De geboorte van een hype
Wie een jaar geleden zou voorspellen dat een mobiele Pokémon-game alle journaals en kranten zou halen, was getrakteerd op gefronste wenkbrauwen. Wie dan bovendien had voorspeld dat dezelfde app hele volksstammen op de been zou brengen en tieners van hun luie reet zou krijgen, was waarschijnlijk uitgelachen. Toch is dat precies wat er gebeurt. De media staan er vol van en vooral 's avonds is het opeens veel drukker op straat, terwijl het weer er lang niet altijd aanleiding toe geeft. Het is duidelijk: Pokémon Go is een ware rage. Een rage waar ook menig volwassene gevoelig voor blijkt te zijn.
Videoreport Pokémon Go.
Niet gek voor een app die eigenlijk als grap bedoeld was. Het is misschien het ware commerciële talent, dat je zelfs van een 1 aprilgrap een commercieel succes weet te maken. Want Pokémon Go is beide; een commercieel succes en een uit de hand gelopen geintje. De grap komt uit de koker van Satoru Iwata, destijds directeur van Nintendo, en Tsunekazu Ishihara van The Pokémon Company. De twee wilden voor 1 april 2013 een app maken die ze Pokémon Challenge noemden. Ze zochten samenwerking met Google Japan, om gebruik te kunnen maken van Google Maps. De ontwikkeling werd uitbesteed aan Niantic, toen nog onderdeel van Google. Dat had al furore gemaakt met Ingress, dat de basis zou gaan vormen voor Pokémon Go.
Drie kleuren
Want Pokémon Go is Ingress, maar dan met een thema. De kern is echter hetzelfde, al zijn er in Pokémon Go drie strijdende partijen en in Ingress maar twee. De drie strijdende partijen vechten een potje landjepik uit op wereldwijde schaal. De partijen zijn hier zelfs nog anoniemer dan in Ingress. In Pokémon Go kun je kiezen of je toe wilt treden tot team rood, blauw of geel. Er zit weinig verhaal achter de drie partijen, nog minder dan bij Ingress. Het gaat enkel om het creëren van teamgeest en vooral van een 'wij tegen zij'-gevoel. Want dat is het hogere doel van de game: zorgen dat jouw team, jouw kleur de boventoon voert en de baas is in de omgeving.
Helaas!
De video die je probeert te bekijken is niet langer beschikbaar op Tweakers.net.
De enige officiële trailer van Pokémon Go.
Al doende leert men
Toch duurt het even voor je de omgeving kunt veroveren. Je zult eerst de basis van de game moeten leren kennen en enige ervaring op moeten doen. Heel ingewikkeld is dat niet, maar het is toch opvallend dat de makers geen enkele moeite doen om uitleg te geven. Dat blijft zo. Ook als je bijvoorbeeld aan je eerste gevecht toe bent en een Gym kunt veroveren, wordt er niets uitgelegd. Alsof 'al doende leert men' ook een Japans gezegde is. Die uitleg is wel degelijk geboden, want zowel het vangen van je eerste Pokémon als het vechten vergt enige gewenning.
Die Gyms, daar draait het allemaal om in de game, maar het duurt even voor je daar terecht kunt om je krachten te meten. Voor je kunt vechten, zul je eerst Pokémon moeten vangen. Dat niet alleen, je zult ook op zoek moeten naar Poké Balls. Dat vormt de basis van de game, ballen verzamelen om daarmee nieuwe Pokémon te vangen. Daar komt ook het voornaamste kenmerk van de game om de hoek kijken. Je zult op pad moeten om ballen en beestjes te verzamelen. Je kunt de basisingrediënten van de game alleen verzamelen als je beweegt.
Er is daarbij een belangrijk verschil tussen Poké Balls en Pokémon. De ballen vind je op vaste punten, de beestjes juist niet. Het is een slim systeem. Terwijl je onderweg bent naar PokéStops om daar Poké Balls te scoren, kom je zo af en toe ook een Pokémon tegen, die je kunt proberen te vangen. De twee gaan keurig hand in hand. Leuk is daarbij dat voor PokéStops bezienswaardigheden zijn gekozen. Van een mooi stuk graffiti tot een oud standbeeld, en van een mooie gevelsteen tot een markant gebouw: er zit van alles tussen en alles wordt met naam en foto aangeduid in de game. Het is minimale uitleg, waardoor je af en toe iets opsteekt tijdens het rondlopen. Pokémon Go is daarmee nog cultureel verantwoord ook. Op die PokéStops win je met name Poké Balls, maar ook andere hulpmiddelen. Nadat je een stop hebt bezocht moet je 5 minuten wachten voor je hem opnieuw kunt gebruiken. Alleen als je heel veel geduld hebt kun je op één en dezelfde stop dus eindeloos veel Poké Balls scoren. Het is in de meeste gevallen echter sneller om naar een volgende Stop te lopen.
