Column - Ruim je ruimterommel op

column

De komende dagen kun je maar beter goed de lucht in de gaten houden. Niet omdat het gaat regenen, maar misschien krijg je wel een stuk raket op je kop. Dat betekent dat het brandstoftanks of andere brokstukken kan regenen, die met een vaartje van een paar honderd kilometer per uur neerkomen: niet echt gezond. Dit soort dingen gebeuren bijna nooit, ondanks de flinke toename in het aantal raketlanceringen van de laatste jaren. Alleen als het flink misgaat, is er kans op brokstukken die ongecontroleerd op aarde storten. Raketwetenschappers zijn namelijk nogal pienter en vinden het geen goed idee om stukken raket lukraak op aarde te laten komen. Echt harde afspraken zijn daar niet over, meer een soort consensus en 'gentlemen's agreements'.

Lancering van de Long March-5B Y2-raket met de CSS-module aan boord. Foto: www.news.cn via cctv.com

Desondanks heeft de CNSA, de Chinese tegenhanger van de Amerikaanse NASA, besloten haar jongste raket lekker ongecontroleerd rond te laten slingeren in een lage baan om de aarde. En het gezegde 'what goes up, must come down' gaat hier onverbiddelijk op, wat betekent dat een rakettrap van pakweg twintig ton in stukken ergens op aarde terecht gaat komen. Nee, een paraplu helpt dan niet.

Die raket, onderdeel van een Long March 5B, heeft eind april een leefmodule naar het gloednieuwe Chinese ruimtestation CSS gebracht. Om onbekende redenen is blijkbaar geen zogeheten reentry-burn uitgevoerd om de rakettrap volgens berekening weer op een veilige plaats op aarde te laten neerkomen. Gevolg: de rakettrap tuimelt door de ruimte en gevreesd wordt dat ie in stukken op bewoonde gebieden terechtkomt. Dat is niet eens de eerste keer: een jaar geleden vielen stukken van een Long March op dorpen in Ivoorkust.

Miljoenen brokstukken

De NASA en ESA hebben richtlijnen, maar daaraan hoeven ze zich alleen zelf te houden. Dat toont eens te meer aan dat de huidige regels en afspraken wel aardig zijn, maar geen garantie voor voor veilig ruimteverkeer. Het probleem in de ruimte is dat een onvoorziene botsing door rondslingerende raketstukken of defecte satellieten zomaar een bizarre hoeveelheid brokstukken kan genereren die op hun beurt weer meer brokstukken genereren als ze tegen een satelliet van miljoenen euro's botsen. Daarom worden grotere objecten nauwkeurig in kaart gebracht en gevolgd, en soms kunnen botsingen ontweken worden. Het ISS maakt regelmatig kleine koerswijzigingen om afval te mijden. Aan die tracking zit echter een limiet; kleine deeltjes van enkele centimeters of kleiner kunnen nauwelijks gevolgd worden. Net als grotere brokstukken schieten die als kogels met meer dan 10km/s, 36.000km/h, rond de aarde. Ter vergelijking: de snelste kogels verlaten een loop met pakweg 6000km/h. Met letterlijk miljoenen van dergelijke supersnelle kogels mag de ruimte dan groot zijn, maar de kans om geraakt te worden is zeker niet nul en de gevolgen zijn kostbaar.

Micro-inslagen op een paneel van het Long Duration Exposure
Facility-ruimtevaartuig uit 1990. Foto: NASA JSC

Hebben we dan echt geen afspraken in de ruimtevaart? De NASA en ESA hebben richtlijnen, maar daaraan hoeven ze zich alleen zelf te houden. En wat te denken van bedrijven als SpaceX met het Starlink-netwerk of Kuiper Systems dan? Wat die eerste betreft is er al genoeg te doen over de de lichtvervuiling waarover menig astronoom klaagt, maar daarmee houdt het niet op. De inmiddels dik 1500 satellieten zijn voor SpaceX-klanten, maar Amazon werkt aan Project Kuiper, een constellatie van dik 3000 satellieten voor satellietinternet. Die komen boven op al operationele initiatieven, zoals het Iridium-netwerk of Globalstar. Als met de privatisering van de ruimtevaart elk groot techbedrijf een zwik satellieten de ruimte inschiet, is het einde binnen de kortste keren zoek.

Bijna-botsing

Operationele netwerken als Iridium laten zien dat je er met het lanceren van je satellieten niet bent. Omloopbanen zijn niet voor eeuwig en satellieten evenmin, dus moeten die na hun werkzame leven veilig buiten het drukke verkeer rondom onze blauwe planeet geloodst worden. Dat lukt niet altijd. Los van achtergebleven, kapotte exemplaren die onbestuurbaar in hun baan blijven, is Iridium 33 in 2009 tegen een Russische satelliet gebotst, met duizenden brokstukken en een bijna-botsing met het ISS tot gevolg.

Met nu al duizenden grote en miljoenen kleine brokken afval die als een schil om onze aarde heen zweven wordt het alleen maar moeilijker om veilig in de ruimte te manoeuvreren. Een goed plan om die letterlijke puinzooi op te ruimen is er nog niet en een betrouwbare manier om de rommel in de gaten te houden evenmin. En dan zijn we nog maar een paar decennia bezig met raketten en satellieten. Hoe moet dat er over twintig jaar uitzien, of over tweehonderd jaar? Hoog tijd voor een grote opruimactie dus en duidelijke afspraken. Of we daar met z'n allen toe in staat zijn als we er al niet in slagen om complete eilanden afval op te ruimen op de veel makkelijker toegankelijke oceanen…

Column?

Een column is een kort opinieartikel. Dit artikel is onderdeel van de bèta van Plus, waarbij we verschillende artikelvormen proberen. Wekelijks publiceren we op zondag een column van een van de Tweakers-redacteuren, die daarbij vrij is in zijn onderwerpkeuze en zijn mening terug kan laten komen. Reageren op Plus en de onderdelen daarvan, zoals dit artikeltype, kan in het daarvoor bestemde topic. Reageren op de inhoud van de column kan hieronder.

Reacties (87)

[Blokker_1999]

De belangrijkste vraag is spijtig genoeg 1 waar niemand een antwoord op heeft: heeft China per ongeluk de controle over de booster verloren?

