Voor de regelmatige Tweakers-bezoeker is Sebastius, oftewel Bas Oort, geen onbekende. Hij schitterde eerder in de videoserie Gathering of the Tweakers, verzorgde de artikelenserie Hardware 112 en schrijft regelmatig Tweakblogs over zijn soldeer- en reparatieprojecten. Wij zochten hem op bij hackerspace RevSpace en vroegen hem hoe zijn reparatielust begonnen is, waar hij verder zoal mee bezig is en waarom hij het zo leuk vindt om anderen te helpen.
Je bent zeer vertrouwd met chips en printplaten. Je hebt vast een technische studie gedaan?
'Als kind wilde ik uitvinder worden'
"Nee, eigenlijk niet. Nou ja, ik heb kortstondig op de Technische Universiteit Delft gezeten voor een studie werktuigbouwkunde, maar daar ben ik mee gestopt. Ik ben toen gaan werken en heb in de avonduren de pabo gedaan, de lerarenopleiding voor het basisonderwijs. Het was niet zo dat ik van te voren had bedacht om het onderwijs in te gaan; als kind wilde ik altijd uitvinder worden. Op de TU wist ik echter al snel dat ik geen windturbines wilde ontwerpen en leek het onderwijs me interessanter."
Intussen ben je doorgestroomd en geef je nu les op het mbo. Vanwaar die stap?
"Ik heb vier jaar met veel lol in het basisonderwijs gewerkt, maar ik miste een beetje de diepgang. Je moet verschillende bordjes omhooghouden en bent op verschillende vakgebieden expert, maar ik merkte dat mijn didactisch niveau omlaagging doordat ik de wereld steeds meer met de blik van een tienjarige ging bekijken. Op een gegeven moment wilde ik iets anders. Ik geef nu les op een mbo-niveau 2-school en dat is een bijzondere doelgroep. Het betreft uitgevallen leerlingen, kinderen met leerachterstanden, anderstaligen en andere pedagogische complexiteit. Het ene moment heb je te maken met iemand die gek wordt van zijn eigen autisme, het andere met een meisje dat onprettig aangeraakt is. Er zitten negentig nationaliteiten op de school. Je helpt ze weer een completer mens te worden en hun leven op de rit te krijgen. Ze ontdekken wie ze zijn, wat ze geloven en wat ze willen. Tegelijk leer je ze vaardigheden die hen verder helpen."
:strip_exif()/i/2004260844.jpeg?f=imagegallery)
Wat voor soort werkniveau halen ze als ze uitstromen?
"Bij mbo-niveau 1 en 2 gaat het om assisterende functies. Ze werken dan meestal niet volledig zelfstandig. De arbeidsmarkt is lastig voor dergelijke functies, vandaar dat doorgroeien naar een hoger niveau gestimuleerd wordt. Niveau 3 betreft de doeners en uitvoerders, en bij niveau 4 gaat het ook om leidinggevende functies, zoals marketeer of accountmanager."
Weet je hoelang je al op Tweakers actief bent?
"Ik ben nog een Big crash 3-slachtoffer, dus van voor de tijd van mijn huidige account. Ik heb Tweakers ontdekt nadat ik Fok ontdekt had. Zoals velen begon ik als schreeuwerige noob die er allemaal niets van snapte en vervolgens werd afgestraft. De community was spijkerhard, maar wel goed voor de opvoeding. Je leert daardoor eerst na te denken voordat je spontaan iets post en om je beweringen te staven en niet zomaar wat te roepen. Ik was vooral actief in de casemodding- en elektronicahoek, waaruit ik veel inspiratie putte."
Op Tweakers ben je vooral bekend van reparaties van oude hardware en soldeerworkshops. Hoe is jouw interesse in techniek ooit begonnen?
"Iets wat absoluut geholpen heeft, is dat mijn vader ook interesse had in techniek. Vanaf dat ik een jaar of zes was, was er altijd wel een computer in huis. Dat begon met een ZX Spectrum. Verder was ik actief met technisch lego en schroefde ik met een vriendje vaak apparaten uit elkaar. We waren dan altijd verwonderd dat het apparaat het nog deed als we alles weer in elkaar hadden gezet, maar toch een handvol schroefjes overhielden."
