Samengevat
De Samsung PM9A1 is de oem-versie van de 980 PRO. Je krijgt dus uitstekende PCIe 4.0-prestaties, maar dan voor een stuk minder geld, vooral bij de 2TB-uitvoering. Directe support van Samsung bij een garantieaanvraag of firmware-update hoef je vanwege de aard van dit product niet te verwachten, maar wat waar voor je geld betreft is het een topdeal.
Het is sinds enige tijd vuurwerk op de markt voor ssd's. Na jarenlange dominantie van Samsung in het high-end segment, bemoeien zich in rap tempo meer spelers met dit deel van de markt. De vlotte Phison E18-controller stelt fabrikanten zonder eigen chipontwerpers in staat om te concurreren, terwijl ook WD met zijn Black SN850 een competitief aanbod heeft.
Hoewel de Samsung 980 PRO nog altijd meedoet in dat topsegment, is de Samsung-drive niet langer de onbetwiste koning van de markt. Dat realiseert Samsung zich terdege, zo blijkt uit de prijsontwikkeling sinds de release. Het 1TB-model is bijvoorbeeld in een jaar tijd 60 euro goedkoper geworden.
Toch vinden veel tweakers de meerprijs van een PCIe 4.0-drive nog altijd lastig te verantwoorden, zelfs als ze over een compatibele combinatie van processor en moederbord beschikken. Wie zijn opslag niet zwaar belast met specifieke workloads, merkt in de praktijk vaak toch al weinig verschil tussen diverse ssd's. Flink meer betalen om alleen maar hogere getalletjes te zien als je toevallig een keer een groot bestand verplaatst, is velen nog een brug te ver.
Oem-versie van de 980 PRO
De PCIe 4.0-ssd is aan een prijsdoorbaak toe, zou je kunnen stellen. Daar lijkt Samsung nu, al dan niet bedoeld, voor te zorgen met de PM9A1-ssd. Dat klinkt wat minder catchy dan de gebruikelijke QVO- of PRO-series, wat komt doordat het om een ssd van Samsungs Semiconductor-divisie gaat, bedoeld voor verkoop aan grote pc-fabrikanten. Inmiddels is deze ssd echter ook opvallend breed beschikbaar bij reguliere webwinkels die hem rechtstreeks aan consumenten verkopen.
:strip_exif()/i/2004708300.jpeg?f=imagearticlefull)
In onderstaande tabel hebben we de PM9A1 naast de 980 PRO gezet. En nee, we hebben niet per ongeluk twee keer dezelfde kolom gepubliceerd. De specificaties van de PM9A1 wijken slechts marginaal af en ook fysiek zijn de drives op hun sticker na amper uit elkaar te houden. In feite hebben we gewoon te maken met een oem-versie van de 980 PRO.
Allesbehalve gelijk liggen echter de prijzen. De PM9A1 is substantieel goedkoper dan Samsungs 'reguliere' PCIe 4.0-ssd. Het verschil is in absolute zin het grootst bij de 2TB-versie, die op het moment van schrijven bijna 70 euro goedkoper is. Dat scheelt een slok op een borrel en maakt de PM9A1 direct tot een van de goedkoopste Gen4-drives; alleen de Corsair MP600 Core met qlc-geheugen is nog net iets goedkoper.
|
Samsung 980 PRO |
Samsung PM9A1 |
Capaciteiten |
250GB (Onbekend) 500GB (Onbekend) 1TB (€ 196,-) 2TB (€ 188,12) |
256GB (€ 127,95) 512GB (Onbekend) 1TB (€ 127,61) 2TB (€ 187,20) |
Controller |
Samsung Elpis |
Samsung Elpis |
Nand |
6e generatie Samsung V-nand (tlc) |
6e generatie Samsung V-nand (tlc) |
Dram |
Lpddr4, 1GB per 1TB |
Lpddr4, 1GB per 1TB |
Sequentieel |
Max. 7000MB/s lezen Max. 5100MB/s schrijven |
Max. 7000MB/s lezen Max. 5200MB/s schrijven |
Willekeurig (4k) |
Max. 1.000.000 IOps lezen Max. 1.000.000 IOps schrijven |
Max. 1.000.000 IOps lezen Max. 850.000 IOps schrijven |
Interface |
PCIe Gen4 x4 / NVMe 1.3c |
PCIe Gen4 x4 / NVMe 1.3c |
Levensduur |
600 cycles (600TBW per TB) |
600 cycles (600TBW per TB) |
Garantie |
5 jaar |
5 jaar* |
De garantie behoeft nog een toelichting, want omdat het niet om een retailproduct gaat, kun je niet direct bij Samsung terecht voor fabrieksgarantie. Eventuele garantieaanvragen lopen via de winkelier. De duur van de garantie, zowel in jaren als in TBW, of terabytes written, is wel identiek aan die van de 980 PRO.
