Processor of videokaart kopen?

De balans opgemaakt na prijsdalingen

Cpu- en gpu-update

De eerste helft van 2021 was geen leuke tijd voor wie zijn eigen computer wilde bouwen. In de afgelopen maanden is de situatie gelukkig langzaam verbeterd. De meeste processors zijn nu prima leverbaar tegen de adviesprijs. Videokaarten zijn weliswaar nog lang niet op dat punt, maar wel honderden euro's goedkoper geworden ten opzichte van een paar maanden geleden. Tijd om de balans op te maken.

Processors

Vanaf de release van de AMD Ryzen 5000-processors, begin november vorig jaar, was de verkrijgbaarheid bar slecht. Vooral van de Ryzen 9-processors kwamen lange tijd amper leveringen binnen bij winkels, waardoor wachtrijen van soms wel duizend orders ontstonden. In mei begon de beschikbaarheid echter te verbeteren en in juni bereikten alle vier de modellen hun oorspronkelijke adviesprijs. Sindsdien kun je de processors zonder problemen bestellen.

Intel kwam intussen met de elfde generatie Core-processors. Daarmee speelt het blauwe kamp vooral een rol in het lagere segment; op de Ryzen 9's heeft Intel op dit moment eigenlijk geen antwoord. Sinds de release zijn sommige scherp geprijsde modellen licht in prijs gestegen, omdat de aanvoer ervan nog niet vlekkeloos verloopt.

Om de balans op te maken tegen de genormaliseerde prijzen, hebben we de prijs-prestatiegrafieken uit onze laatste BBG geactualiseerd met de huidige Pricewatch-prijzen.

Let op: de assen van de grafieken in dit artikel beginnen omwille van de leesbaarheid niet bij nul. Wees je hiervan bewust bij het bekijken ervan.

In de eerste grafiek zetten we de actuele prijzen af tegen onze prestatie-index, waarin elk cpu-benchmark die we draaien, even zwaar meetelt. Processors die links boven de trendlijn terechtkomen, zijn een relatief aantrekkelijke keuze. Modellen die rechts onder de lijn staan, zijn minder gunstig.

Zoals gezegd speelt Intel vooral in het budgetsegment nog een rol. De Core i5 11400 is wat prijs-prestatieverhouding betreft een betere keuze dan de AMD Ryzen 5 3600, terwijl ook de i5 11600K en i7 11700K boven de lijn uit komen. De i9 11900K is duidelijk te duur voor wat hij biedt en dan laten we de overige nadelen van dat model, het excessieve energiegebruik met de bijbehorende hitteproductie, nog buiten beschouwing.

Wil je meer dan 350 euro uitgeven aan een processor, dan ben je aangewezen op AMD. De Ryzen 7 5800X is al een relatief goede optie, maar de Ryzen 9's stijgen het verst boven de trendlijn uit. In het huidige processorlandschap is de Ryzen 5 5600X de goedkoopste AMD-chip die een overtuigende prijs-prestatieverhouding biedt. De Ryzen 5 3600 ondervindt hevige concurrentie van de Core i5 11400 en i5 11400F, terwijl goedkopere modellen vaak weinig aantrekkelijk of in hun geheel niet verkrijgbaar zijn.

Als we puur naar de prestaties in games kijken, wordt de trendlijn al snel afgeplat. Dat komt doordat het punt waarop duurdere processors veel meerwaarde bieden, in dit type toepassingen al gauw wordt bereikt. Processors met heel veel cores bieden vaak zelfs slechtere gameprestaties. Daarbij speelt ook een rol dat veel games zwaarder leunen op de videokaart dan op de processor.

In games zakken de goedkoopste Ryzens nog wat verder weg ten opzichte van de Core i5 11400. Ook de Core i5 11600K, de i7 11700K en de i7 en i9 van de vorige generatie doen aardig mee, maar de Ryzen 5000-processors bieden toch duidelijk meer waar voor hun geld. Vanaf de 300-eurogrens, waar de Ryzen 5 5600X zich bevindt, zijn het daarom de rode bolletjes die we boven in de grafiek tegenkomen.

Videokaarten

Ook in de markt voor videokaarten zit sinds de laatste maand beweging. Lange tijd verkeerde deze categorie in een status quo, waarin winkels slechts zeer kleine hoeveelheden geleverd kregen en die voor extreem hoge prijzen aanboden. Dankzij grotere leveringen zijn de prijzen aan het dalen geslagen, al zijn ze nog lang niet op het niveau van de officiële adviesprijzen, zoals bij processors wel het geval is.

Om de prijs-prestatieverhouding te bepalen, hebben we de prestaties in de Tweakers GPU Prestatiescore afgezet tegen de actuele prijzen van videokaarten die uit voorraad leverbaar zijn. Die Prestatiescore bestaat uit een gemiddelde van tien games en wordt door ons berekend per resolutie en kwaliteitsinstelling. Voor dit artikelen beperken we ons even tot de twee populairste resoluties: 1440p en 4k.

Als eerste bekijken we de huidige situatie op een resolutie van 2560 bij 1440 pixels met Ultra-instellingen. Opvallend is dat de nieuwere modellen van Nvidia een stuk aantrekkelijker zijn dan de oudere. De RTX 3070 Ti kost op het moment van schrijven bijvoorbeeld exact evenveel als de RTX 3070, hoewel hij een stuk sneller is. Daarvoor zijn een paar verklaringen. De leveringen van de nieuwe Ti-kaarten zijn relatief groot en worden bovendien niet geteisterd door oude backorders. Verder zijn de 'oude' kaarten bezig met een transitie naar lhr-modellen met een hashratebeperking. Fabrikanten verkopen deze lhr-versies met een nieuwe productcode, maar het zal nog wel even duren voordat deze switch overal in de keten is doorgevoerd.

Verder zijn vooral de Radeon RX 6800 XT en RX 6900 XT relatief aantrekkelijk op dit moment. Vanzelfsprekend zijn ze nog honderden euro's verwijderd van hun adviesprijs, maar als je wilt, kun je ze nu in elk geval kopen. Dat is in het voorbije halfjaar weleens anders geweest.

Als we de resolutie opschroeven naar 4k, zien we de AMD Radeon-videokaarten over de hele linie wat inzakken. De RTX 3080 Ti en RX 6900 XT wisselen zelfs van plek. Dat de Radeons het op de hoogste resoluties relatief wat minder goed doen dan op lagere, zagen we in onze oorspronkelijke reviews al, maar is dus nog steeds iets om rekening mee te houden.

De RTX 3060 heeft nog geen rechtstreekse concurrent en komt daardoor praktisch midden op de lijn uit. De RX 6700 XT en RTX 3060 Ti zijn minder aantrekkelijk, maar nu de RTX 3060 Ti voor het eerst in lange tijd weer wordt uitgeleverd, kan er in dat segment wel het een en ander gaan verschuiven. In de hogere segmenten zijn het vooral de RTX 3070 Ti, RX 6800 XT en RTX 3080 Ti die meer waar voor hun geld bieden dan gemiddeld.

Toch kunnen we het niet laten om nog even te kijken hoe de prijs-prestatieverhouding zou zijn als alle videokaarten verkrijgbaar zouden zijn voor hun adviesprijs. Hoeveel de videokaarten in prijs zijn gestegen, varieert immers flink. De goedkoopste leverbare RTX 3080 kost op het moment van schrijven ruim 600 euro meer dan de adviesprijs, terwijl dat verschil bij de RTX 3060 'maar' 200 euro bedraagt.

Op basis van de adviesprijzen zou de AMD Radeon RX 6800 XT de aantrekkelijkste videokaart zijn, op de voet gevolgd door de iets duurdere RTX 3080 van Nvidia. De RTX 3070 Ti is dan niet langer zo gunstig als nu in de realiteit het geval is. Je kunt stellen dat Nvidia een deel van de prijsverhoging bij dat model al in de adviesprijs heeft verwerkt, maar van de andere kant is de Ti-versie op dit moment ook gewoon beter leverbaar. In het topsegment zou de RX 6900 XT een betere keuze vormen dan de RTX 3080 Ti, die weliswaar iets sneller, maar vooral ook aanmerkelijk duurder zou zijn.

