ASML waarschuwt voor tekorten chipmachines

ASML-directeur Peter Wennink waarschuwt dat de chipindustrie in ieder geval de komende twee jaar te maken krijgt met tekorten van machines voor de chipproductie. Volgens de topman kost het tijd om de capaciteit flink te vergroten.

Wennink meldt tegen de Financial Times dat ASML dit jaar meer chipmachines levert dan vorig jaar en volgend jaar meer dan dit jaar, maar dat dit alsnog onvoldoende zal zijn om aan de stijgende vraag te voldoen. "Het zal niet genoeg zijn als we naar de vraagcurve kijken. We moeten de capaciteit flink meer verhogen dan 50 procent. Dat kost tijd." Vorig jaar leverde ASML 43 euv-systemen, de laatste generatie chipmachines van het bedrijf. Voor dit jaar is het doel om er 55 te leveren.

De topman noemt als voorbeeld de lenzen die ASML verkrijgt van Carl Zeiss. Die Duitse fabrikant moet cleanrooms bouwen voor het de productie kan verhogen en daarvoor hebben ze vergunningen nodig. "Als de fabriek klaar is, moeten ze productiefaciliteit bestellen, mensen aannemen. En dan kost het nog meer dan twaalf maanden om de lens te maken."

Onder andere Intel heeft veel chipmachines nodig om zijn IDM 2.0-strategie te verwezenlijken. Intel gaat nieuwe chipfabrieken bouwen, waaronder in Duitsland, en bestaande uitbreiden. Om ASML te helpen bij het kunnen voldoen aan de vraag, zijn productiedeskundigen van Intel bij ASML werkzaam. Intel-ceo Pat Gelsinger meldt in de Financial Times dat er nog wel tijd is voor het bedrijf: "Het duurt twee jaar om de basis van de chipfabriek te bouwen. In jaar drie of vier vul je die dan met apparatuur."

Reacties (130)

[maxkranendijk]

Misschien moeten we meer 'analoge' / minder overdreven complexe producten met onnodige chips maken voor stofzuigers, vaatwassers, wasmachines, rookmelders etc. Misschien is dat wel een 'blue ocean' voor de komende 3 jaar. Gewoon degelijke producten die niet crashen en updates nodig hebben, zijn ook goedkoper om te produceren, zeker nu met de chiptekorten.

De afgelopen 8 jaar ruim 30 smart home producten getest. Bijna 90% zou ik niet kopen omdat ze te vaak crashen/ onbetrouwbaar zijn of maar 2 jaar meegaan (hardware defect of software wordt niet meer ondersteund). Er zijn maar een handvol producten die ik betrouwbaar genoeg vind, dat zal voor iedereen anders zijn welke dat zijn maar de meeste worden gepush/gedwongen door marketing acties. De komende jaren neem ik ook bewust apparaten die niet aan het internet kunnen (of hoeven) tenzij er een duidelijk voordeel aan is (niet een "sometimes litle nice to have which happens once per year").

CV monteurs adviseren. "Koop geen 'smart apparaten', te vaak moet ik terugkomen binnen 3 maanden". De Toon kon een keer op afstand niet meer bediend worden zonder handmatige reset (handig als je op vakantie bent), recent de AEG combi-magnetron die kapot gemaakt wordt door een update etc etc. Alle kleine defecten en ergenissen komen natuurlijk niet eens in het nieuws. Net als bij TV's willen veel mensen een mooi scherm zonder brakke software (en slome hardware) erop en dan kies je zelf een media box of apple tv.

Er moet toch een bedrijf zijn die op een slimme manier deze markt kan en gaat bedienen? In veel andere sectoren heb je ook voldoende goede prijs/kwaliteit voorbeelden, waarom zo weinig in de elektronica zonder poespassen. Je had bv de Google Pixel (tot 2 a 3).

[Reactie gewijzigd door maxkranendijk op 23 juli 2024 18:53]

[netappie]

Het is vrijwel altijd de software waarbij onvoldoende op kwaliteit gecontroleerd is voordat het richting de consument gaat. En als je zo'n apparaat dan eenmaal hebt, dan is de software al snel verwaarloosd omdat de nieuwste productlijn de volledige aandacht opslokt.

Eigenlijk zouden hardare fabrikanten aan een onderhoudsplicht vast moeten zitten, maar zoiets is moeilijk. Ik ben het niet met je eens dat terug gaan naar domme apparaten daarvoor de oplossing is.

Moet je je voorstellen dat je weer een magnetron met een draaiknop hebt, of een thermostaat zonder programma en zonder metingen wat het verbruik is. Sterker nog, ik heb een robotstofzuiger die een jaar na aanschaf dommer is gemaakt qua app. Vroeger gaf het periodieke instructies voor onderhoud, en nu rijdt het ding vaak vol of met versleten onderdelen rond omdat het uit de app is gehaald.

En ja, in het begin hebben al deze producten kinderziektes die er uit moeten. Smart TV's waren tot een paar jaar geleden meestal alles behalve smart. Soms crashende hoopjes ellende die niet vooruit te branden waren of zo ondoorgrondelijk qua bediening dat je terug verlangde naar de eenvoud van een ouderwetse beeldbuis versie.

Maar inmiddels zijn de meeste smart TV's veel sneller, stabieler en meestal kinderlijk eenvoudig ondanks (of juist dankzij) de onderliggende complexiteit.

De nieuwste chipmachines maken kleinere, zuinigere en krachtigere chips met minder grondstoffen. En natuurlijk is een oud apparaat met grote weerstanden en schakelaars daardoor niet altijd slechter of klaar voor de milieustaat, maar met miljarden inwoners op deze planeet maken deze nieuwe machines een groot verschil in de benodigde grondstoffen voor de apparatuur die we willen of moeten kopen.

[mark-k]

Ik las laatst een nieuwsbericht van mensen die hun magnetron niet meer konden gebruiken omdat de softwareupdate fout gegaan was en het apparaat nu dacht een stoomoven te zijn... Dan vraag ik me uberhaupt al af waarom een magnetron softwareupdates en internet nodig heeft. We zijn echt doorgeslagen in sommige zaken.

[klonic]

Bron

Die apparaten kan je via je telefoon bedienen. Dat is handig, want zo kan je, terwijl je nog niet thuis bent bijvoorbeeld, je oven al voorverwarmen. Of je vanuit je bed als je brood wil (af)bakken. Veiligheidsupdates zijn in zo'n geval alleen al een reden waarom je af en toe een update wil.

[Karel_Appel]

Als veiligheid zo'n issue is, dan zet je zo'n apparaat ook niet aan als je niet thuis bent...

[W!mpix]

Mgoh jah, ik wil vooral niet dat random Joe die toevallig mijn huis passeert, mijn huis in brand kan steken via de wifi. Dus veiligheidsupdates lijken mij toch belangrijk 😶

[Tintel]

Hij bedoelt - denk ik - geen internet veiligheid - maar brand-veiligheid...

[phubert]

Als veiligheid zo'n issue is, dan zet je zo'n apparaat ook niet aan als je niet thuis bent...

Ja en door een apparaat niet zomaar met je wifi (primair of gast) thuis te verbinden houdt je nog meer zelf de controle en veiligheid over de apparaten.

[A4-tje]

Ideaal! Online mijn oven voorverwarmen, scheelt me zomaar maximaal 5 minuten…..
Als ik dat apparaat nou meteen m’n maaltijd kan laten bereiden is het wel handig om te zeggen hoe laat ik wil eten
Nee, het meeste is marketing en wordt eens 1 keer gebruikt en daarna niet meer/vergeten waardoor er wel een veiligheids issue is. Leuk als iemand m’n oven op afstand op pyrolyses zet….

[klonic]

Het lijkt mij wel relaxed. Net zoals ik losse radiatoren een pain in the ass vond en dus Tado heb geinstalleerd door het hele huis, en net zoals ik het aanzetten van 5 losse lampen in de huiskamer irritant vond of het moeten interacteren met een lichtknop op de WC, zo vind ik het naar de oven moeten gaan voor voorverwarmen ook niet fijn.

