Samsung: technologie voor satellietcommunicatie op telefoons is niet klaar

De technologie om satellietcommunicatie te gebruiken op smartphones is nog niet klaar, zegt een Samsung-topman. De Galaxy S23 heeft in tegenstelling tot de Apple iPhone 14 en de nieuwste Huawei-smartphone geen mogelijkheid voor noodcommunicatie via satellieten.

Samsung-topman TM Roh zegt in gesprek met CNET dat Samsung de technologie mogelijk wel zal gebruiken in de toekomst. "Als de timing klopt en de infrastructuur en technologie klaar zijn, zouden we actief overwegen om deze functie te gaan gebruiken." Zelfs dan is het niet zo'n baanbrekende functie, vindt Roh. "Ik denk niet dat het de be-all end-all-functie is om onze gebruikers gemoedsrust te geven."

De fabrikant bracht woensdag zijn Galaxy S23-telefoons uit. Ondanks de gebruikte soc - de Snapdragon 8 Gen 2 van Qualcomm ondersteunt Snapdragon Satellite - heeft de telefoon geen mogelijkheid voor satellietcommunicatie. Het is onbekend of Samsung nog later de mogelijkheid om noodberichten via satellieten te versturen kan toevoegen via een software-update.

Diverse fabrikanten werken aan communicatie via satellieten vanaf smartphones. Apple doet dat alleen voor noodcommunicatie op zijn iPhone 14, Huawei heeft het ingebouwd in de Berichten-app van de Mate 50. Ook CAT komt binnenkort met een telefoon die berichten kan versturen via satellieten. Daarnaast werkt Starlink aan een V2-versie van zijn dienst die smartphonecommunicatie mogelijk maakt. Samsung kondigde de S23-serie woensdagavond aan en Tweakers heeft ook gelijk reviews gepost. De accuduur van de S23-modellen is een stuk beter, blijkt uit de review van de Galaxy S23 en S23+ en de aparte review van de S23 Ultra.

Door Arnoud Wokke

Redacteur Tweakers

02-02-2023 • 10:19

58

Reacties (58)

Sorteer op:

Weergave:

Diverse fabrikanten werken aan communicatie via satellieten vanaf smartphones. Apple doet dat alleen voor noodcommunicatie op zijn iPhone 14, Huawei heeft het ingebouwd in de Berichten-app van de Mate 50. Ook CAT komt binnenkort met een telefoon die berichten kan versturen via satellieten.
Voor in Nederland is smartphone satellietcommunicatie in 99,99% van de gevallen natuurlijk overbodig, maar in afgelegen gebieden kan dit een wereld van verschil maken. Zowel wat betreft veiligheid als reguliere bedrijfsvoering.

Op een meer filosofische noot: er is straks geen plek meer ter wereld waar je samen met iedereen om je heen, gewild of ongewild, off-the-grid bent. Om de een of andere reden vind ik dat wel jammer.
In skigebieden of bergachtig gebied heb je vaak geen ontvangst. Maar ook op zee of in het vliegtuig zijn er nog wel veel dode punten.

De vraag is wanneer zulke services de gewone 5G gaan overnemen. Mogelijk werkt het enkel buitenshuis en is het nog heel lang beperkt tot berichten.

Sateliettelefoons bestaan al lang en werken trouwens het beste in afgelegen locaties met weinig stoorzenders om te verlijden dat je het zendvermogen moet boosten.

Oceaanvaarders hebben vaak een sateliettelefoon bij voor in geval van nood of het doorgeven van hun positie.

Kleine vliegtuigen hebben bijvoorbeeld een Flarm. Dat systeem zou ook 100x beter werken als daar ook een 5G uplink in zou zitten via een satelliet.

Met de opkomst van Starlink zal er veel veranderen. Ik zie nu al campers met een mobiele starlink en er is ook een maritieme versie.

[Reactie gewijzigd door Coolstart op 24 juli 2024 02:18]

Mijn ervaring in de Alpen is dat ik vrijwel overal bereik heb, iets wat ik niet kan zeggen wanneer ik door Duitsland heen rijdt.

Op zee zijn al prima alternatieven die al heel lang werken (IMNARSAT B/C en anderen, naast spraak/fax ook voor data).

