Documenten tonen Strix Point-cpu's, en Granite Ridge met tdp van maximaal 170W

Er zijn nieuwe details opgedoken van zowel de mobiele als desktop-cpu's van AMD's aankomende en Zen 5-architectuur. Het gaat om zowel informatie over de Strix Point-apu's voor laptops als de AMD 8000-serie, die Granite Ridge gaat heten. Die laatste krijgt een tdp van 105W of 170W.

Leaker momomo_us toonde screenshots van een verzendbrief waarop verschillende cpu's staan weergegeven. Die documenten lijken te bevestigen dat AMD later dit jaar nog meerdere Granite Ridge-modellen zal uitbrengen. De documenten noemen twee modellen. Een daarvan is een model met zes cores met een tdp van 105W met een A0-stepping. Het andere model heeft een tdp van 170W met een B0-stepping en acht cores. De Granite Ridge-cpu's zijn de nog onbevestigde desktop-cpu's op basis van Zen 5-architectuur die AMD naar verwachting tijdens Computex introduceert. Daarvan bleek eerder al dat ze op 4nm-procedé worden gebakken, maar verder zijn er nog maar weinig details over bekend.

In een bijna gelijktijdig lek door leaker harukaze5719 staan ook details over de apu's voor laptops, die als Strix Point bekend staan. Uit die documenten blijkt dat er in ieder geval twee varianten van die apu's uitkomen. Dat zijn Ryzen 7- en Ryzen 9-modellen, die een tdp van 128W hebben. Over die Strix Point-apu's is de laatste maanden wel meer uitgelekt. Daarvan bleek eerder al dat die met een hybride architectuur met Zen 5- en Zen 5c-cores uitkomen. De apu's krijgen ook een geïntegreerde 'RDNA 3.5'-gpu en een verbeterde Ryzen AI-engine. Ze worden volgens de fabrikant geproduceerd op een 'geavanceerde node', wat vermoedelijk TSMC's 3nm-procedé is.

In de gelekte documenten staat ook een verwijzing naar twee modellen die Fire Range heten. Dat zouden mogelijk high-end-apu's kunnen zijn, waarvan in de documenten staat dat ze een tdp van 55W hebben. Er zouden in ieder geval twee modellen van uitkomen: een Ryzen 7-model met acht cores en een Ryzen 9-model met zestien cores.

Reacties (24)

[LievenD]

Er staat een foutje in, een laptop apu met een TDP van 128W lijkt mij wat veel, zal wel 28W zijn.
Verder komen de overige cijfers overeen met Zen4, dus ik denk dat ze een beetje verder doen op de ingeslagen weg.

[tedades]

Dat lijkt mij ook aannemelijker.

De AMD Ryzen 9 7940HS (8-core@4-5.2GHz) zit op een TDP van 35W.
De Fire Range (16-core) zit op 55W.
En een eerder gerucht (uit oktober 2023) was ook 28W voor Strix Point: https://twitter.com/All_T...73180?ref_src=twsrc%5Etfw

[bhartman]

Dat klopt ook niet. Op die vrachtbrief staat o.a. STRIX128W, wat dus strix1 28 watt betekent en dus niet strix 128 watt.

[BlackEasterEgg]

Kom misschien een beetje dom over, maar klopt het dat de wattage bepaald hoe heet een cpu word?
Als ik een cpu met de tech uit 2000, 100watt snoept uit mijn voeding en een cpu uit 2020 die ook 100watt snoept genereren ze allebij evenveel warmte, of maakt de diameter van de chip dan nog uit. Ik zoek uitleg.

[kiang]

Dat zou je verwachten, maar fabrikanten hebben door de jaren heen de definitie van TDP meermaals aangepast. Een cou met tdp 100W uit 2000 is dus totaal niet te vergelijken met eentje uit 2024.

[bwerg]

Er lopen hier een paar dingen door elkaar, met name:

• 1. Verbruikt een CPU met een TDP van 100W ook daadwerkelijk 100W, en
• 2. produceren twee CPU's met een verbruik van 100W even veel warmte, en
• 3. worden twee CPU's die even veel warmte produceren even heet?

