ITU keurt 8K-specificatie NHK goed

De International Telecommunication Union, een standaardisatieorgaan van de VN, heeft de NHK's uhdtv-specificatie voor 8K-uitzendingen goedgekeurd. In mei werd door de ITU al een draft van de specificatie aangenomen.

De goedkeuring van de uhdtv-specificatie - door het Japanse NHK als Super Hi-Vision aangeprezen - door de ITU is een eerste stap op weg naar een internationale adoptie van de nieuwe uitzendstandaard. Het besluit van de ITU om de uhdtv-specificatie goed te keuren zou al begin deze maand genomen zijn, maar is nu pas officieel bekendgemaakt door de NHK, de grootste Japanse omroeporganisatie en pionier bij de ontwikkeling van de huidige hdtv-standaard.

De 8K-specificatie van NHK omhelst een resolutie van 7680 bij 4320 pixels. Dit is zowel in de hoogte als in de breedte een verviervoudiging van huidig 'full hd'. Hiermee blijft de 16:9-beeldverhouding intact, waardoor full hd-content eenvoudig geschaald kan worden naar een 8k-resolutie. Drie framerates worden door Super Hi-Vision ondersteunt, namelijk 59,94fps, 60fps en 120fps.

Daarnaast wordt door de nieuwe standaard 10bits of 12bits per kleurkanaal gebruikt, zodat er meer kleurgradaties mogelijk zijn en er een groter kleurbereik weergegeven kan worden. In bioscopen wordt al gebruikgemaakt van de zogeheten DCI-kleurruimte, die ook een breder spectrum heeft dan de huidige hdtv-standaard.

NHK heeft al apparatuur ontwikkeld die nodig is voor het opnemen en uitzenden van Super Hi-Vision-uitzendingen. Zo heeft de organisatie al een videocamera ontwikkeld met een zelf ontwikkelde 8K-cmos-beeldsensor, waarmee beelden met een framerate van 120fps zijn op te nemen. Ook heeft NHK in samenwerking met JVC een 8K-projector ontwikkeld, terwijl het met Sharp een prototype van een 8K-lcd-tv ontwikkeld heeft. Deze laatste werd een jaar geleden al op de IFA getoond. Op de Olympische Spelen in London werd door de NHK al proefgedraaid met 8K-uitzendingen.

Reacties (97)

[ari3]

Nu maar hopen dat het ITU de lat hoger gaat leggen dan bij HD-standaard. Mooi dat resolutie en kleurdiepte gestandariseerd worden maar net zoals bij de HD standaad missen er weer cruciale dingen:

1. Er is geen maximum tijdspanne gedefinieerd voor de verwerking van het signaal gemeten van de bron tot de weergave op het scherm. Doordat dit bij de HD-standaard niet gedefinieerd was nemen fabrikanten de makkelijke weg en hebben veel schermen gewoon meer dan 30ms lag in het signaal-naar-scherm pad. Interactieve toepassingen hebben hier veel last van.

2. Er is, net als bij de HD-standaard, wederom niet gedefinieerd dat een video signaal altijd on-the-fly moet kunnen switchen naar een andere resolutie. Bij de HD-standaard heeft het ontbreken van deze eis ertoe geleid dat televisies vaak een paar seconde nodig hebben om van 720p naar 1080i te schakelen. Het gevolg hiervan was dat zenders continu in één resolutie zijn gaan uitzenden in plaats van iedere programma in de best passende resolutie uit te zenden.

[Verwijderd]

Wil je 8k met eigen ogen bekijken dan kan je dat doen op de IBC van 7 t/m 11 september in de RAI in Amsterdam. De NHK is er dan ook.

[Jeroenneman]

Waarom nog steeds zo weinig van de beschikbare kleurruimte?

In het ideale geval bedekt de driehoek alles toch?

[Kid Jansen]

Waarom nog steeds zo weinig van de beschikbare kleurruimte?

In het ideale geval bedekt de driehoek alles toch?

En hoe wil je dat gaan doen? Het CIE 1931 xy chromaticiteitsdiagram dekt alle kleuren die we kunnen zien. De kromme as er omheen geeft alle golflengtes weer, dus alle punten op die as zijn de volledig verzadigde, of monochrome, kleuren die we kunnen zien, en alles in het gekleurde vlak zijn de mengkleuren die we kunnen zien die uit meer dan één golflengte licht bestaan.

Punt is dat niets bestaat buiten het gekleurde vlak. De golflengtes op de kromme as worden maar van 380 nm t/m 700 nm weergegeven, maar dat is niet omdat de rest nog onder de rechte lijn van het gekleurde vlak verder gaat. Alle golflengtes liggen op die as, van 0 m tot ∞ m, alleen alle golflengtes korter dan pak hem beet 380 nm, of langer dan 700 nm liggen oneindig dicht op elkaar omdat onze ogen er compleet ongevoelig voor zijn.

Het is dus onmogelijk om met een driepuntskleursysteem, zoals RGB, het volledige kleurbereik wat onze ogen waar kunnen nemen af te dekken. Je kan natuurlijk een driehoek tekenen die het volledige kleurbereik afdekt, maar alleen voor de rode component is dat dan een reële kleur, de blauwe (of eigenlijk violette) component en de groene component zouden imaginair moeten zijn.

Het spreekt voor zich dat het onmogelijk is om een sensor te maken die dat zou kunnen vastleggen, of een scherm dat het zou kunnen weergeven. Dat is dan ook de reden dat onder andere Sharp ook bezig is met het maken van schermen met 5 subpixels per pixel, ze voegen dan een gele en cyaan subpixel toe. Met een driepuntskleursysteem kan je maximaal 73% van het CIE 1931 xy chromaticiteitsdiagram afdekken, met een vijfpuntskleursysteem is dat al zo'n 92%.

In de praktijk zou het alleen vrijwel onmogelijk zijn om die getallen te halen, aangezien je dan perfect monochrome componenten moet hebben. Dat zou echt extreem duur worden, maar zou mogelijk moeten zijn met laserverlichting (waar overigens al mee wordt geëxperimenteerd).