Ook kun je de firmware van de PM9A1-ssd niet updaten via de Magician-software, die Samsung voor zijn reguliere ssd's beschikbaar stelt. Via diverse fora kun je aan firmwareversies komen. Ondanks de wat spartaanse flashtool verliep een update naar de nieuwste versie voor ons 2TB-model vlekkeloos.
Samsung verstrekt zelf geen samples van oem-producten, maar de winkel My Media Center was zo vriendelijk om ons een PM9A1 2TB te lenen voor deze review. Dank daarvoor.
Voor onze testprocedure voor solid state drives maken we gebruik van een AM4-systeem met een X570-chipset, Ryzen 7 3700X en 2x8GB DDR4-2666-geheugen.
We hebben de april-update van 2020 voor Windows 10, ofwel versie 2004, geïnstalleerd en deze uiteraard gefixeerd. Dat hebben we ook met de benchmarksoftware gedaan; de nieuwste versies van AS-SSD, ATTO en PCMark zijn geïnstalleerd en worden niet meer geüpdatet, om vergelijkingen eerlijk te houden.
Testconfiguratie
Moederbord |
ASUS Prime X570-A Pro |
Processor |
AMD Ryzen 7 3700X |
Geheugen |
Kingston HyperX Fury 2x8GB DDR4-2666 |
Systeemdrive |
Samsung 850 EVO 500GB |
Videokaart |
Nvidia Quadro K2000 |
Koeler |
AMD Wraith Prism |
Voeding |
Seasonic Prime Titanium 650W |
Windows-versie |
2004, build 19041.330 |
Gebruikte software |
AS SSD 2.0.7316.34247 ATTO 4.01.0f1 PCMark 10 2.1.2177 64 NasPT 1.7.1 |
We testen de sequentiële lees- en schrijfsnelheid met AS SSD, vooral om de specificaties die fabrikanten opgeven, te controleren en om enkele eenvoudige cijfers over de prestaties van een ssd te genereren. Met datzelfde programma meten we ook de 4k-random lees- en schrijfprestaties in iops. Dat doen we met een queue depth van 1, omdat het gros van de consumenten-softwareactiviteit daarmee werkt. ATTO gebruiken we om de overdrachtssnelheden met steeds grotere bestandsgrootten in kaart te brengen. De benchmark test de lees- en schrijfsnelheid van een testbestand met oplopende i/o-afmetingen, van 512 bytes tot 64MB. De gebruikte bestandsgrootte is 256MB en de queue depth is 4. Let wel dat ATTO comprimeerbare data gebruikt, wat een bestcasescenario voor de prestaties oplevert. AS SSD gebruikt niet-comprimeerbare data en geeft een realistischer beeld, maar veel fabrikanten maken juist vanwege die comprimeerbare data gebruik van ATTO.
We hebben twee programma's voor praktijktests gebruikt. Allereerst hebben we de storagetest uit PCMark 7 vervangen door de vernieuwde PCMark 10-storagetest. Die benchmark is meer toegespitst op het testen van ssd's en heeft gemoderniseerde traces. We draaien de Full System Drive Benchmark van PCMark 10 en op high-end NVMe-drives draaien we ook de Drive Performance Consistency-test, die een zeer zware werklast op de ssd's loslaat. Voor de meeste consumentendrives is dat niet heel relevant en zeker niet voor SATA-drives.
De Storage-test van PCMark bestaat uit het afdraaien van traces van onder meer Adobe- en Office-software, waarbij de traces gesplitst zijn in het starten van de programma's en het gebruik. Ook worden gametraces uitgevoerd. Daarnaast bevat de test kopieer- en schrijftests met ISO-bestanden en collecties foto's. De Consistency-test gebruikt dezelfde traces, maar schrijft voorafgaand aan de eerste run de ssd enkele malen helemaal vol, zodat de drive in zijn slechtst presterende toestand komt. We geven de steady-statebandbreedte weer, die laat zien hoe de drive presteert als slc-caches en andere hulpmiddelen om prestaties te verbeteren, niet meer werken. In de praktijk zullen weinig mensen hun ssd zo zwaar belasten, maar we nemen de benchmark mee om de geschiktheid van de drives voor zeer intensieve taken te testen.
