Door aldieaccounts: Ik weet het niet hoor. Het compleet verwaarloosbaar aantal mensen dat de app echt gebruikte heeft denk ik niet tot meer schijnveiligheid geleid.
Om
epidemiologisch effectief te zijn was het aantal gebruikers inderdaad verwaarloosbaar, want ruwweg gaat die effectiviteit
kwadratisch omlaag met het aantal actieve gebruikers (dat klopt niet precies, want niet elke besmettelijke app-gebruiker krijgt klachten, niet elke besmettelijke app-gebruiker laat zich testen door de GGD, en niet elke postief door de GGD geteste app-gebruiker uploadt "waarschuwingen").
Echter, het aantal mensen dat de app gebruikte (en nog gebruikt) is m.i. helemaal niet verwaarloosbaar, en daardoor ook niet de effectieve schijnveiligheid van deze app.
Toen na 25 september 2021, vooral in oktober en november, het aantal besmettingen en de IC-opnames zo hard opliep, waren er volgens de brongegegevens in het CoronaMelder
dashboard resp. 2.449.499 en 2.236.463 actieve gebruikers. Dat is wellicht aan de hoge kant, laat ik het houden op 12% van de Nederlandse bevolking.
Over de periode 25 sept. t/m 6 dec. (vóór Omikron dus) meldde het RIVM bijna 800.000 positief geteste mensen, zo'n 4,5% van de Nederlandse bevolking (ondanks hoge vaccinatiegraad en CoronaCheck, maar dat terzijde).
Bij een gelijkmatige verdeling van de app onder positief geteste mensen zal dus 12% van 4,5% = 0,54% van de bevolking CoronaMelder gebruiken
én positief zijn getest; 0,54% van 17,3M Nederlanders = ruim 93.000.
Dat noem ik geen verwaarloosbaar aantal. Zelfs als slechts 10% van hen denkt dat hun app hen wel zal waarschuwen voordat zij besmettelijk worden, gaat het om
9.300 besmettelijke mensen die meer risico's nemen en meerdere anderen kunnen besmetten. En die zich, bij lichte klachten, mogelijk nog niet laten testen zolang zij geen app-melding krijgen.
Ter illustratie: in ongeveer dezelfde periode (week 39 t/m 48) testten 2.966 app-gebruikers positief nadat zij een test aanvroegen na door hun app te zijn gewaarschuwd (
bron).
Van hen hadden er 701 nog geen klachten toen zij de test aanvroegen (minder dan 24% van 2.966). Dus 76% van de door hun app gewaarschuwde gebruikers:
- kreeg eerst een app-melding maar vroeg pas een test aan toen zij
tevens klachten kregen, of:
- kreeg eerst klachten maar vroeg pas een test aan toen zij
tevens een app-melding kregen.
In een universitaire setting, waar toevallig veel studenten de app wel draaiden, heeft het mijn buurman (docent aldaar) toch maar mooi op tijd gewaarschuwd waardoor zijn gezin de dans ontsprongen is.
Er zijn vast voorbeelden waarbij het wel goed ging. Ik claim dan ook niet dat CoronaMelder
nooit een positief effect heeft gehad, maar dat alle positieve effecten bij elkaar veel minder hebben opgeleverd dan de schijnveiligheid heeft gekost.
Helaas kun je niet goed meten hoeveel app-gebruikers besmet raakten en zich, in hun besmettelijke periode, onvoorzichtig gedroegen
omdat hun app niet (of nog niet) gewaarswaarschuwd had.
Wat we wel weten (
uit deze factsheet, PDF) is dat tussen 10 oktober 2020 en 5 december (2021, dus een veel langere periode dan ik eerder noemde) 18.781 app-gebruikers een positieve testuitslag kregen na een app-melding, terwijl 240.069 app-gebruikers waarschuwingen hebben geüpload na een positieve testuitslag.
Dat betekent dat
minstens 240.069 - 18.781 =
minstens 221.288 app-gebruikers
niet door hun app waren gewaarschuwd toen zij een test aanvroegen.
Als mijn schatting dat hooguit 60% van de positief geteste CoronaMelder-gebruikers daadwerkelijk "waarschuwingen" (TEK's) uploadt na een positieve testuitslag, zullen meer dan 300.000 app-users positief zijn getest zonder dat hun app hen waarschuwde (voordat zij hun test aanvroegen).
Dat zijn
zeker geen verwaarloosbare aantallen, en dus mag je schijnveiligheid niet zomaar verwaarlozen.
Ik vond het een knap staaltje engineering. Privacytechnisch behoorlijk goed in elkaar gezet.
Privacytechnisch zeker goed (behalve dan dat je alleen maar kunt hopen dat Google en Apple niet in de betrokken gegevens hebben gegraaid).
Maar mij iets te goed. Het aantal actieve gebruikers (ondanks dat VWS dat op 1 nauwkeurig specificeert) is een gok. Als je de app elke dag een random getal had laten genereren en dat had meegegeven tijdens downloads van TEK's (dat kan meerdere keren per dag), had de server het aantal actieve gebruikers privacy-vriendelijk kunnen bijhouden.
Beduidend beter dan die CoronaCheck app die voor mijn gevoel links en rechts ggd gegevens lekte. Of misschien dat de gegevens uit die app door de ggd gelekt werden, ik weet het niet precies.
Vergeleken met de Europese QR-codes zijn de Nederlandse QR-codes in CoronaCheck (maar ook afdrukbaar) zeer privacy-vriendelijk.
Zó privacy-vriendelijk dat het nagenoeg onmogelijk was om frauduleus uitgegeven QR-codes te blokkeren: er zit simpelweg niets gegarandeerd unieks in zo'n dynamische QR-code dat je op een blocklist kunt zetten (bij de afgedrukte versie gold dit niet).
Maar totaal niet privacy-vriendelijk is het als je vervolgens aan Jan en Alleman je identiteitsbewijs moet laten zien. En als daar bijvde ingang niet om werd gevraagd, was fraude weer erg eenvoudig.
De 'marketing' was echter abominabel slecht. Ik schat dat 3/4 van mijn kennissen de CoronaMelder en de CoronaCheck app door elkaar haalden. Er werd ook bijna geen voorlichting over gegeven in verhouding tot de CoronaCheck app.
Eens. En bij de weinige voorlichting over CoronaMelder werd alleen verteld hoe fantastisch die app was.
Dat deze allesbehalve perfect was (zeer kleine waarschuwingskans, en
als je gewaarschuwd werd, was je in verreweg de meeste gevallen niet besmet), werd verzwegen.
Ik vind dan ook dat je app-gebruikers, die zich veilig waanden zolang hun app niet waarschuwde en daarom meer risico's namen dan mensen zonder app, niets kunt verwijten.
Merk ook op dat in de factsheets en het
CoronaMelder dashboard" een belangrijk, gewoon bekend, getal ontbreekt: het percentage van alle positief geteste mensen dat CoronaMelder gebruikt
en anderen waarschuwt. Dat zegt namelijk veel over de kans dat iemand die ook CoronaMelder actief gebruikt, zal worden gewaarschuwd als deze een besmettelijk persoon heeft ontmoet.
In oktober en november schommelde dat rond de 5%.