Voor de normale sterveling is de ASUS ProArt PA32UCX-PK misschien wel de ultieme hdr-monitor van dit moment. Met dank aan een fijnmazige miniledbacklight met hoge helderheid levert het scherm een veel dynamischer plaatje in hdr dan de meeste andere monitoren. Halo-effecten worden vrij effectief onderdrukt. Met de meegeleverde kalibratiesoftware stel je het scherm optimaal af voor hdr- en sdr-materiaal. Dat is nodig, want de fabrieksinstelling valt tegen. De verdere featureset is erg ruim, maar dat mag ook wel. Slechts weinig schermen zijn nog duurder dan de PA32UCX-PK.
De ASUS ProArt PA27UCX-K is het kleinere broertje van de PA32UCX-PK. Ook dit scherm beschikt over een fijnmazige miniledbacklight met hoge helderheid voor een veel dynamischer plaatje in hdr dan de meeste andere monitoren. Halo-effecten worden vrij effectief onderdrukt. Het beeld op de grotere monitor is nog iets beter, dankzij het grotere aantal backlightzones. Met de meegeleverde kalibratiesoftware stel je het scherm optimaal af voor hdr- en sdr-materiaal. Dat is ook nodig, want de fabrieksinstelling valt tegen. De verdere featureset is ruim, al ontbreekt Thunderbolt - waar de PA32UCX-PK wel over beschikt. Behalve het grote model zijn maar weinig schermen nog duurder.
2021 moet het jaar worden van de minileds: piepkleine ledlampjes die met duizenden achter een normaal lcd kunnen worden geplaatst, in plaats van een normaal backlight dat bestaat uit veel minder leds die groter zijn. Door de kleine lampjes kan de helderheid van de backlight veel fijnmaziger worden geregeld, wat vooral bij hdr-materiaal een groot voordeel kan opleveren voor de beeldkwaliteit. Van de grote televisiefabrikanten heeft alleen Sony nog geen miniledscherm aangekondigd voor dit jaar. Samsung ziet toepassingen voor gamingmonitoren zoals de 49" grote Odyssey G9, waarvan dit jaar een verbeterde miniledversie op de markt moet komen. Apple kondigde enkele weken geleden een nieuwe iPad Pro aan die de eerste tablet met miniledpaneel zal worden.
Het verschil in grootte tussen een normale fald-backlightled en een miniled
Met al dat rumoer rondom nieuwe miniledschermen zou je haast vergeten dat ASUS al meer dan anderhalf jaar een miniledmonitor in het assortiment heeft: de ProArt PA32UCX-K. Destijds was dit scherm het topmodel in ASUS' ProArt-serie, bedoeld voor beeldbewerkers. De PA32UCX-K was de opvolger van de ProArt PA32UC-K, een van de eerste beeldschermen die je kon kopen met een redelijk goede hdr-weergave. Die monitor had nog een backlight met grotere ledjes, verdeeld in 576 onafhankelijk dimbare backlightzones. De PA32UCX ging daar overheen met 1152 zones, dankzij het gebruik van de kleinere minileds.
Hoewel beide voorgangers ook nog steeds in de winkels liggen, heeft ASUS sinds medio vorig jaar alweer een opvolger in de schappen: de PA32UCX-PK. Zoals het kleine verschil in productnaam een beetje verraadt, blijven de technische verschillen ditmaal beperkt. Ook het nieuwe scherm heeft weer een ips-paneel met 4k-resolutie, een beloofde piekhelderheid van 1200cd/m² en hetzelfde aantal dimmingzones. Wel heeft ASUS de techniek Off-axis Contrast Optimization, of OCO, toegevoegd. Die moet de zichtbaarheid van halo-effecten in contrastrijke overgangen sterk verminderen. Daarbij is er nu ook een kleiner broertje, in de vorm van de 27"-PA27UCX, voorzien van dezelfde resolutie, hetzelfde paneeltype en dezelfde OCO-techniek, maar dan met het geringere aantal van 576 dimmingzones. Ook de beloofde piekhelderheid is met 1000cd/m² net iets minder hoog.
Duur, maar ook betaalbaar
In vergelijking met de meeste pc-beeldschermen tel je voor de nieuwe ProArt-monitoren een enorme smak geld neer: 3000 euro voor de PA27UCX en zelfs 4000 euro voor de PA32UCX-PK. Dat is nog 1000 euro meer dan voor de PA32UCX. Je kunt je afvragen wie in vredesnaam zoveel geld overheeft voor een nieuw scherm, hoe goed het beeld ook is. Toch is de prijs van beide monitoren niet zo heel gek als je kijkt naar de bredere markt. Wie de monitorreviews op Tweakers of elders weleens leest, weet dat het gros van de pc-monitoren niet geschikt is voor hdr-weergave waar een veeleisende videobewerker iets aan heeft. Dat geldt over het algemeen ook voor de meeste luxere schermen die wel geschikt kunnen zijn voor foto- en sdr-videobewerking.
Grote filmstudio's en televisiemaatschappijen kunnen voor hdr-projecten gebruikmaken van professionele referentiemonitoren als de Eizo ColorEdge CG3146 en de Sony BVM-HX310. Die hebben naast speciale aansluitingen en extra firmwarefeatures - denk aan een heatmap-modus die je meteen laat zien hoe helder bepaalde delen van het beeld zijn - ook een bijzonder beeldpaneel, vaak een dual layer lcd-exemplaar. Daarbij zijn twee lcd-panelen precies voor elkaar gemonteerd. Dat heeft als groot voordeel dat het scherm, met een voldoende krachtige backlight, zowel superfel als heel donker kan zijn, waarbij de helderheid per pixel kan worden geregeld. Ze bieden daarmee de best mogelijke hdr-weergave, maar kosten tienduizenden euro's.
Sony BVM-HX310
Natuurlijk kun je als videobewerker zonder extreem diepe zakken teruggrijpen op een oledtelevisie. Een nieuw exemplaar van LG kost nog maar iets meer dan 1000 euro en biedt dezelfde dimming op pixelniveau als een professioneel referentiescherm. Net als een goede monitor kun je het in hardware kalibreren voor de optimale kleurnauwkeurigheid. Er zijn echter ook nadelen aan het gebruik van een oledtelevisie voor dit soort doeleinden. Zo ben je gebonden aan een scherm met grotere afmetingen, vormt inbranden een risico en hebben oledtelevisies een wat lage piekhelderheid plus automatic brightness limiter- en automatic static brightness limiter-functies die maken dat de weergegeven helderheid niet constant is.
Bij miniledschermen kan de helderheid van het scherm niet met dezelfdenauwkeurigheid worden geregeld als bij een duallayer-lcd of oledscherm, maar met honderden zones komt het scherm ten opzichte van een normale lcd-monitor een aardig eind om het contrast van een hdr-beeld goed te kunnen weergeven. Een hoge felheid is voor deze monitoren ook geen probleem, zoals uit de beloofde hoge piekhelderheid bij beide ProArt-schermen blijkt, waarbij die helderheid ook niet afhangt van de hoeveelheid wit in beeld en het lange tijd vertonen van statische beelden evenmin problemen moet opleveren. Op die manier vormen miniledschermen als de ASUS ProArt-monitoren in dit artikel potentieel een interessante oplossing voor videobewerkers die aan de slag willen met hdr-materiaal.
Vergeleken met wat je neertelt voor lcd-monitoren van andere merken die geschikt zijn voor hdr-weergave, zijn de twee ProArt-exemplaren bovendien niet extreem duur. Zo kost de Dell UltraSharp UP3221Q, een miniledmonitor die eind vorig jaar uitkwam, meer dan 4300 euro. Apples Pro Display XDR, een 32" groot '6k'-scherm met local dimming en traditionele, grotere ledjes, is nog duurder: het heeft een prijskaartje van 5500 euro.
Featureset en praktijk
Aan het ontwerp van de ASUS ProArt PA32UCX-PK lijkt geen spat veranderd ten opzichte van voorganger ASUS ProArt PA32UCX-K. Het is dus een nogal log apparaat als je het vergelijkt met de gemiddelde monitor. Zo is de kast achter het scherm direct aan de zijrand al centimeters diep. Zonder de voet weegt het paneel liefst 11kg en met voet bedraagt het gewicht zelfs 14,1kg. Ook de ProArt PA27UCX-K, voorzien van een vrijwel identiek design als het 32"-model, is met 11,6kg inclusief voet erg zwaar voor een scherm van dat formaat.
De vormgeving van beide ProArt-schermen is frivoler dan je van een beeldscherm voor (semi)professioneel gebruik verwacht. Voet en paneel hebben een matzwarte kleur, waarbij de gewelfde achterkant is voorzien van een geborstelde afwerking die moet herinneren aan metaal. Opvallend zijn vooral de goudkleurige accenten die ASUS rondom heeft toegevoegd. Aan de voorkant blijven die gelukkig redelijk subtiel, maar het forse, uitbundig glimmende logo op de achterkant kan je moeilijk ontgaan. Zoals Apple op zijn producten pleegt te melden dat ze in Californië zijn ontworpen, staat op de zijrand van beide ProArt-schermen dat ze door ASUS in Taiwan zijn uitgedacht.
ASUS ProArt PA27UCX-K
De stevige, ronde staander waarop beide schermen rusten, is grotendeels gemaakt van metaal, behalve de taps toelopende onderkant die zo te voelen van plastic is gemaakt. Je kunt het paneel op alle mogelijke manieren verstellen en dat gaat lekker soepel: 60 graden naar links of naar rechts draaien, 5 graden naar voren of 20 graden naar achteren kantelen en ongeveer 13 centimeter omhoog of omlaag schuiven. De PA32UCX-PK gaat hierin net iets verder dan de PA27UCX-K. Uiteraard kun je het scherm ook 90 graden roteren, waarbij de osd automatisch meedraait door de ingebouwde rotatiesensor. Minpunt is opnieuw het ontbreken van een draaghendel aan de bovenkant van de poot. Die had het ontwerp misschien minder fraai, maar wel praktischer gemaakt.
