De Samsung Odyssey Neo G9 is met een adviesprijs van 2199 euro stukken duurder dan eerdere 'superwide'-monitoren van Samsung. De combinatie van een 49"-diagonaal en een 32:9-beeldverhouding levert een blikveldvullend beeld op. Samsung pakt daarbij uit met een zeer indrukwekkende hdr-weergave, met dank aan fijnmazige local dimming en een hoge piekhelderheid. Ook in sdr is de beeldkwaliteit erg goed. De superhoge refreshrate van 240Hz wordt gekoppeld aan responstijden die tot de snelste op de markt behoren. Kanttekeningen zijn, naast de hoge prijs, de minder uitgebreide featureset op andere gebieden dan gaming en de vreemde kinderziektes waarmee sommige exemplaren te kampen hebben.
Gamingschermen heb je in alle soorten en maten, maar de grote 'superwides' met 49"-paneel spreken toch wel het meest tot de verbeelding. Het zichtbare oppervlak is meer dan een meter breed en in het geval van de nieuwste exemplaren ook nog eens sterk gekromd, zodat het scherm je hele blikveld vult. Alleen een VR-bril biedt nog meer immersie. Samsung is al enige jaren actief op dit gebied en bracht vorig jaar de Odyssey G9 uit, het beste superwide spellenscherm van het jaar 2020. Sinds deze zomer is er een opvolger in de vorm van de Odyssey Neo G9, die schreeuwt om een nadere kennismaking.
Al in 2017 verkocht Samsung zijn eerste 49"-monitor in de vorm van de C49HG90. Het topmodel van Samsungs toenmalige gamingline-up had een resolutie van 3840x1080 pixels en een 144Hz-refreshrate. Voor desktopgebruik wil je toch liever wat meer verticale pixels en in 2019 kwam Samsung dan ook met een superwide met 5120x1440-resolutie, die het voor zijn 49"-monitoren sindsdien heeft aangehouden: de C49RG90. De maximale refreshrate lag met 120Hz nipt lager.
De genoemde Odyssey G9 (C49G95T), die we op Tweakers destijds uitgebreid hebben besproken, was onderdeel van de destijds nieuwe Odyssey-reeks van Samsung. Dat betekende een vernieuwd design en net als bij de eerstegeneratie-Odyssey G7-monitor lag de refreshrate op een waanzinnig hoge 240Hz, waarbij de responstijden ook nog eens zeer goed bleken. Bij de Odyssey G9 ging dat overigens wel gepaard met de nodige overshoot. Toch, zeker als je het vergelijkt met andere VA-panelen, die traditioneel wat trager zijn dan ips- en TN-exemplaren, was ook de Odyssey G9 een klasse apart.
Smak geld, maar superieure specificaties
Dit jaar introduceert Samsung dus de Odyssey Neo G9 als het nieuwe topmodel, dat ook wel een stuk duurder is dan de eerdere exemplaren. Niet dat die zo betaalbaar waren, maar waar de eerdere drie superwides voor 1499 of 1249 euro in de winkels lagen bij introductie, komt de adviesprijs van de Odyssey Neo G9 op 2199 euro. De eerdere drie modellen kun je nu bovendien voor een paar honderd euro minder kopen dan bij introductie, waarmee het prijsverschil met de nieuwe Odyssey nog groter wordt.
2199 euro is een enorme smak geld voor een nieuwe monitor, maar in de huidige markt is het bedrag niet heel gek als je kijkt naar de eigenschappen van het scherm. De nieuwe miniledbacklight telt liefst 2048 zones voor nauwkeurige local dimming en Samsung belooft een piekhelderheid van 2000cd/m², wat eveneens ongekend is. Eerdere super-de-luxe gamingschermen met nauwkeurige local dimming, bijvoorbeeld de ASUS ROG Swift PG32UQX van dit voorjaar en de eerdere G-Sync Ultimate-schermen, waaronder de AOC AG353UCG en ASUS ROG Swift PG35VQ, waren ook niet goedkoper dan de Odyssey Neo G9. Die hadden bovendien niet het superbrede paneel of de ontzettend hoge 240Hz-refreshrate, laat staan moderne snufjes als HDMI 2.1. Zo bezien is de Samsung Odyssey Neo G9 een monitor waarvoor je weliswaar veel betaalt, maar waarvoor je ook veel terugkrijgt, althans op papier.
Samsung Odyssey Neo G9
Zoals in de inleiding aan de orde kwam, staat de nieuwe Odyssey Neo G9, modelnummer LS49AG950, in een lange reeks superwide monitoren van Samsung. In de onderstaande tabel hebben we een aantal relevante eigenschappen op een rijtje gezet om een overzicht te geven van de verschillen en overeenkomsten.
Samsung C49HG90
Samsung C49RG90
Samsung Odyssey G9 LC49G95T
Samsung Odyssey Neo G9 LS49AG950
Paneeltype/res.
VA, 3840x1080
VA, 5120x1440
VA, 5120x1440
VA, 5120x1440
Kromming
1800R
1800R
1000R
1000R
Refreshrate
144Hz
120Hz
240Hz
240Hz
Sync- ondersteuning
FreeSync Premium Pro
FreeSync Premium Pro
FreeSync Premium Pro G-Sync Compatible
FreeSync Premium Pro G-Sync Compatible
MBR*
Ja
-
-
Ja
Beeldaansluitingen
1x Mini DisplayPort 1.4 1x DisplayPort 1.4 2x HDMI 2.0
*Motion Blur Reduction, Samsungs benaming voor een strobing backlight
De Odyssey Neo G9 lijkt heel veel op zijn voorganger zonder 'Neo' en dan bedoelen we niet alleen de specsheet. Ook de behuizing is zo te zien identiek aan het oude model. Nog afgezien van het enorme formaat zet je daarmee een opvallend vormgegeven monitor op je bureau, met een hoogglans-witte achterkant, maar een voorkant en zijkanten die wel gewoon zwart zijn. Rondom het paneel zitten smalle randen die uitgeschakeld niet te zien zijn, omdat ze vlak liggen met de rest van het scherm. De onderrand ligt zoals gebruikelijk wel iets hoger ten opzichte van het paneel en is ook breder. Je kunt het scherm 11 centimeter in hoogte verstellen, waarbij de bovenkant van het paneel minstens 42,5 centimeter boven je bureau uitsteekt. 3 graden naar voren en 13 graden naar achteren kantelen, en 15 graden naar links of rechts draaien behoren ook tot de mogelijkheden, maar roteren naar portretmodus (uiteraard) niet.
Opvallend ontwerpelement aan de achterkant van de Odyssey Neo G9 is nog steeds de 'lichtring' die de andere duurdere Odyssey-schermen ook hebben. Onder een donkergrijs plastic gedeelte rondom de bevestiging tussen paneel en voet is een serie rgb-ledjes geplaatst. Wil je de Odyssey Neo G9 op een eigen voet zetten, dan moet dat stuk plastic er overigens eerst af om de meegeleverde VESA-bracket te monteren. Uniek aan de Odyssey Neo G9 ten opzichte van andere Odyssey-monitoren, is dat er naast de lichtring ook rgb zit in de twee 'strepen' aan weerszijden. Naast verschillende statische kleuren is het ook mogelijk de verlichting te laten meekleuren met het beeld, CoreSync, maar verwacht geen Ambilight-achtige taferelen; daarvoor zijn de lampjes niet fel genoeg en zitten ze ook te ver van de hoeken van het scherm. Bovendien kunnen de leds maar in één kleur tegelijk oplichten.
Samsung Odyssey Neo G9 - Aansluitingen
Net als de Odyssey G7 van dit jaar (LS28AG700) heeft de Odyssey Neo G9 twee HDMI 2.1-poorten met ondersteuning voor 4k/120Hz-doorvoer, waar de HDMI 2.0-poorten van de Odyssey G9 nog bleven steken op 4k/60Hz. Je kunt het nieuwe scherm zo beter met je console gebruiken, maar omdat het 16:9-beeld van een console slechts de helft van het scherm vult, is het voor consolegamers alsnog geen logische keus.
Naast het joystickje zitten drie nieuwe sneltoetsen.
Behalve de nieuwe HDMI-versie is het aantal poorten op de Odyssey Neo G9 hetzelfde gebleven als op de Odyssey G9. Er zijn een DisplayPort 1.4- en twee HDMI-ingangen aanwezig, plus een tweepoorts-USB 3.0-hub en een 3,5mm-audiojack. Voor laptopgebruikers is het ontbreken van een multifunctionele USB-C-aansluiting een gemiste kans. Ook fabrikanten van gamingmonitoren experimenteren tegenwoordig meer met dit soort features, die voorheen voorbehouden waren aan zakelijke schermen. De Odyssey Neo G9 heeft wel weer prima mogelijkheden voor kabelmanagement, met een uitsparing in de voet, een klepje voor de poorten en een ingebouwde voeding, waardoor je niet ergens een los voedingsblok hoeft te verstoppen.
De onscreendisplay heeft ook dezelfde vormgeving als vorig jaar en wordt bediend met een vijfwegjoystickje, dat tevens dient als aan/uitknop. Nieuw zijn de drie sneltoetsen waaraan je een preset kunt toewijzen. Her en der bevat het menu een extra optie. Zo ontbrak vorig jaar nog de CoreSync-functie in het menu voor de rgb-verlichting. Ook nieuw is de strobing backlight-feature, door Samsung 'MBR' genoemd. Deze is om een of andere reden te vinden in het overdrive-menu en werkt op zowel 120 als 240Hz, maar niet in combinatie met FreeSync.