	Adviesprijs	Huidige prijs	Verschil
Nvidia GeForce RTX 3090	€ 1549	€ 2039	€ 490
Nvidia GeForce RTX 3080 Ti	€ 1199	€ 1599	€ 400
Nvidia GeForce RTX 3080	€ 719	€ 1349	€ 630
Nvidia GeForce RTX 3070 Ti	€ 599	€ 899	€ 300
Nvidia GeForce RTX 3070	€ 519	€ 899	€ 380
Nvidia GeForce RTX 3060 Ti	€ 419	€ 799	€ 380
Nvidia GeForce RTX 3060	€ 349	€ 549	€ 200
AMD Radeon RX 6900 XT	€ 999	€ 1599	€ 600
AMD Radeon RX 6800 XT	€ 669	€ 1252	€ 583
AMD Radeon RX 6800	€ 599	€ 1099	€ 500
AMD Radeon RX 6700 XT	€ 489	€ 789	€ 300

Tips voor wie nu een videokaart wil kopen

Zover is het helaas nog niet en het kan ook best nog even duren voordat je een videokaart tegen zijn 'normale' prijs kunt aanschaffen. Dat is slecht nieuws voor de bijna 33 procent die in onze poll aangaf te wachten met de aanschaf van een nieuwe videokaart totdat de adviesprijzen weer in zicht zijn.

Adviesprijs mogelijk niet meer realistisch

Neem de GeForce RTX 3070 als voorbeeld. Die kaart had een adviesprijs van 519 euro, maar kost nu minstens 899 euro. Tweakers heeft recente inkooplijsten onder ogen gezien en op basis daarvan zouden winkels nog ongeveer 100 euro in prijs kunnen zakken voordat de winst is gemarginaliseerd. Om dat mogelijk te maken moet de aanvoer nog verder verbeteren. Dan zitten we echter nog altijd bijna 300 euro van de adviesprijs af.

Een deel daarvan wordt waarschijnlijk nooit meer goedgemaakt. Van het begin af aan typeren videokaartfabrikanten de adviesprijzen die Nvidia voor zijn Founders Edition-kaarten hanteert, als uiterst krap. Bovendien hebben zich sinds de release van de RTX 3000-serie wezenlijke kostprijsverhogingen voorgedaan; de prijzen van veel componenten, grondstoffen en transport zijn gestegen. Voor diverse bronnen lijkt een uiteindelijke prijs van rond de 650 euro voor een GeForce RTX 3070-videokaart realistisch, maar wanneer die kan worden behaald, blijft vooralsnog giswerk. Daarvoor zou immers ook de inkoopprijs bij fabrikanten weer omlaag moeten. Als de aanvoer van videokaarten niet verder toeneemt, zullen de prijzen zich in de komende tijd vermoedelijk eerder stabiliseren dan fors verder dalen.

Direct kopen bij AMD of Nvidia

Een mogelijke ontsnapping aan de nog altijd hoge prijzen is direct aanschaffen bij AMD of Nvidia. Vanzelfsprekend krijg je dan wel een referentievideokaart, waarmee je genoegen moet willen nemen.

AMD verkoopt in kleine batches videokaarten via zijn eigen webshop. Doorgaans zijn die binnen enkele minuten uitverkocht, waardoor je het nodige geluk moet hebben om er een te pakken te krijgen. Op GoT heeft een aantal tweakers waaronder Postman er in een levendig topic een sport van gemaakt om te voorspellen wanneer de wekelijkse 'drop' plaatsvindt, doorgaans op donderdagmiddag. Bovendien worden daar methodes gedeeld om je kans te vergroten. Wil je een AMD-referentiekaart, dan kan het dus zeker lonen om daar een kijkje te nemen.

Nvidia verkocht zijn Founders Edition-kaarten eerst direct aan consumenten, net als AMD nog altijd doet, maar door te veel problemen met scalpers en bots is het daarmee gestopt. De gpu-ontwerper zou voor iedere regio een winkel aanwijzen die die taak mocht overnemen, maar in de Benelux is dat nooit gebeurd. Enkele tweakers hebben geluk gehad bij de winkel die Nvidia in Duitsland heeft aangewezen. Ook over de levertijden en prijzen van de Nvidia RTX 3000-videokaarten wordt druk gediscussieerd.

Houd de prijsdalingen in de gaten

Verder blijft het voorlopig een kwestie van de Pricewatch in de gaten houden, op zoek naar een videokaart die uit voorraad leverbaar én scherp geprijsd is. In onderstaand automatisch geactualiseerd overzicht zie je welke videokaarten in de afgelopen twee weken substantieel goedkoper zijn geworden, een mooi startpunt als je op jacht gaat naar een nieuwe videokaart.

	KFA2 GeForce RTX 3070 EX (1-Click OC) Laagste prijs sinds februari Max. 1,77GHz • GDDR6 • 3x DP, HDMI Score: 0	Videokaarten	57%	€ 1.392,41 € 597,62 Bekijk
	MSI Radeon RX 6600 XT Gaming X 8G Max. 2,607GHz • GDDR6 • 3x DP, HDMI Score: 5 (3)	Videokaarten	23%	€ 702,97 € 542,70 Bekijk
	Gigabyte GeForce RTX 3080 Vision OC 10G (rev. 2.0, LHR) Laagste prijs sinds februari Max. 1,8GHz • GDDR6X • 3x DP, 2x HDMI Score: 0	Videokaarten	23%	€ 1.099,- € 849,- Bekijk
	Gigabyte AORUS Aorus GeForce RTX 3090 Ti Xtreme Waterforce 24G Laagste prijs sinds februari Max. 1,935GHz • GDDR6X • 3x DP, HDMI Score: 0	Videokaarten	21%	€ 1.899,- € 1.499,- Bekijk
	Gigabyte GeForce RTX 3090 Ti Gaming OC 24G Laagste prijs sinds februari Max. 1,905GHz • GDDR6X • 3x DP, HDMI Score: 0	Videokaarten	21%	€ 1.769,90 € 1.399,- Bekijk

Bekijk het volledige overzicht

Reacties (174)

Jullie zeggen: Houd de prijsdalingen in de gaten

Maar let dan wel op dat winkels zonder voorraad de prijs omhoog gooien en zodra ze weer voorraad hebben hem weer omlaag gooien wat voor een jojo-effect zorgt en dus lijkt op scherpe aanbiedingen.

Inderdaad en een RTX 3060 voor € 549,- ?
Waar dan ?
Videokaarten is gewoon klote, en dat duurt nog maanden...
Cpu's zijn gelukkig wel redelijk goed leverbaar, alleen bijv de 11400F was bij introductie € 159,- nu rond de € 200,- (Megekko € 189,- levertijd + 10 dagen) dus dat is niet echt "budget" meer

Niks word meer goedkoper.
Zoals alles om je heen duurder is geworden.
Dat men het nog niet erkent als inflatie verbaasd mij.
Grote verschil met normale inflatie is dat salarissen gelijk zijn gebleven. We zijn dus een beetje armer geworden.

Maar daar zijn mensen toch zelf verantwoordelijk voor door veel te veel geld te betalen voor wat gewoon doodnormale PC hardware is en juist steeds goedkoper zou moeten worden.

Ik kan nu al vaak een nieuw systeem niet verantwoorden, omdat het gewoon veel te weinig biedt voor het bedrag dat ik ervoor zou moeten betalen. Juist de meest loyale PC gebruikers worden nu het hardst gepakt door de exorbitante prijzen.

Ik heb altijd als eis gehad dat een nieuw systeem voor hetzelfde geld 4-5 keer zoveel prestaties moet leveren als het huidige systeem. Anders heeft het niet zoveel zin. Mensen moeten vaker nee durven te zeggen.

Agreed, zeker qua CPU is er eigenlijk heel weinig reden om constant te vernieuwen.

En voor vid cards mja, Heb zelf een 2080 als vid card (gekocht bij release in de tijd) en zie ook daar eigenlijk echt geen reden om te upgraden.. het zal te zien zijn wat de 4xxx reeks doet qua prestaties maar ik vermoed dat ik zelfs die ook nog vlot kan skippen.

Je pc is tegenwoordig maar nauwelijks duurder meer dan een console.. qua kost /jaar als je een beetje normaal doet en geen quasi nutteloze upgrades uitvoert.

Probleem is - het lijkt alsof er prijsafspraken worden gemaakt. Veel videokaarten zijn nu prima op voorraad, maar webshops behouden de belachelijke prijzen.

Men is er recent achter gekomen dat er bijna geen grens is aan wat een bepaalde doelgroep betaald voor gaming hardware.

klopt ergens wel. Ik ben dan ook van een 3750k (9 jaar oud) en gtx970 sli (ruim 6 jaar oud) gaan upgraden. Even een van de 970s erin gelaten (de ander aan een vriend gegeven met zelfde probleem) en die nu onlangs ook vervangen voor een amd kaart. Denk dat ik dat performance verschil wel haal, maar ben wel meteen meet dan 2k kwijt totaal. (enkel voeding en wat oude HDDs zijn over gegaan).