EDIT: op basis van de afbeelding van de kleurruimte heb ik bekeken wat dan waarschijnlijk de golflengtes zouden zijn van de kleurcomponenten rood, groen en blauw (ervan uitgaande dat ze monochroom zijn, waar het er wel naar uit ziet). Ook heb ik gekeken wat dan het kleurbereik zou zijn.

Rood: 630 nm
Groen: 532 nm
Blauw: 466 nm

Kleurruimte:

NTSC 1953: 134% relatief
sRGB: 189% relatief, 100% dekking
Adobe RGB: 140% relatief, 100% dekking
Adobe Wide Gamut RGB: 89% relatief, 85% dekking
DCI-P3: 139% relatief, 100% dekking

[Reactie gewijzigd door Kid Jansen op 23 juli 2024 06:01]

[Herko_ter_Horst]

Trek de driehoek maar eens door totdat ie de volledige kleurruimte bedekt: je hebt een enorme driehoek nodig. Dat betekent: veel bits per pixel. Dat betekent: een veel benodigde grotere bandbreedte.

[analog_]

Een bit toevoegen is wel een kwadratische oplossing, de 13de bit erbij voegt meer oppervlakte toe dan de 12de, het kan best dat met 16 bits de driehoek genoeg gegroeid is.

[WimBarelds]

Inderdaad, computers werken al jaren met 8 bits per kleur. De twee voorgestelde 10 bits per kleur is alweer 4 keer meer variatie in elke kleur- of anders gezegd 64 keer meer kleuren dan computers vandaag.

Als je het verder doortrekt tot 12 bits per kleur heb je 16 keer zoveel variatie in elke kleur- of wel 4096 keer zoveel kleuren als dat computers nu hebben. Dat is echt heel heel veel.

De resolutie opschaling is relatief veel kleiner dan het aantal toegevoegde kleuren (en als je kijkt naar pixels per vierkanten centimeter dan is die 8k resolutie zelfs helemaal niet eens heel anders als wat high-end telefoons tegenwoordig hebben).

[Kid Jansen]

Ik haak maar op de laatste in, maar alle drie de reacties hierboven zijn fout... Kleurruimte en kleurdiepte hebben wel degelijk met elkaar te maken, maar er is geen verband tussen.

De kleurruimte bedoelen we de driehoek in het CIE 1931 xy of CIE 1976 u'v' chromaticiteitsdiagram mee, vastgelegd door de drie hoekpunten. Met die drie hoekpunten leg je de uiterste grenzen van de kleurruimte vast, maar het zegt niks over de dekkingsgraad binnen die driehoek, die wordt bepaald door de kleurdiepte.

Je kan kleurdiepte verhogen, zonder de kleurruimte te vergroten, en je kan de kleurruimte vergroten zonder de kleurdiepte te verhogen. Met beeldschermen wordt de kleurruimte bepaald door hoe verzadigd de kleurcomponenten rood, groen en blauw zijn. Maar het maakt daarvoor niet uit of je nou 6, 8 of 10 bit kleurdiepte hebt. Het enige wat daarvoor uitmaakt is wat voor backlight je gebruikt en wat voor kleurfilters je gebruikt in je subpixels.

Overigens moet je de verzadiging wel aanpassen op je bronmateriaal, anders krijg je onder- of oververzadigde kleuren. Maar dat is aan te passen met een kalibratie, dat gaat dan alleen wel ten koste van de bruikbare kleurdiepte per kanaal.

Overigens is de dekkingsgraad binnen de driehoek in theorie altijd 0, aangezien er oneindig veel kleuren in dat vlak zitten en je een gedefinieerd aantal kleuren kan weergeven, wat gedeeld door oneindig 0 geeft. In de praktijk is het al een stuk gunstiger, aangezien onze ogen kleur niet volledig analoog waarnemen, maar ook aan een soort sampling doen. Er is een limiet voor hoe dicht twee kleuren bij elkaar kunnen liggen, zodat wij het nog steeds als twee verschillende kleuren kunnen onderscheiden.

Overigens zijn wetenschappers het heel erg oneens over het aantal kleuren dat mensen kunnen onderscheiden, of andersom, hoe klein het verschil tussen twee kleuren kan zijn zodat we het nog als twee individuele kleuren kunnen waarnemen. Feit is wel dat de huidige beeldschermtechnologieën in ieder geval nog niet zo ver zijn gevorderd dat het levensecht lijkt.

[bulle bas]

Kid Jansen, op het gebied van beeldpanelen en kleurentechnologie ben je de absolute tweakers-held.

[Lightmanone1984]

En 8K, oftewel 33 megapixel PER beeld, heeft niet zoveel bandbreede nodig?

Ik ben het met Jeroenneman eens. Als we echt naar de 8K gaan, dan zouden we een veel grotere "driehoek" moeten hebben om al die kleuren nog echt weer te geven.
my two cents~

[MaxxMark]

Afgezien van de ruimte (bits) die je nodig hebt om een dergelijk bereik op te kunnen slaan is er nog een ander praktisch nut.

Als je naar het plaatje kijkt zie je dat de grafiek gecurved is tussen 'groen' en 'blauw' en tussen 'groen' en 'rood'.

De driehoek beschrijft de kleuren die het systeem aan kan doordat het de 3 kleuren gebruikt die een weergave apparaat aan kan (rood, groen blauw). Door ieder van die kleur in meer of mindere mate aanwezig te laten zijn kan je de kleuren er tussen maken. 50% groen en 50% blauw bij ieder dezelfde helderheid (bijv 100%) en je hebt cyaan. 50% groen en 50% rood (100% helderheid) en je hebt geel. Door te spelen met al deze settings is iedere tussenliggende kleur te bereiken.

Je zit dus altijd vast aan de driehoek, een curve zal nooit lukken.

Kleuren buiten de grafiek bestaan niet en dus kan je ook geen driehoek maken die groter is dan de grafiek.