Praktijk
De Odyssey Neo G9 is een imposante monitor om voor plaats te nemen. Met zijn 49"-paneel met 32:9-verhouding heeft hij een even groot schermoppervlak als twee 'standaard' 16:9-monitoren van 27" naast elkaar. Door de resolutie van 5120x1440 pixels ontstaat een even groot werkoppervlak als op twee wqhd-schermen. Op de desktop heb je dus een zee van ruimte voor multitasking en met een beetje passen en meten kun je vier vensters naast elkaar zetten. Door de scherpe 1000R-curve lopen lijnen op de desktop wel wat krom, al past deze curve naar ons idee goed bij het ultrabrede paneel. Als je dicht op het scherm gaat zitten, vult een groter deel van het scherm je blikveld. Grappig detail is dat het paneel aan de uiteinden minder gekromd is dan in het midden. De curve helpt ook om het scherm fysiek wat smaller te maken, maar je zult toch nog 114 centimeter ruimte in de breedte moeten hebben op je bureau.
De Odyssey Neo G9 biedt een enorm werkoppervlak en een imposante curve, net als het oude model (hier afgebeeld).
Let bij de Odyssey Neo G9 ook op de vereisten voor je videokaart. Zoals we vorig jaar al opmerkten bij de Odyssey G9, moet je videokaart DisplayPort 1.4 met display stream compression ondersteunen om de hoogst mogelijke resolutie, kleurdiepte en refreshrate gelijktijdig te kunnen gebruiken. Dat is bij AMD pas het geval sinds de RX5x00-kaarten en bij Nvidia vanaf de RTX 20xx-reeks. Zonder DisplayPort 1.4 moet 4:2:2-kleurcompressie worden gebruikt op refreshrates boven de 120Hz, wat er op de desktop niet mooi uitziet.
Net als de Odyssey G7- en G9-series van vorig jaar is ook de Odyssey Neo G9 niet vrij van kinderziektes. Dat is teleurstellend, want het zijn soms geen kleine problemen. Zo had de Odyssey Neo G9, die wordt verkocht met de belofte van een ongelofelijk goede ervaring in hdr, aanvankelijk uitgerekend problemen met de hdr-weergave. In bepaalde spellen werd het scherm erg flets als je hdr activeerde, waardoor het sdr-beeld er in de praktijk nog beter uitzag. Na klachten van gamers en techpublicaties kostte het Samsung enkele maanden om het probleem op te lossen, wat inmiddels gelukkig wel gebeurd is. Met firmware 1007.1, die begin november uitkwam en waarmee wij het scherm hebben getest, zagen we in de praktijk geen problemen met de hdr-weergave in spellen.
Ons sample van de Odyssey Neo G9 vertoonde ook wat probleempjes die zich, hoogstwaarschijnlijk, niet zo makkelijk met een software-update laten oplossen. Zo zagen we de structuur van de backlight terug in het beeld. De hiernaast getoonde afbeelding geeft het probleem weer, waarbij we het contrast hebben verhoogd om het effect goed zichtbaar te maken: horizontale 'lijnen' met een variërende helderheid die door het beeld lopen. Ingame of bij het bekijken van hdr-video's was dat totaal niet zichtbaar, maar op de desktop bij het weergeven van een effen kleur viel het ons af en toe wel op.
'Onze' Odyssey Neo G9 kampte ook met het scanline-effect dat online veel wordt gerapporteerd door kopers van het scherm en ook al bij de oudere Odyssey G9 voorkwam. Bij het weergeven van bepaalde testpatronen op het scherm met om en om zwarte en witte pixels, zie je elders in beeld een effect ontstaan dat lijkt op de scanlines op een ouderwetse crt-monitor. Oorzaak is de manier waarop het lcd-paneel wordt aangestuurd. Tot op zekere hoogte hebben veel lcd-monitoren er last van, maar naar onze indruk is het effect bij de Odyssey Neo G9 sterker aanwezig dan bij veel andere schermen. Daardoor kan het ook in praktijksituaties weleens opvallen als een vorm van 'ruis' op effen kleuren als je je ogen over het scherm beweegt terwijl elders in beeld net iets gebeurt waarmee het paneel moeite heeft. Dat effect valt alleen op als je er echt op let en dicht op het scherm zit, dus het zou goed kunnen dat je er geen last van hebt. We vinden het vooral een beetje vreemd dat Samsungs absolute topmodel last heeft van dit soort slordigheidjes.
Testmethode en testveld
Portrait Displays SpectraCal C6-colorimeter
We meten helderheid, contrast en kleurweergave met behulp van een Spectracal C6-colorimeter, een X-rite i1 Photo Pro 2-spectrofotometer en Portrait Displays Calman Ultimate-analysesoftware. We testen monitoren zoals ze uit de doos komen, waarbij we de helderheid voor kleurmetingen afstellen op een waarde die de 150cd/m² zo dicht mogelijk benadert. Eventuele sRGB- of Adobe RGB-modi meten we apart. Datzelfde doen we voor een eventuele hdr-stand.
Responstijden meten we met een fotosensor en de LeCroy Waverunner 6100-oscilloscoop, waarbij we de inputlag bepalen met een Leo Bodnar-tester. Om de kijkhoeken te bepalen, meten we onder een hoek van 45 graden de resterende helderheid en de kleurverandering ten opzichte van een loodrechte meting. Voor de uniformiteitsmeting kijken we naar de verhouding tussen de helderheid op vijftien meetpunten, gemeten op een volledig wit en volledig zwart scherm. Ook bepalen we de relatieve kleurverschillen langs de randen ten opzichte van het midden. Tot slot meten we het energiegebruik van de monitor, zowel op de maximale helderheid als op een vaste helderheid van 150cd/m².
In de grafieken op de volgende pagina's heeft de Odyssey Neo G9 een rode balk; voorganger Odyssey G9 herken je aan zijn gele kleur. In de vorm van de Samsung C49RG90 en AOC AG493UCX hebben we nog twee andere 'superwides' met 5120x1440 pixels toegevoegd, en ook de iets minder grote LG 38GN950-B en 38WN95C. Die twee hebben een 38"-ips-paneel met 3840x1600 pixels.
Behalve uit grote superwides bestaat het testveld uit de drie 27"-monitoren met 240Hz-refreshrate die we in het afgelopen jaar hebben getest, waaronder Samsungs kleinere Odyssey G7 LC27G75T. Tot slot zijn er nog twee schermen die zich vooral onderscheiden door de aanwezigheid van full array local dimming voor goede hdr: de ASUS ROG Swift PG32UQX en PG35VQ. De laatste is ondertussen alweer meer dan twee jaar oud en niet meer goed verkrijgbaar. De rest van de schermen in het overzicht is nog wel te koop.
Responstijd en inputlag
We hebben op de Odyssey G9 destijds de uitgebreidere responstijdentest gedaan met twintig verschillende transities. De resultaten van onze standaard responstijdentest vind je op de productpagina's van het scherm. Door middel van onze gebruikelijke testapparatuur, een fotosensor en de LeCroy Waverunner 6100-oscilloscoop, hebben we twintig verschillende overgangen tussen helemaal zwart, 20 procent grijs, 50 procent grijs, 80 procent grijs en helemaal wit doorgemeten om een indruk te krijgen van de snelheid van verschillende transities.
In onderstaande grafieken ontbreken enkele schermen uit het testveld van de rest van dit artikel, omdat we die niet op deze manier hebben doorgemeten. Dat geldt bijvoorbeeld voor de Samsung C49RG90. We hebben wat andere schermen toegevoegd die wel zijn getest: de ASUS ROG Swift PG259QN met zijn 360Hz-refreshrate, twee 144Hz-4k-monitoren uit onze recente round-up en de LG UltraGear 27GP850, een goede wqhd-monitor voor gaming. Daarmee bevat de onderstaande grafiek een mooie doorsnede van de snelste gamingmonitoren van dit moment op verschillende resoluties, formaten en prijspunten.
We hebben de test voor iedere monitor uitgevoerd op de maximale refreshrate en de optimale overdrive-instelling. In het geval van de Odyssey Neo G9 is dat Normal. Merk op dat je de instelling niet kunt aanpassen als je FreeSync aanzet, net zoals bij de Odyssey G9 en veel andere Samsung Odyssey-monitoren.
Responstijden
Overshoot/undershoot
Net als de Odyssey G9 biedt de Odyssey Neo G9 indrukwekkend snelle responstijden. De positie in de bovenstaande grafiek met de allerbeste gamingmonitoren van dit moment zegt al genoeg. De gemiddelde responstijd bedraagt slechts 1,5ms, waarbij de Odyssey Neo G9, net als de Odyssey G9 en de Odyssey G7 (LC27G75T), geen last heeft van trage overgangen tussen zwart en donkergrijs. Bij sommige, vooral goedkopere, VA-gamingmonitoren kunnen die wel 20ms op zich laten wachten, maar de traagste overgang verloopt bij de Odyssey Neo G9 binnen 2,1ms. Daarmee is de monitor ruimschoots snel genoeg om de 240Hz-refreshrate waar te maken, want iedere 4,2ms verschijnt er een nieuw beeld op het scherm.
Samsung Odyssey Neo G9 - Responstijddiagram met alle metingen, op 240Hz en de optimale overdrive-instelling.
Ten opzichte van de Odyssey G9 is de Odyssey Neo G9 niet of nauwelijks sneller. Wel heeft het scherm minder last van overshoot en undershoot op de optimale instelling, zowel gelet op het gemiddelde als op de voor VA trage transitie van zwart naar donkergrijs. Je ziet dat in de tweede tab in bovenstaande grafiekset. Ook de Odyssey Neo G9 heeft nog wel meer last van deze bijwerkingen dan ideaal zou zijn en in deze grafiek komt het scherm dus wat minder florissant voor de dag. Om je te laten zien hoezeer de artefacten in de praktijk opvallen, hebben we onze camera er weer bijgepakt en van de Odyssey Neo G9 een pursuit camera-foto gemaakt van een ufo-testafbeelding afkomstig van Blur Busters. Zie deze pagina voor meer uitleg over de testmethode.