En volgens mij is dat geen inflatie maar marktwerking, vooral gezien de orde van grootte van prijsstijging van deze videokaarten.
Reken maar dat de prijzen zullen dalen als het aanbod de vraag overstijgt.

Ik heb altijd als eis gehad dat een nieuw systeem voor hetzelfde geld 4-5 keer zoveel prestaties moet leveren als het huidige systeem. Anders heeft het niet zoveel zin. Mensen moeten vaker nee durven te zeggen.

Dat is wel een héle extreme eis. Tussen mijn 2500K uit 2011 en mijn 8700K uit 2017 gaat het bij passmark om 4084 punten tegen 13901 punten, x3.43. Eigenlijk is dat niet helemaal eerlijk aangezien de 2500K een prijs tier lager zit, de 2600K is dan eerlijker. Verder gebruiken games niet al die multithreaded performance. Single threaded ratings zijn 1696 tegen 2780; 1,63x. Om x4 te halen moet je écht lang wachten.

Bij GPU is dat eigenlijk niet anders. Een GTX 670 uit 2012 doet 5332 punten, een GTX 1070 uit 2016 13395 en een RTX 2070 uit 2018 16119 (x3,02). Ook hier moet je érg lang wachten op x4 te halen. Tenzij je natuurlijk een tier omhoog gaat, maar dat houdt een keer op .

Eerlijk gezegd denk ik dat het ergens anders mis gaat. Het lijkt er op dat mensen vaak veel té lang wachten. Het systeem moet persé 5-7 jaar ongewijzigd mee. Vervolgens kom je dan op een punt dat niet wachten heel vervelend wordt en als de omstandigheden op dat moment ongunstig zijn dan geef je jezelf eigenlijk geen andere keuze dan een onoptimale upgrade. Veel zinniger is het de GPU los van je systeem te upgraden op momenten dat je een goede deal voorbij zit komen. De tweede hands waarde van je oude videokaart ligt op dat moment ook nog wat hoger dus dat hoeft niet persé veel te kosten. Mijn advies is jezelf er op instellen dat je elke 3 jaar die GPU gaat vervangen. Is dat te duur, ga dan een prijs bracket lager zitten.

[Reactie gewijzigd door sdk1985 op 16 juli 2021 17:21]

Dat is precies zoals ik het doe.
Vorig jaar mijn 6600k met moederbord en geheugen verkocht en via een handelaar hier een 10600k met z490 bord en 16gb geheugen gekocht.
Heeft me iets minder dan 80€ gekost.
Zo blijft het leuk.

Ik snap je punt wel, er is los van de hardware markt een behoorlijke inflatie. De ECB wil de huizenprijzen mee nemen in de inflatiecijfers. De supermarkt, huizen, de op recordhoogte staande beurzen. Spullen gaan duurder worden en ons salaris groeit niet mee.

Het is wat dit artikel betreft misschien een beetje offtopic maar de advies prijzen van de kaarten zou nooit meer gehaald worden. Daarnaast de advies prijs van een rtx 3070 of 3080 is eigenlijk ook wel erg laag gezien de prestatie die het biedt (zeker als je op QHD speelt). Ik vind het zo gek niet als een 3070 750 had gekost en een 3080 1000 a 1100.

Ik vind het zo gek niet als een 3070 750 had gekost en een 3080 1000 a 1100.

Ik vind dat dus wel heel absurd ik verwacht (nog) altijd prijzen rond de 200-300 euro voor een 60 series - zoals het was toen ik mijn 760 en later 960 aanschaffte en tussen de 300-450 euro voor een 70 series. Sinds de RTX en 1660 whatever is dit helemaal door elkaar gehaald en nu is het allemaal belachelijk duur.

Mijn eerste 3D grafische kaart kostte 150 euro destijds (3DFX voodoo banshee 16MB) en de absolute top toen (de 3DFX Voodoo 2 12 MB) zat zrond de 300 euro Dat is toch een gigantisch verschil met nu alhoewel het 5 jaar geleden nog wel gelijkaardig was.

Inflatie die enkel en alleen invloed heeft op hardware ?
Inflatie is er zeker aan de hand maar dit zie je dan bv als je een brood gaat kopen of melk enzo...
Dat hardware zoals videokaarten met 2.5 x de msrp prijs halen heeft enkel te maken met cryptomining en de pandemie waarom iedereen thuis zat en zich verveelde. Wat geleid heeft tot aankopen van nieuwe hardware omdat er toen het geld voor over was door het niet te kunnen uitgeven op café of restaurant. Minder geld aan drugs en geen festivals noem het maar op, en zelfs uitgespaard geld van niet op reis kunnen. Niet reizen loopt al snel op tot een 1500 a 2000€. Het niet op restaurant of herberg kunnen gaan gokje tussen de 250 a 500€. Dit zet mensen aan tot buitensporige prijzen te betalen om de verveling tegen te gaan en kunnen het omdat er anders nooit geld overblijft op de rekening. Neem daar nog bij dat China alle videokaarten opkocht om met supergoedkope elektriciteit te minen aan maximum gasvergoedingen.

Ik geloof dat Alternate een 3060 in de afgelopen week minstens 1 maal te koop had. Maar daar moet je uiteraard op tijd bij zijn

Denk dat ze eerst hun voorraadje 10400Fs willen opmaken? Die is nu 145 euro

Zag ik ook ja

ik heb me 2DH xBox gekocht voor 200€ en 3 jaar Game Pass (met VPN )
Ik wacht wel tot de markt stabiliseert voor ik terug een GPU aanschaf.

2DH xBox

Wat is dat? Nog nooit van gehoord...

Tweede hands denk ik

De markt wordt momenteel overspoeld met 2dehands mining kaarten. Dat komt omdat mining in o.a China verboden is geworden. China hield wel 75% vast van de totale mining over heel de wereld. Dus wacht nog even, straks worden kaarten echt een enorme slag goedkoper. Koop echter geen mining kaart.

Koop echter geen mining kaart.

Hoe kan je dat controleren?

Goeie. Ik had begrepen dat sommige gebruikte miningkaarten rechtstreeks terug de retail ingaan. Anderzijds koop geen gebruikte kaart(en) dat er te goed uit ziet. Ik weet het niet. Als ik een kaart bestel wil ik dat het product er spikgaaf uitziet. Anders niet.

Bijna niet !
Ik heb ervaring met 2dehands kaarten uit mining rigs en ik kan je vertellen eraf te blijven !
Zo kocht ik al vier kaarten die ik op voorhand afsprak met de verkoper deze eerst te mogen testen en bij niet goed bevinden teruggave van geld zonder gezever. Gelukkig liep dit 4 x goed qua terugbetaling.
MAAR bij de laatste 2 die ik kocht R9 290 XTX zat een kaart bij die mijn MOBO van 300€ + Verknalde.
Fans draaiden ook al niet meer te soepel en deze kaarten waren 4 a 5 maand misbruikt. Nu enkel nog nieuwe kaarten met volle bak garantie en gratis games of vouchers erbij ! Liever 150€ meer voor nieuw dan een afgeranselde kaart.

Inderdaad en een RTX 3060 voor € 549,- ?
Waar dan ?
Videokaarten is gewoon klote, en dat duurt nog maanden...
Cpu's zijn gelukkig wel redelijk goed leverbaar, alleen bijv de 11400F was bij introductie € 159,- nu rond de € 200,- (Megekko € 189,- levertijd + 10 dagen) dus dat is niet echt "budget" meer

Precies, de prijzen zijn nog steeds absurd duur, je kon op 18 juni een Radeon RX 6700 XT grafische kaart kopen voor €749, nu bijna een maand later kost de goedkoopste €769, ze zijn weer duurder geworden, en de goedkoopste GeForce RTX 3070 Ti kosten toen €819, nu is de goedkoopste €849, ook weer duurder, nee ik zie nog lang geen echte prijs dalingen.

En je kan ook niet gaan voor een PS5 of zo want die kosten nu als je er aan kan komen rond de €900.

[Reactie gewijzigd door AmigaWolf op 14 juli 2021 16:36]

Dan heb je wel gewoon mazzel gehad.