Meer handig voor mensen die een keer op zee zitten of buiten Europa in een buitengebied actief zijn en niet massaal over willen op de bestaande zaken met de hoge prijzen.
De vraag is wanneer zulke services de gewone 5G gaan overnemen. Mogelijk werkt het enkel buitenshuis en is het nog heel lang beperkt tot berichten.
Hou het maar op nooit, om een hogere bandbreedte te krijgen dan een paar bytes per seconde heb je een grotere antenne nodig. Denk Starlink, dat zijn de kleinst mogelijke antennae en zelfs die werken alleen met sats die heel dichtbij staan.
Satelliet communicatie in geval van nood zou ik zelf erg handig vinden. Ik woon dichtbij de Alpenrand in Zuid Duitsland en ik wandel, klim, trailrun of mountainbike regelmatig op plaatsen waar echt geen 1 verbinding werkt. In extreme gevallen neem ik een Garmin inReach mee. Ik ga er dan ook vanuit dat een smartphone met een satelliet feature niet gratis functioneert en er net zoals bij Garmin een extra abonnement moet worden afgesloten (de inReach heeft een basis tarief is 19,99 en loopt op tot 74,99 per maand)
Het Nederlandse deel van de Noordzee is 58.500 km², terwijl de oppervlakte van het land zelf slechts 41.543 km² (inclusief binnen- en buitenwater) is. Aangezien er in de Noordzee weinig telefoonmasten staan, kan je technisch gezien zeggen dat telefonische dekking binnen de Nederlandse grenzen waarschijnlijk rond de 50% ligt.

Ga je op zee zeilen of werk je op een platform en/of aan windmolens, dan is satellietcommunicatie op je gewone telefoon denk ik wel een uitkomst al zullen de meeste mensen daar al beschikking hebben over reguliere satelliettelefoons).

[Reactie gewijzigd door Skit3000 op 24 juli 2024 02:18]

Het Nederlandse gedeelte van de Noordzee heeft een vrij volledige 4G dekking. Het voordeel van zee is dat er weinig obstakels zijn en weinig gebruikers, dus je hebt ook niet zo veel zendmasten nodig.
Bedankt voor je reactie, schijnbaar is 4G-dekking op de Noordzee twee en een half jaar terug aanzienlijk uitgebreid en heb ik dat gemist.
Tja, je kunt natuurlijk ook gewoon zonder telefoon op pad gaan. Lekker rustig. Deden we vroeger ook, dan kwam je thuis en hoorde je van een huisgenoot dat er iemand had gebeld en of je even terug wou bellen. Dat werkte ook prima (nu nog trouwens).
off-the-grid
Met de iPhone 14 ben je dat dus wel. Er wordt alleen gecommuniceerd op jouw verzoek en met zo minimaal mogelijke data, je gebruikt het dus alleen in nood.
De iPhone 14 heeft geen werkende bussiness case, het is gratis tot 2 jaar na launch waarna je moet bijbetalen maar Apple lost nog niet hoeveel dat gaat zijn.

Hoeveel doorsnee consumenten gaan een subscriptie afnemen om via satteliet een noodsignaal te kunnen sturen? Bitterweinig.

Hoeveel mensen die daadwerkelijk via satteliet willen kunnen communiceren zijn geïntresseerd in een dienst die enkel en alleen een SOS kan versturen zoals het bij Apple gaat zijn? Als jij met een boot de oceaan aan het afvaren bent wil je af en toe ook wel eens een gewoon berichtje kunnen sturen naar de familie in plaats van weken lang communicatiestilte te houden. Die groep gaat dus ook niet geïntresseerd zijn in een iPhone 14.

Aan wie gaat Apple dat dan verkopen? Het is een PR stunt van een techniek die niet klaar is wat hoogtens ergens bij een of ander iCloud plus account gezet kan worden in de hoop dat mensen een duurder cloud abbonement bij Apple afnemen.
Gelukkig kan je telefoon gewoon uit of op airplane mode 🙌
AST Spacemobile verwacht binnen een paar maanden hun eerste echte test af te ronden met direct to device 4g en 5g vanaf een satelliet naar een normale mobiele telefoon. Als die het voor elkaar krijgen zijn alle andere halfslachtige technieken overbodig.
Dat zal zowieso een betere technologie zijn waar meer mee kan gedaan worden.
Ik neem het samsung niet kwalijk dat ze de technologie daarom niet geïmplementeerd hebben.