Ik bespaar graag 1 minuut per ochtend om warme croissantjes te hebben. zonder daarvoor naar beneden te hoeven gaan. Zoiets zou ik overigens ook met mijn ochtendcappuchino willen. Het liefst met een if-this-than-that achtige oplossing dat elke woendag er gewoon koffie en een corissantje klaar staat om 8:00

[Tintel]

Mooi toch - om het apparaat remote te kunnen bedienen heb je updates nodig - en juist zo'n update verknoeit de boel waardoor je het hele apparaat niet meer kunt bedienen.
En de use-case voor remote bedienen is echt wel vergezocht. Een magentron kent geen voorverwarmen...
Een combi-magnetron wel maar dat duurt bij moderne ovens 10 minuten of zo. Dus is het echt wel een use-case - dat remote bedienen?

[Reactie gewijzigd door Tintel op 23 juli 2024 18:53]

[Emula]

10?
2 minuten max 5, moderne ovens werken niet op de standaarden van 20 jaar geleden gelukkig ook want scheelt een hoop tijd energie verbranden(bijna letterlijk)

[mark-k]

Dat snap ik dat je ze op afstand kan bedienen, maar ik zie het nut daarvan niet bij een magnetron. Dat is nou niet echt een apparaat dat je uren aan n stuk aan hebt staan normaal. En ik verwacht ook niet dat mensen hun prakje in de ochtend al in dat ding zetten zodat je die 5 minuten bespaart als je terug komt van je werk.

Zelfde met een koelkast met WiFi etc. Veel gedoe voor geen significante verbetering (en qua prijs en dus betrouwbaarheid zelfs slechter).

[flyingdutchboy]

Een magnetron? Belachelijk... gelukkig heb ik mijn magnetron in 1988 of 1989 gekocht. Een heuse vendomatic die nooit geüpdate hoeft te worden. Misschien gaat ie zomaar nog eens 30 jaar mee.

[netappie]

Ik las laatst een nieuwsbericht van mensen die hun magnetron niet meer konden gebruiken omdat de softwareupdate fout gegaan was en het apparaat nu dacht een stoomoven te zijn... Dan vraag ik me uberhaupt al af waarom een magnetron softwareupdates en internet nodig heeft. We zijn echt doorgeslagen in sommige zaken.

Ja, dat gebeurt weleens in de software wereld Een menselijke fout bij het programmeren en het (gebrek aan) testen.

Die software is ook steeds vaker generiek zodat je niet voor elk model aparte code hoeft te schrijven. Een moderne auto heeft bijvoorbeeld ook gewoon een motor die zich laat aanpassen naar het juiste vermogen op de prijslijst.

[maxkranendijk]

Eens met je argumentatie, maar een robot schofzuiger is niet vergelijkbaar met een simpele wasmachine, vaatwasser of gewone stofzuiger. Er zijn veel van dit soort producten die 5 jaar geleden op de markt kwamen nog een stuk beter/degelijker zijn dan modellen die nu op de markt met komen met extra nonfuncties en daardoor extra storingsgevoelig. Nadeel is wel dat ze minder zuinig waren/zijn, maar weet niet of je daar perse hoeveel extra features en software nodg hebt. Voor robot stofzuigers is natuurlijk veel meer techniek en software nodig en is ook nog geen 'mainstream' product en kun je niet makkelijk een 'domme variant' van maken.

[Dazzyreil]

Mijn nieuwe wasmachine heeft een WiFi verbinding en ik zou niet weten waarom.

[Neutrino]

Mijn vrouw heeft ook een WiFi verbinding en een bel functie. Persoonlijk zeer handig om te zien wanneer het eten klaar is.

[Tintel]

en wanneer de was klaar is...

(alleen heeft 'partner 1.0' soms problemen met de netwerk prioritisering )

[Reactie gewijzigd door Tintel op 23 juli 2024 18:53]

[marcunator]

Ik laat mijn wasmachine draaien als ik "teveel" energie opwek met mijn zonnepanelen. Dus voor mij heeft het zeker een functie.

[Reactie gewijzigd door marcunator op 23 juli 2024 18:53]

[ray0755]

Neem aan dat je die wasmachine zelf hebt gekozen? Dus bewust voor één met wifi gegaan?

[Muerte.Diablo]

Soms heb je die keuze niet omdat de apparaten zonder wifi weer andere opties missen.
Zo heb ik een oven die wifi heeft. Niet op uitgezocht maar het model wat onder onze zit mist een functie die deze wel heeft en die ik wel wou hebben.

Je hoeft ze natuurlijk niet op wifi aan te sluiten en het apparaat is ook prima zonder dat te gebruiken.

[Dazzyreil]

Bewust voor een Samsung AddWash gegaan (niet mijn idee natuurlijk) maar ik wist niet dat je er een optionele app/wifi control voor had.

[aap]

Waarschijnlijk zodat de machine je een push-bericht kan sturen wanneer de was klaar is.

Min vrouw vindt het heel belangrijk dat de was binnen 10 minuten nadat de machine stopt, opgehangen wordt, omdat het anders zou gaan stinken of zo. Dus voor een bepaalde doelgroep kan er best een goede reden zijn om wifi-functionaliteit aan te bieden. (Onze machine heeft geen wifi overigens, maar gelukkig maakt ie genoeg kabaal bij het centrifugeren dat je zonder ook wel weet wanneer hij klaar is.)

[theMob]

(Onze machine heeft geen wifi overigens, maar gelukkig maakt ie genoeg kabaal bij het centrifugeren dat je zonder ook wel weet wanneer hij klaar is.)

Hebben wij ook, klereherrie: lager kapot, asap vervangen.

[Cis]

En anders weten de buren het wel

[netappie]

Het zuiniger maken gebeurt voor een groot deel in de software met sensoren. Zowel de sensoren als de software hebben chips nodig om bij te houden wat de temperaturen, vervuilingsgraad, soort was en natuurlijk de wensen van de gebruiker zijn (kastdroog, kreukvrij, eco etc.) Een moderne wasmachine met label a gebruikt daardoor al snel de helft minder stroom en vaak ook veel minder water dan een ouder apparaat met minder chips en software. Dat nog los van slimme features zoals draaien als de zonnepanelen uit de schaduw zijn en just-in-time klaar zijn zodat je voor het eten nog net de was buiten op kan hangen ipv alles in een droger gooien.

Ook een gewone stofzuiger wordt steeds slimmer. Truukjes om vermogen (en geluid) af te stemmen op vervuiling, aangeven wanneer de stofzak zo vol is dat het te veel stroom kost, etc. Overigens zijn robotstofzuigers inmiddels zo mainstream dat je ze bij budget supermarkt ketens kan kopen en inmiddels doen ze hun werk vaak zuiniger dan een ouderwetse slede stofzuiger.

[Steyn_E]

Zuinig is altijd relatief; de productie en het vervoer van zo’n ding meegenomen kan een oude, relatief onzuinige wasmachine wel eens een stuk beter voor het milieu zijn dan een nieuwe kopen die 15% minder verbruikt. Zeker apparaten waarvan het stroomverbruik grotendeels bestaat uit verwarmen met een verwarmingselement gaan niet veel zuiniger worden (zonder in te leveren op hygiëne). Alleen warmtepompen zijn beduidend zuiniger dan 20 jaar terug. Een oude koelkast of vriezer vervangen kan dus wél zin hebben, net als een warmtepompdroger ipv een condensdroger.

[Groningerkoek]

Ik heb een magnetron met draaiknop, ik heb een simpele aan/uit thermostaat in elke kamer en ik gebruik een veger voor de vloer i.p.v. een robot.

Bevalt prima als ik eerlijk ben, lekker simpel, lekker goedkoop en het werkt altijd zonder problemen.