Dit was de tweede lancering van een Lange Mars 5B raket en bij alle twee de lanceringen is deze ongecontroleerd terug naar de aarde gekomen. Maar China communiceert zo weinig dat we nie weten of dit komt door problemen, een slecht ontwerp of dat dit gewoon met opzet gebeurd.

Ruimteafval is een probleem, altijd al geweest en deze rakettrap is zelfs verre van het zwaarste dat ooit ongecontroleerd is neergestort. Daarvoor moeten we terug naar de jaren 70 en Skylab dat ongeveer 70 ton woog. Maar ook SpaceX heeft recent de controle over een rakettrap verloren die daarna ongecontroleerd is neergekomen en brokstukken boven de VS en Canada heeft doen neerkomen.

Het bijzondere aan de 5B variant is trouwens dat dit een zogenaamde SSTO is. Er is maar 1 enkele rakettrap nodig om de lading in een baan om de aarde te brengen. Kijk je naar de meeste lanceringen dan bestaat de raket vandaag bijna altijd uit 2 of 3 trappen waarbij de eerste en zwaarste trap nooit voldoende snelheid krijgt om in een baan terecht te komen maar een uit te rekenen ballistisch traject volgt waarmee je vrij nauwkeurig kunt bepalen waar deze zal neerkomen, als er niets mis gaat.

[slowdive]

Het antwoord zit in de laatste paragraaf. Veel raketten bestaan uit meer dan 1 trap. Die trappen vallen vlak na de lancering terug. Omdat de raket dan nog niet zo hoog vliegt, is er veel luchtweerstand, daardoor vallen ze snel terug en komen dan een paar honderd kilometer na de lancering weer omlaag. Dat is in principe een ongecontroleerde val, er wordt niet bijgestuurd. Omdat de periode waarin dit gebeurd erg kort is (minuten), is de onzekerheid over de plek waar de raket neerkomt klein. Voor de Russische Progress kun je in een afbeelding op deze pagina zien op welke afstanden de trappen omlaag vallen. Omdat Amerikaanse raketten vanuit Florida voornamelijk over zee vliegt, valt er niets omlaag boven de bewoonde wereld. SpaceX lukt het zelfs om deze trappen gecontroleerd omlaag te laten komen, zodat ze netjes kunnen landen en hergebruikt kunnen worden. Voor de ESA, die vanuit Kourou lancerert, is de situatie vergelijkbaar.
Van de Russische raketten die in Bajkonoer vertrekken vallen trappen boven land terug en deze richten wel degelijk schade aan. Chinese raketten vliegen ook al snel boven zee, maar er zijn ook lanceringen geweest waar trappen al boven land omlaag vielen.

De Chinese Lange Mars raket bestaat uit 1 grote trap die doorvliegt tot een hoogte en snelheid waarop je rondjes rond de aarde kunt gaan vliegen. De luchtweerstand is daar laag, maar niet nul.
Het internationale ruimtestation ISS ondervindt bijvoorbeeld ook luchtweerstand en moet daarom af en toe wat opgekrikt worden.
De trap van de Lang Mars vloog lager en ondervond dus meer luchtweerstand dan de ISS. Daardoor remt de raket af en komt deze in een steeds lagere baan te vliegen. In dit geval heeft het een paar dagen geduurd eer de snelheid zo laag was dat de raket geen rondjes om de aarde meer kon maken.
De mate waarin een raket op deze hoogte luchtweerstand ondervind is moeilijk exact te berekenen. De atmosfeer kan door zonsinvloeden een beetje uitzetten waardoor de luchtdichtheid veranderd. Het gaat over zeer lage waarden, maar toch heeft deze variantie al invloed.
Doordat dit zich afspeelt over ene periode van een paar dagen is niet exact uit te rekenen waar de raket neerkomt. Dat is dus in principe even ongecontroleerd als bij een terugval bij een meertraps-raket, alleen is de onzekerheid veel groter.

Het is overigens niet voor het eerst dat er iets omlaag valt. De meeste dingen die omlaag vallen zijn zo klein dat er iets van overblijft. Maar het eind van SkyLab was in 1979 ooit net zo een nieuws als de Lange Mars de afgelopen week.

Ik hoorde vanmorgen nog iemand op de radio beweren dat de Lange Mars in wel 10 seconde een rondje rond de aarde vloog. Op het journaal was gisteren ook een animatie te zien waarop het leek alsof 'een rondje aarde' een paar tellen duurde. Op lage hoogtes duurt een rondje nog steeds ongeveer anderhalf uur.

[Reactie gewijzigd door slowdive op 22 juli 2024 21:33]

[theMob]

De meeste dingen die omlaag vallen zijn zo klein dat er iets van overblijft.

Moet zijn: De meeste dingen die omlaag vallen zijn zo klein dat er Niets van overblijft.

[Cio]

Nee, kleiner betekent in deze context minder luchtweerstand, dus minder abrupte daling en daardoor wordt zo'n object minder warm.

[Jeroen73]

"Niets" kan natuurlijk nooit, er blijft altijd wel iets over; de vraag is alleen of het voldoende groot is om te verbranden en als as neer te delen, of klein genoeg om gewoon te landen.

[litebyte]

De belangrijkste vraag is spijtig genoeg 1 waar niemand een antwoord op heeft: heeft China per ongeluk de controle over de booster verloren?

Als je vrijwel alle westerse massamedia moet geloven niet. Het is meer de Chinese manier van lanceren/laten terugkeren van leftovers.

De resten zijn inmiddels al neerrgestort in de Indische oceaan.

[Dancing_Animal]

Gaat China dit ook opruimen? Ik las net een nieuwsartikel dat China zegt dat het in de oceaan terechtgekomen is, maar dat stond er niet bij.

Edit : waarom wordt dit omlaag gemod? Het artikel gaat over het opruimen van ruimterommel, dat in dit geval oceaanrommel is geworden. Het is heel normaal dat je dit opruimt. Als ik een colablikje in de sloot gooi krijg ik €100 boete en mag ik het er alsnog zelf uitvissen.

[Reactie gewijzigd door Dancing_Animal op 22 juli 2024 21:33]

[wildhagen]

Opruimen lijkt me niet praktisch, de Indische Oceaan is 3.5 tot 7 kilometer diep op die plek, plus dat men niet de exacte plek (tot op tientallen meters nauwkeurig) heeft.

