Nederlands kabinet wil vanaf medio 2027 technologiewetenschappers screenen

De Nederlandse overheid wil vanaf medio 2027 jaarlijks duizenden wetenschappers die zich bezighouden met 'sensitieve technologie' screenen. Dat meldt het kabinet bij een wetsvoorstel. Met de screening wil de overheid spionage tegengaan.

Het was al bekend dat het kabinet de screenings wilde invoeren, maar bij het wetsvoorstel heeft de overheid meer details bekendgemaakt. Zo streeft de regering naar een invoerdatum van medio 2027 en worden er naar schatting jaarlijks 8000 screenings uitgevoerd. Het gaat om onderzoekers en masterstudenten die met sensitieve kennis willen werken.

Onder meer kunstmatige intelligentie, quantum en microchips zijn gebieden waarbij de screenings gaan gelden. Het kabinet noemt ook nucleair, biotechnologie en 'andere technologie met een mogelijke militaire toepassing' als voorbeelden. De wet geldt voor universiteiten, hogescholen en onderzoeksinstellingen als TNO. Die moeten zelf kijken waar de sensitieve kennis of technologie wordt gebruikt en of de screenings dus nodig zijn.

De screenings zijn van toepassing op elke nieuwe onderzoeker of masterstudent, ongeacht afkomst. Het kabinet noemt die screenings 'een soort risico-inschatting op maat' en heeft Justis gevraagd die screenings uit te gaan voeren.

"We zien dat buitenlandse mogendheden in toenemende mate gericht op zoek zijn naar Nederlandse kennis en technologie", zegt minister van Justitie en Veiligheid David van Weel. Die buitenlandse mogendheden willen de kennis gebruiken om wapens te verbeteren of in te zetten als strategisch machtsmiddel, zegt de minister. Dat zouden ze doen door studenten naar Nederland te sturen of door studenten hier onder druk te zetten. "Daarom is het nodig dat we eerst goed bekijken wie we in Nederland toegang geven tot de meest sensitieve kennis en technologie." Het wetsvoorstel is sinds maandag in internetconsultatie.

Reacties (51)

[duizel]

Ten 1e, dat ze daar nu pas mee aankomen drieten als mosterd na de maaltijd.
Ten 2e, je informeert ze door deze informatie men heeft dus 2 jaar om even spoed te maken om de spionnen binnen te krijgen.
Ten 3e, nederland kennende stelt die screening ook niks voor.

Iets met door hek stappen de kazerne opkomen, uhm schoonmaakbedrijf jansen die met nepbom in koningshuis staat. Gewoon even mijn mening geen feiten, maar mijn vertrouwen is weg.

[NielsFL]

Wat houdt dat precies in? Het klinkt zo eenvoudig. Maar spionage gebeurd vaak door chantage of het onder druk zetten van familie. Hoe "screen" je daar vooraf voor?

[rko4u]

Ik vermoed dat het vooral om een achtergondscreening van de AIVD betreft.

[The Zep Man]

Ik vermoed dat het vooral om een achtergondscreening van de AIVD betreft.

Uit het artikel:

Het kabinet noemt die screenings 'een soort risico-inschatting op maat' en heeft Justis gevraagd die screenings uit te gaan voeren.

Justis voert geen AIVD veiligheidsonderzoeken uit. Dat doet de AIVD zelf.

[Reactie gewijzigd door The Zep Man op 7 april 2025 18:09]

[rko4u]

Mijn excuses voor de verwarring. Ik zou verwachten dat hier een zwaarder onderzoek gepast was.

[The Zep Man]

Zwaarder onderzoek is niet nodig. Academische wetenschappers kunnen (vaak open maar gespecialiseerde) kennis meenemen naar een ander land. Dat op zich maakt hen geen risico voor Nederlandse vitale infrastructuur. Mogelijk zitten er wel andere risico's aan, maar die zullen minder zwaar zijn.

Ook de AIVD heeft beperkte middelen. Je gaat geen zwaardere screenings inzetten waar die niet nodig zijn.

[Reactie gewijzigd door The Zep Man op 8 april 2025 08:03]

[Keypunchie]

Helemaal de basis: Je kunt iemands identiteit controleren. Is Pietje echt wel Pietje en heeft hij ook echt natuurkunde gestudeerd aan de universiteit van Utrecht. Dat het dus niet stiekem Pyotr is die aan de militaire academie van Novosibirsk heeft gestudeerd en alleen maar langskomt om toegang tot het netwerk te krijgen.