Lopen is broeden
Daar is misschien wel de slimste zet van de makers aan gekoppeld: je wordt gestimuleerd om rustig aan te doen. De voornaamste motivatie daarvoor zijn de eieren die je uit kunt broeden. Dat doe je door een bepaalde afstand te lopen. Voor de meeste eieren is dat 2 kilometer. Als je de afstand hebt afgelegd, komt er een Pokémon uit het ei, en het leuke is dat de variatie daarbij groter is dan bij de Pokémon die je in de omgeving vindt. Wellicht belangrijker is dat de kans op een sterke Pokémon groter is als je eieren uitbroedt, vooral als je eieren hebt waarvoor je 5 of 10 kilometer moet lopen. Het is de makkelijkste manier om aan zeldzame en sterke Pokémon te komen.
Om je beweging te volgen, maakt Pokémon Go gebruik van gps. Dat is ook waarom je, net als bij Ingress, een plattegrond van de omgeving ziet, die lijkt op de kaartweergave van Google Maps. Het is echt een plattegrond, je ziet enkel de loop van straten, sloten en rivieren. Net genoeg om je te kunnen oriënteren. Dat is wat je het grootste gedeelte van de tijd voor je zult zien, het stratenplan van de omgeving in pasteltinten. De game volgt daarbij niet alleen je beweging, hij meet ook je snelheid en legt je daarbij een beperking op. Als je sneller beweegt dan 15 kilometer per uur, wordt je beweging genegeerd. Het is de bedoeling dat je loopt en niet vals gaat spelen door in een auto te stappen. Fietsen kan wel, als je maar niet harder gaat dan 15 kilometer per uur. Het is wat spelers in beweging houdt: de jacht op ballen, eieren en beesten die per se langzaam moeten worden nagejaagd.
Pokémon vangen
Behalve de gebrekkige uitleg is de basis prima. Het spannendste is daarbij het vangen van de Pokémon. Dat doe je door een Poké Ball uit je voorraad naar een Pokémon te gooien. Als je op de kaart een Pokémon op ziet duiken, kun je daarop klikken en verandert je beeld. Je ziet dan op je scherm opeens wat je camera waarneemt. Over dat bewegende beeld van de omgeving wordt de Pokémon geprojecteerd, zodat het lijkt alsof het beest zich in de echte wereld bevindt. Daarna kun je het beest vangen door de bal ernaartoe te swipen. Het is een minigame die lastiger wordt naarmate de kracht van het beest toeneemt. Bij beesten met een Combat Power van 10 is vrijwel elke bal raak. Hoe meer CP een Pokémon heeft, hoe moeilijker het wordt om hem te vangen. Vooral omdat een sterkere Pokémon kan ontsnappen aan je Poké Ball, zodat je een nieuwe bal moet gooien. Bovendien kunnen Pokémon je worp ontwijken. Vooral vliegende beesten hebben die neiging. Timing tijdens het gooien is dus van belang. Je ziet daarom een cirkel om de Pokémon kleiner worden, die aangeeft wanneer de kans dat je worp succes heeft het grootst is. Het is een aardige mini-game die wat handigheid vereist. Het is alleen wel storend dat de makers niet de moeite nemen om de details uit te leggen en dat het wat lang duurt voor je ziet of een Pokémon weet te ontsnappen of niet.
Welke wordt het?
Het leuke zit hem echter niet zozeer in het gooien van de bal, maar eerder in de verrassing van het vinden van een Pokémon. Je moet ontdekken welke soort het is en vooral wat de Combat Power van de Pokémon is. De kracht van de Pokémon die je tegenkomt neemt daarbij toe naarmate je zelf in level stijgt. Met het vangen van Pokémon en het opwaarderen van de beesten in je verzameling scoor je ervaringspunten, en met een hogere rang vind je dus sterkere beesten. Zowel de Pokémon die je in het wild tegenkomt als de beesten die uit je eieren komen zijn sterker als je zelf een hoger level weet te bereiken. Zo houden de makers je aan het spelen.
