SpaceX lanceert en landt hergebruikte raket met succes

SpaceX heeft met succes een al eerder gebruikte Falcon 9-raket gelanceerd en weer geborgen. Hoewel SpaceX al bij acht eerdere lanceringen de raket wist te behouden, is voor het eerst dat het ruimtevaartbedrijf een exemplaar opnieuw gebruikte.

Het hergebruikte deel van de Falcon 9-raket is de eerste trap, die de Merlin 1D-raketmotoren bevat. Deze werd bij de lancering vanaf NASA's Kennedy Space Center in Florida in de nacht van donderdag op vrijdag gebruikt in combinatie met een nieuwe tweede trap. Het doel was om de SES-10 communicatiesatelliet in een baan om de aarde te brengen.

SpaceX gebruikte dezelfde eerste trap in april vorig jaar, om een Dragon-capsule naar het International Space Station te zenden voor bevoorrading. Net als toen slaagde de ruimtevaartorganisatie erin om de Falcon 9 met succes op een zeeplatform te laten landen. De core-booster bevat hiervoor uitklapbare poten en een thrustersysteem.

De oprichter van SpaceX, Elon Musk, sprak van een bijzondere dag voor de ruimtevaartindustrie: "Het betekent dat je het duurste onderdeel van de raket, de orbit-class booster kunt lanceren en herlanceren." Volgens hem betekent het op termijn een revolutie op gebied van ruimtevluchten. Ook de neuskegel, die de satelliet tijdens de lancering beschermt, werd met succes geborgen. Dit onderdeel van zes miljoen dollar bevat eveneens een eigen thrustersysteem en parachutes, en landde in de Atlantische Oceaan.

Het is al lang de strategie van SpaceX om raketten te kunnen recyclen en zo de kosten terug te brengen. Het bedrijf hield eerder dertien pogingen om raketten gecontroleerd te laten landen; negen daarvan wisten met succes heelhuids platforms op aarde te bereiken: zes op een droneplatform op zee, drie bij Cape Canaveral. Naast SpaceX is Blue Origin van Amazon-oprichter Jeff Bezos bezig met het recyclen van raketten. Dit bedrijf slaagde al vijf keer in het succesvol laten landen van raketten, al bereikten deze niet de hoogte van de SpaceX-lanceringen.

Reacties (106)

[drZymo]

Persconferentie naderhand heeft ook een hoop nieuwe details vrij gegeven:
https://www.reddit.com/r/...d_martin_halliwell_press/

TLDR: Fairing recovery success, 6 possible reflights this year, 12 next year. SES-10 is good. Upper stage reuse being looked into as next goal, more news on ITS/BFR in a month or two, new grid fins coming. FH has to wait for 40 to be up and running, F9 Block 5 might be called 2.5, 10% thrust upgrade.

Naast dat deze first stage opnieuw is gercovered is het dus ook gelukt om een deel van de second stage, the fairing, met succes te laten landen met thrusters en parachutes op een vooraf bepaalde plaats.

[Snoz Lombardo]

'Landen' als in: op een vooraf bepaalde plaats in zee laten vallen. Dat is gelukt met één van de twee delen. Doel uiteindelijk is om de twee fairing delen te laten landen op een soort opblaasbaar target, een 'floating bouncy castle' zoals Elon het noemde.

[Reactie gewijzigd door Snoz Lombardo op 23 juli 2024 01:09]

[kazz1980]

Klinkt bijzonder interessant! En zo nauwkeurig op een eigen doel landen is naast een stuk eenvoudiger en minder risicovol qua beschadiging van de onderdelen ook juridisch van belang....

Immers, wanneer een dergelijk kostbaar in de internationale wateren landt is het op dat moment (volgens mij) niemands eigendom meer en zouden andere partijen het dus zo op mogen pikken en meenemen?

[Eskimo0O0o]

Um, het lijkt mij dat (aantoonbaar) eigendom nog steeds van kracht is, wanneer je weet wie de raket zich heeft toegeëigend en heeft meegenomen kun je diegene nog altijd wel in zijn eigen land erop aanspreken lijkt mij (al dan niet juridische en/of strafrechtelijke actie ondernemen)

Het is niet zo dat omdat het internationale wateren zijn dat er geheel geen wetten meer gelden (anders zou piraterij en het dumpen van giftige stoffen dus ook straffeloos kunnen zijn volgens jou)

edit/toevoeging:
Ja, als iemand ongezien de raket meeneemt ben je de pineut, maar in die situaties maakt dat natuurlijk niet uit want datzelfde geldt ook waneer het territoriale wateren betreft of in je eigen achtertuin

[Reactie gewijzigd door Eskimo0O0o op 23 juli 2024 01:09]

[tweaknico]

Er is gewoon eigendoms recht, maar je mag een redelijke (bv. gerelateerd aan de commerciele waarde) vergoeding vragen voor het Bergen van los ronddrijvende spullen, of gebaseerd op de kosten die gemaakt worden.
Degene die de spullen oppikt wordt wel eigenaar (indien gewenst) als er na enkele jaren niemand op komt draven om het eigendom te claimen.
De berging van die gezonken Russische Nucleaire onderzeeër enige tijd geleden is de laatste categorie.