Dan moet er dus eerst weer precies gezocht worden, en al die schepen die dat moeten doen veroorzaken zelf dan vermoedelijk méér vervuiling (uitstoot enzo) dan die verbrande restanten van de raket zelf, beetje contra-productief op die manier.

Nog even los van het feit dat ik me afvraag of er wel schepen/apparatuur bestaat die een bergingsoperatie op die diepte uit kunnen voeren.

[BackBones]

Kwa diepte zou het misschien nog net kunnen. Snelle google search:
Dit artikel heeft het over een recent record van 3.6miles (ongeveer 5.8KM) voor het ophalen van een Seahawk helicopter

Nou lijkt mij dat mogenlijkheid voor berging ook afhankelijk is van (combinatie van) onder andere volgende factoren:

grote van het object dat opgehaald moet worden
gewicht van het object dat opgehaald moet worden
vorm van het object dat opgehaald moet worden
weers omstandigheden
Golf hoogte op die plek op zee
capaciteit van berging schip en bemanning
etc. etc.
Dit zijn maar een paar factoren waar ik als leek alleen al aan denk. Het zijn waarschijnlijk ook meerdere stukken en niet maar 1 stuk. Plus, zelfs als we precies zouden weten waar het allemaal gevallen is, gaat zoon bergings actie enorm veel geld en tijd innemen. Dat cola blikje uit de sloot vissen gaat zeker makkelijker zijn.
Uiteindelijk klopt het natuurlijk dat zowel wij geen cola blikjes in de sloot moeten gooien als ook China geen raket delen ongecontroleerd in de oceaan/op land moet dumpen, zonder ergens naar te kijken (aangenomen dat die informatie correct is).

[Reactie gewijzigd door BackBones op 22 juli 2024 21:33]

[evilution]

Nee, niet per ongeluk. De Chinezen interesseert het gewoon geen ene bal waar hun junk terecht komt.

[Blokker_1999]

Ik zou zeggen: kom maar eens met wat bewijzen af. Dat is een mening die jij hebt zonder dat je dat kan staven. Ik zie China op vele vlakken anders meer inspanningen leveren dan bijvoorbeeld de VS. En hoewel er op China zeker veel valt aan te merken, zowel op gebied van transparantie als bijv. mensenrechten wil dat nog niet zeggen dat je hen zomaar op alle gebieden moet gaan zwart maken.

[Knobby]

Alleen al het feit dat het zo vaak gebeurt zou genoeg bewijs moeten zijn. Er is deze en die vorig jaar op Ivoorkust viel zoals in de column genoemd. Maar het gebeurt ook om de haverklap dat er een eerste trap op een dorp in China valt, met supergiftige oranje wolken van de brandstof als gevolg. En weet je hoe dat komt? Omdat China gewoon recht over het hoofd van die dorpjes lanceert, waardoor je weet dat als er ook maar iets mis gaat je direct problemen hebt. Nou ja, niet jij als lanceerder, maar die boeren even verder op. Lekker boeien!

[Blokker_1999]

Zo vaak? Dit is de tweede lancering van een 5B. Veel datapunten heb je niet.

Dat er een booster neetkomt op mainland China komt doordat deze lanceert van een lanceerbasis in het binnenland, een basis die daar geplaatst is in de tijd dat spionage met sattelieten nog onpraktisch was. Dat verplaats je ook niet allemaal zomaar even. Daarnaast hangt het van de richting af waarin je wenst te lanceren of je zomaar over water wenst te lanceren. Als er iets misgaat en de booster komt neer op een ander land, dan heb je nog veel meer internationale problemen. Stel jezelf even de vraag: waar heb jij het liefst dat je buurman zijn afval laat, op zijn eigendom of op jouw eigendom?

En weet je wat deze 5B als brandstof gebruikt? De corestage is gewoon waterstof en zuurstof. De boosters gebruiken RP1, een vorm van kerosine. Hebben zij nog raketten met zogenaamde hypergolic fuels? Ja, maar die vind je ook in het westen nog. En het is niet alsof we in het westen nooit ruimtepuin op de bewoonde wereld droppen.

Leuk dat de VS en de ESA gewoon over een oceaan beschikken waarover ze kunnen lanceren zonder dat ze ook maar 1 enkel eiland hoeven te passeren. En Rusland heeft de luxe van een grote, uitgestrekte, dunbevolkte steppe om over te lanceren. Deze 5B raket van China had ook geen enkel risico om bij boeren in de tuin terecht te komen tijdens de lancering omdat deze wel vanop Hainan gelanceerd wordt, een eiland in de Zuid Chinese zee. Maar de bemande vluchten naar het ruimtestation zullen weer vanuit het binnenland lanceren.

[FragFrog]

Enige nuance: voor Rusland zou het effectiever zijn om direct naar het Zuid-Oosten te lanceren. Maar Rusland lanceert juist iets naar het noorden vanaf Baikonur, exact zodat hun eerste trap niet op China valt.

En China laat met enige regelmaat boosters en eerste trappen van zijn Long March 3B op boeren in het binnenland vallen. En in tegenstelling tot de 5B, gebruiken die allemaal fijn UDMH. Daarin heeft @Knobby absoluut een goed punt.

Het geneuzel over deze 5B trap is natuurlijk wel zwaar overtrokken. De kans dat deze trap op bewoond gebied valt is miniem, en het is sowieso niet het eerste of het zwaarste stuk ruimtepuin dat naar beneden komt. Heck, een tweede trap van SpaceX kwam vorige maand nog naar beneden op een boer in Washington. Normaliter zorgt SpaceX ervoor dat zijn trappen gecontroleerd in de oceaan vallen, dat is een keer misgegaan, en met deze 5B trap lijkt het ook misgegaan te zijn - tijdens de lancering spraken de omroepers nog over een deorbit burn die eraan zat te komen.

Dat is natuurlijk geen populaire houding onder de alles-wat-China-doet-zuigt "verslaggevers", maargoed, we zijn ver voorbij het punt waarop we nog objectieve nieuwsberichten kunnen verwachten. Zoals bijvoorbeeld Willem wel miept over een anti-satelliet test van China, maar voor het gemak even verzwijgt dat India dat veel recenter ook gedaan heeft, ondanks dat we ons toen veel meer zorgen begonnen te maken over Kessler syndrome.

