'Mac mini-kloon' met Zen 5 is razendsnel

Beelink SER9 met AMD Ryzen AI 9 HX 370 Review

Conclusie

We maakten voor het eerst kennis met AMD's mobiele Zen 5-processors in de ASUS Zenbook S 16, een dunne en lichte laptop met een beperkte tdp. In de Beelink SER9-mini-pc mag de cpu aanzienlijk meer vermogen vragen, waardoor de ware kracht van de Ryzen AI 300-cpu's beter naar voren komt. Multithreaded is de Ryzen AI 9 HX 370 in de Beelink maar liefst een derde sneller dan zijn voorganger, de Ryzen 9 8945HS, die in de recent geteste Minisforum UM890 Pro zat. Ook singlethreaded meten we een forse verbetering van een procent of dertien.

De nieuwe AMD-chip komt bovendien met een geïntegreerde 50Tops-npu, die snel genoeg is om in aanmerking te komen voor Copilot+. De update waarmee AMD's npu daarvoor gebruikt kan worden, wordt echter pas in de loop van volgende maand verwacht. Vooralsnog moet je dus maar net een toepassing gebruiken die de npu al kan benutten.

Ook buiten de processor om levert Beelink een indrukwekkende mini-pc af. De aluminium behuizing is wellicht niet het origineelste idee ooit, maar doet wel luxe en degelijk aan. Daarnaast heeft de fabrikant de koeling goed in orde, waardoor de mini-pc ook onder zware belasting stil blijft bij acceptabele temperaturen.

De SER9 beschikt over een flink aansluitingengamma. Ik ben vooral fan van de dubbele audiojack: doordat die voor én achter zit, kun je zowel makkelijk een headset aansluiten als netjes de kabel voor je speakerset wegwerken. Wel vind ik het jammer dat Beelink maar één USB4-poort beschikbaar maakt - op de UM890 Pro zaten er bijvoorbeeld twee - en voor de draadloze netwerkverbinding een wifikaartje uit 2019 gebruikt. Daardoor heb je geen ondersteuning voor de 6GHz-band, laat staan Wi-Fi 7.

Beelink vraagt duizend dollar voor zijn SER9, op dit moment omgerekend ongeveer 915 euro. Dat is zonder meer stevig, maar aangezien ook concurrent Minisforum voor zijn aankomende Zen 5-mini-pc een flink hogere prijs gaat hanteren, vermoed ik dat een deel van die prijsstijging bij AMD vandaan komt. Bovendien kan daar nog het een en ander bij komen, want in tegenstelling tot Minisforum heeft Beelink geen Europese webwinkel. Of je btw betaalt, is dus afhankelijk van wat er bij het koeriersbedrijf gebeurt.

Dat maakt de Beelink SER9 vooral een geschikte aankoop voor de avontuurlijker aangelegde tweaker, maar over de prestaties die AMD's nieuwe cpu laat zien in deze mini-pc, ben ik in elk geval enthousiast.

Pluspunten

• Uitmuntende cpu-prestaties
• Snelle npu geschikt voor Copilot+
• Stevige aluminium behuizing
• Stille werking
• Dubbele audiojack

Minpunten

• Maar één USB4-poort
• Verouderde wifiadapter
• Flink duurder dan voorganger
• Geen Europees verkooppunt

Getest

Beelink SER9

Prijs bij publicatie: € 915,-

Vanaf € 1.369,-

Vergelijk prijzen

Reacties (135)

[PsiTweaker]

Ik ( in dit geval niet gehinderd door enige mini-pc kennis ) snap niet waarom dit een 'Mac mini-kloon' heet.

Volgens mij is er nergens vermeld dat deze op iOS draait, dus zal Windows het OS zijn.

Misschien dat het uiterlijk op een 'MAC mini' lijkt, maar alle ( oké bijna alle dan ) auto's hebben 4 wielen en lijken in de basis op elkaar en toch hebben ze allemaal hun eigen naam. Dus waarom deze mini pc dan wel een MAC kloon noemen ?

[Reactie gewijzigd door PsiTweaker op 21 oktober 2024 14:05]

[multipasser]

Idd fout narratief.
iOS draait niet op mac mini maar gewoon OSX.

OSX is niet te draaien op non apple hardware.
Tenzij je gaat hackintosh'n

Die vergelijking houdt geen steek in hardware want zoals we weten is een PC van dezelfde monitaire waarde altijd wel 'sneller' dan de vergelijkbare mac. Alleen kiest een mac user voor de omgeving en het besturingssysteem. Het is zo geoptimaliseerd dat een tragere mac 2x sneller aanvoelt dat een pc, omdat alles zo vlot draait.

[phray]

Het uiterlijk hebben ze gewoon duidelijk afgekeken van de Mac Mini, de aluminum kubus (niet dat dat perse erg is want het is een goed ontwerp).

Autos hebben dan allemaal wel 4 wielen maar als je een auto maakt met bijna dezelfde chassis als een Mini Cooper dan is dat ook gewoon een Mini Cooper clone.