[Gordian Knot]

Dat is je goed recht, maar de discussie is breder dan alleen die apparaten die jij nu noemt. Wat @netappie net aanhaald is dat er lange termijn doelen/visies zijn en dat dat niet zonder schok of stoot gaat. De vraag is zeker in hoeverre de smart revolutie voor een golf aan zekere ellende gaat zorgen (of al doet). Maar ik ben er van overtuigd dat de toekomst toch echt overheerst gaat worden door AI en automatisering.
Er komt toch echt een tijd dat men zich vertwijfeld afvraagt waarom we zelf de thermostaat met de hand bediende...

[Reactie gewijzigd door Gordian Knot op 23 juli 2024 18:53]

[Tintel]

Enkel de thermostaat zou 'moeten' weten wanneer je thuis bent - maar niet alleen jij, elk van de gezinsleden.
En dan nog: als het een traagverwarmend systeem is dan is het zinloos - dan moet het verwarmen uren van tevoren beginnen.
En laat nu net de trend zijn dat zuinige verwarming, traag is. Vanwege het feit dat een lage delta verwarming wordt gebruikt zoals vloerverwarming. Meer comfort en zuiniger - maar zeker niet aan/uit te sturen met aanwezigheid op basis van mobieltje.

Alle andere systemen - ook al zijn ze nog zo hip - hebben weinig aan die verbinding met een mobieltje - het is een gimmick - meer niet.
Een robot stofzuiger moet vuil opruimen - als je 'm dat moet vertellen dan is deze dus nog niet goed 'afgericht'. Als het na een klein ongelukje is dan kan ik me het nog indenken. Maar meestal heb je dan juist geen robot nodig.
De was doen op afstand? Hoe dan? Je zal dat ding toch moeten vullen? En dan stel je eventueel in: als de zon schijnt of na X uur of meteen. Meer opties heb je niet. Niets op afstand dus.
Geldt ook voor ovens - daar moet toch echt eerst wat in om klaar te maken... en dat kun je lang niet altijd heel lang uit de koelkast bewaren. Dus vullen met kip en dan pas aanzetten als je honger hebt / bijna thuis komt.... aiaiai.

[netappie]

Dat is je goed recht, maar de discussie is breder dan alleen die apparaten die jij nu noemt. Wat @netappie net aanhaald is dat er lange termijn doelen/visies zijn en dat dat niet zonder schok of stoot gaat. De vraag is zeker in hoeverre de smart revolutie voor een golf aan zekere ellende gaat zorgen (of al doet). Maar ik ben er van overtuigd dat de toekomst toch echt overheerst gaat worden door AI en automatisering.
Er komt toch echt een tijd dat men zich vertwijfeld af raagt waarom we zelf de thermostaat met de hand bediende...

Elke verandering kent weerstand en kinderziektes.
De kat even uit de boom kijken kan natuurlijk geen kwaad, zeker als je de kosten en problemen van de nieuwste technologie niet accepteert.
Maar met die thermostaat als voorbeeld is het nu al twijfelachtig of het zelf doen handig is;
Als je binnen een gezin allemaal een wisselend leef/werk-patroon hebt, dan kan een beetje slimme software de temperatuur laag houden totdat een gezinslid de auto in stapt of met fietstempo richting huis komt.
Bij de fietser die zichzelf al opgewarmd heeft kan het bijvoorbeeld lagere starttemperaturen aanhouden of later starten met stoken, voor de bekende koukleum alvast lekker naar 21 graden opstoken zodra die bij werk de auto in stapt en dit gedrag ook slim aanpassen als het ontdekt dat iemand na binnenkomst, of op bepaalde dagen/tijden de temperatuur handmatig aanpast. Zo voorkom je een hoop verspilling en kosten met een beter comfort, terwijl de meerprijs van die intelligentie zeer beperkt is.

[WoutervOorschot]

Volgens mij is het omdat het tegenwoordig goedkoper en makkelijker is ergens een microcontroller met wat (brakke) code in te bouwen dan na te moeten denken hoe een equivalent circuit/schakeling of analoge bediening moet werken en eruit moet ziet. Die laatste moet ook van worden ontworpen waarbij je met een microcontroller meer met standaardonderdelen uit kunt denk ik.

[M14]

Die 'analoge' componenten gaan grotendeels ook door dergelijke machines heen en er zijn meer componenten nodig dan een enkele simpele uC om hetzelfde te bereiken, met als gevolg dat ook daar te korten verder oplopen.

Nee, er is geen weg terug tenzij we met zn allen stoppen met technologische vooruitgang. Maar dat kan ook niet, immers hangt de verduurzaming ook erg vast aan deze technologie. Zonder vooruitgang op dit vlak kunnen we breed inzetbare elektrische voertuigen vergeten. Maar zonder deze technologie was de brandstofmotor ook niet zo efficient en zuinig zoals ze nu zijn.

[Groningerkoek]

Het is natuurlijk ook nooit enkel een simpele IC, Als er een indicatie nodig is heb je een scherm nodig als je niets van de stand van een draaiknop af kunt lezen, met een scherm heb je al snel ook weer een voeding nodig, en ook aan die IC hangt een reeks knoppen voor de bediening.

En duurzaam, hoe lang gingen wasmachines, TV's, magnetrons, koffiezetters etc... 30 jaar geleden mee, en hoe lang gaan ze nu mee?

[M14]

Mijn wasmachine heeft gewoon een draaiknop. De oven overigens ook.

En apparaten van vroeger hadden ook een display. Of het nu 7segment LED is of een LCD, dat doet er niet aan af.

Betreft de wasmachines, magnetrons en koffiezetters, als de huidige apparaten goed worden onderhouden gaan die ook prima 30 jaar mee. Dat heeft niks te maken met elektronica.

Betreft de TV, tja. Die halen ook met gemak tientallen jaren ... Echter is de verwachting zo enorm veranderd, dat mensen het sneller vervangen. Net zoals een PC, tablet of een telefoon.

[Steyn_E]

Alleen da’s nergens voor nodig als het ‘smart’ gewoon los van de ‘TV’ gekocht zou kunnen worden. Alleen wil ik dan ook niet zo’n totaal nutteloos smart-menu en niet twee afstandsbedieningen moeten gebruiken.

[Joolee]

Ook mijn behoorlijk eenvoudige wasmachine thuis bevat daarin twee grote printplaten vol met chips. Eén plaat is voor de fysieke bediening (ja, met draaiknoppen enzo) en de status-ledjes, de tweede zorgt voor het uitvoeren van de wasprogramma's, aansturen van pompen, motoren, verwarmingselement en sensoren. De twee platen communiceren overigens met elkaar via een serieel protocol. Dat vergt veel minder kabeltjes, verlaagt daarmee de productiekosten, gebruikt minder koper en zorgt ervoor dat je standaard onderdelen kunt gebruiken en produceren, die in verschillende modellen wasmachines gebruikt kunnen worden.
Een schermpje erbij toevoegen heeft daarop niet de enorme impact zoals je die voor stelt. Sterker nog, al die fysieke knoppen kosten ook gewoon energie en materialen om te produceren.

Een modernere wasmachine zal daarbij ook vast nog sensoren hebben die de vuilheid van het water in de gaten houden zodat er minder schoon water verspilt wordt, de warmte van het water beter beheren zodat je was minder snel slijt, de duur van het programma kunnen aanpassen aan de hoeveelheid vuil zodat alles zuiniger en efficiënter loopt en minder slijt.

[Reactie gewijzigd door Joolee op 23 juli 2024 18:53]

[maxkranendijk]

We kunnen producten wel simpeler maken. Er zitten zoveel onnodige features (en daarme vaak ook hardware) op bij veel te veel producten. Helaas is daar geen keurmerk voor dat aangeeft hoeveel componenten/ schaarse grondstof er is gebruikt voor het product.

