Anonimiteit op het net: illusie of realiteit?

De BBC besteedt in een tweedelige reportage aandacht aan de mogelijkheden om anoniem over het internet te surfen. In dictatoriaal geregeerde landen is het gebruik van internet niet altijd zonder risico. Het bekijken van pagina's over mensenrechten kan reden zijn voor extra aandacht van de geheime dienst, terwijl het publiceren van dissidente meningen al helemaal niet op prijs wordt gesteld. Methoden om anoniem het net op te gaan kunnen dan ook op veel belangstelling rekenen. Het eerste probleem is het verhullen van het surfgedrag van de gebruiker. Hier kan een behoorlijke anonimiteit worden verkregen door gebruik te maken van een proxy-server als tussenstation. De site waar de pagina's vandaan komen zien alleen requests van de proxy, zonder te weten waar die ze vandaan krijgt. De internetprovider van de gebruiker ziet alleen requests naar de proxy. Het Amerikaanse bedrijf Anonymizer heeft dit verbeterd en biedt niet alleen een proxy aan, maar ook sterke encryptie tussen de proxy en de gebruiker, zodat zelfs het aftappen van de verbinding niet meer helpt. Gratis is het helaas niet: een abonnement op de eenvoudige versie kost 30 dollar per jaar, terwijl de uitgebreide versie zelfs 100 dollar kost. Ook kunnen met Anonymizer alleen webpagina's worden opgevraagd, en niet geplaatst.

Om ook bij het publiceren van informatie totale anonimiteit te garanderen is programmeur Ian Clarke vijf jaar geleden gestart met het Free Network Project, ook wel Freenet genoemd. De computers van de deelnemers aan Freenet worden knooppunten in een gedistribueerd opslagsysteem. Iedere gebruiker stelt een deel van zijn harde schijf beschikbaar voor het netwerk. De opslag is gecodeerd en dynamisch en informatie verhuist regelmatig automatisch van de ene computer naar de andere. Dit maakt het extra moeilijk om te bepalen wie wat heeft opgeslagen. Zelfs als een computer in beslag wordt genomen is het moeilijk voor deskundigen om te bepalen wat de gebruiker op Freenet deed. Anonimiteit en encryptie van Freenet brengen wel enige ongemakken met zich mee. Ten eerste kan het downloaden van een pagina meer dan tien minuten duren, zelfs met een breedbandverbinding. Ten tweede is het niet mogelijk in de informatie te zoeken. Het enige wat mogelijk is, is het bekijken van de meegestuurde inhoudsopgaven.

Sommige deskundigen hebben ook inhoudelijke problemen met Freenet. Er is geen enkele regulering en gebruikers kunnen ongewild meewerken aan het verspreiden van materiaal waar ze het absoluut niet mee eens zijn, zoals kinderporno, racisme of handleidingen voor het maken van bommen. Volgens Clarke moet Freenet echter worden gezien als een stuk gereedschap, dat zowel ten goede als ten kwade kan worden gebruikt. Hij vindt het voordeel van vrijheid van meningsuiting zeker opwegen tegen het nadeel dat allerlei dubieuze zaken zoals kinderporno anoniem kunnen worden verstuurd.

Reacties (49)

[flossed]

Anonimiteit is ergens een groot goed. Een individu die uit vrije wil ergens aan deel neemt is een groot goed. Mensen die uit vrije wil iets doen zijn vele malen creatiever en energieker dan mensen die verplicht worden om iets te doen. Met alle antiterrorisme maatregelen die getroffen worden vrees ik dat wij als vrije mensen, die vrijheid aan het verliezen zijn. Als vrije menigte zijn wij uit angst onze vrijheid aan het verliezen aan een gezichtsloze minderheid. Die naar alle waarschijnlijkheid maar een fractie van de populatie in dit land is. Als er in dit land 1600 mensen op georganiseerde wijze, bereidt zijn om terrorisme te bedrijven dan is dat 0,01%. Moeten de beginselen van een vrije democratie daarvoor op de schop gaan? Ik ben voor anoniem surfen, niet omdat ik kwaad in zin heb, maar omdat ik niet door mensen die ik niet ken veroordeeld wil worden voor dingen waar ik geen weet van heb. Omdat mijn profiel neigt naar het afzetten tegen dit soort praktijken, en dat ik daardoor in een potentieel staatsgevaarlijk hokje wordt geplaatst. Lange leve anoniem surfer. Voor zoland dat nog mogelijk is.

[Barmhartig]

Amen.

