Door Julian Huijbregts

Nieuwsredacteur

Laptops krijgen oledschermen

Steeds groter aanbod en meer keus

30-09-2021 • 06:00

47

Singlepage-opmaak

Voor- en nadelen van oled

Het grootste voordeel van een oledscherm is het oneindige contrast. De schermtechniek werkt met organische leds die uitstaan als ze zwart weergeven, waardoor zwart ook écht zwart is. Lcd's kunnen daar alleen bij in de buurt komen door een backlight te gebruiken die uit duizenden kleine ledjes bestaat. Dergelijke miniledschermen zijn duur en nauwelijks te vinden in laptops. De meeste oledlaptops halen een helderheid van zo'n 400cd/m². Dat is lager dan de beste lcd's in laptops, maar hogere waarden zijn ook voor lcd's zeldzaam.

Oledpanelen hebben ook een groot kleurbereik. Alle oledlaptops die Tweakers heeft getest, kunnen de volledige DCI-P3-kleurruimte weergeven. Er zijn ook lcd's die dat kunnen, maar die tref je alleen in dure laptops, terwijl je bij oledlaptops dit grote kleurbereik in alle prijsklasse kunt verwachten. Dat grote kleurbereik kan overigens ook een nadeel hebben. Als het scherm geen sRGB-modus heeft, zien de kleuren er in Windows veel te fel uit. Hoewel oledschermen van nature een groot kleurbereik hebben, is dat geen garantie voor nauwkeurige weergave. Fabrikanten moeten daarvoor de schermen wel goed kalibreren.

