Samsung Odyssey OLED G9 Review

Eerste QD-oledsuperwide van 49" getest

Uiterlijk en paneel

Het design van de Odyssey OLED G9 G95SC lijkt als twee druppels water op dat van de eerder besproken Odyssey OLED G8. Beide schermen maken gebruik van een QD-oledpaneel, wat een veel slanker design mogelijk maakt dan een traditionele lcd, zeker als je het vergelijkt met de lcd-panelen met miniledbacklight die Samsung gebruikt voor de duurste lcd-monitors in de Odyssey-serie.

Het slanke paneel van Samsungs QD-oledsuperwide heeft een vierzijdig randloze vormgeving, met aan de onderkant een kleine uitstulping met een nauwelijks zichtbaar Samsung-logo. De zilvergrijze achterkant is deels gemaakt van aluminium en wordt in het gebruik flink warm op bepaalde punten. Net als bij de Odyssey OLED G8 lijkt Samsung geen ventilators te hebben ingebouwd, zoals sommige makers van oledschermen wel doen.

De L-vormige voet heeft een onderkant van metaal, maar het verticale gedeelte is van zilverkleurig plastic. Het geheel voelt wat stabieler aan dan bij de Odyssey OLED G8, waarbij het paneel nogal makkelijk kon wiebelen. De voet biedt bij de Odyssey OLED G9 G95SC niet meer verstelmogelijkheden: alleen kantelen en 12 centimeter omhoog of omlaag schuiven. Zoals bij alle duurdere Odyssey-schermen zit er rgb-verlichting in de ring rondom het bevestigingspunt van de voet. Daarvoor kun je een vaste kleur en verschillende lichteffecten kiezen of de ring laten meekleuren met het beeld.

Aansluitingen

Samsung heeft de Odyssey OLED G9 G95SC voorzien van DisplayPort 1.4 en HDMI 2.1-ingangen van normaal formaat, een hele verbetering ten opzichte van de Odyssey OLED G8 met zijn ongebruikelijke Mini DisplayPort en Micro HDMI-aansluitingen. De Odyssey OLED G9 G95SC heeft overigens nog wel een Micro HDMI-poort als derde beeldaansluiting, waarvoor Samsung een nogal korte verloopkabel meelevert in de doos.

Zowel de kleine als de grote HDMI-poort op de Odyssey OLED G9 G95SC ondersteunt een bandbreedte van 40Gbit/s, nipt minder dan de maximaal mogelijke 48Gbit/s. Dat is niet voldoende voor een beeldsignaal met 5120x1440 pixels bij 240Hz, zelfs met een relatief lage 8bit-kleurdiepte. Omdat de Odyssey OLED G9 G95SC display stream compression, of dsc, ondersteunt, hoeft er toch geen sprake te zijn van zichtbare kleurcompressie. Houd er rekening mee dat je ook een videokaart moet hebben die dsc ondersteunt om de Odyssey OLED G9 G95SC optimaal te kunnen gebruiken, want DisplayPort 1.4 heeft een nog lagere bandbreedte dan HDMI 2.1 en ook via die aansluiting komt dsc er dus bij kijken. Je zit goed met een Intel Arc-gpu, AMD RX5x00-kaart of nieuwer, of een Nvidia Geforce RTX 20xx-kaart of nieuwer.

Naast de beeldingangen zit de voedingsaansluiting, die recht naar achteren wijst en waarop je de helaas erg fors bemeten externe adapter inplugt. Een ingebouwde voeding was, gelet op dit dunne design, wellicht te veel gevraagd; de Odyssey OLED G8 heeft ook een aparte adapter.

Op het Odyssey-topmodel zitten tot slot drie USB-C-poorten, waarvan één dient als upstreampoort naar je pc. De meeste schermen met een USB-hub hebben nog steeds klassieke USB-A-poorten, dus afhankelijk van je situatie kan het een nadeel zijn dat de Odyssey OLED G9 G95SC daar niet over beschikt. Opmerkelijk is dat de USB-C-poort niet dubbelt als beeldingang, zoals bij de Odyssey OLED G8, die zelfs beschikt over 65W-Power Delivery om een aangesloten laptop op te laden. Ook opmerkelijk is dat de goedkopere broer van de Odyssey OLED G9 G95SC zonder smartfunctionaliteit, de G93SC, beschikt over een vierde USB-C-poort op het achterpaneel. Alle overige aansluitingen zijn gelijk tussen beide schermen.