Mensen die misbruik maken van anonimiteit bestrijd je niet met een politiestaat die ieders leven probeert te controleren maar met het meegeven van normen&waarden...

[Hanzy]

Helaas zijn veel misdadigers figuren die je met het "meegeven van normen en waarden" niet tot andere gedragingen zult brengen. Deze lieden zullen zich alleen met machtsmiddelen laten overtuigen.

[TheCapK]

Maar is dat dan een reden om de rest (meerderheid) daarvoor te straffen?? Dat is wel wat er momenteel aan de hand is en daar heb ik eerlijk gezegd ook geen zin in!

ter illustratie: Sinds een paar jaar cirkelt er dus regelmatig een helicopter over de stad heen en dat stelt mij juist niet gerust, ik begin mij dan eerder af te vragen: wat is er aan de hand?
Ik had liever dit soort overdreven maatregelen niet gehad dan weet ik tenmeinste met zekerheid dat ik goed moet uitkijken als er wel wat aan de hand is.
Dit gaat verwoorden als met Peter en de Wolf, het beroemde sprookje waarin een jongetje Peter (opvallende toevallige overeenkomst met onze huidige premier trouwens) telkens de mensen bang maakte door wolf te roepen. Toen die wolf er eindelijk was luisterde niemand meer!

Ik hou het in dit soort situaties graag op de uitspraak:
Ignorance is bliss!

[flossed]

Deze lieden zullen zich alleen met machtsmiddelen laten overtuigen.
Over welke lieden hebben we het hier eigenlijk? En wat voor machtsmiddelen stel je dan voor? En wat denk je daar eventueel mee te bereiken? En wat is het effect op de rest van de samenleving, die rest die geen kwaad in zin heeft?

Ik denk dat je op korte termijn wellicht iets kan bereiken, maar ik denk dat je op lange termijn het hele volk tegen je laat keren. En dan is alles stuk. Maar goed, dat is mijn mening. Ik beroep me op historische cases waar het ook niet goed is gelukt. Stazi, Nazi, KGB om maar een paar te noemen.

[arnout2]

Helemaal mee eens! Dus laten we hopen dat freenet, Tor en I2P goed hun best doen om anonimiteit te blijven garanderen.

[Ahrnuld]

Prachtige verwoording

[Verwijderd]

Op het huidige internet staat ook kinderporno, racisme en andere kwade zaken. Het opsporen daarvan en het vinden en bestraffen van diegenen daarachter is in het huidige systeem weliswaar (beter) mogelijk, maar is toch een bijna ondoenelijke zaak. Dat is toch ook geen reden om het internet af te schaffen? Of papier? Waarom zou het dan wel een argumnt moeten zijn om Freenet NIET in te voeren.

Iedere menselijke uitvinding is zowel ten goede als ten kwade te gebruiken, zo ook Freenet.

[Verwijderd]

Omdat het nu wel mogelijk is als het echt nodig is. Hoewel ik in principe achter ideeen als freenet sta is het natuurlijk wel eng dat iemand die kinderporno maakt totaal niet opgespoord kan worden, dit zorgt er namelijk voor dat de drempel om eraan te beginnen veel lager ligt.

[Quacka]

Makers zijn niet makkelijker of moeilijker op te sporen op freenet tov het echte internet.
Verspreiders en downloaders zijn wel duidelijk moeilijker op te sporen.

De maker wordt tegenwoordig vaak door herkenningspunten opgepakt. Zo was er begin dit jaar een kinderpornozaak waarbij de maker gepakt is doordat op een film een treinkaartje te zien was. (waarom onthoud ik toch altijd dit soort nutteloze dingen?)
Dit is ook mogelijk op zaken die via freenet verspreid worden.

[Verwijderd]

waarom onthoud ik toch altijd dit soort nutteloze dingen?

Omdat je de volgende keer niet weer gepakt wilt worden?

[Webjunkie]

ik denk dat als ze in china zien dat een chinees via freenet surft dat ie dan toch wel de l.l is. encrypted of niet.

@datahost
misschien moet je zelf iets minder 'blaten'

Zelfs als een computer in beslag wordt genomen is het moeilijk voor deskundigen om te bepalen wat de gebruiker op Freenet deed.

maar het is dus wel te zien dat je het gebruikt.
in menig land verdwijn je dan gewoon en martelen ze je net zolang totdat je precies hebt uitlegt wat je allemaal op het internet heb gedaan.

