Zeg maar dag tegen Hyper-Threading

Niets is meer heilig bij Intel Lunar Lake

Waarom verliezen we Hyper-Threading?

De meest in het oog springende technische aanpassing aan de P-core is natuurlijk het weglaten van Hyper-Threading, oftewel smt, een functie die al sinds 2002 wordt toegepast in Intel-processors. Dat was nog voor de tijd van de dualcore; toen werd het ingezet om de enkele processorkern beter aan het werk te kunnen houden met een extra virtuele thread.

Ook anno 2024 lijkt HT op het eerste gezicht nog een prima deal. Intel becijfert dat Hyper-Threading bij een moderne P-core gemiddeld 30 procent prestatiewinst oplevert, zonder meer ruimte op de chip te gebruiken en met een stroomverbruik dat 20 procent hoger ligt: netto winst dus. Hoewel niet onfeilbaar, was ook de scheduling relatief simpel; eerst alle 'echte' cores gebruiken en pas als die vol zitten, komen de virtuele threads aan de beurt.

Sinds Alder Lake wordt de belangrijkste functie van HT, op een zuinige en fysiek compacte manier multithreadedprestaties toevoegen, eigenlijk al vervuld door een sloot E-cores, tot wel zestien stuks op de desktop. Juist bij een product met focus op zuinigheid en singlethreadedprestaties is Intel daarom anders gaan denken over HT.

Vergelijk je de singlethreadedprestaties van een reguliere P-core met een P-core waar alle hardwarebenodigdheden voor HT uit zijn gehaald, dan wordt de som namelijk opeens heel anders. Een P-core die geen HT hoeft te kunnen, kan 15 procent zuiniger en 10 procent kleiner zijn dan een P-core die wel HT kan. Het weglaten van HT kost je nog altijd wat als je naar prestaties versus diesize kijkt, maar als je puur naar prestaties versus stroomverbruik kijkt, is het effect daarvan juist positief.

"Hyper-Threading blijft een stuk gereedschap in onze gereedschapskist."Is Lunar Lake zonder HT dan het definitieve einde van Hyper-Threading? Zover wil Intel-engineer Ori Lempel op een vraag van Tweakers niet gaan. "Hyper-Threading blijft een stuk gereedschap in onze gereedschapskist", zei hij. "En we kunnen het toepassen wanneer we denken dat dat nuttig is." De nieuwe Xeon-serverprocessor die Intel gelijktijdig aankondigt, biedt bijvoorbeeld wel nog HT-ondersteuning. Toch lijkt het in elk geval voorlopig het einde van HT voor Intels consumentenprocessors te zijn. Alle lekken over de Arrow Lake-desktop-cpu's die eind dit jaar uitkomen, lijken erop te wijzen dat ook daarbij Hyper-Threading zal ontbreken.

Waar Intel overigens geen woord over zei, was dat Hyper-Threading in de afgelopen jaren ook een grote bron van gevonden beveiligingslekken in processors was. Het delen van dezelfde fysieke hardware door twee verschillende virtuele threads is per definitie een beveiligingsrisico, zou je kunnen zeggen. Met het verwijderen van Hyper-Threading is Intel tegelijk van de kopzorgen af om dat volledig dicht te timmeren.

• Volgende pagina 4. E-core evenaart de oude P-core: Skymont