Zoals je kunt zien, heeft de Odyssey Neo G9 minder last van inverse ghosting. Je ziet die als een witte schaduw achter de ufo, die vooral op de donkergrijze achtergrond optreedt achter de pootjes aan de onderkant, waar de pixels van zwart naar donkergrijs moeten schakelen.
Samsung Odyssey Neo G9 versus Odyssey G9 - Ufo-test
Net als de Odyssey G9 heeft de Odyssey Neo G9 variabele overdrive, zodat de balans tussen snelle responstijden en overshoot op lagere refreshrates niet ineens verandert en je een andere instelling zou moeten kiezen. We hebben het scherm behalve op 240Hz ook getest op 144Hz, waarvoor Samsung het scherm iets minder haast laat maken op dezelfde overdrive-instelling. De gemiddelde responstijd stijgt van 1,5ms naar 2,1ms, terwijl de hoogste uitschieter nu 3,4ms bedraagt. Daarentegen dalen over- en undershoot ook aanmerkelijk, tot gemiddeld slechts 13 procent. Alleen in de overgang van zwart naar donkergrijs is nog wat inverse ghosting te zien, met een doorschieter van 61 procent op die transitie.
Als laatste nog een woord over de motion blur reduction-backlight. Die hebben we getest op 120 en 240Hz. Wat opvalt, is dat het scherm op de maximale refreshrate (logischerwijs) minder zichtbaar flikkert dan veel andere schermen met deze feature, doordat iedere zwarte pauze zo kort duurt. Het inschakelen van de feature kan de scherpte van bewegend beeld nog ietsjes verbeteren, zoals te zien is op de onderstaande opnamen, maar zeker op 240Hz is het verschil niet enorm. Dat terwijl de functie niet samengaat met FreeSync op deze monitor en je er ook niets aan kunt aanpassen. Zelfs de helderheid wordt vergrendeld bij gebruik van de MBR-functie.
240Hz met MBR uit, wordt gevolgd door 120Hz met MBR aan en 240Hz met MBR aan
Inputlag
Voor het bepalen van de inputlag, de hoeveelheid vertraging voordat een beeld dat naar de monitor wordt gestuurd, daadwerkelijk verschijnt, gebruiken we een Leo Bodnar-inputlagtester, geplaatst in het midden van het scherm.
Voor de grafiek hierboven sturen we een 1080p/60Hz-signaal naar het scherm, waarmee de Odyssey Neo G9 net als de Odyssey G9 toch meer moeite heeft dan de concurrentie. Met 22,9ms reageert de Odyssey Neo G9 weliswaar sneller dan het oude model, maar nog steeds trager dan andere schermen in dit overzicht. Hoogstwaarschijnlijk is de Odyssey Neo G9 sneller bij het gebruik van een hogere refreshrate, zoals 240Hz, maar voor consolegebruik blijft de hoge inputlag in 60Hz-modus iets om rekening mee te houden.
Helderheid, contrast en kleurweergave (standaardmodus)
We gaan verder met de metingen die we met behulp van de Calman-software hebben uitgevoerd. We beginnen met de helderheid; we meten de maximale en minimale helderheid die het scherm kan weergeven. Daarna stellen we het scherm in op 150cd/m²: de helderheid waarmee we al onze schermmetingen uitvoeren. Op die helderheid geven we een 4x4-checkerboard weer op basis waarvan we het gemiddelde contrast van het beeldscherm berekenen.
De Odyssey Neo G9 behaalt in sdr ongeveer dezelfde maximale en minimale helderheid als de Odyssey G9, hoewel het nieuwe scherm het op beide vlakken nog net iets beter doet. Daarmee heb je een prima instelbereik voor de helderheid waarmee het scherm ook in een donkere kamer niet te fel aan de ogen is. Omgekeerd is een helderheid van afgerond 430cd/m² ruim voldoende voor een lichtere ruimte. Het contrast hebben we gemeten met local dimming uitgeschakeld, dus de hier getoonde waarde is puur afhankelijk van het lcd-paneel zelf. Met 2135:1 is het contrast ongeveer even hoog als bij de Odyssey G9 en een stuk hoger dan dat van ips-schermen. Voor een VA-paneel is het niet enorm goed; er zijn monitoren en televisies met dit paneeltype die contrasten van 3000:1, 4000:1 of zelfs 5000:1 laten noteren.
Natuurlijk kun je bij de Odyssey Neo G9 de local dimming inschakelen om het contrast veel verder te laten stijgen, waarover meer op de volgende pagina. Ondanks het relatief grote aantal dimmingzones zie je op de desktop nog steeds helderheidsfluctuaties optreden als lichte en donkere elementen naast elkaar staan. Een licht venster dat voor een donker bureaublad staat, heeft bijvoorbeeld donkere hoekjes doordat de achterliggende zones aan de randen minder fel branden. Dat valt bij perfect afgetekende grafische elementen een stuk sneller op.
Kleurweergave (standaardmodus)
We meten de schermen eerst door zoals ze uit de doos komen, maar wel met de helderheid ingesteld op 150cd/m², zoals hierboven beschreven. De Odyssey Neo G9 laat dan zijn volledige kleurbereik zien, dat net als bij de Odyssey G9 uitkomt op bijna 90 procent van DCI-P3, dankzij de quantum dot-film in de backlight. Onderstaande grafiek toont alleen de schermen die ook op deze kleurruimte zijn ingesteld in standaardmodus. Exemplaren van LG doen het met afgerond 96 procent dekking een stukje beter. Monitoren die hier niet worden getoond, zoals de Gigabyte Aorus FI27Q-X, bieden zelfs een nog groter kleurbereik, dat meer overeenkomt met AdobeRGB, waardoor je ze voor zowel sRGB en DCI-P3 als AdobeRGB-weergave kunt gebruiken. Die veelzijdigheid ontbreekt bij de Odyssey Neo G9.
Dekking kleurruimte
Gemiddelde kleurafwijking
Gem. color checker-afwijking
Gem. grijsafwijking
Gem. gamma - afwijking
Kleurtemperatuur - afwijking
Dekking dichtstbijzijnde kleurruimte op standaardinstelling
We noteren (gemiddelde) kleur- en grijsafwijkingen als een ΔE2000-waarde, waarbij een score onder de 3 duidt op een afwijking die voor het blote oog niet zichtbaar is. Ons sample van de Odyssey Neo G9 vertoont een gemiddelde kleur- en grijsafwijking beneden deze waarde, hoewel bepaalde deelmetingen boven de zichtbare grens uitkomen. Dat geldt bijvoorbeeld voor de kleuren rood en oranje. Het gamma is beter ingeregeld dan bij de Odyssey G9, die we vorig jaar hebben getest, en ook de kleurtemperatuur benadert de streefwaarde van 6504 kelvin dicht. Evengoed is de standaardafstelling van de Odyssey Neo G9 niet bovengemiddeld goed. Zoals we al zeiden bij de Odyssey G9: ook bij een gamingmonitor hoef je geen genoegen meer te nemen met een afwijkende kleurweergave. Vooral de twee 38"-ultrawides van LG zijn in standaardmodus érg netjes afgeregeld.
Weergave sRGB en hdr
SRGB-modus
Tenzij Windows en applicaties weten wat ze met je scherm aanmoeten door middel van een ingesteld kleurprofiel, kun je voor een natuurlijkere weergave in de meeste 'standaard' content beter overschakelen naar de sRGB-modus, omdat kleuren anders oververzadigd zullen zijn. De Odyssey Neo G9 heeft ook zo'n stand, net als alle andere monitoren in dit overzicht. Je kunt de helderheid in de sRGB-modus zelf instellen, wat bijvoorbeeld niet geldt voor de AOC Agon AG493UCX, maar wel voor de meeste andere geteste schermen.
De kleurafstelling in de sRGB-modus blijkt bij de Odyssey Neo G9 een stuk beter dan bij het oude model. Het zou ook kunnen dat het gaat om een sample-specifiek verschil. Hoe dan ook zijn een gemiddelde colorcheckerafwijking van 1,36 en een gemiddelde grijsafwijking van 2,04 heel erg netjes. Alleen de ASUS ROG Swift PG279QM doet het van de schermen in dit overzicht nog iets beter. De Odyssey G9 was van alle geteste schermen juist de hekkensluiter in beide overzichten. Als we kijken naar alle deelmetingen, worden alleen lichtgrijs en wit op de Odyssey Neo G9 met een zichtbare afwijking getoond; blauw heeft daarin iets te veel de overhand. De kleurdekking van 97,8 procent valt net ietsjes lager uit dan bij de Odyssey G9, maar dat mag geen naam hebben.
Hdr-modus
In het voorjaar van 2021 verscheen de Odyssey Neo G9 op een site van een Chinese retailer met een VESA DisplayHDR2000-logo. Dat zou een logische stap zijn geweest vanaf de oude C49RG90 en Odyssey G9, die een VESA DisplayHDR1000-logo voerden. Toen andere media navraag deden bij de VESA, bleek echter dat het DisplayHDR2000-logo helemaal niet bestond. Ook nu nog is DisplayHDR1400 de hoogste onderscheiding die de organisatie uitdeelt, en de Odyssey Neo G9 komt daarvoor niet in aanmerking. Sterker nog, de Odyssey Neo G9 heeft geen enkel DisplayHDR-keurmerk, want hij verschijnt niet in de lijst van gecertificeerde producten.
Het DisplayHDR-logo is een goede manier om erachter te komen of een hdr-scherm technisch gezien voldoet aan bepaalde vereisten voor het vertonen van hdr-materiaal. Zo moet een DisplayHDR1000-scherm een piekhelderheid van 1000cd/m² kunnen leveren, een flink groter kleurbereik dan sRGB ondersteunen en een vorm van local dimming hebben om aan de contrastvereiste te voldoen. Hdr-schermen zonder keurmerk leveren over het algemeen een ervaring die totaal geen recht doet aan het beeldmateriaal, maar aan de andere kant biedt zelfs een DisplayHDR1000-logo maar een beperkte garantie op een goede ervaring, ook al is het scherm daarvoor door een externe partij gecertificeerd. De Odyssey G9 is een mooi voorbeeld. Hoewel de helderheid en het kleurbereik voor hdr-materiaal goed voldoen, is de edge-lit localdimming-implementatie met slechts tien zones veel te grofmazig voor een goed contrast in hdr.
