Eerste Kamer stemt in met wet die cyberspionage zwaarder bestraft

De Eerste Kamer heeft ingestemd met een wet die meer vormen van spionage strafbaar stelt en zwaarder bestraft, waaronder digitale spionage. De strafmaat bij cyberspionage ligt hoger als die is uitgevoerd in opdracht van een buitenlandse overheid.

De oude wet is nog te veel gericht op klassieke spionage, zoals het delen van staatsgeheimen, verklaart de Rijksoverheid. Spionage kan namelijk ook gaan om andere handelingen, zoals het stelen van hoogtechnologische kennis en de sabotage van vitale infrastructuur.

"Buitenlandse overheden hebben interesse in niet-staatsgeheime, gevoelige informatie over een bepaalde economische sector of communicatie rondom politieke besluitvorming. Zulke informatie kan gebruikt worden om politieke processen te beïnvloeden, de Nederlandse economie te verzwakken of bondgenoten tegen elkaar uit te spelen", schrijft de Rijksoverheid.

Volgens de wetswijziging kunnen personen die spionageactiviteiten uitvoeren voor een buitenlandse overheid een maximale gevangenisstraf van acht jaar krijgen. Dit kan oplopen tot maximaal 12 jaar als de activiteiten ernstige gevolgen hebben, zoals de dood van een persoon. Het strafmaximum kan worden verhoogd als de dader in kwestie naast spionageactiviteiten andere strafbare feiten heeft begaan voor een buitenlandse overheid, zoals omkoping.

De Tweede Kamer heeft vorig jaar al bijna unaniem ingestemd met het wetsvoorstel. Alleen Forum voor Democratie en DENK stemden tegen. Het is nog niet bekend wanneer de wetswijziging precies ingaat.

Door Loïs Franx

Redacteur

18-03-2025 • 19:27

87

Reacties (87)

87
80
42
2
0
26
Wijzig sortering
Is het echt nodig om cyberspionage d.m.v. aanvullende wetgeving aan te pakken? Je zou mogen verwachten dat, na decennia van Koude Oorlog, er inmiddels robuuste wetgeving bestaat op gebied van spionage en dat cyberspionage nou niet per se zo bijzonder is dat het anders aangepakt dient te worden.

Maar goed, het is wellicht heel anders wanneer bedrijfs- of staatsgeheimen niet meer via een postduif richting de boosaardige mogendheid gaan maar via een e-mailtje. Of dat de inbraak niet meer via een ventilatierooster maar een digitaal achterdeurtje plaatsvindt.
Je zou mogen verwachten dat, na decennia van Koude Oorlog, er inmiddels robuuste wetgeving bestaat op gebied van spionage en dat cyberspionage nou niet per se zo bijzonder is dat het anders aangepakt dient te worden.
Dat zou je denken, maar blijkbaar was bedrijfsspionage niet verboden onder de oude wet, net als dat er geen bescherming was voor persoonsgegevens (en de AVG is niet van toepassing).
Maar goed, het is wellicht heel anders wanneer bedrijfs- of staatsgeheimen niet meer via een postduif richting de boosaardige mogendheid gaan maar via een e-mailtje. Of dat de inbraak niet meer via een ventilatierooster maar een digitaal achterdeurtje plaatsvindt.
De gekmakende absurdheid de situatie is dat wij zelf onze data naar de VS sturen. Niet alleen mailtjes maar de hele mailserver! Alles op grond van flinterdunne wetgeving die al verschillende keren voor de rechter gesneuveld is (zie bv Privacy Shield en Safe Harbor). We kunnen niet eens rechtstreeks controleren of aan de voorwaarden voldaan wordt. Toezicht is grotendeels indirect en zeer abstract.

Dan ga ik er nog van uit dat MS (waar onze mail staat) en de andere techreuzen in principe goede bedoelingen hebben en niet bewust meewerken aan spionage, maar ook bij hun kunnen spionnen binnen dringen. Ik ga er zelfs van uit dat ze rekening houden met interne spionage en dat proberen te voorkomen. Maar omdat ik nooit lees dat er een spion is gepakt en ontslagen heb ik er niet echt veel vertrouwen in.

Om het er maar niet over te hebben hoe de regering Trump aan de poten van de rechtsstaat zaagt.

De EU wil honderden miljarden in defensie investeren. Waarschijnlijk wordt een groot deel van dat geld gebruikt voor hardware (wapens) van (nb Amerikanse) fabrikanten. Ondertussen worden we dagelijks aangevallen via internet en daar is veel minder aandacht voor. Tanks en vliegtuigen zijn mooi maar wel heel afhankelijk van informatie en communicatie. We zien in Oekraine dat goedkope drones een dure tank kunnen uitschakelen, maar je moet ze wel eerst kunnen vinden. Onafhankelijke communicatie & informatie is dus essentieel.

Als je nu denkt dat ik het te simpel maak en dat defensie om meer gaat dan alleen wapens dan heb je helemaal gelijk, dat is het punt. Defensie is meer dan wapens. Sterker nog, wapens zijn het laatste middel dat je wil inzetten. Laten we beginnen met de basis en dus ook een paar honderd miljard investeren in onafhankelijke infrastructuur die we echt in eigen beheer hebben en echt zelf kunnen ontwikkelen.
Dure wapens kopen heeft geen zin als we ze niet kunnen gebruiken wanneer we ze nodig hebben.

