Van A900 naar A99
Sony kondigde op woensdag 12 september de Alpha A99 aan en maakt daarmee een rentree in het segment van high-end spiegelreflexcamera's met een fullframe-beeldsensor. Sony wil dat zijn Alpha-lijn in één adem genoemd wordt met de spiegelreflexen van Canon en Nikon. Daarvoor is het cruciaal dat Sony in elk segment van de cameramarkt vertegenwoordigd is, dus ook in dat van de professionele fullframe-spiegelreflexcamera's.

Alpha A900
Met de Alpha A900 uit 2008 en de goedkopere maar bijna gelijke Alpha A850, die een jaar later werd uitgebracht, deed Sony al eerder een gooi naar marktaandeel in dit segment. Die toestellen wisten echter geen potten te breken. Een van de oorzaken hiervoor was het gebrek aan professionele lenzen, met name het ontbreken van een serie supertelelenzen. Terwijl Canon en Nikon lenzen met een bereik tot 600mm en meer leveren, was er voor de Sony A-mount lang geen langer lichtsterk objectief dan een 300mm-lens beschikbaar.
Sony kon dankzij een innige samenwerking met lensspecialist Carl Zeiss wel een prima set standaardzooms aanbieden. De door Zeiss ontwikkelde 24-70mm f/2,8-lens was al vanaf de introductie van de A900 beschikbaar en de 16-35mm f/2,8-lens van dezelfde fabrikant volgde niet veel later. Sony zorgde zelf voor een 70-200mm f/2,8-lens.
Afgezien van het kleine lensaanbod was de door Sony ontwikkelde sensor geen hoogvlieger: boven een lichtgevoeligheid van ongeveer iso 800 waren de prestaties niet om over naar huis te schrijven. Ook ondersteunde de camera nog geen live view, wat destijds toch al een redelijk ingeburgerde feature was. De in hetzelfde jaar uitgebrachte Alpha A300 en A350 beschikten er bijvoorbeeld wel over.
Op alle fronten verbeterd
De Alpha A99 heeft om diverse redenen meer kans van slagen. Ten eerste is Sony's lenzenassortiment uitgebreid met een aantal professionele lenzen, waaronder de 13.000 euro kostende 500mm f/4-supertelelens. Verder heeft Sony zijn dslr's ondertussen voorzien van een vaste spiegelconstructie, waardoor ook voor live view en video-opname snelle fasedetectie-scherpstelling mogelijk is. De beeldsensors van Sony behoren inmiddels tot de beste ter wereld en ook de displays zijn dankzij features als WhiteMagic-technologie ingrijpend verbeterd.
Tweakers.net was aanwezig bij de Europese introductie van de camera in IJsland en kon de Alpha A99 een middagje in de stromende regen testen.
Klein en licht
Bij de aankondiging van de Alpha A99 claimde Sony dat het de kleinste en lichtste fullframe-dslr had uitgebracht. De ontwikkelingen gaan echter snel: Canon heeft met de EOS 6D inmiddels een kleinere en lichtere fullframe-camera uitgebracht. Ook het verschil met de net verschenen Nikon D600 is niet groot. De professionele fullframe-dslr's van Canon en Nikon zijn wel beduidend groter en zwaarder dan de A99.
Features | A99 | D600 | EOS 6D | 5D Mark III | D800 |
Merk |
Sony |
Nikon |
Canon |
Canon |
Nikon |
Afmetingen (in mm) |
b: 147 h: 111 d: 78 |
b: 141 h: 113 d: 82 |
b: 145 h: 111 d: 71 |
b: 152 h: 116 d: 76 |
b: 146 h: 123 d: 82 |
Gewicht (inclusief accu) |
818g |
850g |
770g |
950g |
900g |
In vergelijking met andere Sony-dslr's is de A99 een middenmoter. Het toestel is flink kleiner dan de vier jaar oude A900, maar wel weer duidelijk zwaarder dan de A77, die echter een flink kleinere aps-c-sensor huisvest.
Features | A99 | A77 | A900 |
Afmetingen (in mm) |
b: 147 h: 111 d: 78 |
b: 143 h: 104 d: 81 |
b: 156 h: 117 d: 82 |
Gewicht (inclusief accu) |
818g |
751g |
927g |
Opbouw en weathersealing