Iets verder:
* Je kunt o.a. iemands financiele situatie controleren. -> schulden maken kwetsbaar.
* Je kunt iemands criminele verleden controleren -> als iemand de wet al overtreden heeft voor gewin, dan is nogmaals de stap zetten voor gewin waarschijnlijker.

Dit is vrij typisch, beetje niveau van een Verklaring Omtrent Gedrag (VOG) of hypotheekaanvraag.

Nog veel verder:
* je kunt iemands familie en bekenden interviewen. Je kunt een (sociale) mediaonderzoek doen. Dit gaat vrij ver: is de persoon "politiek betrouwbaar". Heeft deze in het verleden bijvoorbeeld pro-Poetin uitgelaten?

Mijn verwachting is dat het vooral om het 1e en 2e zal gaan. Zijn de personen die je aanneemt ook echt wie ze zijn en kloppen hun kwalificaties, alsmede: zijn ze burgers in goed aanzien, van "onbesproken" gedrag.

[CivLord]

Je kunt in de screening meenemen of iemand bijzonder vatbaar voor chantage is.
Iemand uit een Afrikaans of Midden-Oosters land waar homofilie strafbaar is, maar die in Amstrdam de homo-bars afloopt en een account bij Grindr heeft, kan tot bepaalde zaken gedwongen worden als er gebreigd wordt om dat aan zijn ouders/ universiteit/ autoriteiten in zijn thuisland bekend te maken.

[nutty]

20 jaar te laat.

[AibohphobiA BoB]

20 jaar te laat.

Zeg maar gerust 50 jaar.
Wikipedia: Abdul Qadir Khan

[HenkEisDS]

“Ruud Lubbers, Prime Minister of the Netherlands at the time, later said that the General Intelligence and Security Service (BVD) was aware of Khan's espionage activities but he was allowed to continue due to pressure from the CIA, with the US backing Pakistan during the Cold War.”

[AibohphobiA BoB]

Ja, maar dat was veel later.

[flossed]

linkje => http://news.bbc.co.uk/1/hi/world/europe/4135998.stm

[xxs]

Nou ook toen vond er al screening plaats, ik ben zelf begin 80 door de BVD gescreend i.v.m. werk aan defensieapparatuur. Mogelijk stond toen nog niet alles goed op de radar maar screening werd wel degelijk gedaan.

[Terry A Davis]

In de jaren 80 kregen veel mensen kanker bij defensie van Radar Apparatuur maar ook van verf van Tanks of raakten besmet van zware metalen in munitie. Daarover spreken is een voorbeeld van waarom mensen bij defensie steeds gescreend moeten worden. Ook al heb je het goed voor met je medemens, dat kan soms in gaan tegen de wens van een gevestigde orde zoals defensie dat is. Een prima voorbeeld is Fred Spijkers die zijn eigen leven vernietigde door te stellen dat er opvallen veel fouten optraden bij gebruik van een bepaald type wapen.

https://nl.wikipedia.org/wiki/Fred_Spijkers

Ik zou zelf dus nooit door zo'n screening heenkomen omdat ik niet mijn eigen volk ( Nederlanders) wil uitroeien ten behulp van iemand in Amerika's bankrekening.

[xxs]

Waar slaat deze reactie nou weer op. Jij betaald(*) ook belasting dus werk je mee voor het defensie budget. Als je toch niet mee wil werken ga naar de Sentinels of zo.

Los daarvan weet je niet eens aan wat voor apparatuur ik gewerkt heb.

* Tenzij je uitkering trekker bent die tegen alles en iedereen protesteert.

[xxs]

Het door jou aangehaalde artikel geeft notabene aan dat Khan gescreend was:

“Omdat hij al elf jaar in Europa woonde en getrouwd was met een Zuid-Afrikaanse vrouw, die Nederlands kon lezen, doorliep hij het veiligheidsonderzoek van de Binnenlandse Veiligheidsdienst (BVD) zonder problemen.”

[andreetje]

Blijkbaar is er niet goed genoeg gescreend...

[xxs]

Het gaat er over dat er wél gescreend werd.

Daarnaast kan iemand door de tijd heen veranderen of gemotiveerd worden om spionage te plegen. Een inside job ga je zelden tegenhouden.

[Tonbors]

Precies, jaren lang zijn ze erg naïef geweest.

Jarenlang je toekomstige vijanden opleiden.

[tw_gotcha]

je weet duidelijk totaal niet waar je het over hebt.