(Terzijde: Laten we ook even een miljard in Firefox investeren, een browser is tegenwoordig ook essentiele infrastructuur. De hele organisatie bestaat al, geld geven is een inkoppertje,
CLOUD Act maakt het nog veel makkelijker voor de Amerikaanse overheden om bij de data te komen, maar goed, zolang wij afhankelijk zijn van Amerikaanse bedrijven en technologie, kunnen we niets anders doen dan het 'onder protest' slikken.
Maar feitelijk valt dat buiten deze wetgeving aangezien er geen buitenlands regiem opdracht geeft voor die spionage. We leveren het zelf aan. Vrijwillig en graag.
Hoe dan ook vind ik het wonderlijk dat tot deze wet is afgehamerd bedrijfsspionage blijkbaar niet strafbaar is.
Wij leveren het niet alleen zelf -vrijwillig en graag- aan, we betalen de andere kant er ook nog voor. Miljarden gaan er ieder jaar de oceaan over...
Als je je verdiept in wat er nu gaande is, dan is de kans enorm groot dat er niets, maar dan ook niets meer van Amerikaanse makelij aangeschaft gaat worden qua defensie. Sterker nog, links en rechts zijn landen al bezig om bijvoorbeeld orders van de JSF te cancelen en Starlink uit te bannen.

Dat is overigens maar goed ook. Maar gelukkig hebben "wij" ook nog wel wat in de melk te brokkelen, gezien een flink aantal essentiële onderdelen van bijvoorbeeld diezelfde JSF hier (in de EU en Nederland) gemaakt worden. Trump boeit dat niet, als die dat al doorheeft.

Het enige wat de VS bereikt, is het graven van hun eigen graf. En dat doen ze snel en grondig.
De vraag is ook of zwaarder straffen gaat helpen, want veel mensen zeggen dat juist de pakkans groter moet worden.
Als de standaard zwaarte van de straf maar hoog genoeg is, gaat men er niet eens meer aan denken. Dat is de efficienste manier van bestraffen. Kost je weinig personeel en inspecteurs en levert meteen veel op.

Zo vind ik al jaren dat de boete voor bellen in de auto naar 2500 euro moet, dan is dat morgen afgelopen en kan de politie nuttigere dingen gaan doen. Zelfde met hooligans in stadions, geef ze 10000 euro boete, morgen hebben we geen hooligans meer in Nederland. Met 2 getallen veranderen kan je duizenden en duizenden manuren politie vrij maken.
Ik weet serieus niet waar je dat vandaan haalt. Het is dus ook complete onzin.
https://www.uva.nl/shared...4/06/harder-straffen.html
en
https://www.oneworld.nl/m...uist-niet-zeggen-experts/
Alle wetenschappelijke onderzoeken laten zien: hogere straffen leiden niet tot minder misdaad
Ik denk dat het in enkele gevallen wel afschrikwekkend zou kunnen werken, mits de pakkans ook hoog genoeg is, maar zeker niet in alle gevallen, nee. Bijvoorbeeld een hogere straf voor niet opletten op de verkeerslichten op een kruising zou kunnen leiden tot mensen die extra gaan opletten, maar zaken die enorm verweven zijn in de maatschappij, zoals smartphonegebruik in de auto, voetgangers die op het fietspad lopen in plaats van op de stoep ernaast, drugshandel, vernieling na een voetbalwedstrijd, etc., zullen gewoon doorgaan. Die zaken vereisen niet zozeer een hogere straf, maar een cultuurverandering.
Ik denk dat
Daar gaan we weer de 'experts van 'the internet' in actie: Lees die artikelen! Lees het bijbehorende wetenschappelijk onder zoek. Wat zijn *jouw* credentials dat jouw mening zwaarder telt dan dat?

Wat Asimov ooit al zei:
“There is a cult of ignorance in the United States, and there has always been. The strain of anti-intellectualism has been a constant thread winding its way through our political and cultural life, nurtured by the false notion that democracy means that 'my ignorance is just as good as your knowledge.”
Nou, nou, overdrijven is ook een vak. Ik heb mezelf geen “expert” genoemd; ik heb alleen mijn mening gedeeld. Een expert ben ik zeker niet en ik sta doorgaans 100% achter de wetenschap, maar dat wil toch niet zeggen dat ik niet ook een eigen mening mag hebben? Volgens mij hebben we nog altijd vrijheid van meningsuiting. En ja, ik heb de door jouw gelinkte artikelen gelezen voordat ik mijn reactie plaatste.

En jammer genoeg citeer je ook nog selectief, want het grootste deel van mijn reactie gaat juist over hoe eens ik het ben dat zwaarder straffen in de meeste gevallen niet gaat helpen.