[ABD]

Dit dus, het is een nabootsing en geen biologische (letterlijke)kloon. Volgens de Dikke van Dale betekent kloon:

2. (techniek) nabootsing

[Dreamvoid]

Uiteindelijk maakt het niet zoveel uit op welk OS het draait, het gaat om de applicaties, en van de meestgebruikte applicaties zijn er zowel macOS als Windows versies.

[PsiTweaker]

...Uiteindelijk maakt het niet zoveel uit op welk OS het draait...

Voor u misschien niet, maar voor mij wel. Na zo'n 30 jaar Windows te hebben gehad, wil ik nu niet meer over naar een iOS machine.

Windows is niet foutloos en/of zaligmakend, maar iOS is dat ook niet. En dan hebben we het nog niet eens over het aanpassen naar mijn wensen, mijn smaak en/of finetunen. Ik moet er toch werkelijk niet aan denken om nu nog iOS te doorgronden, ook al zou dat misschien een beter OS zijn.

[Reactie gewijzigd door PsiTweaker op 23 oktober 2024 16:35]

[jorde]

Als ik naar de foto kijk vermoed ik dat die opmerking vooral komt doordat deze Beelink in tegenstelling tot andere Beelink's er veel meer uitziet als een oude mac mini dan de rest. Heb zelf een GTR7 op m'n desk staan en die zie er veel unieker uit dan deze.

[arjanv]

inderdaad, ik zat al te googlen of er macOS bijgeleverd zit ofzo. slaat nergens op deze term.

[mangahuisman]

Helemaal mee eens, wat een vreemde titel.

[poefpoef]

Het kan geen Apple product zijn, het lijkt er ook niet op, want let eens op het design. Dat ziet er niet goed uit. Goed, het materiaal is mooi, de vorm is ook okay, er zijn geen lelijke naden, maar de aansluitingen lijken er lukraak opgeplaatst (niet helemaal een goede beschrijving, want als het echt “random” zou lijken, is er paradoxaal genoeg juist wel weer sprake van design).
Je kunt toch op zijn minst de microfoons en aansluitingen netjes uitlijnen. Microfoonopeningen en aansluitingen zijn ten opzichte van elkaar verschoven. Mensen houden van symmetrie.
Ik zeg niet dat goed design eenvoudig is, er zijn vanzelfsprekend technische constraints waar je rekening mee moet houden. Het kost moeite om èn de techniek èn het uiterlijk goed voor elkaar te krijgen. Apple is wel bereid de extra inspanning hiervoor te leveren. Beelink kennelijk niet.

[ShaiNe]

Ik begrijp niet dat de 'verouderde' wifi-kaart als een minpunt wordt gezien. Ik was namelijk positief verrast dat er een Intel AX200 in zat.
Ten eerste vind je niet zomaar een Intel wifi chip in een AMD systeem. Meestal zijn dat Realtek chips die als minder betrouwbaar worden aanzien als Intel.
Ten tweede is een AX200 chip gewoon Wifi 6 (802.11ax), wat absoluut niet verouderd is en volgens mij geen bottleneck heeft voor dit systeem. Wifi 7 (802.11be) bestaat inderdaad al, maar ik ben benieuwd hoeveel procent van alle wifinetwerken al op Wifi 7 werken. Wellicht is dat nog nihil.

[Tomas Hochstenbach]

De Intel AX200 komt uit 2019, is dus meer dan vijf jaar oud en officieel discontinued. Je mist niet alleen Wi-Fi 7, maar ook 6E, waardoor je geen gebruik kunt maken van de 6GHz-band. Ik vind het een rare keuze voor een gloednieuw systeem van duizend dollar/euro - voor dat bedrag had er wat moderners in mogen zitten.

[Anoniem: 454358]

Alleen echt als een minpunt zoiets y melden lijkt het alsof het echt iets slecht is. Terwijl 99% de gebruikers het waarschijnlijk niets uitmaakt omdat ze nog een x jaar oude router hebben, met misschien nog maar max wifi 5

[Zwarte_os]

Precies dit. Wifi 6 komt ook rijkelijk te laat in het assortiment wat mij betreft. Ondertussen heb ik het hele huis met mesh punten en kabels aangelegd. Heb zelf geen use case die Wifi 6 nodig heeft. Misschien voor een new gen VR bril of wanneer kinderen ook allemaal hun eigen devices hebben? Ik weet het niet. Wifi 6 router is voorlopig nog niet nodig. En voor zo'n mini pc moet wifi 5 echt wel volstaan.

[kftnl]

Ik verwacht eigenlijk wel 6E op een nieuwe device die echt op performance mikt. Wat kost een ax210 chip nou meer dan een ax200? Of zijn er andere redenen dat je die ax200 zou kiezen?

[Frame164]

Beetje rare reactie. Als er Apple, HP of Dell op het kastje had gestaan was het helemaal afgebrand op het forum als het voor dit geld niet the latest and greatest had gehad. Maar goed, voortaan dan ook maar geen negatieve reacties meer omdat Apple niet meer geheugen in een Mac stopt. Dat is voor de meeste gebruikers immers ook niet nodig.

