De WD Black SN770 Review

Verrassend vlotte dram-loze Gen4-drive

Opgenomen vermogen en voorlopige conclusie

Nog een verrassing: WD heeft met de SN770 een drive die een extreem laag idle-verbruik heeft. Zoals je kunt zien aan de andere drives van hetzelfde merk, is dat iets wat we niet gewend zijn. Met slechts 5mW idle-verbruik is de drive extreem zuinig. Aan het actieve verbruik zien we minder opvallende resultaten; dan scoort de SN770 gewoon aardig gemiddeld. De op de Phison-controller gebaseerde dram-loze drive van WD, de SN750 SE, is overigens wel een stuk zuiniger met sequentieel schrijven, net als de PCIe Gen3-drives van het merk.

• Opgenomen vermogen, idle
• Opgenomen vermogen, seq. schrijven
• Opgenomen vermogen, random schrijven

Opgenomen vermogen, idle
SSD	Gemiddelde opgenomen vermogen in mW (lager is beter)
Samsung 980 1TB	5
WD Black SN770 1TB	5
Kingston A2000 1TB	6
Samsung 980 Pro1TB	24
WD Black SN750 SE 1TB	89
WD Blue SN550 1TB	514
WD Red SN700 1TB	824
WD Black SN750 1TB	858
WD Black SN850 1TB	1.019

Opgenomen vermogen, seq. schrijven
SSD	Gemiddelde opgenomen vermogen in watt (lager is beter)
WD Red SN700 1TB	3,220
WD Black SN750 SE 1TB	3,303
WD Blue SN550 1TB	3,322
WD Black SN770 1TB	4,096
WD Black SN750 1TB	4,511
Samsung 980 Pro1TB	4,522
Kingston A2000 1TB	4,671
Samsung 980 1TB	5,315
WD Black SN850 1TB	5,466

Opgenomen vermogen, random schrijven
SSD	Gemiddelde opgenomen vermogen in watt (lager is beter)
WD Red SN700 1TB	1,896
WD Black SN750 SE 1TB	1,968
WD Black SN770 1TB	1,979
WD Black SN750 1TB	2,043
Kingston A2000 1TB	2,107
WD Blue SN550 1TB	2,122
Samsung 980 Pro1TB	2,443
Samsung 980 1TB	2,983
WD Black SN850 1TB	2,988

Voorlopige conclusie

De prestaties van de SN770 zijn dik in orde en vallen zeker voor een dram-loze drive niet tegen. Sommige synthetische prestaties zijn niet zo geweldig, maar wie meer hecht aan daadwerkelijke snelheid in de praktijk, kijkt waarschijnlijk eerder naar traces dan naar AS SSD. Om de drive echt op waarde te schatten, moeten we echter eerst realistische prijzen voor de SN770 hebben, zoals we al aangaven. De opgegeven adviesprijzen zijn veel te hoog, maar voor een wat bescheidenere prijs is de WD Black SN770 een prima mainstreamdrive.

Update 24 januari 2023: met de huidige prijzen van de SN770 hebben we onze beoordeling aangepast en de drive een Excellent-award toegekend.

Samengevat

Ten tijde van de review van de WD Black SN770 konden we nog geen awards uitdelen, omdat WD enkel een wat onrealistische adviesprijs had gecommuniceerd. Inmiddels is de 1TB-uitvoering tot ruim onder de honderd euro gedaald en heeft de drive een uitstekende prijs-prestatieverhouding. Daarmee presteert deze dramloze ssd boven verwachting - en boven zijn prijspunt - goed en krijgt daarmee een Excellent-award toegewezen.

Getest

WD Black SN770 1TB

Prijs bij publicatie: € 85,-

Vanaf € 67,90

Vergelijk prijzen

Bekijk alle uitvoeringen (4)

Laagste prijzen voor: WD Black SN770 1TB

Winkel	Beoordeling	​	Prijs	Totaal	​
ALTERNATE.nl	4.5 van 5 sterren (1.037 shopreviews) (1037)		€ 67,90	€ 67,90	Bekijk
Azerty	4.5 van 5 sterren (1.026 shopreviews) (1026)		€ 67,90	€ 67,90	Bekijk
CAPS	4.5 van 5 sterren (527 shopreviews) (527)		€ 67,91	€ 71,86	Bekijk
Reichelt	2.5 van 5 sterren (17 shopreviews) (17)		€ 68,84	€ 75,79	Bekijk
Amazon.nl Marketplace	2.5 van 5 sterren (8 shopreviews) (8)		€ 69,64	€ 69,64	Bekijk

Reacties (35)

[F A]

Is er eigenlijk een voordeel aan geen dram hebben op een SSD?

