Processor Best Buy Guide
Wat is op dit moment de beste processor voor gaming? Op basis van de specificaties kun je dat niet altijd zeggen; lang niet alle games kunnen bijvoorbeeld gebruikmaken van veel cores. Bij Tweakers testen we iedere courante processor in onze standaardset games, zodat we kunnen bepalen welke cpu de beste is voor gaming, of je nou een groot of een klein budget hebt.
Elke processor testen we in combinatie met de snelste videokaart van dit moment, een Nvidia GeForce RTX 4090, zodat we de cpu's maximaal op de proef stellen. Zelfs als je nu niet zo'n snelle videokaart koopt, weet je daarmee zeker dat je ook bij een toekomstige gpu-upgrade nog goed zit met je processor. Meer details over de testmethode vind je op de pagina Alle processorbenchmarks.
Updates
25-10-2024 Deze BBG is nog niet bijgewerkt met de recent uitgekomen Core Ultra 200-processors. De komende tijd gaan we meer cpu's testen om weer een compleet up-to-date Processor BBG te kunnen publiceren.
10-10-2024 We hebben het advies bijgewerkt. Dit zijn nog steeds onze aanraders.
5-9-2024 Tijdens het afronden van deze BBG bracht Microsoft een Windows-patch (KB5041587) uit die de gameprestaties van Ryzen-processors verbetert. Het prestatieverschil hebben we aan de hand van hertests met de AMD Ryzen 9 9900X, 7900X, 5900X, Ryzen 7 7800X3D en Intel Core i9-14900K besproken in dit artikel. Voor deze Processor BBG hanteren we echter voor alle processors de resultaten die we voorafgaand aan deze patch al hadden verzameld.
We kiezen hiervoor omdat de resultaten van de patch op dit moment niets veranderen aan de door ons aangeraden processors uit deze BBG en ze de keuze voor deze modellen alleen maar verder onderstrepen. Het volledig opnieuw testen van alle processors kost enkele weken. We wilden niet dat dit een obstakel zou zijn om jullie al een update van het processorlandschap te geven nu de Ryzen 9000-processors zijn uitgekomen.
We nemen de resultaten uit het hierboven genoemde artikel bewust niet mee in de BBG zolang we niet voor alle processors de testresultaten met de Windows-patch compleet hebben. In een volgende Processor Best Buy Guide kun je dus resultaten van volledig herteste processors met deze Windows-patch verwachten.
Best Buy
:strip_exif()/i/2005553786.png?f=thumblarge)
:fill(white):strip_exif()/i/2006189464.jpeg?f=thumblarge)
Voor gaming is de AMD Ryzen 7 7800X3D de snelste processor die je kunt kopen, terwijl hij niet eens de meeste cores of hoogste kloksnelheden heeft. Dat komt door de extra L3-cache waarmee AMD deze processor heeft uitgerust, waar specifiek games flink van profiteren. Deze cpu verslaat in games over het algemeen de veel duurdere Intel Core i9 14900K, terwijl hij veel minder stroom verbruikt en daardoor een uitmuntende efficiëntie heeft.
Helaas is de Ryzen 7 7800X3D in de voorbije weken wel fors in prijs gestegen. Er is echter geen alternatief met net zulke goede gamingprestaties, dus het is nu slikken of wachten op processors die later uitkomen, zoals Intel Arrow Lake en AMD's X3D-cpu's in de 9000-serie.
Goedkoper alternatief
:strip_exif()/i/2004983538.png?f=thumblarge)
:fill(white):strip_exif()/i/2006394606.jpeg?f=thumblarge)
Voor minder dan 200 euro haal je al de AMD Ryzen 7 5700X3D in huis, een iets lager geklokte, maar bovenal veel goedkopere versie van de 5800X3D. Dankzij de 3D V-Cache, oftewel extra toegevoegde L3-cache, biedt hij uitstekende prestaties in games. Alleen Intels topmodellen en de Ryzen 7000X3D-chips zijn nog sneller, maar daarvoor betaal je dan ook veel meer.