Weet ik niet. Ik zat bij de 2e batch. Als de mogelijkheid er is om te pre-orderen, heb je gewoon een paar week erna een console in huis. Kennissen van mij hebben dit ook gedaan, en hadden een paar weken erna een console in huis. Nederlandse ketens krijgen elke maand leveringen van duizenden aantallen.

toch zi eje diverse sites een 3070TI , direct uit vooraad kunnen leveren voor +- 800-900 euro

Ik zei ook niet dat ze niet voorradig zouden zijn, alleen dat shops die ze niet voorradig hebben de prijs omhoog gooien en vervolgens zodra er wel weer voorraad is hij weer omlaag gaat met als gevolg dat ze weer interessant zijn in de Pricewatch of prijsdaling lijstjes.

Bedoel je niet andersom? Ik zou de prijs omhoog gooien als ik WEL voorraad had en kon verkopen.

Nee, een winkel heeft geen zin in risico. Bij een lagere prijs zonder voorraad lopen ze het risico dat iemand/vele mensen het ding bestellen en gaan eisen/verwachten dat ze-m voor die prijs krijgen.

Nou, dat gaat dan mooi op je plaatje staan. "Vandaag in speciale aanbieding: Een 3080 voor maar €1.899 ipv €1.399."

Nee, je hebt geen voorraad dus doe je dan geen aanbieding. Je vraagt een hogere prijs, zodat de vraag afneemt. Maar als je weer voorraad hebt, doe je de prijs omlaag, zodat het een aanbieding lijkt. En je kan nog leveren ook

De prijzen van GPU's zijn toch behoorlijk aan de prijzen van GPU-minable crypto gekoppeld.

Omdat er zo weinig kaarten zijn en zoveel miners, die nog prima winst konden maken met de 3080 voor de €1300 prijzen voor deze kaart. Dit is overigens een globale markt. Nederland heeft zichzelf uit de markt geprijsd, doordat webshops in NL de prijs wel heel erg hebben opgehoogd vs onze buren in de UK / DE etc.
Maar daar is de trend dat toch wel bijzonder veel GPU's ook buiten de landsgrenzen worden gekocht.

Deze kleine markt zorgt ervoor dat scalpers maar weinig kaarten hoeven in de kopen om toch de hele markt in hun zak te hebben. Deze laten kaarten boven een bepaalde prijs met rust omdat ze er niets extra aan verdienen en dat is waarom je voorraad bij webshops ziet staan en waarom de prijs dalingen in West Europa zo ontzettend gebufferd zijn vs veel andere delen van de wereld waar de aanvoer van de kaarten veel groter is. Ik weet van twee mensen (in NL) dat ze nog 10+ 3070 en 10+ 3080 kaarten hebben liggen, voor prijzen onder deze markt prijzen, die ook gewoon de prijsdalingen willen dempen.

Maar goed, als je een lijn zou tekenen van de waarde van ETH door deze prijsverlopen, dan zie je een 3080 "1 ETH" kosten en een 3070 "0.66 ETH".
LHR is leuk en aardig, maar dat richt zich vooral op één currency haast. En Nvidia laat er steeds steken mee vallen, eerst al met de driver oplossing, maar nu ook door toch niet vanaf het begin op de nieuwe Ti kaarten LHR in te schakelen. En daardoor zijn dus nu BIOSsen beschikbaar voor kaarten die non-LHR zijn. Nu zijn de LHR BIOSses "nieuwer" waardoor je niet zomaar terug kan flashen, maar dat lijkt de enige vorm van beveiliging te zijn. Miners zijn sowieso niet vies van het flashen / modden van hardware, het levert immers gewoon meer geld op, dus het is een kwestie van tijd totdat de jumper wordt gevonden die deze flash-backwards functionalteit introduceerd. En ondertussen is de gamer de sjaak, want voor LHR kaarten zal waarschijnlijk een BIOS update lastig worden... Of de functionaliteit kan er dus weer vanaf geflashed worden.

Of mensen komen over een maand of wat met een andere methode dan Phoenix / Ember waardoor het überhaupt geen probleem meer is.

Daarnaast gaat Nvidia z'n eigen FE kaarten toch maar niet met LHR dicht gooien. En laat die kaarten nu juist goedkoop zijn en makkelijk te botten...

Je kunt miners de bron van de leveringsproblemen noemen maar je kunt minen ook als oplossing zien voor de hoge prijzen. Je kunt je de aanschaf van je kaart namelijk eenvoudig terugverdienen door hem te laten minen op momenten dat je je computer toch niet gebruikt. Met een maand of 4 heb je dan je hele kaart terugverdiend!
Beetje jammer dat LHR mensen die mogelijkheid ontneemt zonder dat die kaarten echt goedkoper zijn. Ik zou ook nooit een kaart kopen waar kunstmatige beperkingen op zijn aangebracht. je wilt toch kunnen doen met je aanschaf wat je zelf wilt.....

Het is in Nederland totaal niet rendabel om crypto te minen met de energieprijzen hier. Daarnaast vind ik dat enorm zonde van de schaarse groene energie.

Ok, toch nog maar een reactie dan (ook @boefmans). Ik vind de reactie toch echt te kortzichtig en egocentrisch. Op de eerste plaats denk ik dat je moet inzien dat crypto-betalingsverkeer voor heel veel landen waar het minder goed is dan in Nederland een enorme uitkomst is. Betere ontwikkelingshulp kun je je haast niet indenken. Daarnaast moet je wellicht ook eens om je heen kijken in de wereld. Als je het zo op hebt met het milieu dan denk ik dat er hele grote problemen op te lossen zijn waar dat gedruppel op de gloeiende plaat hier in het vrije (?) westen weinig aan gaat veranderen. Energie is echt het probleem niet, dat is er door al die panelen en windmolens genoeg. Bovendien verbruiken de servers en gebouwen van traditionele banken meer energie dan crypto. Ook is bijvoorbeeld het wereldwijde verbruik van alle gamers vergelijkbaar met dat van crypto qua energieverbruik. Moeten we dan gamen ook gaan verbieden? Of zijn we juist voor vrijheden waarbij iedereen zijn eigen keuzes mag maken? Last but not least, er is ook crypto die werkt zonder mining maar met staking. Dus als je wilt kun je je daarop richten. Wat je met videokaarten nu kunt minen is primair Ethereum, die zijn bezig in de transitie van mining naar staking. Mining is overigens ook een aflopend verhaal, de mining opbrengst wordt steeds gehalveerd (BTC/LTC) en zal dus binnen afzienbare tijd op 0 uitkomen.
En de opbrengst is nu nog steeds lucratief. Maar moeilijk te bepalen wat die exact is omdat er veel variabelen in zitten. Een 3080(Ti) of 3090 doet zo'n 100MH/s. Momenteel is dat zo'n 0,0034 ETH per dag en dat is vooral vanwege de lage gas fees. Het dubbele is niet ongebruikelijk. ETH heeft momenteel ook een erg lage koers. Op de huidige lage koers en lage gas fees levert mining met 100MH/s je dan zo'n 4,- per dag op (na aftrek van energiekosten a 300W en 0,20 eur/kwh). Afgelopen maanden is het ook wel eens 20,- per dag geweest. Verkoop je niet gelijk maar pak je hogere koers uit het recente verleden dan is dat meer dan het dubbele en wie weet wat de koers doet als eth naar proof of stake gaat.... zou eth de bitcoin gaan inhalen? Dus het is maar net hoe je rekent maar het is in alle gevallen een positieve uitkomst. Zelfs in het meest pecimistische scenario kun je de huidige meerprijs van zo'n kaart relatief snel terugverdienen.
Mocht je echt willen inzetten op groene crypto, check dan ADA (Cardano). Maar die zijn dan ook niet te minen.
Als allerlaatste nog een tip: mensen die bij crypto direct om de energiefootprint roepen worden door de meeste mensen gezien als mensen die de boot gemist hebben en dat daarom roepen. Er liggen momenteel mooie kansen om in te stappen als je het mij vraagt. En dat kan dus ook energievriendelijk!

Mooie genuanceerde uitleg. Ik ben zo iemand die de energie-footprint altijd meteen wil benoemen, dus ik ben de doelgroep van die post. Vol overtuiging ook in de pre-mined XRP gestapt toen ze 1,70 waren. Dus dan weet je meteen hoe crypto-savvy ik ben Ik ben vooral met je eens dat de totale milieu-impact van crypto volkomen wegvalt tegen de impact van AliExpress olietankers die op en neer varen. Dus als we gaan proberen om op 1 front het milieu te redden, dan is crypto niet het meest logische punt om te beginnen. Maar alle beetjes helpen, dus waarom niet op meerdere fronten het verschil maken? Dat betekent voor mij iets zuiniger waar mogelijk. Maar ook: iets minder waar mogelijk. Met de mogelijkheid om passief geld te verdienen komt een bepaalde focus op winst, waarvan ik me afvraag of de wereld er beter van wordt.