Maar dan zouden ze de prijs wel niet zo hoog mogen gezet hebben, deze prijzen zijn helemaal decadent, je kan er al 2 laptops voor kopen.

Mocht de sateliet optie er op geweest zijn dan was het misschien die meerwaarde nog waard, maar nu is er zo weinig veranderd aan de S23 (behalve de ultra)
Voor de meeste consumenten is dit natuurlijk ook een feature die niemand ooit zal gebruiken. Terwijl iedereen er wel een meerprijs voor moet neerleggen.

Telefoons die dit al bieden, hebben ook nauwelijks dekking, globaal gezien. Ik zou toch echt een apparaat als een Garmin Spot meenemen als ik naar oorden ga.
Having a SPOT is fine but you still have to pay for the access and it is not cheap especially if you do not, eventually, have any need of it. If the basic features of the SPOT were available in all cellphones then there would be no need for, what is in effect, an exorbitant access fee and it could/would be a "one-off" charge.
Wat probeer je überhaupt te zeggen?

SPOT is voor S&R doeleinden. Niet om te bellen. Niemand beweert dat, niemand doet dat. Niemand kijkt er van op dat het geld kost.
I am saying that if that facility was available on cellphones it would be a small addition to the price of each cellphone and would not need a connection for each owner of each cellphone. Yes, SPOT units would disappear. No loss. I have a Gen3 version. Bought it anticipating returning to Africa and not wanting to get stuck in the bush and have to walk out. A mere 4ks, but 4ks which had Elephant, Buffalo and Lion strolling around in it. Happily, despite having seen a lot of Elephant and Buffalo spoor, all we saw on our 4k stroll was a tortoise and it looked more fearful of us than us of it. The SPOt Gen3 may have shortened a 4 day wait to 1 day. Happy to introduce you to that kind of adventure.
Die functionaliteit is NIET aanwezig op smartphones. Ook niet op iPhone, die heeft maar een minuscule dekking
Die functionaliteit is NIET aanwezig op smartphones. Ook niet op iPhone, die heeft maar een minuscule dekking
Yes, but should have been a long time ago.
You can't build iphones with non-existing technology.
What do you mean "non-existing technology"? I worked at Inmarsat in 1994-5 and at that time satellite telecommunications had been in existence for, at least, 20 years.
Read the thread. You can't put the starlink technology in a smartphone. Not now and not in the foreseeable future. And no, in 1994 there was no way to miniature starlink technology into smartphones... Smartphones didn't even exist then.
You may be correct. However, in Inmarsat, there was a copy of a Sattelite that for the size of the main body it encapsulated a lot of technology. Cellphones had shrunk considerably by then. The Motorola "Brick" was a museum piece by then.
SPOT is ook gewoon een messaging apparaat hoor. Net als InReach van Garmin (Iridium dienst). Je kan er je vrienden en familie mee bereiken, het is niet alleen voor echte noodsituaties als SAR.

Sterker nog: Als je het echt alleen voor noodsituaties wil, dan kan je veel beter een PLB pakken: Een Personal Locator Beacon.

Maar ik vind zelf de InReach erg fijn, het is een mooie tussenoplossing want veel situaties zijn wel belangrijk genoeg om te willen melden aan familie / vrienden maar niet ernstig genoeg om een echte noodsituatie af te roepen.
SPOT is ook gewoon een messaging apparaat hoor. Net als InReach van Garmin (Iridium dienst). Je kan er je vrienden en familie mee bereiken, het is niet alleen voor echte noodsituaties als SAR.

Sterker nog: Als je het echt alleen voor noodsituaties wil, dan kan je veel beter een PLB pakken: Een Personal Locator Beacon.

Maar ik vind zelf de InReach erg fijn, het is een mooie tussenoplossing want veel situaties zijn wel belangrijk genoeg om te willen melden aan familie / vrienden maar niet ernstig genoeg om een echte noodsituatie af te roepen.
If that were true, I am interested in your explanation for the "Help" and "Emergency" buttons on my SPOT Gen3 and the instructions describing their purposes, function and use?
I don't think you understood what I said. I said SPOT (and InReach) is not only for emergencies but can be used for general messages as well.

And I said that a PLB is better if you need something only for emergencies as it responders can track it directly on the 121.500 Mhz as well as its satellite uplink, so if it's only for that purpose a PLB would be better (and it doesn't come with a monthly cost!)