[Reactie gewijzigd door TheVivaldi op 19 maart 2025 12:00]

Je geeft er geen blijk van de artikelen te hebben gelezen, sterker áls je ze al hebt gelezen ga je ook niet in op wáárom die dan verkeerd zouden zijn.
Dat geldt dan ook voor jou inzake mijn reacties, want je gaat niet in op het feit dat ik het grotendeels eens ben met de resultaten uit de artikelen. Sorry dat ik het zeg, maar op deze manier heeft communiceren weinig zin.
En het beroep op vrijheid van meningsuiting is natuurlijk ook weer 3 in 1: Ten eerste een zwaktebod, en ten tweede de Calimero uithangen
Beetje vreemd taalgebruik en onnodig persoonlijk ook nog. Waarom zou ik níet mijn mening mogen geven? Staat er ergens in de Tweakers-regels dat ik dat niet mag of zo? Bij mijn weten niet. Dat jij het niet eens bent met mijn mening, is helemaal prima, maar probeer wel goed mijn reacties te lezen en netjes te reageren, dus geen termen als “zwaktebod” en “de Calimero uithangen”. Dat is niet hoe we hier met elkaar omgaan.
Beide artikelen hebben geen enkele wetenschappelijk onderbouwde bronnen benoemd voor zover ik zie en "experts" zijn het door de jaren heen vrijwel altijd met elkaar oneens, combineer dat met het feit dat onderzoek vrijwel altijd gestuurd word naar een uitslag die onderzoekers zelf of de opdrachtgever willen en ik ben nou niet bepaald overtuigd door deze 2 artikelen.

Buiten dat om moet er niet per se harder gestraft worden in de zin dat er langere straffen moeten komen, laat ze eerst maar eens beginnen met de straf een daadwerkelijke straf te laten zijn en laat de gevangenen maar economisch rendabel zijn. Bijvoorbeeld: verplicht 8 uur per dag productief zijn met werk binnen de gevangenis of een locatie die er voor geschikt is en bij aantoonbaar tegen werken ook gewoon extra straf opleggen(eventueel water en brood als straf ten opzichte van een iets betere maaltijd als je wel mee werkt). Een tv met alleen Nederland 1-3 zodat iemand een beetje op de hoogte kan blijven van wat er in de wereld gebeurt en verder alleen media die gericht is op een succesvolle terugkeer in de samenleving voor zover daar sprake van is. Als iemand zich verveelt de andere 10 uur mag die eventueel extra werken voor bepaalde kleine privileges.

Als laatste is een straf ook bedoelt als genoegdoening voor de benadeelde partij en als afschrikmiddel voor anderen, alleen maar foei zeggen en mensen nauwelijks straffen gaat in de hand werken dat slachtoffers eigen rechter gaan spelen of nog erger zich bedreigd voelen doordat een dader op vrije voeten komt zonder iets geleerd is wat ook weer nieuwe slachtoffers zal beïnvloeden om minder snel aangifte te doen.

[Reactie gewijzigd door protoss warrior op 20 maart 2025 09:01]

Beide artikelen hebben geen enkele wetenschappelijk onderbouwde bronnen benoemd voor zover ik zie en "experts" zijn het door de jaren heen vrijwel altijd met elkaar eens, combineer dat met het feit dat onderzoek vrijwel altijd gestuurd word naar een uitslag die onderzoekers zelf of de opdrachtgever willen en ik ben nou niet bepaald overtuigd door deze 2 artikelen.
Hier mee zeg je dus feitelijk: Als die mensen niet mijn mening azijn toegedaan telt het niet en haal ik vervolgens een zootje drogredeneringen van stal om dat te 'onderbouwen'.

Heb *jij* dan onderzoek dat het tegendeel beweert? Of kan je dat dan vinden?

Wederom iemand de denkt "kom laat ik wat roepen want wat mijn onderbuik zegt is belangrijker dan serieuze wetenschap."

Helaas een trend tegenwoordig.
Serieuze wetenschap is de laatste jaren meermaals betrapt op het beinvloeden of fabriceren van resultaten dus waarom zou dat te vertrouwen zijn boven boeren verstand of zoals de laatste alinea van mijn post feiten of logica die geen onderzoek behoeven(een ieder die dat niet op deze manier in ziet is heel naïef of heeft oogkleppen op ter grootte van een pizzabord).

Maar gezien je fan bent van onderzoeken hier is er 1:
https://www.crimejusticej...e/download/1851/1085/7992
those who were dissatisfied with how their cases were
handled and with the information they received are less likely to report (Staubli 2017). Negative
experiences can be detrimental to victims and disrupt their trust in the police (Staubli 2017).

Maar hier ook een voorbeeld(overdreven) wat hopelijk iedereen snapt.

Als iemand verkracht word de dader is bekend, er is videobewijs en komt voor de rechter
1 als de dader een straf krijgt die in jouw ogen recht doet aan het vergrijp dan verhoogt dat je opinie over de rechtspraak
2 Als de dader een tik op de vinger krijgt en verder niks dan verlaagt dat je opinie over de rechtspraak

Als vervolgens een direct familielid verkracht word en je kent zelf de dader en je gaat zoeken wat in het algemeen in dit soort zaken voor straf gegeven word en je ziet voornamelijk optie 2 dan gaat dit invloed hebben of je de dader iets aan doet i.p.v. of naast de dader aangeven bij de politie, dit ontkennen is simpel struisvogelgedrag.

