Videokaart Best Buy Guide
Nu de prijzen van videokaarten stukje bij beetje aan het dalen zijn, maken wij met onze eerste Videokaart Best Buy Guide de balans op. Welke videokaart kun je op dit moment het best kopen? In deze BBG geven we op basis van al onze testresultaten een overzicht van videokaartprestaties, zodat je optimaal geïnformeerd kunt kiezen welke grafische kaart jouw volgende upgrade wordt.
Ben je op zoek naar aankoopadvies voor een complete pc? Check dan onze Desktop BBG.
De videokaart: het belangrijkste onderdeel voor gamingprestaties
Wie graag pc-games speelt, weet dat de videokaart bepalend is voor de framerates die je in spellen haalt: zonder capabele gpu geen goede gamingprestaties. Dat is ook de reden dat fanatieke gamers een groot deel van hun budget voor dit onderdeel reserveren. Net als bij andere componenten kun je natuurlijk stellen dat de beste videokaart ook de duurste is, maar voor de meeste consumenten speelt de prijs ook een belangrijke rol.
Welke videokaart voor jou de beste keus is, hangt behalve van het budget ook voor een aanzienlijk deel af van de schermresolutie en de refreshrate van je monitor. Speel je op een 4k-scherm, dan heb je flink meer grafische rekenkracht nodig dan wanneer je games nog op full-hd-resolutie draaien. Heb je een beeldscherm met een hogere refreshrate dan de standaard 60Hz, zoals veel gamingmonitoren, dan heb je onder andere een snellere videokaart nodig om ook een hogere framerate te halen.
|
Resolutie (horizontaal x verticaal) |
Aantal pixels (totaal) |
1080p (full hd) |
1920 x 1080 pixels |
2.073.600 |
1440p (wqhd) |
2560 x 1440 pixels |
3.686.400 |
2160p (4k-uhd) |
3840 x 2160 pixels |
8.294.400 |
Features - Raytracing en upscaling
Op het moment van schrijven zijn Nvidia en AMD de enige twee fabrikanten die losse, voor gaming geschikte videokaarten uitbrengen. In de nabije toekomst zal Intel zich in deze strijd mengen, maar voor nu blijft het bij de GeForces en Radeons die dit duo in hun respectievelijke portfolio's hebben zitten. Beide fabrikanten proberen zich met specifieke features van hun concurrent te onderscheiden.
Voor de huidige generatie videokaarten is de ondersteuning van raytracing een belangrijk punt. Nvidia heeft met de RTX 30-serie al zijn tweede generatie kaarten met support voor raytracing, wat de reden was voor de naamswijziging na de GTX-serie. AMD heeft ondertussen ook ondersteuning voor raytracing met de komst van de RX 6000-serie op basis van de RDNA2-architectuur. Bij deze Radeons is de hardwarematige versnelling voor raytracing nog niet zo snel als bij Nvidia's RTX 30-serie, terwijl het aantal games met ingebouwde raytracing stap voor stap toeneemt.
Dan is er ook de kwestie van upscaling, waarbij beelden op een lagere resolutie worden gerenderd en met zo min mogelijk kwaliteitsverlies worden omgezet in een hogere resolutie. Nvidia heeft DLSS ontwikkeld, dat gebruikmaakt van Tensor-cores op zijn GeForce-kaarten om deze upscaling te versnellen. Radeon-kaarten kunnen geen DLSS gebruiken, maar AMD heeft FSR als tegenhanger geïntroduceerd, dat vrij beschikbaar is gemaakt en zo wél op alle videokaarten ondersteund kan worden. Omdat FSR 1.0 qua beeldkwaliteit nog wat achterloopt op DLSS en omdat FSR 2.0 momenteel nog maar in één game beschikbaar is, beschouwen we op dit moment DLSS vooralsnog als een voordeel voor de RTX-kaarten.