De Odyssey Neo G9 heeft dus geen officieel keurmerk; zelf spreekt Samsung van 'Quantum HDR 2000'. Het cijfer slaat op de geclaimde piekhelderheid van maar liefst 2000cd/m², terwijl het woord 'quantum' moet verwijzen naar de Quantum Matrix-techniek, Samsungs marketingterm voor een miniledbacklight die is komen overwaaien vanaf de televisiedivisie. Er zijn 2048 onafhankelijk dimbare zones aanwezig en dat is meer dan bij vrijwel iedere andere monitor die nu op de markt is. Iedere zone meet ongeveer 2cm² en verlicht 3600 pixels. Zo pixelperfect als een oledscherm verloopt de dimming bij de Odyssey Neo G9 dus niet, maar het komt meer in de buurt dan bij andere schermen van dit moment.
De Samsung Odyssey Neo G9 heeft twee hdr-modi: Standard en Dynamic. We hebben de metingen verzameld in de eerste modus, omdat de kleurweergave in de dynamische stand minder nauwkeurig is. Dat zit hem, naast een verder afwijkende kleurbalans, ook in een afwijkende helderheid. De monitor maakt middentonen veel helderder dan bedoeld, wat een nog feller, hdr-achtiger effect geeft, maar niet is zoals de maker het heeft bedoeld.
HDR Standard
HDR Dynamic
In de HDR Standard-modus komen we niet aan de geclaimde piekhelderheid van 2000cd/m², ongeacht welk testpatroon of welke meetduur we gebruiken. Bij het weergeven van een klein vakje dat 5 procent van het beeld inneemt, komt de meter tot 1066cd/m², terwijl bij een volledig wit scherm zelfs maar 633cd/m² beschikbaar is. Net als bij de Odyssey G9 haalt de Odyssey Neo G9 wel kortstondig een hogere maximale helderheid van ongeveer 1000cd/m² op het volledige scherm.
Gebruik je de stand HDR Dynamic, dan is de geclaimde helderheid weliswaar beschikbaar, maar daar blijkt wel een trucje voor nodig. We kregen uiteindelijk herhaaldelijk meer dan 2000cd/m² voor onze neus door het scherm eerst een tijdje te laten afkoelen, vervolgens aan te zetten en meteen te beginnen met meten. Het witte vakje mocht daarbij tussen de 5 en 33 procent van het scherm beslaan. Na enkele seconden zakte de helderheid weer tot ongeveer 1000cd/m². Of je in praktijk vaak zult kunnen genieten van de geclaimde helderheid van 2000cd/m², is kortom zeer de vraag. Het is zonde dat Samsung het nodig vond om dit soort onrealistische verwachtingen te scheppen, temeer omdat de realistischere piekhelderheid van 1000cd/m² helemaal niet slecht is in de huidige markt, zoals onze meetresultaten uitwijzen.
Aan de helderheid zitten dus wat kanttekeningen, maar de miniledbacklight bewijst wel dubbel en dwars zijn meerwaarde als het gaat om de contrastweergave in hdr. In de fullscreencontrastmeting schakelt de Odyssey Neo G9, net als de voorganger, de ledjes bij een volledig zwart scherm geheel uit, zodat we dan een theoretisch oneindig contrast noteren. Voor praktijksituaties geeft de 4x4-checkerboard-meting met om en om zwarte en witte vakjes een veel betere benadering van het werkelijke contrast. Dan blijkt de Odyssey Neo G9 met afstand de allerbeste monitor die we ooit hebben getest, met een contrast van meer dan 13.000:1, bijna zeven keer zo hoog als het contrast van circa 2000:1 dat het lcd-paneel van zichzelf kan bieden.
Het fenomenale contrast leidt, samen met de relatief hoge piekhelderheid en het relatief hoge kleurbereik, in de praktijk tot een zéér indrukwekkende hdr-weergave, de beste die we tot nu toe op een gamingmonitor hebben gezien. In Doom Eternal steken kleurrijke lichteffecten van wapens en monsters schitterend af tegen diepdonkere gangen. Fel en kleurrijk zijn veel andere schermen ook tot op zekere hoogte, maar de pikzwarte schaduwen die het beeld diepte geven, mis je elders wel heel duidelijk ten opzichte van de Odyssey Neo G9. Door gebrek aan goede local dimming krijgt het hele beeld vaak een mistige, grauwe sluier, waar de Odyssey Neo G9 geen last van heeft.
Bij witte tekst op zwart beeld kun je een halo-effect zien.
Ook op de Odyssey Neo G9 kunnen af en toe wat halo-effecten opvallen als je er echt op let, waarbij je een verlicht 'vakje' ziet op het moment dat de achterliggende zone groter is dan het te verlichten gedeelte in beeld. Dat zie je vooral als er bijvoorbeeld ondertitels of grafische elementen, zoals een hud, in beeld staan voor een zwarte achtergrond, zoals in de afbeelding hiernaast. In vergelijking met andere monitoren, zelfs de dure ASUS ProArt PA32UCX en PG32UQX met meer dan duizend dimmingzones die we eerder bespraken, is deze bijwerking bij de Odyssey Neo G9 nog wat minder goed zichtbaar. Dat komt niet alleen door het grote aantal zones, maar ook door de flink hogere native contrastwaarde van het paneel. De lampjes achter het paneel reageren daarbij snel genoeg op de actie, zodat geen storend zichtbare 'lichtsporen' van uitdovende lampjes opvielen.
Gem. grijsafwijking hdr (w/o Lum)
Gem. grijsafwijking hdr (w. Lum)
Gem. kleurafwijking hdr (w/o Lum)
Gem. kleurafwijking hdr (w Lum)
Gemiddelde grijsafwijking zonder luminantie
Monitor
Gemiddelde kleurafwijking in ΔE2000 (lager is beter)
Voor de kleurweergave in hdr gebruiken we in plaats van ΔE2000 de nieuwere ΔE ICtCp-, ofwel ΔE ITP-berekeningen. Deze sluiten beter aan bij het grotere kleur- en helderheidsbereik van hdr-signalen dan de ΔE2000-eenheid die we elders nog gebruiken, en geven meer weging aan fouten bij lagere helderheden. We noteren bovendien twee verschillende resultaten: een waarin afwijkingen van de beoogde helderheid niet worden meegenomen in de score en een waarbij dat wel gebeurt.
Ook in de HDR Standard-modus is de kleurweergave in hdr nog niet zo nauwkeurig als bij veel andere schermen van dit moment. Hoewel de Odyssey Neo G9 wat dat betreft een kleine stap voorwaarts zet ten opzichte van de Odyssey G9, vallen de gemiddelde kleur- en grijsafwijkingen wat tegen. Met de helderheid meegenomen nemen de kleur- en grijsfout nog wat verder toe; ook in deze stand zijn middentonen nog te licht, terwijl het scherm heldere tinten dicht bij het bereiken van de piekhelderheid van het scherm vloeiend laat 'afrollen'.
Uniformiteit en kijkhoeken
De kijkhoeken zijn niet het sterke punt van de 49"-superwides van Samsung, zo bleek al bij de bespreking van de Odyssey G9 en daarvoor, van de C49RG90. De helderheidsafname onder een hoek is bijvoorbeeld groter dan bij de ips-ultrawides van LG. De sterke kromming van de Odyssey Neo G9 helpt dat probleem in de horizontale richting te verdoezelen. Bij de Odyssey Neo G9 zijn de verticale kijkhoeken een stuk slechter dan bij het oude model.
Helderheid: 45° links
-45° rechts
-45° boven
-45° onder
45° links resterende helderheid
Monitor
Gemiddelde resterende helderheid in % (hoger is beter)
Hoewel de helderheid onder een hoek sneller terugloopt dan bij veel andere monitoren, valt het blijkens onze testresultaten reuze mee met de kleurafwijking onder een hoek. In horizontale richting is die, onder een hoek van 45 graden gemeten, vergelijkbaar met die van de 38"-ultrawides van LG. Sommige 27"-ips-monitoren doen het overigens nog wat beter. In verticale richting valt weer de teruggang op ten opzichte van het oude model. Dat is een trendbreuk ten opzichte van vorig jaar, want de vorige drie superwides van Samsung deden het telkens een stapje beter.
Voor de uniformiteitsmeting kijken we naar de verhouding tussen de laagst en de hoogst gemeten helderheid, gebaseerd op een meting van vijftien punten op het scherm. We moeten daarbij opmerken dat de meting specifiek is voor het geteste exemplaar; jouw eigen scherm kan hier andere scores laten zien.
Een curve maakt het over het algemeen lastiger voor een monitorfabrikant om het hele scherm egaal te verlichten, maar aan de andere kant helpt het juist voor de uniformiteit om de lampjes direct achter het paneel te zetten. De wituniformiteit van het door ons geteste sample van de Odyssey Neo G9 is uitstekend als we kijken naar de verhouding tussen de vijftien meetpunten. Ook de variatie in kleurtemperatuur is kleiner dan bij het sample van de Odyssey G9, maar zoals eerder aan de orde kwam, zagen we bij het Neo-model in de praktijk wel wat rastervorming op witte achtergronden.
Backlightfoto van de Samsung Odyssey Neo G9. De foto is bewerkt om vlekken in de backlight overdreven zichtbaar te maken.