Je mag het NIET meenemen als de eigenaar of een vertegenwoordiger ervan in de buurt is en dit recht claimed, dan is het piraterij.
(Het recht van berging is first come first served, en is ook vaak op basis van No-Cure No-Pay).

Het staat dus iedereen vrij om de plastic velden op de oceaan op te vegen.. Maar je moet het spul wel een paar jaar bewaren voorat je het kan gebruiken.

[Reactie gewijzigd door tweaknico op 23 juli 2024 01:09]

[kazz1980]

Maar hoe zit dit dan met containers die van boten vallen? Hier is vaak erg duidelijk wie de oorspronkelijke eigenaar is - toch mogen spullen uit dergelijke containers vrij meegenomen worden? (Althans - zo heb ik het altijd begrepen...? Of mag een oorspronkelijke eigenaar deze spullen in principe ook alsnog terugclaimen? (maar doet deze dat niet omdat het teveel moeite kost en dus duurder is dan de verloren goederen afschrijven)

[killercow]

De eigenaar blijft de eigenaar ongecht waar t ding neerkomt.

Zie ook:

Current space law retains ownership of all satellites with their original operators, even debris or spacecraft which are defunct or threaten active missions.

https://en.wikipedia.org/wiki/Space_debris

Sterker nog: http://www.thespacereview.com/article/2130/1
Opruimen van oude satelieten en debris van andere landen zonder toestemming mag niet eens zomaar.

[Reactie gewijzigd door killercow op 23 juli 2024 01:09]

[Rob_03]

Dat lijkt mij ook wel zo te zijn. Er is er gewoon eigendomsrecht van toepassing. Al dan niet ondersteund door internationale maritieme rechten. https://nl.wikipedia.org/...drag_inzake_hulpverlening

Het zou ook wel redelijk bizar zijn als het in ene geen eigendom meer is. Stuur er een vliegtuig op uit met 50 pallets kernafval en laat maar aan een parachute landen in internationale wateren. Ben je gelijk geen eigenaar meer, probleem ook opgelost.

Maar goed als het al wel zo zou zijn krijgt een SpaceX of welk ander bedrijf echt geen toestemming van zijn / haar investeerders om dergelijk risico's te lopen. En zouden er rond dat platform wel honderden bedrijven hun bootjes hebben liggen in de hoop die onderdelen even snel in te pikken.

[Blokker_1999]

Positief dat ze heroverwegen om ook de tweede trap te recupereren. Enkele jaren terug waren ze dat ook al aan het bekijken maar het bleek uiteindelijk niet echt winstgevend uit te pakken om die op een gecontroleerde manier terug te brengen. Zal uiteraard niet altijd mogelijk zijn. Als de lading naar GTO moet heb je alle brandstof nodig en zal zowel de snelheid als afstand te groot zijn om het economisch rendabel te maken.

[JackBol]

De periapsis van een GTO is nog altijd in de buurt van de aarde. Je moet wat langer wachten voor een de-orbit burn, maar uiteindelijk komt je stukje ruimteschroot vanzelf terug.

[Balance]

Maar wel met een gigantische snelheid. Een normale LEO-baan is al 7.8 km/s, als je uit GTO komt meer dan 10 km/s. Dan moet je of een heel stevig hitteschild meenemen of genoeg branstof bewaren om af te remmen (wat betekent dat je minder payload mee kan nemen).

[Verwijderd]

Naast dat deze first stage opnieuw is gercovered is het dus ook gelukt om een deel van de second stage, the fairing, met succes te laten landen met thrusters en parachutes op een vooraf bepaalde plaats.

FairingS.

Het zijn de twee delen van de kap die over de payload zitten. En ze zijn niet geland, die zijn in de lucht opgepikt door helicopters.

[JVos90]

Het is wat summier om te schrijven:

Dit bedrijf slaagde al vijf keer in het succesvol laten landen van raketten, al bereikten deze niet de hoogte van de SpaceX-lanceringen.

Het relevante onderdeel in ruimtelanceringen is niet hoogte, maar snelheid (t.o.v. aardoppervlak in horizontale richting).
De ruimte te halen is mach 3 voldoende, voor een geostationaire baan is dit mach 30.
De energie daarvoor nodig is in het kwadraat (3^2= 9, 30^2=900).
Het verschil in energie is dus een factor 100.

Wat Blue Origin bereikt heeft is noemenswaardig, maar niet te vergelijken met dat van SpaceX

Zie ook: https://what-if.xkcd.com/58/

[Reactie gewijzigd door JVos90 op 23 juli 2024 01:09]

[lucid]

Volgens jou is voor het halen van low earth orbit een snelheid nodig van mach 3, zeg 3700 kilometer per uur.

Wat er bij mij is blijven hangen is dat je toch wel rond
de 26000-28000 kilometer per uur moet boeken anders val je zo weer naar beneden

Voordat dit een +2 feit wordt waar later mensen aan vasthouden, kan iemand mij corrigeren , of klopt het wat ik onthouden heb.