Ten slotte draaien we onze eigen traces met behulp van Intels Nas Performance Toolkit, kortweg NasPT, op de test-ssd. Traces zijn opnames van alle bestandssysteembenaderingen, dus lees- en schrijfacties, die tijdens een paar scenario's zijn gegenereerd.
De light desktop workload bestaat uit het starten van het Windows 10-systeem, waarna alledaagse programma's als de Chrome-browser en Office-applicaties worden gebruikt. Om de testduur te verkorten, wordt de idle-tijd tussen transacties beperkt tot maximaal 100ms. De gemiddelde doorvoersnelheid in de trace is, na verkorting van de idle-tijd, 22,9MB/s. In totaal worden 1,96GB gelezen en 1,37GB geschreven. 6,8 procent van de transacties is sequentieel.
Photoshop & Lightroom Heavy Workload is gebaseerd op een trace van Photoshop en Lightroom in een multitaskingscenario. Hierbij wordt gewerkt met Photoshop-bestanden die zeer veel geheugen gebruiken en daarmee een grote aanslag plegen op de scratchfile die gebruikt wordt voor het bijhouden van de history states. Gelijktijdig met het gebruik van Photoshop wordt er gebrowsed door een catalogus met 20-megapixelfoto's in Lightroom en worden foto's gekopieerd van een netwerkshare naar de lokale drive en van daaruit in Lightroom geïmporteerd.
Photoshop & Lightroom Heavy Workload is een zware trace. Om de testduur te verkorten, wordt de idle-tijd tussen transacties beperkt tot maximaal 100ms. De gemiddelde doorvoersnelheid in de trace is, na verkorting van de idle-tijd, 162,9MB/s. In totaal worden 19,1GB gelezen en 56,0GB geschreven. 4,0 procent van de transacties is sequentieel.
De gametrace met de games Grand Theft Auto V en Rise of the Tomb Raider is een relatief lichte workload met veel idle-tijd tussen de transacties. Om de testduur te verkorten, wordt de idle-tijd tussen transacties beperkt tot maximaal 15ms. De gemiddelde doorvoersnelheid in de trace is, na verkorting van de idle-tijd, 54MB/s. In totaal worden 13,0GB gelezen en 1,3GB geschreven. 31,2 procent van de transacties is sequentieel. Deze test betreft de gemiddelde doorvoersnelheid over de totale duur van de transacties in de trace. Dat wil zeggen dat de tijd waarin de ssd of harde schijf idle is, niet wordt meegeteld.
We kunnen deze conclusie over de Samsung PM9A1 heel kort houden. In feite is het een 980 PRO met een andere sticker, die een stuk goedkoper wordt aangeboden. Vooral bij de door ons geteste 2TB-versie is het prijsverschil significant. Voor op het moment van schrijven 261 euro krijg je niet alleen een van de snelste, maar ook een van de goedkoopste PCIe 4.0-ssd's. Dat is vanzelfsprekend een topdeal.
Voordat je naar de al dan niet virtuele winkel rent om de Samsung PM9A1 aan te schaffen, moet je je bewust zijn van een aantal punten waarop deze oem-drive wel afwijkt van de reguliere 980 PRO. Zo kun je de vijf jaar garantie alleen claimen via de winkel waar je hem koopt en niet direct bij de fabrikant. Ook voor het updaten van de firmware hoef je geen rechtstreekse ondersteuning van Samsung te verwachten, maar moet je zelf aan de slag met een wat spartaanse flashtool. Voor de doorgewinterde tweaker zal dat geen probleem zijn, maar het is goed om te weten.
Ben je op zoek naar een bloedsnelle ssd die nog enigszins betaalbaar is, bijvoorbeeld als ssd voor in je PS5, dan heb je er met de Samsung PM9A1 een razend interessante keuze bij gekregen. Voor een Ultimate- of Excellent-award zitten er wat ons betreft iets te veel ruwe kantjes aan dit product, maar heel veel waar voor je geld krijg je in ieder geval en daarom reiken we een Great Value-award uit.
- PM9A1 2TB
- 1TB
- 512GB
- 256GB