Neem nou die behoefte om je videokaart terug te verdienen. Waarom zou ik? Ik heb betaald voor het entertainment, en dat krijg ik. Wat mij betreft een goeie deal. Terugverdienen is wat mij betreft helemaal niet belangrijk. Ik ga ook niet proberen om m'n auto terug te verdienen door te Uber-chauffeuren, of m'n huis door het te AirB&B'en. Misschien mis ik dan wat geld, maar ik ben er niet minder gelukkig om.

En zo naar de energie: ik zou niet gelukkig worden van het idee dat er op zolder een apparaat energie staat te verstoken zodat ik geld verdien. Als die energie uit zonnepanelen of windmolens kwam, en dus gratis was? Dan zou ik die gratis energie liefst nog steeds aan iets constructievers besteden dan aan het maken van een beetje virtueel geld. En m'n videokaart gaat wat langer mee, dus er hoeft niet iedere 2 jaar een nieuwe.

Het argument dat veel crypto-critici eigenlijk de mensen zijn die de boot gemist hebben, ontstaat ook door die focus op winst. Want de aanname is dat iedereen die winst wil, en dat iedereen die het niet heeft, er jaloers op is. Maar dat is niet zo. Ik ben nu ook niet ongelukkig omdat er andere mensen met een heel slim idee, of slimme beleggingen, rijk zijn geworden. Als crypto inderdaad mainstream wordt, dan betaalt mijn baas me straks vast ook uit in crypto's, en doe ik alsnog mee. Heb ik dan een boot gemist? Misschien, maar niet 1 waar ik wakker van lig.

[Reactie gewijzigd door _fool op 17 juli 2021 13:51]

Energie is echt wel hét probleem en hier zie je meteen waarom:
https://xrpl.org/carbon-c...EH-WORLKhM1MaAroDEALw_wcB
en https://qz.com/2023032/how-much-energy-does-bitcoin-use/
en https://digiconomist.net/bitcoin-energy-consumption/

Als betalingsmiddel is crypto totaal niet energie efficient en daarom een invalide instrument voor ons, huidige, efficiente betalingsverkeer. Als het nu al zoveel meer verstookt dan regulier betalingsverkeer, word dat een veelvoud erger naarmate we het méér gaan gebruiken.

Bovendien verwerp ik je aanname dat er al genoeg zon, wind en water energie is. Te dom om hier dieper op in te gaan, het echte nieuws is duidelijk anders. We kunnen die energie ervan véél beter benutten dan in het in de zakken laten verdwijnen van crypto-kids.

[Reactie gewijzigd door Madrox op 17 juli 2021 23:24]

Jij zegt dat minen een manier is om de meerprijs van de GPU's terug te verdienen, waarop ik reageer dat het niet rendabel is. Vervolgens begin je een heel betoog over ontwikkelhulp?

Bij definitie raakt minstens 50% z'n geld kwijt aan deze onzin.
Als jij je geld in Elon Musk z'n zakken wil steken, prima, maar loop alsjeblieft niemand te adviseren om dat ook te doen en net doen alsof het filantropisch is.

[Reactie gewijzigd door Wolfos op 16 juli 2021 11:02]

ja, ik heb een wat bredere reactie gegeven dan sec op jou (ongefundeerde) stelling omdat het belangrijk is om het in de juiste context te zien en ook als reactie op een aantal anderen hier.
Wat je daarna roept over 'per definitie' slaat kant nog wal, welke definitie? Dus je plakt wat zwaar klinkende woorden en elkaar in 1 zin maar geeft geen inhoudelijke onderbouwing. Komt op menigeen over als iemand die boos is omdat die de boot gemist heeft. Joh, het is nog niet te laat!
Ik geef verder ook geen advies en daytraden zou ik zeker niet adviseren (ook niet voor conventionele aandelen). Als je mined met een videokaart dan is je verlies hooguit dat wat je te veel betaald voor hebt voor je videokaart maar je hebt dan nog wel altijd die videokaart....
Ik heb een paar maanden terug mijn videokaart voor te veel geld gekocht en inmiddels een factor 2 terugverdiend. Dus ook nog een 'gratis' upgrade van CPU/Mobo/Memory. Ik spreek dus uit ervaring. Maar de toekomst voorspellen kan ik niet.

Het steken van schaarse energie in het oplossen van verzonnen puzzeltjes is gewoon zonde.
Mining levert letterlijk NIETS op. Geen verbeterde inzichten, geen producten, geen grondstoffen, we verplaatsen niets van A naar B. Alleen maar gebakken lucht. Daar moet iets tegen gebeuren.

Het zou niet eens 5% mogen kosten van het wereldwijde verbuik van alle gamers. Gamen levert nog iets op: het laten ontspannen / vermaken van de mensen. Zodat die mensen de volgende dag weer iets nuttigs kunnen gaan doen.

Ik weet niet hoe je bij die rooskleurige cijfers komt maar je gaat een kaart echt niet in 4 maanden terug verdienen. Mining levert iets op maar lang niet zoveel als je hier schetst.

Waarschijnlijk mensen die de stroomkosten niet meerekenen. Mijn 3090 die ik wel eens buiten gaming laat minen verbruikt dan 300W ipv 20W. Dat is +/- €75 p/mnd extra aan stroomkosten terwijl ik er p/mnd €150/€200 aan verdien. Bij 24/7 mining zullen die prijzen natuurlijk nog hoger liggen.

Als ik mijn kaart wil terugverdienen zou ik nu een jaar moeten minen, er vanuitgaande dat de Ethprijs niet verder stijgt. Zonder stroomkosten sou ik de kaart na 6 maanden al terugverdiend hebben.

Dus het zijn allemaal niks meer dan cowboyverhalen over mensen die binnen 4 maanden hun graka terug hebben verdiend. Die nemen de stroomkosten niet mee, of laten moeders met de hogere stroomkosten zitten.

Of mensen denken "miners" te zijn die af en toe een dagje hun GPU laten draaien en dan de dagopbrengst x 30 doen om zo hun maandelijkse opbrengt te berekeken. Maar zo werkt het helaas niet. En daarnaast dan inderdaad even vergeten dat de stroom ook betaalt moet worden

Klopt je berekening wel? 300W/uur is volgens mij 7,2 KW per dag, dus pakweg 216 KW/maand. Een kilowatt kost pakweg 22 cent. Dan komt je per maand op ongeveer 47,50 uit - maak er 50 Euro van.

De 3090 is ook niet de meest efficiënte mining kaart (ook niet de minst efficiënte trouwens). Een 3080 is al pakweg 10% (100 MH, 230W) efficiënter en een 3070 zelfs 25-30% (62MH, 122W). Dat zie je direct terug in de stroomrekening.

Evengoed zijn de stroomkosten, zeker in Nederland, significant. Zonnepanelen (zoals bij mij) helpen ook wel om dat te drukken, maar is natuurlijk ook een investering - tenzij je nog energie ruimte hebt op bestaande zonnepanelen (zoals bij mij ).

Nee niet helemaal, en dat voor mij ook vrij lastig.

In het energieverbruik zit ook de stroom voor mijn CPU en andere componenten. Ik heb het toen ooit een tijd bijgehouden, en toen kwam ik daar op uit. Als mijn videokaart niks te doen heeft doe ik vaak nog wel CPU intensive taken. Bovendien heb ik ook nog een stuk energiebelasting en BTW erbijbijgerekend.

Ok. Fair punt, lijken de kosten me toch wel wat hoog. Daarnaast is overig energieverbruik in een mining rig is dit een veel minder groot probleem wegens meerdere videokaarten op 1 moederbord/cpu/etc. In mijn geval +/- 40 watt/uur verdeeld over 3 kaarten. En de meeste rigs hebben er 6-8.

[Reactie gewijzigd door dreamtheater42 op 14 juli 2021 20:37]

Als er geen miners waren geweest had je ook niet hoeven minen om de belachelijk hoge kosten van je kaart terug te verdienen. Daarnaast heeft het continu laten draaien van je kaart invloed op de levensduur.

Het constant laten minen van een kaart invloed heeft op de levensduur tov een oude gamingkaart is een fabeltje. Een miningkaart die 3000 uur heeft gemined is niks slechter dan een kaart waar 3000 uur op is gegamed . Er zijn genoeg testen geweest die dit bewijzen.