[Reactie gewijzigd door lucid op 23 juli 2024 01:09]

[AceAceAce]

Suborbital launch
Main article: suborbital spaceflight
Sub-orbital space flight is any space launch that reaches space without doing a full orbit around the planet, and requires a maximum speed of around 1 km/s just to reach space, and up to 7 km/s for longer distance such as an intercontinental space flight. An example of a sub-orbital flight would be a ballistic missile, or future tourist flight such as Virgin Galactic, or an intercontinental transport flight like SpaceLiner. Any space launch without an orbit-optimization correction to achieve a stable orbit will result in a suborbital space flight, unless there is sufficient thrust to leave orbit completely.

Voor het bereiken van LEO heb je 7.8 km/s nodig (gemeten vanaf aarde), +1.3-1.8 km/s als je ook voor drag en dergelijke wilt compenseren.
Dus SpaceX genereert dus een 9x hogere snelheid voor de satellieten die ze in LEO plaatsen, t.o.v. de raketten die alleen de ruimte bereiken en weer terugvallen.

Voor escape velocity heb je 11.2 km/s nodig (gemeten vanaf aarde), +1.3-1.8 km/s als je ook nog voor drag e.d. wilt compenseren.

Om vanuit LEO naar Escape velocity wilt, heb je 3.2 km/s nodig.

https://en.wikipedia.org/wiki/Space_launch
https://en.wikipedia.org/wiki/Escape_velocity
https://en.wikipedia.org/wiki/Delta-v_budget

[Reactie gewijzigd door AceAceAce op 23 juli 2024 01:09]

[AceAceAce]

Waar haal je dat kwadraat vandaan? Die link wijst naar een website waarvan de CA niet vertrouwd is (door mijn browser iig).

[Bassmaniac]

U = 1/2.m.V²
U = Energie [J]
m = massa [kg]
v = snelheid [m/s]

Bij dezelfde massa is de enige variabele de snelheid, voor 2x zo veel snelheid heb je dus kwadratisch zoveel energie nodig

[ATS]

Maar... die energie die je nodig hebt brengt ook weer massa met zich mee, omdat de brandstof zwaar is, en groot is, en grotere motoren ook een grotere massa hebben. En dus heb je wéér meer energie nodig om al die extra massa ook te versnellen... Het probleem wordt rap groter.

[RwinG]

Een raket werkt door massa uit te stoten naar achteren -> raket gaat naar voren. Dus een raket wordt ook rap lichter na lancering. Je gooit dan ook nog de trap eraf die leeg is en gaat door met een kleinere raket. Dat scheelt dan weer. Probleem wordt dan rap kleiner.

Maar je hebt gelijk er zit een limiet aan wat je de ruimte in kan schieten. Op een gegeven moment wordt je startgewicht zo groot dat je geen raket meer kunt maken die de boel nog de lucht in kan krijgen.

[JackBol]

BINAS

[Verwijderd]

Het hergebruikte deel van de Falcon 9-raket is de eerste trap, die de Merlin 1D-raketmotoren bevat.

Nitpicking, maar de tweede trap heeft ook een Merlin-1D motor.

[Reactie gewijzigd door Verwijderd op 23 juli 2024 01:09]

[Templar]

En de Merlin 1D vliegt al sinds 2013. Dit is de uprated version, de Merlin 1D+.

[Verwijderd]

Nu moet SpaceX bewijzen dat de kosten ook daadwerkelijk veel lager worden door hergebruik. Ik ben bang dat dit moeilijker zal blijken dan ze voordoen. Het aantal lanceringen gaat namelijk niet zomaar omhoog.

Ook is onduidelijk hoeveel ze hebben uitgegeven om de gebruikte trap weer vliegklaar te maken. Ze zijn er maanden mee bezig geweest, dus dat zal wel aanzienlijk zijn.

Wel mooi dat er geen rakettrappen meer gedumpt worden in de oceaan. Sinds de jaren vijftig zijn er al duizenden voor de kust van Florida en Frans Guyana neergekomen.

Ik las trouwen net dat ze ook de neuskegel hebben opgevangen, dus deze kan ook weer hergebruikt worden.

[Reactie gewijzigd door Verwijderd op 23 juli 2024 01:09]

[Tk55]

Ze zitten natuurlijk nog in een leerproces. Op Twitter zei Musk al dat het volgende doel een lancering elke 24 uur moet worden, met dezelfde booster.

Deze herlancering en landing is een enorme stap, maar er zal ongetwijfeld nog veel verbeterd kunnen worden in het hele proces van het oplappen van de raket. Ze hebben in ieder geval weer veel data kunnen verzamelen!

[Verwijderd]

Nu moet SpaceX bewijzen dat de kosten ook daadwerkelijk veel lager worden door hergebruik. Ik ben bang dat dit moeilijker zal blijken dan ze voordoen. Het aantal lanceringen gaat namelijk niet zomaar omhoog.

Wel, ze hebben al 9 miljoen bespaard met deze lancering omdat ze geen hele nieuwe eerste trap moesten bouwen. De hoeveelheid lanceringen heeft daar niet veel mee te maken.

[Falcon]

Je gaat mij niet vertellen dat er helemaal geen kosten gemaakt zijn na het landen en het opnieuw gebruiken van deze hergebruikte eerste trap.

