Hardware 112

Een opgevoerde HP Vectra 386

Review

Op Tweakers zijn veel bijdragen van communityleden te vinden. Het bekendst zijn natuurlijk de reacties onder artikelen en de productreviews, maar ook de Tweakblogs bevatten soms echte pareltjes. Meer dan eens komen die pareltjes van tweaker sebastius, die op zijn 'knutselblog' laat zien hoe je oude, defecte hardware weer tot leven kunt wekken met behulp van wat gezond verstand, geduld, technische kennis en een soldeerbout.

Omdat de reparatieposts van sebastius zo goed worden ontvangen, hebben we hem gevraagd of hij af en toe een vergelijkbare post voor de frontpage wil schrijven. Dit zag hij gelukkig helemaal zitten en vandaag kun je een nieuwe editie lezen, over de wedergeboorte van een stokoude HP Vectra 386/25n.

Pimp my 386

Door sebastius

De vaart begint in de 112-reeks te komen. Meer tweakers melden toffe projecten aan waar ik graag aan meewerk. Deze keer gaan we een stukje terug in de tijd.

"Een iets andersoortig probleem, mogelijk niet echt een reparatie, maar wel iets waarbij ik de kennis van sebastius zou kunnen gebruiken: ik heb hier een stokoude pc, een HP Vectra 386/25n uit 1993, destijds tweedehands gekregen. Het is letterlijk mijn allereerste pc, waarop ik Qbasic leerde programmeren, en om die reden best dierbaar. Hij staat nu echter zo'n achttien jaar uit en ik durf hem niet meer te starten. Op GoT en websites over oude hardware wordt gewaarschuwd om oud spul niet zomaar in te pluggen en aan te zetten, omdat de kans groot is dat de oude voeding schade aan de rest van de pc toebrengt. Nu heb ik er niet genoeg verstand van om de cruciale onderdelen na te kijken en slecht geworden onderdelen te vervangen. Gespecialiseerde bedrijven zijn ontzettend duur en dit is toch een project zoals veel Tweakers nog hebben staan?"

Het is toch absoluut zonde als iemand z’n eigen allereerste computer niet meer in het stopcontact durft te steken?

Het doel is duidelijk, die pc moet weer gaan werken.

Risico’s van retro

Retrohardware is ontzettend leuk om mee aan de slag te gaan. Het is toegankelijke techniek, er worden nog normale schroeven gebruikt en soldeerwerk is ook vaak relatief eenvoudig. Je krijgt wel te maken met risico’s als je met oude hardware - pc’s, spelcomputers, enzovoort - aan de slag gaat.

Batterijen en condensators

Aan de top staan wat mij betreft de lekkende batterijen. Het meest frustrerende is dat het vaak te voorkomen is. Wat is er aan de hand? Veel computers van na ongeveer 1980 hebben een batterij voor diverse zaken, meestal om de klok bij te houden. Het probleem is dat deze batterijen vaak nooit weggehaald zijn en omdat de computer trouw stroom bleef trekken, was die cel op een gegeven moment leeg. Zodra de batterij leeg is, gaan de chemische reacties zich anders gedragen, ze vallen de behuizing aan. Een batterij gaat lekken en de troep komt eruit.

Dat resulteert in flinke schade aan metalen en componenten. Een ernstiger gevolg kan zijn dat de batterij spectaculair uit elkaar klapt. Vooral de lithiumcellen in de oude Macintosh hebben daar last van. Dan zit ineens je halve machine onder corrosief zuur. Je snapt dat restauratie dan een bijna onmogelijke klus is. Koop je retrohardware? Trek altijd de kap eraf voordat je het aanschaft of in ieder geval voordat je het ding aanzet.

De condensators in een pc hebben diverse functies. Specifiek bij retro heb je kans dat ze uitdrogen. Dan hebben ze minder capaciteit en erger nog: de weerstand neemt toe. Een hogere weerstand betekent meer warmte in de condensator, waardoor het resterende elektrolyt sneller verdampt en in gas overgaat, waardoor hij sneller zal exploderen. Spectaculair is het wel, zowel voor het zicht als voor je portemonnee.

Oude voedingen moet je nooit zomaar aansluiten. Dit geldt vooral voor pre-1975-hardware, buizenradio’s bijvoorbeeld. Bij een pc is het nuttig om even het moederbord en de drives los te koppelen en de voeding los te testen en door te meten. Je kunt dan testen of alle spanningen nog steeds zijn wat ze volgens de sticker moeten zijn.

Overigens kunnen condensators ook subtiel lekken. Het is bijna onzichtbaar, maar ondertussen vreet die troep wel je spoortjes, via’s en componenten weg. Ik heb bij een Mac SE30 gehad dat er een ramchip intern was aangetast door dit spul. Van buiten niets zichtbaar. Lekker dan!

Harde schijven en diskdrives

De derde categorie is niet zozeer destructief als hierboven, maar toch een risico om op te letten. De meeste harde schijven die al jaren stilstaan zullen niet meer werken. De olie is verhard in de lagers, de schijf kan niet meer op eigen kracht gaan draaien, de koppen willen niet meer zonder schade over de plaat gaan, enzovoort. Houdt er rekening mee dat een harddisk in principe verloren is, tenzij je veel geluk hebt. De diskdrives hebben vergelijkbare problemen. Ze zijn niet schoon opgeborgen, dus de leeskoppen kunnen/zullen vuil zijn, en de snaren verdrogen. Allemaal zaken die op te lossen dan wel te vervangen zijn.