Het enige waar mining invloed op kan hebben zijn de ventilators. Maar die kan je makkelijk zelf vervangen

Edit: argument verduidelijkt.

[Reactie gewijzigd door rickboy333 op 14 juli 2021 18:45]

Een mining kaart die 24/7 op 100% loopt slijt sneller dan een gaming kaart die een paar uurtjes per dag (vaak niet eens iedere dag) draait.
Het zou een natuurkundig wonder zijn als een product wat veel meer wordt gebruikt even veel slijt als een product wat een stuk minder wordt gebruikt.

Wat jij zegt is een fabeltje wat ooit verzonnen is door miners om hun oude kaarten door te kunnen verkopen.

Ja, hehe, dat is logish, als kaart A 3000 uur heeft gedraait en kaart B 300, zal kaart B een langere levensduur hebben.

Wat ik bedoel is dat mining specifiek een kaart niet slechter maakt. Als je een miningkaart pakt die 3000 uur heeft gedraaid, of een gamingkaart van 3000 uur (icl idle) zal de kwaliteit van beide hetzelfde zijn. Misschien is zelfs de miningkaart toch nog wat beter gezien die een constante temp hebben gedraait (maar ik weet niet in hoeverre dit waar is).

Een gamingkaart die flink heeft gedraait is net zo erg als een miningkaart. Wil je de maximale levensduur? Koop nieuw.

Een gaming kaart die net zo veel heeft gedraaid als een mining kaart zal waarschijnlijk net zo versleten zijn. Echter, met een kaart welke enkel wordt gebruikt om te gamen zal waarschijnlijk veel minder uur worden gedraaid dan met een kaart die wordt gebruikt om te minen. Laat staan dat je er mee gamed en hem dan tussendoor laat minen...

en toch heb ik al 3 mining kaarten kapot (in 2 jaar tijd) en 0 gaming kaarten over een looptijd van 20 jaar

Dit is dus volledig onjuist, de miners zorgen voor een hogere vraag, maar verteld niet het hele verhaal. De algemene vraag naar chips is de afgelopen jaren ook sterk toegenomen, mensen willen koelkasten met een scherm in (waarom, geen idee..), ook die beweging zorgt voor een grotere vraag. Koppel dit aan een tekort aan productie capaciteit en grondstoffen. En gooi er dan nog een sausje corona over, die niet alleen de vraag omhoog heeft gegooid, maar ook het aanbod heeft laten afschalen (de verwachting was juist dat we minder gingen uitgeven aan dergelijke luxe producten).

Het is makkelijk om met de vinger naar miners te wijzen, echter is dit een structureel probleem, dat we zonder minen ook wel hadden gehad (maar wellicht ietsjes minder, of minder specifiek op GPUs). Sterker nog, je ziet dat CPUs ook overpriced zijn, terwijl miners vooral uit zijn op GPUs.

Als ik hoor uit het circuit dat mining rig bouwers alle kaarten direct bij de leveranciers opkopen, lijkt me dat miners wel direct verantwoordelijk zijn voor het tekort aan GPU's. Naast alle scalpers natuurlijk.

CPU's zijn in tegenstelling tot GPU's wel prima leverbaar en vaak ook nog tegen de MSRP.

Daarnaast hoor ik uit dat zelfde kringetje dat minen, Bitcoin en de rest van de crypto hype ontzettend gunstig is om je zwarte geld wit te wassen. De meeste foute jongens die ik ken zitten nu allemaal in de crypto, laten stapels met videokaarten afleveren en lachen zich de ballen uit de broek. Wat mij betreft mag dat hele crypto circus gelijk verboden worden. Maar dat is mijn ongezouten gefrustreerde mening.

[Reactie gewijzigd door hubhib op 14 juli 2021 20:00]

Zonde dat de ongezoute mening ook gelijk een gefrustreerde mening is. Chiptekort is niet alleen bij GPUs, ook game consoles, auto's en andere elektronika heeft gewoonweg niet genoeg middelen. Dit is door vele factoren en niet alleen door het minen. Daarnaast is het witwassen natuurlijk ook gewoon onzin, als we alles wat gebruikt wordt om geld wit te wassen moeten gaan verbieden, dan houden we niks meer over. Te beginnen met gewoon cash geld, maar ook de meubelzaak op de hoek, de autowastraat (ja breaking bad touch, love it), de chinees in de binnenstad en het lijstje gaat zo maar door.

We zijn gewoon collectief chagrijnig omdat anderen wel GPUs hebben kunnen bemachtigen, en jij niet. Als je echt je best had gedaan, had je je GPU al lang binnen. Hoe weet ik dat? Heel simpel, ook ik heb oktober vorig jaar een nieuw systeempje gebouwd, heb er langer op moeten wachten dan normaal, maar uiteindelijk heb ik het in januari binnen gekregen. Inclusief een 3080 voor "maar 830 euro", en dat was inderdaad overpriced, maar ben blij dat ik het gedaan heb.

Ikzelf heb de spullen die ik wilde hebben, mijn 6800 XT heb ik via AMD nog voor MSRP kunnen krijgen. Zie het nu alleen bij mijn vrienden groep waar niemand meer aan een kaart kan komen, of een veel te hoge prijs ervoor betaald omdat ze het wachten beu zijn.

Uiteindelijk gaat zich dit ook vertalen naar de MSRP voor toekomstige kaarten, althans dat is waar ik bang voor ben.

En nee, cash valt niet te verbieden, maar zie nog maar eens een grote aankoop te doen met cash. Crypto maakt het voor hen wel weer mogelijk makkelijk grote aankopen te doen of geld om te zetten. Het is gewoon iets dat me opvalt. Als de mensen waar ik het over heb het een godsgeschenk vinden, dan moet er wel iets mis mee zijn.

Ik zou zeggen, geef je criminele bekenden aan bij de politie en los zo 2 problemen tegelijk op.

Hoezo ken je trouwens veel criminelen? Lijkt me niet zo een verstandig idee.

Dit heeft zeker en vast alles met het miners te maken !
De stroom in China spotgoedkoop en de gasprijs vergoeding voor miners superhoog !
Met resultaat dat de nieuwe kaarten niet eens het land verlieten maar in duizentallen verkocht zijn aan Chinese bedrijven die ze opkochten. Na release van de kaarten waren er onmiddellijk foto's te zien van bedrijfshallen tot de nok gevuld met videokaarten ! Dan maakt Nvidia de gamers wijs dat je slechts 1 kaart per persoon kon kopen evenals AMD. Ik durf zelfs te zeggen dat zowel AMD en Nvidia zelf de kaarten gebruikt heeft om te minen ! Als de cryptomark blijft zakken zoals nu en ETH overschakelt op proof of stake dan komen er zeker en vast kaarten in overschot op de tweedehandsmarkt. Laat ons hopen dat de mensen zo slim zijn te wachten tot dit moment en momenteel met de prijsdaling nog geen kaart te kopen.

Maar maakt dat dan uit? Als je met ee klein half jaartje je de kaar thebt terug verdient ent ruim een jaar gebruikt voor gamen, dan koop je toch weer een nieuwe?

Dat doe ik persoonijk uit principe niet. De energie die we wereldwijd stoppen in het oplossen van ingewikkelde puzzels omdat mensen denken dat het kopen van die oplossingen een goede investering is... ik ben het kwijt.

Bij het bouwen van een m-itx kast viel mij echt op dat een bord op het Intel platform toch wel een stuk duurder is in vergelijking met een AMD moederbord. Wellicht is het handig om dat ook op te nemen bij de vergelijking. Niemand weet wat de toekomst brengt, maar de kans is groot je bij Intel bij de volgende generatie weer een nieuw moederbord nodig hebt, waardoor je tegen die tijd nogmaals met hoge kosten zit. Bij AMD stond dat de afgelopen jaren wat langer stil.

p.s. ik heb daardoor ervoor gekozen om de Ryzen 5 3600 te houden, samen met het B550 bord van Aorus, zie hier de rest van mijn 2021 project: inventaris: AMD Mini- ITX

[Reactie gewijzigd door Kiswum op 14 juli 2021 14:09]

Dat je bij Alder lake en nieuw moederbord nodig hebt staat al vast. Alder lake brengt onder andere PCI5 en DDR5 support en een rechthoekige socket.

AMD is overigens momenteel niet anders. Ook die geven aan dat de volgende Zen iteratie heel anders wordt. AMD gaat de pinnetjes, net als Intel, op het moederbord plaatsen.