"Als mijn vader dan een nieuwe computer kocht, werd de oude doorgeschoven, totdat mijn broertjes en ik op de HCC-dagen uiteindelijk zelf onze computers gingen kopen. Op een gegeven moment hebben we een netwerk in huis aangelegd, zodat we spelletjes tegen elkaar konden spelen. Op de HCC-dagen stuitte ik eens op de roboticagebruikersgroep en toen ging er een nieuwe wereld voor me open. Met een microcontrollerbordje kon je bijna alles maken. Op een gegeven moment ben ik hardware gaan ontwikkelen, zoals een luidspreker-demonstratiesysteem voor carhifi. Dat was best geavanceerd; je kon een radio kiezen, een versterker en uiteindelijk een luidspreker, allemaal met eigen printplaten en eigen software in toen nog Visual Basic 6!"
En wanneer begon je met solderen?
"Dat begon toen ik een jaar of tien was, met zo'n experimenteerdoos. Ik ben toen van alles aan elkaar gaan solderen, schakelingen in elkaar gaan klikken en jaren later ook gaan tekenen. Mijn 'kunde' zit in het slim combineren van stukjes die anderen ontworpen hebben."
Wat voor soldeergereedschap gebruik je?
"Ik gebruik een JBC BT-2BWA met de C245-906- en de C245-907-punten. Verder heb ik een Aoyue 852 hot-airstation en gebruik ik Stannol HS10-loodhoudend en Kristal 611 SAC-loodvrij soldeertin."
Was het repareren van elektronica een logische vervolgstap?
"Min of meer. Op een gegeven moment had ik een bijbaantje bij een reparatieafdeling van KPN, waar telefoons binnenkwamen waaraan iets defect was. Ik vond het dan leuk om de oorzaak te achterhalen. Soms was die oorzaak best triviaal. Zo was er een Siemens-telefoon met een hardwarematige bug, waarbij het metalen frame van het scherm contact maakte met het printplaatje en daardoor kortsluiting veroorzaakte. Het gevolg was dat de accu zeer snel leegliep."
"Ik ben blij dat ik in die tijd het zogenaamde repareerdenken als vaardigheid heb geleerd, want dat heeft me met veel andere reparaties geholpen. Je wilt weten waarom iets niet werkt en dat begint vaak met logisch redeneren en daarna meten. Stuk is het toch al, dus je moet het openschroeven om te controleren welk onderdeel wel en welk onderdeel niet functioneert. Het repair manifest zegt: If you can't fix it, you don't own it."
"Het inspireerde me om meer met kapotte hardware te doen. Dat had niet altijd succes. Soms kocht ik voor relatief veel geld een doos ellende, zoals oude arcadecomputers die niet meer werkten, maar zo stuitte ik bijvoorbeeld ook op een originele versie van Atari Asteroids en een Pong-kloonprintplaat. Het is leuk om die weer aan de praat te krijgen. Dat vergt soms wel wat reverse engineering en dat lukt niet altijd."
:strip_exif()/i/2004260846.jpeg?f=imagegallery)
Vind je het specifiek leuk om oude hardware weer aan de praat te krijgen of maakt het je niet uit of het oud of nieuw is?
"Oude hardware is vooral nostalgie; echt iets nuttigs kun je er niet meer mee. Ik vind het bijzonder leuk om eens rond te lopen in AwesomeSpace in Utrecht om al die oude machines te zien draaien, maar het gaat bij mij niet zover dat ik oude hardware draaiende wil houden. Ik heb er geen behoefte aan om net als vroeger een spel te laden via een cassettebandje en dan twintig minuten te wachten. Het gaat me vooral om de duurzaamheidsgedachte: niet iets weggooien dat nog van nut kan zijn en te repareren is."
Hoe vind je dat er in het algemeen met duurzaamheid op dit vlak wordt omgaan?
"Dat kan een stuk beter. Ik ben een gekke Apple-gebruiker, want ik vind het een klotemerk vanuit de duurzaamheidsgedachte. Veel Apple-producten zijn niet of nauwelijks zelf te repareren. Een laptop hoeft voor mij niet drie millimeter dunner en ik wil met liefde Apple veel geld geven om reparaties mogelijk te maken. Laat me mijn eigen scherm vervangen. Ik vind het zoveel leuker als we weer mede-eigenaar zijn in plaats van alleen maar consument. Er wordt alleen naar de economische levensduur gekeken en niet: hoe maak ik nu iets dat geld oplevert en ook voor de klant een prettige ervaring is? Hetzelfde geldt overigens voor een bedrijf als Amazon, dat retourtjes simpelweg weggooit omdat ze minder goed te verkopen zijn."