Maargoed, daarvoor is het kennelijk een column - enige expertise niet vereist. Zoals een rammelend verhaal neerpennen over Kessler syndrome zonder überhaupt het fenomeen te benoemen, en zonder in te gaan op de oplossingen die daarvoor gezocht worden. Gewoon lekker op China zeuren, puik staaltje journalistiek hoor, daar ga ik echt een Tweakers+ abbo voor afsluiten...

[Reactie gewijzigd door FragFrog op 22 juli 2024 21:33]

[Zwatelaar]

Ergens heb je wel gelijk, maar dat zul je niet snel krijgen.

Ik vind het wel weer tekenend westers gedrag: moraalridder en politieagent van de wereld spelen met een pak boter op het hoofd waar je u tegen zegt.

Zelf jaren de ruimte vervuilen. Nu je tegenstander iets doet, dit aan de grootste klok hangen met een grote beschuldigende vinger.

[Razorbite]

Leuk hoor dat je probeert vanuit andere invalshoeken te denken. Echter als het gaat om de benadering van de ruimte is China gewoon totaal onverantwoord bezig en dat is het punt. In dit verband noem ik ook het uit de ruimte schieten van een satelliet in 2007.

[hawke84]

Ik zie China op vele vlakken anders meer inspanningen leveren dan bijvoorbeeld de VS

ok, maar...
https://news.yahoo.com/re...-developed-045205218.html

[mmjjb]

Ja ze hebben meer uitstoot omdat ze vele malen meer inwoners hebben. Dus het is wel zo fair om het relatief te zien.

https://data.worldbank.org/indicator/EN.ATM.CO2E.PC

Per capita heeft China een veel lagere Co2 uitstoot dan Nederland.

US 15.5
Nederland 10.0
Germany 8.8
China 7.2

[Reactie gewijzigd door mmjjb op 22 juli 2024 21:33]

[hawke84]

The research by Rhodium Group says China emitted 27% of the world's greenhouse gases in 2019.

1.4 / 7.8 = 17% inwoners.

Da's 10% verschil. Op planeet-niveau enorm. En dan vergelijken we China met de hele wereld, dus niet eens de landen met minste uitstoot.

Lijkt me niet dat China hard haar best doet.

[mmjjb]

Knap dat u kunt concluderen dat China niet haar best doet om het te reduceren op basis van dit.

[j1b2c3]

Deze onzin die je post kan naar de prullenbak. Data is veel en veel te oud. Laatste 2,5 jaar heeft China iets van 2400 kolen centrales gebouwd en er komen er nog iets van 800 bij. Ze staan niet allemaal in China . Maar China heeft zo veel stroom meer nodig komende jaren. Dus de 800 die gaan er nog zeker komen. maar ik denk nog heel veel meer bij gebouwd gaan worden.

[mmjjb]

2019 data dan, nog steeds lager per capita dan Nederland en de US. Zelds het artikel waarop ik reageerde; van recent benoemd dat China per capita lager scoord dan de US.

US 15.52
Nederland 9.13
China 8.12

https://edgar.jrc.ec.europa.eu/country_profile/NLD

https://edgar.jrc.ec.europa.eu/country_profile/CHN

https://edgar.jrc.ec.europa.eu/country_profile/USA

[Reactie gewijzigd door mmjjb op 22 juli 2024 21:33]

[j1b2c3]

Veel beter het is nu 2021 en nu zal China echt boven Nederland zitten want die centrales zijn in de laatste 2 jaar gebouwd. En in Nederland zijn er 2 kolen centrales dicht gegaan. En je ziet de trend. Nederland gaat omlaag en China omhoog en die trend gaat nog door tot 2030 zeggen ze zelf. China produceert 28% van de co2 wereld wijd. Cijfers komen uit China zelf bij de jaarlijkse top

[mmjjb]

Veel beter het is nu 2021 en nu zal China echt boven Nederland zitten want die centrales zijn in de laatste 2 jaar gebouwd. En in Nederland zijn er 2 kolen centrales dicht gegaan. En je ziet de trend. Nederland gaat omlaag en China omhoog en die trend gaat nog door tot 2030 zeggen ze zelf. China produceert 28% van de co2 wereld wijd. Cijfers komen uit China zelf bij de jaarlijkse top

Komt vervolgs aan met een artikel dat de 28 % baseerd op data uit 2018....

[Reactie gewijzigd door mmjjb op 22 juli 2024 21:33]

[j1b2c3]

Sorry hoor maar er staat letterlijk in 2019 en dat er in 2020 38,4 gigawatt bij is gekomen en dat ze tot 2030 nog eens 247 gigawatt aan kolen centrales bij gaan bouwen

In 2019, 58 percent of the country’s total energy consumption came from coal, which helps explain why China accounts for 28 percent of all global CO2 emissions. And China continues to build coal-fired power plants at a rate that outpaces the rest of the world combined. In 2020, China brought 38.4 gigawatts of new coal-fired power into operation, more than three times what was brought on line everywhere else.

A total of 247 gigawatts of coal power is now in planning or development,

Dus

[mmjjb]

Eerst zegt u dat mijn post "onzin" is. Vervolgens zegt u dat mijn post refererend naar data uit 2018 en 2019 de prullenbak in kan omdat het verouderde data gebruikt; waarna u zelf vervolgens komt met een percentage dat 'rechtstreeks uit china' komt van "28%"; welke gebaseerd is op data uit 2018. Wellicht is het handig dat u in het vervolg eerst uw eigen bronnen controleert. Volgens uw eigen stelling mag deze data namelijk rechtstreeks naar de prullenbak.

Vervolgens probeert u het onderwerp te veranderen naar "er is sprake van een gigantische toename" en komt u met allerlei argumenten over hoe gigantisch de toename zou moeten zijn. Ik ben het met u eens dat er sprake is van een extreme toename en dit is een zeer zorgwekkende ontwikkeling.

Ik laat het hierbij. Een goede dag gewenst.

[Reactie gewijzigd door mmjjb op 22 juli 2024 21:33]

[j1b2c3]

China is een bijzonder geval die kun kun je niet met 1 cijfer bestempelen. Van 2018.
De energie vraag uit China stijgt gigantisch elk jaar weer. Explosief kun Je bijna zeggen. Waar Andere landen redelijk stabiel blijven en kolencentrales taboe zijn zet China massaal in op kolen. Ze bouwen elk jaar de complete behoefte van een land als Duitsland er bij en gaan dat tot 2030 doen. . Om het een beetje in perspectief te zetten!
Daarom je cijfers geven geen goed beeld weer met de werkelijkheid. Waar landen als Nederland massaal inzet op duurzaam en minder vervuiling lappen landen als China totaal alles aan hun laars.
Wat je cijfers ook niet laten zien.het is het nog veel erger want China zet niet alleen in China in hoog tempo kolen centrales neer maar ook tientallen per jaar in andere derde wereld landen in ruil voor van alles en nog wat geld, mijn rechten of belasting voordelen.... China doet het dus totaal niet goed!