Verder heb je wel een punt maar het wordt dan erg complex om die vergelijking te maken. Intel heeft immers ook goedkopere B borden en een Z490 bord op een nieuwe 11 serie gaat in de basis ook gewoon werken. Om als redactie dan een keuze te maken gaat gegarandeerd ontevreden reacties opleveren van iemand die net een andere keuze zou maken.

Ik vind de plaatjes nogal vreemd.
6800xt heeft hogere prestaties dan de 3080?
Raytracing/dlls telt ook niet mee terwijl dit functies zijn die Nvidia hoger in de prijs/performance waardes moeten zetten.

Dit geeft een beetje een verkeerd beeld van de werkelijkheid.

Dat verschil wordt gemaakt door Tomb Raider en Assassin Creed. In de laatste tweakers benchmarks doet 6800XT het plots extreem goed in Tomb Raider. reviews: Nvidia GeForce RTX 3080 Ti - Het onverkrijgbare vlaggenschip En Assassin Creed is vele malen beter geoptimaliseerd voor AMD GPUs, maar dat was natuurlijk altijd al zo (AMD gesponsord spel).

Geen idee of prestaties in Tomb Raider een enorme driver optimalisatie is van AMD, of een fout in de Tweakers benchmark. Omdat ik geen andere informatie kan vinden over een 20% prestatie verbetering ga ik vooralsnog uit van een fout van Tweakers.

[Reactie gewijzigd door cnieuweboer op 14 juli 2021 16:08]

Je kunt in zo'n vergelijking moeilijk rekening houden met fabrikant specifieke features. Vandaar dat ze waarschijnlijk uit gaan van pure rasterized performance. En dan is die vergelijking wel degelijk op z'n plek en scoort de 6800XT hoger. Wellicht kan de auteur hier op reageren?

Ik weet dat je geen vergelijking kan maken zonder die functies.

Maar echter zijn die functies zo bepalend in welke gpu je wilt kopen.
Nu kijken mensen en die denken: 6800xt beter dan 3080? Dan koop ik die.

Terwijl ze ondertussen spellen spelen die raytracing of DLSS ondersteunen.

En nvidia loopt gewoon zo erg voor in raytracing dat amd niet echt kan concurreren. Videokaarten zijn meer dan alleen ruwe performance naast elkaar zetten.

En nvidia loopt gewoon zo erg voor in raytracing dat amd niet echt kan concurreren.

Maar hoe belangrijk is dat als er nog steeds maar iets van 25 games zijn die dit ondersteunen, en dan moet er maar precies een spel tussen zitten die je graag speelt.

Daarbij ziet de gemiddelde leek niet eens verschil tussen Rayracing aan en uit

Ik denk dat het nog wel een paar jaar duurt voordat Raytracing echt meerwaarde gaat bieden

[Reactie gewijzigd door Sinester op 14 juli 2021 13:58]

[...]
Maar hoe belangrijk is dat als er nog steeds maar iets van 25 games zijn die dit ondersteunen, en dan moet er maar precies een spel tussen zitten die je graag speelt.

Daarbij ziet de gemiddelde leek niet eens verschil tussen Rayracing aan en uit

Ik denk dat het nog wel een paar jaar duurt voordat Raytracing echt meerwaarde gaat bieden

Als er maar 7 spellen zijn uitgekomen dit jaar die Rayracing ondersteunen, hoe belangrijk is dan Rayracing?

Ik vond DLSS belangrijker, maar nu heeft AMD hun eigen opensource variant FidelityFX, en ga ik toch lever voor AMD RX 6000 series grafische kaarten.

[Reactie gewijzigd door AmigaWolf op 14 juli 2021 16:55]

Beperkte usecases van DLSS wegens zeer beperkt aantal games en RT is zeker een optionele keuze.

[Reactie gewijzigd door d3x op 14 juli 2021 11:39]

Beperkte usecase van DLSS? Hoe is die beperkt?

dlss word niet zomaar ondersteunt door games, dus de beperking is vooral of het werkt met de games die je wil spelen.

Ik denk dat d3x bedoelt dat niet alle games support hebben voor DLSS. Hoe ga je dat dan vergelijken met elkaar? Het is appels met peren vergelijken in dat geval. Voor Raytracing kan je nog wel wat zeggen, maar die mag dan ook in een eigen grafiek. Vind je Raytracing echt belangrijk, dan kun je daar naar kijken.

Ik denk dat de redactie hier gewoon een prima lijst heeft neergezet. Het gaat op rasterization performance vs prijs. Die is voor veel mensen het belangrijkst op het moment. Daarna kun je als consument de keuze maken of je toch voor nVidia gaat voor DLSS/NVENC of bespaard en gaat voor AMD en FSR.

Hoe kun je eerlijk concurerende producten vergelijken als je features mee gaat nemen die slechts 1 partij ondersteund?

We gaan toch ook geen APU's van AMD vergelijken met een Tegra van Nvidia?

Dat is een heel ander punt, hij gaf aan dat de usecase van DLSS beperkt is maar dat valt wel mee.

Ik vind het eerder vreemd dat je dat soort zaken niet meeneemt in een vergelijking, immers als ik kijk naar de rasterization performance zijn AMD en Nvidia juist zo aan elkaar gewaagd, dat zou ik nu een kaart moeten kopen (en verkrijgbaarheid was goed, zodat ik ook daadwerkelijk kan kiezen) dat ik die keuze zou maken op basis van features als DLSS v.s. FRS, AMD's software suite t.o.v. Nvidia's software suite.

Juist de 'exclusive' features in kampen zouden voor mij de doorslag moeten geven op dit moment, en niet de rasterization performance.

[Reactie gewijzigd door Dennism op 14 juli 2021 15:28]

Ik speel VR. Ik kan goed DLSS gebruiken. Geen DLSS.

De spellen die DLSS hebben, zijn ook meteen de grote zware spellen. De triple A games die het meest van je nieuwe videokaart vragen. Veel van de grafisch indrukwekkende games hebben tegenwoordig DLSS.

[Reactie gewijzigd door lordawesome op 14 juli 2021 16:12]

Beetje die GoT thread aanprijzen, waar scalping aangemoedigd en tot een kunst verheven wordt. Bah bah

Ik heb daar al eens een topic over gemaakt met duidelijk zichtbare scalping. T.net laat dit ook gewoon toe in de V&A en geven zelfs hints over hoe je het beste je woorden kunt kiezen, zodat het wegblijft van artikel 6b. Zo overduidelijk veel mensen die herhaaldelijk (= niet incidenteel!) gloednieuwe kaarten verkopen voor zoveel meer dan dat ze zelf en/of volgens de pricewatch voor betaald hebben. Met de RTX3000 kaarten werd het alleen maar makkelijker omdat er hele lange tijd geen pricewatch prijs-indicaties waren door de slechte verkrijgbaarheid. Dus tja zolang dit vanuit de organisatie gedoogd blijft worden en geen ethisch kompas willen hanteren, zal dat niet veranderen.

Trieste boel, hoor

Als ik die reactie lees kiest Tweakers ervoor om onderdeel van het probleem te zijn.

[Reactie gewijzigd door Wolfos op 15 juli 2021 18:35]

Ik vind die ophef snel hypocriet worden. Letterlijk alles dat jij gedurende de dag aanraakt is gebaseerd op het concept dat het met winst is verkocht. Dat brood dat jij in de supermarkt voor een euro koopt wordt letterlijk voor minder dan 1 euro cent ingekocht. Dat is geen uitzondering, boeren klagen al jaren over het verschil in prijs bij melk, groente, enz. Dan hebben we het over een basis behoefte van voedsel waar grof geld op wordt verdiend. Er zijn zat bedrijven die niks anders doen dan inkoop en verkoop. Weleens bij de action geweest of bij de hema? Daar hoor ik helemaal niks over. Maar als iemand een videokaart verkoopt dan is dat een groot schande? Hoe is dat niet hypocriet? Is 100x de prijs vragen voor een brood terwijl mensen letterlijk naar de voedsel bank moeten moreel niet een groter probleem? Wat vind je van het weggooien van onverkocht voedsel? Ooit gehoord van de boter en melk stapel?

Aan het eind van de dag heeft een scalper 0 macht. De prijs en winst wordt volledig bepaald door de hebberigheid van de koper. Als niemand bereid is om geld bovenop de vraagprijs neer te leggen dan kan een scalper helemaal niks. Waar zit dan het probleem. Bij de persoon die het aanbied, of bij de persoon die zich niet in kan houden? Hoe je dit ziet zegt vooral iets over je 'locus of control'. Die kan extern zijn (ik kan er niks aan doen, alles overkomt mij) en intern zijn (ik maak mijn eigen succes).