De A99 is wat ontwerp betreft onmiskenbaar de opvolger van de A77. Dat zien we aan de relatief platte zoekerbult, waarin een elektronische zoeker zit. Het grote, hoekige zoekerhuis van de A900, dat nodig was om een pentaprisma te herbergen, is in vergelijking daarmee ronduit lomp.
Net als de A77 is de A99 deels gemaakt van een magnesiumlegering. Dit materiaal is sterk en licht en wordt dan ook in de meeste (semi-)professionele dslr's gebruikt. Goedkopere modellen hebben meestal een chassis van roestvrij staal met een kunststof bekleding.
:fill(white)/i/1347911737.jpeg?f=thumb)
Een opvallend verschil met de A77 is dat de A99 geen ingebouwde flitser heeft. Volgens Sony is dat niet nodig, omdat professionele fotografen toch wel externe flitsers zullen gebruiken. Bovendien kon de A99-body zonder flitser ook steviger en met betere weathersealing worden gefabriceerd.
Bij het IJslandse persevenement regende het flink. De camera deed zijn werk probleemloos, maar toen we naderhand de lens loskoppelden, troffen we wel wat vochtsporen aan. Opvallend genoeg ontbreken ook rubber afdichtingen voor de klepjes van accu en geheugenkaart, maar de naden van de body en de knoppen zijn wel weer netjes geseald. Omdat er door de fabrikanten geen universele meetmethode wordt gebruikt, is het onduidelijk hoe goed de weathersealing is; het toestel kan echter duidelijk niet onbeperkt in de regen worden gebruikt.
Grip en knoppen
De grip is bekleed met rubber en is naar de hand gevormd. Omdat de A99 iets hoger is dan de A77, is er wat meer ruimte voor de vingers en kan het toestel steviger worden vastgehouden.
Ook aan de achterkant zit rubberen gripvlak dat bijna even hoog is als de camera. Een opstaand randje aan de rechterkant zorgt voor extra houvast.
De A99 lijkt aan de voorkant wat platter te zijn dan de A77 omdat de zoekerbult niet uitsteekt. Dat komt echter doordat de hele body een stuk dieper is, om plaats te bieden aan de grotere fullframe-spiegel.
De nieuwe batterijgrip die Sony als optie voor de A99 levert, is een grote verbetering. Anders dan bij de grip van de A77, waarbij de aansluiting op de camera in het batterijvak van de camera moet worden geschoven, wordt de grip van de A99 simpelweg onder op het toestel geklikt. Daardoor kan de grip niet alleen makkelijker opgeborgen worden, maar is er ook ruimte voor een extra accu. Zoals gebruikelijk bij Alpha-grips zitten de sluiterknop en andere bedieningselementen op dezelfde hoogte ten opzichte van de lens als bij de normale oriëntatie.
:fill(white)/i/1347910080.jpeg?f=thumb)
Knoppen
De modusknop van de A99 is voorzien van een vergrendeling zodat de beeldmodus niet per ongeluk kan worden gewijzigd. De knop is voorzien van rubber met een opstaand reliëfje, wat voor een goede grip zorgt, en heeft een duidelijke klik.
Net als bij de A77 heeft Sony de acht knoppen, het draaiwiel en de joystick aan de achterzijde in een boog rond de duim geplaatst. Net als het draaiwiel aan de voorkant is het exemplaar aan de achterkant bekleed met rubber, en dit wieltje is ook iets scheef geplaatst voor een natuurlijker bediening met de duim. Ook deze draaiwielen hebben een duidelijke klik, zonder dat ze stug overkomen.
De meeste knoppen kennen we al van de A77, maar met de delete-knop wordt nu ook de nieuwe 'AF Range Control'-functie bediend. Hiermee kan de afstand worden ingesteld waarbinnen de A99 mag scherpstellen, zodat het toestel bijvoorbeeld op de spelers op het voetbalveld focust en niet op het hek op de voorgrond.
Nieuw is ook dat aan de 'AF/MF'-knop niet alleen de 'AF Lock'- maar ook de 'AF On'-functionaliteit kan worden toegewezen. Met AF Lock wordt de continue scherpstelling tijdelijk geblokkeerd, terwijl die met AF On juist wordt geactiveerd. Met name voor sportfotografie is de laatste manier van werken veel handiger.