"We schrijven hardware te snel af. Vroeger kreeg mijn desktop elk jaar een upgrade, maar tegenwoordig doe ik gemiddeld vijf tot zes jaar met een machine. Dan wil ik wel iets snellers, maar is hij nog steeds niet volledig afgeschreven. Een machine van tien jaar oud is voor veel mensen nog steeds prima te gebruiken. Een oude laptop die nog relatief recent is, geef ik liever cadeau aan iemand dan dat ik hem weggooi. Zo heb ik eens een oude MacBook aan een student gegeven die iets grafisch ging doen."
:strip_exif()/i/2004260848.jpeg?f=imagearticlefull)
Je hebt een tijdje de rubriek Hardware 101 verzorgd, waarin je verslag deed van je reparatieavonturen, net als in je Tweakblogs. Schrijf je nog steeds vaak?
"In de periode 2015 tot 2017 zat ik in de piek van mijn reparatieavonturen, waar ik ook regelmatig over schreef. Zo had ik voor de lol een kapotte Mac gekocht en probeerde ik die te repareren. Naar aanleiding daarvan werd me gevraagd om de rubriek Hardware 112 starten en op de frontpage te schrijven over mijn projecten. Dat was erg leuk, maar achteraf gezien kwam het net op een verkeerd moment en had ik mezelf veel te veel werk op de hals gehaald. Daardoor bleef het beperkt tot een aantal afleveringen."
"Momenteel schrijf ik meer over solderen in Tweakblogs en plaats ik daar ook mijn video's. Overigens vind ik dat de Tweakblogs bij Tweakers een beetje een ondergeschoven kindje zijn. Dat is zonde. Het is zo'n leuk medium, maar de gebruikte code is oud, er wordt niets meer aan ontwikkeld en de exposure is beperkt. Het voelt nu archaïsch aan; wie het meest schrijft, komt bovenaan en je moet daardoor eerst door veel bagger heen. Dat maakt het lastig om een verhaal te vertellen. Er is denk ik een veel groter publiek voor en dus veel meer mee te doen. Het is wel goed dat blogs nu af en toe worden meegenomen in de Community Update-reeks, met verwijzingen naar interessante content van de community."
Sebastian (Bas) Oort
Nickname
Sebastius
Herkomst nickname
Een godsdienstwerkstuk op de middelbare school
Hobby's
Knutselen met vooral elektronica, boulderen, koken
Geboortedatum
29 januari 1982 (stuur me gerust veel en grote cadeaus!)
Op Tweakers sinds
2000 ergens (BC3-victim!)
Favoriete onderdelen T.net
Frontpage, tweakblogs, elektronicaforum
Studie
Pabo
Beroep
Docent rekenen en opleidingsontwikkelaar in het mbo
Smartphone
iPhone 8
Computer
Saaie i5-zelfbouw en een MacBook Pro 2015 (beste generatie MacBooks)
Gameconsole
Oculus Quest en Nintendo Switch
Favoriete games
Command & Conquer Remastered, Beatsaber
Camera
Smartphone en een Andonstar 407-microscoop
Tablet
iPad en een Kobo-e-reader
Favoriete microcontroller
ESP32
Smartwatch
Defecte Apple Watch, onreparabel, dus ik heb geen smartwatch meer
Domotica
Trådfri, voorheen eigen bouwsels met ESP8266
YouTube
Sebastian Oort
Tweakblog
knutselblog.tweakblogs.net
Website
Revspace.nl, de hackerspace waar ik vaak kom en ook projectlogs bijhoud
We zitten hier in RevSpace bij Den Haag, waar je bestuurslid bent en vaak aanwezig bent. Kun je vertellen wat voor plek dit is, hoe het is ontstaan en waarom je hier graag komt?
