Samsung Odyssey OLED G9 Review

Eerste QD-oledsuperwide van 49" getest

Tizen en superwide in de praktijk

De Odyssey OLED G9 G95SC beschikt over dezelfde Tizen-smartfunctionaliteit als sommige andere luxe gamingmonitors die Samsung de laatste tijd heeft uitgebracht, waaronder de Odyssey G70B en G65B, Odyssey Ark en Odyssey G8 OLED. Het is hetzelfde platform dat ook op Samsung-televisies draait, wat je bijvoorbeeld kunt zien wanneer de monitor geen input krijgt. Er verschijnen dan een timer en een knop waarmee je de 'tv' direct uit kunt zetten. De Odyssey OLED G9 G95SC is uiteraard geen tv - hij heeft geen tuner - maar verder zitten er zo'n beetje alle functies in die je van een moderne Samsung-televisie ook verwacht. Dat is een uniek extraatje, want gamingmonitors van andere fabrikanten komen niet verder dan een simpel menuutje met pixelige lettertjes.

Tizen stelt je op de Odyssey OLED G9 G95SC in staat om gebruik te maken van apps als YouTube, Netflix en Amazon Prime. Omdat het scherm over wifi en bluetooth beschikt, kun je beeld vanaf je smartphone, tablet of pc draadloos naar het scherm casten, waarbij de ingebouwde microfoon het mogelijk maakt om gebruik te maken van stemassistenten als Bixby en Amazon Alexa. De Odyssey-monitor kan ook dienen als smarthomehub via de Samsung SmartThings-app. De ingebouwde luidsprekers van het scherm klinken voor monitorbegrippen redelijk, maar voor een betere weergave is het ook mogelijk om een bluetoothspeaker te koppelen.

Je bedient het schermmenu van de Odyssey OLED G9 G95SC met behulp van een meegeleverd wit plastic afstandsbedieningkje. Dat beschikt over een d-pad, knoppen voor volume en kanaalkeuze, en een aantal sneltoetsen voor streamingdiensten. Mocht je het kwijtraken, dan zit er achterop naast de beeldaansluitingen nog een traditionele vijfwegjoystick. In de praktijk reageert het menu niet altijd goed op deze knop, dus hij lijkt echt vooral voor noodgevallen bedoeld. De microfoon kan met een piepklein schuifje onderaan het scherm worden gemute.

'Smart', maar niet snel

Jammer is dat Tizen niet bepaald vloeiend draait op de Odyssey OLED G9 G95SC. Animaties verlopen vaak schokkerig en knopdrukken worden met een fractie vertraging geregistreerd als je snel door de interface bladert. Tijdens de test gebeurde het ook een paar keer dat de interface een aantal seconden bevroor, al liep het scherm niet zodanig vast dat het moest worden gereset. Wat niet bijdraagt aan het gevoel van vloeiendheid, is dat het scherm tijdens het wisselen tussen een signaalingang, het hoofdmenu en apps vaak even op zwart springt, waarschijnlijk omdat naar een andere resolutie moet worden geschakeld. De interface wordt, zo te zien en te oordelen aan Samsungs documentatie, met maximaal 3840x1080 pixels afgebeeld. Daarvoor moet de soc alsnog dubbel zoveel pixels renderen als op een televisie, waar 1920x1080 beeldpunten nog altijd de norm is. Misschien dat het chipje het daarom nauwelijks weet bij te houden.

Puur voor gebruik als 'dom scherm' is de Tizen-interface wat mij betreft niet heel handig in gebruik. Om simpelweg te wisselen van input, moet je telkens een omweg nemen langs het hoofdmenu, waarin je de andere input als 'tegel' tussen de vele andere apps en functies terugvindt. Een aparte knop op de afstandsbediening was handiger geweest. Wat mij betreft ontbreekt op de remote ook een toets om direct naar het instellingenmenu te gaan. Een bijkomend probleem is dat de Odyssey OLED G9 G95SC voor het wijzigen van beeldinstellingen liefst drie, verschillend vormgegeven menu's heeft. Opties die je in het ene menu wijzigt, kunnen soms gevolgen hebben voor de functies die in een ander scherm beschikbaar zijn, waarbij de monitor niet altijd aangeeft op welke manier je een niet-beschikbare functie aan de praat kunt krijgen. Irritant, maar ook bij andere fabrikanten steeds gebruikelijker is dat de monitor vaak waarschuwt dat een bepaalde functie het energiegebruik verhoogt, voordat je deze kunt inschakelen.