Meer videokaarten? Amper nuttig voor gaming
Het is al jarenlang mogelijk om meer dan één videokaart in een systeem te laten samenwerken. Bij Nvidia heet dit SLI, bij AMD is dat CrossFire. Een goede implementatie hiervan vereist veel extra werk voor ontwikkelaars van games, wat een van de redenen is dat goede en brede ondersteuning nooit van de grond is gekomen. De driverondersteuning vanuit zowel Nvidia als AMD laat op dit gebied ook te wensen over. Met de komst van DirectX 12 leek hier mogelijk verandering in te komen, maar tot op heden blijft het goed zoeken naar games die rendering met meerdere gpu's ondersteunen. Voor creatieve en professionele workloads kunnen verschillende videokaarten in sommige gevallen duidelijk een meerwaarde bieden, maar in de meeste games ben je beter af met een enkele, snelle videokaart.
Videokaart Best Buy Guide
Ons uitgangspunt bij gpu-tests is altijd dat we de rest van het systeem een zo klein mogelijke bottleneck willen laten vormen. We hebben er daarom voor gekozen om alle videokaarten te testen met de Ryzen 9 5950X als processor. Voor onze gpu-tests gebruiken we altijd referentiekaarten of Founders Editions, tenzij de gpu niet als een dergelijk model is uitgebracht of wij er geen beschikbaar hebben. In dat geval gebruiken we een custommodel dat wat kloksnelheden betreft zo dicht mogelijk bij de referentiespecificatie zit.
Klik hier voor de uitgebreide specificaties en toelichting van onze testmethode
Testsysteem gpu's |
Processor |
AMD Ryzen 9 5950X @ 4,65GHz all-core |
Moederbord |
ASUS ROG Crosshair VIII Hero (bios 4006, Agesa V2 PI 1.2.0.6b, Resizeable BAR support geactiveerd) |
Werkgeheugen |
G.Skill Trident Z Royal 32GB (2x 16GB) DDR4-3600 CL16-16-16-36 |
Ssd |
Samsung 970 EVO 250GB (OS) + Kioxia Exceria 2TB (games) |
Voeding |
Be quiet Dark Power Pro 12 1500W |
Koeling |
Alphacool Eisblock XPX, Alphacool XT45 480mm-radiator, Alphacool D5-waterpomp, be quiet Pure Wings 2-ventilatoren |
Besturingssysteem |
Windows 11 21H2 (ver 22000.613) |
Gebruikte videokaarten
- MSI GeForce RTX 3090 Ti Suprim X
- MSI Radeon RX 6950 XT Gaming X Trio
- MSI GeForce RTX 3090 Gaming X Trio
- AMD Radeon RX 6900 XT referentiemodel
- Nvidia GeForce RTX 3080 Ti Founders Edition
- AMD Radeon RX 6800 XT referentiemodel
- Nvidia GeForce RTX 3080 Founders Edition
- AMD Radeon RX 6800 referentiemodel
- MSI Radeon RX 6750 XT Gaming X Trio
- Nvidia GeForce RTX 3070 Founders Edition
- AMD Radeon RX 6700 XT referentiemodel
- Nvidia GeForce RTX 3060 Ti Founders Edition
- ASRock Radeon RX 6600 XT Phantom Gaming OC
- MSI GeForce RTX 3060 Gaming X Trio
- Gigabyte Radeon RX 6600 Eagle
- Nvidia GeForce RTX 2060 Founders Edition
- Gigabyte GeForce RTX 3050 Gaming OC
- Gigabyte GeForce GTX 1660 Super Gaming OC
- Gigabyte Radeon RX 6500 XT Gaming OC
- Gigabyte GeForce GTX 1650 D6 Windforce OC
Drivers en meetmethode
We hebben alle videokaarten getest met de nieuwste driver die beschikbaar was toen we begonnen. Voor de huidige AMD Radeon-kaarten hebben we Radeon Software 22.3.1 gebruikt; voor Nvidia GeForce-kaarten was dat GeForce 512.16. In het geval van de Radeon RX 6950 XT en RX 6750 XT betreft het een driver voor de pers, met nummer 22.10.01. Ter verificatie hebben we onze RX 6700 XT op zowel Radeon Software 22.3.1 getest als op persdriver 22.10.01, waar we geen significante verschillen tussen zagen.
Met behulp van PresentMon meten we in elke geteste game de prestaties, waaruit we zowel de gemiddelde framerates (fps) als de frametimes van het 99e percentiel berekenen en die laatste twee in milliseconden rapporteren.