[Reactie gewijzigd door protoss warrior op 20 maart 2025 08:57]

Serieuze wetenschap is de laatste jaren meermaals betrapt op het beinvloeden of fabriceren van resultaten dus waarom zou dat te vertrouwen zijn boven boeren verstand of zoals de laatste alinea van mijn post feiten of logica die geen onderzoek behoeven(een ieder die dat niet op deze manier in ziet is heel naïef of heeft oogkleppen op ter grootte van een pizzabord).
Hier ga je dus wéér (op meerder punten) de mist in... Net als in andere gevallen het feit dát men betrapt word betekent *juist* dat het systeem goed werkt in plaats dat het 'niet zou werken'. Snap je die?

Verder, als het gaat om 'boerenverstand' is dat nu bij uitstek iets waar de wetenschappelijke methode iets tégen doet. namelijk zaken die voor de hand liggend zouden moeten kloppen *doen dat vaak niet*.
Dát is waarom de vooruitgang in de middeleeuwen (en in China op enig moment en andere landen nog steeds) soms zo sloom liep: Men vertrouwt op boeren verstand en autoriteit (die 2 zijn ook intrinsiek verbonden), en dat is wat nu wéér gebeurt met anti-vaxxers, creationisten, flat-earthers en meer van die 'boerenverstanders'.

Gaan we verder met jouw voorbeeld: Ik denk niet dat het betekent wat je denkt dat het betekent. Want daar gaat het onderzoek namelijk helemaal niet over. Het onderzoek gaat over de vraag waarom in juist Hongarije het aantal gerapporteerde verkrachtingen zo laag is in verhouding tot andere landen. En bekijkt de verschillen in proceduer tussen Hongarije en ander e alnden.

Een paar belangrijke passages die de uitkomsten kwalificeren:
Even among professionals, rape myths and victim-blaming can be pervasive and can influence the
perceptions held toward a rape victim’s credibility and reliability (Krahé 1991; Page 2008).
en
These factors all contribute toward the weakening of victim-witness resilience, that is, the likelihood of the victim withdrawing charges or not pressing them in the first place, as a consequence of not feeling
emotionally and physically protected during the criminal procedure.
Dus ik denk dat jouw voorbeeld er een 'uit het ongerijmde is' maar omdat het zeker een uitzondering is in vergelijking met andere criminaliteit *juist* vanwege het pervasieve 'victim blaming' waar ook in dit artikel uitgebreid op wordt gewezen.

Het andere verhaal dat je uit je duim hebt gezogen laat ik waar het is. dat is geen bewijs.
[...]
Hier ga je dus wéér (op meerder punten) de mist in... Net als in andere gevallen het feit dát men betrapt word betekent *juist* dat het systeem goed werkt in plaats dat het 'niet zou werken'. Snap je die?
Je bewijst hiermee alleen maar je ongelijk, en tegelijk waarom de meeste "experts" en onderzoeken niet te vertrouwen zijn boven ervaring en logisch nadenken = boeren verstand. Dat er mensen gepakt worden betekend over het algemeen dat alleen het topje van de ijsberg bekend is en dus vrijwel elk onderzoek discutabel is tot het tegendeel bewezen is. Doordat je een feit van 2 kanten kan bekijken en volledig verschillende conclusies kan trekken die beide nooit te bewijzen zijn is het dus ook zo dat jou mening hierin niet meer waard is dan de mijne en voor mij zal je dan ook altijd ongelijk hierin hebben.
Verder, als het gaat om 'boerenverstand' is dat nu bij uitstek iets waar de wetenschappelijke methode iets tégen doet. namelijk zaken die voor de hand liggend zouden moeten kloppen *doen dat vaak niet*.
Dát is waarom de vooruitgang in de middeleeuwen (en in China op enig moment en andere landen nog steeds) soms zo sloom liep: Men vertrouwt op boeren verstand en autoriteit (die 2 zijn ook intrinsiek verbonden), en dat is wat nu wéér gebeurt met anti-vaxxers, creationisten, flat-earthers en meer van die 'boerenverstanders'.
Dit is een leuke deflectie maar dit is niet wat boerenverstand is en conspiracy theorieen en die mensen er met de haren bij trekken bewijst alleen dat je geen daadwerkelijke argumenten hebt.
Logisch nadenken en ervaring(wat boerenverstand is) is hoe vrijwel alle vooruitgang door de mensheid is geboekt op technologisch vlak, op sociologisch vlak niet maar dat is dan ook een groot deel van waarom de vooruitgang daarin totaal niet opschiet imo.
Gaan we verder met jouw voorbeeld: Ik denk niet dat het betekent wat je denkt dat het betekent. Want daar gaat het onderzoek namelijk helemaal niet over. Het onderzoek gaat over de vraag waarom in juist Hongarije het aantal gerapporteerde verkrachtingen zo laag is in verhouding tot andere landen. En bekijkt de verschillen in proceduer tussen Hongarije en ander e alnden.

Een paar belangrijke passages die de uitkomsten kwalificeren:

Dus ik denk dat jouw voorbeeld er een 'uit het ongerijmde is' maar omdat het zeker een uitzondering is in vergelijking met andere criminaliteit *juist* vanwege het pervasieve 'victim blaming' waar ook in dit artikel uitgebreid op wordt gewezen.

