Framework deelt CAD-bestanden van Framework Laptop 16

Framework heeft enkele CAD-bestanden van de Framework Laptop 16 gedeeld. Het gaat om enkele tweedimensionale, driedimensionale en technische tekeningen van het apparaat. Gebruikers kunnen dankzij de bestanden zelf reserveonderdelen voor de Laptop 16 printen.

De CAD-bestanden zijn momenteel terug te vinden op GitHub. Framework deelt voorlopig CAD-bestanden van het moederbord van de Laptop 16, maar ook bestanden met informatie over de aparte modules, de Expansion Bay, de Expansion Cards en de webcam. Het is niet duidelijk of het bedrijf in de nabije toekomst nog meer CAD-bestanden van het apparaat zal delen.

Framework schrijft op X dat deze bestanden de ontwikkeling van skins, behuizingen, reserveonderdelen en andere accessoires voor de Framework Laptop 16 mogelijk moeten maken. Framework heeft de Laptop 16 in maart 2023 aangekondigd. Begin 2024 werden de eerste exemplaren geleverd aan klanten. De Framework 16 is momenteel enkel met een AMD-cpu te koop. Het bedrijf verkoopt ook een 13,5”-laptop, de Framework Laptop 13. Dit apparaat kan ook uitgerust worden met een Intel-cpu. De kleinere laptop kost momenteel minimaal 909 euro, de 16"-versie is op het moment van schrijven vanaf 1579 euro te koop.

Framework Laptop 16

Reacties (115)

[Daco]

ik heb net even de CAD files (.STP) gedownload en geopent.
het gaat hier over de volledige casing van de laptop met en zonder GPU (de GPU case maakt hem een beetje langer). Moet wel toegeven dat dat wel handig is!
zou inderdaad bij een kapotte case moeten mogelijk maken een onderdeel er voor te maken/printen.
maar niet alleen DIY, ergens in china zal er wel iemand die cases maken en op aliexpress zetten...

[WillySis]

Ik heb goed nieuws voor je.

Er gaan inderdaad nagemaakte frames op de mark komen. Wij gaan ze (op verzoek van Framework) in Nederland uit PLA platen laten frezen. Wij hebben zelf al een Framework laptop in zo'n kunststof behuizing zitten en bij Framework hebben ze ook een vijftal behuizingen gekregen om daarmee te testen.

Voor de goede orde PLA is een (industrieel) afbreekbare kunststof die wij van hennep, Japanse duizendknoop en olifantsgras maken. Ons PLA bestaat uit langere ketens dan gangbaar en is daardoor een van de hardste kunststoffen die op de markt is. Wij maken daar al zes jaar platen van die vooral voor wegwijzers gebruikt werden. Inmiddels worden ze in de bouw steeds vaker gebruikt als vervanging voor de milieu onvriendelijke trespa-platen.
De PLA platen worden in Duitsland (300 m over de grens) gemaakt. De PLA (korrels) zelf wordt in Nederland gemaakt. Snij en frees afval gaat weer gewoon het productie proces in. Dat kost geen extra energie.

[Llopigat]

Is PLA nou wel zo'n fijne keus voor een laptop behuizing? Bepaalde gedeeltes kunnen immers toch behoorlijk heet worden en PLA wordt bij 80 graden al zachter en kleverig. Ook moet je het bijv. niet in de zon laten liggen

Ik gebruik het vaak voor 3D printen juist vanwege het milieuvriendelijke maar de temperatuurbestendigheid is wel een beetje de achilleshiel (en laten we eerlijk zijn, dat, en de lage krimping bij afkoelen, maakt ook dat het zo makkelijk te printen is). PETG of ABS lijkt me een slimmere keuze hoewel niet milieuvriendelijk. Maar voor zoiets kleins als een laptop boeit dat toch niet zo.

Nou doen jullie zo te horen CNC en geen additieve manufacturing maar het materiaal blijft toch vergelijkbaar, lijkt me.

Maar wel cool dat je nu zelf onderdelen kan gaan printen, dan kan je ze echt customisen. Je moet dan alleen wel echt een grote printer hebben.

[Reactie gewijzigd door Llopigat op 22 juli 2024 22:37]

[kaas-schaaf]

Is 3D print PLA hetzelfde als de hier gestelde PLA? Het is een groep producten en zoals bij iedere groep heb je een breed scala aan varianten. Ik heb hier pla liggen dat al op 160 graden geprint kan worden en spul dat minimaal 210 moet hebben om stroperig te worden.

[rable]

Ja kan PLA 'annealen' of temperen om het veel harder en temperatuurbestendig te maken. Het krimpt dan wel wat, maar als je dat doet voordat je gaat frezen, is dat een non-issue.

[TweakerPas]

PLA is standaard niet UV bestendig, en jij noemt voor wegplaten? Voegen jullie dan alsnog een chemisch goedje toe om de UV bestendigheid te krijgen? Daarnaast staat PLA erom bekend dat het kan smelten als het te lang in contact is met direct zonlicht. Waarom geen ASA? UV bestendig en sterk?

[WillySis]

@Bitbored
Het ene PLA of het andere PLA kan behoorlijk veel verschillen. Voor 3D printen (filament) worden er relatief korte ketens van Poly Lactic Acid gebruikt en er worden zaken aan toegevoegd om het voldoende buigzaam te houden. Wij maken PLA volgens een gepatenteerd procedé en dat heeft ketens die minimaal drie keer zo lang zijn als bij de gangbare 3D filamenten. We voegen ook niets toe en doen ook niets om de aanwezige kleurstoffen te verwijderen. Hierdoor heeft ons PLA andere eigenschappen.Ik maak er zelf wel 3D filament van, maar dan voeg ik zo'n 10% glycerine toe en moet de nozzel tot minimaal 170 C verhitten om het spul voldoende vloeibaar te maken. Normaal verhit je PLA tot 120/130 C.

Ons PLA hangt op sommige plekken al zes jaar buiten. De voorkant is beplakt met de sticker van het verkeersbord, de achterkant gewoon onbeschermd. Er hangen ook borden met de achterkant vol in de zon en na 6 jaar is dat nog geen enkel probleem. Ons PLA is ook buitengewoon hard.