De patiënt op tafel, operatie Pacemaker

Zo kwam het beestje binnen: oud, viezig en met de diskdrive los. Na de voeding even een korte inspectie gegeven te hebben - de machine was nog niet zo oud dat ik echte voorzorgsmaatregelen nam - was het tijd om alles te starten. Logisch dat we fouten zien, maar dan nog, dit is al winst: er was beeld. Dat betekent dat veel van het systeem gewoon werkte. Een grove aanname over de getoonde codes: klok niet ingesteld, want batterij leeg; keyboard error, want ik was aan het rommelen; harddisk error, want stuk. Dit zijn namelijk de meest voorkomende fouten.

Als eerste heb ik de batterij bekeken. Wat onwijs fijn is en deze klus enorm heeft vergemakkelijkt is dat dit batterijtje niet op het moederbord zit, maar als losse, goed ingepakte module met klittenband vastzit in de behuizing. Een simpel batterijtje van eBay bood uitkomst. Ik heb de bestaande kabel gebruikt en de boel netjes aan elkaar gesoldeerd. Een beetje krimpkous ter afwerking en we waren klaar.

Het bios bleek prima y2k-compatibel te zijn - ken je die stress/hype nog? - en de klok liep weer prima mee, ook als de machine uitstond. In principe is een werkende klokbatterij niet essentieel. Je kunt een machine prima starten zonder; in het ergste geval krijg je een foutmelding. Berg je een oud apparaat op, knip de batterij er dan in ieder geval uit. Je voorkomt schade waar je anders spijt van zou krijgen.

Harddisk dood? Upgrade mogelijk!

De oude schijf bleek overleden. Hij ging nog wel draaien, maar gaf verder geen sjoege. Ook via een usb-pata-omzetter kon ik hem niet uitlezen, helaas voor de eerste QBasic-werkstukjes van de eigenaar. Er zat oorspronkelijk een 52MB-harddisk in. Repareren is wat mij betreft ondoenlijk en vooral onnodig. Tijd voor iets tofs.

Er bestaan, voornamelijk voor industriële toepassingen, flashdrives voor pata. Tegenwoordig heb je mooie sata-harddisks, toen hadden we pata: een brede kabel met heel veel pennetjes. Eigenlijk gaan we dus een soort ssd inbouwen in onze 386.

Zoals je kunt zien hebben we voor 256MB gekozen. Een leuk getal en ook nog groot genoeg voor DOS, Windows 3.11 en een flinke berg spellen. En hij paste in het budget. Ze zijn ook groter te krijgen, maar bedenk wel dat er voor DOS een maximale diskgrootte geldt en soms ook voor de hardware.

Deze drive werd automatisch gedetecteerd door het bios en goed ingesteld, maar voor oudere computers is het aan te raden on de instellingen even online op te zoeken. Je zoekt een tabel met sectors, heads, cylinders, enzovoort. Ook moet je, voordat ik het vergeet te zeggen, de master/slave jumper kiezen. Is het de eerste drive op de kabel, dan kies je master. Wil je een tweede drive, dan kies je slave. Zo had je op één ide-bus maar liefst twee schijven. Nieuwere pc’s hadden op een gegeven moment twee bussen; je kon ze ook zelf toevoegen. Sommige geluidskaarten hadden een speciale aansluiting voor een cd-rom-drive toen dat nog niet zo standaard was.

Maar goed, nu had ik een pc met een lege harde schijf (oké, ssd). Hoe zou ik hier in vredesnaam weer data op krijgen?

Diskettes? Niet nodig waar wij naartoe gaan

Wat is een diskette? Dat is het plaatje waarop je je Word-documentje opslaat. Hoe de tijd vliegt.

Ooit, lang geleden - ik heb het met mijn 33 jaar ook niet meegemaakt - begonnen de floppydisks op 8 inch. Later werd het 5,25 inch en nog iets later kwam de stevige diskette op 3,5 inch. Er waren diverse andere maten en normen, maar dit zijn de bekendste.

In de 386 zat een 3,5"-drive met een capaciteit van 1,44MB per diskette. Dat was ooit gigantisch groot; nu lachen we er een beetje om met onze usb-apparaatjes. In ons geval is het de primaire manier om data op dit oude ding te krijgen.

Nu heb ik een usb-diskdrive liggen voor noodgevallen, dus ik zou in theorie diskettes kunnen vullen met DOS, daarna Windows 3.11 en daarna wat spellen - oh en ik vergeet drivers - maar dat duurt láng en zie maar eens een goed, nieuw, werkend doosje diskettes te vinden. Er is wereldwijd nog maar één fabriek die die dingen maakt.

Gelukkig zijn er oplossingen. Er zijn ‘antieke’ apparaten die nog steeds gebruikt worden met een diskdrive, zoals industriële computers, keyboards en breimachines. De diskette is echter onbetrouwbaar en wordt schaars. Nu zijn er diverse bedrijfjes op deze markt gesprongen met, I kid you not, floppy-emulatoren met usb-aansluiting. Daarmee kun je op een gewone usb-stick met een stukje software wel honderd diskette-images zetten en deze met de oude hardware benaderen alsof het een gewone diskette is.

Inbouwen is supersimpel. Diskdrive eruit, emulator erin, klaar. Om een usb-stick te prepareren is wat meer werk nodig. De hardware is goedkoop, dus de software is helaas geen schoolvoorbeeld van goed programmeer-, vertaal- en ui-werk. Een andere leverancier bleek software te hebben die wel in een relatief modern besturingssysteem werkt.