Hoewel de wituniformiteit van het sample erg goed is, is de zwartuniformiteit een stukje minder indrukwekkend. We hebben de backlightfoto hierboven uiteraard gemaakt met uitgeschakelde local dimming. Met local dimming ingeschakeld worden de lampjes simpelweg uitgezet en is het scherm perfect zwart. Staat de local dimming uit, dan zie je linksonder, linksboven en rechtsonder wat backlightbleeding in een pikdonkere kamer. Volgens de meting zijn de relatieve verschillen in de gemeten zwartwaarde vrij groot. In absolute zin behaalt de Odyssey Neo G9 echter vrij goede zwartwaarden, dus de onregelmatigheden in de zwartweergave vallen minder op dan bij sommige ips-monitoren. Bovendien kun je bij de Odyssey Neo G9 nog gebruikmaken van local dimming om backlightbleeding minder zichtbaar te maken.
Uitgebreide meetresultaten uniformiteit: zwartuniformiteit, wituniformiteit, contrast en kleurtemperatuur op vijftien meetpunten
Opgenomen vermogen
We hebben het opgenomen vermogen van de Odyssey Neo G9, net als dat van andere monitoren, zowel op maximale helderheid gemeten als bij een helderheid van 150cd/m², waarop we alle monitoren afstellen die we testen. Zo kunnen we zo eerlijk mogelijk vaststellen hoe hoog het verbruik is. Net als de Odyssey G9 koop je de Odyssey Neo G9 niet voor zijn lage energiegebruik, zelfs als je rekening houdt met het grote schermoppervlak. De even grote AOC Agon AG493UCX verbruikt bijvoorbeeld een derde minder en zelfs als je twee 27"-UltraGear 27GP850-monitoren koopt, hebben die minder stroom nodig. Positief is wel dat Samsung het verbruik bij de Odyssey Neo G9 heeft weten terug te dringen vanaf de Odyssey G9. Uitgeschakeld of in stand-by voldoet het scherm bovendien keurig aan de Europese regelgeving.
De Samsung Odyssey Neo G9 is met een adviesprijs van 2199 euro stukken duurder dan eerdere 'superwide'-monitoren van Samsung. De combinatie van een 49"-diagonaal en 32:9-beeldverhouding maakt hem zo groot als twee reguliere 27"-schermen, maar dan als één paneel en voorzien van een zodanige kromming dat hij je hele blikveld vult. Dat is absoluut imposant, maar hoeft je niet zoveel te kosten. Voorganger Odyssey G9 is nog altijd goed verkrijgbaar en kost honderden euro's minder, net als 49"-schermen van andere merken. Ook de iets kleinere 38"-'superwides' van concurrent LG zijn lang niet zo duur.
Wat de Odyssey Neo G9 zijn hoge adviesprijs waard kan maken, is de zeer goede hdr-weergave. Fel en kleurrijk zijn veel andere luxe monitoren ook tot op zekere hoogte in de hdr-modus, maar de pikzwarte schaduwen die een hdr-beeld zoveel dynamiek kunnen geven, mis je elders wel duidelijk. Met dank aan de miniledverlichting, opgedeeld in maar liefst 2048 zones, is het beeld van de Odyssey Neo G9 vele malen contrastrijker dan dat van vrijwel ieder ander hdr-scherm, ook de Odyssey G9. De typische halo-effecten van andere schermen met local dimming zijn door de fijnmazige verlichting en het hoge native contrast van het paneel minder zichtbaar op de Odyssey Neo G9 dan op monitoren die we eerder hebben gezien, ook heel dure exemplaren. Kanttekeningen vormen de minder nauwkeurige kleurweergave in hdr ten opzichte van veel andere monitoren en de in de praktijk schier onhaalbare piekhelderheid van 2000cd/m² waarmee Samsung adverteert. Alleen met de nodige trucjes en onder precies de juiste omstandigheden sloeg onze meter zo ongekend ver uit. Toch behoort de Odyssey Neo G9 ook op basis van realistischere testresultaten tot de felste schermen op de markt.
Niet alleen hdr-beeld, ook sdr-materiaal wordt door de Odyssey Neo G9 goed weergegeven, met een betere kleurechtheid in de sRGB-modus dan de voorganger. Het contrast is dankzij het VA-paneel relatief hoog; de scherpe curve is wel even wennen voor desktopgebruik. De toevoeging van HDMI 2.1 kan voor consolegamers relevant zijn, maar het superbrede formaat van het scherm past eigenlijk totaal niet bij een Xbox of PlayStation, die alleen 16:9 kunnen uitsturen. Zoals we vorig jaar al opmerkten bij de Odyssey G9, is de verdere featureset van de Odyssey Neo G9 minder uitgebreid op andere gebieden dan gaming, dan bij sommige andere super-de-luxe schermen. Een USB-C-poort of kvm-feature had het scherm bijvoorbeeld nog wat veelzijdiger kunnen maken.
Net als de Odyssey G9 ondersteunt de Odyssey Neo G9 een superhoge refreshrate van maar liefst 240Hz. Die wordt opnieuw gekoppeld aan razendsnelle responstijden, die tot de snelste in de markt behoren. Bij de Odyssey Neo G9 lijkt Samsung de overdrive net iets beter te hebben afgesteld, zodat de superhoge snelheid minder ten koste gaat van zichtbare overshoot, waarbij nu een motion blur reduction-feature aanwezig is voor wie nog scherper bewegend beeld wil zien.
Onder de streep is de Samsung Odyssey Neo G9 zonder twijfel een van de indrukwekkendste gamingmonitoren die je nu kunt kopen. Dit ondanks het feit dat ook Samsungs nieuwe topmodel weer te maken heeft (gehad) met vreemde slordigheden, die zeker gezien de torenhoge adviesprijs teleurstellend zijn. De aanvankelijk afwijkende hdr-weergave was enkele maanden na de introductie verholpen, maar ons sample had nog steeds last van een ongelijkmatige backlight en scanline-effecten. Laten we het effect niet groter maken dan het is: het valt alleen op als je erop let en weet waar je op moet letten, waarbij je ook vrij dicht op het scherm moet zitten om het te kunnen zien. Wees als koper van het nieuwe scherm kortom gewaarschuwd; je moet hopen op een goed paneel.
Update 8-12, 14:05: Na intern overleg hebben we besloten de eerder uitgedeelde Ultimate Award voor de Samsung Neo G9 weer terug te trekken. We doen dit op basis van ervaringen met de Neo G9 die ons na review door meerdere mensen gemeld zijn, en die een groter probleem doen vermoeden dat niet slechts bij een enkele monitor optreedt. Op basis van onze eigen ervaringen met de monitor viel het kwartje - op basis van de uitstekende testresultaten - in eerste instantie naar het wél uitdelen van de Award.
@deepvreezo Bedankt voor je review, van de NEO G9. Zoals jij omschrijft is het een fantastische monitor met een paar kinderziektes. En je bent niet de enige; Linus, Jayz2cents, Bitwit, Rtings.. allemaal hebben ze deze monitor in handen gehad en vol lof besproken...
Als hardware liefhebber, wat ik ben, is dit scherm de ultieme monitor. Ik werk graag als developer op een breed scherm en voor gaming is dit fantastisch. Vol enthousiasme na het lezen van alle reviews met een paar firmware probleempjes heb ik de sprong gewaagd en meer dan 2100 EUR neergeteld voor deze monitor. Ondanks de "paar" waarschuwingen op Reddit. (Lees: lange thread met allerhande problemen en defecten)
Helaas had ik beter moeten weten 3 teruggestuurde modellen later en een illusie armer; Flickering, Scanlines, FALD grid zichtbaar op de desktop, stof in de monitor, dode pixels. Ik heb het allemaal gehad op 3 verschillende modellen.
De voornaamste reden waarom de monitor is teruggezonden en wat jij even kortstondig noemt is het FALD grid dat op de desktop zichtbaar is. Dit zorgt voor zo'n verschrikkelijk onrustig beeld op de desktop dat dit de monitor per definitie ongeschikt maakt om langer dan kwartier naar een wit scherm te kijken en dus de monitor als productiviteitsscherm ongeschikt maakt. Je ogen raken zwaar vermoeid van het constant scherpstellen op tekst en de wazige gele lijnen / vlekken op het scherm te negeren. alle modellen hebben dit. Je ziet dit gelijk zodra je de Eizo monitor test draait. Daarnaast is het grid het meest zichtbaar op een blauwe achtergrond, wat in games dus vaak terugkomt op een blauwe lucht.
Maar hoe kan dit nou, want het is zo positief allemaal? Ben ik soms gek? Ben ik op "alle slakken zout aan het leggen"?
Ik vroeg het mij serieus af, maar na het dagen tweaken van de instellingen van de monitor en het 3x terugsturen van de monitor vanwege alle issues heb ik het opgegeven. De QC van Samsung is HEL. Het is niet voor niets dat er een waslijst van gebruikers zijn die klagen over dit scherm. Er zijn gebruikers die tot 7x toe het scherm hebben teruggestuurd!
Maar Hardware Unboxed heeft fijntjes weten te vertellen hoe dit komt; het ligt niet aan de reviewer, het ligt aan de manier van testen. Als je alleen wat HDR video's draait om HDR te testen en even wat desktop kleuren scant dan kom je allemaal tot dezelfde conclusie; dit scherm is ongevenaard.
Maar het ontbreekt aan gebruikers die er langer op werken, en daarom vraag ik je, gebruik dit scherm eens als je primaire scherm voor 4 weken. Schrijf je artikelen er op, game er op en ik weet zeker; dan geef je dit geen Ultiem Award en ben jij ook degene die op "alle slakken zout aan het leggen is".
Stel je eens voor dat je dit scherm koopt en dan moet "hopen" op een goed paneel? Dat je dat uberhaupt erin zet zegt toch al genoeg? Dat mag toch niet waar zijn? Hoeveel webshops zouden het prettig vinden als je 3x een monitor van 2100 EUR terugstuurt?