Als laatste is het zo dat het mogelijk moet zijn om een kleur te maken. Het kan bijvoorbeeld zijn dat groener dan het groen in deze driehoek gewoonweg technisch niet te produceren is. En een groene pixel kan niet groener worden dan ie zelf is.

[Berimbau]

Het gaat maar door! Daarna 32k? Waar stopt het? De tv's worden groter ja, maar de woningen niet. Je moet zo'n apparaat nog wel kwijt kunnen. De pixels zie je al niet meer met full hd op een normale kijkafstand. Meer kleurdiepte per pixel is grappig, maar ook niet meer echt zichtbaar. Ach ja, zal wel als een zeur overkomen....

[Kid Jansen]

De Super Hi-Vision standaard is bedoeld om zo ongeveer je hele blikveld te vullen.

De horizontale kijkhoek is 100°, met een 16:9 formaat komt dat neer op ongeveer 0.75x de beeldhoogte. Dat is dus echt extreem dichtbij. (bron: NHK)

Ter vergelijking, THX is 36° en SMPTE 30° en dat vinden veel mensen al wijd.

Een 85" SHV-TV zou je dan dus vanaf een afstand van 79 cm bekijken!!! Heel erg dichtbij dus. Voor een kijkafstand van 3 meter zou je een TV van 323" nodig hebben (820 cm).

Het spreekt voor zich dat het bouwen van een bioscoop met zo'n standaard min of meer onmogelijk is.

[Verwijderd]

Ben het volledig met je eens. Een 4K tv is al overkill voor de gemiddelde Nederlandse huiskamer.
Wat ik me ook afvraag, uitzendingen in 4K of zelfs 8K, gaan we dat redden met onze 60 MB internet verbinding of gaan we eerst overal glasvezel tot in de meterkast aanleggen?

[Neut72]

Ik weet niet in wat voor huis jij leeft, maar de meeste huiskamers hebben toch wel een muur hoger dan 2,5 meter. Als je op zo'n muur 1080p zou zien wordt het zo onscherp dat het niet om aan te zien is.

De meeste Nederlandse huiskamers hebben dus echt wel wat aan 8K hoor.

Even serieus:

Bij de 8K-specificatie is het NIET de bedoeling dat je 2,5x de diameter van je TV neemt om de ideale kijkafstand te berekenen. 8K is bedoelt om "immersive" te zijn. Dat je dus gewoon vlak bij het beeld kan staan of zitten.

Denk bij 8K ook niet aan een TV, maar denk bv. aan OLED-behang. Je kan 8K dus gebruiken om op je muren de ene dag een tropisch regenwoud te hebben, de volgende dag een uitzicht op de Golden Gate Brug en weer een andere dag niets anders dan een strand, de zon en de zee.

Dat deze technologie ruimte biedt voor compleet andere vormen van "film" dan die we nu gewend zijn moge duidelijk zijn.

[Reactie gewijzigd door Neut72 op 23 juli 2024 16:43]

[Verwijderd]

Het gaat er om dat je de 8K ook moet kunnen zien. Er is ook nog zoiets als het oplossend vermogen van het menselijk oog. Voor 4K heb je op 4 meter al een 145" tv nodig wil je echt 100% die 4K kunnen benutten.
Ik geloof er niet in dat er binnen 15 jaar heel veel mensen zullen zijn die een tv van 8-10 m2 in de kamer zullen zetten, lijkt me ook niet prettig kijken in de gemiddelde Vinex woning.
Overigens heb ik een plafondhoogte van 2,5 meter terwijl de nieuwe huizen een plafondhoogte van 2,6 meter hebben. Hoger is ook niet zinvol omdat je dan loze ruimte aan het verwarmen bent en dat willen we tegenwoordig niet meer.

http://cdn.arstechnica.ne...2/06/resolution_chart.png

[Verwijderd]

ik ben het niet eens met dat je er niks aan zult hebben
ik zit nu op zo'n 40cm afstand van mn 26" scherm op 1920x1200
en zodra ik een 40" 8K beeldscherm kan bemachtigen voor minder dan €1000,- zal ik vooraan in de rij staan om er een te halen, voor televisie kan ik mij voorstellen dat het allemaal wat minder kan zijn, maar voor een pc wil ik toch een zo hoog mogelijke resolutie zodat de grootte van het beeldscherm omhoog kan zonder dat je meteen pixels kunt gaan tellen

[Koen T.]

Waarom slaat 8K eigenlijk op -8000 pixels in de breedte van het beeld, terwijl bijvoorbeeld 1080p op 1080 pixels in de hoogte van het beeld slaat? Dit lijkt me erg verwarrend.

[ACID-dude]

Dit is dus 4320p, 1080p is dan weer 2K. Simpel

"The name is derived from the horizontal resolution, which is approximately 8,000 pixels (this designation is different from those used in the digital television industry, which are represented by the vertical pixel count)."

Verder is het maar een labeltje, zie de mogelijke interpretaties:

• Digital Cinema 2K.............2048 × 858 2.39:1 1,757,184
• Digital Cinema 2K.............1998 × 1080 1.85:1 2,157,840
• Academy 2K ...................... 1828 × 1332 1.37:1 2,434,896
• Full Aperture Native 2K ... 2048 × 1556 1.32:1 3,186,688
• Digital cinema 4K ............ 4096 × 1714 2.39:1 7,020,544
• Digital cinema 4K ............ 3996 × 2160 1.85:1 8,631,360
• Academy 4K ...................... 3656 × 2664 1.37:1 9,739,584
• Full Aperture 4K ................ 4096 × 3112 1.32:1 12,746,752

[Reactie gewijzigd door ACID-dude op 23 juli 2024 16:43]

[Rio6000]

nee 1080 is 1080
1080 en 720 zijn altijd al rare eenden geweest.
Resoluties werden altijd al in de breedte aangeduid (1k, 2k, 3.5k, 4k noem maar op).
Ik hoop dat het bij die 2 blijft.

Het enige wat weer jammer is is dat ze weer die idiote framerate van 59.94.
Waarom ook geen meervouden van 24?