[Verwijderd]

helaas interesseert het de meeste Nederlanders ook niet. moet je zien hoe parken na een feestje (laat staan een festival) eruitzien. als we niet een onze eigen rommel terug naar huis kunnen brengen, waarom zijn we verbaasd als een land een stukje metaal in de ruimte niet opruimt. en wat dacht je van de honderdduizend stukjes die wij in het westen daarboven hebben achtergelaten. en dan Musk met z'n 10-duizenden hemellichtvervuilende satellieten. allemaal zo triest.

[FilipSP]

En, off-topic, gelet op de vele pakjes van AliExpress veel van onze landgenoten ook niet.

[Poekie McPurrr]

Natuurlijk is er op je belangrijkste vraag wel een antwoord door iemand te geven, echter is het de vraag of die iemand het antwoord wil geven.

Als het per ongeluk is gaan ze dat niet toegeven, want schadelijk voor hun imago. Ze hebben dan immers onbetrouwbare techniek en dat is slecht voor je verkoop van ritjes naar de ruimte.

[WhiteSnake76]

Ze hebben het wel openlijk toe gegeven dat er iets mis is gegaan, stond ergens op een ruimtevaart site, alleen omdat ik er nog al wat heb bekeken omdat ik een discusie had met een vriend of dit de bedoeling was of een er een fout was met een vriend weet ik zo niet meer waar het stond.
Het is heel populair nu om Chinesen zwart te maken, dus bijna alle mainstream media sites slaan het stuk over dat China heeft toe gegeven dat het om een probleem ging, 2 keer achter elkaar zelfs, maar bij 2 andere lanceringen van die raket ging het wel goed, en bij eentje onplofte de raket kort na de lancering.
Misschien moet China een beetje meer werk stoppen in kwaliteits controle en pre-flight checks, dan was dit waarschijnlijk te voorkomen geweest.

[Cheetah_777]

Het is toch gewoon de booster van een reguliere ballistische raket die ontworpen is om kernraketten af te schieten, waarom zou dat ding gecontroleerd terug moeten vallen? Daar is ie toch niet voor ontworpen?

[wildhagen]

Eh nee, de Long March-serie van raketten zijn bedoeld voor commercieel gebruik, niet als ballistische raket. Daar heeft China andere raketten voor, zoals de DF-4, DF-5, DF-31 en DF-41.

[Reactie gewijzigd door wildhagen op 22 juli 2024 21:33]

[WhiteSnake76]

@Blokker_1999
China is door een Defect de Controle over de Booster kwijt geraakt, en er zijn er wel wat meer als 2 van die dingen gelanceerd hoor, maar bij 2 van hun zijn ze de controle kwijt geraakt over die booster, en 1tje na de lancering ontploft, dus in iedergeval is het 3 keer mis gegaan zo ver ik weet 5 lanceringen van die raket.
Helemaal fijn als je weet dat ze in een jaar tijd nog 10 van die dingen gaan lanceren.

[wildhagen]

en er zijn er wel wat meer als 2 van die dingen gelanceerd hoor, maar bij 2 van hun zijn e de controle kwijt geraakt over die booster, en 1tje na de lancering ontploft, dus in iedergeval is het 3 keer mis gegaan zo ver ik weet 5 lanceringen van die raket.

Dat klopt dus niet. Van de CZ-5B was dit pas de 2e lancering.

Je getallen klopen ook niet als je kijkt naar de CZ-5, dat is een andere variant. Daarmee zijn nu 7 lanceringen geweest, waarvan 1 failure.

Je hebt het dan zeker over een ander type Long March-raket? In ieder geval klopt je stelling absoluut niet voor het type waar het hier om gaat.

[WhiteSnake76]

Gaat om de Long March 5 (CZ-5) raket, en je hebt gelijk ja, 7 keer gelanceerd, waarvan het 3 keer mis ging, 1 keer dus dat hij ontplofte/explodeerde na de lancering, en dat telt eigenlijk alleen als "failure"voor ze omdat ze dan alles kwijt zijn.
Maar de 4de lancering was ook een Failure in mijn ogen, want A: ze raakte de vracht module kwijt, en B: de booster sectie viel ook ongecontroleerd terug naar de aarde net als bij deze. Alleen hun vinden het dan een succes omdat de onbemande bemaningscapuse wel terecht kwam waar hij neer had moeten komen.

[wildhagen]

Gaat om de Long March 5 (CZ-5) raket, en je hebt gelijk ja, 7 keer gelanceerd, waarvan het 3 keer mis ging

Maar hier gaat het niet om een CZ-5, maar om een CZ-5B, dat is een compleet andere variant.

En de CZ-5 is maar één keer fout gegaan, niet 3. En die ene keer (de 2e vlucht) was ook geen explosie...

Its second launch on 2 July 2017 experienced an anomaly shortly after launch and was switched to an alternate, gentler trajectory. However, it was declared a failure 45 minutes into the flight. Investigations revealed the source of the second flight's failure to be located in one of the core stage's YF-77 engines (specifically, in the oxidizer's turbo-pump).

Zie https://en.wikipedia.org/wiki/Long_March_5

Alle andere 6 vluchten van de CZ-5 waren dus succesvol, net als beide CZ-5B vluchten tot nu toe.

[Reactie gewijzigd door wildhagen op 22 juli 2024 21:33]

[WhiteSnake76]

Ik weet niet waar je kijkt hoor, maar dat klopt niet helemaal, je hebt gelijk over die 7 vluchten, van de 7 vluchten is er 3 keer iets mis gegaan, dat de missie zelf geheel of gedeeltelijk is gelukt maakt het geen "failure" in hun ogen, zelfs als het doel van de missie maar voor 50% is gelukt.

Het is niet een hele andere variant, de CZ-5B raket is de zelfde booster en eerste trap, maar omdat de raket uit minder trappen bestaat als de reguliere CZ-5 is hij een stuk lichter en kan hij meer gewicht in een baan om de aarde brengen alleen minder ver/hoog als de CZ-5, aangezien als bij de de booster raket en eerste trap op zijn, nog minimaal een raket trap heeft.