Je kunt daarbij nooit genoeg Pokémon hebben, want je kunt je beestjes opwaarderen. Er zit een systeem achter dat werkt op basis van Stardust en Candy. Het eerste dient om je Pokémon op te waarderen, het tweede om hem te laten evolueren tot een sterkere variant van hetzelfde beest. Vrijwel elke Pokémon heeft drie varianten, waarbij uiteraard vooral de sterkste variant interessant is. Die wil je inzetten bij het vechten om een Gym. Om een Pokémon naar die sterkste variant te laten evolueren, heb je erg veel lagere Pokémon nodig.
Dat dienen ook nog Pokémon van dezelfde soort te zijn. Je kunt een Pidgey dus alleen laten evolueren tot een Pidgeotto als je twaalf Pidgey Candy hebt. Voor de volgende stap heb je er al vijftig nodig. Andere soorten Candy lust de Pidgey niet. De Candy krijg je door Pidgey te vangen, want elke Pidgey die je vangt levert je één of meer Pidgey Candy op. Aangezien je nooit precies weet waar je een bepaalde Pokémon tegenkomt, zul je flink rond moeten lopen, in de hoop dat je Pokémon van een bepaalde soort tegenkomt.
Weet waar je zoekt
Je kunt het proces een heel klein beetje sturen. De game zit zo in elkaar dat je zwemmende Pokémon, zoals de Staryu en Magikarp, tegenkomt in de buurt van water. Zo heeft elke soort Pokémon een eigen habitat. Wat ook helpt, is dat je de vele dubbele Pokémon die je hebt, kunt inruilen. Voor elke Pidgey met een lage CP-waarde die je inlevert, krijg je één Pidgey Candy. Da's mooi, want zo krijg je dus een Candy voor het vangen en voor het inleveren. Handig, want aan al die Pokémon met een lage rang heb je niets. Vooral niet omdat je maximaal 250 Pokémon in je verzameling kunt hebben, terwijl alle 151 Pokémon uit de eerste lichting in de game zitten. Naarmate je langer speelt, heb je dus steeds minder ruimte voor dubbele versies.
Het is daarbij zaak om enkel de Pokémon met de hoogste CP-waarde op te waarderen. Hoe ver je de CP-waarde van een Pokémon op kunt voeren, hangt in grote mate af van de beginwaarde van de Pokémon. Het is dus zaak om je verzamelde Stardust en Candy te besteden aan je beste Pokémon, en alle mindere beesten in te ruilen voor snoep. Op zich is het jammer dat het opwaarderen wat beperkt is. Het zou aardig zijn als je - met de nodige moeite - zelfs de zwakste Pokémon tot een killer om kunt vormen. En dat is, zo zal blijken, niet het enige punt waarop de game te wensen overlaat.
Op zoek naar een Gym
De game bestaat dus uit rondlopen, ballen verzamelen, oneindig veel Pokémon vangen, eieren uitbroeden en je Pokémon opwaarderen. Net zolang tot je een handvol Pokémon hebt waarmee je voor de dag durft te komen, waarmee je durft te gaan vechten. Want zoals dat hoort in een Pokémon-game, kun je knokken. Daar komen ook de Gyms en de drie gekleurde teams om de hoek kijken. Net als PokéStops zijn Gyms op vaste locaties te vinden. Ze zijn minder dik gezaaid dan Stops, maar als je in een stad woont, zijn er altijd verschillende Gyms op loopafstand. Wie op het platteland woont, heeft minder mazzel. Pokémon zijn overal te vinden. We hebben ze zelfs in de meest afgelegen poldersloot weten te vangen. PokéStops en Gyms echter niet. Dat wil zeggen dat plattelandsbewoners vooral moeite zullen hebben om Poké Balls te verzamelen.
Daar komt ook het verdienmodel achter de game om de hoek kijken. De app is gratis, maar Niantic hoopt geld te verdienen aan microtransacties. Voor wat euro's koop je virtuele Pokécoins die je vervolgens kunt besteden aan diverse virtuele voorwerpen. Een verse lading Poké Balls bijvoorbeeld. Je kunt er echter ook Incense mee kopen, een geurstof die een half uur lang Pokémon naar je locatie lokt. Je kunt alleen voorwerpen kopen die er voor zorgen dat je - meestal tijdelijk - makkelijker Pokémons vindt. Je kunt gelukkig niet voor geld wat xp of een lekker sterke Pokémon kopen. Het is dus geen pay to win, hoewel Incense en de vergelijkbare Lure Modules het leven wel degelijk makkelijker maakt. Incense is echter ook gewoon bij PokéStops te winnen, daar hoef je geen geld voor neer te leggen.
