EU-rapport waarschuwt voor veiligheidsrisico's van 5g-netwerken

Lidstaten van de Europese Unie hebben een risicoanalyse gepubliceerd over de komst van 5g-netwerken. De nieuwe techniek brengt volgens het rapport nieuwe aanvalsmogelijkheden met zich mee die met name door staten en staatshackers misbruikt kunnen worden.

Volgens het rapport zorgt de komst van 5g voor technologische veranderingen waardoor er meer punten ontstaan waar aanvallers kunnen binnendringen. De netwerkarchitectuur is bij 5g minder gecentraliseerd, waardoor sommige functies van het core-netwerk in andere delen van het netwerk geïntegreerd kunnen zijn. Ook zijn 5g-netwerken meer afhankelijk van software, wat het risico op kwetsbaarheden vergroot.

Het rapport stipt ook aan dat netwerkoperators afhankelijk zijn van derden voor het aanleveren van de 5g-technologie. Die afhankelijkheid vergroot de aanvalsmogelijkheden voor statelijke actoren zoals staatshackers en andere organisaties die door overheden gesteund worden volgens de analyse. Er worden geen specifieke landen of dreigingen genoemd in het rapport.

Huidige maatregelen die er zijn om 4g-netwerken te beveiligen zijn volgens het rapport waarschijnlijk niet voldoende om bescherming te bieden tegen aanvallen op nieuwe 5g-netwerken. In de conclusie staat dan ook dat het noodzakelijk is om het huidige veiligheidsbeleid in de telecomsector te herzien.

Volgens de Europese Comissie werkt de NIS Cooperation Group aan een toolbox met 'risicobeperkende maatregelen'. Uiterlijk op 31 december dit jaar moet de groep overeenstemming bereiken over wat er nodig is om de risico's op nationaal en Europees niveau aan te pakken. In oktober 2020 gaan de Europese lidstaten en de Europese Commissie de gedane aanbeveling beoordelen en beslissen of er verdere actie nodig is.

In Nederland wil de overheid telecomproviders al verplichten om zich beter te weren tegen buitenlandse infiltratie en spionage. De Taskforce Economische Veiligheid moet die maatregelen opleggen. Die beslissing volgde nadat de Taskforce een risicoanalyse uitvoerde bij KPN, T-Mobile en VodafoneZiggo om te kijken hoe kwetsbaar de providers zijn voor dreigingen van 'statelijke actoren'. Uit die analyse bleek dat er maatregelen worden genomen, maar dat die niet afdoende zijn.

Reacties (77)

De vraag is dan of een VPN gebruiken met een nette codering erop dit probleem niet oplost. Leuk dat de onderliggende infrastructuur kwetsbaarder is, maar zolang over die infrastructuur een brij aan gecodeerde informatie gaat voel ik me nog best veilig.

De kunst met mobiele netwerken en privacy gaat verder dan wat voor data je over de lijn stuurt. Eén van de zaken waar men zich zorgen maakt met de toegenomen Chinese invloed is juist de centrale back-end systemen, niet de antennes en in minder mindere het verkeer dat er over gaat. De angst bij Huawei is niet de antennes op gebouwen, het is de software in de network operating centers van telco's. Daarom staan sommige landen bijvoorbeeld wel Huawei zendapparatuur toe maar niet hun centrale infrastructuur.

Een mobiele telco kan vrij nauwkeurig weten waar jouw telefoon zich 24 uur per dag bevindt omdat de systemen moeten weten binnen het bereik van welke masten jouw telefoon zich bevindt. Als je toegang hebt tot die centrale systemen (bijvoorbeeld omdat je inbreekt of omdat je een achterdeur hebt) kun je van miljoenen mensen zien waar ze zich 24/7 bevinden. Dat is misschien minder interessant als het gaat om Tante Truus uit de Eerste Van Swindenstraat in Emmen maar wel erg interessant als je het hebt over belangrijke politici, top-ambtenaren, senior figuren uit het bedrijfsleven etc.

Als je al fusies en overnames kunt voorspellen door privejets van bedrijfsbestuurders te volgen dan kun je voorstellen wat je al wel niet kunt voorspellen als je de locatie van miljoenen individuen tot op enkele honderden meters nauwkeurig kunt volgen en weet wie wanneer met wie belt.

[Reactie gewijzigd door Maurits van Baerle op 9 oktober 2019 21:13]

Ook een tante Truus is daarbij interessant, voornamelijk voor partijen zoals Cambridge Analytica die op nummer profielen kunnen koppelen en nog gerichter informatie kunnen tonen.