[n4m3l355]

china... we wonen in de EU hier kent men ook aardig wat betreffend het afluisteren van jou verbinding (hallo echelon/carnivore en waar men nog verder mee bezig is). overheden doen het bv in china duidelijk in de media maar in de EU/US is het absoluut niet anders. ga jij maar bv eens een sms'je sturen naar een band met w.a.r. en de politie staat die avond nog voor je deur ivm terrorisme.
imo wordt betreffende anonimiteit nogal erg hypocriet gereageerd. ja china blokkeerd informatie, ja nederland kan zo een tapje op jou lijn zetten en kijken wat jij doet, ja amerika verzameld bedrijfstechnische informatie om voordelen op te doen tov andere landen.

[YellowOnline]

God, van paranoia gesproken. Ik ben tuk op m'n privacy, dus al dat aftapgedoe zint mij al evenmin. Het is echter niet zo dat we in een situatie zitten die te vergelijken is met China. Nederland en België zijn niet meteen landen die zwaar onder censuur te lijden hebben. Vergelijken met China vind ik zelfs grof.
Zo gemakkelijk word je bij ons niet afgetapt hoor. Overigens stuur ik bijna dagelijks een smsje de wereld in waarvan ik de ovebrlijvende karakters opvul met dingen als "nuke", "kill Bush", "Al-Quada", enz. De CIA heeft tot nader order nog niet aan mijn deur gest...aaaaarrrrghhhh

Edit: typfouten

[Jiriki]

Zo gemakkelijk word je bij ons niet afgetapt hoor.

Dacht je van niet? In Nederland worden meer mensen afgeluisterd dan in Amerika of China. En dan bedoel ik in aantal, niet in percentage van de bevolking!

Allemaal goedgepraat met het typisch nederlandse "Als je niets te verbergen hebt..."

[Verwijderd]

het afluisteren van "westerse" verbindingen is misschien ANDERS als in china, maar ook vrij kut.

Zoals n4m3l355 al zegt:

ja amerika verzameld bedrijfstechnische informatie om voordelen op te doen tov andere landen.

--> Echelon

Net of dat lekker is op lange termijn...

[Spacecowboy]

@ Sjogs

Het verzamelen van informatie die in zo uit de lucht is te trekken is niet illegaal. Ook al dient het een commercieel doel...

[TrailBlazer]

als er bij ons meer wordt afgetapt in aantal dan in Amerika is het percentage juist veel hoger. Bij de laatste volkstelling had Nederland een stuk minder inwoners dan AMerika

[Verwijderd]

@Jiriki

Dacht je van niet? In Nederland worden meer mensen afgeluisterd dan in Amerika of China. En dan bedoel ik in aantal, niet in percentage van de bevolking!

Ook enige feiten om deze mening te ondersteunen? Komt mij vrij raar over dat er hier (klein uit de polder getrokken landje) meer mensen worden afgeluisterd als in een werelddeel

[Verwijderd]

Er is toch wel een verschil hoor, misschien niet qua technische middelen, maar wel een totaal andere manier van denken.

Het bekende onschuldig totdat schuld bewezen is zoals wij dat kennen in de westerse wereld is op veel plekken in de wereld niet zo. Daar wordt vaak gebruik gemaakt van het Napoleaanse systeem waarbij iemand schuldig is tot de onschuld bewezen is (ja, klinkt bizar niet?).

In Nederland wordt je ook niet opgepakt als je deelneemt aan freenet, in china kan ik me dat heel goed voorstellen (om maar te zijgen over Noord-Korea).

[Verwijderd]

Tuurlijk, onschuldig totdat schuld bewezen is. Alleen jammer dat voor bewijs steeds meer gekeken wordt naar indirecte bewijzen. DNA, communicatiegegevens, locatiegegevens: in principe bewijzen ze niets. Als echter maar genoeg van die dingetjes opeen gestapeld worden wordt het erg moeilijk om nog van onschuld uit te gaan. Toch is schuld nog lang niet bewezen. Als een minister van Justitie dan wil dan de rechtsgang sneller gaat, dat niet langer de expert in waarheidsvinding (rechter), maar de expert in vervolging (OvJ) de berechting doet in "kleine" zaken (waar aanzet tot haat en voorbereiding tot terrorisme ook onder vallen), dan ontstaat toch een akelig beeld van een overheid waar de burger bang voor moet zijn.

Laten we er niet omheen draaien: dat hele gezeur van het vastleggen van verkeersgegevens kan alleen maar dienen om burgers in de gaten te houden. Met het gemak waarmee je er onderuit komt wordt er geen terrorist meer mee gepakt...