Wij maken alleen PLA-platen. ASA is voor ons dus geen alternatief. FrameWorks heeft ons juist benaderd omdat we PLA maken. PLA is biologisch afbreekbaar (in de natuur enkele jaren, industrieel binnen een week). ASA is dat niet. ASA past dus niet in de filosofie van FrameWorks. Voor de stevigheid van een PLA laptop hoeft je echt niet te vrezen. Ons PLA is een stuk harder dan aluminium en zelfs staal. Tijdens het frezen vreet het ook freesjes. De hitte bestendigheid is ook ruim voldoende. Het begint pas boven de 110 C iets zachter te worden. Dat zijn geen temperaturen die je in een computerkast wilt hebben.

Grootste nadeel van PLA is dat je een minimale dikte van 1.2 mm moet overhouden en dat het een stuk zwaarder is dan aluminium. Het geleidt de warmte ook slecht, waardoor je iets meer actieve koeling zult moeten gebruiken.

[TweakerPas]

Thanks voor je uitgebreid antwoord! Ik snap uiteraard jullie keuze m.b.t. milieu, ASA is inderdaad niet biologisch afbreekbaar net als ABS. Misschien wel interessant om van jullie PLA ook een Filament lijn op te zetten met name voor het buiten gebruik.

[WillySis]

We hebben het wel overwogen en getest (daarom kan ik het nog steeds maken). maar voor een 3D filament is ons PLA eigenlijk niet geschikt.
De buigbaarheid is dusdanig slecht dat je de standaard spoelen niet kunt gebruiken. Ik gebruik zelf een spoel met een diameter van 30 cm. Met printen moet ik er ook rekening mee houden dat nergens scherpe bochten worden gemaakt. Bij een radius van minder dan 20 cm breekt het gegarandeerd. Ik laat het filament daarom ook door teflon tubes lopen die nergens een scherpere bocht dan 25 cm maken.

[Bux666]

Ons PLA hangt op sommige plekken al zes jaar buiten. [...] Er hangen ook borden met de achterkant vol in de zon en na 6 jaar is dat nog geen enkel probleem. [...] PLA is biologisch afbreekbaar (in de natuur enkele jaren, industrieel binnen een week).

Jouw stellingen lijken elkaar tegen te spreken, namelijk dat er PLA al 6 jaar zonder enige degradatie buiten hangt, maar je stelt ook dat PLA in de natuur (buiten dus) binnen enkele jaren afbreekt.
Kan je dit toelichten?

[WillySis]

Als je PLA kapotslaat tot stukjes kleiner dan een paar mm en ze op een warme, vochtige plek terecht komen duurt het ongeveer 6 jaar voordat dat afbreekt. Bij industrieel composteren worden temperaturen van 70 tot 150 C gebruikt, dan duurt het 5 tot 10 dagen, wat ongeveer gelijk is aan een stuk boomstronk.

Op platen voor buiten toepassingen geven wij zelfs 15 jaar garantie, 7 jaar wanneer ze (deels) in de bodem worden gezet.
In een aantal regio's verzorgen wij de knooppunt routes met bordjes en infopanelen en daar zijn eigenlijk maar zelden problemen mee. Meestal is dat dan omdat de bedrukking (folie) loslaat. Ons bedrijf deed oorspronkelijk ook voornamelijk bewegwijzering en het maken van wandel en fietsroutes.

BioPanel (zoals ons product heet) is ooit ontwikkeld om een milieuvriendelijk product naast aluminium en trespa te zetten. Biopanel is een CO2 negatief product. Tijdens de productie wordt wel wat CO2 uitgestoten, maar onze grondstof (hennep, Japans knoopkruid, olifantsgras) neemt tijdens de groei al meer CO2 op. Na de productie nemen de platen ook nog zo'n twee jaar iets aan CO2 op. De productie alleen van 1 ton Biopanel vraagt net zoveel CO2 als het recyclen van 70 kilo aluminium.

[Daco]

voila, dat bedoelde ik dus!
wat is framework hier mee van plan? supply maken om binnen europa aan reparatie winkeltjes te voorzien? consumenten die vervanging willen? custom frames zoals dbrand?

[WillySis]

Wat FrameWorks uiteindelijk van plan is weet ik uiteraard niet.
De insteek van FrameWorks is om laptops meer milieuvriendelijk te maken en PLA is een CO2 negatief materiaal, terwijl aluminium heel veel CO2 kost om te maken of recyclen.

[Bitbored]

Interessant. Hoe zit het met de duurbaarheid van PLA in zonlicht? In mijn ervaring, en vrij algemeen bekend, breekt PLA relatief snel af onder de invloed van UV. Zorgen de langere ketens er voor dat PLA minder snel afbreekt?

[WillySis]

Ons PLA kan prima tegen zonlicht. De lange ketens maken het materiaal niet alleen kneppelhard, maar ook UV bestendig. Het laten zitten van de originele kleurstoffen draagt daar ook nog aan mee. Wij durven ook gewoon 15 jaar garantie te geven bij buiten toepassingen.
Uit testen door de Universiteit Wageningen blijkt dat het materiaal na 20 jaar nog min of meer in de originele staat verkeert. Alleen bij vermalen ( mm) en in een composthoop-achtige omgeving verdwijnt het na 4 tot 10 jaar (afhankelijk van temperatuur, vochtigheid en zuurgraad).

[RRRobert]

Werkt jij hier: https://bioplasticshop.com/nl/home/ ?

Zo niet, wil jij jullie website (eenmalig) vermelden? Ik ben op zoek naar dergelijk materiaal om boeiboorden van een schuur en uitbouw te vervangen en tot op heden was ik niet verder gekomen als HPL plaat als vervanger van de multiplex.

[Reactie gewijzigd door RRRobert op 22 juli 2024 22:37]

[WillySis]

Nee, https://biopanel.nl/, maar we leveren eigenlijk zelden aan particulieren, en zeker niet op maat gesneden.
Materiaal is lastig te bewerken (zeer hard), maar vraag gerust een sample aan. We leveren wel biopanel aan Bioplasticshop.

[RRRobert]

Dank je wel. Ik heb ook vanuit mijn werk nog wel eens plaatwerk nodig, meestal bestellen we HPL plaat of multiplex, maar dit is ook het overwegen waard. In die toepassing is een hoge hardheid overigens een voordeel

[WillySis]

Biopanel wordt door meer bedrijven voor boeiborden gebruikt. We werken nog aan een certificering (brandveiligheid) voor gevelbeplating.