Betreft dat laatste; je had dit aan kunnen zien komen. Je kon lange tijd pre-orderen voor normale prijzen (o.a bij Alternate) Met enkele uitzonderingen (iets met Asus) zijn die kaarten gewoon geleverd. Wie toen de kat uit de boom keek betaald daar nu de prijs voor in de vorm van wachte of teveel betalen.

[Reactie gewijzigd door sdk1985 op 16 juli 2021 17:49]

Is het een idee dat in een artikel als deze het stroom verbruik van de processoren/GPU's ook wordt meegenomen in de schaal?

Ik besef dat dit een ongelooflijk grote hoeveelheid data gaat toevoegen. Maar met de grote verschillen in prijzen maar ook stroomverbruik van de kaarten kan dit toch best nog wel eens een verschil gaan maken.

Zelf heb ik bewust mijn Vega64 vervangen aangezien de nieuwe kaart gewoon een stukje zuiniger is en me op lange termijn dus ook wat geld gaat besparen.
In hoeverre voert tweakers testen uit met betrekking tot 1 uur gamen kost zoveel kWh per kaart?
Momenteel zie je wel het piekvermogen natuurlijk in de reviews.

Buiten dat, top artikel. Mooi om duidelijke overzichten te zien van de prijzen en prestaties op dit moment.

Complex want je kan met een krachtige kaart je fps limiteren op x fps waardoor ze niet haar piekvermogen verbruikt.

Inderdaad, dan heb je meer aan Joule per frame.
Daarop kan je dan een GPU uitkiezen, en vervolgens zelf beslissen welke fps:verbruik tradeoff jij persoonlijk wilt maken, wat je zelf kan uitrekenen adhv die J/f.
Al zal dat niet precies zijn, omdat een GPU die zit te niksen ook wat verbruikt.
Dan zou het preciezer EN simpeler zijn om gewoon het verbruik te meten terwijl alle GPUs op evenveel fps draaien, dan hoef je t ook niet meer om te rekenen naar J/f.

[Reactie gewijzigd door N8w8 op 14 juli 2021 14:48]

En als je hier dan juist gebruik van maakt? Dus kies 3 games op vaste resolutie met dezelfde instellingen en een locked fps en meet dan het stroom verbruik.

Dan heb je tenopzichte van dezelfde kwaliteit een mooie vergelijking.

En inderdaad, dit is geen makkelijke om te implementeren. Maar kan wel een hele mooie toevoeging zijn

Heeft weinig zin omdat tegenwoordig underclocken de norm is. Op zowel Ryzen 5000 cpu's als nvidia 3000 serie. Minder stroom, meer performance.

[Reactie gewijzigd door biggydeen2 op 14 juli 2021 14:21]

Bedoel je undervolten?

Excuus, undervolten inderdaad.

Okay, ik heb meestal wel wat te zeiken op Tweakers, maar dat zijn ditmaal donders mooie grafieken! Hulde.

Vind ik ook! Een goed artikel. Dit mag wel vaker!

550-600 euro voor 60-70 FPS in 1440p. Ik vraag me af hoe dat aftekent tegen een 2070 die je vóór de 'crisis' kocht, en dan ook met een recente Ryzen 5xxx combineert.
Ook al is de daling ingezet, ik blijf dit hoog vinden. Je kreeg meer waar voor je geld 2 jaar geleden lijkt me.

Hoe meer toeters en bellen ze aan iets toevoegen dat eigenlijk geen meerwaarde geeft zoals RGB hoe meer mensen bereid zijn dieper in de buidel te tasten. Corona heeft er ook nog eens voor gezorgd dat we bijna niks konden uitgeven met het gevolg dat mensen nu op het einde van de maand over hadden. Dus zonder corona kwamen ze steeds iedere maand geld tekort door uitgaan of dealer sponsoren of impulsieve aankopen door in winkels te lopen. Het gevolg is dan dat ze niet eens kijken naar de prijs voor een aankoop. Nu gaan die bedrijven redeneren de klant is toch bereid zoveel te betalen dus gaan we voor maximaal winst zolang het kan ! Mensen laten zich steeds meer vangen aan het verkopen van lucht die geen toegevoegde waarde heeft , maar het zit er op

De huidige prijzen zijn inderdaad belachelijk. De adviesprijzen daarentegen zijn beter dan 2 jaar terug.

En dit is wel 60-70fps op de nieuwe games. Die zijn zwaarder dan games van 2 jaar terug. En dat is nog zonder DLSS/FSR.

Ik hoor zowel dat er over de processors en videokaarten nog niks bekend is qua opvolging door tweakers maar er is al genoeg informatie op internet wat eraan komt.

AMD komt met een tussenstap voor de 5000 serie met stacked l3 cahse van 192 mb voor de 12 en 16 core modellen met ongeveer 15% snellere gaming prestaties: https://www.hardwaretimes...1-to-tackle-alder-lake-s/

Verder zijn ze nu ook met chiplets bezig zowel AMD als Nvidia voor de GPU's die gaan komen.
https://www.techpowerup.c...dual-80-cu-chiplet-design

En hoewel dat laatste natuurlijk niet officieel is is dat van de Ryzen wel door AMD bevestigd door Lisa.

Gemiste kans van Tweakers om dit op te merken omdat de game prestaties met ongeveer 15% gaan stijgen! Wat natuurlijk enorm is. Het zou goed als 5900 XT op de markt kunnen komen maar dan vooral bedoeld voor extra gaming performance!

Over de processors is er inderdaad zeker al het nodige bekend, dat noem ik voor zowel Intel (Alder Lake) als AMD (Warhol en Raphael) in de video (vanaf 6:40). Hoe AMD daar de aangekondigde modellen met 3D-cache in gaat verwerken, is op dit moment nog puur giswerk. Dat zou inderdaad een kleine toevoeging aan de Ryzen 5000-lineup kunnen zijn, maar ook bewaard kunnen worden voor de volgende generatie.

Informatie over nieuwe videokaarten is echter nog veel minder concreet.

Klopt, het ging mij er meer over dat je zei dat er niet bekend was wat dit ging doen voor processors. AMD gaat met de nieuwe processors welke waarschijnlijk een 5xxxXT variant gaan heten uitkomen. MOgelijk nog steeds op AM4 platform.

Het had leuk geweest om in het interview daar wat over te zeggen omdat de slides die jullie hanteren wel erg oud zijn.

Op de eerst link en ook via AMD zelf tijdens de presentatie zie je dat ze dus veel meer cashe op de CPU gaan zetten welke vooral veel goeds doet voor gaming. Dat is itt de vorige 3xxxXT wel een significant verschil en niet enkel een optimalisatie waar jullie het over hadden van zen 1 naar zen+

Maar uiteraard is het allemaal lastig kijken. Maar als je het dan over de toekomst hebt had dat stukje cashe niet mogen ontbreken denk ik!

Verder verwacht ik dat de prijzen van de GPU's blijven zakken door het inzakken van de mining markt.

Eh... ik zou over die 15% nog even een anti-marketing factor gooien van 50% en dan stellen dat ze in de praktijk, misschien wel 7% toenemen, wat overigens niet onaardig is.

@Tomas Hochstenbach
Dit is een van de beste artikelen ooit op Tweakers, Hulde !
Tuurlijk, je kunt als gebruiker altijd nog speciale criteria hebben... het zou nog mooier zijn als dit als tool beschikbaar kwam: verschillende criteria, b.v. raytracing verschillende weegfactoren meegeven, in te stellen door de gebruiker, de actuele Pricewatch getallen i.p.v. een statische waarde die over een paar maanden weken weer totaal is veranderd, stroomverbruik mee laten wegen, geluid.... Eronder dan b.v. een grote Excel sheet met alle onderliggende waarden. Bij gebrek daaraan zou dit artikel ook een regelmatige update verdienen, b.v. als begeleider van de Desktop Best Buy guide.

[Reactie gewijzigd door batteries4ever op 14 juli 2021 17:02]

Dankjewel! En de wens om het altijd nóg mooier en uitgebreider te doen is tweakers-eigen en leeft bij onszelf natuurlijk ook. In de praktijk vormen de mogelijkheden van de tools die we voor bv. deze grafieken gebruiken soms een beperking, maar we nemen de ideeën zeker mee.