Inleiding: eindelijk daar
Inleiding: eindelijk daar
Een revolutie klopt aan de deur. Na jaren van onderzoek, demo's en prototypes is het nu eindelijk zover: Samsung heeft de eerste smartphone aangekondigd met gebogen scherm, de Galaxy Round. De smartphone zelf ziet er misschien nog niet spectaculair uit, maar de beloftes van deze technologie zijn groots. We kunnen straks waarschijnlijk smartphones en tablets kopen met een vormgeving die we ons nu nog nauwelijks kunnen voorstellen.
Twee fabrikanten zijn druk bezig met het op de markt brengen van smartphones met gebogen schermen, niet toevallig twee kemphanen die elkaar voortdurend in de gaten houden: LG en Samsung. Beide werken al jaren met oled-schermen, al gebruikt Samsung ze meer en vaker dan LG. Deze competitie maakt dat een tweede smartphone met gebogen scherm snel zal worden gepresenteerd.
De Galaxy Round is overigens niet het eerste product voor consumenten dat beschikt over een gebogen amoled-scherm. De Curved Oled TV van LG kwam in september in de Belgische winkels en die van Samsung in Nederland. Hoewel in Nederland te koop, zijn tv's met gebogen schermen meer dan tien keer zo duur als smartphones en worden ze bovendien in beperktere oplages gemaakt.
Tweakers dook in de wereld van de gebogen schermen voor smartphones. Hoe zit het in elkaar, waarom heeft het zo lang geduurd voordat het eindelijk op de markt kwam en wat willen fabrikanten er in de toekomst mee doen?

De eerste smartphone met gebogen scherm: de Samsung Galaxy Round
De technologie achter buigbare amoled-schermen
De technologie achter flexibele amoled-schermen lijkt zo eenvoudig. De oleds zitten in plaats van op een glazen substraat op een substraat van plastic, dat buigbaar is. Daardoor kan het scherm ook buigbaar zijn. Je zou zeggen: zet die oleds allemaal op een plastic substraat en klaar is Kees. Bovendien leent oled zich beter dan lcd's om buigbaar te worden gemaakt. Bij amoleds geven de pixels immers zelf licht, terwijl bij lcd een backlight nodig is. Die backlight maakt het scherm extra dik. De flexibele amoled-schermen zijn flinterdun; die van Samsung is bijvoorbeeld 0,4mm.

Zoals met veel zaken werkt het fabriceren echter niet zo eenvoudig. Er zijn veel technologische uitdagingen die moesten worden overwonnen en fabrikanten zijn nog altijd bezig om betere methodes te vinden om goedkoper flexibele oleds te maken. Ondanks die uitdagingen zijn veel fabrikanten al jaren bezig. Zo toonde LG.Philips, toen nog een joint venture van de Zuid-Koreaanse fabrikant met de Nederlandse elektronicamaker, al in 2007 zijn eerste prototype van een buigbaar oled-scherm, net als Sony.
Het grootste probleem met vrijwel elke nieuwe displaytechnologie is de yield. Omdat er nog veel misgaat, zijn er veel schermen die niet goed genoeg zijn en is het dus nog relatief duur om een beperkt aantal goede schermen te maken. Sommige van de problemen waar schermmakers tegenaan lopen, kun je zelf al bedenken. Een van de meest prominente is dat je het materiaal onder druk zet. Alles wat je buigt terwijl het recht was, heeft de neiging om terug te buigen en dus staat er druk op. Bovendien moet een gebogen scherm altijd in dezelfde vorm blijven, ook als de temperatuur schommelt en het materiaal dus nog meer onder druk komt te staan.
Als je het scherm buigt, kan bovendien de helderheid afnemen. Tijdens een Brits wetenschappelijk onderzoek naar flexibele oleds, kwam naar voren dat bij buiging onder een bepaalde hoek de helderheid van het scherm kan afnemen. Dat heeft niet alleen als nadeel dat de helderheid op een andere manier omhoog moet, maar ook dat gebruikers bij een buiging onder een bepaalde hoek helderdere en donkerdere gebieden op het scherm kunnen waarnemen.
