De gamekamer van Elmar Wenners, op Tweakers bekend als chaozz, is anders dan andere. Behalve met een moderne PlayStation 4 staat de kamer vol met oude consoles uit de jaren tachtig en negentig. Elmar heeft een passie voor retrocomputers en -gaming, en koestert met name de Commodore 64, waarvan hij tal van verschillende modellen heeft verzameld. Hij heeft ook een populaire Tweakblog over dit onderwerp, evenals een Engelstalig YouTube-kanaal.
In 2017 namen we een kijkje bij Elmar thuis voor een interview in Tweakers Magazine. Inmiddels is Elmar verhuisd en is er flink wat veranderd. De gamekamer werd na een verhuizing een gamezolder en de collectie is flink uitgebreid. Dit artikel bestaat uit twee delen; het interview van enkele jaren geleden, gevolgd door een aanvulling over de stand van zaken.
Je hebt iets met retrocomputers en -gaming. Waar komt deze passie vandaan?
"Begin jaren tachtig kocht mijn vader een homecomputer, een Commodore 64. Er ging een wereld voor me open. Daarmee kon je ineens spelletjes spelen op je tv, maar ook zelf programmeren. De computer stond al snel op mijn kamer, waarna de pokes en peeks om m'n oren vlogen. Achteraf gezien kun je stellen dat deze vroege interesse in computers ertoe heeft geleid dat ik uiteindelijk in de ict ben gaan werken en dat geldt vermoedelijk voor een hele generatie."
Speel je nog steeds oude games?
"Ja, al gaat dat met vlagen. Ik vind gameplay belangrijker dan moderne graphics. Sommige typen spellen bestaan simpelweg niet meer en dat vind ik jammer. In onze gamekamer staat een tv waarop verschillende spelcomputers zijn aangesloten. Naast een PlayStation 4 staan er onder andere een Atari 2600, een Sega Megadrive, de eerste en tweede generatie Xbox, en een NES."
'Ik vind gameplay belangrijker dan moderne graphics'
"Mijn recentste aankoop is overigens een oude Pentium II-pc, speciaal voor DOS-games. Deze zijn toch minder goed speelbaar in een DOS-box op een moderne Windows-computer. Tegelijk zijn deze oude computers uit het Windows 95- en 98-tijdperk tegenwoordig lastig te vinden, maar ik heb een advertentie op V&A geplaatst en een medetweaker hielp mij aan een oude Compaq-pc. Ik heb daar vervolgens een ssd ingezet en nu is hij stil en snel."
Je repareert en modt ook oude computers. Wat vind je daar leuk aan?
"Ik heb geen elektronische achtergrond, maar juist daarom is het voor mij een soort ontdekkingstocht. Ik ben geen kenner, maar door te experimenteren heb ik intussen veel geleerd, bijvoorbeeld over weerstandjes en condensatoren. Dat kost wel veel tijd, omdat je diverse technische documenten moet doornemen, maar als het uiteindelijk lukt, haal ik daar veel voldoening uit. Bijvoorbeeld als ik een oude computer weer werkend kan krijgen, zoals laatst een Commodore PET CBM 301 die niets meer deed."
Elmar Wenners
Nickname
chaozz
Hobby
Verzamelen van retrogaminghard- en software
Geboortedatum
18-10-1977
Op Tweakers sinds
25 juni 2000
Favoriete onderdelen T.net
Hoofdpagina voor nieuws, V&A
Beroep
Ict'er
YouTube
RetroGameCouch
Tweakblog
retrogamecouch.tweakblogs.net
Website
chaozz.nl
Hoe kom je aan die oude hardware? Speur je continu rommelmarkten en Marktplaats af?
"Ja, ik ga zeker rommelmarkten af. De kans is klein dat je echt iets bijzonders vindt, maar soms heb je geluk. Ik vind meestal wel iets, al is het maar een joystick. Mensen weten vaak niet wat het is, behalve dat het oud is, dus kun je voor twee euro een complete Sinclair Spectrum op de kop tikken. Ik ga ook naar retrogamebeurzen. Daar weten mensen de waarde wel goed te schatten, maar als je dezelfde passie deelt, geven ze het ook graag voor wat minder mee. Verder heb ik allerlei zoekopdrachten uitstaan op Marktplaats en ben ik actief in relevante Facebook-groepen. Dat is overigens het enige waarvoor ik Facebook gebruik; verder heb ik er helemaal niets mee."
Veel mensen begrijpen zo'n verzameling van stokoude computers niet. Hoe leg je dat thuis uit, zonder dat er scheve gezichten over geld ontstaan?