Ik heb btw al een 8k monitor mogen bewonderen, wat een schouwspel is dat zeg!

wat mij alleen niet duidelijk is is of de X'Y'Z' kleuren standaard ook daadwerkelijk gebruikt word. Dat zou een verademing zijn!

[gepebril]

Het enige wat weer jammer is is dat ze weer die idiote framerate van 59.94.
Waarom ook geen meervouden van 24?

Omdat 24p eigenlijk 23,976........ = 24x(1000/1001) is.....

[freaq]

ja dus als je eindelijk een nieuwe standaard die gewoon 60FPS kan doen dan maak je die toch gewoon 60FPS

het verschil voor 59,94 of 60FPS is niets behalve een stuk makkelijker te regelen.
doe dan 60FPS/72FPS (3*24) en 120FPS

[Jasper Janssen]

Het grote probleem is de content.

Content gefilmd op 59.97 (NTSC standaard) kun je niet zomaar afspelen op een 60.0 display, en content gefilmd voor een 60 fps display kun je niet zomaar downscalen en afspelen op een 59.97 display.

Je moet dus compatibility houden met de oude standaard *ook* als je een nieuwe standaard produceert.

[Reactie gewijzigd door Jasper Janssen op 23 juli 2024 16:43]

[Mitsuko]

Als we een kleurenstandaard moeten kiezen, dan graag CIECAM02. Die correspondeert het beste met de daadwerkelijke respons (bij verschillende lichtsterkten) van onze ogen!

De transformatie van CIECAM02 naar sRGB of wat monitoren intern ook gebruiken zet echter wel wat zoden aan de dijk. Dat is in een shader goed te doen maar op een normale CPU is het wat lastig.

Stappenplan van CIECAM02 naar sRGB (voor één kleur/pixel dus):
1) Voer het omgekeerde uit van de niet-lineaire compressiestap (afhankelijk van lichtomstandigheden)
2) Converteer van de Hunt–Pointer–Estévez ruimte naar de XYZ ruimte
3) Converteer van de XYZ ruimte naar de CAT02 ruimte
4) Voer het omgekeerde uit van de chromatische adaptatiestap (afhankelijk van lichtomstandigheden)
5) Converteer van de CAT02 ruimte naar de XYZ ruimte
6) Converteer van de XYZ ruimte naar de lineaire RGB ruimte
7) Pas gamma-correctie toe zoals in sRGB staat vastgelegd.

Hiervan kunnen stappen 2 en 3 geloof ik gecombineerd worden (omdat het om een lineaire transformatie gaat), en hetzelfde geldt voor stappen 5 en 6. Maar het is nog steeds een aardig gedoe om te doen voor iedere pixel! Als de lichtomstandigheden van te voren vastliggen dan wordt het wat makkelijker (maar dan heb je ook een stuk minder aan de kleurruimte).

[Lightmanone1984]

Idiote framerate van 59.94?
Nee hoor. Meeste video's die ik heb draaien op OF 23,97 OF 29.97 of.. 59.94 frames per seconden. Dit is een standaard die al jaren zo is.

[Verwijderd]

Omdat het een industriestandaard (2k, 4k etc) is en geen consumenten feestje.

[sieem]

Ik denk dat ze juist 8K zeggen omdat dit veel makkelijker is dan 4320p. Of ze gaan misschien quadFullHD gebruiken omdat er dan bij de consument direct een belletje zal rinkelen.

[Lightmanone1984]

Nee, quadFullHD = 4K. (dat is namelijk 4x FullHD)
het artikel geeft al aan, 4x hoogte EN 4x breede van FullHD = 16x
we gaan van 1920x1080 = ~2MP naar 7680x4320 = ~33MP

On topic: Wow.. 8K. Ik vraag me echt af waarneer ik dat echt thuis op mn scherm zal zien. Het is 2012 nu.. Wie weet kan ik me nog herrineren dat ik dit schreef

Ik denk dat 120fps ook zal zijn voor Full8K@3D@60Hz weergave. Maar dat kan ik mishebben.

Volledig offtopic: Zal StarWars tegen die tijd dan weer opnieuw worden uitgegeven, Dit keer in "amazing 8K resolution!"

[Kid Jansen]

Nee, niet alleen voor 3D, hoe hoger de resolutie is (dus hoe scherper het beeld), hoe hoger de framerate moet zijn om het nog vloeiend te laten lijken.

Om niet het verhaal helemaal opnieuw uit te moeten leggen quote ik even een post van mij uit een eerder artikel over Super Hi-Vision:

Het aantal beeldjes dat je nodig hebt om vloeiend te zien is ook afhankelijk van de motion blur.

Stel dat je een digitale fotocamera hebt die 60 foto's in een seconde kan schieten met een sluitertijd van laten we zeggen 1/400 seconde per foto. Dan zullen bewegende onderwerpen op die foto's allemaal erg scherp zijn. Juist doordat die foto's zo scherp zijn zal je niet een mooi vloeiend beeld krijgen als je die foto's allemaal in één seconde achter elkaar laat zien.

Doordat een digitale video camera geen sluiter heeft zoals een digitale fotocamera die heeft neemt hij elk frame net zo lang op als dat hij afgespeeld zal worden. Daardoor wordt elk frame minder scherp als je bewegende onderwerpen filmt, maar lijkt het wel eerder vloeiend. Als je dan met 60 fps filmt en het ook met 60 fps afspeelt zal het er wel vloeiend uit zien, of in ieder geval veel vloeiender dan met die 60 foto's.

Het is voor de combinatie menselijk oog en brein belangrijker om een continue opname te hebben, dan een hoge framerate. Je zal 24 fps met motion blur waarschijnlijk als vloeiender ervaren dan die 60 foto's die met 60 fps worden afgespeeld.

Dit is overigens ook de reden waarom je met games, vooral als de resolutie erg hoog is en het beeld dus erg scherp, veel meer frames per seconde nodig hebt om een vloeiend beeld te krijgen: elk frame wordt perfect scherp gerenderd zonder motion blur. De benodigde framerate om het vloeiend te laten lijken is dan veel hoger dan bij opgenomen video op dezelfde resolutie.