ASUS ProArt PA32UCX-PK (met zonnekap)
Een verschil tussen de PA27UCX-K en PA32UCX-PK zit in het ontwerp van de bezels. De PA32UCX-PK is voorzien van een 'randloos' design waarbij de schermranden links, rechts en aan de bovenkant vlak liggen met de rest van het paneel. Rondom het scherm van de PA27UCX-K zit wel een verhoogde plastic rand. Onderaan zit bij beide schermen een bredere strook die verder uitsteekt. Kijkend naar de zijkanten valt op dat ASUS de PA27UCX-K ook heeft voorzien van extra ventilatieopeningen in de vierkante uitsparingen die bij beide schermen over de hele zijkant doorlopen. Bij de PA32UCX-PK lijken ze vooral bedoeld om de bevestigingsgaatjes van de meegeleverde zonnekap aan het oog te onttrekken. Ook bij de PA27UCX-K krijg je zo'n stoffen kap, die je wel vaker terugziet bij duurdere monitoren voor beeldbewerkers die invallend zonlicht op het paneel absoluut willen vermijden.
Beide schermen beschikken over actieve koeling, net als veel andere lcd-monitoren met local dimming. Als je het scherm voor sdr-content gebruikt, is het niet hoorbaar in een normale kantooromgeving, maar bij hdr-weergave wordt het scherm flink warm en dan kun je de ventilators wel opmerken. Wordt het scherm echt te heet, dan gaan de ventilators in overdrive en verschijnt een melding in beeld, net als verleden jaar het geval was bij de PA32UCX-K. In de praktijk zal dat niet snel gebeuren, maar het is niet onmogelijk om deze situatie te triggeren als je zoals wij tientallen minuten lang testpatronen met hoge helderheid op het scherm zet of de localdimming-feature voor hdr-content uitgeschakeld laat, wat om de een of andere reden nog steeds mogelijk is. Naast ventilatorgeruis trad bij ons sample van de PA27UCX-K ook hoorbare coilwhine op bij gebruik van de maximale helderheid in hdr. 'Onze' PA32UCX-PK was in dat opzicht vrijwel stil.
Aansluitingen: USB-C versus Thunderbolt
Beide monitoren zijn voorzien van een hele trits aansluitingen, die met hun locatie onder het paneel en deels achter de voet wat moeilijk bereikbaar zijn. Nog altijd ontbreken helaas USB-poorten aan de zijkant. De PA27UCX-K en PA32UCX-PK zijn voorzien van een multifunctionele aansluiting voor je laptop. Bij de PA32UCX-PK is dat een Thunderbolt-exemplaar, net als bij de twee voorgangers, maar de PA27UCX-K heeft een 'gewone' USB-C-poort met DisplayPort Alternate Mode.
Een ander verschil in de aansluiting betreft de hoeveelheid Power Delivery richting het systeem: 65W bij de PA32UCX-PK, genoeg voor de meeste Ultrabooks, en een ruime 90W bij de PA27UCX-K, ook voldoende voor wat krachtigere laptops zoals de Dell XPS 15. De PA27UCX-K kan dat echter niet uit zichzelf leveren; je moet een losse adapter aansluiten op de tweede USB-C-poort van het scherm, bijvoorbeeld het stroomblokje van je laptop. Als je dit niet doet, blijft de stroomleverantie via het scherm beperkt tot 15W. De PA32UCX-PK heeft geen extra stroomadapter nodig. Op dit scherm zit een tweede Thunderbolt-poort, die dient als output om je tweede scherm door te lussen (daisy chaining). Dat tweede scherm mag daarbij maximaal een 4k-exemplaar zijn.
ASUS PA32UCX-PK, aansluitingen
De lagere bandbreedte van USB-C maakt het onmogelijk om een tweede scherm op de PA27UCX-K aan te sluiten. Door bandbreedtebeperkingen werken de USB-poorten op het scherm bovendien op een gereduceerde USB 2.0-snelheid bij 4k-weergave op 60Hz, ook als je laptop wel Thunderbolt heeft. ASUS had dit minpunt kunnen ondervangen door de scaler te voorzien van DisplayPort 1.4-ondersteuning, maar net als de PA32UCX-PK blijft ook het 27"-model beperkt tot DisplayPort 1.2.
ASUS ProArt PA27UCX-K, aansluitingen
Tot de overige beeldaansluitingen behoren bij de PA32UCX-PK liefst drie HDMI 2.0-ingangen plus één DisplayPort 1.2-aansluiting. Bij de PA27UCX-K moet je het met tweemaal HDMI 2.0 en één keer DisplayPort 1.2 doen. Wel heeft de USB-hub op dit scherm een extra poort; hij telt er vier in plaats van drie. Beide schermen hebben verder nog een koptelefoonaansluiting en een USB-ingang die enkel dient voor servicedoeleinden. Door de ingebouwde voeding kun je op beide schermen een standaard-eurostekker gebruiken voor de stroomvoorziening, wat ons betreft wel zo prettig.
De PA27UCX-K en PA32UCX-PK zijn uiteraard voorzien van een uitgebreid on screen display met alle mogelijke instellingen. De bediening van het osd verloopt bij beide schermen via een joystickje en een serie knopjes die zich rechts achter het scherm bevinden. Echt handig werkt dat niet. De knopjes zitten nogal dicht bij elkaar, waardoor je al snel op de verkeerde knop drukt, bijvoorbeeld de powerknop die precies dezelfde vorm en afstand tot alle andere exemplaren heeft.
Tot de opties in het osd behoren dertien verschillende kleurpresets, waaronder profielen voor de kleurruimtes sRGB, AdobeRGB en DCI-P3, maar ook (iets) minder gebruikelijke opties als Rec.709, Dicom en BT.2020. Er zijn vier hdr-modi beschikbaar, waaronder naast twee standen voor HDR 10-materiaal ook modi voor HLG HDR en Dolby Vision, wat de meeste pc-beeldschermen niet ondersteunen. Er zijn twee gebruikersprofielen waarin kalibraties kunnen worden opgeslagen die je maakt met de meegeleverde software (zie onder). Dat hadden er naar ons idee meer mogen zijn, want met één hdr-profiel en één sdr-profiel zit het monitorgeheugen al vol.
Uiteraard kun je zowel de voorgekookte presets als de gebruiksprofielen verder bijstellen met het ingebouwde color management system, met sliders voor tint en verzadiging van zowel de primaire als de secundaire kleuren: cyaan, magenta en geel. In het menu Image vind je een optie voor uniformiteitscompensatie, wat je vaker tegenkomt bij schermen voor beeldbewerkers. De nogal belangrijke instelling voor local dimming is nog steeds weggemoffeld in de laatste sectie van het menu, waar je verder allerlei minder belangrijke opties aantreft. Je kunt local dimming hier niet alleen in- of uitschakelen, maar ook de snelheid aanpassen waarmee de backlight reageert op de beeldinhoud. Wij zouden die overigens op Medium laten staan; de instelling Fast resulteert in een onrustiger beeld, terwijl je bij Gradual een langzaam uitdovend spoor van ledjes ziet achter een helder object dat zich over het scherm beweegt.
Software: ProArt Calibration 2.0
Het achtervoegsel -K duidt er bij beide ProArt-schermen op dat in de doos een colorimeter wordt meegeleverd om de schermen optimaal af te stellen. Het gaat om de X-rite i1 Display Pro. Behalve de ASUS-logo's op het doosje is hij identiek aan de meter die je nu voor zo'n 220 euro in de winkel vindt. Net als in voorgaande jaren kun je de gratis te downloaden ProArt Calibration-software gebruiken om de beide schermen in hardware te kalibreren met deze meter, waarbij de instellingen van de kalibratie direct naar de monitor worden weggeschreven. Zo kun je de instelling met alle beeldbronnen gebruiken en is het ook mogelijk om het scherm voor een bepaalde kleurruimte in te stellen. Het duo is echter ook 'Calman Ready', wat wil zeggen dat je ook met deze los verkrijgbare software, die we bij Tweakers gebruiken om schermen door te meten, een hardwarekalibratie op de schermen kunt uitvoeren. Calman heeft daarvoor een ingebouwde workflow die je door het proces leidt.
ASUS ProArt Calibration 2.0
Voor dit artikel hebben we beide methoden geprobeerd. De PA27UCX hebben we gekalibreerd met Calman, de PA32UCX met ProArt Calibration. Het programma van ASUS is ten opzichte van vorig jaar verbeterd. De nieuwe versie 2.0 heeft een gewijzigde interface en nu ook de mogelijkheid om het scherm voor hdr-materiaal automatisch af te stellen, wat eerder nog ontbrak. Net als voorheen kun je het scherm kalibreren voor verschillende kleurruimten, waarbij je ook helderheid, kleurtemperatuur en gamma kunt kiezen. Daarnaast kun je de ingebouwde uniformiteitscompensatiefunctie bijregelen, waarvoor je de helderheid van het scherm in een 3x3- of 5x5-matrix kunt opmeten. Dat laatste kan niet met Calman en ook blijft Calman vooralsnog beperkt tot sdr-kalibratie, hoewel de fabrikant eerder een update voor hdr heeft beloofd.
Het kalibratieproces is bij gebruik van Calman bewerkelijker dan bij het gebruik van de meegeleverde software. Wel geeft Calman meer opties. Je kunt bijvoorbeeld kiezen hoeveel kleurpatches er worden doorgemeten bij het samenstellen van het kalibratieprofiel, wat met ProArt Calibration niet kan. Kies je voor een heel uitgebreide set metingen, dan kun je zo een paar uur bezig zijn. Met ProArt Calibration duurt het proces altijd ongeveer een kwartier, waarna je een meetrapport te zien krijgt en je het resultaat kunt opslaan in een van de twee User Profiles in het scherm. Dat duurde in ons geval ook nog een aantal minuten en net als tijdens het meetproces ontbreekt helaas een duidelijke indicatie van de voortgang. Calman toont in ieder geval een voortgangsbalk tijdens het meetproces.