Ik heb het niet echt kunnen vergelijken, maar de usb-emulator werkt niet veel sneller dan een ouderwetse diskette. Het is wel veel makkelijker en stiller. Een diskette wissel je door op een knopje te drukken. Zo kun je dus ook prima de multiple-disk-installer van MS-DOS 6.22 gebruiken. En pssst... weet je wat voor andere blast from the past we voor je hebben?

Nu met lasers

Om dit feestje van modernisering compleet te maken, heb ik voor deze pc een speciale usb-stick gemaakt. Tweakers heeft zelf geen usb-sticks met logo, omdat dat meestal ellendedingen zijn. Usb-sticks moeten eigenlijk wettelijk verboden worden, maar dat is slechts mijn mening.

Nu ben ik al een tijdje deelnemer aan een hackerspace: Stichting Revelation Space te Den Haag en daar staat onder andere een lasersnijder. Een aluminium usb-stick is niet zo moeilijk te graveren. Ik heb eerst een malletje gesneden en daar de usb-stick in gelegd. Een DOS-font (perfect DOS) en een nagemaakt Tweakers-logo (van Deathgrunt) maakten de tofste usb-stick voor dit project:

Ik kan iedereen aanraden een keer bij een lokale hackerspace langs te gaan. Je vindt er zoveel gezelligheid, gelijkgestemden en knutselprojecten dat je meteen wil beginnen. De dichtstbijzijnde hackerspace kun je hier vinden. Mocht je geïnteresseerd zijn in retrogaming, dan kan ik je ook nog AwesomeSpace in Utrecht aanraden, met hun enorme huiskamer en hun enorme, enorme verzameling retrogames, die allemaal speelbaar zijn.

Pimp my 386

Tweakers blijven tweakers. Uiteraard stoppen we niet na de schijven te hebben vervangen. We weten dat jullie het willen, dus wij doen het: we gaan die pc pimpen!

Op het moederboard zit een prima vga-videokaart. Toch hebben we ervoor gekozen om een vervangende kaart te plaatsen. De ingebouwde kaart had namelijk als nadeel dat niet alle monitors aangesloten konden worden wegens een afwijkende aansluiting. Dankzij de Trident TVGA9000i-chip met 512kB geheugen hebben we een prima beeld.

Oh mijn God: dat was de reactie toen ik de geluidskaart in handen kreeg. De Creative Labs SoundBlaster AWE32. AWE is eigenlijk een afkorting, maar ik vergelijk het liever met Shock and Awe. Deze AWE32 heeft 2x4MB ram aan boord, de duurste optie, om heel veel midi-instrumenten, ofwel wave-tables, te laden, zodat de muziek extra goed klinkt.

Een netwerkkaart was toen nog een zeldzaamheid, nu is het bijzonder als iets niet aan een netwerk hangt. Wifi bestond niet in isa, dus kozen we voor een Realtek 8019AS-netwerkkaartje met utp-aansluiting. Realtek is supertof, want de drivers voor deze kaart, uit 1997, zijn nog steeds van hun website te downloaden.

Een leuke valkuil van vroeger: irq's en poorten. Na installatie van de netwerkkaart crashte de pc met elk ding dat geluid maakte, hoewel de tests van Soundblaster geen problemen gaven. De netwerkkaart en de soundblaster hadden dezelfde irq, ofwel interrupt request, en poort. Je zoekt je rot en krijgt nergens een duidelijke hint, zoals jouw pc die tegenwoordig geeft. Dit was met het tooltje van Realtek gelukkig eenvoudig op te lossen. Dat was nou plug & play vroeger, waarmee je meteen weet waarom de bijnaam plug & pray was.

Het laatste wat ik moest doen om deze pc in mijn moderne netwerk te hangen was onder Windows 3.11 de tcpip-stack installeren. Die zat er niet standaard bij. Hierna kon ik vrolijk met een Windows 10-pc de data naar de Windows 3.11-machine pompen. Let wel op dat alle bestands- en mapnamen maximaal acht tekens mogen bevatten.

Coprocessor

Vroeger was floating-point-rekenen moeilijk voor processors en de kosten om dit in te bouwen waren te hoog (of het was technisch nog onmogelijk, ik weet het niet precies). Je kon een coprocessor aanschaffen om op het bord erbij te prikken. Wat het voor winst bood voor de eigenaar? Geen idee, tenzij hij flinke Excel-bestanden ging maken onder Windows 3.11, maar het kon erin, dus we stopten het erin.

Deze specifieke chip is ouder dan de rest van de pc; hij is uit 1986. Dat kun je zien aan de tweede tekstregel; daar staat L 0286, wat duidt op de tweede week van 1986.

640 kilobyte was ook in 1993 allang niet meer voor iedereen genoeg. Geheugen moest je kopen op simms en je plaatste ze per twee, anders werkte het niet. Geheugen kostte toen honderd gulden per megabyte. Wij hebben de 386 voorzien van 4x4=16 megabyte geheugen. Toen onbetaalbaar, nu voor de sterveling beschikbaar. Een valstrik is dat er geheugen bestond met en zonder parity. Je kunt een simpele check doen door het aantal chips op de simms in je computer te tellen. Even betekent zonder, oneven betekent mét parity. Dat maakt uit, dus let erop bij aanschaf.