In de grafieken op de volgende pagina's vind je telkens grafieken met samengestelde balkjes, bestaande uit het 99e percentiel omgerekend naar frames per seconde (genoteerd als minimumframerate), gevolgd door de gemiddelde framerate per seconde. Op die tweede score, het gemiddelde aantal beelden per seconde dat een videokaart kan berekenen, wordt primair gesorteerd. De frametimes geven geen beeld van de gemiddelde framerate, maar van de uitschieters in negatieve zin; die kunnen tot gevolg hebben dat een game ondanks een goed gemiddelde niet vloeiend aanvoelt.
De tijd die het kost om beelden binnen een 3d-game en dus binnen onze benchmark te renderen, varieert van frame tot frame. Bij onze frametimemeting worden de rendertijden van alle individuele frames opgeslagen. Daarna gooien we de 1 procent langzaamste frames weg. De hoogste rendertijd van de resterende 99 procent van de frames, oftewel het langzaamste frame, is het 99e percentiel frametime.
Gameselectie
Regelmatig houden we de reeks spellen tegen het licht en bij deze keuzen houden we rekening met de api, de engine, het genre, de AMD/Nvidia-verhouding, de leeftijd en de technische benchmarkdetails van elke game, om op een zo representatief mogelijke suite uit te komen. Onderstaande tabel geeft een overzicht van de games die we op basis hiervan hebben geselecteerd voor onze testsuite.
Game |
Verschijningsdatum |
Api |
Engine |
Assassin's Creed: Valhalla |
November 2020 |
DX12 |
Anvil Next 2.0 |
Cyberpunk 2077 |
December 2020 |
DX12 |
REDengine 4 |
Forza Horizon 5 |
November 2021 |
DX12 |
ForzaTech |
Doom Eternal |
Maart 2020 |
Vulkan |
Id Tech 7 |
F1 2021 |
Juli 2021 |
DX12 |
EGO Engine 4.0 |
Far Cry 6 |
Oktober 2021 |
DX12 |
Dunia 2.0 |
Metro Exodus |
Februari 2019 |
DX12 |
4A Engine |
Red Dead Redemption 2 |
November 2019 |
Vulkan |
RAGE |
Guardians of the Galaxy |
Oktober 2021 |
DX12 |
Dawn Engine |
Total War: Warhammer III |
Februari 2022 |
DX11 |
TW Engine 3 |
Stroommeting
Naast de prestaties meten we het stroomverbruik van videokaarten. De stroommeting voeren we uit met een riserkaart van fabrikant Adex, die we tussen het PCIe-slot en de videokaart in plaatsen. Op die manier kunnen we niet alleen de stroom meten die door de losse stroomkabels loopt, maar ook het vermogen dat de videokaart rechtstreeks uit het PCIe-slot betrekt. Voor de meting gebruiken we verschillende exemplaren van de Tinkerforge Voltage/Current Bricklet 2.0. Voor de slotmeting is de riserkaart met een dergelijke bricklet uitgerust. Om de stroom van de PEG-kabel te meten, is de bricklet samen met de benodigde connectors op een speciaal voor onze test ontworpen printplaat geplaatst. Afhankelijk van het aantal stroomkabels dat een videokaart vereist, gebruiken we uiteraard diverse meters.
Prestatiescores
Om in één oogopslag te zien hoe de verschillende gpu's zich tot elkaar verhouden, berekenen we de gewogen gemiddelden vanuit de tien geteste games op basis van de resultaten. Deze prestatiescores berekenen we met de geteste resoluties en kwaliteitsinstellingen. We gebruiken hiervoor alle geteste games die gebruikmaken van rasterization.
1080p (full hd)
Op de laagste resolutie van onze test zijn gemiddeld genomen de Radeon-kaarten sneller dan de GeForces. Onlangs brachten beide kampen een vernieuwd topmodel uit: de RTX 3090 Ti en de RX 6950 XT. Op 1080p zetten deze en andere high-end modellen zeer hoge framerates neer, wat ze geschikt maakt voor high-refreshrategaming. Voor een gebruikelijke framerate van 60 beelden per seconde is op deze resolutie een minder snelle kaart ook al voldoende, zoals de RX 6600 en RTX 3060 laten zien. De oudere en langzamere kaarten komen gemiddeld ook in de buurt van de 60fps, maar zullen dat niet in elke game consistent kunnen volhouden. Op lagere settings zijn veel hogere framerates mogelijk en lopen de relatieve verschillen tussen alle modellen terug.