[Reactie gewijzigd door Frame164 op 22 oktober 2024 19:17]

[pelle888]

Ik denk wat @ShaiNe wil zeggen is dat hij liever een stabiel (oudere) intel wifiadapter heeft dan een nieuwe van Realtek of eentje waarvan de drivers nog niet optimaal werkt. Ik heb zelf zakelijk ook aardig wat problemen gehad met de nieuwste Intel/Realtek wifiadapters die nog niet volwassen drivers hadden. Daarbij inderdaad de meeste huishoudens nog niet beschikken over Wifi 6e/7 beschikken op die enkele Tweaker enthusiast na.

Dat de AX200 officieel discontiued is vind ik dan wel weer een goed kritiekpunt.

[Dinoxl]

Ik weet het nog niet zo, veel providers leveren nu ook wifi 6 uit. Dus ik zou het statistich wel willen weten of de adaptie zo laag is.

Zou best kunnen, ik ben wel zo een tweaker met wifi 6e, 7 is nog niet helemaal af en heb geen devices die het ondersteunen.

Als ik interesse had in dit apparaat dan zou een wifi 6E wel fijn zijn geweest. Anders heb je altijd nog draad.

[RoestVrijStaal]

Dan doet de verwoording "Verouderde wifiadapter"' afbreuk aan het ernst.

Wat bij betreft mag elk gebruik van een "End of Life" hardware onderdeel als zwaar minpunt worden opgegeven.
Want EoL => Geen security updates meer => Onverantwoord van de bouwer van het apparaat.

[sam1987]

Security updates van een wifi kaart module? Hardware krijgt via 2 manieren "beveiliging" updates via firmware of via het besturingssysteem. Het eerste is niet van toepassing en de drivers blijven onder voor (windows users) mee verpakt in intel zijn wireless drivers packages, of in Microsofts standaard drivers.
Linux blijft gewoon zoals het is vanuit de kernel ondersteuning...

En als er fouten of security bugs in de hardware zitten (krijg je die er niet uit hoor) je kunt die enkel via de kernel proberen mitigeren. Bij een CPU is dit iets anders omdat het om firmware gaat, en dat is gewoon mitigeren ook. ;-)

[Matthijs8]

In de wireless driver updates kunnen wel security updates zitten, dan moet de AX200 nog wel ondersteund worden door die driver versie.
Als ik bijvoorbeeld kijk naar de wireless driver package voor windows wordt de AX200 nog wel ondersteund in de laatste 23.80.1 versie, al is die ook al weer van afgelopen januari. Hoe lang die dan nog ondersteund blijft is de vraag.
De AC 8260 wordt niet meer ondersteund vanaf 22.220 en daar is sinds april 2023 ook geen update meer voor gekomen.
https://www.intel.com/con...ws-10-and-windows-11.html

[suy]

Of wifi 6, laat staan, zo ingeburgerd is.

[Tomas Hochstenbach]

Volgens een recente poll heeft ruim 50 procent van de tweakers al een thuisnetwerk op basis van Wi-Fi 6, 6E of 7. Dus dat gaat best rap
poll: Welke generatie Wi-Fi gebruikt jouw thuisnetwerk?

[Nystran]

Mooie feiten, echter, hoe betrouwbaar is deze poll.

(n=1) er mist de optie "geen idee". Ik heb de poll niet ingevuld om die reden.
Ik denk dat er best wat Tweakers met goedkope/oude meuk zijn die, net zoals ik, niet weten welke wifi versie ze hebben, terwijl als je net een setje voor een paar honderd euro koopt, je daar wel op let.

[Hatseflats]

Oh, en wat is de reden dat je het niet weet welke wifi je hebt?

[Aschtra]

Omdat het me geen hol interesseert. Ook als ‘tweaker’ niet. Heb KPN en mijn wifi komt uit dat modem. Het werkt en is rap. Meer hoef ik niet te weten

[carpcatcher]

ik vraag aan me collega of hij Wi-Fi 6 heeft,
zijn reactie: "ik heb een ziggo Modem met ipv6, dus ik denk het wel ja"

Ik zelf heb een modem van KPN.. geen idee of ik Wi-Fi 6 heb.. ik gebruik het alleen voor iphone/ipad.. interesseert me echt niets.

[Bliksem B]

De meerprijs lijkt ook verwaarloosbaar. Al weet je natuurlijk nooit hoe dit zit als je grote restpartijen opkoopt.
uitvoering: Intel Wi-Fi 6E AX211 (Gig+, geen vPro)
uitvoering: Intel Wi-Fi 6E AX210 no vPro
uitvoering: Intel Wi-Fi 6 AX200 (no vPro)

Wellicht dachten ze: onze kopers gebruiken toch liever een LAN-kabel, dus dit is enkel voor nood en legacy? Mensen die wel WiFi6E/7 willen, kunnen die er dan zelf inzetten. Je zou dit dan toch als meerprijs moeten kunnen kiezen?

[Reactie gewijzigd door Bliksem B op 21 oktober 2024 12:31]

[knakworst]

Enkel voor nood. Met gevoel voor dramatiek alsof met deze 'oude' wifi je op een inbelmodem zit. Ik haal 900mbit+ op wifi6. Die drie keer per jaar dat ik grote bestanden overpomp moet ik enkele seconden langer wachten. Bij gewoon browsen etc. Merk je 0,0 verschil.

