Perseverance een jaar op Mars

Ontdekkingen en mijlpalen

Na een reis van 471 miljoen kilometer en een landing in 7 'horrorminuten' bereikte NASA's Marsrover Perseverance een jaar geleden de rode planeet. Sindsdien heeft het karretje kilometers afgelegd in de Jezero-krater, meer dan 100.000 foto's teruggestuurd naar de aarde, gaten geboord in gesteente, monsters opgeslagen in buisjes en een helikoptertje laten vliegen.

De minimale duur van de Mars 2020-missie is twee jaar. Nu het eerste jaar erop zit, blikken we terug op de gedane ontdekkingen en behaalde mijlpalen. Ook kijken we vooruit, want hoewel de helft van de minimale missieduur er al op zit, is Perseverance eigenlijk pas net begonnen.

Terugkijken: de spectaculaire landing van Perseverance

Na de landing op 18 februari 2021 begon het Perseverance-team met het checken van alle systemen, het terugsturen van beelden van de landing en het vastleggen van zijn directe omgeving. Binnen een week leverde de Marsrover een eerste panoramafoto af, samengesteld uit 142 foto's gemaakt met het Mastcam-Z-instrument boven op de rover.

Eerste panoramafoto van Perseverance. Foto © NASA/JPL-Caltech/ASU/MSSS

Zoektocht naar sporen van leven

De gedetailleerde panoramafoto gaf het Perseverance-team een eerste blik op de rand van de Jezero-krater, waar de rover geheel volgens planning in was geland. Wetenschappers hadden het vermoeden dat de krater in een ver verleden gevuld was met water, mede doordat er naast de krater een deltagebied zichtbaar is. Een belangrijk doel van de Mars 2020-missie is om in de krater en de naastgelegen delta op zoek te gaan naar sporen van leven uit het verleden, bijvoorbeeld in de vorm van fossielen.

Jezero-krater met water — Zo zag de Jezero-krater er volgens wetenschappers miljarden geleden uit. Afbeelding © NASA

Dergelijke sporen heeft Perseverance nog niet gevonden, maar in het afgelopen jaar is er dankzij de foto's die de rover heeft gemaakt, al wel veel meer duidelijk geworden over de geschiedenis van de Jezero-krater. NASA-wetenschappers publiceerden in oktober een paper in Science met hun bevindingen. Volgens het onderzoek is de hydrologische cyclus van het nu droge meer ingewikkelder en intrigerender dan oorspronkelijk werd gedacht.

Uit foto's van het deltagebied maken de wetenschappers op dat er miljarden jaren geleden door overstromingen grote stenen en puin in de krater terecht zijn gekomen. Perseverance fotografeerde de steile hellingen van de delta, die gevormd zijn door sediment dat zich ophoogde aan de monding van de rivier die het kratermeer voedde.

Scarp A, ofwel helling A bij de Jezero-crater. Foto © NASA/JPL-Caltech/ASU/MSSS — Scarp a, ofwel helling a, in de Jezero-krater. Foto © NASA/JPL-Caltech/ASU/MSSS

Het deltagebied is vanwege dat sediment een interessante plek voor Perseverance om onderzoek te doen, maar voorlopig is de rover daar nog niet aangeland. De foto's werden al in april gemaakt, op 2,2 kilometer van Scarp a. Perseverance heeft eerst onderzoek gedaan in andere plekken in de Jezero-krater. Onderstaande afbeelding toont de route die Perseverance tot nu toe heeft afgelegd en de positie van de hellingwanden aan de mond van de delta.

Jezero-krater en afgelegde route Perseverance. Afbeelding © NASA/JPL-Caltech/University of Arizona/USGS

Spekreepje

Een van de meest veelbelovende ontdekkingen van Perseverance tot nu toe is volgens NASA-wetenschappers de bacon strip. Nee, er zijn geen varkens gevonden op Mars; het gaat om een stuk grond dat op foto's volgens de onderzoekers lijkt op een spekreepje.