We hebben de PA27UCX-K en de PA32UCX-PK voor dit artikel gekalibreerd voor sRGB met behulp van de X-rite i1 Display Pro die bij ons testsample zat. Met de PA32UCX-PK hebben we ook een hdr-kalibratie uitgevoerd. We hebben ze vervolgens weer doorgemeten met Calman en onze eigen meetapparatuur, een Spectracal C6-colorimeter en een X-rite i1 Photo Pro 2-spectrofotometer. Verderop in deze review gaan we in op de resultaten. We hebben de PA32UCX-PK ook geprobeerd te kalibreren voor AdobeRGB, maar daarbij gaf ProArt Calibration herhaaldelijk de foutmelding dat de meter niet goed voor het scherm zou hangen.We hebben dit uiteraard voorgelegd aan ASUS. Mocht hier op een later moment nog een reactie op volgen, dan zullen we deze review een update geven.
Testmethode en testveld
Portrait Displays SpectraCal C6-colorimeter
Voor de test van de schermen hebben we zoals gebruikelijk een uitgebreide reeks metingen uitgevoerd. We meten helderheid, contrast en kleurweergave met behulp van een Spectracal C6-colorimeter, een X-rite i1 Photo Pro 2-spectrofotometer en Portrait Displays Calman Ultimate-analysesoftware. We testen monitoren zoals ze uit de doos komen, waarbij we de helderheid voor kleurmetingen afstellen op een waarde die de 150cd/m² zo dicht mogelijk benadert. Eventuele sRGB- of Adobe RGB-modi meten we apart. Datzelfde doen we voor een eventuele hdr-stand.
Responstijden meten we met een fotosensor en de LeCroy Waverunner 6100-oscilloscoop, waarbij we de inputlag bepalen met een Leo Bodnar-tester. Om de kijkhoeken te bepalen, meten we onder een hoek van 45 graden de resterende helderheid en de kleurverandering ten opzichte van een loodrechte meting. Voor de uniformiteitsmeting kijken we naar de verhouding tussen de helderheid op vijftien meetpunten, gemeten op een volledig wit en zwart scherm. Ook bepalen we de relatieve kleurverschillen langs de randen ten opzichte van het midden. Tot slot meten we het energiegebruik van de monitor, zowel op de maximale helderheid als op een vaste helderheid van 150cd/m².
Testveld
Er zijn niet veel schermen waarvan de eigenschappen zich goed laten vergelijken met die van de ASUS ProArt PA32UCX-PK en PA27UCX-K. Voor zover die er wel zijn, hebben we ze helaas nog niet kunnen testen. Dat geldt bijvoorbeeld voor de Apple Pro Display XDR en de Dell UP3221Q, die we al even noemden in de inleiding, alsmede de nog duurdere professionele alternatieven. Voor de praktijktest hebben we het duo wel kunnen vergelijken met de ASUS ROG Swift PG32UQX, die het merk gelijktijdig had opgestuurd. In feite is dit de gamingvariant van de PA32UCX-K, met even nauwkeurige local dimming. Ook hebben we het duo in de praktijk bekeken naast een LG OLED65G1-televisie, om te zien hoe die zich bij het weergeven van hdr-materiaal verhoudt tot beide schermen.
In de grafieken op de volgende pagina's vergelijken we de PA32UCX-PK en PA27UCX-K vooral met andere luxe beeldschermen die we eerder hebben getest. Een deel daarvan is bestemd voor (semi)professioneel gebruik en sommige monitoren zijn juist specifiek gericht op consumenten, zoals de gamingschermen die we in de hdr-sectie aan bod laten komen. Ook de resolutie en het formaat lopen uiteen. Uiteraard is de voorganger PA32UCX opgenomen in de grafieken, evenals de PA32UC-K, die echter niet is getest volgens onze huidige hdr-testprocedure en zodoende ook niet in dat overzicht verschijnt. Je herkent de PA32UCX-PK telkens aan een donkerblauwe balk; de PA27UCX-K heeft in de grafieken een rode kleur.
Helderheid, contrast en kleurweergave (hdr)
Normaal gesproken beginnen we op deze plaats met de metingen in de normale sdr-modus, maar gezien de bijzondere kwaliteiten van de ProArt PA32UCX-PK en PA27UCX-K voor hdr-weergave hebben we het hoofdstuk opgesplitst en trappen we af met onze ervaringen van de hdr-beeldkwaliteit.
Geavanceerde local dimming, hoge piekhelderheid
Zoals in de inleiding duidelijk werd, is de geavanceerde localdimming-implementatie met minileds dé reden om de PA32UCX-PK of PA27UCX-K te overwegen. Een uitstekende lcd met standaardbacklight heb je al voor een fractie van het aanschafbedrag. Voor hdr-weergave zijn die monitoren echter niet geschikt en de ProArt-schermen wel, ondanks het lage native contrast van de gebruikte ips-panelen. Bij de PA32UCX-PK is dat contrast slechts ongeveer 900:1. Door gebruik van minileds kan de helderheid veel nauwkeuriger worden verdeeld en kunnen delen van het beeld die zwart moeten blijven, echt donker worden gemaakt. Dat zie je ook al aan onze synthetische tests van het contrast. Full screen is dat oneindig, omdat de lampjes bij een zwart scherm worden uitgezet. Ook inOok inde realistischere checkerboardtest blijft het contrast hoger dan bij een gemiddeld lcd.
Contrast
Max helderheid wit (full screen)
Max helderheid wit (5% window)
Contrast (4x4 checkerboard)
Monitor
Schermdiagonaal
Resolutie
Gemiddelde contrast in verhouding (hoger is beter)
De piekhelderheid van de twee ProArt-monitoren bedraagt in de modus waarin wij ze hebben doorgemeten, HDR REC.2020 Optimized, om en nabij de 1400cd/m² op een volledig wit scherm. De PA27UCX zakt bij een kleiner 5-procentwindow iets terug in helderheid, vermoedelijk vanwege het kleinere aantal zones van dit scherm. De schermen kunnen die hoge helderheid als het moet minutenlang vasthouden, waarbij retentie (uiteraard) geen probleem vormt. Logo-dimming, pixel-shifting of een automatic static brightness limiter, functies die bij oledtelevisies van LG standaard zijn ingeschakeld om het scherm te beschermen, maar waardoor de helderheid kan fluctueren, hebben deze schermen ook niet.
In de praktijk leidt de hoge helderheid er bij de ProArt-schermen toe dat hdr-scènes meer impact hebben dan op een oledscherm, dat in kleine gebiedjes wel fel kan zijn, maar op een volledig wit scherm terugzakt tot beneden de 200cd/m². Neem een scène aan het eind van de middag, waarbij de ondergaande zon in de camera schijnt en het landschap op de voorgrond in de schaduw staat. Op het ProArt-duo is het verschil tussen lucht en voorgrond veel duidelijker, waarbij de zonsondergang en de lucht eromheen meer de felheid hebben die je in het echt zou ervaren. Op een oledtelevisie, in dit geval de LG OLED65G1, die zich gelijktijdig in onze testruimte bevond, ziet dezelfde film er meer uit als een extra geraffineerde versie van sdr-materiaal. Ook nachtelijke scènes, bijvoorbeeld koplampen van auto's of een helverlicht stadion, hebben soms meer 'pop' op de ProArt-schermen. Die missen uiteraard wel de nauwkeurige per-pixel dimming van het oledscherm, maar door de aanwezigheid van local dimming zien donkere gebieden er als geheel niet 'mistig' en grijs uit, zoals op het gemiddelde lcd.
De backlight van de PA32UCX-PK is verdeeld in 1152 onafhankelijk dimbare zones, meer dan op iedere andere lcd-monitor, uitgezonderd de in de inleiding al genoemde Dell Ultrasharp UP3221Q waarvan de backlight 2048 zones telt. Bij de PA27UCX-K zijn het er in totaal 576, waarbij iedere zone een groter gebied bestrijkt dan bij de 32"-monitor: 3,49cm² versus 2,45cm². In bepaalde situaties, bijvoorbeeld het hieronder weergegeven sterrenpatroon dat we in een donkere ruimte op de foto hebben gezet, zie je inderdaad een verschil tussen de twee schermen. Daarbij merken we dat de PA27UCX zones minder snel op zwart lijkt te zetten dan de PA32UCX-PK, zodat het contrast in sommige scènes lager uitvalt. Keerzijde daarvan is dat de overgang tussen lichte en donkere zones bij de PA32UCX-PK soms abrupter is, zodat je duidelijker halo-effecten kunt zien.
ASUS ProArt PA27UCX-K (links) versus ProArt PA32UCX-PK
'Contrastoptimalisatie' bewijst meerwaarde
Om halo's te helpen verminderen, hebben de PA32UCX-PK en PA27UCX-K een interessante nieuwe truc aan boord die we op de eerste pagina al noemden: Off-axis Contrast Optimization oftewel OCO. Zelfs bij de PA32UCX-PK verlicht iedere zone al zo'n 7200 pixels. Als een klein wit object voor een zwarte achtergrond staat, zou je dus een zo'n lichter 'vakje' of 'halo' kunnen waarnemen om het object, wat je in bovenstaand voorbeeld ook ziet gebeuren. Van voorganger PA32UCX-K weten we nog dat dit effect ook in een lichtere ruimte snel opviel als je onder een hoek naar het scherm keek, omdat de zwartwaarde van een lcd-paneel onder die omstandigheden oploopt. OCO moet dat oplossen. Volgens de fabrikant vermindert de filterlaag voor het scherm halo-effecten met 80 procent, waarbij het contrast onder een hoek bekeken zeven keer zo hoog moet uitvallen als zonder OCO. Het zou goed kunnen dat ASUS zich voor deze feature baseert op hetzelfde principe als de Advanced True Wide (A-TW)-polarizer die een jaar of tien geleden was te vinden op de duurste ips-schermen van dat moment. Een aanwijzing daarvoor is dat donkere delen van het beeld een paarse tint aannemen als je er onder een scherpe hoek naar kijkt. Bij normaal gebruik is dat effect niet storend aanwezig.