[Henkieschmenkie]

Prijsverschil tussen 6 en 6E is idd verwaarloosbaar. Voor WiFi 7 kijk je naar de BE20x-modules, die zijn in ieder geval om in huis te krijgen als consument een euro of 10 duurder. Dat is best wat marge voor een grote fabrikant.

[Motaro]

misschien hebben ze dit gedaan ivm intel 226v veel probleem mee zijn ?

heb zelf Mobo van 400 euro met die chip en moet een netwerk kaart gebruiken om niet heel tijd DC.

[Admiral Freebee]

Ik volg je redenering ook wel. In mijn huidige laptop met AMD CPU zit een Realtek ax kaartje en daar duurde het vaak erg lang mee om met mijn 802.11ac netwerk te verbinden. Veel mee bezig geweest qua instellingen, drivers en verschillende kanalen maar nooit verbetering kunnen vinden. Ook had ik sporadisch last van verbindingsverlies.

Ik heb het kaartje dan met een Intel AX200 vervangen en nu draait alles als een zonnetje.

[Ikzellef]

Precies wat ik dacht toen ik dit bij de minpunten zag staan.
Lijkt mij een bijzonder fijn apparaat. Heb er jammer genoeg momenteel de pegels niet voor........

[hooibergje]

Komt daar dan nog.. wat is het... 30% invoerheffing bovenop? Dat is dan toch weer zo'n 300 euro voor de schatkist...

[loekf2]

Linkje: https://www.belastingdien...akket-bestel-buiten-de-eu

21% BTW dus.

[hooibergje]

Oh, dat valt mee. Ik heb wel eens een lens bested in de VS, omdat die daar typisch 30% goedkoper zijn dan hier, maar daar kwam destijds zo'n van 40% bij, zodat ik net ietsje duurder uit dan wanneer ik die in Nederland zou hebben besteld.

[loekf2]

Zelfde hier, misschien dat ik mis heb, maar lijkt alsof de invoer tarieven lager zijn dan een paar terug ?

[slaay]

Nee, maar er komen ook nog kosten voor het inklaren bij. Die verschillen wel tussen de pakket bedrijven.

PostNL rekent er bijvoorbeeld 12 euro voor - pakket met waarde boven 150 euro.

[tiswat]

Voor laptops en tablets is dat 0%. Alleen BTW betaal je nog wel.

[Wildfire]

Op Amazon.nl voor €1399 -- maar liefst €484 duurder.

Da's gewoon bijna 50% er bovenop...

[Reactie gewijzigd door Wildfire op 21 oktober 2024 07:33]

[d3x]

kwestie van tijd dat er soortgelijks uitkomt met EU import en leverancier.

het gaat hier vooral over de prestaties van de HX370 en die zeggen genoeg.

[sfranken]

Let wel dat Amerikaanse prijzen vaak zonder BTW zijn, want dat verschilt per staat. Die $999 is dus zonder BTW. Over het algemeen schommelt dat tussen de 0 en de 7%, dus reken maar uit wat je in een "dure" staat kwijt bent.

Pak voor het gemak even $1000, daar komt dan $70 bovenop, en is dus $1070. Reken dat om naar Euro's is momenteel €985. Plus de €350 invoerkosten is €1.335. Dan is wat er overblijft dus "winst" voor de verkopende partij, maar ook die heeft kosten. Dan hebben we het dus over €64...

[Gwaihir]

Ik vraag me af of in die $999.= al (wereldwijde) verzending inbegrepen is..

En BTW maakt mensen inderdaad in de war. Ook jou, zo te zien. Want uiteraard betalen wij niet eerst de Amerikaanse BTW. En waarom € 350 invoerkosten? Ik vind alleen even snel terug dat er (vermoedelijk) geen invoerrechten zijn. Alleen BTW dan, zoals de auteur ook noemt. 21% van 915 = 192, voor een totaal van € 1.107.

Natuurlijk heeft de verkopende partij ook kosten en zin in winst. Daarom krijgen distributeurs en retailers 'n flinke korting van fabrikanten op de gehanteerde consumentenprijzen. Bij functionerende verkoopkanalen, zou ik dus inderdaad een prijs van een dikke 1100 euro verwachten en niet nog 'ns bijna 300 euro extra.

[Blokker_1999]

Waarom ben je daar zo verbaasd over? Je hebt verzendingskosten vanuit de VS, dan moet er nog eens BTW bovenop. En dan wil je als verkoper ook nog een marge, zeker omdat je ook met garantiegevallen gaat te maken krijgen. Die verkoper op Amazon zal er echt niet rijk van worden.

[iqcgubon]

Allemaal tof, maar je kan hem hier niet eens kopen? Voor een toestel van die prijs, waar dan ook nog eens ne nodige BTW en importtaksen bijkomen heb ik toch liever mijn 2 jaar Europese garantie.

[Jay-v]

Jawel, hij is gewoon verkrijgbaar hier. Beelink heeft meerdere Europese verkoop kanalen… 1399,-

https://amzn.eu/d/eiHzLPf

Edit: blijkbaar een 3p verkoper op Amazon. Maar Beelink verkoopt zelf ook daar, enkel de SER9 nog niet.

