Google is begonnen met het uitzetten van de servers voor zijn VR-platform Daydream. Daarmee komt na vijf jaar een einde aan Googles eigen mobiele VR-platform. Sowieso is VR gebaseerd op telefoons niet langer populair.
Gebruikers op Reddit merken op dat de servers voor Daydream uit lijken te zijn gezet, waardoor gebruikers geen toegang meer kunnen krijgen tot de Daydream-sectie van downloadwinkel Play Store. Al geïnstalleerde apps die leunen op servers van derden zijn wel te gebruiken, zo laten de gebruikers weten. De productpagina van Daydream staat wel nog steeds online.
Het uitzetten van de servers komt niet uit de lucht vallen. In oktober vorig jaar liet Google al weten dat het zou gaan stoppen met de ondersteuning van Daydream. De headsets zijn sinds het najaar van 2019 al niet meer in de verkoop. Het platform zou te weinig gebruikers hebben.
Hoe het begon
Daydream was Googles tweede platform voor VR. Het eerste was uiteraard Cardboard, bekend van de kartonnen VR-brillen die op een gegeven moment op veel plekken voor een paar euro te krijgen waren. De presentatie met veel bombarie was op Googles eigen ontwikkelaarsconferentie I/O in 2016 en de ambitie was niet mis: Google wilde marktleider worden.
Daydream kwam uit in een tijd waarin VR voor consumenten vol in de schijnwerpers stond. Het was de tijd van de release van de Oculus Rift van Facebook, de Vive van HTC en ook de tijd dat Samsung zijn Gear VR-headset voor telefoons gratis weggaf bij elke bestelling van een nieuwe high-end telefoon.
De gedachte erachter klonk logisch; VR-headsets voor pc's waren en zijn aan de dure kant en niet iedereen heeft een krachtige pc staan. Een telefoon heeft al veel van de benodigde hardware om in potentie prima te werken in VR: een relatief scherp scherm, bewegingssensors, een camera en een USB-poort om beeld uit te voeren.
Het concept van Daydream was in eerste instantie een domme bril zonder veel elektronica en een slimme controller voor de besturing van de VR-interface. In de review waren we al niet heel enthousiast. Het platform was veelbelovend, maar de uitwerking matig, zo oordeelden we. Later kwam daar ook een standalone-headset bij in de vorm van de Lenovo Mirage Solo, maar op dat punt was Google er al achter dat Daydream vermoedelijk geen snel succes zou worden.
De concurrentie
Google had veel concurrentie. Met Cardboard had het een eigen concurrent in huis die werkte met veel goedkopere VR-headsets. Daydream View-headsets kosten rond honderd euro, een kartonnetje met een paar lenzen voor Cardboard was te krijgen voor een paar euro. Of je kon het zelf in elkaar frummelen.
De grootste concurrent op mobiel vlak was uiteraard Samsung, die met Gear VR een samenwerking met Oculus was aangegaan op gebied van software. Samsung had bovendien de marketingkracht en diepe zakken om zijn headsets onder kostprijs te leveren om zo een ecosysteem op te bouwen.
Het was precies wat er gebeurde in 2016; Samsung deed een Gear VR gratis bij elke bestelling van een Galaxy S7 en later ook bij andere modellen. In de jaren erna kwam het platform ook op goedkopere telefoons beschikbaar, zoals de Galaxy A8.
HTC verdween al snel als concurrent, maar dat gold niet voor Oculus. Facebook had zijn zinnen gezet op een grotere markt dan die van pc-bezitters en begon dus met het aanbieden van goedkopere headsets die zonder pc konden werken. Dat resulteerde eerst in de Oculus Go in 2018, en later in de Quest-headsets.
Waar het misging
In de praktijk liepen Daydream, Cardboard en Samsung Gear VR tegen dezelfde problemen aan; op telefoons gebaseerde VR is het nét niet. Om te beginnen met de gebruikservaring: om de headset te gebruiken, is het nodig om de telefoon in de headset te steken.
Dat betekende voor veel gebruikers de telefoon uit een hoesje halen, in de headset krijgen - iets dat door de krappe ruimtes niet altijd vlekkeloos ging - hopen dat de software de verbinding oppakt en dan de headset opzetten. Daar komt bij dat de telefoon niet beschikbaar is om berichten te checken of te sturen in die tijd, terwijl de accu door VR wel hard leegloopt. Opladen kan niet, want de headset heeft de USB-poort nodig. De telefoon wordt ook nog eens knap warm in veel gevallen.
Ook is de VR-ervaring heel beperkt. Door de aanwezige sensors hebben smartphone-VR-headsets drie graden van vrijheid; je kunt zittend om je heen kijken, maar rondlopen in een virtuele wereld is onmogelijk. Dat beperkt wat ontwikkelaars kunnen doen in VR, vooral met games. Schermen werden bovendien niet echt scherper en met 1440p op 60Hz waren telefoons niet echt cutting-edge. In 2021 is de verversingssnelheid van schermen op telefoons wel 90 of 120Hz, dus dat zou nu beter zijn, maar smartphoneschermen zijn afgelopen vier jaar niet scherper geworden.
Mede door die beperkingen liep het niet echt storm met apps en games, iets waar alle platforms last van hebben gehad. Bovendien was er geen goede reden om de headset elke keer weer op te zetten, met als gevolg dat veel mensen het na een paar keer gebruik wel hadden gezien.
Elke nieuwe technologie gaat bovendien door de 'hype cyclus' heen. Eerst is er veel enthousiasme over de mogelijkheden, daarna volgt teleurstelling over de beperkingen om uiteindelijk een volwassen status te bereiken.
In die 'hype cyclus' bereikte VR zijn piek rond 2016, toen Google met Daydream begon. Inmiddels is gebleken dat VR in de vorm van smartphones-in-headsets-klikken geen blijvertje is. Veel gebruikers en ontwikkelaars zijn afgehaakt. Voor VR als genre zijn er genoeg lichtpuntjes; de Oculus Quest-headsets zijn relatief goedkoop en omdat ze standalone zijn, ook makkelijk in gebruik. Volgens aanhoudende geruchten komt ook Apple met een VR-headset volgend jaar. Of die geruchten nu uitkomen of niet, het toont aan dat in VR als genre nog leven zit.
Dat geldt niet voor VR op smartphones. Samsung leunde op Oculus voor de software en toen Facebook kwam met de Go en de Quest, was duidelijk dat het socialemediabedrijf niet alleen de software wilde controleren, maar ook de hardware. Het zette daarmee Gear VR buitenspel. Het gevolg? Vanaf de Note 10 in 2019 ondersteunen Samsung-telefoons het platform niet meer.
Het lag natuurlijk voor de hand dat Google zou volgen. Immers, de zoekgigant is niet bang om iets nieuws te introduceren, maar is zeker ook niet bang om te stoppen. Er is een lange lijst van gestopte projecten van Google. Inmiddels staat Daydream daar ook al op. Smartphones en VR leek een ideale combinatie, maar hoewel grote smartphonebedrijven als Google en Samsung zich er vol op hebben gericht, werd een grote, bloeiende markt voor smartphone-VR geen realiteit.