Dat deze kosten lager zijn, daar kan ik inkomen..maar of dit lager is dan 50% van het totale bedrag (in dit stadium) vraag ik mij af.

Wel tof, dat wel en hoe vaker ze dit gaan doen hoe meer kosten ze kunnen gaan besparen natuurlijk.

[Reactie gewijzigd door Falcon op 23 juli 2024 01:09]

[Blokker_1999]

tuurlijk zijn er kosten gemaakt. Maar op termijn kunnen die kosten verder naar beneden door het vereenvoudigen van de procedures als het hergebruik eenmaal een bewezen technologie is.

[welvaartsbuik]

ervan uitgaande dat first stage ongeveer 40 miljoen kost om te bouwen en the kwalificeren en dit nu al(de eerste) 9 miljoen besparingen oplevert is het best een boel. Vooral omdat de tweede of derde raket minder rigoureuze testen nodig heeft omdat de slijtage punten bekend zijn

[Verwijderd]

Negen miljoen is aanzienlijk, maar niet spectaculair op een prijs van 60 miljoen. Je moet je ook realiseren dat als het aantal lanceringen niet toeneemt dat hun vaste kosten toenemen.

[Blokker_1999]

Das nog altijd 15%. Er zijn maar wat mensen die blij zouden zijn als ze bij een grote investering 15% korting kregen. Zeker als je een grote afnemer bent zoals SES en meerdere lanceringen plant heb je na enkele lanceringen in principe een "gratis" lancering omdat je met herbruikte lanceereenheden werkt.

[beantherio]

De grootste kostenpost van een lancering zit hem in de bouw van de raket, en die prijs is meer dan 9 miljoen (ik meende te horen iets van 40 miljoen). Er zitten bepaalde kosten in het bergen, schoonmaken en controleren van de raket en die kosten zijn nu nog relatief hoog omdat het procedé nieuw is en men extra controles verricht om te kunnen bepalen hou de raket zich houdt na meerdere lanceringen. De verwachting is dat die kosten in de loop van de tijd zullen dalen omdat het proces meer routine wordt en omdat men op een gegeven moment veel data over de betrouwbaarheid van de raket heeft. SpaceX zelf zegt erop te mikken om de prijs van een lancering die normaal 60 miljoen kost terug te brengen naar 40 miljoen. Da's dan meer de moeite.

[beantherio]

Ik zeg niet dat het revolutionair is maar ik zeg dat het meer dan de moeite is. En een reductie van de prijs met een derde is meer dan de moeite: vooral als je beseft dat SpaceX nu al de meest goedkope launcher is.

[Verwijderd]

Zelfs als de prijs 90% minder zou zijn dan kost een ticket nog steeds een miljoen dollar voor de lancering alleen. En dan nog je verblijf als toerist in de ruimte, reken maar op eenzelfde bedrag.

Dus zelfs als SpaceX die 90% besparing haalt (wat ik nog moet zien) dan zal maar een heel klein gedeelte van de bevolking een ruimtetoerist kunnen uithangen.

[Northside]

Ze mikken dan ook niet op consumenten maar vooral op bedrijven om geld te verdienen.

[benji83]

Als jij je werkgever kunt vertellen dat je hem een besparing van 1/3e kunt bezorgen, zegt hij dan 'neuh, laat maar'?

[jip_86]

...
Ook is onduidelijk hoeveel ze hebben uitgegeven om de gebruikte trap weer vliegklaar te maken. Ze zijn er maanden mee bezig geweest, dus dat zal wel aanzienlijk zijn.
...

Dat het zo lang heeft geduurd is natuurlijk omdat ze eerst willen bestuderen hoe veel alles nu echt te leiden heeft gehad. Aan de hand daarvan kan je zien of je verwachtingen ook kloppen en wat er eventueel aan onderhoud nodig zou zijn om de raket weer vliegklaar te krijgen. Een resultaat daarvan is bijvoorbeeld de Block 5 update die wijzigingen bevat die herbruikbaarheid verbeteren: https://en.wikipedia.org/wiki/Falcon_9_Block_5

[MorgothG]

Nope, het duurde maanden vanwege de veiligheid en omdat het nog nooit eerder gedaan is. Het volgende doel is volgens Elon Musk om binnen 24 uur opnieuw te vliegen. Die kosten vallen dus enorm mee. Het zal niet zo zijn als bij de spaceshuttle waar een hele refurbishment plaats moest vinden. Enkel aftanken en gaan!

[slijkie]

Wederom prachtig om te zien. Binnenkort een hele vloot dat continue 10-20x per dag capsules en materiaal omhoog knalt. Nu alleen nog de innovatie rondom ION thrusters een boost geven waardoor we a.s.a.p van de fossiele brandstoffen af komen.

[ATS]

ION thrusters zijn leuk, maar waardeloos voor gebruik in de atmosfeer. Ze hebben veel en veel te weinig thrust. En denk dan niet aan 2x, 10x of 50x te weinig, maar aan een verschil tussen micro newtons versus kilonewtons.

Dus nee, voor het lanceren zelf zijn we voorlopg nog niet af van "normale" raketbrandstoffen.