QD-oledpaneel

Ten opzichte van het lcd-paneel dat Samsung voor zijn vorige generaties 49"-superwides gebruikte, heeft het QD-oledpaneel in de Odyssey OLED G9 G95SC een merkbaar minder scherpe kromming: 1800R in plaats van 1000R. Dat is jammer, want hoewel een 1000R-kromming op een 16:9-monitor naar mijn idee wat veel van het goede is, zorgt een sterkere kromming er op dit ultrabrede formaat voor dat een groter deel van het scherm je blikveld vult. Bovendien zou dat het scherm fysiek wat smaller maken; het QD-oledmodel heeft een spanwijdte van zo'n 1,2 meter.

De Samsung Odyssey OLED G9 G95SC (links) en de Alienware AW3423DW met eerstegeneratie-QD-oledpaneel

Op het vlak van beeldscherpte is QD-oled nog steeds in het nadeel ten opzichte van lcd. In plaats van netjes naast elkaar zoals bij een lcd, zijn de rode, groene en blauwe subpixels in een QD-oledpaneel in een driehoeksvorm gerangschikt. Als we naar de macrofoto van de Odyssey OLED G9 G95SC kijken, zien we dat Samsung de vorm van de subpixels iets heeft getweakt ten opzichte van de eerdere 34"-QD-oledpanelen, waarmee de pixels als geheel wat vierkanter zijn en er minder loze zwarte ruimte tussen de pixels zit. Ik heb een nieuw en een oud QD-oledpaneel direct naast elkaar bekeken en in de praktijk vind ik het beeld van het nieuwe paneel niet duidelijk scherper. Nog steeds zijn er wat paarse en groene randjes te zien, vooral aan de boven- en onderkant van contrastrijke overgangen. In tekst is die color fringing vooral te zien bij witte tekst op een donkere ondergrond.

Over de verdere praktijk van QD-oled hebben we al vaker geschreven en het meeste daarvan is ook van toepassing op de Odyssey OLED G9 G95SC. Het schermoppervlak lijkt een beetje op dat van een plasmatelevisie; je ziet scherpe reflecties en overdag oogt het scherm een beetje grijzig. Het beeld van een QD-oledscherm is niet volledig flikkervrij en vooral in donkere tinten kan, als je er gevoelig voor bent, een soort ruis te zien zijn. Dat komt doordat oledschermen daarin dithering toepassen om de gradatie te verbeteren.

Samsung Odyssey OLED G9 G95SC - Reflecties

Om inbranden te voorkomen, beschikt het 49"-paneel in de Odyssey OLED G9 G95SC rondom over extra pixels, zodat het actieve beeld telkens een stukje over het scherm kan worden verplaatst zonder dat het beeld geschaald hoeft te worden of delen wegvallen. Deze Pixel Orbit-functie staat standaard aan, maar kan eventueel worden uitgeschakeld. Ook de logodimming-functie, waarbij de helderheid van langdurig zichtbare objecten wordt teruggeschroefd, kan worden uitgezet. Niet uitschakelbaar is de screensaver, die na twee minuten inactiviteit wordt ingeschakeld in de Tizen-interface. Hij verschijnt niet als het scherm bijvoorbeeld voor pc-weergave wordt gebruikt. Volgens de handleiding dimt het scherm dan enigszins na vijf minuten hetzelfde te hebben weergegeven, maar dat leek tijdens de test niet altijd te gebeuren, dus het kan verstandig zijn om ook in Windows een screensaver aan te zetten.

Waar je bij veel andere QD-oledschermen een vorm van 'pixelverversing' kunt inschakelen via het menu, mocht er toch retentie zichtbaar worden, heeft de Odyssey OLED G9 G95SC deze optie niet. Misschien worden er evengoed automatisch opfriscycli gedraaid, zoals andere monitors dat ook vanuit zichzelf doen, maar dat zijn we tijdens de test (nog) niet tegengekomen. Samsung biedt twee jaar fabrieksgarantie op de monitor zonder daarbij specifiek in te gaan op inbranden. Veel eerdere QD-oledschermen hadden drie jaar garantie.

• Volgende pagina 3. Tizen en superwide in de praktijk