Het andere verhaal dat je uit je duim hebt gezogen laat ik waar het is. dat is geen bewijs.
Leuk dat je nog wat andere conclusies uit het rapport pakt, het was de 1e google link die ik tegen kwam dus ik geef gelijk toe dat ik het niet volledig heb doorgelezen en alleen een conclusie er bij heb gepakt met onderbouwing erbij die mijn punt kracht bijzette. Het punt was dat als je maar genoeg zoekt je altijd rapporten en onderzoeken met tegenstrijdige resultaten gaat vinden ongeacht het onderwerp en al helemaal wanneer het om sociale wetenschappen gaat.
Het idee dat verkrachting anders zou zijn vanwege victim blaming is op zijn best twijfelachtig overigens, er zijn zat andere misdaden waar precies hetzelfde voor geld als voor verkrachting wanneer het op dat punt aankomt, uiteraard niet in dezelfde proporties maar dat maakt voor het principe niet uit.

Je gebruik van een term waarvoor je naar Wikipedia moet linken omdat anders blijkbaar niemand weet wat het betekend is ook verder bewijs dat je alleen aan het proberen bent de aandacht af te leiden van waar het over gaat.
Het voorbeeld is overdreven maar komt niet eens in de buurt van het absurde en er zal ongetwijfeld ook onderzoek zijn naar gedeeltes van het voorbeeld maar onderzoeken die bevestigen wat boerenverstand vind worden over het algemeen niet breed uitgemeten in de media en daarmee dus ook niet vaak gelezen.

Geen idee welk verhaal je precies bedoelt dat ik uit mijn duim gezogen zou hebben maar wat het ook is, jij vind dat geen bewijs net als ik vind dat jij geen sluitend bewijs hebt voor het overgrote deel wat jij neer zet.
Je bewijst hiermee alleen maar je ongelijk, en tegelijk waarom de meeste "experts" en onderzoeken niet te vertrouwen zijn boven ervaring en logisch nadenken = boeren verstand. Dat er mensen gepakt worden betekend over het algemeen dat alleen het topje van de ijsberg bekend is en dus vrijwel elk onderzoek discutabel is
Jij bewijst hier prima en heel duidelijk mee wat je positie is. Hier valt verder geen eer meer aan te behalen. Blijf verder in de middeleeuwen ronddolen met je boeren familie. veel plezier
Dank je, ik heb deze bookmarked en zal ze doorlezen wanneer ik tijd heb, de 1e begint al gelijk slecht met het noemen van een sample size van 330(veel maar dan ook veel te laag ongeacht hoe de groep tot stand is gekomen) maar dat zal ook wel enigszins liggen aan mijn mening over hoe een gedegen peiling gedaan zou moeten worden maar daar zal ik voor nu niet verder op in gaan.
Dit is onderbuikpolitiek; zonder onderbouwing met feiten en onderzoeken iets roepen waarvan je met je boerenverstand denkt dat het wel gaat helpen. Als de redenering van jou klopt, zouden we op alle overtredingen beter de doodstraf kunnen zetten want "als de zwaarte van de straf maar hoog genoeg is, gaat men er niet eens meer aan denken". Dus alleen als je suïcidaal bent ga je dan nog door rood licht rijden
Helaas is dat idee over straffen (wat heel veel mensen denken) niet waar: zelfs de doodstraf is geen afdoende afschrikwekkende maatregel tegen allerlei misdaad. Hogere straffen uitdelen voorkomt misdaad niet.
In denk in het geval van cyber spionage zijn zaken toch wat anders. Normaal vind spionage grotendeels plaats in het land dat doel is van de spionage.

Echter cyberspionage kun je vanuit je eigen land via tal van proxies uitvoeren. Zelfs als men het kruimelpad terug weet te volgen naar jouw, is de kans dat zij daarmee iets kunnen vrij klein. Stel dat Rusland een mailserver van een ministerie hackt en je weet dat de hacker in Rusland woont. De mogelijkheden die je dan hebt zijn natuurlijk zeer beperkt, al helemaal als het gebeurt vanuit opdracht van een buitenlandse staat...

Het voelt een beetje als de straffen uitgesproken in de MH-17 zaak. Ja technisch gezien zijn ze veroordeeld en je kunt die persoon bij interpol aanmelden voor opsproring/aanhouding, maar daar blijft het dan bij.