[slijkie]

Oke, met je eens, maar vandaar de innovatie ervan boosten... Uiteraard kan er dan veel eerder gebruik gemaakt worden van die dingen voor de 'Mars-Taxi'.

[BadRespawn]

Oke, met je eens, maar vandaar de innovatie ervan boosten...

Het is niet te verwachten dat de thrust-to-weight ratio van ion thrusters met een factor ~miljoen oid kan worden verbeter, wat nodig zou zijn om dmv een ion thruster diens eigen gewicht + raket en payload tegen de zwaartekracht in omhoog te krijgen.

[PvdVen777]

Oké ik ben niet thuis in de materie, maar dan vraag ik me toch wat af.

Stel dat die ION thrust motor lichter is dan een fossiele verbrandingsmoter en wél buiten de atmosfeer prima bruikbaar is, dan kan je daar het lanceergewicht van de gehele constructive mee omlaag brengen toch ? Uiteraard blijf je voor de lancering vanaf de aarde een 'fossiele' thruster nodig houden, maar het is toch weer een beetje vooruitgang.

[StefSybo]

Het gaat niet zozeer om atmosfeer vs. geen atmosfeer, maar meer om de vraag hoe veel tijd je hebt. Zo lang je nog niet in een baan om de Aarde zit, moet je genoeg stuwkracht hebben om deze baan te bereiken voordat je terugvalt. Een ionenmotor kan uiteindelijk wel veel hogere snelheden bereiken met dezelfde hoeveelheid stuwstof, maar heeft daar heel veel tijd voor nodig. Als je voor die tijd alweer neergestort bent werkt dat dus niet.

[BadRespawn]

Stel dat die ION thrust motor lichter is dan een fossiele verbrandingsmoter en wél buiten de atmosfeer prima bruikbaar is, dan kan je daar het lanceergewicht van de gehele constructive mee omlaag brengen toch ?

Dat is waarom ion thrusters worden gebruikt.

Het is zo zuinig met brandstof dat om dezelfde snelheid te bereiken, een voertuig met ion thruster minder gewicht heeft dan een vergelijkbaar voertuig met conventionele aandrijving.

Of het toepasbaar is hangt af van de missie, want versnellen en vertragen dmv een ion thruster kost veel meer tijd vanwege de zeer lage stuwkracht.

[PostHEX]

Ion thrusters heb je hiervoor echt niet nodig (niet dat het haalbaar is zoals ATS al aangaf). Als je van koolwaterstoffen af wilt, dan gebruik je LH2+LOX. Zie: https://www.youtube.com/watch?v=hTeq1p3Zyt8. Maar ook Blue Origin stapt met New Glenn over op CH4+LOX (voor de eerste en tweede stages). SpaceX gaat uiteindelijk met hun nieuwe Raptor engine ook over op (vloeibaar) CH4+LOX.

Methaan is in ieder geval een schonere optie dan kerosine. Maar je moet prioriteiten stellen. Het is prima mogelijk om voor de ruimtevaart een uitzondering te maken wat betreft brandstof gebruik, en toch de opwarming van de planeet terug te draaien. Tevens is de uitstoot van de ruimtevaart super marginaal vergeleken met die van veeteelt, industrie en verkeer.

Edit: er is trouwens nog een andere manier om raketten te lanceren zonder uitstoot van koolwaterstoffen, maar (ik vind) dat je die niet moet willen: https://www.youtube.com/watch?v=njM7xlQIjnQ

[Reactie gewijzigd door PostHEX op 23 juli 2024 01:09]

[tweaknico]

Die was nog wel met koolwater stoffen, (gewone explosieven).
Maar het was de bedoeling om fors grotere systemen te lanceren met Atoombommen.
(Project Orion).

Liquid CH4 = LCH4... LOX = Loquid Oxygen of LO2

[Reactie gewijzigd door tweaknico op 23 juli 2024 01:09]

[Wubinator]

Ik kan het niet exact achterhalen zo snel maar er wordt volgens mij geen fossiele brandstof gebruikt in een raket lancering.

Het zal zeer waarschijnlijk wel gebruikt worden bij fabricage e.d. maar in de raket zelf vind je volgens mij niets terug. Dus dat is ook geen reden voor ion thrusters, nog afgezien van de kracht van dergelijke thrusters, zoals ATS al zei

[NKR]

Meestal wordt er nog gewoon kerosine gebruikt. In ieder geval door SpaceX.
Zie: https://en.wikipedia.org/wiki/Merlin_(rocket_engine_family)

[PostHEX]

Klopt, maar niet uitsluitend kerosine. Meer dan de helft is LOX.
http://www.universetoday..../09/Falcon-9-overview.jpg

[ybastiaans]

LOX is vloeibare zuurstof, geen brandstof in de zin van Kerosine of RP-1. De raket neemt zijn eigen zuurstof mee, hij gebruikt (vrijwel) geen zuurstof uit de 'atmosfeer' om te verbranden.

[PostHEX]

LOX wordt verbrand, dus is het per definitie een brandstof...

