Nederlandse opsporingsdiensten vragen weinig data op bij Facebook

Vergeleken met veel andere landen vraagt Nederland relatief weinig gegevens van gebruikers op bij Facebook. Dat blijkt uit het eerste transparantierapport dat de sociale-netwerksite heeft vrijgegeven. De Verenigde Staten vragen de meeste gebruikersgegevens op.

In de eerste helft van dit jaar werden door de Nederlandse politie en opsporingsdiensten 11 keer gegevens van in totaal 15 Facebook-gebruikers opgevraagd, terwijl dat er in België bijvoorbeeld al 150 dataverzoeken waren. De Verenigde Staten spannen de kroon, met tussen de 11.000 en 12.000 dataverzoeken van in totaal tussen de 20.000 en 21.000 accounts. Facebook mag niet specificeren hoeveel dataverzoeken er precies in de VS werden gedaan. In totaal werden er in de eerste helft van dit jaar van 38.000 Facebook-gebruikers gegevens opgevraagd.

Dataverzoeken van geheime diensten, zoals de AIVD en de NSA, zijn niet meegeteld; die verzoeken zijn namelijk geheim. Facebook zegt van plan te zijn om vaker transparantierapporten uit te brengen, en die rapporten bovendien vollediger te maken. De afgelopen jaren zijn steeds meer bedrijven begonnen met het vrijgeven van statistieken van overheidsverzoeken om data.

Facebook droeg na lang niet alle dataverzoeken gegevens van gebruikers over; in Nederland gebeurde dat in 36 procent van de gevallen. In België was dat 70 procent van de gevallen; in de Verenigde Staten werd in 79 procent van de gevallen data overhandigd. "We weigeren veel verzoeken, bijvoorbeeld als er juridische gebreken zijn of als er te veel gegevens worden overhandigd", schrijft de general counsel van Facebook, Colin Stretch. Aan sommige overheden is helemaal geen data overhandigd, waaronder landen met een twijfelachtige reputatie op het gebied van mensenrechten, zoals Bangladesh, Maleisië en Qatar.

Reacties (37)

Als de gegevens van de NSA en AIVD niet in het rapport staan, hoe transparant is dit dan?

Het komt er nu dus op neer dat onze "gewone politie" niet zo veel op vraagt, maar de AIVD zou keihard aan het graaien kunnen zijn zonder dat wij het weten.

Als de gegevens van de NSA en AIVD niet in het rapport staan, hoe transparant is dit dan?

Het komt er nu dus op neer dat onze "gewone politie" niet zo veel op vraagt, maar de AIVD zou keihard aan het graaien kunnen zijn zonder dat wij het weten.

De AIVD (en MIVD) vragen wel degelijk gegevens op, en dat zullen er best veel zijn. Ruim meer dan in dit artikel staat. Ze vragen voor veiligheidsonderzoeken ook gegevens op (bewijs van gezien) voor achtergrond informatie.
Zo'n beetje elke ambtenaar krijgt een veiligheidsonderzoek, en dat hoort herhaald te worden om de vijf jaar.
Doe de calculaties maar...

Zo'n beetje elke ambtenaar krijgt een veiligheidsonderzoek, en dat hoort herhaald te worden om de vijf jaar.
Doe de calculaties maar...

Daarvoor is vrijwel alle gevallen geen verzoek voor data aan Facebook nodig. Dit soort onderzoeken worden met zogenaamde open bronnen gedaan, oftewel: info die jij en ik ook kan opzoeken over iemand. Dat, aangevuld met info van de belastingdienst en justitie, eventueel in combinatie met een gesprek met betrokkene geeft doorgaans voldoende beeld om een risico profiel te maken.

Er werken ongeveer 1500 mensen bij de AIVD (bron: https://www.aivd.nl/algem...stelde-vragen/#blad448352). Dat is operationeel en niet-operationeel personeel, dus ook de managements assistenten, HRM-adviseurs en inkopers.. Van die 1500 man doen slechts een handjevol mensen onderzoek naar (onder andere) ambtenaren. Zeer onwaarschijnlijk dat voor elke ambtenaar bij Facebook (maar ook bij twitter en noem al die sociale media maar op) info wordt opgevraagd. Is niet te hanteren.

Verder wat robvanwijk hieboven erover zegt. Er is een verschil tussen inlichtingen verzamelen en veiligheidsonderzoeken waar je als 'onderzoeksobject' zelf weet van hebt en toestemming moet geven. Dat is behoorlijk transparant.

[Reactie gewijzigd door reeboot op 27 augustus 2013 18:51]

Van de andere kant... de reden dat dit soort rapporten wordt vrijgegeven is om vast te stellen hoe hard we met zijn allen door de overheid bespioneert worden. Van een veiligheidsonderzoek weet je dat het gedaan wordt (als ik me goed herinner moet je er zelfs toestemming voor geven, of het zelf aanvragen, of zoiets). Mijns inziens is dat best een verschil met "ongemerkt" onder de microscoop gelegd te worden, dus is het eigenlijk zo gek nog niet om die categorie opvragingen uit te splitsen.