Dat zal overigens ook wel de reden zijn waarom niet alleen de resolutie gigantisch omhoog gaat bij SHV, maar ook de framerate. Ook hier zal weer gelden dat hoe hoger de resolutie (scherpte van het beeld), hoe hoger de benodigde framerate is om het vloeiend te laten lijken.

Resolutie heeft ook gevolgen voor color banding (nu je daar toch over begint, zij het indirect). Als je bijvoorbeeld een horizontaal groen-zwart gradiënt zou weer geven op die resolutie met 8 bits kleurdiepte per kanaal, dan zou het beeld bestaan uit 256 verticale strepen van 30 pixels breed.

Met 12 bits heb je 4096 niveaus per kanaal in plaats van 256, dat zijn er dus 16 keer meer. Daardoor zal het gradiënt er dan uitzien als 4096 verticale strepen van gemiddeld genomen 1.875 pixels breed (voor iedere 8 kleurniveaus zullen er dus 7 als 2 pixels breed worden weergegeven en 1 als 1 pixel breed).

Om niet meer color banding toe te voegen dan de resolutie zelf al mee brengt moet de kleurdiepte per kanaal op z'n minst resulteren in meer verschillende kleurniveaus dan dat er pixels zijn over de lange zijde. Het liefst nog een stuk meer, zodat je ook gradiënten die niet van zwart tot maximale helderheid van een primaire kleur gaan vloeiend weer kan geven, maar bijvoorbeeld van 70% blauw tot 90% blauw (wat je met een blauwe lucht, of een zee zou kunnen hebben).

Met 16 bits kleurdiepte per kanaal zou je ruim 8.5 keer zo veel kleurniveaus per kanaal hebben als pixels over de lange zijde, dus dan zou je een schermbrede gradiënt met maar 11.7% kleurverloop voor die resolutie perfect vloeiend weer kunnen geven.

Zolang er sprake is van een resolutie en een kleurdiepte heb je per definitie last van color banding, omdat het dan sowieso gesampled is en niet continu. Of wij dat zien hangt echter ook van het kleurbereik af. Want onze ogen doen ook aan color banding. Wij kunnen dus zelf ook maar een beperkt aantal verschillende kleuren zien.

Net als bij de framerate zie je dus ook hier weer dat een hogere resolutie ook een verbetering van andere specificaties min of meer noodzakelijk maakt.

[delaregulus]

Goed verhaal. Compressietechnieken zijn daarnaast ook nog van belang. Lage bit rates leveren veel MPEG artifacten op die vaak veel meer zichtbare banding (blokkken) opleveren dan het scherm aan zou kunnen. Nog erger zijn alle technieken die bewegende delen in de video laten schuiven over het beeld. Dit levert bijvoorbeeld in gebieden met weinig contrast vaak bewegende patronen op die helemaal niet in het oorspronkelijke signaal aanwezig zijn. Omdat de kosten nog steeds gecorreleerd zijn de bandbreedte zullen broadcasters ook in de toekomst hier nog op bezuinigen.

[HKS-Skyline]

Knappe jongen die het verschil tussen 10 en 12 bits gaat zien bij het kijken van een film, zowieso moet je eerst nog een scherm of projector hebben die het native ondersteund, en op dit moment ben je daar volgens mij een vermogen voor kwijt, laat staan als het ook een 8k resolutie moet ondersteunen.
Tegen de tijd dat dit enigsinds in de consumentenmarkt op gaat duiken zijn we een jaar of 8 verder denk ik.

[Jeroenneman]

Han Shot First!

Edit, aangezien niet veel hem snappen: http://en.wikipedia.org/wiki/Han_shot_first

[Reactie gewijzigd door Jeroenneman op 23 juli 2024 16:43]

[dejeroen]

Dat van Star Wars is niet geheel offtopic.

die films zijn volgens mij in 35 mm formaat gemaakt
http://en.wikipedia.org/wiki/35_mm_film

als deze films in megapixels worden omgezet, dan kom je uit op zo'n 10-16 mexapixels
http://answers.yahoo.com/...qid=20061123192628AANDiGx
films in uitstekende kwaliteit halen zelfs de 25 megapixels
http://wiki.answers.com/Q...35mm_film_maximum_quality

ook is er nog het 65 mm (70mm) formaat gebruikt, dit is ongeveer te vergelijken met 40 megapixels.
en aangezien 8k video 33megapixels is, zou starwars gewoon opnieuw kunnen worden uitgebracht.

helaas geld dit niet voor de laatste 3 delen van star wars, deze zijn digitaal opgenomen
http://en.wikipedia.org/wiki/Digital_cinematography
maar wel met een 24 megapixel camera(Sony HDWF900), dus ze kunnen ook die film nog een aantal keer opnieuw uitbrengen tot we bij 8k video zijn (eerst nog het 4k formaat, of gaan we die overslaan? ).
http://en.wikipedia.org/wiki/HDW-F900

[chimnino]

Nu je dit zo zegt, denk dat we voorlopig nog wel enigzins beperkt zijn in opname mogelijkheden voordat 8K echt tot zn recht komt voor consumenten. De meeste films worden nog altijd op Super 35 geschoten.

[Appel105]

Nu bijzonder en ongelofelijk, over een paar jaar zo normaal als maar kan... En zo blijft het maar door gaan met die innovaties op dit gebied, al verwacht ik wel dat deze standaard langer mee zal gaan dan Full HD, gewoon omdat we op een gegeven moment niet meer hoger hoeft omdat je de pixels toch niet meer kan onderscheiden op 40-50 inch...

[Reactie gewijzigd door Appel105 op 23 juli 2024 16:43]

[dejeroen]

maar dan zit je niet op 40-50 inch, maar op 80-100 inch (al hoop ik dat ze ook een keer zullen overstappen op de wereldwijde standaard van meters en centimeters).