Een andere toevoeging is de 'Silent Multi-Controller'. Deze bestaat uit een plastic draairing met een knop in het midden. Door de middelste knop in te drukken en tegelijkertijd aan de ring te draaien, kunnen diverse instellingen worden gewijzigd, waaronder de af-stand, het audio-niveau, de belichtingscompensatie en de te gebruiken focuspunten.
Dat gebeurt in principe helemaal stil, wat met name bij het maken van video handig is omdat de microfoon in de body dan geen storende geluidjes oppikt. Het ontbreken van voelbare feedback maakt helaas dat je makkelijk de verkeerde opties selecteert.

De knop voor de flitsinstellingen van de A77 is bij de A99 veranderd in een programmeerbare knop. De belichtingscompensatieknop aan de bovenkant is bol in plaats van hol, waardoor hij beter van de iso-knop ernaast te onderscheiden is. Wel vinden we de beide knoppen wat lastig te bedienen vanwege de hoek die je wijsvinger moet maken.
Dubbele autofocus
Sony heeft voor de A99 een nieuwe beeldsensor met 24,3 megapixels ontworpen en dat is iets minder dan de 24,6 megapixels van de fullframe-sensor in de A900. Hoewel de grootte en het aantal megapixels van de twee camera's dus bijna gelijk zijn, zou het ruisniveau bij de A99-sensor beduidend lager liggen dan bij die van de A900, maar die stond boven de iso 800 dan ook bekend als een ruismonster.
De sensordivisie van Sony, die als een van de weinige bedrijfsonderdelen boven verwachting presteert en een van de groeipijlers van het bedrijf is, heeft voor de A99-sensor alles uit de kast gehaald. De afstand tussen de bedradingslagen is verkleind, waardoor meer licht op de fotodiodes valt, en de aspectratio van deze diodes, die de verhouding tussen lichtgevoelig oppervlak en totale pixelgrootte aangeeft, is verhoogd.
Verder zou er een optisch laagdoorlaatfilter van het 'multi-segment'-type worden gebruikt; deze zou zijn overgenomen van de professionele filmcamera's van het bedrijf en zou voor scherpere foto's zorgen.

Net als bij de compacte systeemcamera's NEX-5R en NEX-6 heeft Sony af-punten voor fasedetectie-af in de sensor geïntegreerd. De A99-sensor heeft in totaal 102 van deze tot af-punten omgebouwde pixels. Daarnaast maakt de camera via de vaste spiegel gebruik van een losse af-module met 19 af-punten, waarvan er 11 kruisgevoelig zijn. Deze af-module lijkt identiek aan die van de A77 .

De af-punten op de sensor maken de externe af-module via de vaste spiegelconstructie van de A99 niet overbodig; Sony gebruikt ze allebei. Met dit 'Dual AF'-systeem zouden onderwerpen beter gevolgd kunnen worden, vooral als een subject zich buiten het - kleine - bereik van de sensoren van de losse af-module begeeft of als een onderwerp veel onvoorspelbare bewegingen maakt.

We hadden de werking van dit dubbele autofocussysteem graag uitgebreid getest, maar IJsland bood ons onvoldoende uitdagende situaties en hier zullen we dus later op moeten terugkomen.
Betere ruisreductie
Het Bionz-beeldverwerkingssysteem in de A99 kan volgens Sony nu selectief ruisreductie toepassen. Zo zou het systeem bijvoorbeeld onderscheid kunnen maken tussen egale gebieden, zoals de hemel, en contrastrijke overgangen en gebieden met veel detail. In de egale gebieden, waar ruis eerder zichtbaar is, wordt ruisreductie toegepast en op plaatsen met veel detail zou het contrast worden verhoogd.
We hebben niet kunnen onderzoeken of dit systeem enigszins is af te regelen, want we kunnen ons goed voorstellen dat het niet altijd de gewenste resultaten oplevert. Toch zijn we blij met de belofte van betere ruisreductie, want tot nu toe werden we niet heel enthousiast van de high-iso-prestaties van Alpha- en NEX-camera's.

200.000 sluiterbewegingen
De nieuw ontworpen sluitermodule van de A99 is berekend op minimaal 200.000 sluiterbewegingen, 50.000 stuks meer dan de A77. De sluiter heeft daarmee ook een hogere geschatte levensduur dan de Nikon D600 en de Canon 6D, maar zal veel minder lang meegaan dan die van pro-body's als de Canon 1D X van Canon of de Nikon D4. Net als de A77 heeft de A99 een elektronisch eerste sluitergordijn, waardoor het afdrukken relatief weinig geluid maakt. Net als de D800 en de 5D Mark III heeft de A99 trouwens een kortste sluitertijd van 1/8000e seconde.