Een ander probleem is dat de temperatuur bij de fabricage te hoog is voor het plastic substraat. Het proces om de oleds op de plaat met connectoren te plaatsen gaat gepaard met grote hitte. Glas weerstaat die hitte, maar het buigbare plastic niet. Samsung werkt daaromheen door de oleds eerst met glas te lamineren en er pas na de plaatsing op de plaat weer af te halen. Daarna gebruikt Samsung ltps voor de bescherming van de oleds. Onder meer in Zuid-Korea is al jaren onderzoek gaande naar andere mogelijke materialen voor de fabricage.
Het proces van inkapseling van de oleds om ze te beschermen tegen lucht en zuurstof is nog lastiger. Oleds zouden veel te snel slijten als ze blootstaan aan lucht en zuurstof, en dat zou de levensduur van telefoons verkorten.

Beeld van de fabricage van oled. Bron: Philips
Andere componenten moeten ook buigzaam worden gemaakt
Die inkapseling gebeurt nu bijvoorbeeld bij Samsung door het scherm niet minder dan zes keer in de verdampingskamer te leggen tijdens de fabricage. Dat maakt de productie van het scherm langdurig en duur. De fabrikant is bezig met andere methodes, maar die zijn nog niet toegepast.
Zelfs als fabrikanten deze hobbels uit de weg hebben genomen en goede prototypes hebben, moet nog worden afgewacht of het goed 'schaalt'. Bij massaproductie kan een kleine afwijking in het fabricageproces grote gevolgen hebben.
Een smartphone bestaat echter uit meer dan scherm en andere componenten moeten ook buigzaam worden gemaakt voordat je een hele smartphone kunt buigen. Een van de grootste hindernissen is de accu, omdat het een van de grootste componenten is. De oplossing daarvoor is echter al in zicht. LG Chem, de chemische tak van de gelijknamige telefoonmaker, heeft buigzame accu's gemaakt. In de toekomst gaat LG accu's maken in de vorm van een kabel, waarmee accu's minstens even flexibel zullen zijn als schermen.
Door al deze issues kunnen fabrikanten als LG en Samsung in de komende maanden nog geen miljoenen van deze schermen van de band laten rollen. Dat is ook de reden dat de gebogen schermen nog niet verschijnen in toestellen als de Galaxy S4 of G2; daarvoor zijn de belangen nog te groot. Het blijft voor nu een experiment. De Galaxy Round gaat vooralsnog alleen in Zuid-Korea in de verkoop.
Dat experimentele geldt overigens niet alleen voor de productie, maar ook voor de reactie van consumenten. Niemand weet hoe consumenten zullen reageren op de gebogen schermen; het heeft immers nog nooit op een smartphone gezeten.
Toepassingen voor buigbare schermen
Laten we eerlijk zijn: de Galaxy Round voldoet niet echt aan het futuristische beeld dat naar voren kwam bij de prototypes. Met de Nexus S en Galaxy Nexus kon je al een aardig beeld krijgen van wat deze telefoon zou gaan worden. Samsung gebruikte voor die telefoon geen gebogen schermen, maar door de kromming van de behuizing en de glazen beschermlaag over het scherm werd de illusie van een gebogen scherm gewekt. De buiging is nu niet over de lengte, maar over de breedte uitgevoerd. De Galaxy Round past daardoor misschien beter in je broekzak, omdat je been immers ook rond is, maar verdere toepassingen voor het gebogen scherm heeft Samsung nog niet.
/i/1293695272.jpeg?f=imagenormal)
Achteraf bijna een blik in de toekomst: de Nexus S van Samsung en Google, van eind 2010
De eerste telefoons met buigbaar scherm zijn gebogen in de fabriek; zelf kun je de schermen niet buigen. Wel bieden ze een ander voordeel. Omdat het substraat van plastic is en de oleds zelf dus niet meer door glas omgeven worden, zijn de schermen bijna onbreekbaar. Dat bleek ook tijdens een demonstratie van Samsung enkele jaren geleden, waarbij iemand met een hamer op het scherm slaat terwijl de video gewoon doorspeelt.