Wetenschappers denken dat het een laag modder was op de bodem van het meer, die nu in steen is veranderd. Volgens de onderzoekers is dit wellicht de beste plek om te zoeken naar bewaard gebleven tekenen van leven uit een ver verleden.

Organische verbindingen

In december presenteerden NASA-onderzoekers hun bevindingen over de Jezero-krater naar aanleiding van ontdekkingen van Perseverance. Zij concludeerden dat rotsen in de krater in de loop van de eeuwen meer dan eens in contact geweest zijn met water. Ook zijn er organische verbindingen aangetroffen, zowel diep in stenen als in stof rondom de rotsblokken.

De aanwezigheid van deze moleculen die koolstof bevatten, zijn geen direct bewijs dat er leven is geweest, benadrukken de onderzoekers. Er zijn zowel biologische als niet-biologische mechanismen die organische stoffen creëren. Marsrover Curiosity vond in 2014 soortgelijke organische verbindingen in de Gale-krater.

Afstanden en vervolgroute

Op het moment van schrijven heeft Perseverance 3,84 kilometer afgelegd op Mars. Dat klinkt als een schamele afstand na een verblijf van een jaar, maar de rover verplaatst zich langzaam om onderweg grondig onderzoek te kunnen doen. Ook is NASA voorzichtig met het verplaatsen van de rover, om te voorkomen dat die vast komt te zitten in los zand of op een rotsblok.

De maximale snelheid van Perseverance is zo'n 150 meter per uur en dat is vergelijkbaar met voorganger Curiosity, maar in de praktijk legt de nieuwe rover grotere afstanden af per dag. Dat is te danken aan het AutoNav-systeem, waarmee de rover zelf kan navigeren op basis van camerabeelden. Begin februari brak Perseverance records door twee dagen achter elkaar bijna 250 meter per dag af te leggen. Die 'hoge snelheid' werd behaald op de terugweg naar de landingsplaats.

NASA's Mars 2020-projectmanager Jennifer Trosper legt uit dat ook eerdere Marsrovers enigszins autonoom konden navigeren, maar dat Perseverance daar veel beter in is. "We hebben de processor en camera die we tijdens het landen gebruikten voor de navigatie, toegevoegd aan het AutoNav-systeem. Ook zijn de algoritmen aangepast. Bij eerdere rovers waren die erg conservatief ingesteld, zodat er nooit een rots onder de buik van de rover zou komen."

Met de aangepaste algoritmen en extra camera kan Perseverance nauwkeuriger de omgeving in kaart brengen en meer paden vinden. "We hebben met snelheden van 100 meter per uur autonoom kunnen rijden. De hoogste snelheid die ooit gehaald is met voorgangers Curiosity en Opportunity, is minder dan 25 meter per uur."

Route van Perseverance — Route die Perseverance heeft afgelegd. Afbeelding © NASA/JPL-Caltech

Op weg naar de delta

Waar Perseverance zich bevindt en hoe de rover zich in de afgelopen tijd verplaatst heeft, is te volgen via een pagina van NASA. Na onderzoek op verschillende plaatsen in de Jezero-krater vervolgt Perseverance nu zijn weg naar het 'spekreepje' en de delta.

De rover heeft nog een kilometer te gaan om weer op zijn beginpunt te komen en zal dan zo'n 5 kilometer afleggen om aan de voet van de delta te geraken, vertelt Trosper. "Op weg daarnaartoe krijgen we echt de kans om de snelheid op te voeren en te zien waar de autonome navigatie toe in staat is. Ik denk dat we meer records zullen breken."

Vervolgroute van Perseverance naar de delta in blauw. Afbeelding © NASA/JPL-Caltech

Monsters verzameld om terug te sturen

Perseverance is niet alleen op Mars om te kijken, maar ook om monsters te verzamelen. Net als voorganger Curiosity is de rover voorzien van een arm met een boor om in het Marsoppervlak te boren en de binnenkant van rotsen te kunnen onderzoeken. Nieuw is dat Perseverance monsters kan uitboren om die vervolgens op te slaan in buisjes. Die buisjes worden hermetisch afgesloten en in de rover bewaard. Het plan is om ze met vervolgmissies weer op te pikken van Mars en terug te sturen naar de aarde, om de inhoud grondig te kunnen onderzoeken.