Zwaarder straffen lijkt mij dus niet echt aan afschikkende factor te hebben in dit soort gevallen...
Je kunt de daders dan wel opsluiten in hun eigen land. Als in: zorgen dat ze hun land niet uit kunnen omdat ze anders aan de grens worden opgepakt i.v.m. een internationaal opsporingsbevel.
Het zal niet voor iedereen een even grote 'straf' zijn, maar wanneer het je droom was om met je door spionage verdiende geld te gaan reizen, wordt je toch wel erg beperkt.
Laten we het hopen? De "doelgroep" zijn mensen die functies hebben waarin ze toegang tot systemen, gegevens en mensen hebben. Qua financiële en maatschappelijke status wijkt dit af van uithalers of vuurwerkbommenplaatsers waardoor er mogelijk een andere afweging plaatsvindt. Van de andere kant, boeven blijven boevendingen doen, dus eerst maar eens zien.
Je zou toch mogen verwachten...
In het artikel staat duidelijk wat er gewijzigd is sinds de koude oorlog en waarom deze wet nodig is.
Juist, de Koude Oorlog wetgeving, om het maar zo te noemen, was dus beperkt tot staatsgeheimen en ging niet over bedrijfsgeheimen. Stelt men, maar dat klopt niet. In 1949 werd bedrijfsspionage al beschreven als een bedreiging voor de staatsveiligheid en economische stabiliteit. Je maakt mij niet wijs dat we pas anno 2025 op het idee komen om die vorm van spionage te verankeren in wetgeving.
Dan klopt het dus wel. Destijds is er dus voor gekozen om het te beperken tot staatsgeheimen ;)
Dus als ik China was (of Rusland of de VS of noem maar op) zou ik nog even snel alles kopiëren voordat het strafbaar wordt gemaakt. Wat een waanzin.
Alle nieuwe geheimen zouden dus wel hierdoor beschermd worden.
Dus helemaal geen waanzin.
Ik vroeg me af waarom "hoogtechnologische kennis" in het rijtje van toegevoegd staat.
De beste man is al overleden, maar Abdul Qadeer Khan zou de reden moeten zijn geweest dat "hoogtechnologische kennis" al een onderdeel zou moeten zijn van de spionagewet. Zelfs de PC bestond al in de koude-oorlog dus iemand heeft niet vooruitgekeken toen deze regeerde.
Tja, dat laatste verbaast natuurlijk niemand.
Het komt regelmatig voor dat bepaalde feiten die onder een algemene bepaling al strafbaar waren een eigen specifieke bepaling krijgen wanneer het feit belangrijker wordt of vaker voorkomt.
Uiteraard was het stelen van hoogtechnologische kennis voorheen ook al strafbaar. Maar nu vonden ze het blijkbaar belangrijk om het nog eens apart te benoemen. Misschien met het oog op een extra verzwarende strafmaat.
Tja. Bijna alle online spionage is geprivatiseerd, en nauwelijks nog in handen van overheden. We doen net of het gewoon is om burgers te tracken, ipv een misdrijf.
Het is ook anders omdat prioriteit van wat strafbaar moet zijn veranderen. Iets wat eerder werd toegestaan kan bij nader inzien toch te onredelijk blijken. Bijvoorbeeld doordat meer inzicht in gevolgen of zelfs door meer mensen om te handhaven.
Dat kan, maar dat zou suggereren dat tot deze wet is afgehamerd (cyber)bedrijfsspionage niet strafbaar is. En volgens mij klopt dat niet. Maar ja, de AIVD stalt: "Het nieuwe wetsvoorstel maakt spioneren voor een ander land strafbaar." Dat is toch wel bijzonder aangezien er in 1949 werd gesteld dat bedrijfsspionage een bedreiging voor de nationale veiligheid kan zijn. Hebben we dan zo lang het toegestaan!?
Zoals ik het lees valt wat eerder op bijvoorbeeld via andere wetgeving strafbaar was (zoals stelen van een bedrijf) nu mogelijk ook onder deze vernieuwde wetgeving en dus hogere straf.
Ja, onze rechtsstaat werkt op basis van wetgeving. Je kan niet worden veroordeeld voor een misdaad die niet in de wet beschreven is.

Je staat als OM zwakker als je een algemeen artikel moet gebruiken. Daar komt de advocaat makkelijker onderuit. En het maakt het voor de rechter lastiger om een goed vonnis te formuleren.

Door de cyberspionage in het strafrecht te concretiseren, kan je gerichter vervolgen. Dat vergroot de kans op succesvolle vervolging en vergroot de mogelijkheden tot het opleggen van sancties door de rechter.

Ik merk wel op dat deze aanpassing van wetgeving enkel en alleen betere vervolging -mogelijk- maakt. Alles staat en valt uiteraard met pakkans, opsporing. En voor buitenlandse actoren: de mogelijkheid om deze verdachten ook daadwerkelijk op te pakken en voor de Nederlandse rechter te krijgen.