CZ-5 = Booster + 2 of 3 trappen
CZ-5B = Booster + 1 trap

Het TSS ruimtestation waar de CZ-5B bedoeld voor is zit in een lage baan om de aarde, nog geen 350kmh hoogte, zelfs nog lager dan het ISS dus heb je die extra trappen niet nodig, die gaan alleen maar ten koste van het gewicht wat er bij de lancering mee kan worden genomen.

[player-x]

De belangrijkste vraag is spijtig genoeg 1 waar niemand een antwoord op heeft: heeft China per ongeluk de controle over de booster verloren?

Persoonlijk ben ik geen fan van de huidige hele enge Nationaal Socialistische Communistische partij, maar een ding is nagenoeg zeker, degene die verantwoordelijk is of nu al was, voor deze internationale f***-up in de pers en de daarmee de partij/Xi Jinping in verlegenheid heeft gebracht een andere baan kan zoeken, dus nee, ik denk niet dat het met opzet is gebeurd.

[_Pussycat_]

De belangrijkste vraag is spijtig genoeg 1 waar niemand een antwoord op heeft: heeft China per ongeluk de controle over de booster verloren?

Dat klinkt heel spannend, maar iedereen die zich informeert heeft allang het antwoord gevonden dat er niets gedaan is om de raket gecontroleerd af te laten storten. Niets spannends of geheims aan.

[rob12424]

Er zijn al langer plannen om afval met lasers of uit banen te duwen of te verbranden. 1 probleem daarin: officieel zijn internationaal ruimtewagens verboden. Want als je afval kunt beïnvloeden kun je ook Amerikaanse of Chinese satalieten beïnvloeden.

[bvdbos]

Je bedoelt deze?
nieuws: Australische laser kan ruimteafval uit baan duwen

[Verwijderd]

Heb het voor de zekerheid nagekeken. Was ook onder de indruk dat ruimtewapens verboden waren, maar dat is schijnbaar alleen van toepassing voor massavernietigingswapens. Bewapende satellieten of ruimtestations zijn schijnbaar geen probleem.

[Verwijderd]

Yep en er zijn ook al wapens getest in de ruimte (naast de anti-satelliet raketten):
https://www.bbc.com/news/world-europe-53518238

[Electromonkey]

Dit kan toch eigenlijk alleen vanuit de VN worden opgelost? Er moeten wereldwijd afspraken gemaakt worden waar niet alleen overheden zich aan moeten houden maar ook bedrijven.

Beide zullen de komende jaren alleen maar toenemen, meer landen die kunnen lanceren en meer bedrijven die de techniek ontwikkelen.

De ernst van dit probleem wordt in de film Gravity toch aardig (op z’n Hollywood’s) in beeld gebracht.

[Blokker_1999]

Zo goed als alles wat de VN beslist wordt op vrijwillige basis overgenomen door landen en die moeten het dan nog eens in wetgeving gieten zodat bedrijven zich er aan moeten houden. Dat is geen praktische oplossing.

De VN is geen EU met bindende resoluties, het is uiteindelijk een praatbarak om wereldoorlog 3 te voorkomen.

[FilipSP]

Een praatbarak ja, maar omzetten in wetgeving nee. Het werkt anders dan bij de EU die gezamenlijke wetgeving aanneemt.

Wat er wel gebeurt is dat er een int. verdrag wordt onderhandeld en opgetekend. Individuele landen kunnen daar d.m.v. het overhandigen van een toetredingsinstrument mee akkoord gaan. Dan is de wetgeving ook van toepassing op jou.

[janbaarda]

De VN heeft al een rechtssysteem waar landen zich aan kunnen binden: International Court of Justice (ICJ)

Helaas zijn er enkele grote landen die zich daaraan onttrekken en denken boven de wet te staan. Bij voorbeeld deze: "On 3 October 2018, the International Court of Justice, the United Nations' highest court, issued an interim order to the United States "to lift sanctions linked to humanitarian goods and civil aviation imposed against Iran."
De US heeft zich hier niks van aangetrokken en laat Iraniërs sterven wegens gebrek aan COVID19 vaccines.

Als dergelijke duidelijk humanitaire zaken al niet opgelost kunnen worden vergeet het dan maar voor incidentele neervallende brokjes raket.

[Verwijderd]

Even een stap terug: waarom produceren we zo veel afval? Levert al dat gespeel in de ruimte ons echt wel genoeg op om dat te kunnen verantwoorden?

Bij ISS doen ze vast wel wat nuttig onderzoek, satellieten zijn een mooie uitvinding, maar de rest is vooral “kijk eens wat ik kan!” en “mijne is groter!”

Bouwen, lanceren en je afval in zee dumpen in een tijd waarin we qua milieu al lang weten hoe slecht we er voor staan? Eigenlijk kan het niet meer.

[misterbennie]

U geniet van uw internet?

Al die satellieten dienen over het algemeen een groter doel. Internet voor gebieden waar amper of geen internet beschikbaar is, GPS, weersatelliet, satellieten die de aarde in de gaten houden zoals ozon, opwarming, zeestromen, magnetische velden, satelliet TV etc.

Gespeel in het ruimte?
Not do much.

[smiba]

U geniet van uw internet?

Dit is echt slap, soort van whataboutism. Het is echt niet alsof ~5000 satellieten (totaal zoals gepland door SpaceX en amazon) nodig zijn voor internet, we kunnen ook gewoon het internet in die landen aanleggen en financieren maar daar verdienen we zelf geen geld mee
Als je echt met nood er een bericht uit moet krijgen kan het ook met minder satellieten (zie Iridium) alleen tja het is gewoon wel wat traag en je latency is slecht.

Of denk je echt dat het continent Afrika massaal zit te wachten op high speed internet, denk dat ze wel andere dingen aan hun hoofd hebben. Dit is gewoon puur voor de westerse wereld en rijke mensen in 3e wereld landen

Ik vind zelf dat we de ruimte als kostbaar moeten behandelen en echt alleen noodzakelijke dingen daar op hangen. GPS, weersatellieten etc. is allemaal prima... maar ruimte internet en de algemene complete commercialisering van de ruimte vind ik echt een van de vreselijkste dingen. Zeker nu we nog geen oplossing hebben om ruimtepuin op te ruimen is het niet de vraag of het mis gaat, maar wanneer. We hebben nu al zo veel deeltjes die we eigenlijk niet meer kunnen volgen, het enige wat er nodig is om de ruimte compleet onbegaanbaar te maken is een domino effect van satellieten die geraakt worden.

