De Europese Commissie is een marktonderzoek naar iot-apparaten begonnen, om potentiële marktverstorende problemen vooraf op te kunnen sporen en ze tegen te kunnen gaan. De Commissie wil voorkomen dat er straks aparte iot-ecosystemen gaan ontstaan.
Voor het onderzoek heeft de Europese Commissie vierhonderd vragenlijsten gestuurd naar iot-bedrijven in Europa, Azië en Amerika. Het gaat om bedrijven die smarthome-apparaten, wearables en spraakassistenten verkopen, maar ook om firma's die diensten aanbieden via deze apparaten. De Commissie vraagt deze bedrijven over de producten die ze verkopen en hoe de iot-markt werkt.
Daarnaast wordt de firma's gevraagd hoe ze data vergaren, gebruiken en vercommercialiseren. De laatste vragen gaan over hoe de producten en diensten samenwerken en welke mogelijke problemen er zouden kunnen zijn die compatibiliteit tussen apparaten bemoeilijken.
De Europese Commissie start dit onderzoek, omdat het zegt dat concurrentie in digitale markten 'fragiel' kan zijn. Het orgaan is bang dat grote bedrijven hun macht gaan misbruiken en dat er een monopoliesituatie ontstaat. "Zoals we eerder hebben gezien", schrijft de Commissie, zonder voorbeelden te geven. Data speelt hierin een sleutelrol; de Commissie schrijft dat er een risico is dat grote bedrijven de data van iot-apparaten misbruiken om hun marktpositie te verstevigen.
Het orgaan vreest specifiek voor een situatie waarin klanten door een bedrijf worden geleid naar producten van datzelfde bedrijf. Wat de Europese Commissie hier precies mee bedoelt, is onduidelijk. Vermoedelijk doelt de Commissie op bijvoorbeeld een appstore van een bedrijf, waarin het bedrijf haar eigen apps binnen de appstore een voorkeurspositie geeft boven andere apps.
Een ander mogelijk probleem waar de Commissie voor vreest, is dat apparaten straks onvoldoende onderling kunnen communiceren. Apparaten van verschillende bedrijven moeten wat het orgaan betreft met elkaar kunnen communiceren, om te voorkomen dat consumenten vastgebonden zijn aan een ecosysteem. Momenteel hoeven consumenten volgens de Commissie tijdens het kopen van een slimme speaker niet bang te zijn dat het apparaat niet samenwerkt met bijvoorbeeld de slimme verlichting in hun huis. De Commissie wil dat dit ook in de toekomst mogelijk blijft en benadrukt daarom het belang van interoperabele compatibiliteit.
Met de antwoorden op de vragenlijsten wil de Europese Commissie komende lente een voorlopig rapport hebben samengesteld. Hier kan het publiek weer op reageren. Het orgaan hoopt dat het rapport kan helpen om te herkennen waar bedrijven misschien de concurrentieregels hebben overtreden. Tegelijkertijd kan het rapport de Commissie naar eigen zeggen ondersteunen in het formuleren en ontwikkelen van nieuwe wetgeving rondom iot-apparaten. Het onderzoek fungeert tevens als waarschuwingssignaal naar machtige firma's, zo stelt de Europese Commissie.
De Europese Commissie heeft in het verleden afkeurend gesproken over de 'gatekeeper-rollen' die bepaalde techbedrijven hebben gekregen. Zo startte het orgaan onlangs een onderzoek naar Apple, dat met de App Store en Apple Pay mogelijk de mededingingsregels heeft overtreden. Ook Google is het doelwit van een EC-onderzoek. Zo zou bedrijven zijn gevraagd of de overname van Fitbit concurrentie- en privacybezwaren oplevert.