Gedragsbeïnvloeding kan een grote aanvalsvector zijn, waarbij de massa juist interessant is.

Het is inderdaad veel groter dan wat er in een device afspeelt.

Ook de basestation op de daken zijn een risico daar draait ook software op en als die naar huis (huawei/China) polt Voor bijv monitor en support mogelijkheden. zou huawei/ China ze via de polling een ssh verbinding kunnen openen. En via die ssh terminal de rest van het netwerken kunnen binnen dringen.

Ik zou buiten Huawei elke niet Europese producent erbij plakken. China en Amerika zijn niet de enige die dit willen misbruiken.

Het is tijd dat Europa eens in Europa investeert.

Klopt, dat doet de EU en Amerika toch! De VS heeft geen/weinig voordeel bij de huawei ban. Want de overige grote groter 5G/mobile netwerk bouwers spelers zijn Europees.

Als het om economische redenen zou gaan dat de VS Huawei beschuldigd van spionage. Dan Helpen ze alleen Europese bedrijven. En dat geloof ik niet.
Dit is ook wat het erg waarschijnlijk en geloofwaardig maakt dat ze China en Huawei er dus echt van denken en het niets te maken heeft om hun eigen bedrijven beschermen.

Zie hier de enige 2 spelers die er naast Huawei en ZTE toe doen zijn:

Ericsson (Zweeds)
https://www.ericsson.com/en
https://en.m.wikipedia.or...son_Mobile_Communications

Nokia (Fins)
https://www.nokia.com/nl_int/
https://nl.m.wikipedia.org/wiki/Nokia_(bedrijf)

En daarnaast is het ook zo dat jij het ook minder erg vindt als je vrienden bij het afreken of geld pinnen je pincode mee lezen wanneer ze gezellig staan dan dat die zwerver die er om bekent staat wel eens zakken te rollen naast je staat mee te kijken. Maar dat onderscheid in internationale politiek kunnen sommige Tweakers niet maken.

Regel 1: Als lands je wordt je altijd bespioneerd. Dus beter zorg je dat zelf invloed hebt door wie.
Als je moet kiezen tussen de China, Rusland, Iran of de VS.

Dan het liefste door de VS waarbij de de VS ook liever door Nederland wordt afgeluisterd waarbij ze elkaar maar al te graag helpen de rest te bespioneren.

De VS vertrouwd niet voor niets Nederland een gedeelte van hun duurste en belangrijkste verdediging middelen toe en daar mee ook de Toegang tot hun nucleaire wapens arsenaal.

En wist je dat Nederland de spionage koning van de wereld is. Het Is binnen de NATO namelijk de taak van Nederland! Daarom hebben we in Nederland van zulke vreemde onderzeeërs. Namelijk Hele kleine weinig wapens en de enige diesel accu’s in de wereld. (Die zijn extra still) met als enige doel tijds een oorlog en vrede spionage. (Verkenning missies uitvoeren)

Toeval? wat heeft zoon klein land als Nederland daar te zoeken?
https://www.nrc.nl/nieuws...e-marine-5223718-a1531158

Waarom denk je dat het Nederland was die Amerika waarschuwde dat ze gehackt werden door Rusland tijdens verkiezingen?

https://www.volkskrant.nl...se-verkiezingen~b32c6077/

Waarom denk dat nu blijkt dat Nederland betrokken is bij het stuxnet virus?
https://www.nrc.nl/nieuws...-complex-in-iran-a3971928

Niet omdat Nederland zo lief is? Als jij je druk maakt dat bevriende landen Nederland bespioneren. Maak je dan eerder druk dat het juist Nederland is dat in opdracht van die landen de rest van de wereld bespioneerd!!

[Reactie gewijzigd door xbeam op 10 oktober 2019 19:30]

Versta niet echt waarom deze reactie komt op wat ik zei, ik ga er van uit dat Europese bedrijven volgens Europese waarden gecontroleerd worden. Dat is de enige reden waarom ik enkel zei niet Europese bedrijven.

Er worden standpunten aan mijn reactie toegekend die ik nooit gezegd heb.

Wat je hier aangeeft kan al door vrijwillig toestemming te geven om je GPS gegevens uit te lezen. Miljoenen Nederlanders hebben hier geen enkel probleem mee (sic) en geven vrolijk toestemming aan willekeurige Google Apps.

Het probleem ligt niet uitsluitend bij de provider.

Een principiële benadering van dit probleem is al in 2014 geformuleerd door het Jericho forum. Jericho 2.0 gaat uit van de volgende beveiligingsmaatregelen:

• encryptie/versleuteling
• inherent veilige computerprotocollen
• inherent veilige computersystemen
• authenticatie op gegevensniveau

Belangrijk is beveiliging op gegevensniveau.