[Reactie gewijzigd door Jay-v op 21 oktober 2024 07:11]

[Aerophobia1]

Gewoon nog half jaartje geduld, dan struikel je over de mini pc's met deze chipset en specs.
Gaat de prijs vanzelf naar beneden.

[Marve79]

1359 bij Amazon Duitsland

Scheelt toch weer iets en daar kun je hem ook excl btw (zakelijk) kopen.

Edit: En dat is bij Beelink zelf.

[Reactie gewijzigd door Marve79 op 21 oktober 2024 09:05]

[Dorank]

Ik zie 1369, maar bedenk wel dat de prijzen op amazon.de inclusief Duitse BTW zijn (19%). Nederlandse BTW (21%) is 2% meer en bij afrekenen wordt op basis van afleveradres de correcte prijs getoont:
1.21*1369/1.19 ~= 1392 EUR

[KaiKai]

Ik koop zakelijk daar en kan deze btw vrij kopen voor 1142 (zo staat de prijs voor mijn zakelijke account) en ze hebben ook nog een 250 euro korting ‘voucher’ dus kom dan uit op 892 euro. Ook in winkelwagen wordt er 892 euro getoond

[iew]

Ik vind dit wel grappig.
Ik ging niet over van mijn amazon.de naar .nl
Amazon bleef mij maar lastig vallen met berichten en popups dat ik nu ook de .nl kon gebruiken en over zou kunnen (moeten) stappen.

Natuurlijk niet gedaan.
En wat deed amazon toen ? Maakte van mijn amazon.de ongevraagd een zakelijke account...

[HuismAndré]

Aah. Dat van die coupon stond er dus al. Beter lezen Huisman.

[Reactie gewijzigd door HuismAndré op 21 oktober 2024 20:08]

[Marve79]

Ik zie de btw niet idd omdat ik zakelijk koop net als @KaiKai

[Dorank]

Maar hoe zie je dan 1359 EUR?

Dan betaal je veel te veel, 1359 ex BTW is veel duurder dan 1369 inc BTW.

[Marve79]

Ik zie 1359 incl en 1142 excl.

En dan nog -250 van de incl prijs af.

[Bliksem B]

Ondertussen niet meer beschikbaar voor verzending naar Nederland?

[NoUser]

Anders via Haggle in de gaten houden:
Momenteel in diversen landen voor €1369

https://www.hagglezon.com/en/s/B0DHRN92XS

[sweetdude]

Los van de 2 jaar garantie vind ik het updatebeleid veel belangrijker.
Krijg je hier nog drivers/ bios updates voor over 2 of 3 jaar? Zo'n pc gaat tegenwoordig toch wel 5+ jaar mee waardoor ik dat veel belangrijker vind.

[youridv1]

Welke drivers? De Intel AX200 is opgenomen in de native windows drivers omdat ie vroeger in nucs zat en de chipset driver kun je zo bij amd krijgen. De bios is een valide punt, maar 99% van de klanten update de bios natuurlijk nooit.

[sweetdude]

de BIOS ligt eraan, deze wordt voor een NUC of Dell/ HP pc gewoon via de windows updates aangeboden (wel vaak als optionele) dus dat loopt ook wel goed.

Maar voor mijzelf zou dat voor de prijs van deze Beelink wel een dingetje zijn om hem links te laten liggen. Ondanks dat deze best interessant zou kunnen zijn.

[The Zep Man]

Voor drivers ben je waarschijnlijk niet afhankelijk van Beelink. Chipsetdrivers direct van AMD, Driver voor de Wi-Fi kaart direct van Intel, etc.

[Reactie gewijzigd door The Zep Man op 21 oktober 2024 09:15]

[eettjjuuhh]

Precies dit. Waarom hier een review aan besteden als hij niet te koop is via de reguliere weg? Als je alles bij elkaar optelt kom je op een prijs waarmee het product zich volledig uit de markt prijst.

[darknessblade]

beelink verkoopt vooral via aliexpress, ze hebben meerdere EU warenhuizen, wat betekent: geen import kosten/btw die er bovenop komt.


wacht 3 weken tot de 11.11 sale, en je kan flinke korting krijgen bovenop de al vrij goedkope prijs

[panterarosso]

Goed te zien dat nadat intel met de nuc is gestopt er toch aanbieders zijn die soortgelijke machines leveren

[Drwho1]

Er is een hele markt van dit soort mini-pc's, maar die halen niet vaak de mainstreammedia zoals Tweakers. Minisforum is misschien nog de meest bekende, Beelinkproducten volg ik ook al langer dus het is fijn daarvan een review te zien op T.net.

Je hebt ook nog GMKTec of het meer obscure 'Morefine' (briljante naam weeral) waar ik trouwens zelf de M9 (Intel N100) van heb. Heeft me toen 135€ gekost (barebone) en draait als mijn persoonlijke desktop thuis (tekstverwerking & internet), voor dat geld kan je niet sukkelen. Ok support is minimaal maar dat weet je (of zou je moeten weten) als je zoiets koopt.