Ik wil een spelletje doen

We zijn bijna aan het slot gekomen van deze aflevering van Hardware 112. Retro is leuk, maar er zijn grenzen zullen we maar zeggen. Na een paar weken te hebben mogen pielen met DOS, Windows 3.11, irq-conflicten, isa-kaarten en parity op simms ben ik er wel even klaar mee. Wat ik erg leuk vond was het opnieuw uitvinden van: ‘Hoe zat het ook alweer?’ want willekeurige crashes waren in die tijd aan de orde van de dag. Het heeft wel wat, een spel doen op de originele hardware. Je kunt emuleren wat je wil, maar het echte metaal voelt altijd beter aan. Hieronder nog een paar prachtige shots van wat klassiekers.

Heb jij nog kapotte hardware liggen?

Heb je iets dat niet meer werkt en dat je toch heel dierbaar is? Meld dan jouw probleem met foto’s en een goed verhaal in 'Hardware 112 - hardware stuq? Meld het hier'. Samen met de redactie kiest sebastius elke maand een project uit om te repareren, met natuurlijk een reparatieverslag op de frontpage.

Reacties (261)

Hier de trotse bezitter van deze opgevoerde 386.
Gelukkig was hij er niet zo slecht aan toe als wat ik vreesde. Sebastius heeft hem fantiastisch onder handen genomen, ik heb mijn vertrouwde 386 terug, en meer! En geloof me hij is echt waanzinnig geworden.

Ik heb mijn zaterdag- en zondagavond gevuld met retro gamen: Doom, Keen, Ugh, Quest for Glory (van sierra on-line). Allemaal abandonware en wat gekocht op GOG.
Met de floppy Emulator en custom usb stick heel gemakkelijk geïnstalleerd. (Misschien is de floppy emulator wel een goed onderwerp voor mijn eerste review ooit;)
Op zo’n oude bak is de beleving toch echt meer zoals die lang geleden ook was: De look en feel van de machine maakt dat het toch veel echter aanvoelt dan een emulator als Dosbox.
Nu is tijd om mijn dos en win3.11 skills op te poetsen, en op zoek te gaan naar een muis met seriele aansluiting. Een origineel toetsenbord is inmiddels besteld via ebay.

Hulde aan Sebastius, en dank voor alle goede tips uit de reacties!

[Reactie gewijzigd door tpb102718 op 27 oktober 2015 13:37]

Bazenmachine, dat is het!

Blij dat je er zo blij mee bent!

Waar ik nu wel benieuwd naar ben is en totaal plaatje van wat het systeem was en wat het is geworden. Specs bedoel ik dan. Verder leuk om te lezen over de pata aansluiting op de soundblaster. Wat heb ik zitten kloten om zo de cd-rom onder MS-DOS aan de praat te krijgen...

Ik kom tot (Oud):
25MHz Intel i386SX (64kb Lvl1, 1Mb Lvl2 cache)
4Mb RAM
HP Ultra VGA Board (512kb VRAM)
1.44 Mb Floppy Drive
52Mb HDD

(Nieuw)
25MHz Intel i386SX (64kb Lvl1, 1Mb Lvl2 cache)
387SX Co-Processor
16Mb RAM
Trident TVGA9000i-chip (512kb VRAM)
256Mb SDD
1.44Mb USB Floppy Emulator
Creative Soundblaster AWE32
Realtek 8019AS (Coax & UTP the 10 MBit?)

Al met al erg coole upgrade! Bijna jammer dat ik onze oude 486DX/2 niet meer thuis heb. Om nog maar over de 8086 zonder harddrive maar met 16 kleuren kaart te zwijgen...

Edit:
Ik verbaas me eigenlijk over de hoeveelheid Lvl2 cache. Zat er echt zoveel op die 386 chip? Dat was iig de spec die ik terug kon vinden. Maar volgens mij zat dat pas in de Pentium? En zelfs daar niet in alle...

[Reactie gewijzigd door LochNESS op 27 oktober 2015 17:56]

L2-cache zat bij de 386 niet op de CPU zelf, maar als losse (of gesoldeerde) chips (in DIP-behuizing) op het moederbord. Je prikte L2-cache bij alsof het RAM was. 1 MB is dus wel mogelijk...

Geïntegreerde L2 cache is pas vanaf de Pentium 3 aanwezig als ik mij niet vergis. Bij de Pentium 2 zat die wel op de CPU-kaart, maar nog niet in de chip zelf.

Ik betwijfel of 1MB wel klopt. In die tijd was 64-256K veel gebruikelijker. Het moederbord van mijn 486 ging tot 256K. Pas met de VIA MVP3 werd 1MB gebruikelijk, dan heb je het al over socket7 met pentiums en k6 cpus.

Ook de L1-cache zat bij de 386 niet op de CPU zelf, dat was pas vanaf 486.

Er zijn nog schaars nieuwe (!) seriele muizen te krijgen. Even zoeken op marktplaats.

Of een convertor USB naar serieel. Zat er overigens al geen PS/2 (paars danwel groen voor muis en toetsenbord) poort op deze systemen?

[Reactie gewijzigd door LochNESS op 27 oktober 2015 18:10]

Ik ben op 386's nooit PS2 tegen gekomen en ik heb er toch echt heel wat gesloopt.
Volgens mij waren er wel 486's met PS2. Mijn P1 had het ieder geval wel. Maar dan nog wel zo'n grote lompe stekker voor het toetsenbord.

Er waren zelfs 286 machines met ps/2. Deze heeft het ook!