Het is dan ook bijzonder eng dat mensen er zo'n "wij vs zij" mentaliteit op na houden. "Wij zijn Goed, dus ons raakt dit allemaal niet, het zal nooit tegen ons gebruikt worden, maar zij zijn Kwaad en zij zullen dus beter gepakt worden". Totdat de overheid besluit dat iedereen Kwaad zou kunnen zijn en dus iedere burger maar als Kwaad gaat beschouwen. En geloof me, die stap is een stuk kleiner gemaakt door Bakellende en Donner, en wordt steeds kleiner gemaakt....

[Quacka]

jij bent wel hopeloos positief...

[Conzales]

Heeft niet altijd met nationale dreigingen van anoniemiteit te maken. Als je een emailtje stuurt richting Amerika met de woorden "kill president bush terrorist attack bomb", weet ik zeker dat het niet lang duurt voordat ze verhaal bij je komen halen...

[DataGhost]

je kan je ook eerst inlezen in de materie voordat je blaat. Freenet is namelijk niet een 'site' of iets dergelijks, dwz je kan niet zien dat een gebruiker erop zit. Je maakt namelijk constant verbinding met andere ip-adressen op verschillende poorten, waardoor effectief niks te blokkeren is. Combineer dit met een versleutelde verbinding en het is voor de regering onzichtbaar dat het om freenet gaat. Ook stuur jij informatie voor andere mensen door dus het is al zou je iets kunnen decrypten nog nutteloze informatie die je krijgt omdat deze opgevraagd zou kunnen zijn door een andere user dan jijzelf, en zo gaat het een soort ketting langs.

[sergefonville]

Het lijkt mij dat anonimiteit op het web niet heel veel zal verschillen van 'real' life, al is het maar dat overal waar je ingeschreven staat je niet meer anoniem bent en als je valse informatie invoert dat hun gegevens onjuist zijn, geen verschil lijkt me zo.

[frickY]

als ik het me goed herrinner geeft Anonimyzer bij het eerste de beste verzoek om gegevens van een overheidsinstantie alle gegevens vrij van een gebruiker. Ze willen zelf immers niet de bak indraaien voor acties van haar gebruikers.

Op de eerste gezicht is het dus redelijk anoniem, maar dat is het in feite niet. Alleen je ISP weet niet meer wat je doet.

[Verwijderd]

Als je van een gratis service gebruik maakt zoals Secure-Tunnel moeten de NL overheid wel bewust jou data monitoren en opvragen per persoon, het kan best zijn dat als ze echt willen, ze als nog een lijst van secure-tunnel opgestuurt krijgen met wat ik allemaal op het internet doe. Maar ik neem gemaks halve aan dat ze niet iedereen 24 uur per dag monitoren en alle data naar een buitenlandse obverheid sturen. Ik doe voor de nederlandse wet niets crimineels met de service, het lijkt me dan ook sterk dat ze van iedereen alle verkeers gegevens kunnen bijhouden zoals de EU & NL nu van plan zijn om iedereens dataverkeer(gedrag) vast teleggen.
Door gebruik temaken van encrypte proxy's kan ik dus op zijn minst 90% van mijn internet verkeer geheim houden, en is er dus geen dag tot dag uur tot uur vergelijking meer mogelijk van wat ik allemaal doe en lees. (behalve als ik natuurlijk post zoals nu, dan weten ze zeker wie het was )
Met de nieuwe bewaar plicht voor dataverkeer is het de bedoeling dat al je gegevens MINSTENS (dat betekent dus dat het ook ALTIJD bewaard kan worden) 3 jaar bewaard gaan worden.
Secure-Tunnel bewaard haar logfiles maximaal 48 uur om misbruik te voorkomen en beheer van het netwerk mogelijk temaken.
Dat is dus toch iets korten dan 3 jaar of ALTIJD!!!

[kidde]

Jammer dat ze het niet ook even hebben over de whois-protector.
Normaal gesproken, als je whois doet, krijg je altijd een telefoonnummer, e-mail adres, straatnaam + huisnummer.
Bij theos.com (de website van Theo de Raadt) bijvoorbeeld krijg je zo z'n adres, telnummer enz.
Echter, wie voor tot een paar maanden terug een 'whois hamasonline.com' deed, kwam bij de whois-protector terecht, een bedrijf dat zijn gegevens in de plaats van de jouwe zet, zodat jouw telnummer en adres niet wereldkundig worden, wat ik erg jammer vond, want ik wilde wel weten wie er achter die site zat.
Momenteel is hamasonline.com trouwens opgeheven (?) wat me persoonlijk niet zo verkeerd lijkt, gezien wat erop stond.