[Reactie gewijzigd door janbaarda op 10 oktober 2019 03:46]

inherent veilig is leuk in een omgeving waar je er van uit moet gaan dat je niets kunt vertrouwen. Zoals we in het verleden al gezien hebben kunnen veilig geachte protocollen en systemen backdoors bevatten van statellijke actoren (I'm looking at you, NSA).

Dat is wederom vooral een probleem voor tante Truus uit Emmen. Wat je ook uitzet, locatiebepaling via de mast blijft mogelijk zolang je een verbinding hebt.

In den beginne schiep de goden het paradijs. Nu komt de duivel uit het doosje.

Net alsof ze dit drie jaar geleden niet wisten. Op beursen 3 jaar terug waren er al discussies over dit soort zaken, maar nee hoor zo snel mogelijk de markt op.

Het is logisch dat de aanbieders technologie de markt op pushen. Het is aan bedrijven en consumenten om te kiezen het verstandig is om de technologie te gebruiken.

Deze discussie over het introduceren van nieuwe attack vectors is niet nieuw. We zagen het al bij telegrafie, telefoon, radio, internet, WiFi, smartphones, en cloud. Met de juiste controle en voorzorgsmaatregelen kan een overwogen beslissing gemaakt worden een technologie te gebruiken of om nog even te wachten.

Kan wel zijn, maar het eerst beveiligen en dan pas, een (paar) jaar later, de markt op, is minder kostelijk dan de markt op en dan repareren en producten erachter in gevaar brengen.

Het begon allemaal met de APPEL ... Door het aannemen van iets 'lekkers' voor de korte termijn was de mens bereid zijn toekomst op te geven.

Deze wijsheid is nog steeds van toepassing: een makkelijke/leuke App die toestemming voor al je gegevens vraagt wordt zonder doorlezen van de EULA geaccepteerd. Hier valt niet tegen te beveiligen ..

De 'statelijke actoren' zouden kunnen besluiten het hele netwerk plat te leggen.

Maar dat is sws al niet zo’n issue aangezien we nog legacy spul hebben als BGP waardoor je alleen maar hoeft te roepen dat jij een bepaalde dienst (Host) kent en al het verkeer gaat regelrecht via jouw servers zo dev/null in.

RPKI

Wat zijn 'statelijke actoren' ?
Moet dat niet zijn 'statelijke factoren' (een typo dus) ?

Ik denk daar wordt mee bedoeld landen. Zoals noord-korea, China, Iran, Rusland.

5G is ook voor IOT achtige toepassingen bedoeld low power devices etc. Dan is VPN niet echt een goede oplossing.

Je moet je afvragen hoe waardevol die IOT informatie is en wat je allemaal over 5g stuurt. Een temperatuur sensor met VPN is overkill, maar voor een windmolen lijkt het me green overbodige luxe.

Hangt er van af welke temperatuur gemeten wordt.

Windmolen lijkt me dan ook niet echt een IoT apparaatje

Natuurlijk lost dat het probleem op, maar alleen voor een specifieke situatie. Het gros van de 5G gebruikers (consumenten, zakelijke bellers, machine 2 machine, etc) zullen geen extra laag gebruiken ter beveiliging. Daarnaast werkt het gewone bellen ook bijzonder lastig via een VPN.

Dus ja; als je je eigen dataverbinding wil gebruiken is een VPN erg goed geschikt. Maar dat maakt het 5G netwerk an sich natuurlijk niet veiliger.

VPN legt wel weer extra latency op je verbinding. Daardoor niet altijd wenselijk.

Gecodeerd betekent dat jij er niet bij kan. Maar de fabrikant natuurlijk wel.
Ken je die van de Broadcom-wifichip die kwetsbaar is op zijn eigen, chip-interne firmware? Waarmee vervolgens de Android-telefoon waar di ein zit kan worden binnengedrongen? Zoiets zou ook mogelijk zijn met een mobiel netwerk. Een normale telefoon gebruiken om met het netwerk te verbinden, dan een aanval op het plaatstelijke base station, en daarvandaan het netwerk infiltreren.

De vraag is dan of een VPN gebruiken met een nette codering erop dit probleem niet oplost.

Wat heeft een vpn voor nut als het netwerk zelf verstoord wordt?

Ik begrijp niet waarom er zoveel haast mee is, wie zit op nog sneller internet op zijn mobiel te wachten wat gepaard gaat met meer stralingsgolven...