[Reactie gewijzigd door GekkePrutser op 24 juli 2024 02:18]

Personal Locator Beacon, like I said in the earlier post.

Like this: https://www.acrartex.com/...-personal-locator-beacon/

They are just for emergencies, but they have a 5-year battery life and no subscription fee required (though you do need a government license in some areas). They are more reliable than spot or inreach and also offer a direct signal to rescuers in the area to home in on.
Thank you for the URL. Looked at it and saw at the bottom that it is only available in the USA. Wonder if that would help me when I am stuck with a failed 4x4 in western Zim, running out of drinkable water (3lt) and having seen buffalo on a training stampede, elephant spoor, and heard lion roaring two mornings in a row and facing a walk of unknown duration to the nearest main road (Victoria Falls><Kazangula) in temperatures of up to 45+°C the next morning with a companion 1 year+ older and with no bush-sense. Only animal seen during the walk, a tortoise. Ha-Ha. Companion took in 2 drips.
Spot is van GlobalStar. Garmin heeft de InReach die op Iridium werkt.

Overigens is Iridium een veel beter netwerk dan GlobalStar dus ik zou niet voor de spot kiezen.
Ik heb deze ooit gratis gekregen. Voor de doelen die ik heb -hiken in Europa- voldoet deze prima.
Choice was dictated by price of the unit and possible frequency of use: 3 months, once a year.
Please write in Dutch so everyone can follow the discussion :) If you don't speak it (but apparently you do as you're replying to Dutch messages) you could use Google Translate?

This is probably why your messages are being downvoted (I notice your overall comment score is negative). Not by me by the way as I never participate in moderation here O-) I have no problem with English and I don't even live in Holland anymore, but people will tend to ignore posts in English here.

[Reactie gewijzigd door GekkePrutser op 24 juli 2024 02:18]

Assuming that Google is being used, why cannot the translate button be used?
I'm not sure what you mean here? If you mean the translate button in Chrome: That only works if the whole page is in English. If it's only one post it will not do anything.
I have found the opposite, but it may be that I do not care if it translates the whole page. I focus on the section that I am interested in, e.g. your response.

Actually, I have found that it is irritating to read comments about my responding in whatever language I choose to. It is xenophobic. It ignores the fact that Tweakers is published on an international medium, the internet, which, if I am not incorrect, Tweakers does not want to be restricted. It harks back to an attitude that existed several hundred years ago when Western European nations thought they "owned" the rest of the world and chose to strip it of its assets and use them because they had none of their own and were to lazy to do their own dirty work. Rant over!

[Reactie gewijzigd door witstert op 24 juli 2024 02:18]

Heel jammer. Dat was echt voor mij de reden geweest om een S23 te kopen, als het er in gezeten had zoals de geruchten voorspelden.

Want voor de rest is het een middelmatige telefoon voor bijna 1000 euro met bijna geen verbetering ten opzichte van vorig jaar, en nog eens 100 euro duurder ook. Dan liever de A52s blijven gebruiken die ik nu heb. Sowieso vind ik het jammer dat tussen de midrange (A53) van Samsung en de flagships (S23) zo'n enorm prijsverschil zit - bijna 3x zoveel!! Er zou eigenlijk nog wat tussen moeten, de S21 FE vervult die rol een beetje maar die is ook veel te duur voor wat het is.

Maar satteliet communicatie vind ik heel belangrijk. Ik heb nu een Garmin InReach Mini van 300 euro met een abo van 40 euro per jaar en 20 per maand (indien je het gebruikt, in de winter activeer ik het niet). De Qualcomm dienst die Samsung zal doorverkopen zal waarschijnlijk goedkoper worden, en ik heb geen tweede apparaat meer nodig. Het zal wel wat lastiger werken (handmatig uitrichten wat met de inreach niet hoeft) maar het is wel voldoende voor mijn gebruik.
Ik verwacht dat Elon Musk nog wel een telefoon uit brengt dat samenwerkt met Starlink.
Dat zou de Telecom markt flink doen schudden.
Gaat niet gebeuren, heb je dingen gezien qua afmeting, maar misschien nog wel veel belangrijker het verbruik van 35 watt continue. Valt vast wel aan te sleutelen maar 10x lager verbruik (zou 3.5watt zijn) is nog wel factor 10 te hoog voor zinnig gebruik op een smartphone.

review: Aan de slag met Starlink - Hoe goed werkt Elon Musks satellietinternet?