Edit: scheikundig gezien hebben jullie gelijk. Ik was in de war gebracht door:

U.S. Army has long recognized the strategic importance of liquid oxygen, both as a fuel and as a supply of gaseous oxygen for breathing in hospitals and high-altitude aircraft flights. In 1985 it started a program of building its own oxygen-generation facilities at all major consumption bases.

https://en.wikipedia.org/wiki/Liquid_oxygen#Uses

Ach zo leer je. Door o.a. domme fouten te maken.

[Reactie gewijzigd door PostHEX op 23 juli 2024 01:09]

[JackBol]

Nope. Verbranding is eigenlijk supersnel oxideren.
Oxideren kan alleen als er zuurstof (oxigen) in de buurt is.

De LOX verbrand niet, de LOX zorgt ervoor dat de brandstof verbrand. Zonder LOX doet brandstof helemaal niets.

EDIT: om natuurkundig correct te zijn, verbranding is een reactie aangaan met een zuurstof atoom. Als je dus geen zuurstof atomen bij hebt, vind er geen verbranding plaats. Vandaar dat ze LOX mee nemen.

[Reactie gewijzigd door JackBol op 23 juli 2024 01:09]

[BadRespawn]

LOX wordt verbrand, dus is het per definitie een brandstof...

Verbranding = verbinding aangaan met zuurstof.

LOX is nodig zodat die zuurstof verbinding kan aangaan met de brandstof.

[ybastiaans]

Technisch gezien is verbranding een exothermische reactie tussen een brandstof en een oxidator (LOX in dit geval dus).

[Reactie gewijzigd door ybastiaans op 23 juli 2024 01:09]

[misterbennie]

Verbranden is het chemische proces van oxidatie.
Zuurstof verbrand niet, maar is de oxidizer
Hierbij komt er nogal wat warmte vrij.
Deze wordt in een raket gebruikt om stuwkracht te genereren.

[BadRespawn]

er wordt volgens mij geen fossiele brandstof gebruikt in een raket lancering.

Soms wel soms niet. Vloeibare waterstof + vloeibare zuurstof is een mogelijkheid. Maar kerosine of methaan (beide icm vloeibare zuurstof) kan ook.

[Maruten]

SpaceX gebruikt RP-1, dat is gewoon rocket-grade kerosine, oftewel fossiele brandstof. In de toekomst willen ze methaan gaan gebruiken, dat is in principe ook "fossiel", maar kan ook geproduceerd worden met een sabatier reaction, waarbij water en kooldioxide wordt omgezet in methaan. Daarnaast wordt ook waterstof veel gebruikt als raketbrandstof, wat samen met zuurstof via electrolyse uit water kan worden gewonnen.

[Mingzi]

+1 duurzaam werken

[Indoubt]

Beter dan voorheen in ieder geval. De CO2 uitstoot blijft echter. Nu nog even een elektrische aandrijving maken (batterijtjes en zonnepaneeltjes doen ze tenslotte ook al wat in)

Ik vindt het best wel een prestatie overigens. Natuurlijk wist iedereen wel dat het mogelijk moest zijn oom ook de eerste trap te recoveren en hergebruiken maar het ook doen is toch net even anders.

De space shuttle kwam natuurlijk ook terug en werd hergebruikt maar de booster trappen niet. Het is gewoon een volgende stap in de goede richting.

Overigens zou ik niet blij zijn als ruimte toerisme grootschalig wordt zolang ze kerosine gebruiken. Dan zijn alle efforts die we doen op het vlak van vergroening en CO2 uitstoot reductie weer voor niks

[Reactie gewijzigd door Indoubt op 23 juli 2024 01:09]

[Feni]

De booster trappen van de Space Shuttle werden wel degelijk hergebruikt, de grote rode brandstoftank van de hoofdtrap echter niet. Een elektrische aandrijving gaat niet werken om in een baan om de aarde te komen, je hebt namelijk atmosferische stuwkracht nodig en elektriciteit levert die niet.

Voor raketten met vloeibare brandstof zitten we voorlopig vast aan kerosine, methaan of bijvoorbeeld waterstof in combinatie met vloeibaar zuurstof. Daarvan is het laatste overigens hetgeen wat de Space Shuttle gebruikte voor de hoofdtrap en leverde enkel water als uitstoot op.

Kerosine is een wat minder efficiënte en niet schone brandstof in vergelijking met waterstof, echter is het aanzienlijker veilig (niet cryogeen, stabiel bij kamertemperatuur), goedkoper en bevat meer energie per kubieke meter dan waterstof wat een kleinere raket oplevert. In vergelijking met hydrazine is het een minder giftige brandstof. Al met al is RP-1 (kerosine) momenteel de beste brandstof om te gebruiken in dit geval.

[Reactie gewijzigd door Feni op 23 juli 2024 01:09]

[mbb]

Propaan schijnt theoretisch ook ideaal te zijn, maar zover ik weet is er niemand die er op vliegt.
Er wordt ook onderzoek gedaan naar brandstoffen gebaseerd op Silicium:
https://iti.esa.int/iti/f...osalId=1001&contentType=5
https://iti.esa.int/iti/f...osalId=1001&contentType=5

het project om met vanaf aarde gestraalde energie te vliegen is voorlopig strop gezet
http://spacenews.com/adva...lsion-startup-shuts-down/

[Indoubt]

Thanks,

Ik heb me inderdaad even vergist in die boostertrappen terwijl ik het eigenlijk wel wist.