Ben ondertussen weer aan het uitkijken naar een nieuwe mini-pc, gewoon om nu eens eentje te hebben met meer 'vuurkracht'... niet omdat het nodig is hoor, gewoon omdat.

Tweakers zou soms wat meer aandacht mogen besteden aan dit soort 'grijze' markt waar we als Tweakers vaak veel meer bang voor onze buck kunnen vinden dan in de productlijnen van de grote fabrikanten.

[Dekar]

Waarom specifiek een mini pc? Je zou een heel klein ITX kastje kunnen nemen met een 8600G. Dan kan je zelfs nog een bescheiden game spelen op je systeem.
Edit: dat kan natuurlijk met deze mini PC ook, maar dan betaal je meer dan dubbel zo veel.

[Reactie gewijzigd door Dekar op 21 oktober 2024 09:03]

[youridv1]

Waarom specifiek een mini pc? Je zou een heel klein ITX kastje kunnen nemen met een 8600G. Dan kan je zelfs nog een bescheiden game spelen op je systeem.

(disclaimer: ik overweeg ze zelf ook zelden)
- De "laptop voeding" die bij zo'n mini pc zit is vaak veel efficiënter in idle dan een betaalbare ATX/SFX voeding
- Desktop moederborden, zelfs ITX, hebben vaak een best significant idle verbruik wat zo'n mini pc bordje gewoonweg niet heeft.
- Dit is nóg veel compacter dan zelfs de kleinste kastjes waar een ITX bord in past. Los van een barebone kun je met een 8600G niet goed in de buurt komen van dit formaat omdat je gelimiteerd bent tot de externe afmetingen van een ITX bord.
- Vaak hebben ze een VESA mount
- Vaak is de IO iets beter dan betaalbare ITX kasten en borden.
- Laptop chips zijn nog altijd efficiënter in normale desktop taken dan de beste desktop chips. Echte low power desktop chips anders dan super low end zijn nog steeds few and far between. Ik zou willen dat ik voor minder een 15 watt cpu kon kopen voor mijn desktop en dat dat dan niet gewoon het 65+ watt model is met een powerlimit.

Een mini pc zelf bouwen die dezelfde kwaliteiten heeft als zo'n nuc-like is een hele studie tov het bouwen van een ordinaire desktop. Niet iedereen heeft daar zin in. Zelf zou ik het wel doen, want ik vind het gewoon leuk om uit te zoeken en vind het oké als de pc toch nog iets groter is dan een nuc, maar niet iedereen denkt hetzelfde.

[Reactie gewijzigd door youridv1 op 21 oktober 2024 10:57]

[Dekar]

Ja, interessant. Er bestaan wel kasten waar een mATX mobo in kan met slechts 5L volume en met vesa mount. Daar zit dan een 120W AC to DC converter in. Dat zou ik best eens willen testen en dan die 8600G evt op 45W draaien.

[Reactie gewijzigd door Dekar op 21 oktober 2024 11:19]

[youridv1]

Ik zie de meerwaarde tov een uitvoering: ASRock DeskMini X600 niet zo goed. Je kunt potentieel een uitgebreider bord kopen, maar verder

[Dekar]

Ja ook mooi. Vereist wel SODIMM en is mogelijk iets duurder.

[Drwho1]

Ik wil eigenlijk een minimale 'footprint' hebben, nu staat mijn mini pc ook gewoon achter mijn scherm waarbij ik nog net aan powerknop/poorten kan.

Maar de prijsklasse waarin de Beelink van deze review zit is ook niet mijn ding hoor. Ik kijk eigenlijk enkel naar mini-pc's in de sub 450€ prijsklasse. Geen behoefte aan de allernieuwste cpu, zen3 met rdna zou voor mij perfect volstaan. Gamen doe ik niet en als ik er dan al tijd voor zou hebben, ik heb op Steam exact 1 game en dat is AoE II...

Maar je hebt zeker een punt, als je over 1000€ spreekt is een eigen build als snel de betere optie.

[svennd]

Ik heb ook een N100, als vervanging van optiplex 3020; Beide snel genoeg, maar de N100 (GMKTech) neemt amper een koffietas plaats op m'n bureau. Verbruikt minder en is sneller dan de optiplex. Linux (kali) draait als een zonnetje erop.

Lichte games gaan ook, voor zwaardere games gebruik ik moonlight/sunlight streaming van de grotere bak met een RX580. Voldoende voor mijn 'casual' game sessions.

Mocht er een mini-pc uitkomen die even still en klein is met vergelijkbare RX580 performance, dan overweeg ik de huidige N100 te vervangen. Zelfbouw is leuk en cool, maar je krijgt het nooit zo klein en stil gemaakt. (Uiteraard is deze 1K+ gewoon een mooi concept, maar blijf bij zo'n budget gerust bij apple of andere betrouwbare builds)

[Reactie gewijzigd door svennd op 21 oktober 2024 15:53]

[panterarosso]

ik heb lang (ben oud) nog een tijdje lopen kijken naar die modellen met via cpu[s die je met 12v kon voeden, dit soort modellen heeft zijn nut, dat zeker

[twingels]

Had ook ooit wel een board met VIA CPU, maar heb nu een N100 doosje op 12V (als standaard desktop dagelijks gebruik). Werkt ook direct op autoaccu voor wat experimenten ver buitenshuis enzo.