[Reactie gewijzigd door juggle op 22 juli 2024 16:10]
Laat ik allereerst zeggen dat mijn formulering "op alle slakken zout leggen" ongelukkig is geweest. Voor 2100 euro mag je natuurlijk een perfect paneel verwachten (in zoverre als dat kan, naar een lcd met bijvoorbeeld een werkelijk (vrijwel) perfecte uniformiteit, kun je soms lang zoeken). Ik vind het zorgwekkend dat je het zo vaak hebt geprobeerd bij de Odyssey Neo G9 zonder succes. Ik zou hebben gedacht dat er toch minstens een goede tussen zou zitten, zoals je altijd betere en mindere exemplaren hebt. Op basis van één sample is dat natuurlijk lastig in te schatten.
Een aantal van de problemen die je noemt heb ik inderdaad teruggezien bij ons sample, andere ook niet: flickering, dode pixels of zelfs stof in de monitor heb ik niet gezien. Misschien hebben we daar net geluk mee gehad. Voor wat betreft de zichtbaarheid van het backlight, en de scanlines, had ik hem inderdaad langer moeten gebruiken voor het dagelijkse desktopwerk. Ik heb erop zitten gamen, en dan vallen die effecten een stuk minder op. Daarbij is ook het frustrerende aan de Odyssey Neo G9, zoals je zelf ook al aanduidt, dat hij het ondanks de problemen op bepaalde punten zo ontzettend goed doet. Zie onze testresultaten voor responstijden; ten opzichte van een doorsnede van de allersnelste schermen van dit moment, eindigt de Neo G9 fier bovenaan. En de HDR-weergave is evenzeer indrukwekkend door het hoge contrast, en het afgelopen jaar heb ik een aantal van de beste HDR-schermen voor consumenten bekeken en laten doormeten.
Op basis van die uitstekende testresultaten en mijn ervaringen met het gebruik van het scherm als (HDR)-gaming monitor, heb ik de Award uiteindelijk toegekend. Logisch, maar als ik nu de reacties zie, misschien niet correct. Na intern overleg hebben we besloten de eerder uitgedeelde Ultimate Award voor de Samsung Neo G9 weer terug te trekken. Dit op basis van jouw ervaring maar ook die van anderen die ons na de review door meerdere mensen gemeld zijn, en die een groter probleem doen vermoeden dat niet slechts bij bepaalde monitoren optreedt. Voor de toekomst ga ik nadenken over hoe we dit beter kunnen doen, bijvoorbeeld door meer te kijken naar de praktijk en naar externe ervaringen die er al met het scherm zijn geweest.
Wat een ontzettend toffe reactie van je, ik ben sprakeloos! Ik snap je overwegingen en de monitor doet ook een hoop goed. Met pijn in mijn hart heb ik afscheid moeten nemen want ik wilde zo graag dat het perfect zou zijn....
De kracht van een goede reviewer/website is om zelfkritisch te zijn en inbreng van anderen serieus te overwegen. Echt heel erg netjes dat jullie op basis van de verschillende reacties de Ultimate Award hebben ingetrokken. Dit is precies een van de redenen waarom ik hier zo vaak te vinden ben.
Is het (naast overduidelijke QC problemen natuurlijk) niet 'gewoon' zo dat dit soort schermen eigenlijk totaal niet voor 'professioneel' desktop gebruik bedoeld zijn, maar vooral voor UltraWide gaming? Als je je computer voornamelijk voor desktop gebruik nodig hebt, dan ben je volgens mij sowieso veel beter af met schermen met veel hogere DPI, betere anti-glare, etc. Dingen als HDR, 240Hz zijn m.i. vooral 'gaming features'. Ultrawide is wel nuttig voor meer desktop ruimte, maar niet als dat ten koste gaat van resolutie. Dan liever twee 27" HiDPI schermen naast elkaar als je het mij vraagt.
Daar heb je zeker een punt, maar als je beide doet? Dit scherm heeft op papier uitmuntend contrast, zeer goede kleurweergave en veel schermoppervlak. De keuze voor een scherm betekent vaak concessies doen; of in kleurweergave, contrast of gaming eigenschappen. Op papier zijn deze er bij deze monitor nauwelijks, het lijkt alles te hebben.
Ik speel graag een game en houd van HDR maar ik werk ook op mijn monitor. Daar is een monitor toch voor bedoeld? En zodra je alleen maar games speelt, waarom zou je dan voor deze monitor gaan? Kan je dan niet veel beter een OLED tv gebruiken? Oh nee die kan niet op 240hz maar zodra je dat aanzet in deze monitor loop je weer tegen issues zoals Flickering, scanlines en diverse andere problemen in de gamma-curve weergave.
Het probleem is dat er maar weinig reviewers zijn die de vinger op de zere plek leggen; namelijk, deze monitor gebruik je om te gamen. Punt. EN als je dat doet; zijn er qua paneel gewoon betere alternatieven beschikbaar alleen niet in de 32:9 ratio.
Als je die insteek hebt kan je je druk gaan maken om de QC issues, namelijk meerdere malen je monitor uitpakken, installeren en weer terugsturen, en geloof mij. Een monitor van 15KG met een breedte van 125cm is niet even geinstalleerd en uitgepakt en weer teruggestuurd.
Dit tezamen mag in mijn ogen gewoon geen Ultiem Award krijgen.
PS, ik ben uiteindelijk voor de "oude" G9 gegaan. Helaas qua HDR en contrast wat minder maar werkt veel prettiger.
[Reactie gewijzigd door juggle op 22 juli 2024 16:10]
Het probleem is dat er maar weinig reviewers zijn die de vinger op de zere plek leggen; namelijk, deze monitor gebruik je om te gamen.
Dit is denk ik inderdaad een beetje de kern van het probleem, wat je zelf in je eerste reactie ook al aangaf. Te eenzijdige reviews die te veel op 'casual' gebruik zijn gericht, en geen kritische kanttekeningen zetten voor andere gebruiks doeleinden. Ik zou persoonlijk bijvoorbeeld echt niet kunnen leven met de DPI van deze monitor, ik heb nu 1x4K + 1x5K (allebei 27") en elk van die schermen heeft al meer pixels dan dit scherm dat letterlijk bijna 2x zo groot is. Dat is IMO geen geweldige tradeoff als je voornamelijk naar text zit te kijken.
Gelukkig is er op YouTube een dame die wel eerlijk is, aangezien deze monitor echt wel meer dan twee minpuntjes heeft - zeker voor het bedrag wat ze er voor vragen al die PAID reviews en dat ophemelen, menig tester heeft er 2/3 terug gestuurd en dan nog krijgen ze een panel dat niet alle hossana en lof verdiend zoals beschreven! De kwaliteit is gewoon bedroevend.
Voor productiviteit had je gewoon een Eizo moeten nemen. https://www.eizo.nl/flexscan/ev3895-bk/
Daar kun je de hele dag naar staren, 5 jaar onsite garantie met vervangende monitor.
Die doet het over 10 jaar nog steeds.
In mijn optiek, gaming monitoren zijn niet echt geschikt voor veeleisende ontwikkelaars/vormgevers.
Eens. Aanvullend hierop heeft Hardware Unboxed zelfs 2 video's gewijd aan de Neo G9. Als eerst een 'gewone' review waarin ze de problemen met o.a. HDR al aan de kaak stellen, en dan nog een tweede video waarin ze ingaan op de nieuwste firmware die Samsung voor deze monitor heeft uitgebracht, die gedeeltelijk dingen fixt maar nog niet alles (en zelfs weer nieuwe kleine problemen introduceert). Zij benoemen daarin ook hun teleurstelling m.b.t. de Q&A die gedaan wordt vanuit Samsung voordat ze hun producten shippen en die duidelijk tekort schiet.
Als twee van zulke toch relatief grote Youtube kanalen zoveel problemen melden met exemplaren die zij getest hebben dan kun je toch wel stellen dat het een aardig groot probleem is. Tel hierbij op dat de oorspronkelijk G9 ook al zulke problemen had die ook een jaar nodig hadden om via firmware (gedeeltelijk) gefixt te worden en je denkt toch wel 2x na voor je nog een high-end monitor van Samsung koopt.
Edit: ontzettend netjes dat Tweakers z'n ultimate award in heeft getrokken. Terecht denk ik ook voor een apparaat met zoveel problemen. Hopelijk trekt Samsung zich de kritiek aan en wordt de Neo G9 2022 wel een klapper!
[Reactie gewijzigd door pixeled op 22 juli 2024 16:10]
Ik heb het ook met een voorganger van deze monitor geprobeerd. Imposant scherm, maar ik had aan de lopende band QA issues met het apparaat.
Samsung heeft 3x een monteur langsgestuurd (daar zijn ze dan wel heel goed mee) maar het issue kwam telkens terug. (Sneeuw-achtige storing op donkere achtergronden). Uiteindelijk besloot Samsung het toestel als 'verloren' te beschouwen en hebben ze het toestel gecrediteerd.
Again, de aftersales van Samsung is zeker niet slecht. Maar idd van een scherm in deze prijsklasse mag je verwachten dat hij perfect functioneert. Als je dan ziet hoe zeer Samsung last lijkt te hebben van kwaliteitsissues, zou ik een scherm als dit overslaan.
[Reactie gewijzigd door namary83 op 22 juli 2024 16:10]
Flikkerend scherm adhv wat er op het scherm getoond wordt
Scan lines over heel het scherm als er donkere vensters op het scherm staan
Scherm word soms plots zwart, reboot van het scherm is de enigste oplossing
En ja ik zit op de laatste firmware.
Samsung zelf wilt absoluut geen geld teruggeven zonder dat het scherm niet via het reparatie process gegaan is. Ik wacht nu dus op Samsung tot ze het scherm komen ophalen. Er is ook geen vervangtoestel mogelijk..
