Client-side scanning van apparaten en chats op kindermisbruikmateriaal ondermijnt end-to-endencryptie niet, maar is alleen proportioneel als het gaat om afbeeldingen en niet om tekst. Dat zegt de Nederlandse demissionaire minister Yeşilgöz-Zegerius van Justitie en Veiligheid.
Demissionair minister Dilan Yeşilgöz-Zegerius van Justitie en Veiligheid zegt in een antwoord op Kamervragen dat Nederland 'geen voorstellen steunt die end-to-endencryptie onmogelijk maken'. Daarmee herhaalt ze eerdere uitspraken van zichzelf en haar voorgangers en bevestigt ze wat eerder ook al in een motie is vastgelegd. De minister reageert op vragen die het CDA stelde. Die gingen over een mogelijk vertrek van Signal en WhatsApp uit het Verenigd Koninkrijk als dat land encryptie zou afzwakken.
Ook in de Europese Unie worden plannen gemaakt om encryptie af te zwakken om het bestrijden van kindermisbruikmateriaal mogelijk te maken, al proberen beleidsmakers te benadrukken dat encryptie niet wordt afgezwakt. Ook Yeşilgöz zoekt naar die balans en pleit daarom voor zogenaamd client-side scanning.
"Met client-side scanning kunnen berichten die zijn verstuurd binnen de desbetreffende interpersoonlijke communicatiediensten op het apparaat van de verzender worden geanalyseerd op materiaal van seksueel kindermisbruik vóórdat dit materiaal wordt versleuteld en verzonden", schrijft de minister. "De end-to-endversleuteling van het bericht tijdens het transport naar de ontvanger blijft dan ongemoeid, waardoor het bericht niet kan worden onderschept door derden." Op die manier blijft het uitgangspunt dat er 'respect blijft voor fundamentele rechten, dataprotectiewetgeving en behoud van security'.
Volgens de minister moet het kabinet bij zo'n maatregelen wel kijken naar de proportionaliteit. "Zo acht het kabinet het niet proportioneel wanneer dit middel wordt ingezet om tekstberichten te scannen, maar wel indien enkel wordt gescand op bestaand beeldmateriaal." De minister benadrukt vooral dat laatste aspect. De meestgebruikte methodes om kindermisbruikmateriaal op te sporen is door inbeslaggenomen afbeeldingen te hashen en die hashes te delen met makers van tools om afbeeldingen op grote schaal te scannen. Microsoft heeft bijvoorbeeld een grote database met zulke hashes, die het in de tool PhotoDNA verwerkt. Andere bedrijven zoals Reddit en Facebook kunnen PhotoDNA dan gebruiken om bekend en geflagd kindermisbruikmateriaal op te sporen. Tweakers schreef vorig jaar een achtergrondartikel over hoe die tools werken. Overigens meldde de minister juist vorige maand nog dat ook tekstberichten onder voorwaarden beschikbaar zouden moeten komen voor opsporingsdiensten, maar die discussie ging niet over kindermisbruik maar over algemene opsporing.
Minister Yeşilgöz gaat in haar brief niet in op de technische aspecten van deze manier van client-side scanning. Ze noemt het als mogelijke optie, maar laat het aan bedrijven en diensten om daar invulling aan te geven. Wel zegt ze: "Client-side scanning lijkt de enige manier waarop de maatregelen in de verordening ten aanzien van interpersoonlijke communicatiediensten kunnen worden uitgevoerd zonder end-to-endencryptie onmogelijk te maken."