[The Zep Man]

Een goed voorbeeld zijn auto's. Laatst was er een bericht dat (ik geloof BMW's) afgeleverd worden zonder de mogelijkheid om airconditioning te gebruiken. Dat wordt dan later ingebouwd, vanwege missende onderdelen.

Ik heb met voldoende jaren 80 en 90 auto's gereden waarbij er geen enkele computer aan te pas kwam om de verwarming of de airco te bedienen. Die hardware draaide allemaal op wetware, en kon daarom een stuk simpeler zijn.

Die auto's waren toen betaalbaar, en de gebruikte techniek van toen is echt niet veel duurder geworden. Wat men bedoelt met 'het wordt te duur' is 'wij halen daar niet voldoende winst uit'.

[Reactie gewijzigd door The Zep Man op 23 juli 2024 18:53]

[Joolee]

Het is bij die auto's niet dat de hele airco niet bruikbaar is, de bediening van de airco vanaf de achterbanken werkt niet. Nu is het nut van deze functie uiteraard te betwisten maar daarmee ga je wel het punt voorbij waarom het niet werkt. De logische vraag is natuurlijk; waarom is er een chip nodig voor de aansluiting van wat knopjes op de achterbank, waarom is dat niet gewoon direct aangesloten aan het aircosysteem?

De reden hiervoor is dat er tegenwoordig zó veel kabels in een auto aanwezig zijn dat de ruimte en het gewicht van deze kabelharnassen een serieuze rol gaan spelen in dit soort beslissingen. Voor dergelijke knopjes kun je kiezen; maak ik een speciale chip voor de airco met 20 extra IO poorten (dat is ook een hele grote bottleneck) en trek ik 20 kabeltjes vanaf de achterbank naar het dashboard toe? Of gebruik ik een off-the-shelf chipje van €0,50 met 20 IO poorten die ik bij de knopjes monteer, zodat er maar 2 kabeltjes van de knopjes naar het dashboard hoeven? Dat laatste scheelt gewicht (en dus brandstof), koper, ruimte en montagekosten.
Voor de knopjes op de achterbank kun je nog besluiten om het gewoon niet te doen. Maar een heleboel systemen, sensoren en knopjes in moderne auto's zijn eenvoudig wettelijk verplicht of zó standaard dat je geen auto meer zult verkopen zonder die functionaliteit. Denk aan bijv.

• Raambediening van de achterruiten
• Achteruitrijcamera
• Sluitingsensor voor alle duren
• Sensoren voor kapotte lampen
• Detectie van kinderzitjes
• Parkeersensoren
• Rijbaansensoren
• Dode-hoek sensoren

Enzovoorts.

[The Zep Man]

Of gebruik ik een off-the-shelf chipje van €0,50 met 20 IO poorten die ik bij de knopjes monteer, zodat er maar 2 kabeltjes van de knopjes naar het dashboard hoeven? Dat laatste scheelt gewicht (en dus brandstof), koper, ruimte en montagekosten.

Dat off-the-shelf chipje gebruik je niet, want die is niet leverbaar. Verder moeten al die auto's op een specifiek moment terug naar de dealer voor de revisie. Ook dat kost geld, en een stuk meer dan ietwat dikkere kabelbomen. Er komen immers mensuren bij kijken, en die ga je nooit terugverdienen door op materiaal te besparen.

Vaak is de simpelste oplossing de beste. Zo ook hier.

[Reactie gewijzigd door The Zep Man op 23 juli 2024 18:53]

[Joolee]

Nu, in het geval van een jaren durende pandemie en een oorlog in een modern land dat verantwoordelijk is voor een hoop grondstoffen. Ja, dan zijn ze niet beschikbaar.
Ga er maar van uit dat de kosten voor die revisie van een paar duizend auto's al dubbel-en-dwars in het verleden zijn verdient door de auto juist uit te rusten met die simpele chipjes in miljoenen auto's. Het alternatief is simpelweg dat je veel meer materialen gebruikt en functionaliteiten niet in je auto kunt plaatsen die je concurrent wel inbouwt of die zelfs wettelijk verplicht is in veel landen.

Ik kan het bericht niet meer terugvinden dat ik hier afgelopen week over gelezen heb, maar dat was een breakdown van enkele variabelen waar fabrikanten mee te maken hebben bij dit soort beslissingen waar jij en ik niet bij stil zullen staan. Eéntje daarvan was dat bij het gebruiken grotere bomen met kabels voor alle IO zorgt voor meer ziekte en uitval van personeel, omdat het inpluggen van grote kabels véél meer kracht kostte dan de plugs voor vier kabeltjes die nu worden gebruikt om alle systemen aan de centrale bus te koppelen.

[MSalters]

Die chipjes worden in redelijke aantallen nog steeds geleverd. Het probleem in de automotive is voor een groot deel dat sommige gierige fabrikanten hun orders tijdens Covid hebben gecanceld, en verwachten dat ze bij volgende bestelling meteen weer de hoogste prioriteit krijgen. Voor een chipje van 0,50 is dat een optimistische aanname.

Het trekt vanzelf weer bij: de nieuwe bestelling staan gewoon weer in de wachtrij, en met de volumes die ze bestellen zal de prijs laag blijven. En bij de volgende economische crisis moeten ze die orders maar laten doorgaan. Het is veel makkelijker om een miljoen chips op te slaan dan een miljoen achterbanken.

[Groningerkoek]

Om het missende onderdeel in te bouwen hoef je niet speciaal terug, dat kan bij de reguliere beurten waar je met een nieuwe auto toch al aan gehouden bent.

[kidde]

De ellende is, dat vooral bij elektrisch rijden, je als fabrikant met lede ogen moet aanzien dat je je niet kan onderscheiden, en bedrijven als Google en Apple er met de data en winst vandoor dreigen te gaan.

Geld ook voor magnetrons en koelkasten: In China zijn ze goedkoop en redelijk goed. Er dreigen honderd duizenden mensen in de EU werkloos te worden.

De Europese redenatie is dan vervolgens, dat software en connectiviteit het verschil moet maken. Overigens werk ik bij zo'n bedrijf, en zelfs veel van de eigen werknemers vinden die complexe magnetrons maar onhandig en verlangen naar een 2 knoppen model.

Zelf heb ik een oude auto met ouderwetse 3,5mm ingang voor geluid, super handig. Maar kan je nu niet meer mee aankomen, onderscheiden kan door Apple Play, Android, Bluetooth 5.2, spraakassistenten en ADAS.

Een moderne benzine auto heeft 500 computerchips, een electrische rond de 1000. Dat is volgens mij de grootste reden voor het chip tekort: Veel meer dan in alle onzin smart meuk in de keuken, meer dan de laptop zelfs . En de leveranciers van die auto's zijn bang dat als ze het niet doen, iedereen straks in een XPeng of NIO rijdt.

[Reactie gewijzigd door kidde op 23 juli 2024 18:53]

[M14]

Alleen is de regelgeving inmiddels van dusdanige aard dat een auto zonder al deze elektronica niet door de keuring gaat komen.

[The Zep Man]

Alleen is de regelgeving inmiddels van dusdanige aard dat een auto zonder al deze elektronica niet door de keuring gaat komen.

Kennelijk mag een auto zonder werkende airconditioning ook gewoon door de keuring heen. Een airconditioning die bedient wordt met een knopje moet ook wel mogen.

[M14]

Het gaat niet om die airco. Het gaat om het injectie systeem en andere veiligheidssystemen. Dat is niet meer te maken met analoge elektronica. We zijn die tijd al lang voorbij.

[M14]

Gedeeltelijk heb je gelijk denk ik. Veel features kunnen in software worden gemaakt omdat de hardware al aanwezig is voor de basisfunctionaliteit.

Aan de andere kant hebben veel producten functionaliteit rondom connectiviteit. Bijvoorbeeld een oven of kookplaat die aan een WiFi netwerk. En is inderdaad niet echt nodig ... Than again: een microcontroller met of zonder onboard WiFi is praktisch even duur. Waarom zou een fabrikant voor de optie 'zonder' kiezen terwijl ze er mogelijk hun verkoop percentage of marge mee kunnen opkrikken.

