In discussies over processors komt het elektrische vermogen ervan - in informele termen ook wel 'stroomverbruik' genoemd - vandaag de dag vrijwel altijd aan bod. Ergernis veroorzaakt door het constante geluid van koelers, angst voor een hoge elektriciteitsrekening, behoefte aan mobiliteit en de drang om beter op het milieu te letten zijn factoren die de vraag naar zuinige chips steeds sterker maken. Een vaak gebruikte term in dit soort discussies is 'tdp', een specificatie die officieus wordt beschouwd als dé maatstaaf voor zuinigheid. Maar wat is het precies, en vertelt tdp wel het hele verhaal?
Wat is een tdp?
De afkorting staat voor thermal design power, wordt uitgedrukt in watts en is bedoeld voor mensen die systemen ontwerpen. Chips zetten alle energie die ze opnemen vrijwel direct om in warmte, wat niet gezond voor ze is. Tegenwoordig zijn processors zo beveiligd dat ze niet meer fysiek door kunnen branden, maar hitte is nog steeds niet bevorderlijk voor de stabiliteit en prestaties van een systeem. Er moet dus gekoeld worden om alles goed te laten werken, maar hoeveel precies?
Er kleven een hoop nadelen aan koeling in een kast. Ze neemt ruimte in beslag, maakt geluid en is als een van de weinige bewegende onderdelen vatbaar voor slijtage. Hoewel een paar simpele ventilators niet duur hoeven zijn, kunnen bedrijven als Dell erg ver gaan als er bezuinigd moet worden. Er zijn voor systeembouwers dus een hoop redenen om zo min mogelijk koelers te willen plaatsen. Ondertussen eist men echter wel stabiliteit, en dat is een dilemma. Zonder controle over de koeling kunnen bedrijven als Intel en AMD namelijk geen kwaliteit garanderen. Als er geen duidelijke afspraken waren, zouden systeembouwers en chipbakkers naar elkaar kunnen blijven wijzen als oorzaak van een oververhit systeem, zodat de consument als gedupeerde over zou blijven. De tdp is precies de afspraak die nodig is om dat te voorkomen: als het systeem zoveel warmte kan afvoeren van de processor, dan blijft deze gegarandeerd stabiel werken.
Er kleeft nog een tweede - vaak vergeten - aspect aan de tdp, namelijk de temperatuur van de kast. Wanneer je twee identieke systemen zou hebben en de ene in een kamer van 20 graden en de ander in een kamer van 40 graden zou laten werken, dan zou de laatste duidelijk meer stroom verbruiken. Dit komt omdat transistors meer gaan lekken zodra ze warmer worden. Naast een bepaald minimum koelvermogen specificeren Intel en AMD dan ook een maximale temperatuur voor hun chips, gemeten direct onder de heatsink. Als voorbeeld kunnen we kijken naar Intels Core 2 Extreme QX6850, die 130 watt koelvermogen vereist bij 64,5 graden. De specificaties van de AMD Athlon X2 6400+ staan helaas nog niet online, maar de 6000+ vereiste tot voorkort 125 watt koelvermogen bij 63 graden.
Op dit punt is er geen enkel verschil tussen de betekenis van de term tdp. Voor alle fabrikanten betekent het precies hetzelfde: het minimum vereiste koelvermogen. De problemen ontstaan pas als men tdp probeert te relateren aan het daadwerkelijke stroomverbruik van een processor.