Vreemd. Als iets bij Bol me niet bevalt stuur ik het zonder veel moeite terug en vervalt de rekening. En retour is altijd gratis? Is dat een particulier iets? Heb nog nooit geen euro voor retour betaald aan Bol.
Hoop dat alles goed komt verder. 👍🏻
[Reactie gewijzigd door iNFiNiTY- op 22 juli 2024 16:10]
Als het gaat om de kinderziektes en firmware-versies, zie ook de review van Rtings. Zij hebben meerdere keren de Neo G9 opnieuw getest als het gaat om hdr, ook met de laatste firmware 1007.3 waarmee volgens hen de kinderziektes verdwenen zijn (Tweakers heeft dus 1007.1 als laatste getest): https://www.rtings.com/mo...ws/samsung/odyssey-neo-g9
[Reactie gewijzigd door Degrader op 22 juli 2024 16:10]
Ik mis nog een pluspunt: automatisch 1,5 meter afstand op LAN parties
Jammer van de DisplayPort 1.4 + display stream compression...
Waarom nou?
Het is 2021...
Met een DisplayPort 2.0 is display stream compression niet meer nodig.
Jammer. Gemiste kans voor zo'n high-end scherm in 2021.
[Reactie gewijzigd door GarBaGe op 22 juli 2024 16:10]
Alleen heeft een gemiddelde 1080p scherm, zelfs modellen met een belachelijk hoge resfreshrate voldoende aan de bandbreedte die ze beschikbaar hebben via DP, en HDMI 2.1 is gewoon overbodig op die resolutie (plus Nvidia gebruikers hebben daar weinig aan als ze Gsync willen op een freesync scherm)
Terwijl dit scherm van Samsung in feite al stopt bij 120hz zonder DSC, en dat laatste zorgt ervoor dat je dan de volle 240hz kunt gebruiken.
Je hebt dus zonder DSC al een tekort aan bandbreedte.
Ik vraag mij dan ook af waarom de originele comment negatief was over DSC. Als het werkt op de huidige kaarten en het is onderdeel van een standaard lijkt er niet echt een probleem te zijn.
Displayport 2.0 chips lopen vertraging op wegens de corona crisis. Je kan het dan wel in je monitor willen steken maar die heeft ook een doorlooptijd qua ontwikkeling en het is niet altijd evident om dat last minute aan te passen.
Wel grappig, het plaatje boven de review illustreert wel een probleem met gamen op dit soort schermen wat verder niet aangestipt wordt in de review (geloof ik, moet toegeven dat ik er doorheen geskimd heb). Namelijk dat de interface elementen veel te ver naar buiten staan als de game niet specifiek aan te passen is aan de afwijkende beeldverhouding. Het idee van een scherm als deze is dat de zijkanten je perifere visie vullen, maar veel games zetten daar dus informatie die je eigenlijk iets meer in zicht wil hebben. Dat effect merk ik al op een 21:9 monitor, op een 32:9 scherm lijkt me dat helemaal erg. Dus buiten de technische kant van het scherm toch ook wel iets om rekening mee te houden.
Maar is dat per definitie de 'schuld' van het scherm, of van de UX designers van die games? Die kunnen toch ook rekening houden met beeldbreedtes en dergelijken? (Ik ben geen programmeur, dus eigenlijk is het een oprechte vraag...)
Tja, de markt van deze schermen is zo klein vermoed ik dat de meeste game developers hier niet bij stilstaan. Als consument zit je dus met de gebakken peren tot de prijs zakt en dit meer mainstream wordt.
Zo'n scherm leek me ook wel wat, maar de hoge prijs woog niet op tegen een triple 1080p monitor setup die de helft kostte en een scherm pixels extra geeft. Daar ben ik een pak productiever op, belast m'n pc minder tijdens het gamen en geeft me de mogelijkheid om ondertussen eenvoudig te multitasken.
Als dit ooit betaalbaarder wordt en er een 48:9 verhouding komt, wordt het echt interessant .
Dit speelt al sinds Surround/Eyefinity met 3 schermen en dat bestaat al 10+ jaar. Sommige games hebben de HUD en andere info dan uiterst links of rechts staan (of volledig uitgesmeerd over de hele breedte), wat het totaal onpraktisch maakt.
Klopt, maar het blijft een uitzondering. De meeste gamers spelen nog steeds op 1 scherm en hoewel dat scherm steeds groter wordt, worden het er niet vaak meer of in een 21:9 of 32:9 verhouding. Die verschuiving komt waarschijnlijk wel, vermoed ik, maar voor het zover is zijn we echt wel een aantal jaren verder.
Nee dat is zeker niet de schuld van het scherm
Maar ging me meer om dat het wel iets is om mee te nemen in je overweging of je überhaupt een scherm zoals dit wil kopen.
Het is inderdaad aan de game designers om er rekening mee te houden, maar extra brede monitoren zijn toch een niche en het kost extra geld om in te bouwen, vandaar dat het er niet altijd in zit. Ook kan het soms wel er in zitten maar buggy zijn.
Bijvoorbeeld bij Forza horizon 4 kon ik voor mijn 21:9 scherm de interface elementen naar binnen halen wat heel goed werkte, maar ik schakelde destijds nog wel eens tussen pc en Xbox en die settings werden ook naar Xbox gesynchroniseerd waar dan ineens de interface midden in beeld stond. Andere games ondersteunden het nauwelijks zoals bv Borderlands 3 die wel speelbaar was op 21:9, maar de interface blijft dus helemaal in de hoeken staan, en bepaalde schermen in het menu stonden deels buiten beeld omdat er geen rekening gehouden was met bredere schermen. Weer andere games ondersteunden het helemaal niet en hebben grote zwarte balken naast het beeld (bv overwatch).
Ik denk dat een scherm als dit vooral iets is voor als je voornamelijk bepaalde games speelt waarvan je weet dat die er goed op werken. Als je veel afwisselt was mijn ervaring toch wat minder met een 21:9 al en dat lijkt me dus alleen erger te worden op 32:9.
Klopt heb een 32:9 geleend om te testen voor een week, immersie is een stuk hoger dan 21:9 maar je mag wel je hoofd draaien voor de km-teller of minimaps/ammo, en ben dus blijven hangen op 21:9. Misschien over een paar nog een kans geven.
Zit zelf meer te wachten op een 21:9 OLED van 35inch oid, die grote 4k modellen (16:9) hebben datzelfde probleem maar dan juist in de hoogte (of je moet er ver vanaf gaan zitten, of andere beeldverhouding tonen).
Heb de ruimte wel maar de interesse niet, veel en veel te groot, ik ga ook niet een half scherm gebruiken, dan zit er z'n enorm (echt) zwarte rand omheen of onder/boven. Dat kan een keer nodig zijn voor een game maar dat is geen fulltime oplossing imo.
En de aanstaande 42inch variant? Begrijp me niet verkeerd… ik wacht ook op een uw oled van rond de 38-42 inch… - maar dat kan nog even duren. En het is echt een verademing met HDR, 1ms pixel response etc voor gaming.
Overigens is 80% van mijn gebruik productivity tooling - maar ook dan is de desktop size heel fijn. Zeker in windows 11 met allerlei tweaks voor schermindeling en de goeie hdr implementatie.
Moest ik kunnen racen op een 32:9, zou ik toch voor de cockpit view gaan. Dan staan de tellertjes die je nodig heb ook gewoon voor je op het dashboard.
Dat klopt helemaal. Heb zelf een LG 21:9 gehad.
Best een mooi scherm, alleen merkte wel dat toendertijd (praten we over een jaar of 5 a6 geleden) dat veel games het niet lekker ondersteunde.
Ja en dan valt het opeens tegen.
Begrijp dat het nu beter ondersteund, maar ben inmiddels weer 2 jaar terug naar 2 losse schermen.
Namelijk dat de interface elementen veel te ver naar buiten staan als de game niet specifiek aan te passen is aan de afwijkende beeldverhouding.
Dat is nog op te lossen met een update vd game. Maar waar je echt niet van af komt is de 'perspectief vervorming' in het buitenste deel van het beeld, het beeld daar ahw ingezoomed/uitgerekt tov het midden van het beeld (bvb een cirkel vervorm tot een ovaal). Zelfde fenomeen wat je hebt met extreem hoge FOV op een normaal beeldscherm; met zo'n breed beeldscherm heb je in feite in horizontale richting altijd een zeer hoge FOV. Voor mij een reden om nooit een extreem breed beeldschermen te nemen.
Hier wat gebruikerservaring;
Ik heb al bijna twee jaar een LC49RG90SSUXEN van Samsung (5120x1440 VA, 120hz, 4ms, HDR1000, QLED) een wat oudere telg in de familie superwide schermen van Samsung. Over het algemeen ben ik tevreden met het scherm! Zeker voor werk, en ook voor gaming.
Het punt dat jij maakt is wel iets waar ik mij recentelijk veel meer aan ben gaan ergeren!
Dit valt voor mij samen met het spelen van wat meer FPS-achtige games, in tegenstelling tot strategy games, of MMO's waar je wat meer interface aanpas opties hebt.
Het kijken door een "brievenbus" effect vind ik ook wat hinderlijker in FPS dan andere games (minder verticaal overzicht). Snel even HUD info checken of een minimap bekijken eindigt in het iets moeten draaien van je hoofd ipv alleen je ogen even verplaatsen. Dit zorgt ervoor dat je algehele reactietijd lager wordt waardoor je dus jezelf in lastigere situaties brengt.
Ik zou dat dus ook zeker meenemen voor mensen die overwegen een superwide te kopen om veel mee te gamen, denk goed na wat voor type spellen je graag op wil gaan spelen.
Ik m ben het soms ook niet eens met tweakers. Maar tweakers heeft hier schijnbaar een goed scherm ontvangen en daar testen ze mee.
Dat er ergens op het net ook doas zijn geleverd is met alle producten zo. Hier ga je niet je review op aanpassen.
