De woensdag uitgelekte conceptrichtlijn voor de herziening van het Europese auteursrecht bevestigt de eerder bekend geworden plannen van de EU. Een mogelijk gevolg is dat de uitgevers een vergoeding aan bedrijven als Google en Facebook zouden kunnen vragen.
De nieuwe rechten voor nieuwsuitgevers zijn terug te vinden in de woensdag online verschenen versie van de EU-richtlijn die het auteursrecht in Europa moet hervormen. Het blog IPKat zette het document op internet. Officieel wil de EU de voorgestelde wetgeving de komende maand publiceren.
Onder de nieuwe regels krijgen nieuwsuitgevers het alleenrecht om nieuwsberichten openbaar te maken en te reproduceren, zoals dat ook onder het auteursrecht mogelijk is. Daardoor ontstond reden om aan te nemen dat op die manier andere partijen, bijvoorbeeld Google of Facebook, delen van deze berichten niet zomaar meer mogen overnemen en dat de uitgevers daarvoor een vergoeding zouden kunnen vragen. Dit zou echter geen verplichting zijn. De voorgestelde bescherming van nieuwsartikelen gaat uit van een duur van twintig jaar.
De plannen stuiten echter alsnog op kritiek. Europarlementariër Julia Reda stelde in een reactie op het document dat de wetgeving een negatief effect kan hebben op zogenaamde news aggregators, diensten die nieuws verzamelen en titels met een korte tekst van het nieuwsbericht weergeven. Zo zou het bijvoorbeeld moeilijker worden om nieuws via dit soort diensten te volgen. Ook kan de voorgestelde wetgeving in ongewijzigde vorm mogelijk zorgen voor verminderde innovatie in technologie voor nieuwsvoorziening en voor minder diversiteit in journalistiek. Ook het linken van berichten door internetgebruikers zou mogelijk een inbreuk kunnen opleveren. Bovendien komt het voorgestelde verbod op geo-blocking niet terug in de plannen, zo merkte de Europese burgerrechtenorganisatie EDRi op.
Met de nieuwe regels wil de EU de achterblijvende inkomsten van nieuwswebsites aanpakken. Veel nieuwssites stellen het nieuws overwegend gratis ter beschikking en zijn in grote mate afhankelijk van advertenties voor hun inkomsten. Dit blijkt uit het vorige week uitgelekte document, waarin de Europese Commissie verschillende opties afweegt. Bij het woensdag uitgelekte document gaat het om een wetsvoorstel, dat vervolgens nog de volledige wetgevingsprocedure van de EU moet doorlopen. Daarbij bestaat de kans dat de tekst nog wijzigingen zal ondergaan.
Hoogleraar informatierecht aan de Universiteit van Amsterdam, Bernt Hugenholtz, noemt de nieuwe regels voor nieuwsuitgevers in een reactie aan Tweakers 'een wassen neus'. "De regels bieden de uitgevers nauwelijks aanvullende bescherming voor het overnemen van nieuwsberichten. Ik zie dan ook geen reden om de conceptregels als 'Google-taks' te bestempelen, er vloeit namelijk helemaal geen recht om een vergoeding te vragen uit voort."