Het gaat niet alleen om sneller internet, maar ook (veel) meer bandbreedte die beschikbaar is en (veel) minder lag. Het maakt dus zaken mogelijk die met 4G een stuk lastiger waren. Bedrijven die 24/7 snel en veel data verwerken hebben dus wel degelijk baat bij 5G. Denk aan ziekenhuizen waarbij op afstand patiënten gemonitord kunnen worden, autonome voertuigen die constant met elkaar en met een centrale hub verbonden zijn, dat soort zaken. Hoe meer bandbreedte, hoe meer snelheid en hoe minder vertraging tussen A en B, hoe beter.

5G is dus niet zozeer een verbetering voor de consument zelf want op een smartphone ga je er weinig van merken, maar het kan wel voordelen bieden in andere sectoren waar consumenten/particulieren ook profijt van kunnen hebben.

Voor organisaties en met name ziekenhuizen waar je data niet buiten de muren wilt hebben is 5G natuurlijk sowieso een no-go.

Met een goed dekkend WiFi netwerk zijn al die dingen die je noemt al mogelijk. De rede dat het niet gedaan wordt is dat als je van iedere patiënt bijvoorbeeld 24 ritmeregistratie doet. Iemand daar medicolegaal voor verantwoordelijk is. En dus ook naar dat ritme moet kijken. Nou kun je die monitoring wel smart maken, maar interpretaties van ECGs door computers laat momenteel nog veel te wensen over. Als er een ritmestoornis gemist wordt die wel geregistreerd is, maar bijvoorbeeld geen alarm heeft getriggerd is de ritmebewaking hier wel nog steeds medicolegaal verantwoordelijk voor. Hierom wordt er van te voren gefilterd wie er echt ritmebewaking nodig heeft en wie niet.

Momenteel is het mogelijk van alles (continu) te meten en registreren. Waar de winst zit is niet de bandbreedte, want die is er genoeg, maar in het filteren van alle niet relevante informatie de hele dag.

Als medicus wordt je momenteel gebombardeerd met data van al je polipatienten (labuitslagen, kweekuitslagen, controles, rontgen uitslagen en correspondentie) zonder dat er een filter op zit. Hierdoor moet je tussen uitslagen die niet tijdskritiek zijn (en dus "kunnen wachten" op de volgende geplande afspraak) de potentieel levensbedreigende uitslag spotten.

Het maakt dus zaken mogelijk die met 4G een stuk lastiger waren. Bedrijven die 24/7 snel en veel data verwerken hebben dus wel degelijk baat bij 5G. Denk aan ziekenhuizen waarbij op afstand patiënten gemonitord kunnen worden, autonome voertuigen die constant met elkaar en met een centrale hub verbonden zijn, dat soort zaken. Hoe meer bandbreedte, hoe meer snelheid en hoe minder vertraging tussen A en B, hoe beter.

Grappig, dat waren ook de argumenten en voorbeelden voor 4G. Wat is daarvan echt terechtgekomen, of wordt dat niet al gedaan met 4G? En, bedrijven die echt veel data verwerken doen dat nog altijd stabiel met een vaste lijn.

Verwacht je echt dat dit voor 5G heel anders zou zijn?
Realistischer is wellicht dat we meer Netflix in de trein kunnen kijken..

[Reactie gewijzigd door YaPP op 10 oktober 2019 09:57]

Ik snap het ook niet. Ik heb nog nooit iemand horen zeggen ‘hadden we maar iets dat sneller is dan 4g’.

‘If I had asked people what they wanted, they would have said faster horses.’ ― Henry Ford

Well he kinda delivered exactly that. Or why else would we still use “HorsePower”?

[Reactie gewijzigd door supersnathan94 op 9 oktober 2019 22:35]

Wat men inschat is dat jij over 5 jaar dubbele data gaat verstoken. Dat er waarschijnlijk 2x zoveel devices zijn. Dus het wordt 10x zo druk. Als je bedenkt dat er nu op 1 mast 300 mensen hangen kun jij de rest denk ik wel voostellen. Er moet iets gedaan gaan worden in het netwerk. Maar dat moet niet alleen over 5 jaar het verkeer aan kunnen maar ook over 15 jaar. Dus nu grote stappen zetten. Ja inderdaad 5g jij moet 100x zo snel behandeld moet worden data verzetten het netwerk moet door...... thats the question...
Hoe zou jij dit willen oplossen ?