[Martijn.C.V]

Offtopic hierzo, maar wou m toch even plaatsen: Het lijkt mij wel leuk om hier een achtergrondartikel over te maken. Niets overdreven, maar ikzelf vind het een prettige route die Framework aan het nemen is, dat dit soort dingen waar jij je mee bezig houd ook kunnen.

Ik zou het wel leuk vinden om eens te zien wat bijv. jouw bedrijf, maar mogelijk ook andere bedrijven voor andere onderdelen doen.

[WillySis]

Voorlopig leveren wij nog alleen volledige platen voor verkeersborden, informatie panelen en de bouw (vervanging trespa). Andere toepassingen zijn leuk, maar ons levervolume is nog beperkt.

[Caelorum]

Niet alleen voor cases is het handig. Ook als je custom inserts of andere componenten wilt maken is het handig dat je de exacte dimensies gewoon vanuit de fabrikant krijgt.

[t link]

ik blijf het grappig vinden hoe hyped iedereen is over framework laptops terwijl hun "modulaire" usb poort dingen, gewoon usb-c adaptertjes zijn in een metale behuizing. het enige verschil is dat ze geen snoertje hebben.

[Helium-3]

Ik ben inderdaad zeer hyped over m'n 13" framework laptop! Ik vind het fantastisch dat de fabrikant officiële Linux-support levert, garandeerd dat alle onderdelen goed werken met de Linux kernel, en dat ze chipset en andere firmware open source aanbieden. Daarnast ben ik enorm tevreden over het feit dat ik elk individuele onderdeel online kan aanschaffen, dus als er iets kapot gaat is het te repareren. Dat zit ook in het feit dat de laptop goed te openen is en dat alle onderdelen los van elkaar te maken zijn. Verder vond ik het tof om zelf mijn laptop te configureren waarbij ik opslag en werkgeheugen achterwege kon laten zodat ik een betere lokale deal voor geheugen kon gebruiken én dat ik niet betaal voor een Windows-licentie die ik niet ga gebruiken. En ik vind het een leuk idee om het moederbord later als een super-zuinige thuis-server te gebruiken. Al deze dingen kan ik op dit moment vrijwel alleen bij Framework halen als klant.

[sfranken]

En ik ben zeer te spreken over het feit dat ik, een tijd na de aankoop, mijn scherm kan vervangen voor de 2.8K vervanger en mijn accu kan vervangen van de 55 wh naar de 61 wh versie voor nog meer accuduur :-)

[jinks26]

Leuk idee inderdaad. Je hebt de laptop werkend gekregen.. Heb je daar al onderdelen aan moeten vervangen? Of ben je van plan na 5-6-7 jaar enkel de chipset te vervangen ?
Ik snap heel het idee wel, maar in mijn ervaring tegen de tijd dat er iets aan een laptop mankeert of deze is niet snel genoeg meer. Dan is het wel ergens tijd om gewoon te kijken voor een nieuwe

[Helium-3]

Juist mooi toch dat als de technologie verder is dat ik over 5-6-7 jaar inderdaad een nieuw moederbord kan installeren, eventueel met een nieuw 3D OLED e-Ink weet ik veel wat scherm, maar dat ik alle andere onderdelen (antenne's, het frame, toetsenbord, scharnier, etc etc etc) kan blijven gebruiken. Mooi duurzaam.

Maargoed, zélfs zonder het duurzaamheidsaspect (wat erg belangrijk is) zou ik nogsteeds deze laptop aanschaffen omdat ik de vrijheid en mogelijkheid tot repareren gewoon erg fijn vind. Het duurt nog wel even voordat de wetten met het recht op repareerbaarheid zo ver zijn dat andere laptops een vergelijkbare onderdelenshop bieden.

[Verwijderd]

Als framework de schema's van het moederbord openbaar beschikbaar maakt dan is dit echt de perfecte 10/10 op gebied van repareerbaarheid.

[sfranken]

Waarom het wiel opnieuw uitvinden? Ik heb zelf 2 framework laptops en vind dat handig en elegant

[TrollingJoker]

Ik heb er zelf 1. Super apparaat welke al de 61 wh accu heeft. Staat op de proppen voor de 2.8K scherm . Mag ik vragen naar jouw use case voor 2?

[Reactie gewijzigd door TrollingJoker op 22 juli 2024 22:37]

[sfranken]

Ik was benieuwd of het wat voor me zou zijn, qua concept en afwerking, dus heb k via een Tweaker een Intel 12e generatie goedkoop overgenomen om te testen. Dat beviel zo goed dat ik de AMD 13 zelf besteld heb meteen, en de Intel gebruik als testmachine voor Fedora Rawhide.

[TrollingJoker]

Cool! Ben met name benieuwd naar die RISC-V board die ze gaan uitbrengen. Zal slecht performance, maar wel een compleet nieuwe CPU architectuur om mee te spelen .

[Damic]

Het handige is dat je ALTIJD op ELKE poort video uit hebben en in plaats van een uithangende connector kun je die een beetje in je behuizing laten zitten waardoor je poort ook weer wat langer leeft als je regelmatig een dongle gebruikt.

[kaas-schaaf]

Het vervangen van de poort welke de kabel bevat is voor mij het main selling point. De usb-c poort blijft daardoor leven en je kan een kapotte poort (wat uiteindelijk gaat gebeuren) makkelijk vervangen. En uiteraard de optie om de ethernet en power poort om te draaien als je aan de andere kant van de tafel zit. (iit vaste aansluitingen)

[Reactie gewijzigd door kaas-schaaf op 22 juli 2024 22:37]

[vgroenewold]

Ze zijn echter configureerbaar en erin te klikken (en zelf te maken etc), met Macs en hun adaptertjes is meteen het hele design idee weg als het vol hangt met draadjes.

[Reactie gewijzigd door vgroenewold op 22 juli 2024 22:37]

[t link]

welke configureerbaarheid heb je hier meer? ik kan toch ook gewoon zelf een usb-c adapter maken? ja het design is minder, daar ben ik het zeker mee eens hoor. maar 100 euro voor n adapter is precies waar iedereen boos om was bij apple.

[Verwijderd]

Macs en welke adaptertjes?

Ik heb een 14" MBP en daar heeft nog nooit een dongle of adapter aan gehangen. HDMI voor presenteren op werk en USB-C voor het opladen of een extern beeldscherm.