Maar goed, de wet is de basis en die is er.
In 1949 werd bedrijfsspionage al benoemd als risico voor de staatsveiligheid. Je maakt mij niet wijs dat sinds dien bedrijfsspionage niet is opgenomen in de wetgeving. Dat zou toch wel een flater zijn. De manier waarop die spionage plaatsvindt is niet zo boeiend. Of ze nu fysiek via de achterdeur binnenkomen of doen alsof ze een medewerker zijn, of digitaal via de achterdeur binnenkomen of doen alsof ze een medewerker zijn, dat is om het even.
Het is dus geen "flater", anders was de wetgeving al lang en breed aangepast. Het is wel een reactie op een sterk veranderend speelveld die het OM en rechtsspraak mogelijk maakt om nog beter te acteren.
Het zal onder een algemene bepaling over spionage al die tijd al strafbaar zijn geweest.
Nu vonden ze het belangrijk genoeg om het apart te benoemen.
Mooi hoor, deze wetgeving. Maar is dit niet vooral symboolpolitiek? Het betreft immers voornamelijk cyberspionage: Deze daders zitten toch in veel gevallen in een land waar wij geen uitleververdragen mee hebben?
Zoals in de eerste alinea al staat, het gaat ook om mensen die bijvoorbeeld hier werkzaam zijn, maar niet met de goede intenties, en bijvoorbeeld bedrijfsinformatie doorspelen. Dus nee, die zitten niet in een land waar ze onaantastbaar zijn.
Daarom staat staat in mijn reactie 'in veel gevallen'. Ik begrijp uiteraard ook dat er situaties binnen de landsgrenzen plaatsvinden die onder deze nieuwe wetgeving gaat vallen.
Hoeven geen intenties te zijn. Ik ken toevallig een paar gevallen waarbij de medewerkers vanuit overheidsinstanties onder druk zijn gezet om bepaalde zaken door te spelen. Dat werkt zeer goed wanneer je familie nog in dat land woont.
Toch liever een veroordeling en een arrestatiebevel bij vriendelijke landen, dan niets. Nu dus een flinkere straf boven het hoofd.
Elk politieke besluit is een beetje symbolisch, anders ga jij niet naar de stembus.
Het schrikt altijd af, en je hebt mensen die er niet door geintimideerd worden. Maar dit soort criminaliteit daar moeten de overheden wel bovenop zitten, anders is de wereld zo vergaan. Het kan tot zeer ernstig uitlopen als je weinig doet.
Valt de sleepwet ook onder deze cyberspionage? Zal wel niet.
Alleen als het in opdracht is uitgevoerd van een buitenlandse overheid.
Ik bezie de aanval op onze privacy als iets dat zelfs erger is.
Zeker, maar zo'n dingen worden wel op ieder nieuws gepubliceerd.
Terwijl we geen flauw idee hebben wat er juist allemaal afspeelt in de cyberspionage.
Daar kan het 1000 keer erger zijn bij wijze van spreken.
Zoals je in het gelinkte artikel kunt lezen, gaat het om spionage namens buitenlandse overheden, en met name om staatsgeheimen.
Nee, bedrijfsgeheimen. Staatsgeheimen waren al strafbaar.
Nou, cybercriminelen.. Laat dit een waarschuwing zijn! Ik vermoed dat het gros van de daders in opdracht van hun staat werken, en als er iemand opgepakt wordt, dit 9/10 keer een random stroman is die ze kwijt kunnen. Wie vervolgens mogelijk een beter leven beschoren zijn in een Nederlandse gevangenis dan in vrijheid in hun eigen land.
Edit: typo's

[Reactie gewijzigd door StackMySwitchUp op 18 maart 2025 20:03]

Zullen Amerika en Israel ook vervolgd worden? Die staan nogal bekend om het aftappen van hun "vrienden".

[Reactie gewijzigd door Osiummaster op 18 maart 2025 22:35]

Oh zeker! We gaan zeer heftig 'foei!' tegen hen zeggen. Of, nou ja, niet echt tegen hen, maar meer zo dat ze het niet echt horen maar het wel op nu.nl komt zodat het lijkt alsof we het echt tegen hen hebben gezegd. En natuurlijk zijn we 'diep geschokt' en zullen we er werk van maken dat het in de toekomst niet meer in die vorm zal plaatsvinden.
Deze wet is in mei 2024 goedgekeurd door de Tweede Kamer en nu pas door de Eerste Kamer. Ik weet dat daar een kabinetsformatie tussendoor loopt, maar als het gaat om onze nationale veiligheid, zou de goedkeuring van de Eerste Kamer toch sneller moeten kunnen.
Het is een aanscherping en verduidelijking van de huidige wetgeving. Geen reparatie van een gapend gat in onze nationale veiligheid.
Dat maakt het dus een relatief kleine aanpassing die nog sneller door de Eerste Kamer geloodst had kunnen worden.
Het hoeft geen kleine aanpassing in de wet zelf te zijn. Het kan een volledige herschrijving van de oude wet zijn, waarbij de strekking van de wet grotendeels gelijk blijft. Het gebeurt regelmatig dat wetten compleet herschreven worden, om het taalgebruik minder archaïsch te maken, de wet aan te passen aan jurisprudentie en te moderniseren.
Het is de taak van de Eerste Kamer om niet alleen naar de strekking van de wet te kijken, maar ook meer technisch te kijken of bv. aanpassingen in taalgebruik geen onbedoelde effecten hebben etc. Dat vergt de nodige tijd. Daarnaast heeft de invoering van deze wet geen groot belang, waardoor belangrijkere zaken voorrang krijgen.
In dit geval wordt de oude wet niet helemaal herschreven. Het nieuwe wetsvoorstel is vijfenhalf kantje tekst met ongeveer twee kantjes met wijzigingen in de trant van "in artikel X wordt Y vervangen door Z". De rest van de artikelen zijn toevoegingen. Als er enige gevoel voor urgentie was, had de Eerste Kamer dit dus veel sneller kunnen behandelen.
Die urgentie was er dus niet.
Ik vraag me af waarom Denk en FvD tegen stemden.

Hebben die banden met het buitenland die beschermd moeten worden? Of hadden ze inhoudelijke redenen?
Als je kijkt bij checkjestem op Instagram dan zie je dat FvD vrijwel altijd tegen stemt tenzij iedereen tegen is.
Omdat ze vriendjes van anti-democratische, tolaritaire en fascistische groeperingen zijn? Hun grote voorbeelden zijn Le Pen, AfD, Putin, Trump/Maga.
FvD schurken tegen soevereinen en libertein aan en die zijn niet zo van allerlei wetten op van alles. Overigens, mochten ze aan de macht komen dan ga je juist wel weer een politiestaat zien, gericht op onderdrukken van afwijkende meningen en minderheden die niet aan hun boreale mensbeeld voldoen, maar dat terzijde. Het past uiteraard ook in hun pro-Rusland straatje.

