Een Amerikaanse man, die wordt verdacht van het bezit van kinderporno, zit al zestien maanden vast omdat hij weigert zijn harde schijf te ontsleutelen. Reden daarvoor is onduidelijkheid rond de vraag of hij tot decryptie kan worden gedwongen.
Volgens juridische documenten, die zijn gepubliceerd door Ars Technica, zit de man vast sinds september 2015. Daaruit blijkt dat hij vastzit 'tot hij medewerking verleent aan het verzoek'. De politie wil toegang tot twee harde schijven, waarop zeer waarschijnlijk kinderporno is opgeslagen. De schijven zijn versleuteld met de standaard Apple-software FileVault, die bestanden versleutelt met 128bit-xts-aes-encryptie. Het decryptiebevel, dat de verdachte weigerde, was gebaseerd op de zogenaamde All Writs Act. Die wet uit 1789 stond ook centraal in de zaak tussen de FBI en Apple.
Volgens Ars Technica is deze zaak een voorbeeld van het 'juridisch vacuüm' rondom encryptie. Dit is ontstaan doordat onduidelijk is of het vijfde amendement, dat een verdachte beschermt tegen het meewerken aan zijn eigen veroordeling, ook beschermt tegen een decryptiebevel. De hoogste Amerikaanse rechtbank, de Supreme Court, heeft zich nooit over het vraagstuk gebogen. Daarnaast duurt de huidige zaak van de verdachte lang omdat er geen deadline is voor een opinion van de beroepsrechter. De overheid stelt zich op het standpunt dat het ontsleutelen door de verdachte niet vereist dat hij zijn wachtwoorden afgeeft of een getuigenis afgeeft.
De Amerikaanse burgerrechtenorganisatie EFF ziet het anders en schreef dat het wel degelijk gelijkgetrokken moet worden met een getuigenis, omdat 'een decryptiebevel tot gevolg heeft dat een verdachte de inhoud van zijn geest gebruikt om onbegrijpelijke tekst in begrijpelijke vorm om te zetten'. Volgens Ars Technica is de uitkomst van deze zaak niet bepalend voor andere zaken, omdat beroepsrechters niet gehouden zijn om uitspraken van rechters op hetzelfde niveau te volgen. De onduidelijkheid zal daarom waarschijnlijk voortduren tot een beslissing van de hoogste rechter.
In Nederland speelde het decryptiebevel een rol in de discussie rond de wet Computercriminaliteit III, waarvan het voorstel inmiddels is aangenomen door de Tweede Kamer. Het bevel werd uiteindelijk uit het voorstel geschrapt, omdat het in strijd is met het beginsel dat een verdachte niet hoeft mee te werken aan zijn eigen veroordeling. Een verruimde versie van een soortgelijk bevel maakt onderdeel uit van het voorstel voor de nieuwe Wiv, waar de Tweede Kamer dinsdag over stemt. Deze 'ontsleutelplicht' geldt bijvoorbeeld voor iedereen 'van wie redelijkerwijs vermoed wordt dat hij iets weet over de wijze van versleuteling van gesprekken, telecommunicatie of gegevensoverdracht'. Dit is mogelijk in de Wiv, omdat de inlichtingendiensten geen strafrechtelijk onderzoek uitvoeren, zo blijkt uit de Memorie van Toelichting.