Omdat de spiegel bij de A99 niet opgeklapt hoeft te worden, wordt de burstrate in theorie vooral beperkt door de snelheid van de processor. Voor foto's met de volledige resolutie bedraagt de maximale burstrate 6 beelden per seconde. Met de 'telezoom-highspeed'-modus zijn 10 beelden per seconde mogelijk; de camera gebruikt dan maar een deel van de beeldsensor, waardoor je effectief inzoomt en foto's met een lagere resolutie produceert.
De A77 kon maximaal 12 beelden per seconde schieten, maar alleen met vergrendelde belichting. Het is ons niet bekend of deze beperking ook voor de 10fps-optie bij de A99 geldt.
Oled-zoeker met xga-resolutie
Aangezien de dunne spiegel in de A99 alleen gebruikt wordt om een deel van het invallende licht naar de af-module te weerkaatsen, gebruikt Sony een elektronische zoeker voor zijn 'Single-Lens Translucent'-camera's. De A99 heeft dezelfde oled-evf als de A77, met een resolutie van 1024x768 pixels.
Bij de A77 waren we al onder de indruk van de verversingssnelheid, de natuurlijke kleuren, het grote dynamische bereik en de scherpte van het beeld in de oled-zoeker. Bij de A99 is dat er allemaal niet slechter op geworden en op een gegeven moment vergaten we dat we naar een elektronisch beeld keken.
Een voordeel van een elektronische zoeker is dat er allerlei informatie getoond kan worden. De A99 kan bijvoorbeeld, net als de A77, een live histogram in beeld weergeven. Dat is een uiterst handige feature. Ook kan de kleurtemperatuur van het zoekerbeeld worden aangepast.

De A99 herkent het automatisch als er een DT-lens voor aps-c-camera's op het toestel wordt geschroefd. Omdat er een elektronische zoeker wordt gebruikt, kan de camera dan nog steeds een beeldvullend zoekerbeeld weergeven. Verder is het toestel voorzien van een nabijheidssensor, die voor automatisch activeren van de oled-evf zorgt. Die sensor zat bij de A77 nog boven het oculair, maar is er bij de A99 juist onder geplaatst.
Sneller opstarten
Een groot probleem van de A77 was de snelheid van de body, of liever het gebrek daaraan. De evf had te veel tijd nodig om beeld te produceren en de top-lcd reageerde ook maar traag op wijzigingen van de instellingen. Ook na een aantal firmware-updates kwam daar geen verandering in.
Bij de A99 heeft Sony de opstarttijd aanzienlijk verkort. Het toestel is nog niet zo snel als een dslr met een conventionele zoeker, maar ten opzichte van de A77 is het toestel ronduit snel. Bovendien kan er al een foto gemaakt worden zodra er beeld verschijnt; er hoeft dus niet op icoontjes met instellingen of het live histogram te worden gewacht. De firmware van ons testexemplaar was nog niet de definitieve versie, maar het toestel voelde al veel stabieler aan dan de A77 bij zijn introductie.
Draaibare lcd

Een andere verandering ten opzichte van de A77 is de constructie van de draaibare lcd. Deze kan nog steeds naar boven en naar voren gedraaid worden voor bijvoorbeeld zelfportretten, maar de 'armen' aan de zijkanten van het scherm zijn bij de A99 verdwenen. De nieuwe constructie doet desondanks redelijk stevig aan.
Bijzonder is ook dat Sony voor het eerst bij een Alpha-camera een zogeheten WhiteMagic-lcd gebruikt heeft. Bij dit schermtype bestaat elke pixel niet uit drie, maar uit vier subpixels. Een extra, witte subpixel moet zorgen voor een betere helderheid. Helaas hebben we tijdens onze IJslandse sessie geen last gehad van invallend zonlicht, zodat we over de bruikbaarheid van het scherm niet zoveel kunnen melden.
Standaard flitsschoen
De A99 is de eerste spiegelreflexcamera van Sony waarbij de zogeheten 'Anti-lock Accessory Shoe', een flitserbevestiging voor Minolta- en Sony-camera's, is vervangen door de nieuwe 'Multi Interface Shoe'. De nieuwe flitsschoen is elektronisch en mechanisch compatibel met de standaard iso-548-flitsschoenen van andere merken. Sony levert een adapter bij de camera waarmee randapparatuur voor de vorige flitsschoen nog kan worden gebruikt.