Zoals gebruikelijk meten we in onze kijkhoektest het helderheidsverlies en de kleurverschillen onder een hoek van 45 graden. Op deze schermen hebben we daarnaast de zwartwaarde genoteerd, zodat we de afname van het contrast kunnen bepalen om te beoordelen of ASUS' beloftes uitkomen. Helaas hadden we ter vergelijking geen resultaten van voorganger PA32UCX-K, maar we beschikten wel over de gloednieuwe ROG Swift PG32UQX uit ASUS' gaminglijn, die het merk gelijktijdig met de ProArt-schermen had opgestuurd. Een review van deze monitor kun je binnenkort verwachten. Net als de PA32UCX-PK en de PA32UCX-K heeft dit scherm een 32"-ips-paneel met 4k-resolutie en een geavanceerde localdimming-implementatie op basis van minileds, met 1152 zones en een piekhelderheid van meer dan 1000cd/m². De OCO-techniek ontbreekt echter op dit scherm, net als op de PA32UCX-K.
Uit de meetresultaten blijkt dat het contrast onder een hoek inderdaad veel hoger is op de schermen met OCO dan op de PG32UQX. Dat komt vooral doordat de zwartwaarde maar 10 tot 20 procent oploopt, waar hij op de PG32UQX bijna drie keer zo hoog ligt vanaf de zijkant, waardoor op dat scherm onder een hoek van 45 graden nog slechts een contrast van 100:1 overblijft. De helderheid van wit loopt ook op de schermen met OCO ver terug, dus het contrast daalt ook met OCO nog fiks. De beloofde verbetering van zeven keer wordt in onze meting niet bereikt.
Ook in de praktijk is het effect van OCO goed zichtbaar. We hebben een serie vergelijkende foto's gemaakt, met links de PA32UCX-PK en rechts de PG32UQX, staand in een vrijwel verduisterde fotostudio en overbelicht, zodat je eventuele halo-effecten goed kunt zien. Natuurlijk heeft ook de PA32UCX-PK nog wat last van dit effect, maar veel minder dan de PG32UQX en andere ips-monitoren met hdr die we in het verleden hebben gezien.
Het hoge contrast in combinatie met het gebrek aan duidelijk zichtbare halo-effecten resulteert in een hdr-weergave die opmerkelijk fraai is voor een ips-lcd. Vooral bij de PA32UCX-PK met zijn nauwkeuriger werkende local dimming lijkt zwart zelfs in een ruimte met weinig omgevingslicht verbazend diep en veel beter dan je zou verwachten op grond van de testresultaten. Wie halo-effecten onder geen beding kan uitstaan, kan desondanks beter een oledscherm overwegen, al hebben die dus hun eigen voors en tegens. We noemden al de lage piekhelderheid, maar ook de gradatie in donkere grijstinten is bij lcd's bijvoorbeeld beter voor elkaar dan op de LG OLED65G1 die we ter vergelijking bekeken. In het gelinkte testfilmpje zien we op de oledtelevisie bijvoorbeeld meer harde overgangen in het verloop, plus statische en dynamische dithering voor de donkerste grijstinten, waar het ProArt-duo tot in de donkerste tinten vloeiend blijft. Omgekeerd steken de witte maatstreepjes in het filmpje op de OLED65G1 perfect af tegen de zwarte achtergrond, wat op de twee lcd-monitoren natuurlijk niet zo is.
Breed kleurbereik, nauwkeurige weergave na kalibratie
Om te beoordelen hoe goed de kleurweergave in hdr is, pakken we onze meter er weer bij. Om te beginnen met het kleurbereik valt op dat dit bij de PA32UCX-PK opmerkelijk groot is: bijna 90 procent van BT.2020 en meer dan 97 procent van DCI-P3. Datzelfde gold overigens ook al voor de PA32UCX-K. De PA27UCX komt met afgerond 83 procent van BT.2020 en 94 procent van DCI-P3 iets minder ver en presteert meer zoals het gemiddelde hdr-scherm van dit moment.
Zoals gezegd hebben we beide schermen getest in de modus HDR REC.2020, waarin de gemiddelde kleurafwijking volgens onze meting het laagst is. Je kunt ook kiezen voor een modus voor DCI-P3 op beide schermen, met name relevant bij de PA32UCX-PK. Ook zijn er modi voor HLG HDR en Dolby Vision, die we buiten beschouwing hebben gelaten, de laatste omdat onze signaalgenerator daar niet mee overweg kan. HDR REC.2020 en HDR DCI hebben ieder weer drie instellingen voor de PQ-curve, zeg maar de 'gammacurve' van hdr-materiaal. Wij hebben gekozen voor de stand Optimized, maar je kunt ook kiezen voor de modus Clip, waarin de helderheid in het signaal wordt gevolgd tot het moment dat de maximale helderheid van het scherm is bereikt. Dat kan, zoals de naam zegt, lelijk zichtbare clipping opleveren. Er is ook nog een stand genaamd Basic, waarin het helderheidsbereik van het materiaal juist extra wordt gecomprimeerd om altijd binnen het bereik van de monitor te blijven, vergelijkbaar met hoe de meeste hdr-displays dat doen.
Gem. grijsafwijking HDR (w/o Lum)
Gem. grijsafwijking HDR (w. Lum)
Gem. kleurafwijking HDR (w/o Lum)
Gem. kleurafwijking HDR (w Lum)
Dekking Rec.2020 kleurruimte
Dekking DCI P3 kleurruimte
Gemiddelde grijsafwijking zonder luminantie
Monitor
Schermdiagonaal
Resolutie
Gemiddelde kleurafwijking in ΔE2000 (lager is beter)
We kijken verder naar de kleurmetingen in hdr. Net zoals bij de PA32UCX had de kleurafstelling uit de doos wel wat strakker gekund, blijkens onze metingen. De kleurafwijkingen zijn in vergelijking met de schermen in dit overzicht aan de hoge kant. Uit de gedetailleerde metingen, te vinden in de screenshots hieronder, valt op te maken dat de weergave bij beide schermen standaard te blauw is, vooral bij heldere tinten. Ook blijkt de 'geoptimaliseerde' weergave bij beide monitoren het beeld helderder te maken dan eigenlijk bedoeld. Dat is een trucje waar vooral goedkopere hdr-schermen zich van bedienen om het beeld er indrukwekkender uit te laten zien, maar dat bij een scherm voor referentiegebruik natuurlijk niet wenselijk is.
ASUS PA32UCX-PK
ASUS PA32UCX-PK (gekalibreerd)
ASUS PA27UCX-K
Zoals omschreven hebben we de PA32UCX-PK gekalibreerd voor hdr-weergave, met de meegeleverde meter en kalibratiesoftware. Dat helpt om de afwijkingen te beteugelen. De gemiddelde kleurafwijkingen of ΔE-waarden komen onder de zichtbare grens van 3 uit, al geldt dat niet voor alle deelmetingen. De blauwe tint is bijna helemaal gecorrigeerd en ook de PQ-curve wordt nu netjes gevolgd; het scherm toont de helderheid in het signaal meer zoals bedoeld. Na kalibratie is de PA32UCX-PK een van de best presterende monitoren, vooral gelet op de metingen waarin de helderheid van het signaal is meegenomen (w Lum). De maximale helderheid na kalibratie valt wel iets lager uit. Hij komt nu uit op 1093cd/m² bij een volledig wit scherm.
Helderheid, contrast en kleurweergave (sdr)
We beginnen onze sdr-kleurmetingen zoals gebruikelijk in de standaardmodus. ASUS laat je bij de ProArt PA32UCX-PK een aardig hoge maximale helderheid gebruiken, bijna 600cd/m². Voor bijna iedere denkbare omgeving binnenshuis is dat ruimschoots voldoende. Opvallend is dat de ProArt PA27UCX-K van alle schermen in dit overzicht juist de minst hoge helderheid biedt in sdr-modus, al kun je er onder de meeste omstandigheden mee uit de voeten. Prettig is dat beide schermen zich ook redelijk donker laten afstellen, zij het niet zo extreem als de Eizo-monitoren met hun speciale hybride helderheidsregeling. Het contrast van de PA27UCX-K valt iets hoger uit dan dat van het grotere model, dat op dit onderdeel wat achterblijft. Natuurlijk kun je ook bij het bekijken van sdr-beeldmateriaal de local dimming inschakelen om tot een hoger contrast te komen. Voor de metingen op deze en volgende pagina's hebben we dat echter nagelaten. Zeker bij standaarddesktopwerk zal het gebruik van local dimming naar ons idee vooral storend uitpakken.
In de standaardmodus gebruiken beide ProArt-schermen ook hun volledige kleurbereik. We hebben beide schermen dus afgemeten naar het zeer brede BT.2020-kleurbereik, dat met name door de PA32UCX-PK voor een groot gedeelte wordt weergegeven. Behalve de directe voorganger PA32UCX doet bijna geen enkele monitor hem dat na, reden waarom de onderstaande grafiekenreeks kort uitvalt.
Dekking kleurruimte
Gem. color-checkerafwijking
Gem. kleurafwijking
Gem. grijsafwijking
Kleurtemperatuur - afwijking
Gem. gamma - afwijking
Dekking dichtstbijzijnde kleurruimte op standaardinstelling
Net zoals bij hdr-materiaal het geval was, blijkt ook de kleurafstelling in standaardmodus niet denderend. Het doormeten van de colorchecker-testkaart, met naast de primaire en secundaire kleuren ook een reeks veelgebruikte mengkleuren, resulteert in een gemiddelde afwijking of ΔE-waarde boven de zichtbare grens van 3. De gemiddelde grijsafwijking ligt bij het grotere scherm zelfs boven de grens van 5. Te oordelen aan de hoge kleurtemperatuur is het beeld veel te blauw, terwijl bij de PA27UCX-PK te veel groen in het beeld zit. Of het afwijkende beeld in deze stand heel erg is, is de vraag; BT.2020 wordt als kleurruimte nog niet heel vaak gebruikt. Mocht je het toch nodig hebben, dan is er een speciale stand in het menu of kun je het scherm ervoor kalibreren.