Dat elektrische aandrijving een illusie is weet ik ook wel. Het was meer het idee dat er redelijk wat kerosine (volgens mij gebruikt Space X gewwon kerosine) nodig is voor een relatief beperkte payload. Daar moeten we over blijven nadenken naar mijn mening. Dat geld overigens niet alleen voor ruimtevaart. Elektrisch lost weinig op als je dat opwekt met kolen maar dat is een hele andere discussie.

[MSalters]

Je ontkomt niet aan de noodzaak om veel brandstof te gebruiken: chemische brandstoffen bevatten nu eenmaal maar een beperkte energie per kilogram. Als je payload veel meer kinetische energie per kilogram nodig heeft, dan moet je dus veel meer brandstof dan payload hebben.

Nu kunnen we de chemische energie-dichtheid niet zomaar opvoeren; H2+O2 is vrij optimaal. Lichtere moleculen dan H2 hebben we niet. En de energie nodig voor een baan rond de aarde ligt ook vast.

De enige reele optie is om de zuurstof uit de lucht te halen.

[RwinG]

CO2 uitstoot hoeft niet, je kunt ook uit prima vliegen op vloeibare waterstof + zuurstof. Dat kun je uit water maken met hernieuwbare elektriciteit. Bij verbranding komt weer water vrij.

Je hebt er wel veel van nodig, maar het moet zeker te doen zijn tegenwoordig.

[Indoubt]

Misschien, maar voorlopig gaat er gewoon kerosine in.

An sich is dat niet erg, als de payload maar valuable genoeg is. Tegen de tijd dat er een soort massatoerisme gaat plaatsvinden hoop ik dat de carbon footprint anders is dan dat ie nu is.

[Kiwivogel]

Dat en waterstof is veel bewerkelijker in het hanteren dan iets als kerosine of LNG(methaan).

[Droxal]

Klein vraagje. Hoe komt het dat in het begin de vlam uit de motor heel scherp is en op het einde heel breed?

[blobber]

Omdat de raket een boogbaan maakt, verandert je kijkhoek, eerst kijk je er loodrecht tegenaan, maar je gaat steeds meer in de vlam kijken en in de uitlaten en daardoor lijkt het of de vlam verandert.

[welvaartsbuik]

+ de hoogte speelt ook mee. De vlam heeft minder lucht om tegen te werken en breid dus ook in de breedte uit

[aetios]

Het is hoofdzakelijk een gevolg van de afnemende luchtdruk. Een vlam (plasma) is uiteindelijk gewoon superheet gas. Bij een lagere luchtdruk zet dat sneller uit, waardoor je een steeds bredere uitlaatvlam krijgt.

[Templar]

De luchtdruk neemt af, de vlam krijgt dan minder tegendruk en expandeert.

[Sand0rf]

Erg tof! Ik blijf het bizar vinden dat je in je huiskamer op de bank via je telefoon/tablet live mee kan kijken met een raket die met 20000 km/u op 100+ km hoogte rondvliegt!

[jeroen3]

Je kunt ook live mee kijken met de helmcamera van de astronauten tijdens een ruimtewandeling.

[Rubixd]

heb je een linkje?

[jip_86]

Je bent net te laat helaas. Dit was de meest recente: https://www.engadget.com/...itson-historic-spacewalk/
Doorgaans word er van alles gestreamed bij NASA tv. Docking van de Dragon capsules is ook te zien bijvoorbeeld: https://gathering.tweaker...message/50342873#50342873

[Reactie gewijzigd door jip_86 op 23 juli 2024 01:09]

[Rubixd]

Gaaf! Thanks! Ik krijg gelijk weer zin om Kerbal space program te spelen.

[ViperXL]

Yup, Kerbal! Blijft leuk en met zulke berichten om T.net moet ik ook altijd ff aan KSP denken. Maar de tijd die erin zit....

[MeValonicAcid]

Privacy op de werkvloer ?

[jeroen3]

Werkvloer?

[o_f_course]

workspace

[Verwijderd]

Werkvloer is gewoon Nederlands, hoor.

[welvaartsbuik]

dan maken we er werkruimte van

[thomas1907]

Hij bedoelt omdat het in de ruimte is, terwijl hij een ruimte wandeling maakt, dat er geen "vloer" is om op te staan.

Want je bent in de ruimte.

[Verwijderd]

Ah, excuses. Dan klopt het inderdaad.

[Jazco2nd]

Wat een ongelooflijk summier artikel voor zo een ongelooflijk bijzondere mijlpaal waar heel veel partijen van dachten dat SpaceX gek was en het niet voor elkaar zou krijgen.. Niks over het feit dat het 2e deel van de raket ook is recovered. Niks over concurrerende raketten en de economische mijlpaal die hiermee wordt behaald, niks over het feit dat hetzelfde platform als de eerste Space Shuttle en Apollo missie is gebruikt (en waarom). Niks over het uiteindelijke doel: binnen 24 uur een raket gereed hebben voor hergebruik (en waarom critici dat zo belangrijk vinden).