Het antwoord op 1 is vrij complex omdat "TDP" gewoon een specificatie is die de fabrikant opgeeft en waarvan de betekenis niet altijd hetzelfde is. "Vroeger" was het TDP ook echt het maximumverbruik. Tegenwoordig is het meer het gemiddelde bij normale belasting, maar omdat CPU's erg complex zijn geworden kan dat niet echt in één nummertje te vangen. Single-core loads en multi-core loads verschillen nogal, CPU's kunnen dynamisch terugklokken aan de hand van de temperatuur, en meer van dat soort zaken. Vaak heeft een CPU dus meerdere "getalletjes". Bijvoorbeeld het TDP voor normaal gebruik en het maximum turboverbruik.

Het antwoord op 2 is simpel, ja, een 100W CPU produceert 100W aan warmte. Dit is simpele natuurkunde.

Het antwoord op 3 is ook weer wat compexer: de temperatuur van een CPU is afhankelijk van zijn warmteproductie, van hoe geconcentreerd die warmteproductie is, en hoe makkelijk de CPU zijn warmte kwijt kan. Met de kleine procedé's van tegenwoordig wordt de warmte erg geconcentreerd en loop je eerder tegen temperatuurproblemen aan. En met bijvoorbeeld een laagje 3D-cache is er meer isolatie, waardoor warmteafvoer minder goed wordt. Het contact met het koelblok wordt dan belangrijker om de temperatuur laag te houden. Er hoeft echter niet meer warmte de kast uit bij een nieuwe 100W-CPU dan bij een oude 100W-CPU, dus voor bijvoorbeeld airflow maakt dat allemaal weer minder uit.

[kiang]

Goede uitgebreide toevoeging! Ik had het inderdaad enkel over punt 1, je derde punt is ook een erg goede! Dat kan je inde praktijk goed zien als je consumentenchips met workstation chips vergelijkt: een 64 core Threadripper gebruikt maximaal 350W, ongeveer evenveel als de top-end 14th gen Intel gaming chip. Die laatste is echter VEEL moeilijke te koelen, omdat hij een stuk kleiner is dan het 64 core workstationmonster van AMD

[OriginalFlyingdutchman]

Die produceren precies evenveel warmte. 100 watt. Alle reacties hieronder gaan over tdp, maar dat is niet relevant want je vraag gaat over 100 watt uit de voeding .

[Snotvis]

Misschien, maar dat kan nog wel betekenen dat chip A moeilijker te koelen is dan chip B. 100W op een klein oppervlak zal het meer moeite kosten om af te voeren t.o.v. een groter oppervlak.

Oftewel: waarschijnlijk hogere temperaturen, maar zelfde 100W verbruik bij een kleinere node.

[tedades]

review: Tdp: minder simpel dan het lijkt

[Eldunari]

Het gaat over de verhouding warmte productie en warmte afvoer.

Warmte productie is met 2 chips die 100 watt gebruiken hetzelfde.
Daarbij moet gezegd worden dat het tdp bij cpu's vaak niet overeenkomt met het werkelijke verbruik.
Dus een amd chip van 100 watt kan een ander verbruik hebben dan een Intel chip met hetzelfde tdp. Het kan zelfs anders zijn voor verschillende generaties of doordat een instelling in het bios anders is.
Zo zijn er moederborden waar onder volle belasting de temperatuur altijd naar een vooraf bepaald maximum gaat. En "boost" de cpu dus meer als er een betere koeling op zit.

Warmte afvoer is altijd in balans met productie anders blijft de temperatuur toenemen. Bij welke temperatuur dit in balans is, veranderd door de koeloplossing, het formaat van de chip (groter is beter te koelen) en de warmtegeleiding van de internal heat spreader.

Voor de gemiddelde persoon is er geen touw aan vast te knopen.
Eigenlijk kun je alleen iets door reviews te zoeken van de betreffende cpu's om daar een idee te krijgen van het energieverbruik en de benodigde koeloplossing.

[SG]

Moderne cpu hebben tempt setpoint waar na toe geboost wordt laatste generaties is dat voor x86 zeer agressief dus zoals intel top-end kan pieken 400watt.
Tdp is meer iets van wat cpu kwa duur last kan verwerken.

Zou leuk zijn als je boost aggresiviteit kan inperken zo ook die set point. Zo ook die base klok en ook die all core klok. Dus wat je cpu doet hangt dan sterk af van koel op lossing betere koeling langere boost hogere all core klok handhaving.