[Reactie gewijzigd door watercoolertje op 24 juli 2024 02:18]

Nee, daar heb je een gigantisch brok hardware voor nodig. Alleen al de antenne is een onmogelijkheid om te miniaturiseren met huidige kennis.

Huidge telefoons/satcom handheld devices kunnen slechts communiceren middels een soort sms-achtig en retetraag protocol. Onbruikbaar voor iets anders dan een SOS/IAMSAFE.
Bij Iridium heet dat protocol trouwens SBD - Short Burst Data. Inderdaad SMS achtig. Al wordt de dienst meer gemarket voor IoT / Tracking (container trackers bijvoorbeeld). Je kan er overigens wel degelijk SMS berichten mee versturen, met mijn Garmin InReach kan ik gewoon een SMS sturen met eigen inhoud voor 1 euro per stuk. Niet slecht voor iets dat overal ter wereld werkt.

Overigens is de antenne wel te miniaturiseren, maar niet met dezelfde performance. Dit is ook de reden dat je hem bij de iPhone en de toekomstige Qualcomm satteliet dienst met de hand op de satteliet moet richten. De dikkere antennes in de InReach e.d. hebben zoveel gain dat dat niet nodig is. In een smartphone zit je veel meer op het randje van de signaal ruis verhouding.

Hoge snelheid data is inderdaad nog wel toekomstmuziek. Bellen ook zonder dikke antenne.

[Reactie gewijzigd door GekkePrutser op 24 juli 2024 02:18]

De claim was dat je starlink in een smartphone kan krijgen. Jij geeft een totaal ander systeem dat in vergelijking met communicatie over StarLink, onmogelijk traag is. Dat is geen vergelijking.
Iridium heeft ook snellere datadiensten hoor. Starlink voor mobiele telefoons gaat ook niet zo presteren als dat het nu doet voor internetgebruik met die grote schotel.
Dat zeg ik toch steeds. Starlink krijg je niet in een mobiele telefoon. Daarvoor is echt nog heeel wat research en geld nodig en voorlopig echt niet aannemelijk.
Toch kan Iridium nu ook al in een mobiele telefoon. Het duurt alleen nog even (Q3 2023) tot de dienst daadwerkelijk beschikbaar is (vandaar ook dat blok om de telefoon heen). Maar wel de SBD dienst van Iridium dus. Vergeet niet dat Iridium altijd al meer diensten heeft gehad, ze hadden bijvoorbeeld ook een one-way pagingdienst (ik weet niet of die nog werkt, de hardware en abo's worden al jaren niet meer verkocht). Niettemin is dat allemaal wel "Iridium".

Het zal gewoon een andere dienst worden van Starlink die wel voor mobiele telefoons geschikt is. Momenteel heeft Starlink maar 1 dienst en dat is het snelle internet. Maar die nieuwe dienst is al in ontwikkeling en zal in het begin geleverd worden door T-Mobile in de VS.

Dus "Starlink" zal wel naar mobiele telefoons komen maar het is niet de Starlink zoals we dat nu kennen. Echter wel vanaf dezelfde sattelieten en netwerk. Dat maakt het "Starlink" ondanks dat het niet dezelfde dienst is die je kan krijgen vanaf een vaste lokatie.

[Reactie gewijzigd door GekkePrutser op 24 juli 2024 02:18]

In die link staat niet dat iridium ook maar in de buurt komt van 2way communicatie op -ik zeg maar wat- 250mbit op een smartphone. Dit is meer een messaging sms-achtige service die al langer bestaat in diverse Garmin/spot devices.
Ja precies, maar het is wel iridium. De nieuwe starlink dienst gaat ook geen 250 mbit halen op een mobiel. Het zijn gewoon aparte diensten maar wel onder dezelfde naam. Daarom heb je wel "Iridium" of "Starlink" op je telefoon. Maar niet wat je van een vaste installatie verwacht, en dat is ook niet realistisch want je krijgt geen 1000 element phased array in een 6" toestel gepropt :)

Starlink gaat exact hetzelfde bieden, zie de tweede link die ik postte:
Musk provided a bit more detail by saying that, unlike usual internet service, it could work without access to Starlink’s full satellite constellation. By limiting it to certain messages and services, as well as only in places that don’t currently have cellular connectivity, it could use a more intermittent connection for “basic” coverage, although you might have to wait 30 minutes for a message to go through.
Dus alleen korte berichtjes en het kan even duren voor ze doorkomen, net als met bijv. een inReach of Spot (met Spot komen ze zelfs vaak helemaal niet door trouwens).