Inderdaad, deze heeft ook ps2. het was een zakelijk model van HP, de eerste slimline uitvoering. (toen ik m als kleine tpb102718 kreeg was die ergens over op een kantoor)
Een USB muis (met laser en scrollwiel) wil het helaas niet doen onder windows, met een verloop naar ps/2 (ook niet na het laden van mouse.com in de autoexec.bat ) Een geleende Seriële muis deed het plug and play!
Misschien dat een ouder model usb zonder scrollwiel met een verloop naar PS/2. Ik ben nu op marktplaats en ebay op zoek naar zp'n nieuwe seriele muis. (thanks @deadmeatsubs) Heerlijk om je weer in het oude spul te kunnen verdiepen!

ahhh keen, speel dat nogsteeds af en toe op mn oude beestje uit 96

misschien ook maar is opgeven voor hardware 112 gezien de diskette drive het niet meer doet en ik wolfenstein 3d niet meer kan spelen

Iig veel plezier met je beestje!

Ik zal eens kijken, volgens mij heb ik nog ergens een converter PS/2 naar serieel liggen.

dit zijn pas echte tweak zaken... mooi project en fijn om te lezen!!! thanks!!!

leuk en inderdaad echt terug in de tijd, met leerzame accenten.
top

Wat een leuk project.
Dit was trouwens al mogelijk in 1993, Commanche maximum overkill. Ik heb het op mijn amd 386 dx 40 nog vaak gespeeld.

https://www.youtube.com/watch?v=51E_G7NCXVM

Even een kleine opmerking: dit keer zijn een groot deel van de foto's door een topfotograaf van Tweakers gemaakt. Voegt echt wel wat toe zo'n SLR tov een iPhone cameraatje

Hangt er vooral van af van wie het toestel gebruikt. Een ervaren fotograaf zal beter weten hoe hij alles goed moet zetten om een mooie foto te maken, maar het is niet omdat je een DSLR van duizenden euros in de hand van een amateur duwt dat ie ineens prachtige fotos gaat maken.

Precies, alsof ik opeens in een keuken met de duurste inbouwapparatuur als een topkok kan koken

Kijk maar eens een aflevering van DigitalRev over "Pro Photographer, Cheap Camera". Daar maakt een topfotograaf met een lego camera betere foto's dan de gemiddelde persoon met een D4S.

Ik geloof dat je doelt op de aflevering met Chase Jarvis, Het is onvoorstelbaar hoe goed hij contact kan leggen met zijn modellen en hoe hij ze bereid kan krijgen om nog een keer langs te komen voor een shot (bij de skateboarders). En natuurlijk hoe hij het voor elkaar krijgt de lego camera een speedlight aan te laten sturen voor het hoognodige extra licht.

Dat is een van velen uit die serie, zo was er zelfs iemand die met een barbie camera een barbie film moest vastleggen bij de cheap camera challenge

Gaf eht zeker een goede uitstraling, maar de geschreven inhoud was wat mij een een grijns op het gezicht toverde.

Top artikel, volgende keer een videootje?!

Leuk om te lezen!
Even over die co-pro:
Voor sommige programma's was dit een vereiste. De meeste bekende toen was Autocad. Versie 2.6...
De 387 was te emuleren met een TSR, maar dat was eigenlijk niet vooruit te branden.

(TSR stond voor Terminate and Stay Resident; je startte dus een programma en in plaats van dat je daarin bleef werken kon je zomaar iets anders opstarten terwijl het programma op de achtergrond actief bleef.
Handig, zonder taskswitcher op je OS.
Ook daar waren weer tooltjes voor trouwens, zodat je TSR's kon flaggen, maar nu sla ik door.)

Leuk om dit te typen op een telefoon die gruwelijk veel sneller is dan de vette pc in het artikel en meer opslag heeft dan waar ik toen van kon dromen...

Falcon 3.0 had de co-pro ook nodig als je hem in de meest ralistische mode wilde draaien. Microprose had toen samengewerkt met de amerikaanse luchtmacht aan een echte simulator, en sommige delen van de simulatie die niet classified waren hadden ze in falcon 3.0 verwerkt. Stuurde toch ineens heel anders als die andere simulators.

Dat was inderdaad een zeer intensief programma in die tijd, maar niet het enige dat een Co-Processor gebruikte. Ik herinner me nog dat OS/2 (warp) daar ook al intensief gebruik van kon maken.

Wat wij vooral deden was op die moederborden nog extra Cache geheugen installeren. Dat maakte de pc op zijn minst 2x zo snel. 386 CPU's kwamen totaal zonder cache, nu is de cache op sommige CPU groter dan wat dit systeem aan system ram heeft.

Ach the good old days, waar je langer met IRQ problemen bezig was dan met het installeren... alhoewel een programma installeren van 14 disketjes in die tijd ook wel heel lang duurde.

"Tweakers heeft zelf geen usb-sticks met logo, omdat dat meestal ellendedingen zijn. Usb-sticks moeten eigenlijk wettelijk verboden worden, maar dat is slechts mijn mening."

Wat is dit nou weer voor een rare tekst?
USB-stick zijn (na de SSD) de mooiste uitvinding ooit voor de PC. Dankzij de USB-stick is het computerleven zo veel gemakkelijker geworden. Ik ben juist blij dat die ellendige floppy's zijn uitgestorven en dat de mechanische HDD er binenkort achteraan gaat.. En het ontgaat mij even wat het graveren van een USB-stick met dit project te maken heeft...

Verder wel een grappig projectje hoor, hoog Tweakersgehalte . Zeker die floppy-emulatie met images op een USB-stick. Lijk me handig voor die oeroude spellen bijvoorbeeld. Maarja, daar heb je dan ook weer MAME voor.