Voordeel is dat voor zeer korte intensieve taken deze cpu bijzonder snel lijken
Korte tijd veel vermogen geeft responsievere ervaring nadeel mobo moet 400watt VRM en pcb en BOM hebben met marge om dat te kunnen leveren. Dat maakt mobo duurder.
Voor games geld hebben meer baad aan veel cache ipv ??900KS factory OC’ed extreem boost kloks. Tov 7800X3d.

Het vermogen bepaald samen met de koel oplossing hoe heet cpu wordt maar het is geregeld systeem dat als temp te hoog wordt wordt er gethrottled. Vermogen zal altijd een dynamisch iets zijn van idle tot piek vermogen.

[Cergorach]

105W voor laptop APUs...

Toevallig laatst een interview bekeken van een bekende Belg in chip land die met pensioen gaat, maar zelfs die gaf aan dat het steeds hogere verbruik marketing technisch noodzakelijk is omdat anders het product niet verkocht kan worden als het verschil minimaal blijft bij hetzelfde verbruik...

Het lijkt er op dat dit cyclisch is en Intel daar extreem in werd, maar nu doet AMD exact hetzelfde. Totdat mensen massaal weer hun middelvinger opsteken en een aantal generaties geen Intel/AMD kopen...

En normaal doet het bedrijfsleven er niet al te moeilijk over, maar dit is echt problematisch in kantoor gebruik! Niet alleen dat je mogelijk het niet trekt dat zoveel power getrokken kan worden door een PC/laptop als je er honderden, if not 1000+ in een pand hebt. Maar je zit ook met airco die maar zoveel capaciteit heeft.

[Finraziel]

Je hele punt gaat er wel vanuit dat ze dat vermogen ook werkelijk trekken... Vooral in een kantoor setting zullen die dingen vaak voornamelijk idle zijn. Als ze dan wel redelijk zuinig zijn dan is er weinig aan de hand lijkt me.

Edit: en die 105 watt gaat over een desktop cpu... Over de apu staat er 128 watt maar het is de vraag of dat wel klopt als ik andere reacties zo zie.

[Reactie gewijzigd door Finraziel op 22 juli 2024 15:27]

[SG]

Jij doet net alsof intel apple amd nvidia stm etc 2nm chips grote van cm2 z80 zuinig kunnen maken als Z80 zilog van begin tijd van home computers. Met aanzienlijke performace jump tov hadden op 3nm

Feit is dat als kijkt trend van vermogen z80 8008 8086 80286 80386 80486 p 1 tm4 core hele reek tot 14th
Iets dat prominent op steek is dat sinds de oernodes van enkele watt we nu beland zijn aan 400watt. Piek boost vermogen. Dat houd dus in dat ook apple silicon met het probleem te maken heeft dat bij elke dieschrink de performance grenzen verlegd worden ten koste van vermogen.
Dit kan je tweaken door ipv realestat on die op te offeren voor hoge kloks en veel meer stages. Je voor dens lage klok en veel meer transistoren voor hogere ipc. Minder stages.
Maar als altijd ,binnen dezelfde performance brengt nieuwe node lagere tdp
Maar ook meer performance brengt , helaas onevenredig meer vermogen mee. Elke chip bakker heeft dat probleem.

Als je zuinig wil zal je genoegen moeten nemen met max vermogen en daaraan gerelateerde performance.

Als de grens legt bij wat P4 100+ watt. Je krijgt nu meer performance in nuc 65wat voor hele ding. Maar wil maximale performance heb 14900KS of 7800X3d.

Van beige 250watt XT AT pc van vroeger heb je nu 20 watt tot 2kw pc. Zuinigste nucs tot full tower extreem gamerigs.

Laptops van 1 tot 5 uur krengen van vroeger heb je nu 1 tot 20 uur .

Ik heb 1850X TR en laatste x86 mac mini.
Die zen1 ding kan ik nu dus vervangen door 7950x ben zuiniger en meer performance.
Ipv full tower een itx build of TR zen4 pro heel veel meer performance maar ook vermogen. En kost veelvoud.

Ik zie eerder als kijkt wat je nodig hebt pc zuiniger en goedkoper zijn.
Voor die waar performance prioriteit heeft is dat meer performance komt ook met meer vermogen.

[Cergorach]

Nee, ik kijk puur na de performance van de chips uit 2020 tov. de generaties er voor en erna. Je ziet dat als je het stroom verbruik niet zou opkrikken je wel degelijk winst zou hebben, maar niet voldoende om daar marketing technisch veel mee te kunnen doen.