Het primaire nadeel van de 5700X3D is dat hij nog gebruikmaakt van het oudere socket AM4-platform. Bij aanschaf van een nieuw systeem investeer je dan in verouderde techniek, waarvoor nieuwe processorgeneraties niet meer beschikbaar komen. Heb je echter al een AM4-systeem of weet je toch al dat je geen tussentijdse cpu-upgrade wilt gaan doen, dan is de 5700X3D echt een killer deal. Met alleen het vervangen van de cpu haal je dan de maximale gamingprestaties die op dat platform mogelijk zijn.
Voor een nieuw systeem kun je met het oog op de toekomst de voorkeur geven aan een nieuwer Ryzen 7000- of 9000-model, dat gebruikmaakt van het courante AM5-platform. Kies dan bijvoorbeeld voor de Ryzen 5 7600, een van de goedkoopste socket AM5-processors. Hij maakt net als zijn veel duurdere soortgenoten gebruik van de Zen 4-architectuur, wat in veel games belangrijker is dan bijvoorbeeld de hoeveelheid cores. Wel mist hij de 3D V-Cache van processors als de 7800X3D. De duurdere 7600X is nog net wat vlotter, dus als het prijsverschil op het moment van aanschaf beperkt is, kun je ook voor dat model gaan.
Duurder alternatief
:fill(white):strip_exif()/i/2005607088.jpeg?f=thumblarge)
Wil je topprestaties in games, maar ook uitstekende prestaties in multithreaded taken, zoals videobewerking, rendering en het compileren van software? Dan is de AMD Ryzen 9 7950X3D voor jou de beste processor. Niet voor niets is dit model de topscorer in onze gecombineerde CPU Prestatiescore.
Van de zestien cores hebben er acht 3D V-Cache, terwijl de andere acht hogere kloksnelheden kunnen bereiken. In de praktijk draaien games daarom meestal op de eerste acht cores. Samen met het feit dat veel games niets hebben aan nog meer cores, voorkomt dit dat hij in games nóg sneller is dan de 7800X3D al was. Gaat het je puur om gaming, dan biedt de 7800X3D dus praktisch hetzelfde voor minder geld, maar de 7950X3D is het bekijken waard als je ook regelmatig software draait die gebruikmaakt van het dubbele aantal cores.
Prestaties
De Tweakers CPU Prestatiescore is een gewogen gemiddelde van de meer dan honderd tests waaraan we elke processor onderwerpen in ons testlab. De Gaming Prestatiescore volgt hetzelfde recept, maar dan alleen voor de gamingtests. Voor deze categorie is die score natuurlijk het relevantst.
In de CPU Gaming Prestatiescore komt de AMD Ryzen 7 7800X3D als winnaar bovendrijven, net voor de andere AMD-cpu's met 3D V-Cache. Veel games profiteren van de extra L3-cache waarover deze processor beschikt. De 7900X3D en 7950X3D hebben meer cores, maar bieden niet per se betere gamingprestaties. In het geval van de 7900X3D zijn die zelfs iets lager, omdat bij deze twee cpu's maar de helft van de cores bij de 3D V-Cache kan en games doorgaans dus op maar zes van de twaalf cores werken. Intel komt met processors als de i7 14700K en i9 14900K in de buurt, maar wel met een veel hoger energiegebruik.
Ook de AM4-chips uit de Ryzen 5000-serie met 3D V-Cache doen het nog altijd zeer goed in games. De relatief nieuwe 5700X3D is weliswaar wat langzamer dan de 5800X3D, maar weet nog altijd de nieuwste 'reguliere' Ryzen 9000-chips voor te blijven.
Wil je minder uitgeven aan een processor voor gaming, dan komen de Ryzen 5 7600 en 7600X bovendrijven. Die hebben weliswaar slechts zes cores, maar beschikken over de relatief moderne Zen 4-architectuur. Dat is voor games belangrijker dan het aantal cores; je ziet in de grafiek eerder 'groepjes' ontstaan van processors uit dezelfde generatie dan gebaseerd op het aantal rekenkernen.
Ga je je pc ook voor andere intensieve taken gebruiken, dan kun je ook naar de algemene CPU Prestatiescore kijken. Het aantal cores is dan een stuk relevanter. De Ryzen 9 7950X3D combineert uitstekende gamingprestaties met zeer goede multithreaded prestaties en voert daardoor de lijst aan. De Ryzen 7000-cpu's zonder 3D V-Cache, die het in games wat minder goed doen, scoren relatief beter als je ook andere workloads meeneemt.