Knokken
Dan komen we nu bij het onderdeel waar het eigenlijk om draait in Pokémon Go, het knokken. Om met de deur in huis te vallen: daarmee hebben we ook het meest teleurstellende deel van de game te pakken. Om met de Pokémon van een andere speler te kunnen knokken, moet je naar een Gym. Alleen daar kun je je krachten en vaardigheden meten. Je vecht dan om het bezit van de Gym. Het doel is om de Gym voor je team te winnen, mocht hij door een van de twee andere teams bezet zijn. Mocht je het gevecht aan willen gaan, dan kies je vooraf zes Pokémon uit je verzameling, waarmee je het slagveld wilt betreden. Je kunt vooraf zien welke Pokémon het verdedigende team in de Gym gestationeerd heeft en je keuze daarop afstemmen, al komt het in veel gevallen neer op simpelweg je sterkste Pokémon in de strijd gooien. De volgorde waarin je ze het strijdperk laat betreden kan echter wel van doorslaggevend belang zijn.
Knokken is simpel
Daarna ontstaat een vrij simpel gevecht, dat lang niet de diepgang heeft van wat je uit voorgaande Pokémon-games gewend bent. Je ziet een van je eigen Pokémon en een van de verdedigende Pokémon in één beeld gevangen. Daarna is het vooral een kwestie van snel op je scherm tikken. Zo val je de vijandige Pokémon aan. Dat is niet helemaal alles. Uiteraard valt de verdedigende Pokémon ook jou aan en die aanvallen kun je ontwijken door naar links of rechts over het scherm van je telefoon te swipen. Belangrijker is dat elke Pokémon welgeteld een special attack heeft. Tijdens het gevecht zie je een balk die bestaat uit diverse blokjes die vollopen, en als het eerste blokje vol is, kun je een special attack inzetten, die uiteraard krachtiger is dan je normale aanval. Uiteraard krijg je vergelijkbare special attacks terug van je tegenstander en vooral die dien je te ontwijken. Zo kan een handige speler toch winnen van een Pokémon van hogere CP-waarde.
Voor wie eerder Pokémon-games gespeeld heeft is het niet heel diepgravend, al is er wel degelijk iets meer dan hier beschreven. Uit eerdere games zijn wel de gevoeligheden overgenomen. Dus Flying Pokémon zijn sterk tegen Bug Pokémon, Dark Pokémon sterk tegen Ghost Pokémon en zo is er nog een hele serie vergelijkbare karakteristieken. Het is essentiële informatie voor wie Gyms wil veroveren. Omdat je de sterkste drie Pokémon kunt zien die in een Gym gestationeerd zijn, kun je vooraf uitzoeken waar de gevoeligheden liggen en welke Pokémon je de arena in wilt sturen. Daarmee is vooral de voorbereiding op het gevecht belangrijk, niet zozeer het knokken zelf. Dat is vrij simpel, eigenlijk te simpel voor een volwaardige Pokémon-game, al wil je misschien ook niet dat het ingewikkelder is als je op een regenachtige avond buiten bij een Gym staat te kleumen.
Gemiste kansen
Toch zijn er wat ons betreft juist rond het vechten wat gemiste kansen. Zo is het vooral jammer dat je enkel in een Gym kunt vechten. Vechten is dus enkel 'om het echie', om controle over een Gym die door een ander team bezet wordt. We missen daarbij vooral de optie om ook buiten een Gym om te knokken, tegen willekeurige andere spelers die in de buurt zijn. Hoe tof zou het zijn als je een gevecht kunt starten tegen de vriend waarmee je op dat moment op Pokémon aan het jagen bent? Gewoon, even sparren, zonder dat er direct iets op het spel staat. Dat kan nu slechts in zeer beperkte mate. Bij een Gym die bezet is door jouw team kun je een van jouw Pokémon laten vechten tegen een Pokémon van een bevriende speler. Leuk, maar die optie hadden we graag veel uitgebreider gezien. Het is daarbij sowieso jammer dat je geen vrienden kunt maken waarvan de positie wordt gevolgd in de game. Op basis van de gebruikte techniek hoeft dat niet heel ingewikkeld te zijn, en het zou het sociale aspect van de game alleen maar kunnen verrijken. Niet dat er een gebrek is aan sociale interactie; zeker eind van de middag en begin van de avond is het bij menig PokéStop en Gym een drukte van belang. Toch missen we wat tracking in de game.