Maar ga je nu daadwerkelijk een threadripper (workstation) vergelijken met een (high end) consumenten CPU? Bedoel je trouwens niet een 1950X TR? Ik kan namelijke geen 1850X vinden... Een 1950X heeft een TDP van 180W en een 7950X een TDP van 170W en een verschil van 5 jaar. Het verschil van 10W vind ik nog steeds enorm meevallen, maar een moderne 7955WX TR met 16 cores heeft een TDP van 350W...

Nu even ter vergelijking het 2020 highend laptop model van AMD 4800U heeft een standaard TDP van 15W, 3 jaar later heeft een 7840U een standaard TDP van 28W... En initieel had Tweakers.net het over laptop APUs die 105W gingen trekken, dat hebben ze nu aangepast...

Welke Intel/AMD laptop heeft precies een batterijduur van 20 uur?

Waar jij op doelt is dat CPUs efficiënter zijn en niet zuiniger. En dat is helemaal problematisch met idle time voor een machine die de hele dag aanstaat...

[skelleniels]

Dat is nu toch wel wat overdreven. Het is niet zoals bij datacenters dat al die systemen bij mekaar of op mekaar staan. Het zijn nog steeds mensen die die systemen gebruiken en die hebben ook wat ruimte nodig. Als je spreekt over panden met (gelijktijdig)1000 van die pc's / laptops hebt, dan is dat al snel 10.000 m² aan kantoorruimte. Warmte van pc's is op zo'n oppervlakte geen probleem voor een airco en in de winter helpt het om het pand mee te verwarmen.

We spreken dan ook over in theorie 100 Kw die getrokken wordt, maar dat zal nooit gehaald worden. Ook dat zal voor zo'n pand geen probleem mogen zijn. Vroeger hingen we alles vol met TL-lampen die nu vervangen zijn door leds, die energievraag is nu ook vrij gekomen aan die kant.

Ik moedig dat extra energieverbruik niet aan, maar gelukkig zijn er nog de lagere versies die nog steeds veel minder energie gebruiken. Laatst een minipc met Intel N100 geprobeerd, ding verbruikt idle amper 5 Watt en was goed bruikbaar voor kantoortaken. Zet 900 van die dingen neer en dan maakt het niet uit dat je voor de 100 powerusers wat grotere slurpersn neerzet. Je hoeft geen 100w cpu's aan iedereen te geven die wat moet mailen he.

[Reactie gewijzigd door skelleniels op 22 juli 2024 15:27]

[FalconerHG]

Het is geen populaire mening, maar naar mijn mening zit de huidige CPU en GPU technologie op een dood spoor. Ja, er wordt wat efficientie behaald met name door kleinere fabricatieprocessen, maar het komt er iedere keer grotendeels op neer dat om meer te presteren, er mee stroom door de chip gejaagd moet worden. Wat er in de praktijk op neerkomt dat iemand met een super snelle gaming PC in een AAA game nu gewoon bijna hetzelfde aan stroom verbruikt als een stofzuiger, maar dan niet 20 minuutjes maar de hele dag.

De AI industrie (GPUs) gebruikt nu de hetzelfde hoeveelheid stroom als een klein land.

Dit kan echt niet verder zo. We hebben de muur (qua planeet) al bereikt en race-den er dwars doorheen.

[XWB]

Het lijkt er op dat dit cyclisch is en Intel daar extreem in werd, maar nu doet AMD exact hetzelfde. Totdat mensen massaal weer hun middelvinger opsteken en een aantal generaties geen Intel/AMD kopen...

Dat doen die bedrijven niet zomaar, men loopt tegen technische limieten aan en een nieuwe node staat niet langer garant voor een veel lager stroomverbruik. AMD heeft de technische uitdagingen ook uitgelegd:

Addressing the challenge of energy-efficient computing

[DarkWoesel]

Dat wordt weer lekker heet

[Jan Onderwater]

Benieuwd hoe de qualcomm's snapdragon x elite icm Windows for ARM het gaat doen

[SG]

Zoiets als apple silicon M3 reeks doet.

[Jan Onderwater]

We zullen zien. Niet alleen de prestaties maar ook hoe de markt er op reageert reageert

[Dirk_P_Broer]

De AMD 8000-serie is de APU-lijn van Zen 4, Granite Ridge is de AMD Zen 5 9000-serie