1440p (wqhd)
Schroeven we de resolutie iets omhoog, dan verschuiven de verhoudingen tussen de GeForces en Radeons iets. De RX 6950 XT staat ook op 1440p bovenaan, maar de RTX 3090 Ti is nu wel wat sneller dan de RX 6900 XT. Veel van de high-end kaarten zijn in staat om een high-refreshratemonitor van voldoende frames te voorzien, maar ook hier hebben de Radeons nog een lichte voorsprong. Voor een normale refreshrate van 60Hz lijkt de RX 6600 XT gemiddeld genomen nog capabel genoeg, maar iets comfortabeler zal de ervaring zijn met de RX 6700 XT of RTX 3060 Ti. Op Medium-instellingen liggen voor alle gpu's de framerates een stuk hoger, maar de onderlinge volgorde blijft wel dezelfde.
2160p (4k-uhd)
Op de hoogste resolutie van onze tests komt de Ampere-architectuur van Nvidia's RTX 30-serie het meest tot zijn recht. De grote hoeveelheid rekenkracht van het groene kamp weegt op deze resolutie zwaarder dan het efficiënte en latency-beperkende ontwerp van RDNA2 in AMD's RX 6000-reeks. Niet alle videokaarten waren in staat om de tien games op deze resolutie te draaien, wat de reden is dat onderstaande grafiek minder gevuld is. Daarnaast ondervonden we problemen met videokaarten op basis van de GA104-gpu (de RTX 3060 Ti, 3070 en 3070 Ti) in Far Cry 6, waardoor deze prestatiescores helaas ook niet berekend konden worden.
De RTX 3090 Ti staat overtuigend bovenaan, al komen meer high-end kaarten gemiddeld boven de 60fps uit. Op 4k met 144fps gamen zit er op Ultra-instellingen met deze generatie videokaarten niet in. Op Medium-settings is dat ook niet het geval, al komen de snelste GeForces en Radeons wel aardig in de buurt. Wil je wel op deze hoge resolutie gamen, maar zijn lagere settings en een normale framerate daarbij goed genoeg, dan leveren de RTX 3060 Ti en RX 6700 XT voldoende prestaties.
Videokaart Best Buy Guide
Voor het bekijken van de prijs-prestatieverhouding gebruiken we per resolutie de desbetreffende prestatiescore, zoals die op de vorige pagina is besproken. Deze zetten we af tegen de drie goedkoopste verkrijgbare videokaarten voor elke gpu in de Pricewatch. Als prijs hanteren we het gemiddelde van deze drie om tot de prijs-prestatieverhouding te komen.
De interessantste gpu's vinden we links van de trendlijn: relatief hoge prestaties voor een relatief lage prijs.
Zoals met alle hardware schalen ook bij videokaarten de prestaties niet evenredig met de prijs. Toch zien we bij de high-end modellen grote verschillen tussen AMD en Nvidia. Zoals we op de vorige pagina al zagen, liggen de prestaties van de Radeons op lagere resoluties doorgaans wat hoger dan op de GeForces. Dat gecombineerd met de hogere prijzen voor met name de allersnelste Nvidia-kaarten heeft tot gevolg dat AMD vaker boven de trendlijn is te vinden.
Omdat AMD op lagere resoluties relatief gunstiger schaalt dan Nvidia, ligt voor de snelle 1080p-gamer een RX 6750 XT meer voor de hand dan een RTX 3070. Zo komt ook de RX 6600 XT positief naar voren ten opzichte van de RTX 3060. De RTX 3060 Ti is vervolgens weer wat sneller, maar komt niet boven de trendlijn uit zoals de RX 6750 XT doet. Dat de gemiddelde prijs van de RX 6750 XT gelijk is aan die van de RX 6700 XT, komt doordat het de eerste levering van die kaart betreft, waarbij AMD winkels compenseert. Naar verwachting zal die prijs binnenkort hoger liggen. Voor de allerhoogste framerates op 1080p laten de drie snelste Radeons nog hun meerwaarde zien, terwijl Nvidia bij deze resolutie minder overtuigend schaalt met gpu's van boven de 1000 euro.