Voor het zover is, moeten die buisjes gevuld worden. De eerste poging om dat te doen, vond vorig jaar in augustus plaats. Wetenschappers hadden een interessant doelwit gevonden, boorden daar met succes een gat in en volgens alle data was de inhoud daarvan in het buisje opgeslagen. Nadat het buisje naar de rover was getransporteerd, bleek dat echter leeg te zijn.

Aanvankelijk stond het team voor een raadsel, want er was wel een gat te zien waar Perseverance had geboord, maar de verdwenen core was nergens te vinden. Uiteindelijk kwam het team tot de conclusie dat de enige mogelijke verklaring was dat het gesteente uit elkaar is gevallen tot stof of zand toen het gat werd geboord. De core was dus niet stevig genoeg om vastgehouden te kunnen worden.

Marsrover Perseverance verzamelpoging samples — De mislukte eerste boorpoging van Perseverance: wel een gat, maar geen opgeslagen core. Foto © NASA/JPL-Caltech

Voor de tweede poging besloot het team dan ook een massiever stuk steen uit te kiezen en met succes. Begin september kwam de bevestiging dat het nu wel gelukt was om een core op te slaan. Om er zeker van te zijn dat het was gelukt, liet het team Perseverance extra foto's maken tijdens het proces. Zo was te zien dat het buisje na het maken van het gat was gevuld. Vervolgens werd een procedure uitgevoerd om het monster met trillingen dieper in het buisje te laten zakken.

Perseverance-rover verzamelt succesvol rotsmonster op Mars

43 buisjes

Na de eerste mislukking volgde een reeks geslaagde pogingen om monsters op te slaan. Eind vorig jaar blikte het team terug op de tot dan toe opgeslagen samples. Perseverance heeft in totaal 43 buisjes aan boord en daarvan zijn er inmiddels acht gevuld. Zes buisjes bevatten monsters van gesteente.

Twee keer heeft het Perseverance-team ervoor gekozen om twee gaten vlak naast elkaar te boren. Dat is gedaan om verschillende opties te hebben bij het overbrengen van monsters naar eventuele vervolgmissies die ze naar huis kunnen brengen. Het eerste paar bestaat uit Montdenier en Montagnac en werd geboord uit een steen die de bijnaam Rochette kreeg. Het tweede paar wordt gevormd door Salette en Coulettes, afkomstig uit een steen in de Séítah-regio. De vijfde core die op het onderstaande overzicht staat, is Robine genaamd. Begin februari is er nog een core toegevoegd uit dezelfde omgeving, genaamd Malay.

In het onderstaande overzicht is te zien waar de desbetreffende monsters zijn verzameld. De afbeelding toont ook abrade-foto's. Dat gaat om gesteente dat door Perseverance is opgeschuurd om beter te kunnen beoordelen om wat voor rots het gaat en of het interessant is om erin te boren.

Niet alle 43 buisjes zijn bestemd om er Marsmateriaal in op te slaan. Perseverance heeft 5 zogenaamde 'getuigenbuisjes', die vooraf zijn geladen met materialen die moleculaire verontreiniging kunnen opvangen. Deze buisjes kunnen geopend worden om 'getuige' te zijn van de omgeving van de plek waar monsters worden verzameld. Deze buisjes zouden achteraf bij onderzoek op aarde kunnen aantonen of er verontreiniging met aardse materialen heeft plaatsgevonden. Tot dusver is één zo'n buisje gebruikt. Ook de mislukte eerste poging heeft een gevuld buisje opgeleverd. Daar zit dus geen steen of grond in, maar het is een monster van de Marsatmosfeer geworden.

Perseverance maakt selfie na het boren van twee gaatjes. Foto © NASA/JPL-Caltech/MSSS

Bevindingen tot nu toe

Uit onderzoek van Perseverance blijkt dat de bodem van de Jezero-krater uit stollingsgesteente bestaat, dat is ontstaan door de stolling van magma of lava. Uit satellietbeelden was dat eerder niet op te maken en dat is dus een belangrijke ontdekking, zegt Mars 2020-projectwetenschapper Dr. Kathryn Stack Morgan.