[Reactie gewijzigd door smiba op 22 juli 2024 21:33]

[onok]

Beetje kortzichtig dit. Globaal internet via de satelliet is juist een ontzettend goed idee. De reden waarom we het niet al 30 jaar hebben is omdat de lanceringen te duur waren. Partijen als SpaceX zorgen ervoor dat de kosten per lancering omlaag gaan. Globaal internet is een mooi verdienmodel voor spaceX, maar (bijna) iedereen kan hiervoor profiteren. Het is echt een win-win. Aanleggen van internet op land is echt niet gratis ofzo.

Het hele ruimteafval is echt wel een probleem en niemand (behalve China dan) bagetaliseerd dit. Maar bijna alle grote partijen in de ruimte hebben hier al afspraken over gemaakt en maatregelen genomen. Dit is niet eens nieuw, deze afpraken zijn er al tientallen jaren. Zoek maar eens wat info over het gecontroleerd laten neerstoren van het ruimtestation MIR. Zowel de russen als de VS doen het allemaal behoorlijk netjes tegenwoordig. Het is vooral China die er een zooitje van maakt.

Zoals vaak over dit soort onderwerpen heeft Scoot Manley er weer een mooie uitleg over:
https://www.youtube.com/watch?v=afGFmAljL5E

[smiba]

Beetje kortzichtig dit.

Gelukkig niet zo kortzichtig als de ruimte volduwen met satellieten en hopen dat niet een van de 500,000+ stukken ruimteafval in onze planeet's baan er ooit eens een raakt

Globaal internet via de satelliet is juist een ontzettend goed idee.

Compleet mee eens, maar niet op deze manier

Het hele ruimteafval is echt wel een probleem en niemand (behalve China dan) bagetaliseerd dit. Maar bijna alle grote partijen in de ruimte hebben hier al afspraken over gemaakt en maatregelen genomen. Dit is niet eens nieuw, deze afpraken zijn er al tientallen jaren. Zoek maar eens wat info over het gecontroleerd laten neerstoren van het ruimtestation MIR. Zowel de russen als de VS doen het allemaal behoorlijk netjes tegenwoordig. Het is vooral China die er een zooitje van maakt.

Ik ben ook niet bang dat we opzettelijk extra veel afval gaan dumpen, maar des de meer kans je op collisies hebt des de risicovoller. Ben ook echt niet bang dat SpaceX niet weet hoe ze een satelliet de ruimte in brengen, ben wel bang dat we ooit eens een human error hebben of dat er zo'n stuk ruimteafval die we niet kunnen tracken de boel sloopt.

Als een stuk afval een satelliet raakt creëert dit nog meer projectielen die door de ruimte heen schieten. Dit kan dan de volgende satelliet raken met gevolg dat als een domino effect de hele boel kapot gaat en we dus in het ergste geval niet meer deze planeet kunnen verlaten. (Alle vessels zouden simpelweg doorboord worden door de deeltjes die op hoge snelheid rond vliegen, alsof het kogels zijn)

[Reactie gewijzigd door smiba op 22 juli 2024 21:33]

[StGermain]

Dat heet het Kessler Syndroom. Als het gebeurt zitten we vast maar ook veilig voor een alien invasion

[svenk91]

U denkt dat een complete infrastructuur op aarde aanleggen beter is voor het milieu? Dan zit je er toch gigantisch naast. Dat gebruikt enorm veel meer materiaal, om over de verstoring van ecosystemen voor de aanleg maar te zwijgen.

Daarnaast zit Afrika zeer zeker te springen om snel internet. Het is de enige manier op termijn om de bevolking mee te laten komen kwa onderwijs en ontwikkeling, maar ook bijv. voor toegang tot financiële systemen en efficiëntere agricultuur.

[misterbennie]

Ik zou de definitie van Whataboutism nog eens doornemen.

Er wordt gesteld dat het meest spelerij is wat dat in de ruimte hangt. Integendeel dus.

En wat het aanleggen van een infrastructuur betreft, ja dat is mogelijk tegen 100-1000x de prijs wat het nu kost. Dat willen/kunnen de afnemers niet betalen.

[Verwijderd]

Als 1 van een voorgaande serie de controle verliest kan je het een ongeluk noemen.

Als 2 van de 2 van je nieuwe type raket in stukken ongecontroleerd terugkeren richting Aarde, begin ik het geen ongeluk meer te noemen. Mochten de 3e en/of 4e raket (komende paar maanden) weer zulke gevolgen hebben, dan zou ik het grove nalatigheid of zelfs opzet noemen.

[Blokker_1999]

Dus het feit dat SpaceX 3 prototypes van starship achter elkaar heeft laten ploffen was ook by design? In tegenstelling tot wat velen denken is het lanceren van raketten nog altijd geen bandwerk. Het is nog maar de tweede keer dat een Lange Mars 5B wordt gelanceerd door China, kan goed zijn dat er nog fouten inzitten of dat er bepaalde elementen zijn waar ze simpelweg veel minder ver in staan dan de Russen, Amerikanen, ESA, ...

[RJG-223]

Dus het feit dat SpaceX 3 prototypes van starship achter elkaar heeft laten ploffen was ook by design? In tegenstelling tot wat velen denken is het lanceren van raketten nog altijd geen bandwerk. Het is nog maar de tweede keer dat een Lange Mars 5B wordt gelanceerd door China, kan goed zijn dat er nog fouten inzitten of dat er bepaalde elementen zijn waar ze simpelweg veel minder ver in staan dan de Russen, Amerikanen, ESA, ...

Een raket die met de buik naar beneden aan het vallen is op het laatste moment rechtop zetten, en dan zacht laten landen, is wel van een heel andere orde dan de baan van een raket om de aarde beïnvloeden. Dat is echt niet te vergelijken. Ze kunnen prima zorgen dat het ruimtestation in precies de goede baan komt. Dan moet het niet heel veel moeilijker zijn om de raket daarna óók in de goede baan te laten uitkomen, zodat ie netjes in de zee plonst. Als ze fouten gemaakt hebben, dan lijkt het me dat het wel heel elementaire fouten zijn.