  • Helderheid wit
  • Gemiddelde grijswaardenfout
  • Gemiddelde kleurfout (incl. wit)
  • sRGB dekking
  • DCI-P3 dekking
Helderheid wit
Laptop Resolutie Type laptopscherm Schermdiagonaal Gemiddelde helderheid in cd/m² (hoger is beter)
BTO X-Book 15X990 3840x2160 Oled 15,6"
576
Asus ZenBook Flip S UX371 3840x2160 Oled 13,3"
539
Apple MacBook Pro 2019 16" 3072x1920 IPS 16"
486
HP Envy 15 3840x2160 Oled 15,6"
435
ASUS ZenBook 13 UX325JA 1920x1080 13,3"
420
Gigabyte Aero 15 OLED 3840x2160 Oled 15,6"
411
Lenovo IdeaPad 5 Pro 14ACN6 2880x1800 IPS 14"
411
Apple MacBook Air 2020 M1 2560x1600 IPS 13,3"
408
Asus Zenbook Pro Duo UX581 3840x2160 Oled 15,6"
404
ASUS ZenBook 13 OLED 1920x1080 Oled 13,3"
395
HP Spectre x360 13 1920x1080 Oled 13,3"
372
Microsoft Surface Laptop 4 2256x1504 13,5"
371
HP Spectre x360 14 3000x2000 Oled 13,5"
370
HP Spectre x360 14 1920x1280 IPS 13,5"
366
Asus ZenBook 13 Flip UX363 1920x1080 13,3"
301
Gemiddelde grijsafwijking
Laptop Resolutie Type laptopscherm Schermdiagonaal Gemiddelde kleurafwijking in ΔE2000 (lager is beter)
HP Spectre x360 14 3000x2000 Oled 13,5"
0,90
HP Spectre x360 13 1920x1080 Oled 13,3"
1,20
HP Spectre x360 14 1920x1280 IPS 13,5"
1,50
Asus ZenBook Flip S UX371 3840x2160 Oled 13,3"
1,90
ASUS ZenBook 13 OLED 1920x1080 Oled 13,3"
2,20
Apple MacBook Pro 2019 16" 3072x1920 IPS 16"
2,40
Asus ZenBook 13 Flip UX363 1920x1080 13,3"
2,50
Apple MacBook Air 2020 M1 2560x1600 IPS 13,3"
2,50
BTO X-Book 15X990 3840x2160 Oled 15,6"
2,80
Gigabyte Aero 15 OLED 3840x2160 Oled 15,6"
2,90
HP Envy 15 3840x2160 Oled 15,6"
3,00
Asus Zenbook Pro Duo UX581 3840x2160 Oled 15,6"
5,10
ASUS ZenBook 13 UX325JA 1920x1080 13,3"
5,90
Microsoft Surface Laptop 4 2256x1504 13,5"
6,90
Lenovo IdeaPad 5 Pro 14ACN6 2880x1800 IPS 14"
8,00
Gemiddelde kleurafwijking
Laptop Resolutie Type laptopscherm Schermdiagonaal Gemiddelde kleurafwijking in ΔE2000 (lager is beter)
HP Spectre x360 14 1920x1280 IPS 13,5"
1,00
Apple MacBook Pro 2019 16" 3072x1920 IPS 16"
1,80
HP Spectre x360 14 3000x2000 Oled 13,5"
1,80
Apple MacBook Air 2020 M1 2560x1600 IPS 13,3"
1,90
Asus ZenBook 13 Flip UX363 1920x1080 13,3"
2,20
Asus ZenBook Flip S UX371 3840x2160 Oled 13,3"
2,80
HP Envy 15 3840x2160 Oled 15,6"
2,90
Gigabyte Aero 15 OLED 3840x2160 Oled 15,6"
2,90
ASUS ZenBook 13 OLED 1920x1080 Oled 13,3"
3,00
HP Spectre x360 13 1920x1080 Oled 13,3"
3,10
Asus Zenbook Pro Duo UX581 3840x2160 Oled 15,6"
3,80
Microsoft Surface Laptop 4 2256x1504 13,5"
4,00
Lenovo IdeaPad 5 Pro 14ACN6 2880x1800 IPS 14"
4,30
sRGB-dekking
Laptop Resolutie Type laptopscherm Schermdiagonaal Gemiddelde gamutdekking in % (hoger is beter)
Asus Zenbook Pro Duo UX581 3840x2160 Oled 15,6"
152,0
ASUS ZenBook 13 OLED 1920x1080 Oled 13,3"
151,4
Asus ZenBook Flip S UX371 3840x2160 Oled 13,3"
150,1
HP Spectre x360 13 1920x1080 Oled 13,3"
150,1
HP Envy 15 3840x2160 Oled 15,6"
147,6
HP Spectre x360 14 3000x2000 Oled 13,5"
145,8
Gigabyte Aero 15 OLED 3840x2160 Oled 15,6"
144,2
Apple MacBook Pro 2019 16" 3072x1920 IPS 16"
100,0
Apple MacBook Air 2020 M1 2560x1600 IPS 13,3"
99,9
Lenovo IdeaPad 5 Pro 14ACN6 2880x1800 IPS 14"
99,9
Asus ZenBook 13 Flip UX363 1920x1080 13,3"
97,7
HP Spectre x360 14 1920x1280 IPS 13,5"
97,4
ASUS ZenBook 13 UX325JA 1920x1080 13,3"
95,1
Microsoft Surface Laptop 4 2256x1504 13,5"
93,5
DCI-P3-dekking
Laptop Resolutie Type laptopscherm Schermdiagonaal Gemiddelde gamutdekking in % (hoger is beter)
Asus Zenbook Pro Duo UX581 3840x2160 Oled 15,6"
100,0
HP Spectre x360 14 3000x2000 Oled 13,5"
100,0
ASUS ZenBook 13 OLED 1920x1080 Oled 13,3"
100,0
Gigabyte Aero 15 OLED 3840x2160 Oled 15,6"
100,0
HP Envy 15 3840x2160 Oled 15,6"
99,9
HP Spectre x360 13 1920x1080 Oled 13,3"
99,7
Asus ZenBook Flip S UX371 3840x2160 Oled 13,3"
99,3
Apple MacBook Pro 2019 16" 3072x1920 IPS 16"
98,5
Apple MacBook Air 2020 M1 2560x1600 IPS 13,3"
96,9
Lenovo IdeaPad 5 Pro 14ACN6 2880x1800 IPS 14"
80,8
Asus ZenBook 13 Flip UX363 1920x1080 13,3"
73,6
ASUS ZenBook 13 UX325JA 1920x1080 13,3"
72,6
HP Spectre x360 14 1920x1280 IPS 13,5"
72,3
Microsoft Surface Laptop 4 2256x1504 13,5"
70,2