Maar als je dit ziet, merk je hoe ongeloofelijk snel de tijd is gegaan op dit gebied. Pure nostalgie, that is.

Sebastius heeft erg vaak data van usb sticks gehaald waarvan de connector is afgebroken. Deels te wijten aan de gebruiker, deels aan de brakke constructie. Omdat het voor eindgebruikers erg verleidelijk is allerlei belangrijke data zonder backup op een usb stick te zetten en deze daarna per ongeluk te slopen zou je kunnen zeggen dat je mensen tegen zichzelf in bescherming moet nemen. Vandaar het geopperde wettelijke verbod.
Edit: typo's.

[Reactie gewijzigd door ReconE op 28 oktober 2015 07:55]

Maar dit is geen verandering ten opzichte van voorheen, et zijn nu 'te repareren' usb sticks, voorheen waren het dozen met cds, bakken met zip disks (ken je ze nog) of floppies. tis gewoon met de tijd meegegaan, maar mensen zijn nog net zulke grote idioten als het gaat om hun data, excuseer het taalgebruik :-)

De gebruiker zelf is ontegenzeggelijk het grootste gevaar. Al bedenken ze nog zulke vernuftige tools of producten, er is altijd wel één die het weet te slopen.

Wel eens een filmpje/test gezien hoe duurzaam/sterk (bepaalde) usb sticks en voornamelijk sd-kaartjes zijn. Je kan er met een shovel overheen rijden. Toch heb ik een oude baas gehad die het voor elkaar kreeg een sd-kaart te slopen, lipje was compleet omgebogen/krom.

Dit zijn dan ook meteen dezelfde personen die niet normaal met een telefoon om kunnen gaan

Nee, ik hoef echt niet terug naar de tijd dat je bv dingen op floppy of cd moest installeren, zeker met die cd's vaak geëmmer, begon de spoel ineens te zagen en zoemen en dan maar hopen dat de installatie succesvol afgerond werd.

Digitale media is praktisch foolproof ..

Daarbij doelt hij in die quote in het bijzonder op usb-sticks met logo, je weet wel van die reclame weggeef stikkies.

Die zijn altijd nog net iets slechter dan een slechte USB stick en dat zijn dan ook meteen de sticks waar mensen belangrijke dingen op gaan zetten...

Het bios bleek prima y2k-compatibel te zijn - ken je die stress/hype nog?

Die stress/hype ging niet geheel om het wel/niet kunnen weergeven van die datum, sommige systemen bleken daar wel moeite mee te hebben, maar het ging er vooral om dat men vreesde dat systemen ernstig in de war zouden raken op het exacte moment dat 1-1-2000 zou worden bereikt.

dat niet alleen. de grootste angst was dat tgv quick and dirty programmeerwerk datumvelden voor oneigenlijke doelen waren gebruikt. "00" in het datumveld kon dan bv "record ongeldig" betekenen oid, en dat kon overal in de vaak al 10+ jaren oude programmatuur zitten. je moest dus alles testen, zeker weten dat alle bewerkingen, ook die slechts éénmaal per jaar gedaan werden - bv een jaarafsluiting - juist waren.
ik ben daar op het bedrijf waar ik toen werkte anderhalf jaar mee beziggeweest, in een geïsoleerde testomgeving die ik exact één jaar in de toekomst liet lopen. tientallen routines bleken kwetsbaar, en sommige programma's moesten opnieuw worden geschreven omdat de sources niet kompleet of up-to-date bleken en/of geschreven waren in talen die niemand meer beheerstte.
uiteindelijk bleken op 2 januari 2000 nog twee routines een probleem(pje) te hebben, maar ik weet héél zeker dat als we niks hadden gedaan het hele bedrijf krakend tot stilstand was gekomen.

Dit klinkt alsof je iedere ochtend als een baas je lab binnenkwam: "Goedemorgen toekomst"

Ach er waren in de jaren tachtig al systemen die het niet helemaal snapten als je ouder dan honderd was. Er zal meer dan eens een leerplichtambtenaren bij een 105-jarige oudere op de stoep gestaan hebben.

Mijn 8086 hield op met tellen bij 1992 ;-)

Whaha ja 1-1-2000, geweldig. Mijn pa was destijds serieus bang dat de computer zou crashen. Na middernacht heeft hij hem nog aangezet.

Toffe review, ik ben dol op retro hardware. Persoonlijk vind ik alleen het retro er wel gedeeltelijk vanaf. Het werken met floppies (dat geluid... heerlijk!) en zo'n antieke harddisk geeft het zo'n nostalgisch gevoel
Maar heerlijk systeem voor Railroad Tycoon, Theme Park en Alley Cat

Dat is natuurlijk ook zo, maar weet je, zie maar eens een werkende goede diskdrive en harddisk te vinden. Dan is deze oplossing echt een stuk makkelijker en toegankelijker.

Een 8 GB EIDE quantum fireball is toch nog te vinden ?

Maar die 8GB disk wil waarschijnlijk niet zo best op de hardware van een 386sx... meer dan 512MB is mogelijk al een probleem.

Ik weet waar je op doelt. Het zootje van harde schijf addressering (CHS en LRG, LBA(22|24|48)). Maar een groot deel van de limitaties zijn ook filesystem gerelateerd (FAT12/16), hier kan je dus "rond" werken als je gewoon een kleine partitie maakt.