[Memori]

Nee, er is geen weg terug tenzij we met zn allen stoppen met technologische vooruitgang. Maar dat kan ook niet, immers hangt de verduurzaming ook erg vast aan deze technologie.

Grappig, want volgens deze video zijn analoge circuits juist veel efficienter (en duurzamer). Leuke en interessante video trouwens

[M14]

Voor 1 specifieke toepassing, vast wel. Maar functionaliteit is niet echt updatebaar zonder een redesign ;-).

Duurzaam vraag ik me overigens af. Met een uC heb je maar 1 component nodig en is er complexe functionaliteit voor handen. Wanneer in een product iets met timing en communicatie (lees: communicatie naar een spi/i2c sensor. Niet Wifi/BLuetooth) wordt gedaan, dan is direct een flinke verzameling aan componenten nodig om alles met elkaar te laten functioneren. En daarom waag ik het duurzaam-gedeelte te betwijfelen. Overigens moet ik er bij zeggen dat ik de video nog niet compleet heb gezien, iets wat ik nog wel ga doen .

[dmantione]

Een microcontroller waar een paar kilobyte aan code op draait is niet zo'n probleem: Dat levert juist domme apparaten op. Het wordt een probleem als er een volwaardige computer in het apparaat ingebouwd zit, met Linux erop en al. Daar wordt heel makkelijk toe besloten als bepaalde functies zoals een grafisch scherm met gebruikersinterface of netwerktoegang gewenst is.

Zodra je het een volwaardige computer maakt, dan komen er enorme bergen aan software op het systeem terecht, die de maker van het apparaat niet kent en de onberekenbaarheid daarvan, maakt het heel lastig de beschreven problemen van smartapparaten te vermijden.

[Finraziel]

Ik ben het niet per se met je oneens, maar volgens mij heeft het bijzonder weinig te maken met het tekort van deze zeer highend chip machines... Al die smart zooi daar zit echt geen cutting edge chip uit zo'n euv systeem in.

[Sando]

Inderdaad. Ik denk niet dat stofzuigers, vaatwassers, wasmachines, rookmelders etc. op 5 nm moeten worden gebakken. Dat is vooral van belang als je miljoenen instructies per seconde wilt doen. Maar een bluetooth controller kan je prima op 65 nm bakken, want het gebruikt toch bijna geen elektriciteit.

[rare-Quark]

Een chip ontwerpen kost extreem veel voor een advanced node (~1 miljard eu). Voor een grotere node zijn de kosten/transistor hoger, maar als je maar een weinig complexe chip hebt, maakt het minder uit als de kosten van een 10 cent naar 0,5 cent gaan voor een chip bij kleinere node. De ontwerpkosten over de verwachte afname is dan de meest belangrijke prijs-component.

De node waarvoor je wil ontwerpen hangt dus af van de grootte/complexiteit van de chip maar vooral ook van de afname.

Een wasmachine chip verkoop je relatief weinig van en is zeer simpel dus dat gaat op een grote node. Een moderne CPU/GPU dus die gaan als eerst naar de nieuwe nodes.

Omdat veel functies generiek zijn ( eg alle wasmachines moeten dezelfde dingen doen) heb je dus ook bedrijven die designs verkopen om de kosten verder te drukken voor de afnemers. Onze buren bij NXP zijn zo’n voorbeeld; die verkopen (o.m.) designs.

De oudere fabs zijn hierdoor dus nog steeds chips aan het maken en hebben een heel lang leven. Zo krijg je dus ook een verschil tussen succesvolle en minder succesvolle oude nodes qua lopende kosten. Als de machines volledig afgeschreven zijn, dan maken alleen deze kosten + kleine marge + ontwerpkosten nog uit. Als je dan een process/node hebt die eigenlijk wat duur is qua lopende kosten, dan kan dat soms minder uit / is die minder populair.

[phubert]

De afgelopen 10 jaar is er wel een enorme toename aan apparaten met chip's. Bij witgoed snap ik echt niet wat dit voor toegevoegde waarde heeft. Al zal het me niet verbazen dat er hier en daar 5nm chips worden toegepast in 'centrale hub's' etc. Sommige systemen werken niet via wifi/ethernet dus daar moet weer bridge tussen.

[Palindrome]

Klopt helemaal, je zou zelf kunnen zeggen dat de oude"cutting edge tech" van 5 jaar geleden nu een tweede leven heeft door deze verouderde chip mogelijkheden toe te passen in smart devices.

[dieAndereGozer]

Ik heb echt alleen maar "dom" spul thuis.

Domme oven, domme thermostaat, domme inductieplaat(ok, dat ding gaat na 2 uur vanzelf uit(ik wil sudderen gvd!!)) maar echt niets slims. Heerlijk.
De vaatwasser is dom, kan alleen een timer instellen, hetzelfde met de wasmachine.

Ik snap niet waarom men al dat slimme spul wilt? Los van het feit dat het een aanvalsvlak is, is het nog onhandig ook. Zoals je zelf zegt, die AEG oven gaat kapot door een OTA, mooi man.

Het enige slimme in mijn huis is de TV, en dat is alleen omdat hij goedkoper was dan een zelfde kwaliteit domme TV.

[SunnieNL]

Je voorbeeld van Toon is natuurlijk een beetje vreemd. Als je nou een niet smart thermostaat had gehad, had je die ook niet kunnen bedienen als je op vakantie bent of als je ergens anders bent.

Een scherm zonder smart onderdelen heeft nog steeds chips nodig om te werken. Zelfs de oude beeldbuis TV's van Philips gebruikten chips voor de aansturing.
Ik denk dat veel elektrische apparaten zonder chips gewoon domweg niet kunnen werken.Daarnaast denk ik dat in veel apparaten het gebruik van chips juist die apparaten goedkoper heeft gemaakt om te produceren.

De totale vraag naar chips is gewoon gegroeid. De chips die veel kunnen, maar ook de eenvoudige chips. Een groot deel van auto's staat te wachten op uitlevering omdat een hele simpele chip niet geleverd kan worden en dat komt puur omdat veel productielijnen gewoon aan de max zitten.

En dan gaat het hele verhaal hier boven op. De vraag is sneller gegroeid dan verwacht. Daardoor lopen chipfabrikanten als Intel achter op de bouw van gebouwen en bestellen van machines. Die gaan ze dan ineens doen, maar dan loopt ASML weer achter op de vraag omdat ze dit niet konden zien aankomen. Die heeft ook weer lenzen nodig en ook die lopen achter de feiten aan en kunnen niet snel genoeg opschalen (want hoe ironisch, Carl Zeiss heeft apparatuur nodig die chips gebruiken die uit die overvolle productielijnen moeten komen en die zitten te wachten op apparatuur van ASML om op te kunnen schalen).

[Frame164]

V.w.b. die cv monteurs: misschien hebben zij het gewoon niet goed in de vingers en maken zij fouten bij de installatie. Als ik naar mezelf (en vrienden/collega's die ook een beetje verstand van zaken hebben): als ik spullen eenmaal goed heb geconfigureerd werkt het gewoon. Dan is het vreemd dat uitgerekend de.spullenn due installateurs monteren problemen geven.

[Reactie gewijzigd door Frame164 op 23 juli 2024 18:53]

[Groningerkoek]

Monteurs zijn natuurlijk ook de mensen die langskomen bij problemen, derhalve zien zij uit eerste hand wat de meest voorkomende defecten/problemen zijn bij apparatuur. Om te stellen dat mensen die met veel van zulke apparaten te maken krijgen hun werk niet goed doen omdat het in jouw vriendengroep wel goed gaat is m.i. onzin.

[DraakjeDavid]

We etc voor

[Groningerkoek]

?