‘De aanvankelijk afwijkende hdr-weergave was enkele maanden na de introductie verholpen, maar ons sample had nog steeds last van een ongelijkmatige backlight en scanline-effecten.’
Nou, inderdaad
Samsung kan gewoon geen goede gaming monitoren maken.
Ontopic: Voor een product van ruim 2000+ euro mag je zeker verwachten dat het goed is. Dan zorgen voor de meeste consumenten die hier voor betalen dat de minpunten er in ieder geval geen ultimate label aan geven. Eerder een aanvraag voor een retourlabel zodat hij terugkan.
Jaren geleden een Samsung stofzuiger gehad. Werd ons aangeraden als goede zakloze stofzuiger.
Hij zoog prima, maar was ook binnen twee jaar stuk; Motor doorgebrand. Dat kan pech zijn, maar geeft niet het vertrouwen nog eens een Samsung stofzuiger te proberen.
Kan zijn dat Tweakers een goed exemplaar (speciaal gepicked review sample?) heeft ontvangen. Maar dan nog lijkt het me raadzaam om even online te kijken welke gebruikservaringen er tot nu toe zijn.
De vele (niet opgeloste) problemen met de G9 zijn op zich al voldoende om een dikke waarschuwing bij een review van de opvolger te zetten.
Wat ik miste in de review is dat zowel de G9 als G9 NEO beide over "pbp / pip" (Picture by Picture/Picture in Picture) beschikken. Met pbp/pip mode is de G9 en G9 Neo ideaal voor kantoorgebruik je kan dan namelijk twee video inputs tegelijk gebruiken, naast displayport ook hdmi (of 2x displayport), oftewel dual vga in 1 scherm, aka 2x 2560x1440. Zelf heb ik de oud G9 scherm met 3 inputs gebruik via de laptop van kantoor 1x usb-c naar displayport kabel @120hz en hdmi kabel @60hz voor, naast mijn gaming pc die via de overige displayport is aangesloten op 240hz. De 60hz beperking zit op mijn dell laptop, niet het G9 scherm. Daarnaast gebruik ik een oude kvm switch waarmee ik op 1 druk op knop kan switchen tussen usb input (toetsenbord en muis) van de laptop en gamepc. Het switchen van video input + pbp/pip on/off op het scherm is overzichtelijk op de oude g9 en aan de menustructuur van de g9 neo hebben ze de menu structuur in stand gehouden.
Dit lees je vrijwel nergens in reviews: je kan ook zonder pbp/pip in nvidia scaling mode aanpassen via het nvidia scaling tab waardoor je naast 5120x1440 ook kan gamen in de resolutie 2560x1440 waarmee het beeld in het midden van het scherm wordt geprojecteerd, met behoud van gamesync en 240hz ideaal voor de wat zwaardere games of waar je liever niet in brede resolutie wil/kan gamen. Je hebt dan best of both worlds je kan in 5120x1400 gamen evenals de helft in de breedte met 2560x1440.
Maar is dat nu zo bijzonder voor een 2000 euro monitor? Mijn samsung kan nagenoeg hetzelfde en kostte mij een 3rde van de prijs. Ja, 3840x1080, ja VA panel, maar de features die je noemt zie ik absoluut niet in een meerwaarde van de G9.
Persoonlijk ben ik het er mee eens dat +2000 euro voor een scherm erg veel geld is, zelf heb ik ook het oudere 2020 G9 model nu 15 maanden in bezit die ook in prijs is gedaald. Voor mij is er ook geen enkele reden om mijn G9 te upgraden naar G9 neo. De pbp/pip functionaliteit verschillen wij wel van mening en dat komt denk ik door een andere eisenpakket. Ik was destijds specifiek op zoek naar een scherm met pbp/pip functionaliteit, waarbij ik hiervoor al zo 15 jaar met verschillende losse schermen in dual vga heb gewerkt en mij kapot ergerde aan de monitor bezel in het midden. Er zijn naar mijn mening niet heel veel schermen die pbp/pip aanbieden in 5120x1440 icm 240hz en low latency voor gaming. Daarbij qua resolutie heb ik inderdaad wel even getwijfeld tussen 2x1920x1080 of 2x2560x1440 in 1 scherm. Omdat ik hiervoor op twee losse 2560x1440 schermen werkte wilde ik juist in de breedte en ook niet op de hoogte inleveren wat je met 3840x1080 beide doet.
Dit ondanks het feit dat ook Samsungs nieuwe topmodel weer te maken heeft (gehad) met vreemde slordigheden, die zeker gezien de torenhoge adviesprijs teleurstellend zijn.
Als er voor deze prijs iets teleurstellend zou zijn, dan mag het product toch nooit een ultimate award krijgen? Laat Samsung dan eerst de problemen oplossen en geef dan pas de deze award. Het zijn ook best serieuze zaken de ongelijkmatige back-light en scan line problemen.
Ik lees de review met de versie van 4 jaar terug, heb ik ook nieuw scherm in gehad. Mss is het rete moeilijk een groot goed scherm te "bakken" of wees gewoon strenger bij de controle van de schermen.
Voor 2k wens je een flawless scherm te ontvangen. Al kostte de mijne destijds maar de helft, voor voor monitor van 1000 euro wil je een heel erg goede hebben.
Qua gemak, ik wil nooit meer terug naar 2 monitoren, zowel game als home office werkt het meer dan vukking fantastisch. Met name het naadloze, de kromming en de rust die het scherm heeft.
:strip_exif()/i/2004507160.png?f=thumblarge)
:strip_exif()/i/2004823456.jpeg?f=imagegallery)
:strip_exif()/i/2004823454.jpeg?f=imagearticlefull)
:strip_exif()/i/2004823452.jpeg?f=imagegallery)
:strip_exif()/i/2004823458.jpeg?f=imagegallery)
:strip_exif()/i/2004823460.jpeg?f=imagegallery)
:strip_exif()/i/2004823462.jpeg?f=imagegallery)
:strip_exif()/i/2004823464.jpeg?f=imagegallery)
:strip_exif()/i/2004823466.jpeg?f=imagegallery)
:strip_exif()/i/2004823468.jpeg?f=imagegallery)
:strip_exif()/i/2004823470.jpeg?f=imagegallery)
:strip_exif()/i/2004823472.jpeg?f=imagegallery)
:strip_exif()/i/2003928048.jpeg?f=imagegallery)
:strip_exif()/i/2004823474.jpeg?f=imagegallery)
:strip_exif()/i/2004093654.png?f=imagemedium)
:strip_exif()/i/2004823430.jpeg?f=imagegallery)
:strip_exif()/i/2004823428.jpeg?f=imagegallery)
:strip_exif()/i/2004829106.jpeg?f=imagegallery)
:strip_exif()/i/2004829102.jpeg?f=imagegallery)
:strip_exif()/i/2004829104.jpeg?f=imagegallery)
:strip_exif()/i/2004823480.jpeg?f=imagegallery)
:strip_exif()/i/2004823482.jpeg?f=imagegallery)
:strip_exif()/i/2004823488.jpeg?f=imagegallery)
:strip_exif()/i/2004823490.jpeg?f=imagegallery)
:strip_exif()/i/2004823496.jpeg?f=imagegallery)
:strip_exif()/i/2004823498.jpeg?f=imagegallery)
:strip_exif()/i/2004823502.jpeg?f=imagegallery)
/i/2004829126.png?f=imagegallery)
/i/2004829128.png?f=imagegallery)
/i/2004829132.png?f=imagegallery)
:strip_exif()/i/2004829124.jpeg?f=imagegallery)
:strip_exif()/i/2004829134.jpeg?f=imagegallery)
:strip_exif()/i/2004823504.jpeg?f=imagegallery)
:strip_exif()/i/2004823508.jpeg?f=imagegallery)
:strip_exif()/i/2004823510.jpeg?f=imagegallery)
:strip_exif()/i/2004507160.png?f=thumbmedium)
:strip_icc():strip_exif()/i/2006301972.jpeg?f=fpa_thumb)
:strip_icc():strip_exif()/i/2005990418.jpeg?f=fpa_thumb)
:strip_exif()/i/2005422656.jpeg?f=fpa)
:strip_icc():strip_exif()/u/805519/crop57d26fd57e990_cropped.jpeg?f=community)
:strip_exif()/i/2005163814.jpeg?f=fpa)
:strip_exif()/i/2004804138.jpeg?f=fpa)
:strip_exif()/i/2004507000.jpeg?f=fpa)
/u/99188/crop63277863da216_cropped.png?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/243583/crop5f528d5b6e0ff_cropped.jpeg?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/136442/crop6198f3130240d.jpg?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/268575/oldskool.jpg?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/505364/crop5e76663fb2427_cropped.jpeg?f=community){kind=small}
/u/1401/haroid_icon_60x60.png?f=community){kind=icon}
/u/930101/crop5936a3a70f5e6_cropped.png?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/378936/crop689e60d837b65_cropped.jpg?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/682403/crop5c2e14ede5647_cropped.jpeg?f=community){kind=small}
:strip_exif()/u/106005/animated%2520garfield.gif?f=community){kind=small}
:strip_exif()/u/44074/avatar001.gif?f=community){kind=avatar}
:strip_icc():strip_exif()/u/153144/crop5c6665bc7e4f6_cropped.jpeg?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/88308/tieinterceptor2%252070.jpg?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/249917/jaapschaap.jpg?f=community){kind=small}
/u/241482/crop579e7bb051304_cropped.png?f=community){kind=small}
:strip_exif()/u/549531/crop6737562e1bf08.gif?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/441538/crop5d44a5bb80dcc_cropped.jpeg?f=community){kind=small}
:strip_exif()/u/60601/Arty.gif?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/25212/crop5bb715b4827b7_cropped.jpeg?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/2781/90x90.jpg?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/41502/breezah.jpg?f=community){kind=small}
:strip_exif()/u/1793/stars.gif?f=community){kind=small}