En ja, ik snap ook wel dat lang niet alle opvragingen van de AIVD / MIVD voor VOGs zullen zijn, maar die berekening die jij voorstelt lijkt me, in het "Big Brother kader", weinig relevant.

Dat informatiediensten als de AIVD dingen doen die wij niet weten hoort bij hun (overigens democratisch gegeven) opdracht. Overigens wordt dit soort info meestal jaren later bekend gemaakt en is op te vragen in de archieven. Eigenlijk is daar lastig een beter systeem voor te bedenken, want een 'geheime' dienst als de AIVD is om vele redenen wel nuttig. Transparatie en geheim kunnen helaas niet goed samen.

Ja maar ze kunnen toch wel gewoon meteen geaggregeerde data bekend maken?

De diensten zouden dat in beginsel kunnen doen. Facebook (en andere sociale media) daarentegen niet, omdat deze data onder geheimhouding wordt verzameld.

[Reactie gewijzigd door reeboot op 27 augustus 2013 21:01]

Inderdaad, wat jij zegt dus..
Dit klinkt meer als een slimme manier van facebook om te laten zien: Van ja we zijn wel transparant hoor mensen, niks aan de hand...

Want facebook kan er iets aan doen dat verzoeken van bepaalde instanties geheim moeten blijven?

Ik vraag me af of de nederlandse "Gewone politie" niet slimmer is en een (nep) account bij facebook heeft.
Daarbij vriendjes worden met de persoon in kwestie en alle gegevens uitlezen.
Daarbij ben je sneller aan gegevens en je wordt waarschijnlijk niet mee geteld in dit onderzoek

Ze kunnen dezelfde gegevens waarschijnlijk ook via prism opvragen, dus dan zeggen deze stats idd erg weinig

Dit zijn gegevens vanuit facebook, dit houd in alle nederlandse aanvragen, niet alleen politiek...

Vreemd om zo' n beperkte informatie vrij te geven.

Ik vraag me af of de politie etc niet eerder de vraag via de AIVD zal laten lopen.
Dit het een Nederlandse inlichtendienst is in de basis.

Weet iemand hoe dit in zijn werking treedt?

Alles wat de politie doet moet uiteindelijk te toetsen zijn door een rechter. Omdat je als verdachte ook moet kunnen weten of de politie op een wettige wijze aan bewijsmateriaal is gekomen. De handelingen van de AIVD zijn vanwege de aard van de informatie niet door de rechter te toetsen; dat doet de politiek. De rechter krijgt nooit info van de AIVD. Daarom zal de politie de AIVD niet inschakelen bij dit soort onderzoeken. Mocht ze dit wel doen, dan kan die info niet gebruikt worden in een strafproces. En is dan nutteloos.

[Reactie gewijzigd door reeboot op 27 augustus 2013 18:18]

Wanneer politie zich niet wil verantwoorden over de herkomst van informatie dan hebben ze daar een simpele oplossing voor ze noemen het een anonieme tip .

Ja, maar dan is dat enkele bewijs voor de rechter niet toelaatbaar in de strafzaak. En daarmee op zichzelf niet bruikbaar voor een veroordeling, zonder aanvullend bewijs.

Stelregel is en blijft dat politie en justitie bewijsplicht heeft en dat dit controleerbaar moet zijn. Dat vindt zijn basis in het rechtsbeginsel 'onschuldig totdat het tegendeel is bewezen'. Di is allemaal vastgelegd in (onder andere) het wetboek van strafvordering. Kan desalniettemin best zijn dat er 'zachte' informatie beschikbaar is, zoals inlichtingen van de AIVD, of een anonieme tip, maar die zullen altijd op wettige wijze 'hard' gemaakt moeten worden voordat deze tot een veroordeling kunnen leiden. Logisch, want anders zou een anoniem telefoontje "Jan heeft een overval gepleegd" al voldoende kunnen zijn voor aanhouding van Jan en zijn veroordeling. Gelukkig is dit niet het geval. Stel je voor dat je zelf op die gronden uit je bed gelicht wordt, omdat de buurman waarmee je ruzie hebt een anonieme tip doet die kant noch wal raakt....

Het moet dus allemaal door rechter en verdediging te controleren zijn. Mocht dan blijken dat er ten onrechte info is opgevraagd bij Facebook (ofzo), dan negeert de rechter dat en alles wat daaruit is voortgekomen. En zou zelfs kunnen leiden tot vrijspraak van verdachten wegens ontoelaatbaar bewijs.

[Reactie gewijzigd door reeboot op 27 augustus 2013 20:26]

Maar in dat anonieme telefoontje (gepleegd door een collega via een ontraceerbare gsm) wordt gezegd: "Jan heeft een overval gepleegd, hier ligt het wapen, daar ligt de buit." Meer dan voldoende informatie voor een huiszoeking e.d. (zeker als het OM verteld wordt dat het om een 'anonieme tip' gaat.

Klopt. Dan wordt er dus gezocht naar aanvullend bewijs en vormt de tip het startsein van een onderzoek. Dat kan uiteraard wel. Maar dat gaat niet op voor het opvragen van data bij Facebook en co.