[dasiro]

dat zal een bias zijn omdat je per sé op zoek was naar smart-devices. Je kan nog een hoop toestellen van allerlei soort vinden die "normaal" zijn zonder extra "smart" features of als ze er toch op zitten dat ze verplicht te gebruiken zijn en je toestel onwerkbaar maken.

[maxkranendijk]

Eens, maar wel steeds minder.

[matie666]

Ha,
Denk dat de volgende stap eerder zou moeten zijn dat wettelijk de werking gegarandeerd wordt voor de gem. technische levensduur. Maw dat het ondersteund moet blijven en bugs gefixed worden. Dan zullen de fabrikanten hopelijk wat beter nadenken wat ze op de markt zetten.

[FastFred]

Helemaal mee eens. Vorige week nog in het nieuws dat een magnetron na een software update niet meer werkte, omdat die magnetron ineens dacht een stoomoven te zijn

Misschien denk ik te simpel hoor, maar mijn magnetron (toegegeven, een heel goedkoop en simpel ding) heeft een draaiknop voor wattage en een draaiknop voor tijd. Dat ding heeft toch geen touchscreen en wifi nodig om een maaltijd op te warmen?

Mijn smart-tv van 7 jaar oud die het nog prima doet, maar langzamerhand steeds meer functies kwijt raakt omdat Android niet geupdate wordt en er geen apps meer voor te krijgen zijn. En gek genoeg bestaan er blijkbaar geen custom ROM's voor tv's "omdat er zoveel verschillende modellen zijn", terwijl je voor de duizenden verschillende smartphones wel custom ROM's hebt. Mijn volgende tv wordt dan ook bewust geen smart-tv meer of er gaat direct een Chromecast in die ik gewoon kan wisselen voor een nieuwe als deze te oud is.

[Reactie gewijzigd door FastFred op 23 juli 2024 18:53]

[jancoow]

Pixel 3? Ah, die telefoon waarbij het flash na 2 jaar kapot gaat? Waar Google gewoon zegt dat dit uitgeput flash is en ze dit niet repareren, dus je telefoon van 500 euro kan weggooien na 2 jaar?

[Stukfruit]

Misschien moeten we meer 'analoge' / minder overdreven complexe producten met onnodige chips maken

Ik denk dat vooral de kwaliteit van de onderdelen (en software) wat omhoog moet.

Analoog of digitaal is niet per se het probleem. Te goedkope analoge apparaten gaan ook te snel kapot.

Het wordt tijd dat "we" weer gaan bouwen op kwaliteit ipv de huidige output met 200 combi-ovens die je bij de MediaMarkt vrolijk allemaal tegelijk aanstaren.

[Reactie gewijzigd door Stukfruit op 23 juli 2024 18:53]

[PizzaMan79]

Ik koop als consument domme koelkasten, deurbellen, tv's, et cetera.

Hopelijk bereikt dit punt veel consumenten. Vraag en aanbod....

[roundlet]

mee eens, maar kijk eens naar de auto. Waar je normale gloeilamp nu een ledlamp is die van alles kan. Vele chips voor iets beter zicht. Daarbij is ook de vraag hoe duurzaam dit is. de levensduur van een auto heb je 3-4 setjes gloeilampen nodig tegen 1 ledlamp vol met materialen die lastig te krijgen zijn.

En dan hebben we het alleen nog maar over een koplamp.......

[sdk1985]

Net als bij TV's willen veel mensen een mooi scherm zonder brakke software (en slome hardware) erop en dan kies je zelf een media box of apple tv.

Dat lijkt me een oversimplificatie. Die TV met zijn chip(s) en algoritmes zorgt ervoor dat de 1080p content er nog een leuk uit ziet op 4K. Denk aan de Formule 1 die via F1tv met 6 Mbps op 1080p wordt uitgezonden. Niet dat er in een 'domme' pc monitor zonder post processing geen chips zitten. Die chips ontkom je niet aan in je TV. (Overigens willen consumenten vooral dat het werkt. Als je nu een TV koopt met Google Tv/ Android TV dan heb je die losse chromecast niet nodig.)

Verder zit de fuzzy logic natuurlijk al jaren in consumenten elektronica. Denk aan een popcorn programma op je magnetron, dat had je 20 jaar geleden ook al. Vaatwassers en wasmachines moeten zuinig zijn, dat gaat ook niet lukken zonder wasprogramma's.

Het echte probleem is vooral de alsmaar toenemende vraag. Het aantal steam accounts is ondertussen boven de miljard gestegen en het aantal gelijktijdige users is tussen 2017 en 2021 verdubbeld van +- 14 naar 26 miljoen gebruikers. Steeds meer mensen krijgen steeds meer luxe en zo lang er geen wereldwijde recessie komt zal het 'dommer' maken van consumenten elektronica dan ook weinig tot niks veranderen aan de chip tekorten.

[maxkranendijk]

Helemaal eens. Maar er zijn ook een hoop apparaten die onnodig extra slimmigheden krijgen (en chips) + onnodig veel varianten (bv 30 type tv's i.p.v. 10 van 1 merk) zodat je beter en langer software kan schrijven. Genoeg voorbeelden waar je na 2 a 3 jaar geen normale software meer hebt terwijl de hardware prima is (zoals mijn Android Philips TV, waarbij het menu al super traag was vanaf het begin + vaak crashte).

[sdk1985]

Helemaal eens. Maar er zijn ook een hoop apparaten die onnodig extra slimmigheden krijgen (en chips) + onnodig veel varianten (bv 30 type tv's i.p.v. 10 van 1 merk) zodat je beter en langer software kan schrijven. Genoeg voorbeelden waar je na 2 a 3 jaar geen normale software meer hebt terwijl de hardware prima is (zoals mijn Android Philips TV, waarbij het menu al super traag was vanaf het begin + vaak crashte).

Ik snap je klacht. Mijn Sony Android TV (eerste gen) werd op den duur ook te traag om prettig mee te werken en toen kon er alsnog een losse MiBox achter. Zonde, alsnog twee apparaten nodig na +- 3 jaar.

Waar ik je echter niet in kan volgen is de gedachtegang dat zonder deze functie er minder vraag naar chips komt. De fabrikant kiest gewoon soc A of soc B. Die chip is toch nodig voor beeldweergave, UI, upscaling, enz. Dat SoC B dan gebruikt kan worden voor Android TV met ingebouwde chromecast is dan mooi meegenomen.

Daarnaast geeft het eigenlijk het echte probleem weer. Want wat je eigenlijk wil is een snellere chip met goede software support. Daar had je vermoedelijk ook best 50 euro extra voor over gehad. Ik in ieder geval wel.

[Reactie gewijzigd door sdk1985 op 23 juli 2024 18:53]

[vanaalten]

Ik denk dat ASML niet gewend is om een monopolie-positie te hebben in de industrie - dus dat je niet een gedeelte, maar alle grote spelers moet bedienen. Luxe-probleem.

Ben wel benieuwd hoe de levering van zo'n machine in de praktijk gaat: is zo'n fabriekshal al stof-vrij/arm voor zo'n machine naar binnen gaat? Wordt die machine zelf in een stofarme omgeving verscheept (container ofzo)? Of wordt de machine geplaatst en gaat dan het proces in gang om de hal+machine stofarm te krijgen?

[rengeltje]

De fabriekshal is inderdaad al stofvrij voor zo'n machine geïnstalleerd wordt. De machine zelf wordt ook 2x of 3x verpakt, en daarmee dus stofvrij vervoerd. Bij aankomst in de fabriek gaat de machine door een soort luchtsluis naar binnen, en worden in stappen de verpakkingslaagjes 'afgepeld', waarbij ondertussen met overdruk en geforceerde luchtstroom eventuele vervuiling wordt tegengehouden of afgevoerd.

Voorkomen is ook hier veel beter en makkelijker dan herstellen, dus alle procedures zijn erop gericht om zo min mogelijk vervuiling te krijgen, ook op die extra verpakkingslagen.

[koppie]

Thx inderdaad.