[ocf81]

Ja, het werkt allemaal met USB, maar dat is niet het unieke van de modules. Het unieke is dat de modules, afgezien van de Ethernet module, perfect passen in het chassis van de laptop, waardoor je dus geen uitstekende delen hebt. Dat maakt het veel aantrekkelijker om deze dongles te gebruiken.

[t link]

Dat snap ik ook wel. maar dat is eigenlijk het enige verschil. de tech community is altijd zo extreem in hun opvattingen, er zijn vaak geen grijstinten meer mogelijk. framework is een god en apple de duivel, terwijl als je feitelijk kijkt is het verschil dat de dongle vastklikt bij framework, de prijs is zelfs slechter. Het ontbreekt de hele tech community daarin denk ik vaak in critische zelfreflectie.

Ik vindt frameworks missie goed hoor, maar het milieu aspect ervan is zeer betwistbaar zolang er geen LCA overheen gegooit wordt. bij fairphone bleek al dat de modulariteit op een gegevenmoment slechter voor het milieu was dan een minder modulaire telefoon. fairphone doet hier bijvoorbeeld veel onafhankelijk onderzoek naar. bij framework zie ik dat totaal niet bij hun claims.

[Reactie gewijzigd door t link op 22 juli 2024 22:37]

[ocf81]

Dat snap ik ook wel. maar dat is eigenlijk het enige verschil. de tech community is altijd zo extreem in hun opvattingen, er zijn vaak geen grijstinten meer mogelijk. framework is een god en apple de duivel, terwijl als je feitelijk kijkt is het verschil dat de dongle vastklikt bij framework, de prijs is zelfs slechter. Het ontbreekt de hele tech community daarin denk ik vaak in critische zelfreflectie.

Ik denk dat je dit wel enigszins overdrijft. Ja, er zijn natuurlijk altijd de fanboys, maar het gros van de mensen die op het Framework forum posten zijn lang niet zo fanatiek als dat je nu doet voorkomen.

Ik vindt frameworks missie goed hoor, maar het milieu aspect ervan is zeer betwistbaar zolang er geen LCA overheen gegooit wordt. bij fairphone bleek al dat de modulariteit op een gegevenmoment slechter voor het milieu was dan een minder modulaire telefoon. fairphone doet hier bijvoorbeeld veel onafhankelijk onderzoek naar. bij framework zie ik dat totaal niet bij hun claims.

Als het milieuargument een reden voor iemand is om een Framework te kopen heb je een punt. Maar ik koop zelf liever repareerbare apparaten voor mijn portemonnee. Mijn FP2 ging ca 2 à 3 keer langer mee dan een normale telefoon voor net geen 2 keer de kosten van zo'n normale telefoon. Eventuele milieu of andere ethische aspecten zijn een leuke bonus, maar voor mij geen motiverende reden om tot koop over te gaan.

[t link]

Als het milieuargument een reden voor iemand is om een Framework te kopen heb je een punt.

Ze adverteren hier heel erg direct mee, het is naast modulariteit het speerpunt van hun marketingscampagne. Hier enkele marketing uitspraken vanuit framework: "We believe the best way to reduce environmental impact is to create products that last longer, meaning fewer new ones need to be made"

"Planet-friendly

The single best way to reduce the environmental impact of electronics is to make them last longer. You can repair and upgrade the Framework Laptop to last as long as you need it to. Made with 90% post-industrial recycled magnesium aluminum bottom cover, 75% post-industrial recycled aluminum top cover, an average of 30% post-consumer recycled plastic content, and 100% recyclable materials for packaging. All shipments are fully carbon-offset, and you can buy carbon capture and sequestration in the Framework Marketplace to make your laptop carbon neutral."

Ik denk dat je dit wel enigszins overdrijft. Ja, er zijn natuurlijk altijd de fanboys, maar het gros van de mensen die op het Framework forum posten zijn lang niet zo fanatiek als dat je nu doet voorkomen.

daarmee vergelijk ik het niet, ik vergelijk het met de nieuwsartikelen die je ziet over beiden en de reacties daaronder. zeker op tweakers zie je daarin echt een gigantisch verschil. kijk alleen al naar de reacties hier. allemaal lovend. het enige kritische geluid komt vanaf mij. tuurlijk hebben mensen suggesties of dingen die ze zeggen goh dit zou leuk zijn, maar niet dat ze kritisch kijken naar de onderliggende ethos of concepten, zoals ze wel doen bij een bedrijf als apple.

[ocf81]

daarmee vergelijk ik het niet, ik vergelijk het met de nieuwsartikelen die je ziet over beiden en de reacties daaronder. zeker op tweakers zie je daarin echt een gigantisch verschil. kijk alleen al naar de reacties hier. allemaal lovend. het enige kritische geluid komt vanaf mij. tuurlijk hebben mensen suggesties of dingen die ze zeggen goh dit zou leuk zijn, maar niet dat ze kritisch kijken naar de onderliggende ethos of concepten, zoals ze wel doen bij een bedrijf als apple.

Ik ervaar dit absoluut niet zo. En eerlijk gezegd lijk je totaal geen zelfinzicht te hebben. Je lijkt wel een soort messiascomplex te hebben. Je komt op mij hierdoor bijzonder arrogant over.

[t link]

Naja leuk dat je het niet ervaart, maar wat vindt je dan een andere kritische reactie over de kernwaarde van het bedrijf onder dit artikel? Tijd om wat concreter te worden als je dat echt niet ervaart.

Het klinkt voor mij eerder alsof je je op je tenen getrapt voelt omdat ik tegen heilige huisjes schop.

[Reactie gewijzigd door t link op 22 juli 2024 22:37]

[WillySis]

Die "USB- adaptertjes" zitten wel netjes in de behuizing en geven de mogelijkheid om je laptop van buiten van precies die poorten te voorzien die jij nodig hebt. Dat is een stuk handiger dan USB-adapters buiten de buiten de behuizing plaatsen tussen USB-C poort en de kabel. De USB-c poorten zijn wel handig, maar houden een adapter over het algemeen niet heel goed vast.

[Luchtbakker]

Wat zou het toch mooi wezen als meer fabrikanten zouden volgen. Maar nee, winstmaximalisatie is veel belangrijker

[jeroen3]

Heb je een Framework laptop? Of vond je hem te duur?