En dan is er nog een misser. De game houdt in een Pokedex keurig bij welke van de 151 Pokémon je gevangen hebt. We hadden graag gezien dat de game ook had bijgehouden welke PokéStops en Gyms je bezocht hebt. Op zich kun je elke Stop en elke Gym meermaals bezoeken, maar het was aardig geweest als er een groeiende kaart zou ontstaan met plekken waar je al geweest bent. Ook hier geldt dat dit op basis van de gebruikte techniek makkelijk moet zijn in te bouwen.
Verder zijn we niet heel erg te spreken over de kwaliteit van de app. Er zitten wat grafische glitches in, met name textures die flippen bij de kaart van de omgeving. De android-app liep bij ons bovendien een aantal keer vast en ook van de iOS-app krijgen we dergelijke meldingen. Ook krijgen spelers ongetwijfeld te maken met wat zaken die buiten de app liggen. Zo is door overbelasting van de servers inloggen niet altijd mogelijk en valt de gps-verbinding regelmatig weg, wat uiteraard niet aan de app of aan de makers ligt. Wat extra servercapaciteit zou echter welkom zijn, want het lukt lang niet altijd om in te loggen na de zoveelste reboot van de game. Daar tegenover staat dat de app wel een heel handige en vooral slimme functie heeft die een beetje verscholen gaat in de setting: de Battery Saver. De voornaamste functie is dat je er je scherm mee uit kunt zetten terwijl de app actief blijft. Houd de bovenkant van je telefoon naar beneden en het scherm wordt zwart. Vooral voor wie een oled-scherm heeft is dat prettig. Handig is dat je wel merkt dat er een Pokémon in de buurt is doordat je telefoon gaat trillen. Zo hoef je niet op je scherm te blijven kijken als je rondloopt om Pokémon te vangen. Niet alleen energiebesparend, ook wel zo veilig.
Wat we missen
Los van de gebrekkige kwaliteit van de app vrezen we echter voor de toekomst van de game. Het is nu een hype, maar de vraag is hoelang het leuk blijft. Daar is wat ons betreft de huidige beperkte opzet van de game debet aan. De game draait om vechten in en om een Gym, maar in de huidige opzet is dat voor weinig spelers weggelegd. Het valt niet mee - lees: kost erg veel tijd - om een Pokémon te trainen die genoeg CP heeft om een succesvolle aanval in te kunnen zetten. En één Pokémon is niet genoeg, want de gemiddelde Gym wordt verdedigd door verschillende sterke vijanden. Vechten om een Gym is daarmee alleen weggelegd voor zeer fanatieke spelers, precies het soort spelers dat nu Pokémon in een Gym heeft geplaatst. Voor beginnende en minder fanatieke spelers is dat ontmoedigend. Voor wie in die laatste categorie valt, bestaat de game enkel uit het verzamelen van Pokémon, voor het vullen van de Pokédex met zoveel mogelijk soorten. Je kunt dan echter bijzonder weinig met je verzamelde beestenboel.
Conclusie
Dat Pokémon Go een succes is, is wel duidelijk. De marktwaarde van de bedrijven achter de app is in een week tijd flink gestegen, grote hoeveelheden spelers drommen samen in de open lucht en vrijwel alle media besteden er aandacht aan. De game heeft een ware hype veroorzaakt. En dat terwijl op de app toch wel het een en ander aan te merken valt. Technisch gezien is de app best brak, maar wat misschien belangrijker is: er ontbreken de nodige opties die we van een Pokémon-game wel verwacht hadden. Zo kun je enkel vechten bij een Gym en niet met je eigen vrienden. Verder willen we graag Pokémon kunnen ruilen en missen we de nodige diepgang bij het vechten. Wat we de makers verder aanrekenen, is dat ze totaal geen moeite hebben genomen om uitleg te geven bij de game. Zo zal bijvoorbeeld het kleine beetje diepgang dat er in het knokken zit aan menig beginnende speler voorbij gaan. Als ontwikkelaar Niantic dergelijke verbeteringen in weet te bouwen, zien we Pokémon Go nog lang populair blijven. Zo niet, dan vrezen we dat de hype snel over is en er alleen een kleine maar fanatieke groep spelers met veel vrije tijd overblijft.