Die zijn ondertussen ook niet zo best meer hoor

Inderdaad, die piepen ook verschrikkelijk .

floppydrives zijn er toch echt nog wel meer dan genoeg. Ik heb zelfs nog 5.25'' floppydrives en die werken nog prima. Maar ook 3.5'', ook in USB (was t/m server 2003 toch wel handig als je een mass-storage driver met F6 moest toevoegen in de setup ). Maargoed, het is allemaal beetje eindig spul ja. Vreemd genoeg heb ik een stuk of 6 3.5'' floppydrives nog liggen die ik soms nog eens test, van geen een heb ik de belt moeten vervangen nog. Misschien moet ik er maar eens een orchestra van maken zoals deze https://www.youtube.com/watch?v=lx_vWkv50uk.

Heb er zelf nog een aantal liggen. Van 40mb tot 120mb in pata en scsi

Valt nog redelijk mee. Laatst werd ik benaderd door een kennis die bij een universitair documentatiecentrum werkt. Zij krijgen al decennia van bepaalde clubs archiefmateriaal aangeleverd. Voorheen ging dat altijd op papier of microfiche, maar sinds kort beginnen de 5.25" floppies intrede te doen. Kon hij niets mee, want zelfs z'n wat verouderde computer op de uni had natuurlijk al lang geen 5.25" meer. Ben voor hem op zoek gegaan en vond al vrij snel een paar kandidaten in kringloopwinkels. Een ervan was een combo 3.5"/5.25" drive wat ideaal zou zijn. Nieuw in folie - en inderdaad bleek het perfect te werken.

Helaas weinig van project gekomen, want deel twee was software, aangezien 25 jaar terug weinig mensen met MS Office werkten. Daar kon ik ook helpen, maar deze digibete kennis vond het boven z'n pet en de beschikbare tijd stijgen. Erg jammer

Ik moet zeggen dat ik me ook nooit gestoord heb aan die floppy herrie. De spanning of de koppen je gekopieerde game wel of niet gingen lezen... bad sectors... goede oude tijd. Nu gelukkig allemaal een stuk stabieler. Voor hen die van floppy geratel (en tweaking) houden:

https://www.youtube.com/watch?v=cM_sAxrAu7Q

OT: Leuk om weer eens terug getrokken te worden in een van de eerste pc's die ik mijn eigendom mocht noemen. Gekregen van een collega van mijn vader. Daarvoor hadden we een XT en een PS/2, maar daar mocht ik alleen onder toezicht op spelen. /nostalgie. Dank voor het leuke artikel!

Ok nog eentje dan. De über-retro-hardware-orchestra: https://www.youtube.com/watch?v=Ht96HJ01SE4

Wow, altijd geweldig om hardware te zien die ouder is dan ik zelf.
Die pata ssd, wat is daar de performance van? "Gewoon" de maximale snelheid van de Pata bus?

Het is gewoon flash geheugen. Toen ik er rond 2003 mee werkte waren het geen snelheidsmonsters, sequentieel zelfs trager dan mijn HDD destijds geloof ik.
Het zou me heel erg verbazen als deze boven de 10 MB/s uitkomt in ieder geval. Harde schijven rond 1993 haalden ongeveer 1 MB/s.

10MB/s dan heb je in een halve minuut de hele schijf volstaan. Dat lijkt me meer dan snel genoeg :-)

Inderdaad, tegenwoordig lukt dat zelfs niet met SSD's. Kun je nagaan hoe snel vroeger alles was!

Het is gewoon flash geheugen. Toen ik er rond 2003 mee werkte waren het geen snelheidsmonsters, sequentieel zelfs trager dan mijn HDD destijds geloof ik.
Het zou me heel erg verbazen als deze boven de 10 MB/s uitkomt in ieder geval. Harde schijven rond 1993 haalden ongeveer 1 MB/s.

Zijn die PATA SSDs niet gewoon CompactFlash-kaartjes die in een huisje gestopt zijn dat in een 'grote' PATA-connector past?

CF is immers niks anders dan PATA (wat overigens weer een variant op ISA is).

Nee, het zijn Disk-On-Module, kortweg DOM.

Snel genoeg voor ons doel natuurlijk

Hij reageert wel sneller natuurlijk

Als andere oplossing had je een SATA flash drive kunnen nemen met 1 van die ebay convertertjes SATA-PATA. Ik heb zelf mijn server (die al een eeuwigheid draait op een Asus P2B moederbordje) daar een poosje geleden mee geupgrade want de ondertussen 15 jaar oude harddisk begon toch wel erg veel herrie te maken
Dat convertertje werkte boven verwachting goed.

Ik heb slechte ervaringen met de converters, en dat was op 'nieuwere' PATA-5/6 verbindingen. Ik kan me voorstellen dat ze niet het hele pata protocol ondersteunen en zodoende er af en toe mee op houden. Dat gebeurde bij mij in ieder geval, je C schijf die spontaan verdwijnt. Toch maar een echte PATA er aan gehangen toen.

Maar volgens mij is dit afhanbkelijk van welke (al dan niet chinese) variant je te pakken hebt.

Ik heb slechte ervaringen met de converters, en dat was op 'nieuwere' PATA-5/6 verbindingen. Ik kan me voorstellen dat ze niet het hele pata protocol ondersteunen en zodoende er af en toe mee op houden. Dat gebeurde bij mij in ieder geval, je C schijf die spontaan verdwijnt. Toch maar een echte PATA er aan gehangen toen.

