Het Nederlandse stroomnet kan een piekvermogen van maximaal 16GWp aan zonnestroom verwerken. Daarboven zijn maatregelen nodig, bijvoorbeeld in de vorm van smart grids. Het 16GWp-vermogen is ruimschoots genoeg voor de kabinetsdoelstelling van 4GWp zonnestroom in 2020.
Dat blijkt uit berekeningen van het Planbureau voor de Leefomgeving en DNV GL. De twee organisaties deden onderzoek naar de hoeveelheid zonnestroom die in de komende jaren opgewekt kan worden met zonnepanelen in de bebouwde delen van Nederland en naar de mate waarin het elektriciteitsnet daarop berekend is.
De onderzoekers stellen dat van de 600km² aan dakoppervlak van woningen en utiliteitsbedrijven in Nederland twee derde potentieel is te gebruiken voor het plaatsen van zonnepanelen. Als dit volledige oppervlak benut zou worden, kan er met de huidige rendementen van panelen tot 66GWp aan zonnestroom gegenereerd worden. In totaal is dan jaarlijks 50TWh aan fotovoltaïsche energie op te wekken.
Na de theoretisch maximaal op te wekken hoeveelheid zonne-energie bekeken de onderzoekers de capaciteit van het huidige Nederlandse stroomnet en de aanvoer van zonnestroom. Dit jaar is tot dusver in Nederland 700MWp geïnstalleerd, terwijl het kabinet streeft naar 4GWp in 2020. Een dergelijke hoeveelheid piekstroom uit zonne-energie vormt volgens de onderzoekers geen probleem. Pas bij een geïnstalleerd vermogen van circa 16GWp moeten er op het laagspanningsnet maatregelen worden genomen, omdat dan de geleverde energie de vraag overstijgt.
Een van de mogelijke maatregelen is het 'aftoppen' van de productie op zonnige dagen. Daarbij wordt er minder zonne-energie geproduceerd dan in potentie mogelijk is. Het energieverlies op jaarbasis is beperkt tot enkele procenten, omdat het aantal zonnige dagen met maximale zonkracht in Nederland relatief gering is. Als dit systeem wordt gekozen zou er in Nederland tot 27GWp aan zonnepanelen gelijkmatig over Nederland geplaatst kunnen worden zonder verdere investeringen.
Een andere belangrijke optie is het toepassen van smart grids. Daarbij kunnen door middel van vraagsturing elektrische apparaten op de gewenste tijden in- en uitgeschakeld worden bij respectievelijk veel en weinig stroomaanbod. Daarbij wordt onder andere gekeken naar elektrische auto's en warmtepompen. Bij het grootschalig toepassen van smart grids zou nog eens 8GWp aan extra zonnepanelen geïnstalleerd worden.
Om de huidige Nederlandse energieconsumptie te kunnen opvangen zou er een theoretische 150GWp aan zonnepanelen geplaatst moeten worden. Een dergelijke hoeveelheid is onrealistisch, omdat de elektriciteitsnetwerken dit niet aankunnen. Ook zijn forse investeringen en aanpassingen aan de regelgeving nodig en moet er veel meer groene energie opgeslagen worden om aan een latere vraag te kunnen voldoen. Als mogelijkheden worden onder andere waterstofopslag en power-to-gas als opties genoemd.