Of ze hebben aan dit probleem gewoon geen aandacht willen besteden, omdat ze te veel haast hadden met het af krijgen van de raket, en van het ruimtestation. Zeg maar een domme managementsbeslissing, van managers of politici die niet begrijpen wat de gevolgen zijn van hun beslissingen. Dat gecombineerd met een (projekt?)cultuur waar het waarschijnlijk niet toegestaan is om beslissingen van hogerop ter discussie te stellen...

[KongFuFish007]

Er moet in internationaal verband afspraken worden gemaakt om het ruimte afval terug te dringen. Wellicht kan de VN hier een rol in spelen, de UNOOSA, United Nations Office for Outer Space Affairs. UNOOSA is oorspronkelijk opgericht om afspraken tussen landen te maken dat er geen ruimtewapens de lucht in mogen worden geschoten.

[Blokker_1999]

Alleen blijft het zelfs dan op vrijwillige basis. Er is geen enkele international organisatie die landen kan dwingen om iets te doen.

[smolders2007]

Waarom is er geen oplossing te bedenken die op aarde reeds lang voor de consument is bedacht? Als je afval hebt dan wordt dat door een bedrijf opgehaald en betaald de vervuiler voor het aangeleverde afval.

Jammer gebeurd dat nog niet overal en zijn er genoeg bedrijven en overheden die zijn gevrijwaard van de kosten of er zich niets van aan trekken.

[Verwijderd]

Helaas is ruimteafval opruimen nog zo eenvoudig niet. In principe is een overheid verantwoordelijk voor het ruimteafval wat onder hun verantwoordelijkheid geproduceerd wordt, maar zoals je zegt - niet iedereen trekt zich daar iets van aan.

[RJG-223]

Waarom is er geen oplossing te bedenken die op aarde reeds lang voor de consument is bedacht? Als je afval hebt dan wordt dat door een bedrijf opgehaald en betaald de vervuiler voor het aangeleverde afval.

Er zijn ook zat mensen die, als ze onderweg zijn, afval gewoon op straat gooien, of uit het autoraampje. Al is het alleen al een peuk. Ondanks het feit dat er voldoende alternatieven zijn...

En dan heb ik het nog niet over de mensen die niet voor hun afval willen betalen, en het daarom maar ergens dumpen.

[JUST_me]

Er is voor piloten zelfs een speciale waarschuwing uitgegaan;

"AIRCRAFT ARE ADVISED THAT A POTENTIAL HAZARD MAY OCCUR DUE TO
REENTRY OF LARGE SPACE OBJECT CZ-5B INTO THE EARTHS ATMOSPHERE.
ESTIMATIONS ABOUT LOCATION OF REENTRY WILL VARY SIGNIFICANTLY UNTIL
LAST HOURS. UPDATES CAN BE MONITORED VIA WWW.EUSST.EU."

Hoe dan?!??!

Wat er nu gaande is in de ruimtevaart is van de zotte. Als vergelijk, de luchtvaart (gebruikt hetzelfde luchtruim als de ruimtevaart!) is mega streng gereguleerd. Alles wordt gedaan om een kans op een fataal ongeluk op 1x10-9 te houden. Daarom is de luchtvaart de veiligste manier van transport.

Maar! Als de ruimtevaart er bij komt kijken, dan worden de regels ineens wat minder streng. In gebieden bij Cape Canaveral wordt door de FAA ineens een kans van 1x10-6 acceptabel geacht en soms zelf stukken met 1x10-4! Waar je met een commercieel toestel gewoon doorheen gedirigeerd wordt. Dat is een kans van 1000-100000x groter dan normaal op een ongeluk. Waar we in de luchtvaart al decennia werken aan een veilige track record, wordt het omwille van de ruimtevaart ineens losgelaten. Bij een lancering vanuit California worden enorme gebieden ineens warning areas. Gebieden zo groot als meerdere staten. Als er een lancering mislukt, wordt een gebied afgesloten en moeten alle toestellen zo snel als mogelijk landen. Het is niet een auto die je ff langs de weg zet. Er vliegen daar op dat moment tienduizenden mensen.

Vooruitgang, prachtig. Ruimtevaart, echt super. Maar laten we het wel veilig doen!

[Blokker_1999]

Er vliegen dagelijks meer vliegtuigen door het wereldwijde luchtruim dan dat er in totaal raketten naar de ruimte zijn gelanceerd. Dat het luchtverkeer veiliger is, is dan ook voor een groot deel te danken aan de enorme hoeveelheid ervaring die we ermee hebben. Bij raketten is dat niet het geval. Niet alleen worden de meeste raketten slechts 1 keer gebruikt, de meeste modellen zien ook maar hoogstens enkele honderden lanceringen voordat ze alweer opgevolgd worden.

[wildhagen]

Gevolg: de rakettrap tuimelt door de ruimte en gevreesd wordt dat ie in stukken op bewoonde gebieden terechtkomt.

Uiteindelijk is dat niet gebeurd. De restanten van de Long March 5B zijn uiteindelijk om 04:24 Nederlandse tijd teruggekeerd en gecrashed in de Indische Oceaan, ten zuidwesten van India en Sri Lanka, en ten westen van de Malediven.

Om precies te zijn op 72,47 graden oosterlengte en 2,65 graden noorderbreedte: https://goo.gl/maps/HcM2dLG9kAaMSg2s7

[Bruin Poeper]

Helemaal niets van waar. Die raket draait nog steeds rond de aarde. Kijk zelf maar.
http://stuffin.space/?intldes=2021-035B&search=2021-035B

[Znorkus]

Da's een oud model, badmuts :-)

[Cheetah_777]

China mag niet meewerken aan het ISS vanwege regeltjes vanuit de USA. Vandaar dat ze hun eigen ruimtestation nu bouwen. Re-entry gebeurt ook bij lanceringen van andere landen en ook daarbij komt er nogal eens het een en ander ongecontroleerd naar beneden. Dit probleem gaat niet zomaar opgelost worden.

[litebyte]

Ze werken er niet alleen niet aan mee, ze hebben straks ook het enige ruimtestation. Het ISS is over enkele jaren afgeschreven.

Dan kan het maar zo zijn dat China straks bepaald dat de VS niet mag meewerken aan (int.)ruimteonderzoek vanuit een Chinees ruimtestation.