[narimantos]

Beter te laat dan nooit...

[tw_gotcha]

Er zijn blijkbaar tweakers die al helemaal in termen van vijanden denken en 'dertig jaar te laat' want het is lekker makkelijk om de overheid te bashen. wat feiten
- er staat niet bij wat de consequentie is van de screening voor studenten.
- het gaat om alle wetenschappers, niet alleen internationaal
- heel veel technologie is voor allerlei doeleinden te gebruiken, bijv drones. Ook nucleaire technologie, we willen immers kerncentrales.
- er wordt al jaren gescreend op bepaalde landen (bijv Iran), maar dat weet dit kabinet blijkbaar niet
- het gaat om niet gepubliceerde kennis, immers als het gepubliceerd is, is het al in het openbaar domein

[Reactie gewijzigd door tw_gotcha op 7 april 2025 18:05]

[Sissors]

- het gaat om alle wetenschappers, niet alleen internationaal

Het idee was het voor specifieke groepen te doen. Eg Chinezen en Russen die hierheen komen. Maar dat zou discriminatie zijn (anders zouden het common sense noemen), en daarom moet het nu voor iedereen gelden, en niet bijvoorbeeld enkel voor mensen van buiten de EU.

[tw_gotcha]

Chinezen sowieso niet, er wordt veel samengewerkt en er zijn steengoede Chineese wetenschappers, die hebben ons helemaal niet nodig, hoewel wij nog steeds een superioriteitsgevoel richting China schijnen te hebben (lol) Iran allang, Rusland nu ook. Een paar anderen. Discriminatie ligt niemand wakker van.Als je een beurs hebtt kun je komen. Als je hier eenmaal bent en bij een universiteit bent ingeschreven kun je ieder vak volgen dat je wil

[Reactie gewijzigd door tw_gotcha op 7 april 2025 21:30]

[Sissors]

Natuurlijk zijn er steengoede Chinese wetenschappers. Er zijn ook niet zulke goede die gewoon hierheen komen om op zijn minst kennis mee terug te nemen, en mogelijk ook data. Als ze ons niet nodig hebben, waarom zijn er hele vakgroepen die primair onderwijs geven aan Chinese studenten?

Maar het punt is, de reden dat het over alle wetenschappers gaat en niet enkel van buiten Nederland / EU, is omdat het schijnbaar discriminatie is als je specifieke eisen stelt aan studenten van buiten de EU. Overigens vraag ik me af wat voor een screening Iraniërs dan krijgen, want daar lopen er ook genoeg van rond.

[SillieWous]

waarom zijn er hele vakgroepen die primair onderwijs geven aan Chinese studenten?

Offtopic: dit leest alsof we basisscholen vol Chinezen hebben. Neem aan dat je echter “hoofdzakelijk” bedoelt in deze zin.

Ontopic: dat discrimiatie verhaal is larie. Het is gewoon slecht uitgewerkt om makkelijk te scoren. Het leuke is dat dit waarschijnlijk de screening doe er al is, slechter zal maken.

[Sissors]

Nou ja, primair klopt in principe, maar ik snap dat het verwarring kan geven, dus iets als 'hoofdzakelijk' is een betere inderdaad .

En dat het discriminatie verhaal larie zou zijn: Tja dat is wat het College voor de Rechten van de Mens heeft gesteld. Ik vind het idioot zelf, maar het is niet het kabinet zelf die het bedacht heeft, ze volgens de aanbevelingen van die college.

[iSpace_61]

Maar dat zou discriminatie zijn (anders zouden het common sense noemen), en daarom moet het nu voor iedereen gelden, en niet bijvoorbeeld enkel voor mensen van buiten de EU.

Dat is natuurlijk lariekoek, naast dat het niet mag om te discrimineren betekent het niet dat Nederlandse studenten geen spionnen kunnen zijn. Kijkend naar de geschiedenis is het juist de kunst om spionage te doen door lokale burgers in te lijfen als spionnen voor je eigen overheid. Dus dat de scope breed is heeft het alleen maar voordelen.

[Sissors]

En dat is natuurlijk ook lariekoek. Natuurlijk is er mogelijkheid dan een Nederlandse student de handel naar China forward. Maar die kans is een stuk kleiner. Beginnen met een risico inschatting is common sense. Die studenten zullen geen toegang hebben tot staatsgeheimen, dus er is ook maar zoveel moeite die erin gestoken zal worden door bijvoorbeeld de Chinezen om die data te vergaren.