[Admiral Freebee]

Lagere productiekost en een lager idle verbruik vooral. Het dram geheugen wordt gebruikt om de index in bij te houden. Zonder moet dat op het flash geheugen wat potentieel trager is maar deze ssd gaat daar blijkbaar efficiënt mee om.

[Dr. Cheeks]

Sommige dram-less SSD controllers doen het helemaal zonder DRAM, andere DRAM-less controllers gebruiken een stukje van je normale RAM (reguliere werkgeheugen van de computer) via de Host Memory Buffer (HMB) functie in de NVMe specificatie (waarmee de SSD met de rest van je computer 'praat').

Zie voor meer details bijv. het hoofdstuk "Exploring the NVMe Host Memory Buffer Feature" hier https://www.anandtech.com...oshiba-rc100-ssd-review/2

[kiang]

als je normale ram gebruikt wordt is dat toch een risico bij power loss?

[]D)izzy][\/][an]

Dat is ook een risico met DRAM op de module, tenzij er condensators op zitten. Dat laatste zie je vrijwel alleen bij enterprise klasse drives, en zelfs daar niet allemaal.

[smartbit]

De PM9A3 hebben Power Loss Protection en zijn mijn inziens met €175/TB redelijk geprijsd.

[Reactie gewijzigd door smartbit op 22 juli 2024 13:27]

[]D)izzy][\/][an]

De PM9A3 is inderdaad een interessante optie, maar je betaald t.o.v. de 980Pro 2TB wel ~€25 extra voor de power loss hardware. Als dat het je waard is of het is iets waar je je zorgen over maakt is het geen grote investering.
980 Pro 2TB (zonder HS) is op het moment zo'n €325. <edit> PM9A3 2TB is ~€350

Edit:
Appels met appels vergelijken, de 1TB van de 980Pro zonder HS is €166,67, dus powerloss HW voor 1TB is een euro of 9.

[Reactie gewijzigd door ]D)izzy][\/][an op 22 juli 2024 13:27]

[Admiral Freebee]

Kijk eens aan. Die functie kende ik helemaal niet. Zeer interessant! In die review lees ik wel dat onboard dram meestal in de grootteorde van 1GB per 1TB flash geheugen is en dat via HMB meestal maar geheugen in de grootteorde van een paar tiental MB gebruikt wordt. Het blijft een soort van trade off.

[Reactie gewijzigd door Admiral Freebee op 22 juli 2024 13:27]

[savale]

Zie ook het artikel: minder componenten, dus een lager verbruik. Met name in idle merkbaar.

[Shizzel]

Dat is niet altijd het geval. Kijk maar naar de sn550 (de populaire blue) dit is een 2e gen dramless ssd met eigen wd controller en hmb.
Hoewel dit een zuinige ssd is (wanneer in gebruik) is idle juist een zwakpunt. Dus dat gaat zeker niet altijd op.

[F A]

Oh natuurlijk! Heb ik compleet gemist

[ari3]

Wellicht ook goed om aan te geven of WD deze keer wel firmware updates beschikbaar zal stellen voor Linux- en BSD- systemen. Firmware updaten met Windows applicatie zoals met de SN850 is gewoon niet meer van deze tijd. Als WD geen wildgroei aan upgrade tooltjes wil ondersteunen, kunnen ze gewoon een UEFI firmware upgrader maken dan is het meteen voor alle besturingssystemen geregeld.

[LUCKY LUKE]

Ja maar dat is het zelfde voor Samsung 980 Pro SSD's dus SAMSUNG, het gaat wel maar niet op een makkelijke manier, ze hadden gewoon de Magician Software uit moeten brengen voor Linux, via de stores, en anders als .deb bestand, die je letterlijk via dubbel click kan starten en installeren.