[Gepetto]

..... een bedrijf dat zijn gegevens in de plaats van de jouwe zet, zodat jouw telnummer en adres niet wereldkundig worden

Das niet helemaal waar, het enige dat whoisprotector doet is de site voor jou op hun naam registreren. Het domein wordt dus niet eens jouw eigendom, maar dat van hun. Dat houdt ook in dat zijzelf verantwoordelijk zijn voor de inhoud ervan en daarom is het ook niet zo gek dat ze een site als hamasonline.com verwijderen. Die zou ik ook echt niet op mijn naam willen hebben hoor.

[Verwijderd]

Nu ben ik erg voor anonimiteit op het internet, maar na gebruik van freenet ben ik toch ook me vraagtekens derbij gaan zetten. kinderporno zwerft helaas ook gewoon rond op het internet, enkel kom je dat niet 'zomaar' tegen. Bij freenet echter wel, de eerste freenet pagina die ik geserveert kreeg was een index naar andere freenet pagina's en tot mij grote verbasing zaten daar dus ook niet te mistaande links naar kinderporno tussen. En dat gaat mij toch wat tever, ergens moet men toch ook een grens trekken, enkel de vraag zal altijd zijn, waar trek je die grens :\

Freenet vindt ik opzich een goed idee, enkel zou ik het persoonlijk nog beter vinden als er toch een soort van moderatie inzat, vrije menings uiting is belangrijk, maar probeer dat maar is uit te leggen aan die kinderen die slachtoffer zijn van diezelfde vrije menings uiting.

[Verwijderd]

Ik vraag me ook af hoe het zit met de juridische aansprakelijkheid op dit gebied. Als ik de structuur achter Freenet juist begrepen heb staat er tenslotte eventueel kinderporno op je hardeschijf die andere gebruikers op het net geplaatst hebben. Weliswaar tijdelijk, versleuteld en buiten expliciet medeweten van de eigenaar van de schijfruimte om, maar toch...

[SirBlade]

Iemand die freenet gebruikt is over het algemeen goed genoeg op te hoogte om te weten wat er allemaal dan op z'n pc kan komen.

Weliswaar tijdelijk, versleuteld en buiten expliciet medeweten van de eigenaar van de schijfruimte om

Ik denk niet dat een rechter je zal geloven in zo'n geval.

Maar buiten de juridische consequenties: hoe voelt dat nou, helpen met de distributie van kinderporno...

[Verwijderd]

Hoe voelt dat nou willekeurige ISP, helpen met de distributie van kinderporno?

[XIU]

Wel er zijn natuulijk mensen die graag freenet gebruiken zonder de nadelen hiervan te moete drage (verspreiden van kinderporno).

Kan niet op de exacte naam komen maar een van de freenet gebruikers heeft een programma ontwikkeld waarmee alle kinderporno en dergelijke geblokkeerd worden voor ze nog maar op je computer terecht komen.

Niet elke freenet gebruiker is direkt een pedofiel.

[daft_dutch]

Dit soort service geven wel anomimiteit maar men weet wel dat je er gebruik van maakt. dit door dat je hun ip gebruikt.

als je echt 100% anoniem wilt blijven doe je dit:

neem een server met een proxy en ssh deamon. voorbeeld een linux box ergens op het net.
forward via ssh een locale port naar de proxy op die server.

gebruik die poort voolbeeld 127.0.0.1:8080 als proxy.
incrypted en ziet er uit als een normale ssh verbinding.

ook te gebruiken voor school als je web game geblockt wordt.

[Juup]

Als die server op jouw naam staat ben je terug bij af.

[Verwijderd]

Een flink lijstje proxy's wat je laat draaien met een secure webbased VPN erbij?
Lijkt mij ruim afdoende iig.

[Verwijderd]

Het open-source programma Tor http://tor.eff.org is hier speciaal voor gemaakt.
Het maakt een encrypted tunnel via random routers.

[Verwijderd]

Men wil anoniem kunnen surfen om dat men blijkbaar hun overheden ook niet direct vertrouwd, ongeacht of dat China of Nederland is.
Dat Freenet nu nog als vergaarbak van smerig uitschot word gebruikt, wil niet zeggen dat het zich niet zal gaan uitbreiden met meer "normale" gebruikers en meer structuur, zeker met de bewaarplicht perikelen op komst.