Deze effort kost gewoon uren. Dat moet in de prijs zitten.

[n4m3l355]

De bestanden zijn eenmaal daar, het staat Dell & Co vrij om dergelijke bestanden te delen. (Natuurlijk zit er meer in dan even online gooien maar voor een bedrijf zoals Dell zou dit niet veel mogen uitmaken).

De realiteit is echter dat 99% van de kopers hier niks mee doet en omgekeerd Framework juist hier slim op in speelt door een laptop te maken die modulair is, waarbij ze bestanden delen enz. Ieder zo z'n eigen business zou ik zeggen.

[Takkie2024]

Wie er iets mee gaat doen is, bijv het geval van Dell, is een Chinese laptopbakker die nu voor nog minder hetzelfde product gaat aanbieden en de markt er volledig mee kapot maakt. Dat doet Dell dus 1x en kan daarna sluiten.

[CAPSLOCK2000]

Die Chinese fabrikant kopieert het toch wel, als bedrijf koop je 1 laptop en die trek je uit elkaar en bouwt hem na. Dat lukt ze al jaren prima zonder blauwdrukken.
Je kan voor alle populaire laptops al gekopieerde reserveonderdelen krijgen.

Volgens mij is de markt voor onderdelen helemaal niet zo interessant voor een bedrijf als Dell, maar dat kan ik verkeerd hebben.

[aileron]

Hoeft niet per se waar te zijn.
Het kan zijn dat franework onderdelen speciaal heeft ontwikkeld zodat deze goed te reproduceren zijn met huis tuin en keuken 3d printers.
In dat geval zitten er wel degelijk extra kosten in.

[1superheld]

ik zou verwachten dat elke laptop ooit gemaakt ook eerst in 3d software is gedesigned om te kijken of het überhaupt wel past.

Dan is het online zetten op de juiste manier volgens mij voornamelijk een bureaucratisch process, willen we dit?

[aileron]

Ik ben zelf niet in de markt voor laptop. Als ze een desktop zouden maken zou ik daar zeker naar kijken.

[Erasmo]

Framework heeft een dinges waardoor je van het moederbord een kleine desktop kan maken.

[Damic]

Een behuizing en je kan die printen staat ook gewoon online.

[Daco]

maar desktops zijn al modulair en repareerbaar? o.O
ik zie niet direct het nut voor iemand als framework om desktops te verkopen...

[Reactie gewijzigd door Daco op 22 juli 2024 22:37]

[sdziscool]

Hoe bedoel je, het is gewoon software en software is gewoon waardeloos, dus hoort gratis te zijn! Net zoals Android updates, YouTube en Facebook. Belachelijk dat ze DAAR geld voor durven te vragen.

[ilaurensnl]

Welke voordelen gaat aanleveren van een volledige CAD geven, voor een normale consument? Ben zelf wel een voorstander van 'alles open'

[Reactie gewijzigd door ilaurensnl op 22 juli 2024 22:37]

[Daco]

dat hij/zij de onderdelen zelf kan printen/of kopen bij mankementen, of dat andere bedrijven of reparatie winkeltjes hier vervanging kan voor voorzien.

[Polderviking]

Dat je hardware niet persé naar de fabrikant terug hoeft te sturen door brede beschikbaarheid van technische info lijkt me wel een vrij concrete win voor de consument. Ook als je er zelf niks mee doet.

[farlane]

Alleen al de CAD modellen van de modules is een geweldig idee, je zou bv zelf nu een module kunnen maken die bv USB->RS485 aanbiedt of USB->JTAG oid.

Dit is wat mij betreft een specifiek voorbeeld van hoe open source in combinatie met "het internet" geweldige dingen kan opleveren.

[CAPSLOCK2000]

Je kan voor weinig geld zelf vervangende onderdelen laten printen, of dat laten doen door een reparateur. Die hoeft geen groot magazijn met reserveonderdelen te hebben maar kan precies printen wat er nodig is.

[Cergorach]

Wat zou het toch mooi wezen als meer fabrikanten zouden volgen. Maar nee, winstmaximalisatie is veel belangrijker

Jou werkgever komt bij jou: we willen minder aan winstmaximalisatie doen, wil jij inleveren op je salaris?

[Luchtbakker]

[...]

Jou werkgever komt bij jou: we willen minder aan winstmaximalisatie doen, wil jij inleveren op je salaris?

Volgens mij snap jij mijn punt niet. Het anders denken en bouwen aan een modulair systeem hoeft naar mijn idee niet duurder te zijn dan de zelfde goedkope zooi dat ze nu bouwen.

[Blokker_1999]

Ik zou zeggen dat het feit dat Framework laptops duurder zijn dan bijv. een Dell of HP net aantonen dat de keuzes die zij maken wel degelijk een meerkost hebben.

[Stetsed]

Ik zou zeggen dat je hier niet echt een eerlijke vergelijking maakt omdat je bedrijven van 2 verschillende schalen vergelijkt. Het is alsof je de prijs die jij betaalt voor een aardappel vergelijkt met die de groot handel er voor betaalt. HP/Dell hebben veel grotere schaal en kunnen dus per unit een lagere kost houden. Maar dit betekent niet meteen dat het zo bouwen het duurder maken.

Het modulair bouwen maakt het zeker well duurder, dat is simple weg omdat er meer points of failure zijn tijdens het bouw/gebruik zelfs all is het niet lomp mee omgegaan. Maar hoe veel dit precies is ligt natuurlijk aan een gigantisch aantal factors, en ik ben zelf van de mening dat als je het naar de zelfde EOS brengt dat je zeker op een veld zit waar je met Dell/HP kan contenderen.

[Cergorach]

Jouw vergelijking gaat ook niet op. Ook Framework levert gewoon direct aan de consument, net als HP/Dell. Framework kan het schalings probleem op twee manieren opvangen:
#1 Verlies draaien totdat er voldoende worden verkocht om de R&D op te vangen.
#2 Laptops met een gimmick verkopen waardoor ze meer kunnen vragen voor de laptop.
Framework Computer heeft voor beide gekozen, want zelfs met een gimmick kan je de laptops niet duur genoeg maken.

Het zal de doorsnee consument aan diens achterwerk geroest zijn dat gimmick xyz zoveel meer kost, alleen een niche klant heeft daar echt interesse in.