De Verenigde Staten spannen de kroon, met tussen de 11.000 en 12.000 dataverzoeken van in totaal tussen de 20.000 en 21.000 accounts. Facebook mag niet specificeren hoeveel dataverzoeken er precies in de VS werden gedaan.

Heerlijk altijd die zogenaamde obscurity... men mag dus wel zeggen tussen de 20.000 en 21.000 accounts, maar specifiek 20345 dat gaat toch te ver Gotta love the USA.

Ik vind het resultaat wel opvallend want het is al langer bekend dat Nederland relatief gezien in de top zit wat betreft het afluisteren van telefoons en het bekijken van post e.d. Ik had eigenlijk verwacht dat de cijfers een stuk hoger zouden liggen.

Overigens spreekt het artikel over 'relatief' weinig, maar de weergegeven resultaten in het artikel zijn niet relatief maar juist de koude cijfers. 15 t.o. 21000 is een groot verschil van ca. 1:1400. Maar als je dat verrekend met het aantal inwoners dan wordt dat verschil toch alweer een stukje kleiner: In the USA wordt er 1 verzoek per ca. 15.000 inwoners gedaan en in Nederland is dat 1 verzoek per ca. 1.000.000 inwoners... dat is de helft minder met ca. 1:700.

Overigens vind ik de opmerking van PrisonerOfPain wel een hele goede... en dan nog niets een perse per capital maar per state. We denken hier vaak over de USA als 1 individueel land maar dat is eigenlijk helemaal niet zo, wetgeving en handhaving kan (enorm) verschillen per state. Van kleine regeltjes tot wat als moord/doodslag wordt beschouwd, daar zullen dan ook vast veel verschillen liggen hoe men tegen privacy en persoonlijke gegevens aankijkt.

[Reactie gewijzigd door MicGlou op 27 augustus 2013 18:38]

Heerlijk altijd die zogenaamde obscurity... men mag dus wel zeggen tussen de 20.000 en 21.000 accounts, maar specifiek 20345 dat gaat toch te ver Gotta love the USA.

Het ergste is nog dat het inderdaad volkomen non-informatie is: in feite ben je dan gewoon ruis aan het meten. Dus tja, het is absurd dat het verboden is om die informatie vrij te geven, maar van de andere kant, we missen er ook niet echt iets aan.

Tja in the USA wonen toch ook veel meer mensen? Niet zo raar dus.
Als dit per 100000 inwoners zou zijn dan was het misschien opvallend.

Die grafiek slaat echt nergens op inderdaad. Ze hadden de getallen moeten delen door het aantal inwoners van het land, dan heb je er wat aan. Maar zoals in de inleiding ook staat worden er in Nederland toch nog relatief weinig aanvragen gedaan. Kwa privacy wel goede zaak, maar als het echt nuttig is voor zaken, loopt de Nederlandse Politie dan niet eigenlijk achter?

Ik doe een gokje. Als we de verzoeken van de geheime diensten erbij optellen, dan krijgen we een aantal verzoeken dat groter is dat het totale aantal accounts op facebook.

Ik denk dat dit gewoon een slinkse methode is om ons te laten geloven dat het wel meevalt met het aantal verzoeken, maar dat ondertussen het werkelijke aantal een factor... 10.000 a 100.000 hoger ligt.

[Reactie gewijzigd door vosovich op 27 augustus 2013 18:07]

Het zou mij overigens niets verbazen wanneer de politie gewoon geen raad weet met sites als facebook.
De achterstand die ze daar hebben op IT gebied is astronomisch........

In een onderzoek die ik laatst heb gepleegd is naar voren gekomen dat iemand niet is aangenomen, omdat hij niet te vinden was via Facebook. De maatschappij is langzamerhand zo aan het draaien dat het hele opvraag idee gewoontjes wordt, wat ik persoonlijk een hele vervelende ontwikkeling vindt worden

Ik herinner me nog een tijd dat je uitgelachen werd als je het boek 1984 en het Big Brother concept serieus nam. Zoiets was totaal onmogelijk, mensen zouden zoiets nooit toestaan en overheden zouden zoiets nooit durven doen. En kijk waar we nu staan...

Panem et circenses...

Zijn we dit alweer vergeten?

http://www.privacybaromet...ereldkampioen_afluisteren

http://www.volkskrant.nl/...ampioen-afluisteren.dhtml

http://www.nrcnext.nl/blo...-is-kampioen-afluisteren/

http://www.telegraaf.nl/b...mpioen_afluisteren__.html

Dus we doen echt wel mee hoor. Maak je niet druk.
De aard van het beestje veranderd niet zo snel.
Kennelijk krijgt Nederland de gewenste informatie wel op een andere manier.

Oja, stemt allen op Marianne de volgende keer (alhoewel de piratenpartij die de meeste tweakers meer aanspreekt ook een goede keus is )

http://www.privacybaromet...e_kamer_verkiezingen_2012

Interessanter is natuurlijk om te weten hoe dit per capita geregeld is.