Asus PA32UCX-PK
ASUS PA27UCX-K
Uitgebreide meetresultaten per scherm van de kleurweergave in standaardmodus: Grijsweergave, color checker-testkaart, kleurdekking en saturation sweeps
Belangrijker is dat ook de afstelling van de verschillende voorgedefinieerde modi voor een bepaalde kleurruimte tegenvalt. Neem de AdobeRGB-stand, waarvan je hierboven de resultaten terugziet in vergelijking met schermen die ook zo'n modus hebben. Het kleurbereik wordt op de PA32UCX-PK en PA27UCX-K erg netjes teruggeregeld tot dat bereik, met op beide schermen een gemeten kleurdekking van om en nabij de 99 procent. De primaire kleuren in de driehoek liggen bijna precies op hun plek. Helaas is ook in deze stand sprake van een afwijkende weergave van grijstinten en wit, wat ook de mengkleuren weer beïnvloedt. Lichte huidtinten worden op beide ProArt-schermen bijvoorbeeld zichtbaar afwijkend getoond, al komt de gemiddelde kleurafwijking met de hakken over de sloot beneden de 3.
Asus PA32UCX-PK
ASUS PA27UCX-K
Uitgebreide meetresultaten per scherm van de kleurweergave in AdobeRGB-modus: Grijsweergave, color checker-testkaart, kleurdekking en saturation sweeps
Voor sRGB is het verhaal in grote lijnen hetzelfde als we kijken naar de gelijknamige modus: een redelijk goede nabootsing van de kleurruimte, maar tegenvallende grijsweergave en daarmee vrij hoge afwijkingen in dit testveld. Onhandig is dat de helderheid in deze stand wordt gefixeerd op ongeveer 110cd/m². Waar andere fabrikanten je in de sRGB-modus vaak trakteren op een onbruikbaar fel scherm, is dit tweetal van ASUS in veel omstandigheden dus juist weer wat donker.
Voor deze kleurruimte zijn we op beide schermen aan de slag gegaan met de meegeleverde meter en een kalibratieprogramma: ProArt Calibration bij de PA32UCX-PK en Calman bij de PA27UCX. Bij de laatste hebben we de instellingen gevolgd uit dit uitlegfilmpje van Calman. Na de kalibratie hebben we de twee weer doorgemeten met onze eigen meetapparatuur. Bij beide schermen is de kalibratie een succes, want de afwijkingen zijn sterk verminderd. Zo resulteert voor de PA32UCX-PK een gemiddelde colorchecker-afwijking van slechts 1,6, waarbij alle individuele mengkleuren die worden doorgemeten nu een onzichtbaar lage afwijking hebben. De gemiddelde grijsafwijking ligt nog altijd hoger, met in lichte grijstinten en wit een zichtbare afwijking. De PA27UCX, waarop we de uitgebreidere kalibratie van Calman hebben uitgevoerd, heeft nadien een nog kleinere gemiddelde afwijking, en voor geen enkele deelmeting nog een zichtbare kleurfout. Mocht je al over een Calman-licentie beschikken, dan zouden we de kalibratie voor sdr dus met dit programma uitvoeren.
Asus PA32UCX-PK
Asus PA32UCX-PK (gekalibreerd)
Asus PA27UCX-K
Asus PA27UCX-K (gekalibreerd)
Uitgebreide meetresultaten per scherm van de kleurweergave in sRGB-modus, ongekalibreerd en gekalibreerd: Grijsweergave, color checker-testkaart, kleurdekking en saturation sweeps
Concluderend is er dus, net zoals bij de PA32UCX van vorig jaar, een beetje zelfwerkzaamheid vereist om de PA32UCX-PK en PA27UCX optimaal te laten presteren wat kleurechtheid betreft. Gelukkig levert de fabrikant de benodigde meter en software al mee, waarmee het proces zoals omschreven niet veel tijd of moeite hoeft te kosten. Vermoedelijk is zelf (periodiek) kalibreren iets wat je als bezitter van een scherm voor beeldbewerking toch al wil doen. Dat maakt de 'af fabriek' minder optimale afstelling van de diverse modi op beide ProArt-schermen wat ons betreft geen breekpunt.
Uniformiteit en kijkhoeken
Zoals gebruikelijk bij schermen voor beeldbewerking zijn de ASUS ProArt PA32UCX-PK en PA27UCX voorzien van een ips-paneel. VA-panelen en zeker TN-panelen hebben sneller last van gammaverschuivingen onder een hoek, dus daarmee is de keuze voor ips logisch, ook al bieden ips-panelen niet uit zichzelf het voor hdr zo belangrijke hoge contrast.
45° links resterende helderheid
45° rechts resterende helderheid
45° boven resterende helderheid
45° onder resterende helderheid
45° links resterende helderheid
Monitor
Resolutie
LCD-paneel
Schermdiagonaal
Gemiddelde resterende helderheid in % (hoger is beter)
Zoals eerder ook het geval bleek bij de PA32UCX, is een goede kijkhoek echter niet het sterke punt van de ips-panelen die ASUS voor deze monitorserie gebruikt. Ten opzichte van de monitoren in dit overzicht, die toevallig ook allemaal zijn gebaseerd op een ips-paneel, eindigt het duo in deze test stijf onderaan. De helderheidsafname onder een hoek is groot, wat eerder in de review al bleek bij de bespreking van de OCO-techniek.
Ook als we kijken naar de kleurafwijking onder een hoek doen de twee ProArt-schermen het niet goed. Zeker de horizontale kijkhoeken zijn niet best, waarbij het 32"-model in dit testveld zelfs de hoogste kleurverschillen noteert, nog een stuk hoger dan de PA32UCX van vorig jaar, die binnenkomt op de een-na-laatste positie. Het zou ons niet verbazen als die verdere achteruitgang zou komen door de OCO-techniek. Zoals we al schreven, krijgt het beeld onder een hoek een paarse tint, wat kan verklaren waarom er zo'n hoge afwijking wordt gemeten. Dat zou weleens een verdedigbare afweging kunnen zijn, want juist met dank aan OCO vallen halo-effecten niet meteen storend op bij het bekijken van hdr-materiaal, waar dit duo uiteindelijk voor is gemaakt.
Uniformiteit
Om de uniformiteit van het scherm te meten, dus de mate waarin de helderheid gelijkmatig over het scherm is verdeeld, vergelijken we vijftien meetpunten op het scherm. Daarbij kijken we naar de procentuele verschillen tussen de hoogste en laagste helderheid in zwart- en witweergave, en de verschillen tussen de helderste zwart- en witweergave ten opzichte van het gemiddelde. Een volledig uniform scherm, dat overal even helder is, zou steeds 100 procent scoren. Wees je ervan bewust dat de gemeten uniformiteit een momentopname is; ieder individueel scherm scoort op dit onderdeel weer iets anders.
ASUS PA32UCX-PK
ASUS PA27UCX-K
Meetresultaten uniformiteit: zwartuniformiteit, wituniformiteit, contrast en kleurtemperatuur op vijftien meetpunten
Bij de PA32UCX-PK en PA27UCX zitten de ledjes van de backlight achter het hele scherm. Misschien pakt de uniformiteit van deze schermen daarom zo uitstekend uit. Zelfs met uitgeschakelde uniformiteitscompensatie heeft het minst heldere meetpunt nog meer dan 90 procent van de helderheid van het helderste meetpunt bij beide monitoren. Het gemiddelde van alle deelmetingen komt uit op 96 of 97 procent van de hoogst gemeten helderheid, en dat is beter dan bij alle andere monitoren in dit testveld. Blijkens de gedetailleerde testresultaten is de PA27UCX ook erg uniform als het aankomt op de kleurtemperatuur van het scherm. Bij de PA32UCX-PK is de variatie hoger en fluctueert hij tussen de 6779 kelvin linksonder en 7343 kelvin rechtsboven in het scherm.
Het inschakelen van de uniformiteitscompensatie leidt er bij de PA32UCX-PK toe dat het verschil in kleurtemperatuur over het hele scherm veel kleiner wordt, maar paradoxaal genoeg verslechtert de helderheidsuniformiteit er juist door. De randen van het scherm zijn nu helderder dan het midden. Bij de PA27UCX-PK zien we nu eenzelfde overgang die er zonder de uniformiteitscompensatie niet was, al verbetert de gemiddelde uniformiteit wel licht. Het is dus maar goed dat je deze feature naderhand zelf nog kunt bijregelen met de ProArt Calibration-software, wat we voor deze test niet hebben gedaan. Houd er overigens rekening mee dat uniformiteitscompensatie op beide schermen niet samengaat met local dimming of hdr-weergave.
ASUS PA32UCX-PK
ASUS PA27UCX-K
ASUS PA32UCX-PK - Zwartuniformiteit
ASUS PA27UCX-K - Zwartuniformiteit
Voor de uniformiteit van zwart doet uniformiteitscompensatie bij de PA32UCX-PK vrij weinig. Dan komt het met name aan op de eigenschappen van het paneel. Er zit vooral aan de rechterkant van het scherm een klein beetje backlight-bleeding langs de randen, zoals te zien op de foto's van het scherm hierboven, overbelicht zodat de verschillen in helderheid zo goed mogelijk opvallen. Natuurlijk kan de local dimming die kleine ongelijkmatigheden weer verbergen. De PA27UCX heeft uit de doos een egalere zwartweergave die door de uniformiteitscompensatie juist een stuk minder uniform wordt.
Responstijd en inputlag
Voor wat het waard is, hebben we bij de ASUS ProArt PA32UCX-PK en PA27UCX ook de responstijd en inputlag gemeten. Dit zijn geen gamingschermen, dat mag duidelijk zijn, maar natuurlijk kun je er wel een spelletje op spelen. FreeSync wordt net als op de meeste monitoren gewoon ondersteund, met een redelijk bereik vanaf 40Hz. Ook is er op beide schermen een overdrivesetting met liefst zes standen, zoals die ook op andere ASUS-monitoren is te vinden, plus de functie Motion Sync, net als bij de PA32UCX te vinden in het menu Image. Dit is vermoedelijk een strobing-backlightfunctie die de scherpte van bewegend beeld kan helpen verbeteren, wat je normaal gesproken alleen aantreft op gamingmonitoren. We hebben het in de praktijk geprobeerd met het welbekende ufo-testpatroon van de website Blurbusters, maar zo scherp als op een echt gamingscherm vonden we het beeld niet overkomen. Dat zal ook te maken hebben met de vrij lage maximale refreshrate van 60Hz.