Het kan zijn dat die kaartjes alleen PIO-modus ondersteunen en beperkt DMA doen. Als je dan Ultra-DMA66 probeert uit te halen dan snappen ze het niet meer.

Forcen naar UDMA33 zou dan het probleem al aardig verhelpen.

Meh, dit werkte zonder nadenken en het is industrieel spul. Lekker snel binnen ook (ook belangrijk in dit scenario)

Ik vraag me af hoe je die USB-stick nou hebt gemaakt. Een lasersnijder kan toch geen kleuren graveren?

Verder een awesome project, erg leuk om te lezen!

Ook kan ik iedereen van harte aanraden om eens bij een Hackerspace langs te gaan, je zult achteraf niet meer weg willen.

[Reactie gewijzigd door Pwuts op 27 oktober 2015 08:34]

Bij een geverfde stick kun je het verflaagje wegbranden met de laser. Werkt ook met laptops toch Sebastius!

Jazeker, een Macbook en twee Thinkpads ondertussen:

https://revspace.nl/Macbook_Graveren
https://revspace.nl/Thinkpad_Graveren

He, ik heb ook een T420S en toegang tot een lasercutter! Ik zal eens kijken of zoiets haalbaar is...

Ik heb bij deze aluminium USB stick een heel dun laagje van de coating/toplaag weggebrand. Dus geen kleuren maar juist MINDER kleur.

Ahaa, ik dacht even te zien dat het Tweakers-logo groen-zwart was, maar dat is dus niet zo. Ziet er in ieder geval gaaf uit!

Supergaaf om te lezen.

En als de spullenboel dan eenmaal draait, dan komt het finetunen.
In de DOS 5 periode QEMM er overheen om je hogere geheugen te gebruiken en zoveel mogelijk drivers uit die eerste 640KBb of 1MB te houden.
Daarna met Dos 6 deed memmaker iets vergelijkbaars.
Dan als laatste nog een mooi menu maken in Quickmenu...

Ik voel me ineens nog ouder....

[Reactie gewijzigd door Bart© op 27 oktober 2015 12:51]

raar, dat deed ik altijd met devicehigh= in config.sys ..

Ja onder DOS 6 (en volgens mij al 5) kon dat, maar QEMM deed het net even beter en je had het ook nodig om te kunnen multitasken met DESQview. Je kon ook DOS=HIGH in config.sys zetten, dan werd DOS geladen in het bovenste gedeelte van het geheugen boven 1MB. Theoretisch kon dat niet want de 80x86 kon in real mode maar 1MB adresseren, maar door de typische adreslayout met twee 16-bit registers was het mogelijk met een truc de eerste (bijna) 64Kbit boven 1MB nog in real mode te adresseren, als je tenminste een 80286 had. De 80386 was nog mooier met zijn virtual x86 mode, je kon dan stukjes geheugen overal neerplempen in een 32bit adresruimte en daar maakten DESQview en QEMM gretig gebruik van.

DOS=HIGH,UMB

Ja, ik word oud... Mijn eerste pc was een zx81... met wel 1 hele kilobyte aan geheugen..
toen een zx spectrum, toen een C64, dan amiga. Toen kwam de eerste pc: een zelfbouw-XT met klapkast

[Reactie gewijzigd door poktor op 27 oktober 2015 12:00]

Er bestonden inderdaad complete optimalisatieprogramma's die konden bepalen welke drivers precies in de UMB's geladen moesten worden en in welke volgorde, zodat je zoveel mogelijk vrij had onder DOS.
De ZX81 was 10 jaar eerder, maar had ook allerlei trucs om geheugen te besparen zoals een dynamisch schermgeheugen (dat door de Z80 zelf uitgelezen werd om in een interrupt het beeld te produceren). En dan lukte het ze nog om een schaakprogramma in die 1K byte te proppen

Ik had een dingetje om met een printerpoort op een pc (386) het C64 floppy protocol te emuleren. Kon je images op je pc hdd zetten en aan de C64 'serveren'.
Man, hoe leg ik dat aan mijn kinderen uit...

dit was op een 286

Yep, en DESQview om te kunnen multitasken in DOS

Lijkt me helaas eens je klaar bent met prullen dat je dat ding héél snel beu bent.

Als je een lanparty doom II aanbied op facebook, hoe snel zou die volzitten?

Mooi gedaan, had het persoonlijk liever met authentieke onderdelen (hdd, floppy) gezien, ook voor de geluidservaring, MAAR een hardstikke leuk projectje!

Doom II? Die had toch geen multiplayer modus? Wat moet je dan met een lanparty?

Jazeker, IPX/Serial multiplayer (lang lang geleden met COM poort daisy chainen tussen 3 pc's en gamen maar)

tenzij je van vintage gaming houdt. En het gaat toch ook juist om het 'prullen'? Lekker klooien met hardware en als het klaar is weer een nieuw projectje. Maar dit exemplaar was nostalgisch en zal waarschijnlijk altijd een essentiële waarde hebben voor de eigenaar, ook al wordt er niks meer mee gedaan. Net als fotoalbums, tenzij je er een traditie van maakt om die om de zoveel tijd te bekijken, kom je hem vast ooit weer eens tegen en voelt er weer van alles bij. Heerlijk toch?
Ik ben mijn nieuwe telefoon al heel snel beu. Zo snel, dat ik hem terugbreng en mijn oude telefoon gewoon blijf gebruiken. Zo gaat het met alle materiële dingen. tenzij je er een emotionele of toegevoegde functionele waarde aan hecht.