Op 1440p kruipen AMD en Nvidia iets dichter naar elkaar en naar de trendlijn toe. De RX 6750 XT valt in positieve zin op om op deze resolutie met 60fps te gamen. Voor hogere refreshrates springen vervolgens de RTX 3080, RX 6800 XT, 6900 XT en 6950 XT eruit. Met een ruim budget is die laatste kaart een goede optie om op 1440p met zeer hoge framerates te spelen.
Op 4k zijn minder videokaarten in staat om de tien geteste games op Ultra-settings te draaien. Daarom verschijnen er minder modellen in deze grafiek. Hier komt de RTX 3080 gunstig naar voren, met framerates die iets hoger liggen dan op de RX 6800 XT, terwijl de prijs gemiddeld wel een paar tientjes lager ligt. Dit kaliber kaarten is vereist om op deze resolutie met Ultra-settings op 60fps uit te komen. De RX 6950 XT valt hier nog op in positieve zin, door nipt sneller dan de RTX 3090 te zijn tegen een veel lagere prijs. Wie hogere prestaties wil, mag flink bijbetalen voor de RTX 3090 Ti. Die kaart voegt in ieder geval meer prestaties toe ten opzichte van de RTX 3090 dan de RTX 3090 ten opzichte van de RTX 3080 Ti. Wat prijs-prestatieverhouding betreft is de balans ver te zoeken, zoals met grafische vlaggenschepen altijd het geval is.
Videokaart Best Buy Guide
Op deze pagina zetten we de beste gpu's en onze verdere aanraders op een rij, opgesplitst per resolutie.
Beste gpu voor 1080p-gaming met 60fps: Radeon RX 6600
Speel je op full-hd-resolutie en heb je een 60Hz-scherm, dan kun je prima uit de voeten met een Radeon RX 6600 of RTX 3060. Laatstgenoemde is gemiddeld wel ruim 50 euro duurder dan de AMD-kaart, maar daar staat ook 50 procent meer videogeheugen tegenover. Op deze resolutie is 12GB vram vooralsnog niet nodig en ook de betere raytracingprestaties van de RTX 3060 ten opzichte van de RX 6600 zijn in absolute zin nog steeds niet indrukwekkend. Daarom is wat ons betreft de Radeon RX 6600 in dit segment de interessantste keuze van de twee. Hecht je veel waarde aan DLSS-ondersteuning, aan de beste video-encoding of heb je al een G-Sync-scherm, dan is de RTX 3060 uiteraard ook een prima keuze.
De goedkoopste Radeon RX 6600-videokaarten in de Pricewatch
Lees hier onze Radeon RX 6600-review
De goedkoopste GeForce RTX 3060-videokaarten in de Pricewatch
Lees hier onze GeForce RTX 3060-round-up
:strip_exif()/i/2005118690.jpeg?f=imagenormal)
Beste gpu voor 1080p-gaming met hoge refreshrate: Radeon RX 6750 XT
Als je op full-hd-resolutie speelt met een gamingmonitor, dan is een snellere videokaart belangrijk om de hogere refreshrate van je scherm te kunnen benutten. Afhankelijk van het budget zijn wat ons betreft de Radeon RX 6800 XT en RX 6750 XT de interessantste opties daarvoor. Met de RX 6750 XT komen we in onze prestatiescore op gemiddeld 121fps uit, met de RX 6800 XT op 149fps. Het prijsverschil tussen de twee is fors en zodoende komt de prijs-prestatieverhouding van de RX 6750 XT gunstiger uit. Wat ons betreft is de RX 6750 XT de meest logische keuze als budget nog een rol speelt op 1080p.