Als je enige overshoot op de koop toe neemt, zijn beide schermen in staat tot vrij snelle responstijden op de optimale overdrive-instelling, wat ons betreft stand 60 in beide gevallen. Vooruit, het testveld bestaat niet bepaald uit snelle gamingmonitoren, maar een gemiddelde grijs-grijsresponstijd van om en nabij de 6ms zou zelfs voor een instapgamingmonitor niet onaardig zijn geweest.
De maximale instelling levert bij de PA32UCX-PK en PA27UCX niet veel snellere responstijden op, maar wel een veel hogere overshoot. Daar zouden we dus van afblijven.
Inputlag
Gemeten met onze Leo Bodnar-inputlagtester noteert de PA27UCX een keurig lage vertraging van om en nabij de 10ms, waarbij het beeld bij de PA32UCX-PK zelfs al na 9ms verschijnt. Merk wel op dat deze waarde is gemeten met local dimming uitgeschakeld. Misschien is de inputlag hoger als ook de bijzondere backlight moet worden aangestuurd.
Met de honderden lampjes tellende, extra felle backlight zou je kunnen denken dat het energiegebruik van de twee ProArt-monitoren enorm moet zijn. Zoals uit onderstaande grafieken blijkt, ligt het stroomverbruik zeker hoger dan bij een doodgewoon 4k-scherm; zelfs bijna dubbel zo hoog als we de PA32UCX-PK vergelijken met LG's Ergo 32UN880 bij dezelfde helderheid van 150cd/m². De kleinere PA27UCX gebruikt evenveel stroom als de minder zuinige 32"-monitoren in dit overzicht en niet gek veel minder dan MSI's 34" grote ultrawide 5k-beeldscherm. Het goede nieuws: ten opzichte van het eerdere model lijkt de PA32UCX-PK in ieder geval wel wat zuiniger geworden.
Stand-by en uitgeschakeld verbruiken de PA32UCX-PK en PA27UCX niet meer dan gemiddeld. Het verbruik blijft in beide gevallen binnen de EU-norm, die stelt dat het verbruik in stand-by beperkt moet blijven tot 0,5W.
off axis contrast optimization + X-Rite i1Display Pro colorimeter
inclusief:
- X-Rite i1Display Pro colorimeter
- Monitorkap
Conclusie
Miniled is dit jaar hot; de backlight-technologie moet het aloude liquid crystal display nieuw leven inblazen nu hdr-materiaal steeds hogere eisen stelt aan het scherm. ASUS heeft al meer dan anderhalf jaar een monitor op de markt met de kleine lampjes, waarbij vorig jaar de tweede generatie uitkwam in de vorm van de ProArt PA32UCX-PK en PA27UCX. De eerste is een direct vervolg op de PA32UCX, de tweede een nieuwe, kleinere variant. Met prijzen van respectievelijk 4000 en 3000 euro zijn de monitoren extreem duur in vergelijking met normale pc-beeldschermen, maar die zijn niet of slechts een beetje geschikt voor hdr. Dat is bij de PA32UCX-PK en PA27UCX een ander verhaal, waarmee je ze zou kunnen zien als goedkoop alternatief voor nog veel duurdere, professionele apparatuur.
Van buiten en van binnen is de PA32UCX-PK op de meeste punten volstrekt identiek aan zijn voorganger, wat we ook zien aan de testresultaten. De nieuwe monitor presteert op veel onderdelen zeer vergelijkbaar. In de vorm van Off-axis Contrast Optimization heeft het scherm een kleine, maar toch belangrijke vernieuwing meegekregen die het deelt met de kleinere monitor. De techniek helpt de traditionele halo-effecten die gepaard gaan met local dimming vrij effectief te verstoppen. Daardoor gaat de beeldkwaliteit er stukken op vooruit in vergelijking met die van de PA32UCX, doordat je de overgangen tussen zones niet meer zo duidelijk ziet. Nuttig is verder dat de meegeleverde kalibratiesoftware nu ook geschikt is voor hdr, waardoor je de schermen met behulp van de meegeleverde colorimeter kunt voorzien van een uitstekende kleurweergave in hdr. Zo werk je om de niet zo heel nauwkeurige standaardweergave heen.
Twijfel je nog over de keuze tussen het kleine en het grote model: de hdr-beeldkwaliteit van deze schermen is heel vergelijkbaar, waarbij de PA32UCX-PK een klein streepje voor heeft als het gaat om maximale helderheid, kleurbereik en aantal zones. Vooral dat laatste valt op in de directe vergelijking tussen de twee, al levert ook de PA27UCX een veel dynamischer plaatje in hdr dan de meeste andere monitoren.
Ook voor standaard sdr-beeldbewerking zijn de PA32UCX-PK en PA27UCX uiteraard geschikt. Het grote kleurbereik - vooral van het 32"-model - maakt ze zelfs erg veelzijdig; kleurruimtes van sRGB tot BT.2020 worden ondersteund. Een beetje zelfwerkzaamheid met de kalibratiesoftware is wel nodig om van de kleurweergave een succes te maken. De fabrieksinstelling valt tegen, net als bij de PA32UCX. Onhandig is daarbij dat het scherm maar twee geheugenposities heeft voor je eigen instellingen. Na kalibratie is het mogelijk een nauwkeurige kleurweergave te verkrijgen die bovendien vrij uniform is over het hele paneel. Verwacht alleen geen brede kijkhoeken, de gebruikte ips-techniek ten spijt.
Niet lang meer de beste?
Voor de normale sterveling zijn de PA32UCX-PK en PA27UCX misschien wel de ultieme hdr-monitoren van dit moment, reden voor ons om de schermen te belonen met een Ultimate-keurmerk. Je kunt je echter afvragen hoelang dat zo blijft. Ieder nieuw model in de reeks dat in de afgelopen drie jaar door ASUS werd geïntroduceerd, bracht weer een duidelijke upgrade in beeldkwaliteit boven de oude versie, waarbij de fabrikant de voor aspirant-kopers irritante gewoonte heeft een nieuw model ver van tevoren aan te kondigen. Al op de IFA van 2019 presenteerde ASUS een 32"-miniledscherm met een nog hogere piekhelderheid van 1600cd/m² en een 120Hz-refreshrate. Na het nodige uitstel zou het nieuwe scherm met deze upgrades, genaamd PA32UCG, later deze zomer op de markt komen. Het zou ons niets verbazen als andere fabrikanten naast ASUS op redelijke termijn met miniledmonitoren voor hdr-beeldbewerking komen, nu de techniek op de televisiemarkt dit jaar breed wordt uitgerold en de beschikbaarheid van minileds toeneemt.
Van oledtelevisies heeft het ProArt-duo nu al te duchten, met het perfecte zwart en de per-pixel dimming als bekende sterke punten. Zoals we in de review omschreven, hebben de PA32UCX-PK en PA27UCX zeker ook bepaalde voordelen boven de gemiddelde oledtelevisie als het op hdr-beeldkwaliteit aankomt, vooral op het vlak van de helderheid die de lcd's ook op een groot deel van het scherm en voor een langere tijd tentoonspreiden. Zelfs al had je daarom liever een monitor gehad, zijn oledtelevisies inmiddels zo'n drie- tot viermaal goedkoper dan het duo van ASUS, waarbij de kleinere paneelmaten die LG tegenwoordig voert de televisies nog meer de moeite waard maken voor gebruik als monitor.
Bedreiging drie is ook afkomstig van LG, maar dan uit de monitorenhoek. Vaste lezers van Tweakers zullen wellicht hebben gezien dat het merk binnenkort als eerste komt met een serie oledmonitoren van 27" en 32", die wat prijsstelling betreft lijnrecht tegenover de twee schermen van ASUS worden gepositioneerd. Die zijn niet gebaseerd op een eigen woledpaneel, zoals de oledtelevisies, maar op een geprint oledpaneel van het Japanse Joled. Hoe dat presteert, is nog even afwachten. In de zomer moeten de schermen in de winkels liggen, maar LG heeft enkele dagen geleden een eerste sample naar ons opgestuurd. Binnenkort lees je op deze site een preview van dit eerste breed verkrijgbare oledscherm voor de consument, waarin we uiteraard zullen vergelijken met de ProArt PA32UCX-PK en PA27UCX.
Als ik zo naar de minpunten kijk dan betaal je hier voornamelijk de 'early adopter' prijs en is de prijs/kwaliteitsverhouding van het product op zich volledig van het padje af. Ik kan me bijna niet voorstellen dat dit zelfs voor het professionele segment interessant is.
De minpunten zijn zo groot dat dit helemaal geen ultimate beloning hoort te krijgen.
Heb aan redactie al eens de vraag gesteld waarom kalibreren jullie monitors niet als je ze test. Antwoord niet iedereen kan dan dus kijken we naar de prestaties uit de doos.
De prestaties uit de doos zijn ronduit slecht voor deze monitor.
Desondanks kiest men er nu voor om dan toch ook na kalibratie te testen waardoor het verschil stukken beter is.
Voor mij is tweakers hier nu met 2 maten aan het meten.
Nog erger kijk ik naar de resultaten na kleurkalibratie w/o dan scoort deze monitor niet eens het beste met L nummer 2 waarbij de andere dan niet een een kalibratie gehad hebben.
Daarnaast nog een prijs die veel hoger is dan andere in de lijst met prestaties die er niet eens met kop en schouder bovenuit steken. Dan is dit totaal geen ultimate waard. Jammer dat dit toch geeft.
Ik denk dat je wellicht beter kunt vragen aan de redactie wat nou eigenlijk de criteria zijn voor een ultimate award. Want volgens mij denk jij dat het iets anders is dan wat de redactie denkt.
Ik vermoed dat ultimate awards worden uitgereikt aan producten die op bepaalde aspecten grensverleggend zijn. Dat wil niet zeggen dat ze op andere aspecten geen concessies mogen doen. Deze monitors zijn qua hdr-weergave en beelduniformiteit onovertroffen en verleggen dus de grenzen van wat mogelijk is in een product.
Overigens dekt het woord 'ultimate' naar mijn mening de lading niet zo goed, want we weten allemaal dat de techniek nooit stilstaat. Over een jaar of 3 is er gegarandeerd weer iets beters te koop en dan staat dat label 'ultimate' opeens vrij triest. 'Grensverleggend' klinkt natuurlijk minder sexy maar dekt wel beter de lading.