Ben je benieuwd naar de prestaties in een specifieke game? Bekijk dan al onze processorbenchmarks.
Prijs-prestatieverhouding
Naast de ruwe prestaties speelt natuurlijk de prijs een belangrijke rol bij welke processors we aanraden voor gaming. Als we de eerder getoonde CPU Gaming Prestatiescore afzetten tegen de huidige prijzen van processors, zien we een duidelijk afbuigende trendlijn. Dat betekent dat je in het lage segment voor een kleine extra uitgave relatief veel extra prestaties krijgt, maar dat de winsten in het high-end segment juist steeds kleiner worden.
Wat de prijs-prestatieverhouding betreft springt de Ryzen 7 7800X3D eruit. Het is de snelste processor in games, maar lang niet de duurste. Heb je nu een systeem met AMD's socket AM4, dan zijn de Ryzen 7 5800X3D en 5700X3D interessante alternatieven, omdat je met die processors je moederbord en geheugen niet hoeft te vervangen. Nu nog investeren in een compleet nieuw AM4-systeem zouden we echter alleen nog voor budgetgeoriënteerde pc's aanraden.
Als we naar duurdere processors kijken, dan doen de Intel Core i7 14700K en i9 14900K het niet slecht, maar hun prijs-prestatieverhouding is niet zo goed als die van de 7800X3D, 7900X3D en 7950X3D. Voor minder geld zijn de Ryzen 5 7600(X) en Ryzen 5 5600(X) de interessantste opties.
In de onderstaande grafiek doen we nog eens hetzelfde voor de algemene CPU Prestatiescore. Opvallend is dat de lijn hier minder snel afbuigt. Meer uitgeven levert dus relatief meer op. In deze grafiek tellen multithreaded prestaties veel zwaarder en doet de 7800X3D het dus minder goed; dat is echt een processor voor als het je puur en alleen om gaming gaat. De duurdere 7950X3D combineert die goede gamingprestaties met uitstekende multithreaded prestaties, waardoor het stipje van die processor nu wel flink boven de trendlijn eindigt.
Wil je goede prestaties in games én andere apps, dan kun je in het topsegment dus het beste voor de Ryzen 9 7950X3D gaan. Voor rond de 400 euro kom je uit op een Ryzen 9 7900X3D of Intel Core i7 14700K. Tussen de 200 en 300 euro zijn de Intel Core i5 14600K en AMD Ryzen 7 7700 de interessantste opties. Voor nog minder geld leveren vooral de Ryzen 5000-processors veel waar voor hun geld, maar dan zit je wel nog vast aan het oudere AM4-platform.
:strip_exif()/i/2005553786.png?f=thumbmedium)
:strip_exif()/i/2004983538.png?f=thumbmedium)
:fill(white):strip_exif()/i/2005607088.jpeg?f=thumbmedium)
:strip_exif()/u/531258/crop63667c21b6af9.gif?f=community)
:strip_icc():strip_exif()/u/595584/crop5d8bc0b371641_cropped.jpeg?f=community)
:strip_exif()/u/417/Image3.gif?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/820877/crop601f2339b965c_cropped.jpeg?f=community){kind=small}
/u/303388/crop5836f42bbc7e7_cropped.png?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/677485/crop581f31cc2e90e_cropped.jpeg?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/1232038/crop5dc02f9827f43_cropped.jpeg?f=community){kind=small}
/u/147825/crop5f1aacef80d9a.png?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/204552/crop5f061f1e94305.jpeg?f=community){kind=small}
/u/56203/Screen%2520Shot%25202014-08-01%2520at%252011.49.01%2520small.png?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/141198/crop6164051fbcf31.jpg?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/294823/0161.jpg?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/308732/Swedish%2520Chef.jpg?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/912785/crop58fc8ac9baef6_cropped.jpeg?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/624301/crop5b9b65f318802_cropped.jpeg?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/147791/crop56e423ed8d794_cropped.jpeg?f=community){kind=small}