Is Tweakers nou vooral een site voor gamers en plus wat artikeltjes die ook interessant kunnen zijn voor gamers? Hopelijk komt er gauw nog een uitgebreider artikel!

[Reactie gewijzigd door Jazco2nd op 23 juli 2024 01:09]

[Blokker_1999]

Welke concurentie? De enige herbruikbare trappen die ooit een lading in de lucht hebben geschoten waren deze van het STS programma. En na het uitfaseren van de Shuttle vliegen die dus niet meer. Je kan het ook niet echt vergelijken als je ziet hoeveel werk er aan was om zowel de orbiter als de SRBs weer vliegwaardig te krijgen. Een jaar tussen lanceringen waar SpaceX uiteindelijk op 24u mikt.

En aan de andere kant heb je dan Blue Origin dat enorm ver achter loopt op SpaceX ondanks dat ze al enkele jaren langer bezig zijn.

De economische mijlpaal hebben ze al lang bereikt. In de westerse wereld bied niemand een vergelijkbare lanceercapaciteit aan voor eenzelfde prijs. Zelfs niet als je de F9 zonder hergebruik bekijkt.

Dat men hetzelfde lanceerplatform gebruikt als bij het STS en Apollo is leuk, maar al eerder vermeld en vooral leuk uit sentimentele waarde maar voegt weinig toe aan de nieuwswaarde imho.

Enige waar ze wat meer aandacht aan hadden kunnen besteden was het recupereren van de fairing en dat is NIET hetzelfde als de tweede trap. De fairing is het beschermend omhulsel dat de lading beschermd en de raket een aerodynamisch karakter geeft terwjil het door de dichte atmosfeer gaat.

[Odie]

Blue Origin loopt niet achter, die hadden de eerste geslaagde landing. Beide bedrijven richten zich op een ander doel: BO op het vliegen van toeristen naar de rand van de ruimte (amper 100 km hoog), SpaxeX op het lanceren van payloads op maximaal het dubbele. Daarbij richt Musk zich op deep-space als ultimate goal.

BO doet net zo goed werk en zal de komende decennia helpen om spaceflight betaalbaar en bereikbaar te maken voor jou en mij. We gaan dat meemaken, daar ben ik na vandaag zeker van.

[Blokker_1999]

Euhm nee, BO heeft als doel om ook ladingen in een baan om de aarde te brengen. Of dat nu toeristen of sattelieten zijn maakt niet zo veel uit.

Het loodrecht opstijgen en landen is dan ook een heel stuk eenvoudiger dan een nuttige lading in een baan om de aarde te brengen en de eerste trap opnieuw te recupereren. Dankzij het feit dat BO zo groot uitpakt met het feit dat zij als eerste een raket hebben laten landen alsook dat ze iets te onvriendelijk overkomen tegenover SpaceX heeft SpaceX het de laatste dagen dan ook steeds over een "orbital rocket" gehad om duidelijk te maken dat zij als eersten een trap opnieuw gevlogen en geland hebben van een raket die een lading in de ruimte bracht.

[Odie]

Ik denk dat je abuis bent. De New Shepard van BO richt zich specifiek op toerisme. Het plafond zit op100 km. Daarom kunnen ze met één trap af en is het een kwestie van recht op en neer (VTVL). Het in een baan om de aarde brengen is een different biscuit. Dat kan de huidige New Shepard niet.

Zie ook de wiki:

The New Shepard reusable launch system is a vertical-takeoff, vertical-landing (VTVL),[1] suborbital manned rocket that is being developed by Blue Origin as a commercial system for suborbital space tourism.[2] Blue Origin is owned by Amazon.com founder and businessman Jeff Bezos and Rob Meyerson.

[vinno97]

Als iemand die SpaceX niet op de voet volgt: wat was dan de reden om dit lanceerplatform te gebruiken?

[Blokker_1999]

Omdat hun eigen platform herbouwd wordt na de explosie van vorig jaar.

[vinno97]

Oh. Dat wist ik inmiddels wel en vind ik dan ook eigenlijk niets toevoegen aan dit artikel. Uit de reactie Jazco2nd verwachtte ik dat hier nog een andere technische reden voor was.

[Kingpinda]

Seems fitting. Apollo missies schreven geschiedenis vanaf dat "pad". Nu ook Space-X.

[Harm_H]

Hiermee is geschiedenis geschreven.

Met de herbruikbare raket kunnen spaceflights betaalbaar worden, net als vliegen. Ook is dit een zeer grote stap om leven op Mars te plaatsen. Tot het einde der tijden blijft dit een 'turning point' voor de mensheid.

Doel: voor 2 ton krijg je een retourtje Mars. Zie video https://youtu.be/H7Uyfqi_TE8

[Reactie gewijzigd door Harm_H op 23 juli 2024 01:09]

[Odie]

Dit is huge ja, veel mensen beseffen denk ik nog niet hoe belangrijk vandaag zal zijn in de geschiedenis van spaceflight voor burgers. Vandaag past in het rijtje : eerste Sputnik, eerste hond in space, eerste Luna vlucht, eerste Apollo, eerste Space Shuttle, etc.

Trump zou zeggen: Huge. HUGE HUGE HUGE!

[Reactie gewijzigd door Odie op 23 juli 2024 01:09]