[Reactie gewijzigd door PhWolf op 22 juli 2024 23:55]
Precies dit inderdaad. Zoals ook in de awardomschrijving staat: "een uniek, innovatief, mogelijk zelfs baanbrekend product, dat bovendien de ultieme keuze in zijn klasse is." Tenzij je kijkt naar die ultradure professionele schermen (die voor privégebruik niet zo interessant zullen zijn, meer voor grote bedrijven) is het duo uit deze review nu het neusje van de zalm voor wat betreft hdr-weergave op een monitor. Dat is dus de reden dat ik die award eraan heb gehangen. Ook al is er her en der echt nog wel wat op af te dingen (naast dat de verbeteringen elkaar snel opvolgen in deze categorie, zoals ook omschreven in de conclusie).
Toch vraag ik me af waarom dit product een award krijgt.
In deze prijsklasse koop je een scherm voor de kleuren en dan vooral de nauwkeurigheid van kleuren.
Uit de doos een afwijking van delta e2000 van 8,28 wat fors is voor deze prijsklasse.
Na kalibratie zit je nog steeds met een afwijking van 2,45 in kleur en dat is voor deze prijsklasse veel te hoog zeker als je naar de prijs kijkt.
Als het puur om sdr-kleurweergave was gegaan wel, maar dit scherm is vooral zo interessant vanwege de hdr-weergave. Na kalibratie is het daar wel degelijk erg goed in, ook al wordt het op kleurnauwkeurigheid verslagen door een scherm zonder aanvullende kalibratie (merk op dat je de meeste monitoren ook niet kunt kalibreren voor hdr, zelfs als ze wel hardwarekalibratie hebben, dus in die zin niet een oneerlijke vergelijking). Die verbetering zit 'm dan in andere eigenschappen, piekhelderheid en vooral contrast.
Schreef hierboven al heb al een gevraagd waarom met schermen niet kalibreerd voor te testen.
Reden niet iedereen heeft die mogelijkheid dus moet men kijken naar uit de doos.
In dit geval test men dus uit de doos, grote kleurafwijking en daarnaast gekalibreerd, nog steeds geen echt goede afwijking.
Meten met 2 maten dus.
Daarnaast als je dan een monitor is dit segment gaat vergelijken doe dat dan ook met monitoren in hetzelfde prijssegment. Dat heeft men ook niet gedaan.
Waarom ultimate en wat de criteria zijn. Heb de indruk dan dan soms gewoon natte vingerwerk is.
Daar waar tweakers betere review wil doen is dit weer een slecht voorbeeld daarvan.
Ik vind het niet meten met 2 maten, want er wordt een colorimeter meegeleverd met deze monitors. Het zelf calibreren van het scherm is dus als het ware een onderdeel van het in gebruik nemen. De redactie doet dus niet anders dan een gemiddelde koper van dit scherm ook zou doen. Als je hypothetisch bij een monitor van 300 euro ook een calibratietool zou krijgen en de redactie het dan nog niet zou gebruiken wordt het een ander verhaal, maar dat is niet de wereld waarin we leven.
Wat betreft keuze van vergelijkingsmateriaal geef ik je gelijk dat men beter monitors uit hetzelfde segment had kunnen kiezen, al vermoed ik dat zelfs de Tweakers redactie maar weinig schermen van dit kaliber heeft kunnen reviewen en dit dus simpelweg niet tot de mogelijkheden behoort. Verder vind ik de vergelijking met modellen voor 'normale' consumenten toch wel interessant omdat het juist de verschillen goed weergeeft. Wat koop je nou eigenlijk meer/anders/minder voor zo'n prijs?
[Reactie gewijzigd door PhWolf op 22 juli 2024 23:55]
In deze prijsklasse kuin je er ook van uitgaan dat iemand zelf voor meerdere monitoren een eigen kalibratie mogelijkheid heeft. Dus je antwoord de gemiddelde koper zal dit in deze prijsklasse ook zelf doen, dus verwacht ik dat ook van tweakers.
Dus ja het is nog steeds meten met 2 maten aangezien men in geen review ook andere monitoren kalibreert.
Daarnaast is een groter probleem dat men test uit de doos, hetgeen dus vooral bij goedkopere monitoren wel eens een verschil in kwaliteit kan laten zien. Ene scherm doet iets iets beter dan de ander. Met kalibratie kun je dan echter nog zien we er uit te halen is.
De vergelijking met normale modellen is leuk maar had die dan ook met kalibratie gedaan. Dan had je waarschijnlijk gezien dat die er nog veel beter uit gekomen waren dan nu en deze monitor qua kleurafwijking geen topper is.
De meeste 'normale' monitoren kun je echter niet in hardware kalibreren, dus dan ben je voor een deel de output van je videokaart aan het beoordelen, ipv de monitor zelf. Eerlijkheidshalve, sommige monitoren die ik als vergelijkingsmateriaal heb opgenomen kunnen het wel, maar daarvoor hadden we nu niet de gelegenheid om die voor deze review eerst ook allemaal opnieuw aan te vragen, te kalibreren en door te meten. We hebben uiteraard ook de fabrieksweergave bij de ASUS-monitoren gewoon getest en die resultaten staan er steeds ook bij in de grafieken, zodat je die wel direct kunt vergelijken. Met de aantekening van de matige kleurweergave uit de doos ook als duidelijk minpunt op de scorekaart.
Qua vergelijkingsmateriaal is het inderdaad het probleem dat we weinig schermen van dit kaliber hebben kunnen testen, niet alle merken bieden dit soort dure schermen als sample aan en sowieso zijn er maar heel weinig opties. Dus was het voor dit artikel een beetje schipperen. Al gaan we binnenkort wel nog een (qua prijs/gebruiksdoel) zeer vergelijkbare optie previewen, de 32EP950 van LG. Die heeft ook hardwarekalibratie dus dat ga ik met dit scherm ook even doen.
Misschien handig om in de toekomst sowieso te kijken om vanaf een bepaalde prijsklasse standaard met en zonder kalibratie te testen om verschillen inzichtelijk te maken.
Begreep eerder dat jullie bij test monitor standaard wel op 150 cdm instellen.
Als ik bijv naar dispalycal kijk kan ik dat idd ook doen, tegelijk scherm kleur op 6500k zetten en dan alleen de rgb waardes wijzigen zodat die ook binnen de 6500k komen.
Dat is vaak al voldoende om er voor te zorgen dat kleuren beter worden zonder dat je een monitor zonder hardware kalibratie gaat kalibreren.
Dus misschien ook handig om zelfs eens te kijken uit de doos 150 cdm zonder rgb waarde wijzigen
Uit de doos 150 cdm en dan rgb waardes wijzigen tot 6500k.
Denk dat je dan ook al wat verschillen zal zien qua afwijkingen en betrouwbaarheid.
Momenteel zijn we al bezig met het ontwikkelen van een nieuwe testmethode, waarbij we in de toekomst meer aan een monitor gaan afstellen voordat we hem doormeten, in plaats van doormeten zoals hij uit de doos komt en alleen de helderheid aanpassen op 150cd/m2, zoals we nu doen. Dat zal niet zover gaan als het aanpassen van de kleurkanalen, maar wel zoeken we dan (per kleurruimte) de beste kleurmodus, kleurtemperatuur-instelling en gamma-instelling.
klinkt leuk.
Net even gekeken bij aoc scherm.
Daar kan ik gamma 1 2 3 veranderen, geeft heel licht verschil.
Als ik color temp verander dan veranderd automatisch helderheid, contrast gamma
Probleem is dat de ene monitor bij ene instelling meteen dit veranderd de ander dan weer niet.
Zet ik bij aoc color temp op warm moet ik daarna toch weer helderheid naar 150 bijstellen.
Aangezien cool op ene monitor weer wat anders is als op de andere wordt de vergelijking al moeilijk.
Als je de beste modus zoekt, betekend dat soms dat je een monitor dus in alle modi moet gaan testen om te kijken welke de beste uit de doos is. Lijkt me ook vrij veel werk.
Lijkt me dat als je toch wil vergelijken je het doet zoals nu, uit de doos 150 cd/m2
2de test 150 cd/m2 en dan rgb waardes zo wijzigen dat je op 6500k uitkomt. Dat kun je dan zien als kalibratie.
Test beide en je hebt uit de doos en na kalibratie.
Bij monitoren met hardware kalibratie kun je die ook nog uitvoeren en dan meten.
Ik ben het met je eens dat het schuurt; maar je kunt wel redeneren dat de gemiddelde consument inderdaad niet gaat kalibreren. De consument die dit soort bedragen neertelt is echter geen gemiddelde consument en bij dit specifieke product mag je er van uit gaan dat de koper wel degelijk zal gaan kalibreren.
Het maakt natuurlijk veel uit waar de beeldschermen voor bedoeld is en hoe ze gebruikt worden. Een standaard consumenten beeldscherm wordt door 99% van de gebruikers niet gekalibreerd. En bij kalibreren worden die profielen ingesteld in Windows, niet op de monitor zelf.
Maar bij deze beeldschermen wordt een colorimeter meegeleverd, en wordt het profiel op het beeldscherm zelf toegepast. Ze zijn nooit bedoeld om zonder de meegeleverde colorimeter te gebruiken.
Klopt echter was mijn opmerking dat uit de doos de kalibratie gewoon slecht is. In deze prijsklasse mag je toch verwachten dat een monitor uit de doos gekalibreerd komt ?
Dat er hardware voor kalibratie bij zit is leuk. Voor 200 euro koop je ook apparaat om te kalibreren en neem gratis displaycal software en je haalt meer uit je monitor.
Sterker nog als je een kalibratie apparatuur koopt kun je uit bestaande monitoren met kalibratie veel meer halen en worden resultaten ook veel beter dan de test nu zonder kalibratie.
Heb zelf afgelopen jaar ook x-rite harware gekocht om monitoren te profileren. uiteindelijk met gratis displaycal en voor weinig zie je ook bij goedkope (200 euro) monitor een groot verschil.
Je mag er idd best van uitgaan dan vanaf 500 of 750 euro mensen hun monitor zelf ook gaan kalibreren en je dat dus als redactie bij semi en pro monitoren ook moet gaan doen.