[Reactie gewijzigd door LUCKY LUKE op 22 juli 2024 13:27]

[GertMenkel]

Mis ik iets, of is dit niet gewoon te doen met de standaard fwupdmgr tool? Op Ubuntu zitten dat soort updates in de Gnome software tool onder "updates" als er een firmware-update beschikbaar is. Op andere platformen zal dat ook zijn, neem ik aan, of er is vast een andere front-end beschikbaar. Ik geloof ik elk geval dat KDE Discover hier ondersteuning voor heeft.

Ik zie niet waarom Samsung een deb beschikbaar zou moeten maken als de ingebouwde tools de firmware al gewoon kunnen flashen. Laat ze dan de ontbrekende firmware via de normale kanalen verspreiden, zou ik zeggen.

[Blokker_1999]

Een .deb op Red Hat? Op Gentoo? Op 1 van de duizenden andere distributies die niet Debian based zijn? Gaat goed gaan.

En een eenvoudige firmware updates is nog iets anders dan een tool zoals Magician dat veel wat meer mogelijkheden biedt.

[LUCKY LUKE]

Klopt, maar voor een bedrijf die zo ontzettend veel miljarden verdient per maand, moet een Magician Software maken voor Red Hat, Gentoo of Debian geen moeite wezen, maar ach wat weet ik nou.

[aikebah]

My bad, maar zelfs daar: voor storage support software zul je je dan toch echt moeten richten op de verdiensten van de storage divisie en eerst even de telefoons en televisies en whatnot van dit conglomeraat er uit moeten halen. Ook zij zullen er nog steeds genoeg mee verdienen, maar geen miljarden per maand.
Van de winsten van phone cq tv moeten ze de support software voor phone cq tv fabriceren.

[Clevergyno]

Ze kunnen een FlatPAK maken en zo alles distribueren.

[- peter -]

Of fwupd ondersteunen.

[rbr320]

Dit is inderdaad dé manier om firmware updates op Linux te faciliteren. Werkt zowel op een desktop als op enterprise servers, zonder afhankelijkheid van een of andere grafische tool.

[willemdemoor]

Geen idee, maar ik zal het eens aan WD voorleggen, kijken of ze een reactie willen geven

[the_leonater]

Dit soort artikelen valt of staat natuurlijk met de prijs, liever heb je uiteraard er eentje met een fatsoenlijke cache als het even kan.

Ik heb ook vaker bijvoorbeeld nvme drives besteld zonder dram op aliexpress, maar mij hoor je er niet over te klagen: voor wat meer snelheid dan een sata ssd zijn deze ''schijfjes'' gewoon prima en qua betrouwbaarheid zit het ook wel goed.

Maar op dit moment zijn bovenstaande genoemde ssd's een beetje onaantrekkelijk geworden door de verplichte VAT die er nog bij komt.

Ook in de kant-en-klare (budget of zelfs gaming) systemen/laptops installeert men nog vrij vaak een dram-cache-loze M.2 ssd, vaak van een onbekend merk.
Hier heb ik ook nog nooit hinder van ondervonden bij normaal gebruik. (of het moet zijn dat grote hoeveelheden data wegschrijven bij bijvoorbeeld backups soms iets langer kan duren en snelheden wel erg ver terugzakken)

Hoe dan ook, voor de juiste prijs kan deze ssd voor jan met de pet of de casual pc gebruiker best aantrekkelijk zijn.

[marcovtjetje]

Ik heb een dramloze 1TB sata Kioxia (voormalige Toshiba), en die had ik eerst als systeem drive. Het systeem ging seconden lang geheel plat bij operaties met "grote" writes (soms maar paar honderd MByte). In extreme gevallen was er een minuut niks mee aan te vangen.

Met name Windows update en wat simpele compileer acties in een IDE (embedded, relatief klein grut), browsers die caches/history opschonen, maar ook gewoon kopieren triggerden dit gedrag, vooral dingen die veel kleine files en mappen raakten.

Ik had er nooit eerder van gehoord (ik was vrij vroeg met SSDs, en die (MLC) generatie had zo'n problemen niet). Het was dermate irritant dat ik een ander SSD gekocht heb.

