze vooral door het scherm aan alle kanten over de zijkant heen te krullen, iets dat mogelijk is door de techniek van buigbare schermen.
Ontwerp: weg met de 3,5mm-jack?
Er zijn al jaren af en toe telefoons zonder 3,5mm-aansluiting voor headsets. Sterker nog: de standaardpoort voor oordopjes is pas een jaar of zeven in algemeen gebruik op telefoons. Daarvoor gebruikten fabrikanten vaak hun eigen aansluitingen. Sinds die tijd kwam het weinig meer voor dat smartphonemakers afweken, maar de Alcatel One Touch Idol Ultra uit 2013 is er zo een.
Dit jaar zagen we meer telefoons zonder 3,5mm-jack. Nadat er een gerucht ging - zou Apple er een handje in gehad hebben om dat de wereld in te helpen? - dat de iPhone 7 zo'n aansluiting zou missen, durfden ook andere fabrikanten het aan: de Chinese smartphonemaker LeEco, Lenovo's half-modulaire Moto Z en een waterdichte HTC 10-variant hebben allemaal niet ieders favoriete audiopoort.
Hoewel het weglaten van deze voor veel mensen belangrijke aansluiting niet iedereens goedkeuring kan wegdragen, ligt het in de lijn der verwachtingen dat het gaatje voor oordopjes ook in 2017 van meer en meer modellen zal verdwijnen.
/i/2001012031.jpeg?f=imagenormal)
Bij Tweakers duiden we graag trends en ontwikkelingen, zeker aan het einde van het jaar, maar aan een andere eindejaarstraditie doen we nooit mee. Wij roepen nooit een beste smartphone uit. Dat mogen alleen lezers doen wat ons betreft.
Desondanks leek het ons goed om de balans op te maken van het voorbije jaar. Wat waren de telefoons met de beste resultaten op het gebied van hardware, scherm en accuduur? Hieronder vind je testresultaten van zo goed als alle telefoons die we in 2016 in ons testlab hebben gehad.
Daaronder zit ook een telefoon waarvan de review nog niet online staat. De Lenovo P2 is al klaar in ons testlab, maar de review moet nog verschijnen. Dat gebeurt over een paar weken.
De browsetest is onze zwaarste accutest. De telefoon browset en scrollt langs een vaste set pagina's via een vaste internetverbinding. De pagina's staan opgeslagen op eigen servers en worden dus niet live van internet getrokken; dat zou oneerlijke testomstandigheden veroorzaken, omdat sommige sites op sommige dagen zwaardere advertenties laten zien en dus meer van de accu vragen. De Lenovo P2, Huawei Mate 8 en Moto Z Play deden deze test het beste. Dat hebben ze alle drie te danken aan de combinatie van een grote accu en een relatief zuinige soc.
Bij de videotest spelen we een video af totdat de accu het opgeeft. Omdat oledschermen geen stroom verbruiken bij het weergeven van zwart en video's veel zwart bevatten, is deze test lichter voor telefoons met oledschermen. De toppers zijn daardoor de telefoons met oledscherm, zuinige soc en grote accu. De Lenovo P2 leidt wederom, met daarachter de Moto Z Play en de Galaxy Note 7.
Bij de PCMark-test voert de benchmark automatisch allerlei taken uit om de accu leeg te maken. Deze test kent wat meer variabelen. De Google Pixel voert deze test op lage kloksnelheid uit. Het gevolg is dat hij laag scoort op de prestatietest, maar hij houdt het langer vol.
Bij deze test meten we hoe lang het duurt voordat een accu van helemaal leeg naar helemaal vol is. Daarbij rekenen we niet met de melding '100 procent vol' op de telefoon zelf, maar wachten we tot hij geen stroom meer uit de lader haalt. Snelladen maakt een groot verschil. De verschillen onderling zijn echter niet schokkend groot.
Scherm
De maximale helderheid zegt veel over hoe goed een scherm af te lezen is in direct zonlicht. Dat hangt uiteraard ook af van reflecties, maar een goede helderheid helpt zeker. Dit is een test waarop de LG G5 wint, met daarachter een vloot aan Samsungs. Ook Sony en Apple doen het traditioneel goed met de helderheid van displays.
Het contrast meten we alleen van lcd's, want die van oleds is onmeetbaar hoog. De Huawei Nova wint hier, gek genoeg een midrange-telefoon. De LG G5 en Sony Xperia XZ doen het ook goed. Het contrast is belangrijk voor hoe mooi een scherm eruitziet.
- Gemiddelde kleurfout
- Gemiddelde grijswaardenfout
Dit is voor de gebruikers die geven om een juiste weergave van de kleuren. Veel telefoons geven grijstinten te blauw weer, waardoor foto's en video's er iets anders uitzien dan zou moeten - al vinden sommige mensen iets blauwer wit wel mooier. Afwijkingen in de grijswaarden geven aan dat de kleurbalans dus niet op orde is. Is deze afwijking hoger dan 3 ΔE2000, dan is de afwijking met het blote oog waar te nemen.
Kleurfouten hebben betrekking op de primaire en secundaire kleuren en hoe die weergegeven worden. Zo kan rood bijvoorbeeld net wat te oranje zijn, of blauw wat verzadiging missen. Dit soort afwijkingen zijn vaak moeilijk met het blote oog te zien.
De duurste telefoons doen het veelal het beste, maar het is muggenziften. De verschillen tussen bijvoorbeeld de Google Pixel en iPhone 7 zijn klein en ook de OnePlus 3T zit daar dichtbij.
Hardware
- AndEBench - native
- GFXBench Manhattan - onscreen
We hebben enkele hardwarebenchmarks in dit overzicht gezet. AndEBench meet processorsnelheid op Android en GFXBench is een grafische benchmark voor iOS en Android.
Op grafisch gebied wint de iPhone SE, door de combinatie van een geavanceerde soc en een voor 2016 absurd lage schermresolutie. De Huawei P9 voert berekeningen het snelste uit in AndEBench, met de Galaxy S7 daar vlak achter.
Juist nu vrijwel alle smartphones er ongeveer hetzelfde uitzien, zien we steeds meer smartphonemakers nadenken over waar ze zich in kunnen onderscheiden op manieren die er toe doen. Iedereen kan gimmicks voor telefoons bedenken, maar de functies die gebruikers echt van toegevoegde waarde vinden, zijn relatief schaars.
Desondanks hebben we een aantal nieuwe trends gezien die echt wat toevoegen. De modules van de Fairphone 2, LG G5 en vooral de Moto Z-serie geven smartphones een nieuwe dimensie. Dubbele camera's maken functies mogelijk die voorheen slecht of niet mogelijk waren. Op het gebied van ontwerp zien we steeds grotere schermen in telefoons die niet echt groter worden.
De grootste verbeterslag zit nog altijd in accuduur. Op dat gebied zijn er in 2016 stappen gezet door onder meer Xiaomi, Lenovo en Qualcomm en we hopen dat die trend in 2017 flink doorzet. Een betere accuduur zal vrijwel iedereen kunnen waarderen. Ook van opstellingen met meerdere camera's verwachten we volgend jaar - en de jaren erop - veel.
Met geruchten over een Galaxy S8 die vrijwel geheel uit scherm bestaat, een nieuw ontworpen iPhone ter gelegenheid van het tienjarig bestaan van die telefoon, meer Tango-telefoons en nog veel meer ontwikkelingen zal 2017 wederom een interessant jaar worden op het gebied van smartphones. Hoewel de innovatiecurve iets afneemt, verwachten we in 2017 nog genoeg vernieuwing om ons smartphonehart sneller te laten kloppen.