Maar wie weet gaat men dit nog eens wijzigen om reviews echt naar een hoger niveau te tillen.
Als je monitoren dan test, die het dan 'out of the box', en vergelijk dan de boel NA kalibratie nog een keer.
Dan heb je een mooie vergelijking. Nu gaat het artikel imho niet echt ergens over.
En zelfs voor goedkopere schermen kan kalibratie veel schelen. Veel schermen zitten vaak met 1 kleur te hoog, en kalibratie kan hierin helpen.
[Reactie gewijzigd door RobWu op 22 juli 2024 23:55]
Heb hier ook nog 9 jaar oud scherm gekalibreerd, brak maar na kalibratie zie je een wereld van verschil.
Sterk nog als je met paar man voor rond de 150 euro x-rite koopt, iedereen displaycal (gratis) op pc zet dan kun je goedkoop je scherm kalibreren.
zelf tv heb ik er nog meer gedaan d.w.z laptop aan scherm en dan juiste rgb waardes voor 6500k instellen. Kleuren zijn dan niet gekalibreerd, basisinstelling wel.
Je kan dan displaycal software gebruiken. https://displaycal.net/
gratis te downloaden.
Hier kun je meer zaken instellen dan de standaard software van x-rite.
Heb hier alle schermen ingesteld en verschil is goed zichtbaar.
Professionele monitoren van NEC en EIZO gaan er soms nog wel overheen. En je hebt ook referentie schermen van 30K voor video editing. Dus ze zullen er best wel een paar verkopen.
Ik zat te zoeken naar een simpel specificaties overzicht, maar die lijkt volledig afwezig in de review. Uiteraard is deze op product niveau te bekijken in de pricewatch, maar je moet de hele review lezen om erachter te komen welk formaat (al dan niet in de productnaam), resolutie, helderheid en refreshrates het hier betreft.
[Reactie gewijzigd door Paprika op 22 juli 2024 23:55]
Kijkend naar kleuruniformiteit dan heb je zat alternatieven die minstens zo goed presteren tegen een fractie van de prijs. HDR weergave is nogsteeds niet om over naar huis te schrijven, ja er is minder blooming, maar het is nog altijd heel duidelijk zichtbaar, compleet onbruikbaar voor kleurcorrecties dus. Er is een reden waarom een sony BVM-HX310 30k kost, deze asus schermen zitten er tussenin, maar zijn naar mijn mening niet geschikt. Als ik HDR beelden moet corrigiëren en geen 30k heb om aan een scherm uit te geven dan gebruik ik liever een oled tv en kalibreer ik die op kleur. Dan ben je zelfs nog goedkoper uit en het resultaat is beter.
Wegschrijven zit normaal in duurdere monitoren. alleen uit de doos is het ding qua kleur gewoon slecht. Voor deze prijs mag je dan minimaal verwachten dat de fabrikant iets levert dat al in de fabriek een kalibratie gehad heeft.
Al op de IFA van 2019 presenteerde ASUS een 32"-miniledscherm met een nog hogere piekhelderheid van 1600cd/m² en een 120Hz-refreshrate. Na het nodige uitstel zou het nieuwe scherm met deze upgrades, genaamd PA32UCG, later deze zomer op de markt komen.
Erg jammer dat ze een premium paneel uitbrengen maar dan in een enorm goedkope behuizing. De Apple XDR display is naar mijn mening als designer erg meh, heeft best wel wat nadelen maar de behuizing is wel erg mooi. Het oog wilt ook wat, helemaal binnen agencies waar atmosfeer toch wel iets toevoegt.
Ieder nieuw model in de reeks dat in de afgelopen drie jaar door ASUS werd geïntroduceerd, bracht weer een duidelijke upgrade in beeldkwaliteit boven de oude versie, waarbij de fabrikant de voor aspirant-kopers irritante gewoonte heeft een nieuw model ver van tevoren aan te kondigen. Al op de IFA van 2019 presenteerde ASUS een 32"-miniledscherm met een nog hogere piekhelderheid van 1600cd/m² en een 120Hz-refreshrate. Na het nodige uitstel zou het nieuwe scherm met deze upgrades, genaamd PA32UCG, later deze zomer op de markt komen.
Dit dus. Ben al tijden aan het wachten op de PA32UCG; hopelijk blijkt hij ook echt goed te zijn, en hopelijk komt hij deze zomer uit.
Waarom miniled? Dit heeft nog steeds te maken met dimming zones toch? Is OLED niet objectief beter voor HDR met per-pixel dimming? Ik weet dat OLED voor monitoren minder wordt gebruikt wegens de mogelijkheid tot inbranden.
Is miniled dan het enige achterlijk dure alternatief? Of zijn er nog meer redenen om voor miniled boven OLED te kiezen?
Ik wacht wel op de OLED monitoren waar LG kennelijk mee komt binnenkort.. En hoop dat die een beetje normalere prijs meekrijgen.. Ik verwacht wel dat ze duurder zullen zijn dan de OLED TV's, maar niet zo duur als deze miniled schermen.. en dan hopelijk ook een 21:9 variant.. Ik heb nu een LG 38GN950 waar ik tevreden mee ben, maar de HDR kan beter..
[Reactie gewijzigd door Inflatable op 22 juli 2024 23:55]
Daarnaast erg leuk dat MaxICT B.V. als goedkoopste staat, maar let op. Er zijn niet voor niets verschillende custom CSS opties op Tweakers om Max ICT B.V. rood te maken en te doorstrepen in alles van de PW.
Er loopt al lange tijd een topic over, maar helaas is daar tot op heden nog niks aan gedaan.
:strip_exif()/i/2003564460.png?f=thumblarge)
:fill(white):strip_exif()/i/2003564462.jpeg?f=thumblarge)
:strip_exif()/i/2004145014.jpeg?f=imagenormal)
/i/2004369476.webp?f=imagenormal)
:strip_exif()/i/2004365276.jpeg?f=imagegallery)
:strip_exif()/i/2004365278.jpeg?f=imagegallery)
:strip_exif()/i/2004365280.jpeg?f=imagegallery)
:strip_exif()/i/2004365282.jpeg?f=imagegallery)
:strip_exif()/i/2004365284.jpeg?f=imagegallery)
:strip_exif()/i/2004365288.jpeg?f=imagegallery)
:strip_exif()/i/2004365286.jpeg?f=imagegallery)
:strip_exif()/i/2004365252.jpeg?f=imagegallery)
:strip_exif()/i/2004365272.jpeg?f=imagegallery)
:strip_exif()/i/2004365274.jpeg?f=imagegallery)
:strip_exif()/i/2004365270.jpeg?f=imagegallery)
/i/2004365254.png?f=imagegallery)
/i/2004365256.png?f=imagegallery)
/i/2004365258.png?f=imagegallery)
/i/2004365260.png?f=imagegallery)
:strip_exif()/i/2004093654.png?f=imagemedium)
:strip_exif()/i/2004365200.jpeg?f=imagegallery)
:strip_exif()/i/2004365250.jpeg?f=imagearticlefull)
:strip_exif()/i/2004365294.jpeg?f=imagegallery)
:strip_exif()/i/2004365298.jpeg?f=imagegallery)
:strip_exif()/i/2004365300.jpeg?f=imagegallery)
/i/2004374726.png?f=imagegallery)
/i/2004374728.png?f=imagegallery)
/i/2004374730.png?f=imagegallery)
/i/2004374732.png?f=imagegallery)
:strip_exif()/i/2004365302.jpeg?f=imagegallery)
:strip_exif()/i/2004365306.jpeg?f=imagegallery)
:strip_exif()/i/2004365308.jpeg?f=imagegallery)
:strip_exif()/i/2004374658.jpeg?f=imagegallery)
:strip_exif()/i/2004374660.jpeg?f=imagegallery)
:strip_exif()/i/2004374734.jpeg?f=imagegallery)
:strip_exif()/i/2004374736.jpeg?f=imagegallery)
:strip_exif()/i/2004374674.jpeg?f=imagegallery)
:strip_exif()/i/2004374676.jpeg?f=imagegallery)
:strip_exif()/i/2004374750.jpeg?f=imagegallery)
:strip_exif()/i/2004374752.jpeg?f=imagegallery)
:strip_exif()/i/2004374666.jpeg?f=imagegallery)
:strip_exif()/i/2004374668.jpeg?f=imagegallery)
:strip_exif()/i/2004374742.jpeg?f=imagegallery)
:strip_exif()/i/2004374744.jpeg?f=imagegallery)
:strip_exif()/i/2004374774.jpeg?f=imagegallery)
:strip_exif()/i/2004374776.jpeg?f=imagegallery)
:strip_exif()/i/2003564460.png?f=thumb)
:fill(white):strip_exif()/i/2003564462.jpeg?f=thumb)
:fill(white):strip_exif()/i/2002778366.jpeg?f=thumbmedium)
:strip_exif()/i/2003564460.png?f=thumbmedium)
:strip_icc():strip_exif()/i/2005378260.jpeg?f=fpa_thumb)
:strip_icc():strip_exif()/i/2004518830.jpeg?f=fpa_thumb)
:strip_exif()/i/2005677292.jpeg?f=fpa)
/u/221550/crop5fe07fea87d40_cropped.png?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/247454/crop67054448c4665.jpg?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/243583/crop5f528d5b6e0ff_cropped.jpeg?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/523613/crop6152df011e104_cropped.jpg?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/526002/crop5903118017c66.jpeg?f=community){kind=small}
/u/233413/crop574768220d598_cropped.png?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/78279/crop5a9fe3f83191c.jpeg?f=community){kind=small}
/u/331213/crop56ef13408ff38_cropped.png?f=community){kind=small}
/u/4501/crop5bdb35c450e89.png?f=community){kind=small}
/u/63682/crop5de0dc242f46f_cropped.png?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/800239/crop57a0ef1d2331e.jpeg?f=community){kind=small}
:strip_exif()/u/69523/knijper2.gif?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/109762/crop63cfada0dde8a_cropped.jpg?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/66961/crop5c20da5d3451c_cropped.jpeg?f=community){kind=small}
:strip_exif()/u/267506/crop6737556602b99.gif?f=community){kind=small}