Het hele business model van Framework Computer is deel van het verdienmodel. Men bediend een kleine niche die bereid is significant meer neer te leggen voor gimmick xyz. Daarmee is dergelijke CAD bestanden vrijgeven dan ook deel van dat verdienmodel en daar betaal je dus VET voor.

Framework Computer zette in 2023 $5.7 miljoen om (tussen de 1900 en 5700 laptops voor heel 2023!), wat absoluut niet de kosten dekt. Ze hebben ~35 personen in dienst, pand om te werken/ontwikkelen, prototypes en daadwerkelijk producten... Ze bestaan ondertussen 4 jaar en hebben de afgelopen twee jaar $36 miljoen opgehaald aan investeringen. Daarnaast begonnen ze met $9 miljoen, met tussentijds mogelijk nog andere investeringen (zoals van Linus).

@Luchtbakker Ongeacht wat jij vind, blijkt in de realiteit het gewoon zo te zijn dat dit veel duurder is. We zien dat niet alleen bij Framework, maar ook bv. Fairphone.

Fairphone is al 11+ jaar actief en zette in 2023 €58 miljoen om en maakte bijna €21 miljoen verlies... Dergelijke modellen kosten alleen maar geld, in de stille hoop dat het ooit een succes wordt. Maar na ruim 11 jaar is de Fairphone dat nog steeds niet. En voor de Framework, ik vraag me heel erg af hoe lang ze het gaan vol houden in deze economische tijden. Het investeerders geld is behoorlijk verdampt (ook al hebben ze eerder dit jaar nog behoorlijk wat opgehaald qua investeringen). Framework zat net na de economische trammelant en heeft daar lang van kunnen teren, maar bijna €21 miljoen verlies...

Bron:
Wikipedia: Framework Computer
https://www.fairphone.com...BV-Annual-report-2023.pdf

[barbarbar]

Als ze minder winst willen, zou je toch juist opslag krijgen?

[Jan Onderwater]

Denk jij dat de meeste laptopfabrikanten grote marges hebben?

[Archcry]

Framework wel dan?

[Jan Onderwater]

Ik ken hun cijfers niet, maar ze proberen tig niet op prijs te verkopen aan grote cooperate afnemers waar inkopers de laatste cent uitonderhandelen. Dat is hun onderscheidend vermogen.

[sfranken]

En grote corporate afnemers zijn nu net een (verrassend) grote groep voor Framework. Blijkbaar is dit type laptop populairder dan gedacht.

[Jan Onderwater]

Je mist het punt van mijn post
Zo is Apple ook heel populair bij veel bedrijven als het om Smartphones gaat, en daar wordt ook niet op prijs verkocht. Framework verkoopt op repareerbaarheid, aanpasbaarheid.

[TV_NERD]

Ik zou Framework eerder in het middensegment verwachten, dus tot 25k FTE global. Als het veel groter wordt is er gewoon een onderhoudscontract en een stock van nieuwe laptops. Alles wat meer dan 10 minuten werk kost is nieuwe laptop, inloggen, klaar.

[Zynth]

Niet mee eens.
Het overzetten van data en/of synchronizeren is tijdrovend.
Het installeren van de applicaties die je had, is dat ook.
Bij de framework laptop is in princiepe elk onderdeel in 5-10 minuten te vervangen. Koffie over je laptop? 10min werk als je helpdesk de onderdelen gewoon heeft liggen.
Ik zie juist een enorm productiviteits en prijs voordeel voor grote bedrijven.
Plus; je kan je engineers steeds het nieuwste mobo geven, en hun afgeschreven mobos weer als upgrade aan accounting geven, etc.

[TV_NERD]

Je hoeft het er niet mee eens te zijn hoor, het is wat ik aan den lijve heb ondervonden. Ik ben na, Atos/Wipro/HCL, alle drie 100k+ FTE, verhuisd naar een ~7K FTE toko. Ook global. Bij de eerste 3 werden er echt geen ventilatoren vervangen, dat was al teveel moeite. Nieuwe laptop, inloggen, en je kon binnen 3 minuten bij al je bestanden. Waar ik nu werk wordt er rustig een nieuw fannetje besteld en ingebouwd door de "Local IT".

Vandaar dat ik verwacht dat dit ook bij andere 25K+ FTE toko's gebeurt, en dat Framework dus meer in het middensegment gebruikt wordt.

Heb je voorbeelden van grote corporaties die Framework gebruiken?

[Zynth]

Nee, want Framework doet nog niet aan SLA's (en dus nog geen grote bedrijven).
Heeft te maken met de beperkte productie capaciteit, en het grote aantal nieuwe producten t.o.v. al bestaande. Ze zijn het bedrijf aan het opbouwen en kunnen het volume/plichten van een SLA nog niet aan.

[Reactie gewijzigd door Zynth op 22 juli 2024 22:37]

[TV_NERD]

Precies, dus ik begrijp niet waarom je het niet eens was met mijn eerste stelling waar je op reageert

[Croga]

Binnen 3 minuten bij je bestanden en 2 dagen tijd nodig om je software opnieuw te installeren....

Ik werk bij een toko met 250'000 FTE worldwide en men snapt gelukkig wel dat een laptop kapot betekend een week geen facturabele uren, als ze het niet goed regelen. Helaas nog geen framework maar hier wordt zeker wel gerepareerd als dat mogelijk is.

[TV_NERD]

Grappig, mijn ervaring daarmee was anders. Reparaties werden zeker uitgevoerd, maar in de achtergrond en die refurbished laptop ging dan naar een nieuwe stagiair. Waar mogelijk werd de SSD overgezet van de oude naar de nieuwe laptop om downtime te verminderen. Waar mogelijk, omdat dat bij een platformupgrade niet altijd mogelijk is.

Tevens vraag ik me oprecht af wat je bedrijf aan het doen is als softwareinstallatie na een swap 2 dagen duurt. Misschien is een wat bloated base image (met veel software, zonder licentie) dan toch niet zo slecht als ik altijd dacht Het enige wat je hoefde te doen was de licenties van de software die je nodig had syncen en als je extreem exotische software gebruikte misschien 1 of 2 applicaties installeren vanaf het netwerk.

[Croga]

Misschien is een wat bloated base image (met veel software, zonder licentie) dan toch niet zo slecht als ik altijd dacht

Zelfs dat helpt niet heel erg....