Volgens Morgan geven de samples die tot nu toe verzameld zijn, al een zeer divers beeld en kunnen ze veel vertellen over de geschiedenis van Mars. De buisjes bevatten zowel stollingsgesteente als sedimentair gesteente. Het gaat onder andere om stollingsgesteente dat zout bevat. Dat wijst op interactie met water en die buisjes zouden sporen van leven uit het verleden kunnen bevatten. Nader onderzoek van de samples op aarde zou daar uitsluitsel over kunnen geven. "Mars is nu onvruchtbaar en uitgedroogd, maar we denken dat er leven mogelijk was rond dezelfde tijd dat leven op aarde ontstond. Het is misschien wel de beste plek in ons zonnestelsel om sporen van buitenaards leven te vinden", benadrukt Morgan.

De mineralen die tot nu toe zijn aangetroffen, zijn vergelijkbaar met mineralen die op aarde voorkomen. Wel zijn er verschillen in de samenstelling van gesteenten. Zo is er in de Jezero-krater een grote rotsformatie gevonden die veel olivijn bevat, terwijl dat op aarde veel minder voorkomt.

Gruis in de bitcarousel. Foto © NASA/JPL-Caltech/MSSS

Gruis in de bitcarrousel

Het boren was vorig jaar dus grotendeels succesvol, maar bij de laatste pogingen stuitte Perseverance op een probleem. Er bleek bij het verzamelen van monsters kiezelgruis in de carrouselbit terechtgekomen te zijn. Het duurde ongeveer een maand om te analyseren wat er precies aan de hand was en tot een oplossing te komen. Uiteindelijk wist het team de laatste stukjes gruis te verwijderen door Perseverance een stukje achteruit over een rots te laten rijden en de boorarm te laten trillen.

Hoe zit het met de Mars Sample Return-missie?

Terwijl Perseverance op Mars monsters verzamelt, wordt er op aarde nog hard gewerkt aan het plan om de buisjes naar de aarde te brengen. De complexe Mars Sample Return-missie krijgt steeds meer vorm. Volgens de huidige planning zal een nieuwe missie op zijn vroegst in 2028 landen op Mars en vanaf 2030 zouden er dan buisjes met Marsmateriaal op aarde kunnen zijn.

Het plan is dat NASA een Sample Retrieval Lander maakt, met daarop een Sample Fetch Rover van de Europese ruimtevaartorganisatie ESA. Perseverance zal gevulde buisjes uitwerpen en de ESA-rover kan die vervolgens verzamelen en naar de lander brengen. Daar worden ze met een robotarm overgebracht naar een kleine raket. Die raket moet vervolgens in een baan om Mars gelanceerd worden, waar hij wordt opgevangen door de Earth Return Orbiter van ESA. Vanuit zijn baan om Mars moet de Earth Return Orbiter met de buisjes naar de aarde vertrekken. Die buisjes zitten dan in het Earth Entry Vehicle. Dat is een zeer stevige capsule met een hitteschild, die losgekoppeld zal worden van de ERO en uiteindelijk zal inslaan op aarde.

Conceptafbeelding van Mars Sample Return-missie - Afbeelding © NASA/ESA/JPL-Caltech — Conceptafbeelding met vlnr: Perseverance, Sample Fetch Rover, Sample Retrieval Lander en Earth Return Orbiter. © NASA/ESA/JPL-Caltech

Europese Earth Return Orbiter

Eind 2020 kreeg Airbus de opdracht van ESA om de Earth Return Orbiter te ontwikkelen en halverwege vorig jaar passeerde het project de voorlopige ontwerpbeoordeling van ESA en NASA. De satelliet die door Airbus wordt ontwikkeld, is 7 meter hoog en krijgt zonnepanelen met een spanwijdte van meer dan 40 meter. Dat is goed voor 144 vierkante meter zonnecellen. Volgend jaar volgt de definitieve beoordeling van het ontwerp, waarna de definitieve productie van de Earth Return Orbiter van start kan gaan.