Consistentie versus variatie

Een minder voor de hand liggend voordeel is dat er weinig variatie in kwaliteit is tussen verschillende oledpanelen. Koop je een laptop met een oledscherm, dan kun je er vanuit gaan dat de helderheid zo'n 400cd/m² bedraagt, dat het scherm een groot kleurbereik heeft en dat het contrast uitstekend is. Bij lcd's is dat wel anders. Er zijn zoveel verschillende panelen dat je afgaande op de specificaties niet goed kunt voorspellen wat je van het scherm mag verwachten. Er is bij lcd's veel variatie in de helderheid en het kleurbereik. Zeker bij goedkopere laptops zitten daar grote verschillen in en fabrikanten geven niet altijd duidelijk aan wat voor paneel er in een laptop zit.

Refreshrates en responstijd

Op enkele 90Hz-panelen na, hebben alle oledpanelen in laptops een refreshrate van 60Hz. Bij gaminglaptops met lcd's loopt dat inmiddels op tot 360Hz, dus op dat vlak hebben oledschermen nog heel wat in te halen. Ondanks de relatief lage refreshrate is de responstijd van oledschermen veel beter dan die van lcd's en daardoor is er geen ghosting zichtbaar. De testresultaten uit onze review van een BTO-gamelaptop met oledpaneel geven dat goed weer; de responstijd van het 60Hz-oledpaneel komt uit op minder dan 1ms. Bij gaminglaptops met 144Hz-panelen is dat nog altijd op zijn minst 3 tot 4ms en veel laptops zitten daar ver boven.

Slijtage en inbranden

Het grootste nadeel van oledschermen is op papier het risico op slijtage van de pixels en het inbranden van patronen die langdurig worden weergegeven. Dat hangt samen met het feit dat pixels individueel licht geven. Daardoor kunnen ze ongelijkmatig slijten en dat kan de uniformiteit beïnvloeden als continu hetzelfde beeld wordt weergegeven.

Het is moeilijk om te beoordelen in hoeverre dit een concreet probleem is. Oledschermen zijn vandaag de dag voorzien van verschillende technieken om slijtage en inbranden te voorkomen. Panelen bevatten algoritmes die de pixels verversen of steeds iets verplaatsen, zonder dat je daar iets van merkt. In de praktijk is inbranden bij televisies en smartphones met oledschermen geen veelvoorkomend probleem.

Laptops geven over het algemeen langer statische beelden weer dan tv's of smartphones, bijvoorbeeld als je een browser gebruikt of urenlang een tekstverwerker open hebt staan. Dat soort scenario's geven meer risico op inbranden dan gamen en het kijken van films en series; daarbij verandert het beeld steeds en staan de pixels niet lang vast op dezelfde kleur en helderheid.

Oledlaptops zijn sinds 2016 verkrijgbaar, maar veel probleemverhalen over ingebrande schermen zijn niet te vinden. Sommige fabrikanten besteden extra aandacht aan de software op hun oledlaptops, bijvoorbeeld door standaard een donkere modus in te stellen in Windows, de taakbalk automatisch te verbergen en extra screensavers in te stellen. Met dergelijke voorzorgsmaatregelen en de steeds beter wordende bescherming in oledpanelen zelf lijkt het risico op beschadigingen van oledschermen gering, al blijft dat iets waar je rekening mee moet houden, zeker voor gebruik op lange termijn.