[Reactie gewijzigd door 01--Rolf--01 op 9 oktober 2019 22:21]

Maar dat is dan weer de wisselwerking die je hebt doordat het kan. Het is een balans van vraag en aanbod en als die balans tipt naar heel veel aanbod dan komt de vraag vanzelf zolang de prijzen er ook naar zijn (en die zijn er).

Maar dat het groeit staat vast en 4g kan het niet oplossen. Daarom 5g. Bij 4g ga je op een gegeven moment terug in snelheid of no-contact dat wil niemand meer. Dus moet men en gaat men verder. De netwerk investeringen die men doet moet 5g kunnen draaien want men kijkt 10 jaar voorruit.

In het principe van vraag en aanbod moet het aanbod de vraag volgen, niet omgekeerd. Aanbod alleen is niet voldoende om vraag te creëeren. De balans tussen vraag en aanbod is dan ook een balans die bepaald hoe winstgevend iets kan zijn. Is de vraag groot kan de prijs en dus de winst omhoog om vraag en aanbod in balans te brengen. Is het aanbod groot, dan moet de prijs omlaag om zoveel mogelijk van de vraag binnen te halen totdat het aanbod inkrimpt en de prijs terug wat omhoog kan om niet langer met verlies te werken.

Vroeger hoorde ik dit ook mensen zeggen toen we van g3 naar g4 gingen. Dingen zoals "Ja het internet is al snel genoeg om te browsen en te chatten, meer hebben we niet nodig want de rest doe ik wel op me normale internet zoals youtube". Maar nu is het toch al heel gewoon om onderweg even youtube of netflix te kijken. Dus onderhand als er sneller internet is dan zijn de mensen toch blij dat ze kunnen kijken op HD kwaliteit. En zo gaan de eisen bewust of onbewust toch steeds hoger.

In elk geval een groot deel van de tech industrie. Denk aan nieuwe investeringen die bedrijven moeten doen en consumenten die gepushed worden richting nieuwe telefoons.

5g heeft minder stralingsgolven, of in ieder geval minder sterke (en dus minder schadelijke) stralingsgolven.
Als je echt straling wilt verminderen moeten mensen hun babyfoon of DECT telefoon weg doen. Die dingen zorgen voor meer straling dan het hele 4g of 5g spectrum bij elkaar.

Ik heb eigenlijk onderhand de indruk dat het een zeepbel is waar flink mee verdiend wordt en gaat worden. Van de realworld performance heb ik nog eigenlijk NIKS gezien behalve in perfekte omstandigheden, ondanks de vele mooie praatjes.
Het lijkt Hyperloop wel hahaha.

Ik moet het nog zien allemaal.

Ben het hier helemaal mee eens. De argumenten die hier boven genoemd worden:

• "Ziekenhuizen die real-time patiënten thuis kunnen monitoren" : als je real-time gemonitord moet worden hoor je in een ziekenhuis. Ik heb op mijn afdeling dagelijks patiënten aan de monitor of telemetrie liggen. De reden daarvoor is, is dat je direct kan ingrijpen als bij iemand het hartritme van slag gaat. Thuis gaat dat niet dus ontbreekt elke reden tot real-time thuismonitoring. En voor near-real time thuismonitoring zijn afdoende mogelijkheden met 4G/Wifi. Dit is dus een applicatie die op zoek is naar een probleem - maar dit is hem niet.
• "Autonome voertuigen die continue via een centrale hub met elkaar verbonden moeten zijn": Heb je daar ineens een wereldwijd 5G netwerk voor nodig? Volgens mij zijn er echt heel veel mogelijkheden om dat anders te doen. Ook hier weer een antwoord op zoek naar een probleem. Oh, je hebt het over autonome voertuigen in het openbaar verkeer? Die zien we de komende 10 jaar nog niet rondrijden, dus dáár hoeven we niet zo snel een 5G netwerk voor op te tuigen.
• "Met 5G ben je overal en altijd goed bereikbaar": was het probleem van 5G niet dat je een oerwoud aan mastjes nodig hebt voor goede connectiviteit? "Dat is geen probleem, dan heb je fallback naar 4G." Dus met 4G heb je nog betere connectiviteit..

Je kan allerlei dingen bedenken waar 5G goed voor zou zijn, maar vooralsnog is die noodzaak mijns inziens in de praktijk lang niet zo hoog als van 3G naar 4G. Waar 4G echt een verademing was en een duidelijke stap voorwaarts was, zie ik dat bij 5G niet zo snel.

En zo is er voor iedere oplossing wel een probleem te bedenken.

Wellicht zijn er tal van toepassingen welke nu buiten je blikveld vallen. Realtime monitoring hoeft natuurlijk niet alleen voor levensbedreigende hartproblemen gebruikt te worden.