En ik maar denken dat ze met de stofzuiger en opzetborsteltje even langs de randjes gingen en klaar..

[M14]

Geloof het of niet, maar dat is een onderdeel van de procedure bij het naar binnen brengen van onderdelen in de cleanroom.

[vanaalten]

Duidelijke uitleg, dank!

[cold_as_ijs]

ASML heeft al 15 jaar die monopolie positie. Dus dit is niet zozeer het wennen aan de positie. De vraag is gewoon gigantisch aan het stijgen wat dus niet voorzien is, tenminste niet in deze schaal. Dit is het gevolg van de COVID voor een groot deel. Landen willen investeren in strategische onafhankelijkheid, dus er worden meer chipfabrieken gebouwd. Bedrijven gaan meer hamsteren om productieproblemen te voorkomen door tekorten etc...

[vanaalten]

Nee toch? Canon en Nikon maken toch ook al tijden wafersteppers?

Ik dacht eigenlijk dat ASML pas met de komst van EUV een monopoliepositie had...

[dmantione]

Dat doet ASML te kort. De dominante positie van ASML is aan drie innovaties te danken: Twinscan, immersielithografie en EUV. EUV was min of meer de knockoutdreun voor de Japanners, maar de Twinscan en immersielithografie zorgden dat ASML voorliep en degene was die je nodig had voor de meest geavanceerde chips.

Video die het goed uitlegt:

https://www.youtube.com/watch?v=SB8qIO6Ti_M

[StelioKontos]

Tja, wat is de definitie van monopolie? Ze zijn al heel lang de beste en hebben al heel lang het grooste marktaandeel maar Nikon en Canon spelen nog steeds een significante rol.

[cold_as_ijs]

De eerste NXE is 10 jaar geleden geleverd
Maar je moet met definitie van monopolie opletten want dat geeft een te simplistisch beeld van de markt. Sowieso is lithografie markt weer onderverdeeld in productlijnen (EUV, ArFi etc..), maar ook naar toepassing (DRAM, Logic, NAND) of wafer size (300 mm, 200 mm, 150 nm etc…).
Ga je er puur in euro’s dollars naar kijken of per verkochte machine?

In ieder geval kan je stellen dat aan de onderkant-middensegment van de markt (i line, KrF en ArF) dat er stevige concurrentie is tussen de 3. Bovenkant (ArFi en EUV) is ASML heer en meester. Canon heeft geen ArF in zijn portfolio en doet dus niet mee met de high end.

[dano2504]

Deze machine bestaat uit meerdere onderdelen en worden zo ook vervoerd in specials ASML contaners zon 5 tot 7 stuks per levering vol met sensoren en temperatuur en druk regeling, om na het transport ook nog te kunnen controleren op transport fouten lees temp. Druk en gkrachten welke allemaal de nauwkeurigheid kunnen beinvloeden en evt opnieuw gekalibreerd dienen te worden na reasembeling.
En dit is maar het topje van de ijsberg vraag die je deed.

[FastFred]

Wij doen onder andere het reinigen/verpakken van ASML en Carl Zeiss componenten. Op jou vraag of die in een cleanroom verpakt/verscheept wordt is het antwoord: ja

Wij zijn momenteel als een gek cleanrooms aan het bouwen, eind vorig jaar nieuwe hal in gebruik genomen 5000m2 die deels cleanroom wordt.

[Pe Nis]

Alles wat we doen is tegen de grenzen van moeder natuur, ook de handling en transport en wat er in de cleanrooms gebeurt.

[Groningerkoek]

De hal wordt op een gegeven moment grondig gereinigd en tot schone zone verklaart tijdens de bouw, overdruk en luchtfiltering worden aangezet. Pas daarna komen de machines binnen, mensen moeten door een sluis, schoon overal aan, haarnetje etc.. om zo min mogelijk afval mee naar binnen te nemen of achter te laten, apparatuur wordt meestal in een schone ruimte uitgepakt en dan naar de productiehal gereden. Tijdens de montage wordt er zo goed als mogelijk continue gereinigd en als de machine klaar is volgt er een extreem grondige reiniging zodat men kan testen en later produceren.

Dis is hoe ze het deden bij de babyvoeding en zuivel fabrieken die ik mede gebouwd heb, maar die werkwijze is vrij universeel als het op schone productieruimten aankomt.

[Reactie gewijzigd door Groningerkoek op 23 juli 2024 18:53]

[dieAndereGozer]

ASML is praktisch al een monopolist.

[KL643]

Stijgende vraag, mede mogelijk gemaakt door onze consumptie / wegwerp maatschappij. Zolang wij daar daar niets aan doen, zal het alleen maar erger worden. Want we moeten natuurlijk ieder jaar weer het nieuwste van het nieuwste.. met de telefoonfabrikanten voorop! Apple, Samsung, Sony, Oppo, Huawei maken er een wedstrijdje van om ieder jaar z.g. met hun "beste" telefoon ever te presenteren. Uiteraard uitgebreid "gepromoot" op verscheidene tech websites waar mensen zich weer lekker laten maken en laten verleiden tot nieuwe aankopen.

[lordawesome]

In de telefoonmarkt is weinig veranderd. Sterker nog, telefoons zijn tegenwoordig snel genoeg en gaan langer mee dan ooit met goede accu's en langer update beleid. Wat wel anders is, is de vraag naar laptops voor thuiswerken, gpu's voor mining, socs voor next-gen consoles en socs voor apple PC's. Misschien dat elektrische auto's ook meer chips nodig hebben. Maar ik zou het niet in de telefoonmarkt zoeken.

[Rik.]

De telefoonmarkt zal nu niet voor een stijging gaan zorgen, maar als mensen hun telefoon langer zouden gebruiken dan zouden er tegelijkertijd ook minder chips nodig zijn omdat er dus minder nieuwe telefoons gemaakt hoeven te worden, dat is denk ik wat KL643 wil zeggen.

[KL643]

De telefoonmarkt is slechts een voorbeeld om aan te geven in wat voor tijd wij nu leven. Consumeren, wegwerpen en de nieuwe "goldrush" (crypto's) komt daar ook nog eens bij..

[well0549]

Denk dat het voornamelijk komt omdat er ineens in Amerika en Europa chip fabrieken moeten komen.

Om een beetje meer onafhankelijk te worden van de chinezen

[WoutervOorschot]

Worden er niet ook gewoon veel meer chips gebruikt tegenwoordig? Bijvoorbeeld auto’s of iot. De piek van verkoopstijging van smartphones zullen we een paar jaar geleden al wel hebben gehad lijkt me.

[KL643]

Zekers, heb je helemaal gelijk in maar de strekking van mijn betoog blijft staan.

[jopiek]

Dat is echt niet het enige punt, microcontrollers zijn ook niet te krijgen, dat heeft niks met telefoons te maken.

[FluF]

Telefoons gaan hier zakelijk zo lang mee als het toestel updates krijgt (apple) Wij willen graag zien dat ze langer ondersteund zouden worden met updates, dat zou de situatie een stuk makkelijker maken zonder al te veel af te schrijven, al gaan de toestellen na afschrijving naar de "refurb" toe om ze alsnog een 2e leven te geven.

Ik zou graag zien dat dit met meer devices/apparaten zou kunnen...

[jopiek]

Een iPhone wordt ca 7-8 jaar nog ondersteund door/voor nieuwste iOS, oudere iOS krijgt vaak ook nog wel updates. De batterij e.d. zal het grootste probleem zijn voor levensduur, uiteraard kun je die ook (laten) vervangen.

[FluF]

Helaas is daar weer het probleem, "de batterij is duurder dan de huidige staat van het toestel" terwijl het toestel nog naar verwachting wel jaren mee kan. De overweging is meestal TE makkelijk om te zeggen, doen maar een nieuwe, want eindgebruikers zijn te hebberig en de rest gaat er in mee om nieuwe toestellen te realiseren, zonder te veel "downtime" ivm toestel "reparatie" i.v.m. nieuwe accu.