"RevSpace is een hackerspace of makerspace, waar deelnemers op ieder moment dat ze dat willen, terechtkunnen om te werken aan technische projecten, samen of alleen. We hebben afgelopen januari ons tienjarig jubileum gevierd. RevSpace is begonnen na HAR 2009, een groot kampeerevenement voor en door hackers, door een groep kennissen die een hackerspace in de regio wilde opzetten. Een handjevol deelnemers is toen begonnen met een kantoortje ergens achter. We zitten nu op onze derde locatie en we hebben zo'n 130 deelnemers. Van de contributie betalen we de huur en andere kosten en wat overblijft, investeren we bijvoorbeeld in gereedschap. Doordat we collectief inkopen, is het bijvoorbeeld relatief goedkoop om hier een 3d-printer te gebruiken. En het is nog gezellig ook, want je zit hier met gelijkgestemden die allemaal iets met techniek hebben."
Werken jullie ook samen met andere spaces?
"Zeker, maar niet op bestuurlijk niveau. Eens in de vier jaar hebben we een groot zomerkamp in Nederland en tussendoor nog wat kleine en grote evenementen, zoals lezingen en bijvoorbeeld het event Hackerhotel. Een tijdje terug hebben we met Hack42, de hackerspace uit Arnhem, een hoogoven gebouwd. Je ziet veel deelnemers van spaces ook andere spaces bezoeken en ook daar meewerken aan gave projecten.
Wat zijn grotere projecten waar jij je mee bezighoudt?
Voor SHA2017 was ik co-lead van het badge-team en hebben we een badge gemaakt die bestond uit een zelf ontworpen pcb met een ESP32-microcontroller en een e-inkscherm [zie de foto bovenaan]. Dat was een enorm project met ruim vierduizend bordjes waarvan we op de valreep zo'n tweeduizend stuks moesten repareren. Dat was alleen mogelijk met heel veel vrijwilligers, maar uiteindelijk hadden we voor alle bezoekers een onwijs gaaf kado: een badge met e-inkscherm, dus bruikbaar in de felle zon, met een zelfontwikkelde appstore, de hatchery, en je kon het hele ding programmeren in Python. Het was een geweldige ervaring. Dit jaar hebben we de HackerHotel-badge verzorgd, wat een mixed-reality-escaperoom is geworden in de vorm van een Egyptische kat. En intussen zijn we langzaam begonnen met het ontwerp voor het volgende grote hackercamp: MCH2021."
En waar hou jij je hier vooral mee bezig?
"Als bestuur starten we initiatieven om de space te verbeteren, schrijven we nieuwe mensen in en hebben we contact met verhuurders. Verder is het vooral een ondersteunende rol en houden we bijvoorbeeld in de gaten wanneer iets op is. Praktisch alles wat je nodig kunt hebben, is hier beschikbaar en wat er niet is, kunnen we eventueel bestellen. We hebben bijvoorbeeld acht verschillende ovens, van een voor pizza's tot en met ovens voor keramiek, metaal, drogen en solderen. In de afgelopen maanden zijn we vooral bezig geweest om de space coronaproof te maken, dus samen met deelnemers spatschermen ophangen en vloermarkering aanbrengen."
Tegenwoordig stream je via Twitch live soldeerworkshops. Waarom?
"Het zat al langer in m'n hoofd om meer te doen met solderen. Veel mensen vinden microsolderen best eng. Het is klein en priegelig en je fouten hebben direct gevolgen. Het mooie is dat we nu de techniek hebben om te laten zien wat de natuurkunde is achter het solderen, zoals capillaire krachten. Als je dat hebt gezien, dan snap je wat er gebeurt. En als je dan ziet dat ik dat doe met een oude soldeerbout, dan kun jij het ook."
:strip_exif()/i/2004260928.jpeg?f=imagegallery)
In je video's gebruik je verschillende camera's. Hoe heb je dat aangepakt?
"Mensen zien mij pratend in beeld en soms ook nog een weergave met een iets grotere hoek, zodat mijn soldeermat en het product zelf te zien zijn. Centraal staat echter een microscopische weergave, waardoor je bijzonder goed zicht hebt. Die microscoop heb ik gekocht om zelf via die vergrote weergave beter te kunnen zien wat ik aan het doen ben, wat het solderen een stukje gemakkelijker maakt. Hij hangt aan mijn computer, zodat ik het beeld ook kan laten zien. Ik gebruik het opensourceprogramma OBS om verschillende streams weer te geven. Omdat het live is, kondig ik het tegenwoordig van te voren aan via Twitter en mijn tweakblog."
Waarom is het eigenlijk live?