[Verwijderd]

Veel mensen die dit soort nieuws niet lezen of niet vaak zulke aankopen doen gebruiken vaker centimeters als aanduiding van schermgrootten heb ik gemerkt. Wanneer zij in een winkel een TV zien met grootte aangeduid als zowel inch als cm, dan zullen zij eerder vergelijken in cm en dat sneller onthouden.

[RoyAmsterdam]

Het enigste wat ik hierover kan zeggen is dat wij als westerse en dan vooral de europese landen toch echt achter lopen op het gebied van HD content !

[OMX2000]

Hoezo? Het enige nuttige voor consumenten is de kleurdiepte. De hogere resolutie is in huiskamers voor 90% niet relevant!

[mad_max234]

Dat was voorheen zo, maar tv worden steeds groter en 1080p voldoet dus langzaam niet meer voor grote tv's 150+cm tv. En het duurt nog jaren voordat dit in consumenten tv terug is te vinden en het gemeen goed is, kan goed 10 jaar duren. Tegen die tijd zijn 250+ cm tv wellicht ook normaal geworden met ultra breedbeeld of zo.

[Verwijderd]

Allemaal leuk en aardig, maar je moet een TV ook nog ergens kunnen plaatsen zonder dat deze overheersend wordt in de kamer. En een 'schilderij' is ook niet altijd alles, want het blijft een 250+ cm schern.

[slb]

Allemaal leuk en aardig, maar je moet een TV ook nog ergens kunnen plaatsen zonder dat deze overheersend wordt in de kamer.

Waarom zou dat niet mogen? De TV zou zelfs een hele wand kunnen beslaan en een deel van het interieurontwerp van een woning kunnen zijn....... Of wil je dat, net als vroeger, de TV in een kast komt te staan?

Stel je voor wat een beleving: een hele wand, first person shooter of racen met een resolutie van 7680x4320, moet je toch wel een erg krachtige GPU hebben. (en waarschijnlijk ook een goed evenwichtsorgaan....)

[SG]

Op HWI staan meer plaatjes en dan zie je wat de bedoeling is.

Optimale visuele beleving staat in verhouing
Kijk afstand: Resolutie : beeld diagonaal.
De rest is consessies door beperkte budged

Nu heb je de optie om beeld diagonaal nog meer te vergroten. Als in we zitten nu op 30 graden beeld hoek.
84" 4K sherm zit je op 55 garden en met 100graden op 8K beeld sherm.

Je kan dus kiezen afhankelijk wat budged en ruimte beperking oplegd.
30 gradeb TV of 55graden TV of 100gradeb TV.

Goed voorbeeld is vroeger het 4:3 gamen waar je last hebt van beperkte tunnel visie.
tov triple sherm FPS waar je 3x zo grote zicht veld hebt.

[bbob]

Ach ja het is net als met megapixel bij foto schijnbaar is een 150 cm flatscreen niet groot genoeg, nee de hele muur 2x3 meter moet een beeldscherm zijn. Dan liefst op 2 meter en vanaf zitten voor een echt realistisch beeld. (Meer plaats biedt de 20 onder 1 kap woning niet)

Je moet die dingen idd ook nog kwijt kunnen en 150 cm is al een heel groot scherm voor een grote woonkamer.

[bluegoaindian]

Je gaat uit van het feit dat mensen blijven Consumeren , ik denk dat dat aleen maar minder gaat worden vanwege de schaarste aan grondstoffen.

[bbob]

Mensen blijven consumeren maar de vraag is of ze een steeds groter scherm gaan kopen. We kunnen in een auto rijden van 4 meter of in een bus van 8 meter.

uiteindelijk gaat het er om wat je echt nodig hebt en ik denk dat 150 cm voor de massamarkt 98% ruim voldoende zal zijn.

[gepebril]

Mmmm liever meer fps dan meer beeldlijnen, komt 3D ook ten goede.

[V-rg]

Ja want 120fps is nog niet voldoende.

Je vergeet daarnaast dat TV uitzendingen vaak niet in de buurt komt van 60 fps. Meende dat PAL maar 25fps was. Meende dat films ook in de buurt van zoveel frames komt.

Maar ach truukje om een bepaalde beeld 2 of 3x te laten zien helpt vaak om het rustiger over te laten komen. Zoals het dus ook gebeurt met onze TV's.

[-Tom]

In het artikel staat juist dat de 16:9 beeldverhouding intact blijft. Met steeds meer integratie tussen alle media-devices verwacht ik ook niet dat beeldverhouding als 21:9 (veel) meer terrein zullen winnen, de meeste content is vastgepind op de eerstgenoemde verhouding. Slechts films wijken hier van af, maar nieuwsuitzendingen, browsergebruik e.a. zijn domweg niet praktisch op dergelijke brede verhoudingen.

Mijn verwachting is dat de extra brede tv-schermen een niche-markt blijven voor mensen met een (quasi-)thuisbioscoop of een enorme voorliefde voor films, want onder de massa zijn ze nooit een doorslaand succes geweest: op zijn best een geinig alternatief.

[SG]

Ja 8K sherm nee voor de 4K sherm

[Verwijderd]

Heb je ooit naar een 250+ cm scherm gekeken? Je moet daar echt op een aantal meter afstand zitten. Ik heb zelf een 1080p beamer hangen in de kelder en dat is grofweg 250 cm. De resolutie KAN hoger, maar eigenlijk is het best overbodig. Voor in een woonkamer is het ook gewoon te groot, je wilt niet zo ver weg van je tv zitten als je bijvoorbeeld het nieuws kijkt. Alleen voor het bioscoop gevoel is het leuk.
En voor de 150+ cm schermen is 1080p wel voldoende(tenzij je het als game monitor wilt gebruiken misschien).

[Reactie gewijzigd door Verwijderd op 23 juli 2024 16:43]

[SG]

Nee dat doe je met 4:3 TV met dezelfde PPI tov 21:9 TV ook met met identieke PPI. Er komt extra beeld bij.

10 meter of 25meter kijkafstand sherme zijn grote shermen met lage resolutie voor die afstand.

De letterbox formaat is ook dat je de focus objecten twee tortelduifjes in pannoramische view kan zien.