Airbus wil het ruimtevaartuig in 2025 afleveren en de lancering is gepland voor 2026 met een Ariane 64-raket. Ongeveer een jaar later zal de ERO aankomen in een baan rond Mars en vervolgens de communicatie verzorgen voor Perseverance en de Sample Retrieval Lander.

Airbus Earth Return Orbiter — Airbus maakt de Earth Return Orbiter in opdracht van ESA.

Sample Fetch Rover en Sample Retrieval Lander

ESA werkt ook samen met Airbus aan de Sample Fetch Rover, die ook in 2026 gelanceerd moet worden. De Europese ruimtevaartorganisatie is hiervoor afhankelijk van NASA, want de fetchrover moet meegestuurd worden met de Sample Retrieval Lander. Eerder deze maand gunde NASA een contract aan Lockheed Martin om de raket te maken die op deze lander gemonteerd zal worden. Vorig jaar werd er al budget gegeven aan Northrop Grumman om het Mars Ascent Propulsion System te ontwikkelen.

NASA is eind vorig jaar begonnen met het testen van constructies voor de Sample Retrieval Lander. Deze lander zal veel zwaarder zijn dan bestaande Marsrovers en zal daardoor veel harder neerkomen op de rode planeet. De ruimtevaartorganisatie test hydraulische poten om de impact van de landing te dempen. Ook test NASA een systeem om de 2,8 meter lange raket die de samples naar de ERO moet brengen, omhoog te gooien voordat de raketmotoren ontstoken worden. De ruimteorganisatie noemt dat Vector, wat staat voor Vertically Ejected Controlled Tip-off Release. Het lanceren van de raket op deze manier zou veiliger zijn dan pogen om dat vanaf de lander zelf te doen. Ook kan de raket op deze manier gelanceerd worden als de lander niet helemaal rechtstaat.

Het duurt nog jaren voordat de Mars Sample Return-missie daadwerkelijk zal plaatsvinden, maar er wordt ook alvast nagedacht waar de techniek in de toekomst nog meer voor gebruikt zou kunnen worden. NASA-astrobioloog Daniel Glavin denkt aan het ophalen van monsters uit de oceanen op de manen van Jupiter, Europa en Enceladus. "Die zouden levende buitenaardse organismen kunnen bevatten. We moeten dit dus uitzoeken."

Helikopter overtreft verwachtingen

Met de Mars 2020-missie ging niet alleen Perseverance naar de rode planeet; onder de buik van de rover was Ingenuity gemonteerd. Dat is een klein helikoptertje met een gewicht van 1,8 kilogram en een spanwijdte van 1,2 meter. NASA benadrukte dat dit geen kritiek onderdeel is van de missie, maar een experiment om te kijken of vliegen met een helikopter in de ijle lucht van Mars mogelijk is. Het oorspronkelijke plan was om tijdens een periode van 30 Marsdagen een vijftal korte testvluchten te maken met een vluchtduur van maximaal 90 seconden, maar Ingenuity weet van geen ophouden en heeft die getallen ruimschoots overtroffen.

Perseverance en Ingenuity - Foto © NASA/JPL-Caltech/MSSS — Perseverance en Ingenuity. Foto © NASA/JPL-Caltech/MSSS

Begin april begonnen de avonturen van Ingenuity, toen de helikopter door de Marsrover werd losgelaten en voor het eerst zelfstandig op het Marsoppervlak verbleef. Terwijl de eerste vluchtplannen werden ingetekend, maakte Perseverance een selfie met Ingenuity. Op 19 april maakte Ingenuity volgens plan zijn eerste vlucht en op 28 april waren alle oorspronkelijke doelen behaald. Volgens NASA presteerde de helikopter op het gebied van energiegebruik, telecommunicatie en navigatie boven verwachting.