Het is leuk dat Azure Data Studio al geïnstalleerd staat maar als daar de servers van de klant nog niet in opgenomen zijn ben je alweer een uur verder, als het er geen 2 zijn.
Het is leuk dat Edge geïnstalleerd staat maar als ik alle profielen van mijn klanten daar nog aan moet koppelen ben je zo alweer een uurtje verder, als het er geen 2 zijn.
En zo kan ik nog wel even door gaan.....

[TV_NERD]

Is de betere vraag niet waarom je dat allemaal moet koppelen en waarom daar bij jullie geen scripts of andere voorzieningen voor zijn gemaakt? Misschien is het wel afdelingsspecifiek en heeft corporate er al een mooie oplossing voor staan maar heeft de lokale IT de handover gemist. Zou niet de eerste keer zijn dat zoiets voorkomt in de 100K+ fte toko's toch?

Ik heb postman met alles na ongeveer 10 minuten up en running bijvoorbeeld, met alle test sets etc die ik erin heb zitten.

[Reactie gewijzigd door TV_NERD op 22 juli 2024 22:37]

[sfranken]

Veel grote bedrijven gaan tegenwoordig op de "kijk ons een goed met de planeet bezig zijn" toer. En het is een beetje apart dat als er één klein onderdeeltje van machine X kapot is je "nieuwe laptop, inloggen, klaar" als ethos hebt, over verspilling gesproken.

[TV_NERD]

Mee eens, ik deel enkel mijn persoonlijke ervaringen he Niet mijn mening.

[Luchtbakker]

Volgens mij is het een kwestie van anders denken, en dus anders designen.

[Olaf van der Spek]

Kopers doen vaak aan kostenminimalisatie.. als je als verkoper daar niet in mee gaat delf je vaak het onderspit.
Klagen in de comments is waarschijnlijk niet de beste manier om daar iets aan te doen.

[Reactie gewijzigd door Olaf van der Spek op 22 juli 2024 22:37]

[aileron]

Naief om te denken dat kostenminimalisatie van de klant de reden is waarom dit niet vaker wordt gedaan.

Het zijn commerciele bedrijven.
Uiteindelijk doet framework dit om goodwill te creeeren bij z'n klanten. Maar het soort mensen dat een framework machine koopt zijn niet als je gemiddelde users.

[TheVivaldi]

Dat ook, maar misschien kan het ook niet altijd. Bij een budgetlaptopje van 300 euro misschien wel en bij een MacBook of vergelijkbaar misschien ook, maar ik kan me best indenken dat zo'n ASUS met een tweede schermpje boven het toetsenbord allerlei patenten van anderen bevat.

[Reactie gewijzigd door TheVivaldi op 22 juli 2024 22:37]

[JBVisual]

Patenten zijn dan zeker niet het probleem, zeker omdat een patent de gehele werking juist uit legt om ervoor te zorgen dat je een argument hebt op het moment dat een ander hetzelfde probeert.

Persoonlijk zou ik juist denken dat bepaalde merken hier veel baat bij zouden hebben.
Diverse high-end systemen die volgens dit concept werken zullen kunnen verkopen.
Ik zou er extra geld voor over hebben als ik weet dat ik in een high-end laptop straks makkelijk bijvoorbeeld mijn GpU kan upgraden.

Dit is in het verleden wel eens geprobeerd, maar zolang er niet een standaard is zal dit nooit een succes worden.
Het probleem wat ik alleen heb met framework is dat het nog niet high-end genoeg is voor mijn doeleinden.

[TheVivaldi]

Patenten zijn dan zeker niet het probleem, zeker omdat een patent de gehele werking juist uit legt om ervoor te zorgen dat je een argument hebt op het moment dat een ander hetzelfde probeert.

Toch wel, want bedrijven verdienen graag aan patenten, dus ze willen niet graag dat alle details open en bloot op straat komen te liggen.

[dengregg]

de moment dat je een patent heb ligt alles al open en bloot op straat. Patenten moeten alle technische informatie bevatten, en worden publiekelijk gepubliceerd.

[TheVivaldi]

Waarom mogen bedrijven dan geld vragen voor het geven van licenties op gepatenteerde technologie, als alles al open en bloot op straat liggen?

[dengregg]

Omdat het patent hen hiertegen beschermd. Indien iemand de technologie in het patent kopieert, dan kan je hem aanklagen.

[Jan Onderwater]

Wordt hier vaak geklaagd over het alles vastsolderen wat steeds meer fabrikanten doen, maar als ik dan de klagers vraag of ze een framework laptop hebben wordt ik vooral ge-mint

[SqyD]

Helemaal mee eens. Vaak is dat zo, maar soms ook niet en dat is exact de insteek van Framework. Ze gaan niet voor de massa maar voor een niche van mensen die graag flink wat extra betalen voor o.a. repareerbaarheid, Linux support en modulaire i/o. Die groep mensen wordt wel steeds groter en deze aanpak werkt bij meer producten en diensten. Zo heb ik zelf naast mijn Framework 16 laptop ook een bijna 5 jaar oude Fairphone 3, Freedom Internet en Triodos Bank. Daar wordt ik blij van maar ik weet dat dat niet voor de grote massa geldt en dat is prima.

[Cheefgreenleaf]

En klagen over klagende mensen is nu ook niet echt constructief.

Luchtbakker heeft enkel aangegeven dat hij het wel fijn zou vinden, niet dat 'ie de wereld gaat redden.

[adje123]

Raar.
Bedrijven die winst willen maken.

[Vhxrsion]

Bedrijven kunnen best wel betere producten leveren en nog steeds meer dan genoeg winst maken

[WillySis]

De meeste fabrikanten zitten inderdaad wel op de lijn van de winstmaximalisatie. Ze zeggen wel steeds vaker gerecyclede materialen te gebruiken, maar doen dat in werkelijkheid een stuk minder. Het productieproces houden ze het liefst gelijk, met zoveel mogelijk unieke componenten.

De gerecyclede grondstoffen worden van internationale markten ingekocht. Als je de inkoopcijfers van de grote fabrikanten bij elkaar optelt en vergelijkt met wat er op de wereldmarkt aan gerecycled materiaal geleverd wordt zit je echter met een enorm gat. Er wordt bijna twee keer zoveel ingekocht dan er wordt aangeboden. Maw. veel green washing.