"Het is een heel persoonlijk gevoel van nostalgie, dus voor veel mensen is het inderdaad lastig uit te leggen. Ik heb net bijvoorbeeld twintig euro uitgegeven voor een oud Xbox-spel en een echt bijzondere retrocomputer kan zo een paar honderd euro kosten. Daarvoor heb ik een zogenaamde speelrekening geopend. Daarin komen wat inkomsten van AdWords, uit websites en online games die ik heb, en van mijn YouTube-kanaal. Ik hoef niet het beste van het beste te hebben en geef niet klakkeloos geld uit. Ik koop bijvoorbeeld geen HDMI-adapter als composiet ook voldoet. Als ik echter iets uitgeef, doe ik dat dus vanaf mijn speelrekening, zodat het niet ten koste gaat van de gezinsrekening."
Wat reparaties en modificaties betreft, wat was je bijzonderste project?
"Ik heb een Commodore 64 nagebouwd op basis van een Rasberry Pi Zero en die, compleet met scherm, in een originele C64-behuizing gestopt. Ook het toetsenbord is erop aangesloten, evenals de joystick-poorten. Daarvoor heb ik wel wat moeten scripten, maar het was verder vooral een kwestie van solderen."
En wat was het frustrerendste project? Komt het weleens voor dat het niet lukt?
"Ik heb geprobeerd een klassieke Game Boy te voorzien van een backlight, zodat hij speelbaar zou zijn in het donker. Daarvoor moest hij helemaal uit elkaar en heb ik hem opnieuw geverfd. Ik had van te voren zwart met rode accenten in gedachten, maar het kwam letterlijk niet goed uit de verf. Na zes lagen was het nog niet mooi, dus ik was er ontevreden over. De achtergrondverlichting zelf was overigens wel gelukt."
Je hebt een mooie collectie oude computers met een aantal echt bijzondere exemplaren, zoals de allereerste Commodore 64 die hier nooit uitgebracht is, en de SX-64, een draagbare versie compleet met handvat en ingebouwd scherm. Denk je dat deze over tientallen jaren veel waard zijn?
"Dat denk ik eerlijk gezegd niet. Economisch gezien is de waarde nul. Vraag en aanbod worden volledig bepaald door nostalgische gevoelens. Mijn generatie hecht nog wel waarde aan deze spullen, maar mijn kinderen en hun toekomstige kinderen zal het allemaal niets meer zeggen."
Tegenwoordig kun je emulators van oude computers en consoles vanuit je browser draaien en er worden nieuwe minicomputers uitgebracht die in feite ook emulators zijn. Spreken dergelijke ontwikkelingen jou aan of houd je het liever bij het origineel?
'Er gaat niets boven het echte product'
"Ik vind emulatie prachtig voor het testen van dingen en ik snap ook dat het ideaal is voor mensen die niet de luxe hebben om fysieke hard- en software te kopen, maar uiteindelijk vind ik het een slap aftreksel van het origineel. Het is niet hetzelfde en het voelt niet hetzelfde aan. Het is toch een beetje romantiek, dus voor mij gaat er niets boven het echte product."
Van 2017 naar 2021
Het is alweer vier jaar geleden dat we je interviewden voor Tweakers Magazine. Wat is er allemaal veranderd in de afgelopen jaren?
:strip_exif()/i/2004333488.jpeg?f=imagenormal)
"Ik ben begin april verhuisd en nu bezig met het inrichten van mijn retrozolder. Ik heb een garage met een grote zolder erboven, helemaal voor mezelf. Dat wordt vier bij zes meter aan retrogoodness! Er komt een lange tafel in en ook een studiohoekje voor mijn YouTube-kanaal. De grove set-up is nu klaar. Vooral met de Commodore 64-display ben ik erg content."
Je gaat er dus flink op vooruit?
"In mijn oude gamekamer moest ik steeds eerst de computer opstellen waarmee ik wilde tweaken. De rest stond dan in de opslag. Nu is het de bedoeling dat ik vijf systemen permanent opgesteld laat om te gebruiken. De rest gaat in vitrinekasten."
Hoe gaat het nu met je Commodore 64-verzameling?
"Als ik heel eerlijk ben: die blijft maar groeien. Ik heb een soort drang om elk model dat ooit is uitgekomen te verzamelen. De zoektocht gaat altijd verder. Ik heb er weer een stuk of wat bij, maar ook een aantal verkocht. Het zijn er nu 25, inclusief een aantal exemplaren voor onderdelen."