Van experiment naar demonstratie

Ingenuity ging mee als experiment, maar na het afronden en overtreffen van de gestelde doelen werd dat opgewaardeerd tot een demonstratiemissie. Met de verzamelde data kon het team de limieten verder opschroeven en werden er vluchten gepland die moeten laten zien wat een helikopter kan toevoegen aan een Marsmissie. Dat gaat bijvoorbeeld om het verkennen van het terrein waar de Marsrover naar op weg is, en het in beeld brengen van locaties die voor de rover niet te bereiken zijn.

Ingenuity-navigatiecamera — Ingenuity ziet zijn eigen schaduw met de navigatiecamera.

Ook de demonstratiefase werd met glans doorstaan door Ingenuity. In juli rondde de helikopter zijn langste en moeilijkste vlucht tot dan toe af, over onherbergzaam terrein. Ingenuity navigeert zelf aan de hand van camerabeelden, maar de gebruikte algoritmen zijn niet in staat om hellingen te zien en interpreteren alles als vlak terrein. Dat maakt het vliegen over gebieden met steile hellingen risicovol. De vlucht was succesvol en leverde foto's op van het Séítah-terrein die anders niet gemaakt hadden kunnen worden. Diezelfde risicovolle vlucht leverde details op over het terrein waar Perseverance onderzoek zou gaan doen. Beelden van boven gaven nieuwe inzichten in de verschillende gesteentelagen en legden obstakels bloot waar de rover mee te maken zou krijgen.

Sindsdien heeft Ingenuity verschillende vluchten gemaakt die waarde hebben toegevoegd aan de missie. Dat zei ook NASA-wetenschapper Kevin Hand, co-lead voor de wetenschappelijke missie van Perseverance afgelopen augustus. "Dankzij Ingenuity kunnen we op twee plekken tegelijk zijn. De rover bereidt zich voor op de eerste monsterwerving en tegelijkertijd geeft Ingenuity een gedetailleerd beeld van een potentieel intrigerend geologisch landschap op honderden meters afstand."

Ook kan Ingenuity het Perseverance-team tijd besparen, zegt projectwetenschapper Ken Farley. Afgaande op satellietbeelden van de Mars Reconaissance Orbiter had het Perseverance-team zijn zinnen gezet op de regio Zuid-Séítah, die eruitzag als een 'schatkamer van complexe geologie', maar op beelden gemaakt met Ingenuity bleek geen overduidelijke aanwezigheid van sedimentaire lagen in rotsen en ook bleek dat het er erg lastig navigeren zou zijn. Aan de hand van dergelijke extra beelden kan het team dus betere keuzes maken, zegt Farley.

Helikopter Ingenuity - Foto's © NASA/JPL-Caltech — Ingenuity. Foto © NASA/JPL-Caltech

Uiteindelijk besloot het team de tocht naar Zuid-Séítah wel door te zetten. Dankzij de combinatie van het AutoNav-systeem en beelden van Ingenuity, kon Perseverance sneller en verder autonoom rijden dan eerdere Marsrovers, schrijft Vandi Verma, chief engineer robotic operations bij NASA's Jet Propulsion Laboratory.

Inmiddels staat de teller op negentien vluchten, goed voor een vliegtijd van in totaal een kleine 35 minuten en een horizontale verplaatsing van bijna 4 kilometer. Ingenuity is nog altijd actief en het aantal vluchten zal dus oplopen. De mogelijkheden zijn wel enigszins beperkt, want het helikoptertje is gebouwd als een relatief eenvoudig experiment en niet om lange afstanden te vliegen. Ingenuity werkt op zonne-energie en het volledig opladen van de accu duurt vier tot vijf dagen.

Volgens Ingenuity-teamleider Teddy Tzanetos heeft het helikoptertje de verwachtingen ruimschoots overtroffen. "Weinigen dachten dat we vlucht één succesvol zouden afronden, nog minder dachten dat we het tot vlucht vijf zouden volhouden. En niemand dacht dat we zover zouden komen", zei hij bij het behalen van de mijlpaal van 30 vliegminuten afgelopen december.

