De zaak is complexer, Aan de ene kant heb je de schuld van de centrale overheid. En dan is weer belangrijk hoe die is gefinancierd, met binnenlandse besparingen of met geld van het buitenland. En dan heb je nog de schuld van de overige overheden, en in de VS de staten. En zijn er nog de toekomstige betalingen door andere verplichtingen die de overheid is aangegaan. En dan heb je los daarvan nog de schulden van het bedrijfsleven en consumptief krediet. Verder is heel belangrijk of schulden zijn in vreemde of eigen valuta (die kan je zelf bijmaken), en of je tegenover schulden vorderingen hebt staan.
De eerste twee kan je op deze pagina's zien waar ze realtime worden bijgehouden:
totale schuld centrale ovetheid VS
Binnenlandse en buitenlandse schulden centrale overheid diverse landen
Het probleem van de VS-schuld is dat ze niet alleen enorm groot is maar ook overwegend door het het buitenland wordt gefinancierd. Waar de Japanse schuld merendeels uit eigen besparingen wordt gefinancierd. Die schuld stijgt alsmaar doordat de VS Rente en aflossing weer bij leent. In de huidige tijd is dat niet meer goed mogelijk.
Je ziet dat de FED en ook Europese bank nu Kwantitatieve verruiming toepassen om de schulden van hun landen niet nog harder te laten oplopen. Zo schept de FED nu 120 mrd per maand om schulden op te kopen.
Dat is eigenlijk een boekhoudkundig trucje om geld bij te drukken. Dat laatste wordt monetaire financiering genoemd en mag niet meer. Overheden mogen geen geld drukken om hun uitgaven te dekken omdat dit in het verleden tot gevaarlijke inflatie heeft geleid. Dus doet men het via een omweg.
In de EU gaat het zo. De centrale bank schept geld uit het niets door overheden een tegoed te geven bij de centrale bank. De overheden kopen daarmee bestaande staatsschuldpapieren bij de privaatbanken op. Die hebben daardoor ruimte om nieuwe staatsschuldpapieren kopen, zodat de overheid weer nieuwe schuld kan maken om geld aan te trekken. Omdat ze bestaande schulden opkopen wordt gesteld dat het geld formeel niet gebruikt wordt om nieuwe uitgaven te dekken.
Ook buiten deze geldschepping blijft in de VS de schaatsschuld nog steeds rap stijgen. Het effect is dat de dollar aan het dalen is, wat het staatsschuldpapier voor het buitenland minder aantrekkelijke maakt. (Niettemin is de grootste houder China, toch weer Amerikaanse staatsobligaties gaan kopen op verzoek van Biden). Daarbij mag de rente niet stijgen omdat de rentelasten dan onbetaalbaar worden. De VS geeft nu al de helft van zijn overheidsbegroting uit aan rentebetalingen (die het dus bij leent).
Als je goed kijkt lijkt het alsof Nederland een van de landen is die er het allerslechtste voorstaat, met een ratio van maar liefst 614% external debt to GTP. Dat is maar schijn omdat Nederland tegenover die schulden bijna even grote vorderingen heeft staan op andere landen. De VS heeft dat niet. Nederland neemt vrijwillig schulden op zich te profiteren van de negatieve rente die zij krijgt en leent het geld dan weer door aan andere landen. Het kan wel gevaarlijk worden als de rente gaat stijgen. Maar die kans is niet groot.
De lage rente is gevaarlijk omdat het bedrijven en consumenten uitnodigt om veel te lenen. Dat hebben bedrijven inderdaad gedaan. De Consumenten zijn redelijk terughoudend. De grote hoeveelheden extra geld leiden vooral tot waanzinnig hoge aandeelkoersen, en had tot voor kort nauwelijks invloed op het consumentenprijspeil. De inflatie bleef laag. Maar nu zien we dat grote beleggers bij gebrek aan goede beleggingen de huizenmarkt aan het opkopen zijn met goedkoop geleend geld wat tot sterk stijgende huizenprijzen leidt en toenemende leegstand omdat speculanten leegstand accepteren om de hogere huurprijzen te krijgen, wat het aanbod nog krapper maakt. Daardoor moeten burgers ook weer grotere hypotheken nemen. Ofwel al die geldschepping gaat nu de burger, met name de armere burger raken.