DENK maakt zich denk ik met name zorgen over afluisterpraktijken bij Nederlandse moskeeën. Waar op zijn minst het vermoeden is dat diensten hier wat regels hebben omzeild. Daar kan ik me oprecht wel wat bij voorstellen. Stel onze democratie faalt (lees: wij stemmen in absolute meerderheid op een autocraat), en er staat een autoritair islamofoob regime op, dan kan een wet als deze misbruikt worden voor vervolging op basis van geloofsovertuiging. Maar feitelijk geldt dat voor al onze wetgeving wanneer onze rechtsstaat overgeleverd wordt aan een autocraat die zichzelf boven de wet plaatst.
Dankjewel voor je inhoudelijke reactie. Dat geeft enig inzicht.
DENK en FvD, banden met het buitenland? Hoe kom je daar nou weer bij? :+

[Reactie gewijzigd door FearMe op 18 maart 2025 20:55]

Ik vind het jammer dat "rechtse" mensen alleen rechts kunnen zijn door zich af te zetten tegen "links", tenminste op forums e.d. In het echte leven valt het gelukkig mee.

Geef me eens je wereldvisie zonder een ander de schuld te geven, en hoe je wilt dat Nederland ervoor staat over 10 of 20 jaar.

En zonder in algemeenheden te vervallen, of meteen een zondebok te kiezen. Maak mensen eens enthousiast over wat je wilt, in plaats van kritiek te geven over hoe het nu is.
Als je zaagt dat Tweakers "spijtig genoeg inmiddels extreemlinks" is, dan zegt dat al genoeg over jouw politieke overtuiging.
Alles lijkt te links te zijn vanuit een extreem rechtse standpunt.

Heb je een bron van die geheime dienst hun rapport?

Zo'n diensten kunnen niets opspelden op mensen met een afwijkende mening, want dat ga tegen de wetgeving van de vrijheid van meningsuiting.
Als die natuurlijk andere ongure praktijken uitvoeren, dan is het maar logisch dat ze daar op gepakt worden.
En dat heeft niets met hun mening te maken.
Ok, dus als ik constateer dat het wereldbeeld van de gemiddelde lezer op Tweakers nu een een volledig ander wereldbeeld is dan de gemiddelde lezer op tweakers tussen 2005 en 2015 had dan ben ik extreem rechts ?
Nee, maar wel als je dat spijtig noemt, of extremistisch.

De brol die je er onder typt ga ik niet op reageren.

Dat rapport gaat over misinformatie verspreidende groepen. Die zijn wel degelijk een gevaar voor de maatschappij.
Vergeet niet dat 70% van alle terroristische aanslagen in Europa van extreemrechtse anti-institutie separatist/nationalist groepen komen.
Ik hang alweer sinds 2013 rond op Tweakers en ik zie niet zozeer een toename van wat jij "extreemlinks" noemt, maar meer een hele evenredige afspiegeling van de polarisatie die in onze hele samenleving toegenomen is. Met andere woorden, enige zelfreflectie op je persoonlijke Overton venster zou je perspectief op deze community kunnen verbeteren.

Overigens vinden beide radicale uitersten elkaar in jouw laatste opmerking. Klimaatactivisten en radicale linkse activisten (anarchisten e.d.) staan ook onder een vergrootglas van de AIVD, in verband met risico op ontsporing naar staatsondermijnend gedrag. In die zin mag het tekenend zijn dat PvdA/GL gewoon "voor" heeft gestemd, en je had van een partij als Bij1 kunnen verwachten dat zij juist tegen waren.

Kritisch op de overheid zijn als het op privacy aan komt is zoals ik dat beleef overigens alles behalve een FvD monopolie. Ik zie daar juist linksere en progressievere partijen aandacht aan geven. Zo stemden in 2017 SP, GL, D66, PvdD, huidige Denk tegen de sleepnetwet, PvdA, VVD, CDA, CU, SGP, PVV waren voor.
Ondertussen spioneert de MIVD er lustig op los.
En de belastingdienst straks ook. Het is dus ok voor de Nederlandse overheid om de eigen burgers te bespionerern (o.a. sleepwet) zolang buitenlandse overheden het maar niet doen
Ik vertrouw die meer dan een crimineel uit het buitenland. Van de belastingdienst krijg je nog weleens smakken geld terug. Dat heb ik nog geen crimineel zien doen op de planeet.
Ik vind het tracken en verzamelen van data van alles en iedereen ook spionage, maar dat zal wel niet verboden worden.
Spionage is een afgekaderd iets. Wat je beschrijft valt daar (inderdaad) niet onder.

De wet veranderd ook niet, anders dan de hogere strafbaarheid.
Protection for me but not for thee.
nieuws: Apple stopt in VK met iCloud-encryptie vanwege Britse eis om achterdeur

Ik geloof dat de UK overheid dan in overtreding is. De initiële wens was namelijk om van alle gebruikers wereldwijd data te krijgen. En dus spionage.

[Reactie gewijzigd door Mushroomician op 18 maart 2025 20:36]

Op dit item kan niet meer gereageerd worden.