En ik geef je graag gelijk hoor, wij hoeven niet perse 1 van de eersten te zijn die een landelijk dekkend 5g netwerk hebben. Maar dergelijke vernieuwingen vroegtijdig omarmen levert wel een heleboel interessante kansen op, toepassingen die uit de Nederlandse klei komen en de hele wereld over gaan. Je bouwt geen vernieuwende kenniseconomie op met alleen een greenpoint netwerk.

• "Autonome voertuigen die continue via een centrale hub met elkaar verbonden moeten zijn": Heb je daar ineens een wereldwijd 5G netwerk voor nodig? Volgens mij zijn er echt heel veel mogelijkheden om dat anders te doen. Ook hier weer een antwoord op zoek naar een probleem. Oh, je hebt het over autonome voertuigen in het openbaar verkeer? Die zien we de komende 10 jaar nog niet rondrijden, dus dáár hoeven we niet zo snel een 5G netwerk voor op te tuigen..

Ben het een gedeelte met je eens. Het hoeft niet specifiek nu doorgedrukt te worden. Maar daartegen als je over 10 jaar pas begint dan ben je misschien al aan de late kant. Dan moet dit project misschien nog starten terwijl de auto's er al aankomen. En als het echt zo onveilig is dan heb ik liever dat ze er nu mijn telefoon kunnen hacken en er van leren als dat ze over 10 jaar me auto hacken met alle mogelijke ongelukken die erbij kunnen komen. Dus goed op tijd voorbereid zijn kan ook wel handig zijn.

En landelijke dekking creëren kost natuurlijk ook al zijn tijd en geld dus dan hoeft er in de toekomst niet alles snel (met mogelijke veiligheid problemen die genegeerd worden door tijdsdruk) en in 1 keer veel geld maar kan het rustig en gespreid gedaan worden.

En als het echt zo onveilig is dan heb ik liever dat ze er nu mijn telefoon kunnen hacken en er van leren

Dan staat het netwerk er al. En er is geen manier om de rommel op te ruimen, want duur, gekocht en gestandaardiseerd.
Daarom is het belangrijk dit van te voren te regelen, en niet achteraf.

Ben ik inderdaad volledig met je eens. Maar ik besef ook wel dat niet alles van te voren te voorkomen is. Maar ook al denken ze dat het compleet veilig is kunnen andere mensen toch weer zwakheden in het systeem vinden. En ja in dat geval heb ik liever dat ze ervan leren als me telefoon hacken dan me auto.

Eens, maar beter de kwaliteit erin gedesigned dan naderhand erin getest.
Sterker nog, kwaliteit kan niet ergens "ingetest" worden. En veiligheid al helemaal niet.

En hoe denk jij iets van de real world performance te zien op dit moment? Jouw toestel ondersteund het waarschijnlijk niet en er is geen enkele provider die het aanbied. Is het dan zo opmerkelijk dat jij er nog niets van ziet?

En 5G is in de eerste plaats bedoelt om meer mensen en apparate gelijktijdig gebruik te kunnen laten maken van het mobiele internet. Vandaag met 4G doen zendmasten al enorm veel aan het delen van 1 zendfrequentie tussen meerdere apparaten waarbij ieder om beurt wat mag sturen. Daar merk jij als eindgebruiker niets van, maar het is iets dat niet tot in het oneindige is op te schalen.

En ga dan eens op zoek naar het mobiele datagebruik van mensen en je zal zeer snel merken dat we steeds meer en meer data gebruiken. Waar we 5 jaar terug enkele GB geruikten gaan we vandaag vlot over de 10GB. En die hoeveelheid blijft groeien. Dan moet je verbinding mee evolueren om dat mogelijk te blijven maken. Tel daarbij dat het al snel 10 jaar duurt tussen introductie van een technologie en een uitrol op groot niveau en je merkt dat men wel degelijk niet te lang moet wachten met implementatie.

Ik struikel niet over de mogelijkheid dat het algemene bandbreedte gebruik zal blijven toenemen ("640K is genoeg voor iedereen" staat me nog helder voor de geest) want dat gaat gewoon gebeuren.
Overigens zijn we eigenlijk al op dat punt aangeland want de reden dat 'onbeperkt' mobiel internet niet onbeperkt is is om de reden die jij al aandraagt. Ik zou zelf graag zien dat dat zsm opgelost wordt zodat ik vriend Ziggo de deur kan wijzen en ik thuis én mobiel dezelfde service kan gebruiken.
En ik bovendien van provider kan switchen zodra dat me uitkomt net als nu het geval is met energie leveranciers.
Maar zoals ik al opmerkte, ik ben er allesbehalve van overtuigd dat 5G zo fraai gaat werken als de promotors/verkopers ons willen doen geloven. Het zou natuurlijk wel fijn zijn als het tegendeel waar blijkt.