[cariolive23]

Maar nee, winstmaximalisatie is veel belangrijker

Ik wil zo af en toe toch ook een nieuwe Rolex of zo kopen en die mensen moeten ook worden betaald. Het is echt niet zo dat ik m'n matras elke maand een millimeter hoger leg vanwege het geld wat er onder ligt...

Winst is niks mis mee. Het ligt vooral aan jezelf of je er iets zinvols mee doet of niet.

[vgroenewold]

Ik heb superveel interesse in deze laptop als opvolger, maar enige wat me tegenhoudt is het idee... kan een dergelijk model echt wel overleven? Uiteindelijk is minder repareerbaarheid, neem ik aan, meer winst voor een bedrijf. Bovendien dacht ik dat ze nog steeds afhankelijk zijn van investeringen, klopt het dat ze dan nog geen echte winst draaien?

[Mijzelf]

Ik heb superveel interesse in deze laptop als opvolger, maar enige wat me tegenhoudt is het idee... kan een dergelijk model echt wel overleven?

Wat boeit dat voor de aankoop van een laptop? Je koopt een Framework, of je koopt iets anders. Als hij stuk gaat en Framework is failliet, dan kun je geen vervangings onderdelen meer kopen. Had je iets anders gekocht, dan had dat sowieso niet gekund.

[vgroenewold]

Dat support en garantie voor mij ook van belang zijn. Plus dat ik de reserve-onderdelen wil kunnen blijven kopen, dat lijkt met met een dergelijk laptop dan wel belangrijk. Uiteraard kan elk bedrijf failliet gaan, maar ik had/heb het idee dat dat met Framework nog niet zo heel duidelijk is. Er dan in investeren is voor mij even beter nadenken. Grote voordeel is wel dat je dus zelf zaken kan maken, dus het blijft interessant.

[Zebby]

Als ik Framework zo volg, ook in proxy via LTT, zullen ze bij een faillissement zo veel mogelijk zaken delen dat je zelf kan blijven zorgen voor je apparaat. Plus de al grote open source gedachtegoed - het zou me niet verbazen als er vanuit de community zaken komen, zelfs voor bepaalde onderdelen.
En mocht het echt fout gaan, zijn er al cases om het om te bouwen naar PC, met alle voordelen daarvan.

[vgroenewold]

Dat is idd helemaal waar, ik volg de community eromheen niet echt en als die het idd aangrijpen (en al doen) dan is dat zeker een enorm pluspunt.

[ocf81]

Goeie vraag, en dat zal de tijd moeten leren. De prijsstelling zorgt denk ik wel voor een extra buffer per verkochte eenheid, maar maakt tegelijkertijd de propositie minder aantrekkelijk. Wat wel duidelijk is, is dat Framework de belofte om upgrades beschikbaar te stellen waar maakt. Ook de belofte van repareerbaarheid wordt waargemaakt. Ik heb zelf al eens mijn moederbord moeten vervangen, en het is inderdaad best makkelijk om uit te voeren voor iemand die enigszins technisch onderlegd is.
Wat me wel opviel is dat de helpdesk best wel wat technische handelingen door de gebruiker laat uitvoeren bij het analyseren van het probleem. BIOS updates en de tests die ze vragen zijn wel van het niveau dat ik mijn ouders niet heel snel zou laten doen. Of dat nu is omdat ik de indruk gaf of dat ze standaard uitgaan van een bepaald niveau van technische vaardigheden is mij niet helemaal duidelijk.

[Dekar]

Dit is toch prachtig. In het kader van repairability loopt framework duidelijk voorop. Ik heb ooit gewerkt bij een bedrijf dat laptops repareert en dat maakt Apple echt onmogelijk moeilijk. Zo kan het dus ook.

[Damic]

Ik was aan't zien voor de connectors van de extension bay, maar ik zien niet de onderdeel nummers daarvoor staan.

[Bruin Poeper]

Ik was aan't zien voor de connectors van de extension bay, maar ik zien niet de onderdeel nummers daarvoor staan.

Voor mij is dit product iets helemaal nieuws.
Heb even gezocht naar "keyboard", omdat die mijn huidge laptop koffieschade heeft opgelopen.
Als het een Framework was geweest had ik die gemakkelijk kunnen repareren!
https://frame.work/nl/en/marketplace/keyboards

Nu maar hopen dat ze die dingen na 8 of 10 jaar (zo lang duurde het dat hij bij mij beschadigd raakte) ook nog hebben.

[FlorisNielssen]

Niet in het CAD model inderdaad, maar die zijn wel beschikbaar op hun Expansion Bay GitHub.

[Damic]

Ja die had ik ook a gevonden maar normaal zou daar dan de connectoren er moeten bij instaan maar dat is ook alleen een schroefje of ik zien verkeerd. Anyway we zullen wel zien wat de toekomst brengt.

[FlorisNielssen]

Wat ik me bedenk: de connector tussen mainboard and expansion bay is eigenlijk geen connector, maar losse pads, waarop een 'interposer' wordt geschroefd. Het schroefje/PCB moertje wordt in de PCB geplaatst.

Hier de specificaties van de pads..

[Damic]

Ha dat was ik aan't zoeken. Ow ik dacht ook dat het een traditionele connector was maar blijkbaar dus niet.

[milliondollarman111]

Wat is het doel hiervan?

[wildhagen]

Dat staat letterlijk in het artikel benoemd:

Gebruikers kunnen dankzij de bestanden zelf reserveonderdelen voor de Laptop 16 printen.

Het komt dus de repareerbaarheid ten goede, en dus de duurzaamheid, omdat men nu zelf onderdelen kan 3D-printen (of dat laten doen), ipv het hele device weg te moeten gooien bij een defect (of veel moeten betalen voor een reparatie door een winkel).

Wel zo goed voor de duurzaamheid dus.

Daarnaast, als secundair doel, maakt het het mogelijk dat er accesoires door derde partijen worden gemaakt voor de laptop:

Framework schrijft op X dat deze bestanden de ontwikkeling van skins, behuizingen, reserveonderdelen en andere accessoires voor de Framework Laptop 16 mogelijk moeten maken.

Ook dat lijkt me dus positief.

Dit zouden wat mij betreft meer bedrijven mogen gaan doen.

[DavidM]

Prachtige producten van framework, maar ik zie graag een touchscreen optie.