"Dat komt denk ik een beetje door mijn achtergrond in het onderwijs. Ik ben beter met een publiek dat vragen stelt. Je denkt dan kritisch na over wat je aan het doen bent en je bent meer meta bezig dan dat je op de automatische piloot werkt. Bovendien is het live vragen stellen heel leuk. Ik kan meteen iets demonstreren op basis van een vraag. Ik ben sowieso meer van de workshops dan van lezingen. Gaandeweg komen mensen met opmerkingen: waarom ik nog loodhoudend tin gebruikte bijvoorbeeld. In een volgende sessie heb ik dat meteen meegenomen en gedemonstreerd hoe loodvrij solderen werkt."
Wat elektronica betreft: hoe zie je de markt? Iedereen bestelt massaal adapters en andere hulpmiddelen in China, terwijl je een probleem misschien ook zelf kunt oplossen.
"Wat de vorige economische crisis goed heeft gedaan, is dat er meer makers zijn ontstaan. Meer mensen zijn thuis aan het prutsen geslagen, ook omdat er simpelweg minder te besteden was. Je kunt niet oneindig consumeren. Dat moet ook een beetje bij je passen natuurlijk, maar door zelf iets op te lossen kun je je innerlijke hacker activeren. Je bezit niet alleen een apparaat, maar ook het proces en de werking ervan. Je kunt dingen bereiken die je niet bij AliExpress kunt kopen."
Dit artikel verscheen in september 2020 in Tweakers Magazine.
Tweakers-community
Meer artikelen over projecten van tweakers en interviews met onze trouwe bezoekers vind je via de tag Tweakers Community. Wil je zelf iets bijdragen, of iemand uit de community voordragen om in de schijnwerpers te zetten? Tip de redactie op het Forum.
:strip_icc():strip_exif()/i/2004510184.jpeg?f=fpa_thumb)
:strip_icc():strip_exif()/i/2004366130.jpeg?f=fpa_thumb)
:strip_icc():strip_exif()/i/2004277934.jpeg?f=fpa_thumb)
:strip_icc():strip_exif()/i/2003711776.jpeg?f=fpa_thumb)
:strip_icc():strip_exif()/i/2003854426.jpeg?f=fpa_thumb)
:strip_icc():strip_exif()/i/2003785710.jpeg?f=fpa_thumb)
:strip_icc():strip_exif()/i/2003801088.jpeg?f=fpa_thumb)
:strip_icc():strip_exif()/i/2003785700.jpeg?f=fpa_thumb)
:strip_icc():strip_exif()/i/2003785536.jpeg?f=fpa_thumb)
:strip_icc():strip_exif()/i/2003769400.jpeg?f=fpa_thumb)
:strip_icc():strip_exif()/i/2003710472.jpeg?f=fpa_thumb)
:strip_icc():strip_exif()/i/2003747370.jpeg?f=fpa_thumb)
:strip_icc():strip_exif()/i/2003712010.jpeg?f=fpa_thumb)
:strip_icc():strip_exif()/i/2003711714.jpeg?f=fpa_thumb)
:strip_exif()/u/12601/cat_matrix2.gif?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/164707/lync_small_icon.jpg?f=community){kind=icon}
/u/554397/crop5a569702c0a5f_cropped.png?f=community){kind=small}
/u/340881/illuavatar_little.png?f=community){kind=avatar}
:strip_icc():strip_exif()/u/373221/crop5f392a2b27fc7_cropped.jpeg?f=community){kind=small}
/u/601278/muse_the_second_law.png?f=community){kind=small}
De foto's waren gered!
/u/322053/wit.png?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/285051/teaglass_tweakers.jpg?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/215031/crop5db1d4fe1001f_cropped.jpeg?f=community){kind=small}
/u/179781/tweaker%2520avatar.png?f=community){kind=avatar}
/u/2801/crop5ccb23f820755.png?f=community){kind=small}
Mag niet meer, en bovendien is er geen beginnen meer aan.
/u/472627/crop5c83fe498b36e_cropped.png?f=community){kind=small}
Ik herinner me posts op het forum waar men klaagde over de newbies die wij toen waren en dat ze maar moesten leren te zoeken en zelfredzaam te worden. Ik denk dat het niet iets is wat nu een probleem is en toen niet :strip_icc():strip_exif()/u/419329/crop5ec4ed180da6e_cropped.jpeg?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/46220/crop65bbfebcb2e46_cropped.jpg?f=community){kind=small}
.