Ik ben niet zo heel verrukt van je gebruik van jij en jouw in je reaktie; ad hominem hoort nmm in persoonlijke boodschappen en niet in een publieke discussie. Maar nu we daar toch zijn: mijn ervaring is dat mensen die correcte spelling en stijl hanteren eerder/vaker serieus genomen worden dan mensen die bijvoorbeeld niet (willen) weten hoe het zit met d/t/dt. Skitt's/Muphry's law daargelaten.

Kijk naar China, om dit te kunnen heb je meer bandbreedte nodig. Of je er nou een tumor van krijgt of niet, controle wil men sowieso.

"De netwerkarchitectuur is bij 5g minder gecentraliseerd en daardoor kwetsbaarder."

Pardon? Dat snap ik niet helemaal. Het idee achter decentrale architectuur is juist dat het robuust is omdat er delen van het netwerk uit kunnen vallen zonder veel invloed te hebben op de rest. Dat is de reden dat DARPA ooit het packet switching netwerk bedacht, een voorloper van het hedendaagse internet.

Als ik het rapport zo lees is dat ook niet helemaal de strekking, er staat namelijk:

Furthermore, the decentralization of the 5G network infrastructure makes a robust and fault-tolerant service more complex to implement.

Het is niet zozeer dat de decentrale eigenschap van het netwerk an sich zorgt voor kwetsbaarheid, het is meer dat de complexiteit die implementatie met zich meebrengt voor problemen kan zorgen (pagina 24, deel I, 2.49).

[Reactie gewijzigd door nehal3m op 9 oktober 2019 20:33]

Ik snap je opmerking niet. In het artikel staat dat de decentralisatie 5g kwetsbaarder maakt. Vervolgens blijkt uit de bron dat decentralisatie maakt dat een goed netwerk meer complex te implementeren is. Dan klopt het artikel toch?

Subtiel verschil misschien, maar de regel in het artikel doet het voorkomen alsof de decentrale aard van 5g het probleem is, terwijl het rapport zegt dat het implementeren een probleem kan zijn.

Het gaat hand in hand, als het niet decentraal zou zijn is de implementatie dus minder complex en makkelijker te beveiligen...

Ik baseer dat op onderstaande passage uit de conclusie (p31), maar het is wel erg kort opgeschreven, ik zal dat wat beter duiden.

a) The technological changes introduced by 5G will increase the overall attack surface and the number of potential entry points for attackers:

- Enhanced functionality at the edge of the network and a less centralised architecture than in previous generations of mobile networks means that some functions of the core networks may be integrated in other parts of the networks making the corresponding equipment more sensitive (e.g. base stations or MANO functions)

Inderdaad, zo geschreven ben ik het er helemaal mee eens. Bedankt voor de duiding.

decentralisatie van 5G betekent dat je minder goed centraal kunt opmerken of monitoren dat er decentraal wordt iemand interfereert met het netwerk.

decentralisatie is goed voor de beschikbaarheid, niet goed voor integriteit en exclusiviteit (en die drie samen bepalen de beveiliging)

Je zou kunnen beargumenteren dat complexer = veiligheid kost meer geld = bedrijven zullen het niet goed genoeg doen = 5G is minder veilig

Dat berust echter wel op een flinke aanname...

Het idee achter decentrale architectuur is juist dat het robuust is omdat er delen van het netwerk uit kunnen vallen zonder veel invloed te hebben op de rest.

Dat kan een reden/idee zijn. Maar het hangt echt van de implementatie af. Zo zijn de klassieke mainframes eigenlijk nog niet overtroffen qua robuustheid/stabiliteit.

Dit rapport benadrukt eigenlijk precies jouw valkuil. Een decentrale architectuur is niet beter of zelfs slechter als je niet de juiste tooling eromheen hebt.
En alle IT reuzen hebben dit al meerdere keren ervaren.

Ik moet je er gelijk in geven dat decentralisatie niet altijd stabiliteit als oogmerk heeft.

De regel die ik quote impliceert alleen dat decentralisatie de oorzaak is van kwetsbaarheid, en dat is niet wat het rapport zegt.

Edit: Zie reactie van Xtuv hieronder, dat is dus eigenlijk wel wat het rapport zegt.