Puntje, paaltje. Draait om centen.

[dmantione]

Ja, maar dat zit weer uitsluitend in repareerbaarheid. Een lithiumbatterij van de betreffende capaciteit heeft een kostprijs die in tientjes wordt uitgedrukt, dat de batterij zo duur is dat het toestel weggedaan wordt is een gevolg van de hoeveelheid arbeid en mogelijk betalen voor het merk.

Zorg dat apparaten beter repareerbaar zijn, verbied DRM op originele onderdelen, en je helpt dit probleem de wereld uit.

[jopiek]

Eens. En het imago aanpassen. Macbook Pro van vijf+ jaar oud heb ik al twee keer de batterij van vervangen, pas nu zorgt macOS ervoor dat je niet steeds ontlaad/laadcycli hebt als je aan de voeding hangt, tijdens covid zat die van mij er bijna permanent aan. Alleen is het vervangen echt heel simpel en doet iedereen alsof het vrijwel onmogelijk is.

[FluF]

Als ze nu de batterij (lees vroegah) makkelijk toegankelijk maken met een cover die open kan en je zo bij de batterij kan, zouden de kosten en "uitvaltijd" minimaal zijn.

Dan los je dnek ik 90% van de "problemen" op

[jopiek]

Ja heb je zeker een punt, het is wel ff prutsen idd. Maar de oude laptops van vroeger met makkelijk verwisselbare batterijen waren ook wel echt een stuk lomper, dus als de afweging is wat extra werk voor onderhoud maar bij gebruik licht en dun, dan is dat ook wat waard, maar dat neemt niet weg dat ze het zouden moeten optimaliseren idd.

[MazDaMan1970]

Vergeet ook niet het feit dat tegenwoordig alles met een stekker "smart" "moet" zijn, wat ook voor onnodige druk op de chip-productie zorgt. Om nog maar te zwijgen over auto's die tegenwoordig afgeladen zijn, met allerhand onnodige luxe. Zo moest Ford laatst "besparen" op de climate control regeling voor de passagiers op de achterbank, aangezien de chips hiervoor niet leverbaar waren. Nog niet zo lang geleden was ARKO gewoon standaard in auto's

[zzzzz]

Tekorten -> Schaarste -> meer vraag/hogere prijzen
Klinkt allemaal goed voor de aandeelhouders

[Wolfos]

Niet aan de vraag kunnen voldoen is geen voordeel.

[lighting_]

Wel als je een monopolist bent. Maar uiteindelijk wil je gewoon meer kunnen leveren.

[Sebazzz]

Inderdaad, in principe niet. Maar de vraag is wel of men aan het begin van de supply chain altijd aan het langste eind trekt of dat in de rest van de supply chain hier een voordeeltje uit getrokken wordt.

[Pe Nis]

Dat biedt ruimte aan de concurrentie.

[HakanX]

ASML doe je niet zomaar na. Het is niet iets wat je makkelijk kan kopiëren omdat er ruimte voor concurrent is, anders hadden ze die echt allang.

[Pe Nis]

Eens. En al kopieer je de hardware, dan heb je nog geen controller / controls kennis.

[crazylemon]

Wel een kans

[uncle_sjohie]

Dat zijn vaker "wij" dan je denkt, want niet zelden zijn de grootaandeelhouders van dit soort bedrijven, NLse pensioenfondsen.

Los daarvan hebben zij veel toeleveranciers, die elk op hun eigen manier ook geraakt worden door de problemen in de semiconductor wereld, en de logistieke problemen in de wereld in het algemeen. Een bedrijf wat ik ken, en toeleverancier is van ASML, dacht met die nieuwe zijderoute, het stelsel van Euraziatische treinsporen, een oplossing te hebben gevonden voor het getroubleerde containervervoer per schip vanuit China, maar door een zekere oorlog in Oekraïne, rijden die treinen ook niet volgens schema, of helemaal niet

[a fly]

https://www.nasdaq.com/ma...ml/institutional-holdings

Dat valt behoorlijk tegen, gezien nog geen 19% in handen van instituties is. Je bent pas grootaandeelhouder bij 5%.

[MSalters]

ASML is inderdaad zo groot dat een heleboel "grote" beleggers met een aandeel van honderden miljoenen alsnog onder de rapportage-grens blijven.

[netappie]

Tekorten -> Schaarste -> meer vraag/hogere prijzen
Klinkt allemaal goed voor de aandeelhouders

De tekorten zitten natuurlijk ook bij de toeleveranciers. dus ASML moet zelf ook meer betalen voor onderdelen, waardoor alleen de omzet stijgt en niet direct de winst.

Maar mee eens dat meer vraag dan aanbod een luxe positie is en de aandelenkoers opdrijft zolang de concurrentie geen marktaandeel afpakt omdat ze tegen hetzelfde probleem aan lopen.

[downtime]

Kunnen leveren levert meer op dan niet kunnen leveren.

[supermidget]

Wat is je punt?

[Aardwolf]

Daarover gesproken... vraag me af of beleggers al op de hoogte waren, want ASML koers is ook wat gezakt. Je zou zeggen dat dit nieuws dus al weken geleden in de koers zat en dat de verwachtingen al lager waren.

[janbaarda]

Dat laatste is niet zo gek bedacht:

In 2002, Kanigen Group built an electroless nickel line, taking into account the industry's specific cleanliness requirements, to process ASML's steel casings (stepper wafer machines).

Raad eens wie een van de grootste nikkel exporteurs is ..
En ook nog dit:

Ukraine supplies more than 90% of U.S. semiconductor-grade neon, critical for lasers used in chipmaking. The gas, a biproduct of Russian steel manufacturing, is purified in Ukraine, market research firm Techcet says. Russia is the source of 35% of the palladium used in the United States. The metal is used in sensors and memory, among other applications.

[Reactie gewijzigd door janbaarda op 23 juli 2024 18:53]

[dmantione]

Grote chipbedrijven als TSMC recycleren hun Neon, het zijn vooral oude fabs (NXP?) die dat niet doen en hierdoor getroffen worden.

[dutchnltweaker]

Net nu we weer betaalbare prijzen krijgen, weer tekort? Kan ik dan ooit een nieuwe videokaart kopen?

[Bomberman71]

Het is een spel dat ze spelen teneinde zoveel mogelijk te vangen en inflatie te compenseren.
Ik stel mijn nieuwe gamePC al 1.5 jaar uit en ik zie het allemaal wel. Zolang mensen de prijzen blijven betalen gaat er niks veranderen.

[Tjidde]

Ik ben juist hierdoor meer rollende mijn computer aan het vervangen.
Bijvoorbeeld: eerst de videokaart dan de kast plus voeding en storage om daarna te kijken naar mijn moederbord en CPU. Het nadeel wel is dat ik bij de volgende stap niet mijn ram kan meenemen zodat ik die later nog kan vervangen. Ga er namelijk wel vanuit mijn volgende moederbord DDR-5 zal gebruiken en geen DDR-4 meer.

Het blijft nog steeds een klap geld wat je uit geeft. Maar het voelt minder pijnlijk. Al is wel nu mijn videokaart aan de beurt. Die zo'n beetje het duurst is....

[Bomberman71]

Ik ga alles in 1x doen als de prijzen wat normaler worden. Zoniet, dan doe ik helemaal niks.
Genoeg consoles en andere hobbies waar ik sowieso te weinig tijd voor heb.
Tegen de tijd dat ik weer mee doe hebben de games allemaal hun updates gehad, DLC en betere prijzen. Een goede game blijft een goede game.

Ben genezen van altijd het nieuwste te moeten hebben.
Early adopten doe ik sowieso niet meer, peperduur en je bent een beta tester.
Genaaid worden zonder te zoenen is niet echt mijn ding.

[TheDeeGee]

Denk dat er machins genoeg zijn, alleen worden alle chips gebruikt voor crypto en daar is te veel vraag naar. Dat moet 0 vraag worden.