De goedkoopste Radeon RX 6750 XT-videokaarten in de Pricewatch
Lees hier onze Radeon RX 6750 XT-review
:strip_exif()/i/2005118692.jpeg?f=imagenormal)
Beste gpu voor 1440p-gaming met 60fps: Radeon RX 6750 XT
Net als op 1080p met hoge refreshrate is op 1440p met 60fps gamen prima mogelijk met de Radeon RX 6750 XT. In het verlengde daarvan geldt dit ook voor de RX 6700 XT, die een interessant alternatief kan vormen als de prijs lager is dan die van de RX 6750 XT. Op beide kaarten wordt gemiddeld 83 en 90fps gehaald op deze resolutie in combinatie met Ultra-instellingen. De alternatieven vanuit Nvidia zijn de RTX 3060 Ti en RTX 3070, die wat prestaties betreft om de RX 6700 XT heen gedrukt zitten. Het nadeel van dit duo is de 8GB-videobuffer, die bij de Radeons met 12GB aanzienlijk groter is. Op deze resolutie kan te weinig videogeheugen eerder tot problemen leiden dan op 1080p. Zolang de huidige prijs van de RX 6750 XT gehanteerd wordt, verkiezen we deze kaart boven de andere besproken opties. Kijken we naar de RX 6700 XT, dan volgt deze samen met de RTX 3060 Ti en RTX 3070 keurig de trendlijn, waarmee er tussen deze drie veel minder onderscheid zit in de prijs-prestatieverhouding.
De goedkoopste Radeon RX 6750 XT-videokaarten in de Pricewatch
Lees hier onze Radeon RX 6750 XT-review
Beste gpu voor 1440p-gaming met hoge refreshrate: RX 6950 XT
Om met een hoge refreshrate op 1440p te kunnen spelen, zijn de snelste modellen van de huidige generatie voldoende. Dat betekent wel flink investeren in je gpu, maar op deze resolutie komen de high-end Radeons relatief gezien prima voor de dag. De RX 6900 XT zet gemiddeld 124fps neer in onze games; de RX 6950 XT behaalt 134fps. De RX 6950 XT is zo kort na introductie nog relatief goed geprijsd ten opzichte van de RX 6900 XT, wat het makkelijker maakt om hem aan te raden. Omdat de prijs-prestatieverhouding in dit segment op deze resolutie voor Nvidia-kaarten een stuk minder gunstig is dan bij AMD, zien we geen optie onder de GeForces voorbijkomen die echt een interessant alternatief vormt.
De goedkoopste Radeon RX 6950 XT-videokaarten in de Pricewatch
Lees hier onze Radeon RX 6950 XT-review
:strip_exif()/i/2005118696.jpeg?f=imagenormal)
Beste gpu voor 4k-gaming: RTX 3080 of RTX 3090 Ti
Gamen op hoge resolutie is waar de Ampere-kaarten in de RTX 30-serie van Nvidia sterk in zijn. Hier valt vooral de RTX 3080 in positieve zin op, met prestaties die hoger liggen dan die van de RX 6800 XT, terwijl de gemiddelde prijs iets lager ligt. Een andere gpu die opvalt, is de RX 6950 XT, met prestaties die gemiddeld boven die van de RTX 3090 uitkomen en de prestaties van de RTX 3090 Ti naderen. Zoals eerder genoemd zal de huidige prijs van de RX 6950 XT vermoedelijk niet heel lang gehanteerd worden, waardoor de prijs-prestatieverhouding van dat model binnenkort wat zal verschuiven.
Omdat de RTX 3090 Ti en RX 6950 XT op 4k met Ultra-instellingen gemiddeld respectievelijk 83 en 77fps halen, is hier niet echt sprake van high-refreshrategaming. De allerlaatste frames van deze vlaggenschepen zijn altijd het duurst en daarom noemen we de RTX 3090 Ti ten slotte als over-de-topoptie voor wie bereid is de hele prijs-prestatieverhouding overboord te gooien. Wie dat concept nog wel ergens in het achterhoofd heeft zitten, zal eerder de RX 6950 XT overwegen, maar voor de maximale prestaties en de grootste hoeveelheid vram is de RTX 3090 Ti tot op heden nog altijd de overtreffende trap.
De goedkoopste GeForce RTX 3080-videokaarten in de Pricewatch
Lees hier onze GeForce RTX 3080-round-up
De goedkoopste GeForce RTX 3090 Ti-videokaarten in de Pricewatch
Lees hier onze GeForce RTX 3090 Ti-review
:strip_exif()/i/2005118694.jpeg?f=imagenormal)