Een land als China staat er qua overheidsschuld beter voor. Daar staat tegenover dat de bedrijfsschulden een stuk groter zijn (Zie Evergrande). In de VS is de FED bezig ook de bedrijven te ontlasten door hun schulden op te kopen. De VS kan veel meer ongestraft geld scheppen omdat de dollar niet enkel de VS valuta is, maar die van de hele wereldhandel. Dat wordt door de VS met ijzeren hand gehandhaafd. Een land die zijn producten niet in dollars wil afrekenen, krijgt een economische boycot te verduren, wordt van het internationale betalingssysteem afgesloten of krijgt een invasie te verduren. Eigenlijk kan je de VS het best vergelijken met een Maffia die winkeliers afperst, maar dan in het groot.
Niettemin zal het spel een keer vast gaan lopen. Rente kan niet meer hoger. Genoeg geld lenen op de internationale markt lukt niet goed, en steeds meer geld bijdrukken gaat toch de koers drukken. Men had angstig verwacht dat de FED zou aankondigen op te houden met geld drukken, maar ze gaan voorlopig nog even door. Je vraagt je af of ze wel kunnen stoppen. Kunnen ze nog wel genoeg geld lenen om hun schuld te onderhouden? Wat voor konijnen kunnen ze nog meer uit hun hoed toveren? Een van die extra konijnen is de extra trekkingsrechten die ze landen hebben uitgedeeld bij het IMF. zo is er ook weer even 1500 mrd geschapen uit het niets
Als je op de knop helemaal rechts klikt (time machine) dan zien dat in 2025 de schuld van nu 28.800 mrd oploopt naar 48.900 mrd. En deze schulden zijn even groot die van de lagere overheden, en nog maar peanuts vergeleken bij de andere verplichtingen die de Amerikaanse overheid is aangegaan (pensioenen, zorg enz.).
Toch zijn er economen die stellen dat het geen probleem is als je maar zorgt dat je economie voortdurend blijft groeien. Dan kun je een steeds grotere schuld onderhouden.
Prof. Antony Davies stelt dat als de VS vijf jaar lang streng zijn uitgaven matigt ze de schuld tot redelijk proportie terug kan brengen. Probleem is daarbij dat dan ook de economie instort. Prof.
Antony Davies legt uit waarom ons politieke bestel zo in elkaar zit dat algemeen belang niet gediend wordt maar minderheidsbelangen.
Ofwel het is een beetje als een mens met een ongezonde genot zoekende levensstijl die niet wil veranderen, totdat hij op een kwade dag te horen krijgt dat vitale functies ingestort zijn en hij niet lang meer te leven heeft.
Het probleem met de VS is dat ze nooit geleerd hebben om hun overheidsbudget in evenwicht te brengen omdat ze toch geld konden bijdrukken of lenen op kosten van het buitenland. Wat de zaak aanzienlijk verergerde is de honderden tot duizenden miljarden verslindende oorlogen die daar boven op de pof zijn gevoerd. Afghanistan was eigenlijk een manier om duizenden miljarden via de defensie-industrie naar de rijken door te sluizen. In de VS zijn ze daar verslaafd aan geraakt. De handelsoorlog met China wordt dan ook mede gedreven door de wens om een nieuwe vijand te hebben na Nazi-Duitsland, Sovjet Unie, Terrorisme. Je kan niet meer van verstandig beleid spreken. Maar ook voor economen geldt: Alles went.
[Reactie gewijzigd door Elefant op 28 juli 2024 01:02]