[sfranken]

Deze andere aanbieders waren er al toen Intel de NUC nog had. En Asus heeft dat overgenomen, wat ik hoor doen ze het met de laatste generatie(s) NUCs niet slecht, even snel een review gezien van Wendell van L1Techs

[Dutchzilla]

Voor de Tweakers hier, hebben jullie vergelijkbare systemen hebben? Ik ben benieuwd waar jullie die voor gebruiken en wat de user base precies is. Zelf game ik vooral op mijn PlayStation, maar ik ben op zoek naar een systeem dat geschikt is voor Unreal Engine, videobewerkingssoftware, Photoshop en dergelijke. Zou dit een goede optie zijn?

Ik sta open voor suggesties!”

[dgtazzman81]

Als zeevarende ben ik sinds een jaartje over op mini-pc + Oculink egpu, Ipv desktop (thuis) + laptop (aan boord). Voor aan boord heb ik een Aoostar egpu dock met ingebouwde psu en een Radeon 6750 gre, past netjes in de koffer en ze waren niet verschrikkelijk duur, mochten ze verloren of beschadigd raken (ongeveer €400). De mini pc en draagbaar 1080p scherm gaan in de hand bagage. Thuis gaat dezelfde mini pc aan een 7900 XTX die een stuk groter, duurder en zwaarder is dan de 6750 gre combi, maar dan kan ik thuis lekker AAA gamen op een ultrawide.

Het is iets lastiger reizen dan een laptop, maar dan heb je wel een desktop gpu op een groter scherm (19 inch past net in een grote laptop rugzak) en ik kan thuis en aan boord dezelfde computer gebruiken, dus hoef niet constant over te schakelen.

Heb het een tijdje geprobeerd met een dikke gaming laptop, maar deze maakte herrie tot en met en was duurder dan heel deze setup (alles bij elkaar, met beide Oculink docks en GPU's en scherm ongeveer €2000). Deze manier is ook enigzins modulair.

[Reactie gewijzigd door dgtazzman81 op 21 oktober 2024 11:21]

[Chris_147]

Ik heb een Minisforum UM690 gekocht om goedkoop een zeer draagbaar toestel te hebben met AMD CPU en 32GB RAM (of meer als ik geheugen wil kopen).
Toen ik deze kocht was het bijna onmogelijk om een goede niet-gaming laptop te kopen met AMD CPU en 32GB RAM. Dit toestel is dan een handige uitbreiding die vlot mee in de rugzak kan.
Kan ik op het scherm op mijn bureau aansluiten, of met draagbaar schermpje zoals dit.
Waarom 32GB RAM?
Voornamelijk om meerdere VM's te kunnen draaien, icm Intellij of Visual Studio.
Of voor bij security trainingen. Voor de training, SSD met cleane Windows er in, na de training SSD wissen en originele SSD er terug in. Veiliger dan eigen laptop meenemen.

[PdeBie]

Dat hebben we een heel mooi forum voor:

forum: Desktop koopadvies

[ChieluzzB]

Uiteindelijk kom je op zo'n 1400-1500 euro en dan wordt het prijsverschil met een Mac mini (M2, 24GB 1TB, 10Gbps ethernet, 2xUSB(A), 2xThunderbolt 4) redelijk klein. Natuurlijk even afwachten wat een M4 gaat kosten maar deze 'kloon' lijkt me een slechte investering.

[BertNL]

Hele slechte investering. Grote risico's ook: 1. er wordt niet geleverd 2. product gaat stuk, kosten van terugsturen e.d. plus risico dat het niet wordt gerepareerd. En waarom allemaal? Wie Linux wil draaien kan beter voor dat geld een Mac mini kopen en voor Windows ook genoeg alternatieven. Mac mini heeft bovendien redelijk goede 2e hands verkoopwaarde (alhoewel de prijzen op Marktplaats vaak te hoog zijn).

[faim]

Al scoort deze CPU wel een stuk beter van de M2 en M2 Pro. Met een vergelijkbare configuratie inclusief 10Gbps Ethernet, kom ik bij Apple aan € 2.374,- en zelfs € 2.719 met de 12 core CPU.

[bigkillerstorm]

Tijd terug Chuwi Larkbox X mini pc gekocht met n100 cpu - 512 gb ssd en 12gb ram. Ideaal als foto opslag/cloud server / teamspeak en andere lichte applicaties. Zelfs Jellyfin draait er best goed op. Deze was maar 142 euro in de aanbieding op AliExpress. Is ook extreem zuinig verbruikt rond de 25 watt. Sowieso voor oudjes of mensen die alleen maar browsen of mail kijken of lichten server applicaties gebruiken ideaal dus en heel veel waar voor je geld. Zet er nog de debloated gestripte Windows 11 op met installatie size van maar 4GB van plaats de gebruikelijke 30GB en dat mini pctje loopt als een trein. Maar verwacht grafische niet veel.
Ik vind deze mini pc voor 1000 euro dat ie heel veel goed te maken heeft om 6-7* prijs vermeerdering waard te zijn 😝

[Philo Melos]

Als je denkt dat 25 Watt zuinig is, adviseer ik je om het topic energie zuinige server hier op Tweakers forum te lezen. 25 Watt is hardstikke veel man!