[Reactie gewijzigd door GekkePrutser op 24 juli 2024 02:18]

250 was maar arbitrair gekozen. Of 100.

Ik verwacht dit decennium geen baanbrekende ontwikkelingen om dat soort zenders en ontvangers in een broekzak te krijgen. Ook niet echt een businessmodel, masten dekken 99% natuurlijk.
Ik ook niet nee.

Ik denk dat het verschil tussen ons is dat je "Starlink" leest als "de dienst die momenteel geleverd wordt aan klanten" terwijl ik het lees als "connectiviteit vanaf het Starlink netwerk" - maar niet pe se met dezelfde eigenschappen of snelheid.

Ik ben het er helemaal eens dat hoge snelheid niet op korte termijn gaat gebeuren. Technisch is er gewoon veel minder bandbreedte beschikbaar. Het probleem is dat de ether voor sattelieten veel voller zit omdat ze zo'n groot gebied dekken. Daardoor moet de bandbreedte over een veel groter aantal klanten verdeeld worden. Dat maakt bestaande diensten zo duur (en de hardware zo groot). Bovendien is de signaal/ruis verhouding veel slechter door de grotere afstand en ook het grotere dekkingsgebied waardoor veel meer storingsbronnen binnenkomen. Het deel van het radiospectrum dat heelhuids door honderden kilometers atmosfeer komt is trouwens ook veel beperkter dan dat wat we op aarde kunnen gebruiken. mmWave kan je vergeten, 2,4Ghz bijvoorbeeld ook want dat wordt geabsorbeerd door water (dat is ook de reden dat magnetrons ook die frequentie gebruiken, je kan er goed water mee opwarmen).

Ik hoop wel dat het TZT mogelijk wordt om lage snelheid internet verkeer te doen, bijv. 1 mbit ofzo. Waardoor je op zijn minst wat plaatjes kan sturen en een beetje whatsappen buiten bereik van een landgebonden netwerk.

[Reactie gewijzigd door GekkePrutser op 24 juli 2024 02:18]

Ik lees starlink als een service. Weinig consumenten zullen dit gebruiken om sms-achtige berichten over te versturen.

Maar, het kan vast nog verkleind worden in de nabije toekomst, als een extra stuk hardware die je op bijvoorbeeld een accu met solar kan laten draaien. En die dan die 1mbit kan opzetten en als wifi kan aanbieden aan een smartphone.

[Reactie gewijzigd door kabelmannetje op 24 juli 2024 02:18]

De geruchtenmolen over Apple die samenwerkt met Elon musk voor de volgende generatie iPhone is al vollop aan het draaien, veel artikelen uit December hierover
Yes!! What is the delay? Built into a 4x4, sales in Africa would be good(?).
ah gezellig op de top van de mount everest even bellen met je familie :D
Handig als je daar in de rij staat, inderdaad.
Op de top heb je vast wel 4G-bereik als er een vrij zicht is op een mast. In de dalen erom had ik overal vol bereik tijdens hiken.
"Als de timing klopt en de infrastructuur en technologie klaar zijn, zouden we actief overwegen om deze functie te gaan gebruiken."
Vertaling: we kregen het niet op tijd af en ik bagatelliseer de functie daarom nu maar. Het is ook helemaal niet belangrijk en werkt niet eens op de apparaten van onze concurrenten...

Volgend jaar bij de release van het volgende model:
"Dit is de beste functie ooit en gaat mensenlevens redden. Alleen wij hebben het voor elkaar gemaakt en bij onze concurrent werkt het totaal niet want met die van ons kan je emojis meesturen"

Wat een slap verkoop verhaal zeg... Dat mensen zulke leugenaars aandacht geven....
Zelfs dan is het niet zo'n baanbrekende functie, vindt Roh.
Nu een beetje downplayen omdat je er zelf niet mee komt. We zullen zien hoe en of het dan bij de presentatie voorbij komt als het zover is. :9

Op dit item kan niet meer gereageerd worden.