[Reactie gewijzigd door nehal3m op 9 oktober 2019 21:00]

Het huidig internet is ook gedecentraliseerd en ook erg kwetsbaar..

Ik dacht even dat het om de veiligheid /gezondheid van de bevolking ging... Maar nee... 🤣

ik had me alu hoedje ook al opgezet... haha

dus een nieuwe techniek die nog niet goed uitgerolt is maar wel met een berg aan security issues komt,

moeten we dan niet gewoon een skip doen en 6G introduceren ?

Legio bedrijven worden door het slijk gehaald als ze niet optijd een beveiligings risico fixen maar telco mogen gewoon implementeren terwijl al deze risks bekend zijn zonder mitigerende maatregelen.

Er zijn risicos, dat wil niet zeggen dat er problemen zijn. Door de risicos in kaart te brengen kan je maatregelen treffen om die in te perken. De keuze om meer decentraal te doen is genomen met een belangrijke reden: minder kans dat het falen van 1 systeem het hele netwerk neerhaalt.

Ik vind het best onbegrijpbaar dat 5G er zo doorgedrukt word.

Helemaal mee eens. In een tijd waarin iedereen de mond vol heeft van "milieuvriendelijk" en "energiezuinig", heeft dit soort innovatie niets te zoeken. Innoveren om te innoveren, en de mensen nog meer te laten consumeren...

Ga jij je 4G opgeven wanneer een zendmast vol zit? Of ga jij dan zeggen: hadden we maar een betere techniek?

Als alle landen daadwerkelijk tot 1 land, 1 regering, enzovoort gaan verenigen, dan hoeven alle voormalige landen geen zorgen meer maken om de dreigingen van "andere landen"... want Rusland of Amerika bestaan dan niet meer

[Reactie gewijzigd door Dark Angel 58 op 9 oktober 2019 21:19]

Compleet off topic eigenlijk... Maar dan krijg je wel burgerconflicten/oorlogen... Je ziet nu al in veel landen dat er spanningen zijn tussen gebieden, kijk naar België. Of zelfs in Nederland waar mensen buiten de Randstad toch ook al eens het idee kunnen hebben dat die politici in Den Haag toch niet weten wat er bij hun speelt. Dat zou alleen maar veel groter worden als de hele planeet één land zou worden. Een regerend orgaan in de VS kan bijvoorbeeld nooit zo goed de interesses van mensen aan deze kant van de planeet vertegenwoordigen, dus krijg je weer dat mensen hier zich samenpakken. En dan heet het hetzelfde 'land' maar heb je voor je het weet toch weer exact dezelfde situatie...

5g 100x zo snel reactie 1ms nou ik zie wel wat verschil met 4g. Lowpower devices etc ect. Iot is nog maar in de kinderschoenen. Het probleem is dat 1 mast nu al 300 mensen doet als die allemaal meer data gaan verstorken en er komen 3x zoveel gebruikers/apparaten/auto's bij hoe gaan we dat oplossen? ......thats the question.....Dus daarom 5g 100x zo snel jouw data door het netwerk heen.... waarom omdat het netwerk dóór moet geen files..... of zie jij een andere oplossing?

Dat geloof ik graag gezien de verbinding niet van telefoon naar mast. Maar sinds 5 g van mast naar telefoon gaat. En de mast dus elke 5 g verbinding ziet. Qua veiligheid voor het menselijk lichaam geld dat dus ook. Eerder zocht je telefoon (modem) naar een hoger signaal. Nu met 5g zend er constant een omnidirectioneel signaal naar de de grond. En loop je dus altijd in de straling (bijna)

Euhm, je telefoon en mast blijven continue in verbinding met elkaar. Je loopt dus continue door de straling, zelfs al heb je zelf geen mobiele telefoon. En dan heb je nog straling van radio, TV, al die sattelieten die boven ons vliegen, de straling die van hoogspanningslijnen afkomt, al die WiFi en andere zendapparatuur die mensen in huis hebben. De zendertjes om je wagen mee te ontgrendellen.

We worden constant gebombardeerd met dit soort straling. 5G doet echt niets anders dan wat we vandaag al hebben.

Er staan waarschijnlijk in 100% van de huishoudens Wifi geïnstalleerd. Ding staat waarschijnlijk nog geen 10meter bij je vandaan. Vlakbij jou of bij je buurman. Hoor niemand er over klagen. Maar die mast van 800 meter verderop heeft het opeens gedaan...... ZZZzzzzzz

en de aanval op mijn hersenen?

https://edition.cnn.com/2...l-phones-study/index.html

Dood gaan we toch, een tumor extra maakt dan ook niet uit

Correlation does not imply causation