En des te breder de scope, des te oppervlakkiger de controle zal zijn.

[flossed]

wet artikel staat de consequentie : "Onderzoekers en masterstudenten die in Nederland met sensitieve kennis willen werken mogen dat straks pas doen nadat ze gescreend zijn door de overheid.".

[xxtremexx]

Lastig en ook moeilijk toekomstvast op te zetten; nu kan je prima door de screening komen maar wellicht ben je in de toekomst omkoopbaar of op een andere manier onder druk te zetten. Nu geloven wij ook alles en iedereen die naar Nederland komt en een zielig verhaal ophangt dus wat is de waarde van zo'n screening?

[JurGor]

Dit is dan ook grotendeels symboolpolitiek, van "kijk ons eens stoer doen tegen buitenlanders", want daar gaat het natuurlijk om, niet om roomwitte Nederlandse wetenschappers maar om buitenlanders. Alleen als ze dat zeggen dan wordt zo'n maatregel afgeschoten op discriminatie.

De mazen in dit vangnet zijn gigantisch. Iemand die met vooraf gestelde spionagedoelen in ons land aan de gang gaat, wordt met een zodanig afgestofte identiteit gepresenteerd dat deze gemakkelijk door de screening komt. En eenmaal gescreende mensen zijn daarna niet ineens immuun voor beïnvloeding, zoals je zelf ook terecht aangeeft.

Maar goed, symboolpolitiek is nog steeds politiek. Wat ik schadelijk vind aan dit soort maatregelen is dat ze in handen van een autoritair regime makkelijk om te katten zijn naar "we screenen alle linkse wetenschappers eruit", een ontwikkeling die je nu in de V.S. ziet gebeuren. Wetenschappers die het niet eens zijn met Trump worden daar gedwongen zich naar de opvattingen van Trump te voegen anders krijgen ze geen geld, worden ze ontslagen. Doodeng.

[Keypunchie]

De mazen in dit vangnet zijn gigantisch. Iemand die met vooraf gestelde spionagedoelen in ons land aan de gang gaat, wordt met een zodanig afgestofte identiteit gepresenteerd dat deze gemakkelijk door de screening komt. En eenmaal gescreende mensen zijn daarna niet ineens immuun voor beïnvloeding, zoals je zelf ook terecht aangeeft.

Het is hetzelfde als een slot op de deur zetten. Iemand die je juwelen kostte wat kost wilt hebben, beukt hem wel in, of blaast hem op. Toch betekent dat niet dat je dat slot dan maar moet laten.

Hiermee maak je wel lastiger voor de kwaadwillenden dan dat ze domweg eventjes de nucleaire geheimen onder het kopieerapparaat hoeven te leggen.

[RoelRoel]

Waar haal je dat vandaan dat we alles en iedereen geloven die naar Nederland komt en een zielig verhaal ophangt? Ergens diep uit je onderbuik? Denk je dat mensen voor hun lol hun land verlaten?
Ongefundeerd wantrouwen is echt de ergste ziekte van de huidige maatschappij.

[Reactie gewijzigd door RoelRoel op 8 april 2025 12:52]

[CivLord]

Nu geloven wij ook alles en iedereen die naar Nederland komt en een zielig verhaal ophangt dus wat is de waarde van zo'n screening?

Wanneer dat waar was zat de hele asielprocedure niet verstopt met asielzoekers die jarenlang wachten op de behandeling van hun verzoek, bezwaar of beroepsprocedure.

[Terry A Davis]

Er zal iedere maand verwacht worden, of iedere 3 maanden verwacht worden, dat je een rapportage doet over het functioneren van je collega's. Althans dat is bij Microsoft altijd zo geweest, en mijn overleden collega bij Philips zat ook in die situatie. Het is een soort elkaar aangeven en bijhouden wat je collega fout doet of fout kan doen cultuur. Zelfs ziek worden door een blindedarm ontsteking is genoeg om nooit meer te mogen werken. Of als iemand jouw uiterlijk niet aanstaat en die persoon staat hoger op de ladder.

Zie het als een verdeel en heers strategie. Met name software ontwikkelaars zijn gemakkelijk vervangbaar. Hierbij is er wel de opmerking dat hoe jonger mensen zijn, hoe meer ze zich willen bewijzen, dus mensen tegen elkaar uitspelen is vooral bij jonge naieve mensen een beproefde methode.

[Jefrey Lijffijt]

Ik ben een beetje verbaasd; als mensen een visum aanvragen om hier te komen werken worden ze toch altijd al gescreend?