Superwide in de praktijk

De Odyssey OLED G9 G95SC heeft net als Samsungs eerdere lcd-superwides 5120x1440 pixels. Dat is als het ware twee 27"-wqhd-monitors zonder rand ertussen. In de praktijk is het echt anders om op zo'n superbreed scherm te werken dan op een gangbaardere ultrawide met 21:9-verhouding, laat staan een 'normale' monitor met 16:9-verhouding. Op de desktop leent een scherm als de Odyssey OLED G9 G95SC zich perfect voor multitasking met twee, drie of zelfs vier vensters naast elkaar. Er zijn daarentegen niet veel toepassingen die schermvullend prettig werken. Films en series worden bijvoorbeeld getoond met grote zwarte randen, zelfs bioscoopfilms.

Pc-gaming kan op 32:9-formaat wel goed werken, al bieden niet alle titels even goede ondersteuning. Race- en andere simulatiegames schalen vaak goed tot het hele scherm en ook spellen als Cyberpunk 2077, Star Wars Jedi: Survivor en Warzone 2.0 zijn voor dit formaat geschikt. Kijk op sites als Wide Screen Gaming Forum en PCGamingWiki voor beoordelingen van jouw favoriete spellen. Game je op een console, dan blijft het beeld altijd beperkt tot 16:9, dus daarvoor biedt een superwide monitor geen meerwaarde.

Net als bij de Odyssey OLED G8 maakt Tizen op de Odyssey OLED G9 G95SC vaak geen gebruik van het volledige beeld; de smartinterface lijkt een minder goede match te vormen met dit ultrabrede scherm dan met bijvoorbeeld een televisie. Het hoofdscherm en de meeste Samsung-apps worden vertoond in 21:9-verhouding, maar apps van derden hebben vaak een 16:9-verhouding, wat betekent dat liefst de helft van het scherm onbenut blijft. Gelukkig worden 21:9- en 32:9-video's die je vanuit bijvoorbeeld YouTube oproept, alsnog op het volledige scherm vertoond.

Het is jammer dat de picture-by-picturemodus veel beperkingen heeft. Zo kun je niet twee apps naast elkaar laten zien, alleen één app en een input, of twee inputs naast elkaar. Het aantal apps dat geschikt is voor pbp-weergave is ook zeer beperkt. YouTube als tweede schermpje weergeven kan bijvoorbeeld niet. Jammer is ook dat het niet mogelijk is om het scherm anders op te delen dan in twee 16:9-vensters naast elkaar. Bij de Odyssey Neo G9 zonder Tizen kon dat wel en die had ook een picture-in-picturemodus, die op de Odyssey OLED G9 G95SC geheel ontbreekt. Tijdens het gebruik van pbp is de refreshrate van het scherm beperkt tot 120Hz, en zijn FreeSync en G-SYNC niet te gebruiken.

Firmwarebugs

Samsung-monitors die we de afgelopen jaren hebben bekeken, hadden helaas vaker last van vreemde kinderziektes. Ook de Odyssey OLED G9 G95SC lijkt niet vrij van fouten. In de loop van de test was er plotseling een verticale rij pixels te zien op het scherm die helderder oplichtte dan de rest, vooral zichtbaar op donkergrijze tinten, zowel in het Tizen-menu als bij pc-weergave. Sommige kopers doen op Reddit hun beklag over een soortgelijk probleem, dus het lijkt niet iets waar alleen wij toevallig tegenaan lopen. Opnieuw inschakelen of een complete reset wist het probleem bij ons sample niet te verhelpen, maar nadat het scherm gedurende het weekend een paar dagen had stilgestaan, zag het er ineens weer perfect uit.

Naast kleine firmwarebugs die ik op een later moment niet kon reproduceren, kwam ik tijdens de test twee fouten tegen waarbij dat wel kon. De instelling voor 'Maximale helderheid', waarmee je in sdr de helderheid van het scherm inderdaad kunt verhogen, verlaagt om een of andere reden juist de helderheid bij hdr-weergave. Wanneer je de spelmodus uitzet op het scherm of de monitor niet 'denkt' dat hij een signaal met variabele refreshrate ontvangt, wordt er extra verscherping over het beeld gelegd. Die werkt onafhankelijk van de normale Sharpness-instelling in het menu en is daarmee dus niet op te lossen. Hopelijk kan Samsung dat spoedig fiksen met een firmware-update, want tekst ziet er nu lelijk kartelig uit als je bijvoorbeeld een laptop zonder losse videokaart aansluit op het scherm.

De linkerfoto toont telkens de correcte weergave met G-SYNC/Spelmodus ingeschakeld.

• Volgende pagina 4. Testmethode en testveld