C64C of C64 II | C64 Silver Label |
C64 Australian case | C64 |
Drean C64C (Argentinië) | C64G |
Drean C64 (Argentinië) | C64 Aldi |
C64 Games System | Sigma C64 (Mexico) |
Deze modellen staan in de displaykast van chaozz.
Zit er nog een bijzonder exemplaar bij je nieuwe aanwinsten?
"Eentje heb ik overgenomen van een Nederlander uit de demoscene: Rhythm. Hij is nog steeds actief in de scene en verkocht zijn defecte childhood-Commodore 64, waar hij destijds demo's op heeft gemaakt. Hij heeft de Commodore 64 voor mij getekend met zijn demotag. Het idee is dus om die oude C64 weer werkend te krijgen en een demo of crack van hem te draaien op de machine waar hij het op heeft gemaakt. Full circle."
Heb je in de afgelopen jaren nieuwe interesses ontwikkeld op gebied van retrocomputers?
"Ik verzamel eigenlijk alles wat met retroconsoles te maken heeft. Ook oude pc's, maar dan moet ik me wel inhouden, want dat zijn ruimtevreters. Daarom beperk ik me tot systemen die ik als klein jochie heb gehad. Ook verzamel ik allerlei handhelds. Tijdens het verhuizen vond ik een handheld waarvan ik alweer was vergeten dat ik hem ooit had gekocht: de Merlin uit 1978. Die heeft elf ledjes en draait op de TMS1100, een 4bit-microcontroller van Texas Instruments. Er zijn destijds meer dan vijf miljoen exemplaren van verkocht."
'Inmiddels heb ik zo'n beetje elke gangbare console'
"Verder ben ik begonnen met Game Boys verzamelen, dus ik heb ook iedere denkbare Game Boy. Eigenlijk is het lastig om mijn verzameling te omschrijven. Inmiddels heb ik zo'n beetje elke gangbare console, ook een Nintendo 64, een SNES, een Atari, wat Sega-consoles enzovoort. Het is heel breed geworden, gewoon omdat ik dat leuk vind en zodat ik overal een videootje over kan maken."
Is het een beetje uit de hand aan het lopen?
"Toen ik bij het verhuizen geforceerd werd om alles uit de opslag te halen, ben ik wel een beetje geschrokken van hoeveel ik heb. Ik stop niet met verzamelen, maar misschien moet er hier en daar een keer wat weg. Ik heb nog altijd allemaal zoekopdrachtjes uitstaan op Marktplaats en eBay. Als je dan weer een hit krijgt, ga je toch kijken of er iets leuks en betaalbaars bij zit."
Heeft de coronacrisis het afgelopen jaar invloed gehad op je hobby?
"Ik moet zeggen dat ik de gamebeurzen mis. Twee of drie keer per jaar bezocht ik met een vriend dat soort beurzen. Bijvoorbeeld in België en Zwolle. Daar is geen digitale vervanging voor; alles gebeurt nu op Marktplaats en eBay. Dat is echt zonde; ik kan niet wachten tot dat soort beurzen weer door kunnen gaan."
Toen we je in 2017 spraken, speelde je ook op de PlayStation 4. Is die nog in gebruik of heb je wellicht een nieuwe console?
"Die is nog steeds aangesloten, maar mijn plek moet ik afstaan aan mijn oudste zoon. Die speelt er Fortnite op en dat soort ellende, maar dat is prima hoor. Ik heb ook een game-pc, een redelijke bak met een GeForce GTX 1070 Ti. Als ik moderne games wil doen, speel ik daarop."
De nieuwe gamezolder van chaozz in aanbouw
Hoe gaat het met je YouTube-kanaal?
"Ik heb de 17.000 subscribers aangetikt. Dat vind ik best goed. Ik heb ook een fulltime baan en een gezin. Dit doe ik erbij. Er zijn soms Chinese bedrijfjes die me een handheld aansmeren om te bespreken, maar in de laatste video die ik daarover heb gemaakt, geef ik ze eigenlijk een beetje een veeg uit de pan. Er staan vaak allerlei illegale roms op en software die niet legit is. Dat heeft niet mijn interesse. Liever duik ik gewoon mijn opslag in om iets leuks uit te zoeken. Mijn volgende video gaat over de Nintendo e-Reader, een onbekende maar officiële uitbreiding voor de Game Boy."
Een variant van dit artikel verscheen in 2017 in Tweakers Magazine.
Tweakers-community
Meer artikelen over projecten van tweakers en interviews met onze trouwe bezoekers vind je via de tag Tweakers Community. Wil je zelf iets bijdragen of iemand uit de community voordragen om in de schijnwerpers te zetten? Tip de redactie op het Forum.