Vluchtroutes van Ingenuity tot nu toe — Afbeelding en tabel: vluchtroutes van Ingenuity tot nu toe

Vlucht	Datum	Horizontale afstand (m)	Max. hoogte (m)	Max. grondsnelheid (m/s)	Vluchtduur (s)
1	19 april 2021	0	3	0	39,1
2	22 april 2021	4	5	0,5	51,9
3	25 april 2021	100	5	2	80,3
4	30 april 2021	266	5	3,5	116,9
5	7 mei 2021	129	10	2	108,2
6	22 mei 2021	215	10	4	139,9
7	8 juni 2021	106	10	4	62,8
8	21 juni 2021	160	10	4	77,4
9	5 juli 2021	625	10	5	166,4
10	24 juli 2021	233	12	5	165,4
11	4 augustus 2021	383	12	5	130,9
12	16 augustus 2021	450	10	4,3	169,5
13	4 september 2021	210	8	3,3	160,5
14	24 oktober 2021	2	5	0,5	23,0
15	6 november 2021	407	12	5	128,8
16	20 november 2021	116	10	1,5	107,9
17	5 december 2021	187	10	2,5	116,8
18	15 december 2021	230	10	2,5	124,3
19	7 februari 2022	63	10	1	99,8

Op naar nieuw gebied en meer autonomie

Het eerste jaar van Perseverance zit erop en het onderzoek in de Jezero-krater is grotendeels afgerond. De rover is nu onderweg naar de delta en zal daar volgens projectmanager Trosper ergens in het voorjaar aankomen. Daarna begint de volgende wetenschapsmissie, die een jaar zal duren.

De delta is het primaire onderzoeksdoel van de Mars 2020-missie, zegt projectwetenschapper Morgan. "We maken een transitie van stollingsgesteente op de bodem van de krater naar sedimentair gesteente in de delta, met zandsteen, moddersteen en conglomeraat. Het voordeel van een deltagebied is dat hierin stenen zijn verzameld uit de wijde omgeving, die door het water zijn meegevoerd. We hoeven daardoor niet kilometers rond te rijden om diversiteit te zien."

Het team wil de autonome navigatie van Perseverance in de komende tijd met software-updates verder verbeteren en helikopter Ingenuity blijven inzetten om het terrein vooraf te verkennen. Hoewel de rover nu al recordsnelheden haalt, is de maximale snelheid hoger. Perseverance heeft nu snelheden tot 100 meter per uur gehaald, terwijl het maximum op z'n 150 meter per uur ligt. Volgens Trosper zijn we 'aan het topje van de ijsberg' wat autonome navigatie betreft.

Trosper ziet het verder opvoeren van de zelfstandigheid ook als een doel voor toekomstige missies. In het ideale geval zou een rover met een druk op de knop zelf een complete missie uitvoeren. Perseverance gaat daarmee in het komende jaar op kleinere schaal experimenteren. "De rover gaat zelf kijken hoeveel tijd en energie beschikbaar zijn. Als er na het uitvoeren van geplande taken overschot is, kan de rover ervoor kiezen om door te gaan met een bepaalde taak of om verder te rijden."

Perseverance heeft tot nu toe alle verwachtingen waargemaakt of overtroffen. Of het ook lukt om de verzamelde monsters terug te krijgen naar de aarde met de ambitieuze Mars Sample Return-missie, is nog afwachten. Als alles goed gaat, bereiken de buisjes op zijn vroegst in 2030 de aarde.

Hoe de toekomst op lange termijn er voor Perseverance uitziet, is ook nog niet bekend. "De hardware is gebouwd om gegarandeerd drie jaar te werken, maar we verwachten dat die het veel langer volhoudt. Na drie jaar is de garantie op. Wat we daarna kunnen verwachten, is niet zeker, maar we hopen dat Perseverance een decennium of langer meekan", zegt Trosper.

Die hoop is gebaseerd op eerdere ervaringen met Marsrovers, zoals Curiosity en Opportunity. Curiosity heeft een vergelijkbaar ontwerp als Perseverance en kwam in 2012 aan op de rode planeet. De rover kreeg een primaire missie mee die zo'n twee jaar duurde, maar Curiosity is nog altijd actief en heeft inmiddels meer dan 27 kilometer afgelegd. Opportunity wist het van 2004 tot 2018 vol te houden.