[]D)izzy][\/][an]

De eerste SSDs met JMicron controller hadden dit probleem heel erg, al was daar een beetje omheen te komen door een RAID controller met cache te gebruiken. Ik gebruikte een Areca ARC-1212 met 256MB cache destijds.
Bij modernere drives is dit veel minder een probleem omdat ze ook system cache kunnen gebruiken.
De keuze is nu echt, wil je een redelijk snelle drive voor een relatief lagere prijs, zonder cache, of wil je het snelste dat je kunt krijgen, met cache.

[the_leonater]

Precies, dit probleem speelde zich heel erg in te tijd af dat de algemene snelheid en kwaliteit van de ssd nog puur met de controller te maken had.
Met moderne drives heb je er inderdaad niet meer zo veel last van, ik ben bij budget ssd's van chinees fabricaat de laatste jaren nog geen een controller tegen gekomen die zwaar ondermaats was.

Dat was in de beginjaren wel anders, bijvoorbeeld die ocz vertex ssd's bezorgen mij nog regelmatig nachtmerries.

[]D)izzy][\/][an]

De vertexen waren wel snel, voor zover ze geen problemen gaven . Ik had zelf rond die tijd een Intel X25-M van 160GB, hele fijne drive met heel weinig problemen toen.

[the_leonater]

Die vertexen waren inderdaad mooie dingetjes, minpuntje was wel dat je in die tijd Vista erop moest hebben om gebruik te kunnen maken van de TRIM functie en je moest opletten dat je een mobo had die AHCI ondersteunde. (in die tijd kon je de pech hebben dat je alleen ide en sata mode kon instellen, werken ssd's niet zo lekker mee)

Toen nog heel veel 40-60gb versies van die Vertexen gehad, die zijn meer op reis geweest vanwege defecten dan dat ik ze daadwerkelijk heb kunnen gebruiken.

Rond 2013 toen ssd's betaalbaar waren heb ik alle systemen in huis en omgeving geüpgrade met 120gb exemplaren van Kingston.
Die schijfjes werken tot op heden nog steeds prima, nu zitten ze voor een groot deel in oudere laptops van vrienden en kennissen omdat die nog een gewone hdd erin hadden.
Mooi dat je daarmee toch nog met weinig inspanning een afgeschreven systeem een 2e leven kunt geven.

[marcovtjetje]

De drive waar ik het over had was van january 2021.

[Skyline GT-R]

@willemdemoor Prijzen voor de 500GB en 1TB drives zijn toch gewoon beschikbaar op WD's eigen website? https://www.westerndigita...s/wd-black-sn770-nvme-ssd

• 250GB: 85.99EUR
• 500GB: 119.99EUR
• 1TB: 190.99EUR
• 2TB: 430.99EUR

De uiteindelijke winkelprijzen zullen inderdaad een heel stuk lager liggen. Ik heb onlangs nog een WD_Black SN 850 2TB gehaald voor 289EUR..

[willemdemoor]

Ten tijde van schrijven niet: dit was een embargo, er waren geen prijzen van die capaciteiten beschikbaar (en de prijzen die er wel waren, waren onjuist zie ik).
Ik heb inmiddels de correcte adviesprijzen in de tabel opgenomen. En nette prijs voor een 2TB SN850

[Benjamin-]

Een grote plus is dat het geheugen maar aan 1 kant zit, in veel situaties maakt dit niet uit, maar ik heb een Razer Blade 14 en daar is alles zo compact, dat een dubbele niet past (tenminste niet zonder te buigen), en daar is deze dus heel aantrekkelijk voor.

Ik had de 750 al bekeken, maar die zag ik voor over de 900 voor 4TB. Mocht 1 van deze modellen voor een net bedrag komen, dan ben ik zeker geïnteresseerd.

[MeltedForest]

Ik mis de prestatie index, meestal kijk ik daar eerst om een globaal beeld te krijgen. Is er een speciale reden dat ie nu mist?

[daan_deurloo]

Gisteren toevallig de sn750se in een oude laptop gemonteerd, gewoon 3200mb/s lezen en 2000mb/s schrijven. Niet echt snel, maar kakt ook niet in bij grote bestanden schrijven ( 100gb ) en maar één TLC flash chip.

In mijn desktop heb ik de SN850 en die is echt wel veel sneller.