Daarnaast vind ik dat soort Choinese minipc-tjes qua bios heel vervelend. Of bijna niets in te stellen zoals bij 1 van Minisforum (stond inschakelen via netwerk aan, en was niet uit te schakelen. Lekker dan!), of onoverzichtelijk. Nu 2 Asus Nuc's. Wat een verademing.

[bigkillerstorm]

Maximaal 25 watt. N100 verbruikt maar 6 watt volgens mij met boostclock 10 watt en dan nog overige hardware. Ik heb geen wattage meter voor het stop contact dus helaas weet ik niet zijn gemiddelde waarde of minimale. Wel zie ik op tech forum gemiddeld 6.2 watt idle op desktop. Jah bios is beperkt maar heeft wel fijne power settings in bios zoals automatisch starten na crash of stroomuitval. Wake on lan is volgens mij ook schakelbaar. Wel kan ik begrijpen dat niet iedereen een vrij gesloten bios wil. Daarom haal je ook een product wat bij je vraag en wensen past. Maar voor velen is dit een ideaal ding zou ik zeggen.

[Reactie gewijzigd door bigkillerstorm op 21 oktober 2024 16:17]

[RonRef]

"debloated gestripte Windows 11 op met installatie size van maar 4GB van plaats de gebruikelijke 30GB "

Heb je hier meer info over ?

[bigkillerstorm]

https://www.teamos.xyz/th...4h2-v2-se-fbconan.216409/

Deze bijvoorbeeld 2.8 gb na installatie.
Kleinste op het forum is 1.5 GB na installatie.
Maar die vragen meer kennis en workaround als iets niet werkt. Drivers moet je vaak zelf zoeken.

Veel actieve mods die dus custom Windows versies maken. Ze zijn meestal niet geactiveerd zodat ze legaal zijn en heb je eigen Windows key nodig.

Zelf gebruik ik deze en vind ik Conan de beste modder voor een custom OS. https://www.teamos.xyz/th...h2-pro-by-fbconan.212791/

[veri]

Interessant, thanks.

[ikweethetbeter]

Jammer dat er op een 2024 systeem nog USB-A poorten zijn. Zo raken we na meer dan een decennium USB-C die USB-A legacy nog steeds niet kwijt!

Natuurlijk hadden alle USB poorten van het type USB-C (en bij voorkeur USB 4) moeten zijn!

[DrVic]

Ik vind USB-A veel prettiger in het gebruik, voelt een stuk robuuster aan dan USB-C

[ikweethetbeter]

Dat ligt eraan hoe je het gebruikt. Stop je er een gewoon kabeltje in, dan maakt het weinig uit. Stop je er een wifi module met antenne in, dan heeft USB-A meer "body" dan USB-C.

Maar goed, het kan altijd robuuster!

De Universal Serial Bus is de opvolger van de ouderwetse seriële poort. Een oude 25-polige RS-232 poort met schroefverbinding is veel steviger en robuuster dan een USB-A aansluiting.

Maar wil je terug naar de robuuste RS-232, Centronics, SCSI en VGA schroef-aansluitingen, of is een echt universele USB-C met USB 4 een beter alternatief? Ik ga voor dat laatste!

[DrVic]

Mijn werklaptop zit met USB-C aan de docking station. Haal het ding er continue uit en sluit hem weer aan. De verbinding is niet briljant meer zal ik maar zeggen.

[PjotterP]

Vind het wel fijn omdie poorten te hebben. Al wordt het steeds minder een must zitten we echt nog wel in een transitiefase

[ikweethetbeter]

We hebben de USB-C connector al sinds 2014. Dat we nu 10 jaar later nog steeds in de transitiefase zitten, komt door al de fabrikanten die nu nog steeds USB-A connectoren op hun pc's zetten!

Had je ook liever een Samsung Galaxy S24 met micro USB gehad?

Soms moet je een streep zetten onder het verleden. We hebben geen floppy's meer, laten we ook USB-A met pensioen sturen!

[Ablaze]

De reden waarom er geen floppy's meer gebruikt worden, is omdat ze traag en relatief onbetrouwbaar zijn en duizenden keren minder capaciteit hebben dan flashgeheugen.

Voor heel veel apparaten is er helemaal geen verschil in functionaliteit tussen usb A en C. Dus die transitie zal niet zo hard gaan.

[PD2JK]

Mooie review weer! Leest lekker weg.

Over die 'B1-chip' welke verbonden is met vier microfoons; in hoeverre heeft deze toegang tot andere resources van dit mooie kastje? Bij mij gaan dan de alarmbellen af en ben ik in staat om de soldeerbout erbij te pakken.

[emphy]

Dus daarom is het idle verbruik zo hoog

[Reactie gewijzigd door emphy op 21 oktober 2024 09:28]