Wat dit gewoon inhoud is dat veel meer van panorama gelijktijdig kan zien.

Het hoefd niet het kan.

Ik heb er het geld niet voor maar ipv kwart van dreadnaught in starwars zie je hem helemaal in beeld met dezelfde detail en bij 4K de helft in beeld.

[_Thanatos_]

Dat was voorheen zo, maar tv worden steeds groter en 1080p voldoet dus langzaam niet meer voor grote tv's 150+cm tv.

Maar worden TV's groter omdat de resolutie hoger wordt, of wordt de resolutie hoger omdat de TV's groter worden?

[SG]

Nou je kan het zo zien rosulutie staat in verhouding met grote en kijk afstand.

[[Remmes]]

leuk dat tv's steeds groter worden, maar hoe dicht zit jij op je tv?

[Verwijderd]

Kleurdiepte is anders helemaal niet nuttig voor de consument. Leuk hoor dat ze het gamut vergroten (dus niet het 'spectrum breder maken' zoals in het artikel - dat suggereert dat je IR en UV straling meenemen). Maar in de uiteinden van het gamut (zeer verzadigde kleuren, daar kan je ook helemaal niet tot nauwelijks van elkaar onderscheiden dus het heeft weinig zin. Zo is je ook heel gevoelig voor het witpunt (zeer licht blauw tov zeer licht geel bijvoorbeeld), maar in 'fel groen' bijvoorbeeld ziet je oog weinig verschil. Dit laatste getuige de DeltaE2000 formule die voorschrijft wat het perceptuele kleurverschil is, deze weegt gesatureerde kleuren tot zeker 10x minder mee dan ongesatureerde.
Wel fijner is dat de resolutie van de kleurruimte groter is, dat betekent gewoon vloeiende kleurovergangen, hoewel je ogen naast-elkaar maar 120-160 kleuren kan onderscheiden. Niets voor niets hebben de sRGB en AdobeRGB profielen ook zo'n kleine driehoek. Verder ben ik het compleet met je eens dat 8K totale overkill is, voor consumenten heeft maximaal 2k nut denk ik. Zelf vind ik 120fps veel fijner kijken, daar mogen ze nog wat aan doen wat mij betreft.

[Reactie gewijzigd door Verwijderd op 23 juli 2024 16:43]

[bulle bas]

Het is niet uitgesloten dat beeldbehang intrede zal doen in particuliere interieurs.

[Xthemes.us]

Drie framerates worden door Super Hi-Vision ondersteunt, namelijk 59,94fps, 60fps en 120fps.

Daar hebben ze dus al wat aan gedaan. Zal aardig wat bandbreedte vreten.. 8k res @ 120fps.

[Trunksmd]

Kijk eens een keer naar een 80inch TV zoals die van Sharp in de Mediamarkt. Dan zie je toch echt wel de pixels zitten als je niet genoeg afstand neemt.

[Jasper Janssen]

In de bioscoop zit ik bij voorkeur een rij of 3, 4 van het scherm af. Wil ik dat met een 100" TV repliceren, dan moet ik er op ongeveer 1.5 meter vanaf gaan zitten.

[bbob]

veel plezier met je stijve nek dan. Je zit er leuk in maar als je zo dichtbij zit is mijn ervaring dat je het hele scherm niet eens kan zien en alles soms heel erg snel kan gaan, te snel om actiefilms goed te volgen. Rij 10/11 is meestal heel mooi.

[slb]

De rij is toch relatief? Niet elk bioscoopscherm is immers even groot.

Maar 1.5 meter van een 100 cm scherm is imo toch ook veel te dichtbij, laat staan 1.5m van 100 inch vandaan. Moet je helemaal geen ondertitels willen lezen, want dan heb je idd een nek-work-out

Maar ik denk dat een ieder hier wel eens door zijn ouders is gewaarschuwd om niet zo dicht op de TV te gaan staan (mijn zoontje idem dito).....

[mschol]

maar er is geen enkele zinnig argument om een 80 inch tv op zo'n korte afstand te bekijken..

[bogy]

jawel hoor ....

tennis kijken ... dan kan je net als in het echt gaan knikken tijdens de wedstrijd...

links, rechts, links, rechts ..

moet je wel dicht genoeg bij de tv blijven natuurlijk, anders valt dat effect weg

[Dynamix86]

Waarom is de resolutie niet relevant? Over een paar jaar zullen er zat tv's zijn met formaatje 80 inch. Dat formaat heeft 4x zoveel scherm als een 40 inch tv, terwijl dezelfde resolutie daarover verdeeld moet worden. Geloof mij, full HD-beeld is dan niet zo mooi meer, het wordt dan echt tijd voor tenminste 4K en liever zsm 8K als het aan mij ligt.

[chimnino]

ja, leuk en aardig. Maar ik vind bijvoorbeeld 55 inch in mn woonkamer met een kijk afstand van dikke 4-4,5 meter al ruim voldoende. En ik denk dat ik dan nog wel de positieve uitzondering ben. Ik zie bij veel mensen veel kleiner bij een zelfde afstand (40-42 inch) Waarom moet alles zo groot? Is iedereen serieus zo blind ofzo?

[Reactie gewijzigd door chimnino op 23 juli 2024 16:43]

[Jasper Janssen]

Traditioneel is het zo dat bij films in de bioscoop het doel is je complete blikveld te vullen, terwijl bij tv uitzendingen het idee was dat je het hele scherm (in het begin: alle 5-8 inches) in je gele vlek kon passen, dus juist een heel klein gedeelte van je blikveld. We zijn nog steeds bezig om de ervaring thuis steeds dichter bij die in de bioscoop te laten komen.

[Bonez0r]

Met 8K op een huiskamer tv zal je qua resolutie waarschijnlijk geen verschil zien t.o.v. 4K, maar die 120fps zie ik wel zitten. Dus laat maar komen, alleen zal het vrees ik nog 10+ jaar duren voordat we het in onze huiskamer hebben.