Helaas!
De video die je probeert te bekijken is niet langer beschikbaar op Tweakers.net.
Schermen worden dus bijna onbreekbaar en dat is fijn, want schade aan schermen komt vaak voor als een smartphone valt. Het is misschien wel de grootste winst van de gebogen schermen van deze eerste generatie. Hier houdt het echter niet op, want de volgende toepassing van gebogen schermen is dichtbij.
Er is een markt waarvoor een gebogen scherm heel handig zou zijn en waar Samsung net weer in is gestapt: die van de smartwatch. De eerste Galaxy Gear heeft weliswaar een amoled-scherm, maar dat is kaarsrecht. Met een gebogen scherm kan de behuizing meer om de pols heen worden gekruld, waardoor een groter scherm mogelijk wordt zonder dat je een vierkast doosje om je pols moet hebben.
/i/1378332374.jpeg?f=imagenormal)
Nu nog kaarsrecht: de Samsung Galaxy Gear
Het idee van gebogen schermen in horloges is niet alleen iets wat bij Samsung of LG vandaan kan komen. Apple zou ook tests doen met gebogen oled-schermen voor zijn horloge.
Fabrikanten willen niet alleen gebogen schermen, maar op termijn ook buigzame schermen in producten zetten. Dat maakt het mogelijk dat schermen bijvoorbeeld worden uitgeklapt, zonder dat er naden te zien zijn. Samsung gaf hiervan in het afgelopen jaar een voorbeeld in zijn promovideo voor elektronicabeurs CES.
In de video is ook een mock-up te zien van een apparaat met een oprolbaar scherm. Dat maakt mogelijk dat er grotere schermen zitten in apparaten met relatief kleine behuizingen. In de behuizing van een smartphone kan daardoor in theorie een tablet-scherm zitten. Welke toepassingen nog meer mogelijk zijn met volledig buigzame apparaten, is iets wat we moeten afwachten.
Helaas!
De video die je probeert te bekijken is niet langer beschikbaar op Tweakers.net.
Tot slot: eerste ronde
Het tijdperk van flexibele oled-schermen begint net. We zien nu pas de eerste producten met deze nieuwe schermtechnologie, waaraan 'achter de schermen' al bijna tien jaar wordt gewerkt. De eerste vruchten kunnen nu pas worden geplukt, maar alleen al door het vele geld dat in het onderzoek is gestoken kun je erop rekenen dat fabrikanten van alles gaan verzinnen om de investeringen terug te verdienen met producten met gebogen of buigzame schermen.
Het is de vraag hoeveel van de ideeën in concrete producten worden omgezet
Nu al zijn er een paar voordelen te zien. Fabrikanten van smartphones zitten niet langer vast aan de rechthoekige doos die een telefoon nu vaak is. Bovendien zijn de nieuwe schermen vrijwel onbreekbaar, waardoor je niet meer bang hoeft te zijn voor barsten en breuken in het scherm als je telefoon valt. Dat zijn grote pluspunten.
Dat het nu op de markt komt, betekent echter niet dat alle hindernissen voor buigzame smartphones overwonnen zijn; de Galaxy Round is immers gebogen, maar niet buigbaar. Gebogen schermen zijn nog relatief duur om te maken en mede daarom maken de fabrikanten ze nog niet in de hoeveelheden waarmee niet-gebogen amoled-schermen worden gemaakt. Samsung fabriceert er vermoedelijk enkele honderdduizenden per maand voor de Round en dat is peanuts voor Samsung-begrippen. Het is bovendien de vraag hoeveel van de ideeën inderdaad in concrete producten omgezet gaan worden. Prototypes zijn vaak spectaculairder dan modellen die in de winkel komen.
Een ding is zeker: flexibele amoled-schermen maken een nieuw type elektronica mogelijk en het blijft interessant om te zien waar dat toe leidt. Laten we hopen dat de toekomstige producten met gebogen of buigzame schermen indrukwekkender zijn dan de, laten we eerlijk zijn, niet zo spectaculaire Galaxy Round.
