Volgens Max Schrems, die de oude Safe Harbour-regeling ongeldig liet verklaren, faalt de opvolger van die overeenkomst, het zogenaamde Privacy Shield, zodra deze voor de Europese rechter komt. Tweakers sprak de Oostenrijker aan de vooravond van zijn CCC-presentatie.
Schrems legt uit dat het Privacy Shield, dat de overdracht van persoonsgegevens van EU-burgers naar de VS mogelijk maakt, voor meer dan negentig procent overeenkomt met zijn voorganger, de Safe Harbour-overeenkomst. Die ging eraan ten onder dat het Europese Hof het met Schrems eens was dat de VS na de Snowden-onthullingen niet als 'veilige datahaven' gezien kon worden. "Ook de opvolger verandert er niets aan dat de standaarden van het Europese Hof hoog zijn, maar de beschermingsstandaarden in de VS laag", aldus Schrems. Er is sprake van een fundamentele botsing tussen Europese privacybescherming en Amerikaanse surveillancewetgeving.
Het blijft wel de vraag wanneer het Privacy Shield dan uiteindelijk via een rechtszaak bij het EU-Hof terechtkomt. Recentelijk bleek dat een zaak van de burgerrechtenorganisatie Digital Rights Ireland was afgeketst om procedurele redenen en het is te verwachten dat hetzelfde gebeurt met een soortgelijke zaak van de Franse organisatie La Quadrature du Net. Schrems zegt dat daardoor niet te zeggen is op welke manier de overeenkomst uiteindelijk bij de Europese rechter terecht zal komen. Over 'zijn' Safe Harbour-zaak zegt hij nog dat hij spijt heeft van de manier waarop deze in de VS is ontvangen als 'Europees protectionisme', terwijl het volgens hem om precies het tegenovergestelde gaat, namelijk overreach door de VS.
Schrems heeft in de tussentijd niet stilgezeten en heeft zijn naam verbonden aan een nieuwe ngo, genaamd noyb. "Het is een organisatie die zich primair richt op het handhaven van Europese privacyrechten", legt hij uit. Daarbij moet de komende Algemene verordening gegevensbescherming als 'wapen' dienen. Schrems legt uit: "De verordening biedt verschillende interessante mogelijkheden om privacyschenders aan te pakken. Bijvoorbeeld wordt het mogelijk om smartengeld te ontvangen bij een datalek. Als er genoeg mensen getroffen zijn, kunnen de bedragen snel oplopen". Dat moet bedrijven ertoe brengen de nieuwe regels serieus te nemen. "Tot nu toe was het door het gebrek aan handhaving voor bedrijven een economische beslissing om zich niet aan de regels te houden; dat gaat veranderen."
/i/2001755173.jpeg?f=imagemedium)
Op die manier moet de nieuwe organisatie uiteindelijk een bron van inkomsten hebben en op eigen benen kunnen staan. Momenteel loopt er een crowdfundingcampagne voor een minimumbedrag van 250.000 euro, waarvan nu de helft is opgehaald met nog ongeveer een maand te gaan. Schrems zegt dat als het bedrag uiteindelijk niet wordt opgehaald het hele plan niet doorgaat. Hij had verwacht dat het of een succes of een totale flop zou worden, maar niet dat het zoals nu heel gestaag gaat. "Ik begrijp wel dat het lastig is voor mensen om zich eraan te verbinden, omdat we meer een idee verkopen dan een daadwerkelijk product".
Het plan van noyb komt volgens de Oostenrijker voort uit behoefte aan actie. "Veel mensen zijn boos over hoe bedrijven met privacy omgaan, maar er wordt weinig concreets ondernomen. Ik vergelijk het met een voetbalwedstrijd waarin uiteindelijk geen goals vallen." Dat zou niet direct te wijten zijn aan lokale burgerrechtenorganisaties, omdat die veel meer taken hebben en zich bovendien veel bezighouden met surveillance door de overheid. Hij noemt als voorbeeld dat het in principe mogelijk is om een Apple- en een Android-telefoon aan te schaffen op de dag dat de nieuwe privacyverordening van kracht wordt in mei van 2018. "Als die bij ingebruikname niet voldoen aan de nieuwe regels voor toestemming kun je diezelfde dag in principe nog een zaak aanspannen. Er is vanaf mei veel laaghangend fruit, dus er moeten rechtszaken gevoerd en gewonnen worden."