[boto]

het nut daarvan is? boven de 60fps merk ik het verschil niet echt meer. En dan heb ik het over FPS shooters op de PC, dus opzich merk ik een framepje hier en daar wel, maar 120fps? neen.

[Zware Unit]

De standaard die nu is goedgekeurd zullen we misschien pas over een jaar of 10 terug zien in de consumenten elektronica. Zelfde als Full HD en 4K. Heeft ook vele jaren geduurd na de goedkeuring voordat het gangbaar werd.

[Metten]

Ik zou 4k nog alles behalve gangbaar willen noemen. Er worden wel films in opgenomen tegenwoordig, maar nog lang niet alles. Digitale projectiesystemen in bioscopen zijn bijna allemaal maar 2k dus daar schiet het ook al niet op

[DDX]

Op de BBC en ITV genoeg HD uitzendingen.

[Damic]

echt 1080 of upsample 720, hier in den Belgique word alles (misschien tv vlaanderen niet) ge upsampled (stomme media boxen), dus wat ben je dan met een 2k of 4k of zelfs een 8k scherm als je toch het beeld niet krijgt dat je wilt????

[Jasper Janssen]

Vrijwel alle televisieprogramma's zijn echte 1080i *of* ouderwetse 576i (op een HD kanaal: upsampled naar 1080, ja. Zij kunnen dat ook beter dan jouw televisie, dus dat is op zich geen probleem). 720p bestaat zo goed als niet.

[Reactie gewijzigd door Jasper Janssen op 23 juli 2024 16:43]

[Xthemes.us]

Sterker nog bij nieuwe glas abonnementen worden Amino boxes geleverd die nog niet eens in theorie een 1080p signaal aankunnen. We lopen nogal achter op Japan qua beeldkwaliteit en ze hebben hier nog niet bijzonder veel haast om de achterstand in te halen terwijl ze daar al met de volgende stap bezig zijn.

[Miglow]

In theorie (en ook in de praktijk) sturen ze wel een 1080p signaal uit, alleen is het beeld wat binnenkomt van een lagere resolutie en staat ie standaard op 1080i. Ik heb m met de hand op 1080p gezet, voor het geval een zender besluit op 1080p uit te zenden en dat dan dus niet ge-downscaled word. Heb namelijk bij BBC-HD wel eens het idee dat het beeld scherper is dan bij andere HD-zenders.

[Damic]

Je zegt het al zelf 1080i dat is geen 1080p maar eerder 720p met upsample.

[Reaper.JA2]

Klinkt als een goede ontwikkeling, zeker de kleurdriehoek ziet er veelbelovend uit. Niet verwacht dat hier nog zoveel verbetering in zat.

Waarom maken ze drie FPS-standaarden, waarvan er bij twee slechts een verschil is van 0,06 FPS: 59,95 vs 60 FPS. Of is dit een typefout?

[Verwijderd]

59,95 is het dubbele van de standaard NTSC framerate.

[Pyrone89]

Moet idd haast wel een typfout zijn, slaat inderdaad anders helemaal nergens op. Doe dan met die 3e standaard iets nuttigs zoals 180 fps ofzo (voor 3D beelden heb je dan in de praktijk 90 fps voor elk oog)

[Binscow]

90 bps is nutteloos voor 3D.. 60 is meer dan genoeg voor het optimaal weergeven van 3D, meer ga je absoluut niet merken. Bovendien vergt dat alleen maar meer innovatie en betere hardware, wat in deze context verspilde energie is.

29,97fps is wat we nu kennen, het dubbele daarvan is daarom dus ook 59,94.

[delaregulus]

Als de resolutie groter wordt ga je dichter bij een scherm zitten en zal je beeldhoek toenemen. iets wat vervolgens zeer snel over het beeld gaat zal je gaan zien als meerdere losse objecten in plaats van iets dat beweegd. Alleen motion blur in de source kan dat verdoezelen. Een hogere framerate is dus wel degelijk wenselijk bij hogere resoluties en dus ook voor 3D. 30fps is voor huidige HD tv bij snelle beelden zonder motion blur nu al voor velen onvoldoende. 60 is beter maar kan me heel goed voorstellen dat 60fps bij 8K niet voldoende is.

[Xthemes.us]

Op TFT schermen zie je geen 'flicker' omdat deze constant beeld geven in tegensteling tot CRT. Op TFT's zie je hoogstens geflikker als je de brightness omlaag draait bij een scherm dat het scherm dimt a.d.v. PWM (pulse width modulation).

Daarnaast haal je volgens mij de vernieuwingsfrequentie van het scherm (gemeten in Hz) en het aantal beelden per seconde van de bron (fps) door elkaar. Als je gevoelig bent voor een laag aantal frames per seconden dan zie je een 'stutter' geen 'flicker'. Bij films zie je dat nauwlijks door een grote hoeveelheid motion blur, bij games zie je het eerder doordat alles scherp blijft (tenzij het ook daar gemotion blurred wordt wat sommige games doen).

[KoploperMau]

Laten we eerst maar eens overal glasvezel aanleggen voordat we hieraan beginnen... Anders kunnen we het wel schudden. Veel te weinig bandbreedte.

[Mic2000]

Ik vraag mij af hoe enorm de consument hier nog op wacht... Misschien de echte geaks die hier van warm worden.. DVD's worden nog steeds massaal verkocht. Veel mensen hebben nog geen Blu-ray speler.

In de tijd dat Blu-Ray uitkwam was een DVD-speler bij de kruidvat voor een paar tientjes te koop. De DVD was veel meer aanwezig in het gemiddelde huishouden dan nu de Blu-Ray is.

Uiteraard is video met de UHDTV nog niet op de consumenten markt beschikbaar, dit zal ook nog enkele jaren duren. Of dan blu-ray speler meer aanwezig zijn in het huishouden, vast en zeker.

Ik blijf twijfels hebben, hoe meer data, hoe meer prikkels een mens mag verwerken. Hetzelfde als met 3D films, dubbel zoveel input. Ik verwacht dat de mens sneller overprikkelt raakt en veel meer tevredenheid zal vinden bij de gewone blu-ray films.