Ik denk een stuk transparantie daarover en samen werking met de universiteiten wel aangewezen is, maar het zal toch in de eerste plaats door de geheime diensten en buitenlandse zaken gedaan moeten worden lijkt me.

[Reactie gewijzigd door Jefrey Lijffijt op 7 april 2025 20:21]

[xxtremexx]

Voor werk of een bezoek aan Nederland zijn er verschillende regelingen. In ons geval kunnen wij een buitenlandse collega sponsoren, waarna zonder problemen een visum wordt verstrekt. De overheid zou echter eerst alle bestaande bedrijven – want mogelijk sleeper cells – binnen een bepaalde sector moeten screenen. Dat betekent een grondige controle van aandeelhouders, bestuurders en andere sleutelfiguren. Vervolgens moet bij elke inreisaanvraag afzonderlijk worden nagegaan voor wie het visum is aangevraagd en wie deze persoon daadwerkelijk is. Door de open grenzen en de vele migratiestromen lijkt mij dit in de praktijk nauwelijks nog te doen.

[Jefrey Lijffijt]

Nee het lijkt mij niet nuttig om verschillende organisaties/bedrijven verschillend te behandelen, afgezien nog van of dat in strijd zou zijn met het gelijkheidsbeginsel in de grondwet. Op basis van publieke data kan ik geen redelijke inschatting maken of mijn toekomstige promotiestudent eigenlijk een spion is. Ik zie ook geen enkel pad naar een toekomst waarin ik dat wel zou kunnen; dergelijke informatie houdt de AIVD/staatsveiligheid best voor zich. Het lijkt mij dat alle visumaanvragen sowieso door hun database gehaald worden, ook als iemand ‘gesponsord’ wordt.

[BPG908]

Waarom niet gewoon vanaf volgend jaar, de processen zijn er al voor andere sectoren, kwestie van opschalen?

[Hobbit13]

Ook mijn eerste reactie, we doen dit al voor Iran en Rusland, kan echt wel op kortere termijn opgeschaald worden. Alle landen met een dictator aan de macht bv. (Dat zijn er helaas een hele boel)

[CivLord]

Wat is je definitie van een dictator? De meeste dictators zijn volgens de officiële lezing democratisch gekozen.
Is Putin een dictator? Ik denk dat iedereen wel de nodige vraagtekens heeft bij het democratische gehalte van zijn verkiezing.
Is bv. Erdogan een dictator? Dat is al wat lastiger. Maar hij gedraagt zich wel autoritair en tegenstanders worden op het moment dat ze populair worden beschuldigd van corruptie, terrorisme, etc.
En is Trump een dictator? Hij is gekozen in een verkiezing waar je misschien je vraagtekens kan zetten over de beïnvloeding van de kiezers, maar ik vertrouw wel de uitkomst van de stemming. Maar hij is decreten aan het uitvaardigen alsof hij alleenheerser is, en het republiekeinse deel van het congres gedraagt zich als hun Putin-gezinde tegenhangers in de Russische Doema.

[jbhc]

Voor mij persoonlijk zou dit soort onzin een reden zijn om lekker wat anders te gaan doen.

[balken07]

Waarom is dit onzin? Ben benieuwd naar je argumenten.

[SillieWous]

Omdat het nogal een shotgun in het ledige is op deze manier. Het is totaal ineffectief om iedereen te screenen. Je gaat er, of niet genoeg tijd voor hebben en de kantjes er af lopen, of het gaat bakken met geld kosten voor minimale opbrengst.

Daarnaast kan dit soort ongein er voor zorgen dat gewone NL jongeren iets anders gaan kiezen. De Chinezen die echt willen spioneren zullen zich niet zo eenvoudig uit het veld laten slaan. Resultaat is dat je meer “onbetrouwbare” buitenlandse arbeidskrachten zult krijgen.

[Waah]

Zou een mooi baantje zijn voor Rian van Rijbroek. Die zou perfect passen in dit kabinet

[Jack77]

Waarom pas in 2027 beginnen, en niet zo snel als mogelijk al gerichte controles doen? Of is er nog veel extra wetgevend kader nodig?

Nu klinkt het als een boodschap aan spionerende partijen: probeer maar voor medio 2027 zoveel mogelijk buit te maken, of voer de nodige 'personeelswissels' uit voor die datum.

EDIT: Duizel zei hierboven al nagenoeg hetzelfde.

[Reactie gewijzigd door Jack77 op 9 april 2025 11:11]