De Multi Interface Shoe is overigens voorzien van extra elektronische contacten, die gebruikt zullen worden voor nieuwe randapparatuur. Welke extra informatie via die extra contacten kan worden doorgegeven is ons nog niet duidelijk, maar er kunnen in elk geval audiobronnen op worden aangesloten.
Film
Dat is handig, want Sony hecht veel belang aan het filmen met de A99. Het is dan ook de enige fullframe-dslr met fasedetectie-autofocus tijdens live view en het opnemen van video. Voor hulp bij handmatig scherpstellen is er een 'focus peaking'-mogelijkheid aanwezig.
Daarnaast heeft Sony de A99 uitgerust met een aantal features die vooral de professionele filmers zullen aanspreken. Uiteraard beschikt het toestel over een microfooningang en een koptelefoonuitgang, en kunnen de audio-levels op het scherm getoond worden.
Interessanter is dat Sony ook een uitbreiding met xlr-audio-ingangen levert. Deze XLR-A1M biedt uitgebreide audio-instellingen en wordt geleverd inclusief microfoon. De xlr-box wordt met een bracket aan de camera bevestigd en wordt met een kabeltje naar de hotshoe aangesloten.
:fill(white)/i/1348045560.jpeg?f=thumb)
Net als bij de nieuwe pro-bodies van Canon en Nikon heeft de A99 de mogelijkheid om de ongecomprimeerde videostream via hdmi op een extern opslagmedium op te slaan. Uniek is dat het live view-beeld tegelijk ook op de camera vertoond kan worden.

Fotogalerij
Voorlopige conclusie
De Alpha A99 is een logisch vervolg op de Alpha A77. Het bodyontwerp is in de basis hetzelfde, maar heeft een aantal grotere en kleinere verbeteringen en toevoegingen gekregen, en vooral ook een fullframe-sensor.
De nieuwe sensor heeft hetzelfde aantal megapixels als die van de A77, maar dan over een groter oppervlak. Bij gebruik van fullframe-lenzen zal er dus minder ruis zijn. Sony belooft bovendien intelligente ruisreductie en afgaande op de beelden die we zelf maakten, kunnen we - voorzichtig - zeggen dat het nieuwe ruisreductiesysteem meer detail bij hogere iso-waarden behoudt.
De A99 is lichter dan de vorige fullframe-dslr van Sony, de A900, en ook beduidend kleiner. In combinatie met de comfortabele grip en de doordachte layout van de knoppen lijkt het werken met de A99 in de praktijk prettig uit te pakken. De camera komt bovendien stevig over en lijkt redelijk tegen slecht weer te kunnen.
De opstarttijd van de A77 is bij de A99 flink teruggebracht en dat was nodig ook - al is de nieuwe dslr nog niet zo snel als een conventionele dslr. De burstrate van 6fps is aangenaam, en het WhiteMagic-scherm zou bij veel omgevingslicht goed van pas kunnen komen.
Het toestel is door Sony vooral goed geschikt gemaakt voor video, met features als de optionele xlr-ingangen, ongecomprimeerde video-out via hdmi met gelijktijdige weergave op de camera, en de fasedetectie-autofocus met de aparte af-module en de af-punten op de sensor.
De camera heeft ook een aantal nadelen. De joystick achterop geeft weinig feedback, waardoor je snel verkeerd klikt. Ook de sluiterknop wordt wat ons betreft wel heel makkelijk ingedrukt, en dat is met name vervelend voor iemand die handschoenen draagt. Daarnaast heeft de A99, net als de A77, een behoorlijk fors energieverbruik. Het gebruik van de batterijgrip is eigenlijk noodzakelijk.
Met een adviesprijs van 2800 euro plaatst Sony de A99 in het segment van de Nikon D800 en de Canon 5D Mark III. Gezien de introductie van de goedkopere 6D van Canon en de D600 van Nikon lijkt die prijs niet houdbaar, maar de unieke mogelijkheden voor video en de vaste spiegelconstructie geven Sony wel wat lucht. We zijn erg benieuwd hoe de camera in de komende tijd door met name video-liefhebbers zal worden ontvangen.