Windows 10 Anniversary Update

Microsoft polijst zijn OS

Cortana

Cortana is niet nieuw voor Windows 10, maar de persoonlijke assistent was alleen in een beperkt aantal geografische gebieden te raadplegen en Nederland en België vielen daar niet onder. Dat buitensluiten gebeurde vrij effectief: ook als je Windows op de Engelse taal zette, kon je niet van Cortana gebruikmaken in de Benelux. Daarvoor moest je ook de locatie aanpassen, wat weer gevolgen had voor gelokaliseerde diensten. Dat verandert met de Anniversary Update, beloofde Microsoft en dat is inderdaad het geval.

Microsoft heeft de harde geografische eis laten vallen, maar de eis voor taalinstellingen intact gelaten. Dat betekent dat je als je Windows 10 overzet naar een weergavetaal die Cortana ondersteunt, je van de assistent in die taal gebruik kan maken, ook als je systeemtaal op Nederlands staat. Veel gebruikers zullen voor de Engelse taal kiezen, maar gebruikers in het Franstalige deel van België kunnen bijvoorbeeld van de Franstalige Cortana gebruikmaken als ze dat willen.

Bij een nieuwe install met de systeemtaal op Nederlands en met regio Nederland konden we nu eenvoudig Cortana inschakelen door de taal bij de Cortana-instellingen op Engels te zetten. We kregen vervolgens na opnieuw inloggen wel de melding dat Cortana niet beschikbaar is in de gekozen regio, maar opnieuw de Cortana-taal op Engels zetten verhielp dit.

Dat Cortana niet in het Nederlands is te gebruiken beperkt de mogelijkheden hoe dan ook. Ondersteuning voor de Nederlandse taal is ook nog lang niet aan de orde, zei Microsoft bij de aankondiging van de Anniversary Update, dus het zal nog wel even duren voor de dienst optimaal beschikbaar komt.

Bij zoeken op je systeem en op internet, herinneringen aanmaken, agenda-items inplannen, het weer opvragen, routes plannen en e-mails opstellen, moet je er continu op letten dat dit alleen in het Engels kan en dat er een risico is dat Cortana specifieke Nederlandstalige termen, zoals bijvoorbeeld de namen van steden niet begrijpt. Voor wie daar geen moeite mee heeft, is de dienst wel bruikbaar, want lokale resultaten geeft deze wel. Als we Cortana vragen naar restaurants in de buurt krijgen we keurig een lijst en de route naar Amsterdam wordt ook getoond na een opdracht hiertoe.

Microsofts doel is dat Cortana uiteindelijk veel meer inspeelt op je gebruik van Windows 10 om je met raad en daad terzijde te staan. Een voorbeeld van nieuwe functionaliteit bij de Anniversary Update is bijvoorbeeld dat woorden in sticky notes herkend worden door Cortana. Schrijf je in zo'n notitie dat je een herinnering voor jezelf wilt aanmaken voor een bepaalde dag, dan detecteert Windows de data en vraagt Cortana je of ze een reminder aan moet maken.

Privacy

Windows 10 vraagt je hierbij vooraf of Cortana de zoekgeschiedenis 'en andere info op je apparaat' mag benaderen en verzamelen, voor een 'persoonlijker ervaring'. Wat die 'andere info' is, wordt bij die melding niet duidelijk, maar via de instellingen van Cortana en de uitgebreide privacyverklaring voor de dienst wel. Daaruit blijkt dat de assistent informatie vergaart "over de locatie van uw apparaat en de locatiegeschiedenis, contactpersonen (personen), spraakinvoer, zoekgeschiedenis, agendagegevens, inhouds- en communicatiegeschiedenis uit berichten en apps en andere informatie over uw apparaat. In Microsoft Edge verzamelt en gebruikt Cortana uw browsegeschiedenis."

Microsoft biedt mogelijkheden Cortana te weren van sommige informatie zoals de zoekgeschiedenis en om vergaarde data te wissen. Een duidelijk overzicht met de plekken waar Cortana toegang toe heeft is er echter niet, en voor het verwijderen van alle data moet je bijvoorbeeld ook bij de opgeslagen locaties van Bing Maps en de online Bing-zoekgeschiedenis via je Microsoft-account zijn. Bij deze laatste staan al je gesproken spraakopdrachten. Privacyinstellingen met betrekking tot Cortana staan ook op verschillende plekken, zoals bij die voor Cortana zelf, bij spraakherkenning en bij de algemene privacyinstellingen. Microsoft had zijn gebruikers veel beter beheer over de privacyinstellingen kunnen geven, nu staat er teveel gefragmenteerd.

Geen uitknop meer voor Cortana

Die noodzaak is er des te meer omdat Cortana vanaf de Anniversary Update geen uitknop meer heeft, waar deze er voor de update nog was. Dit toont nog maar eens aan welk belang Microsoft hecht aan Cortana voor Windows 10. Cortana moet de spil worden waar Windows 10 om draait en waar ook apps van derde partijen voor een deel gebruik van maken. Cortana moet dan bovendien als verlengstuk van Windows 10 op smartphones draaien, niet alleen Windows Phones maar ook op Android en iOS, voor reminders en andere koppelingen met de pc. Dat er geen uitknop meer voor Cortana is, betekent niet dat je automatisch aan haar vastzit voor gepersonaliseerde diensten: je kunt nog wel uitloggen met je account bij Cortana, waarna het een 'gewone' zoekmachine wordt. Dit kan via de About Me-optie bij het notebook-icoontje bij het zoekscherm, waar je op je account moet klikken om de uitlegmogelijkheid te zien. Daarnaast kun je natuurlijk de taal aanpassen naar Nederlands waarna ze simpelweg onbeschikbaar wordt.

Op je lockscreen

Vanaf de Anniversary Update hoef je een Windows-systeem niet eens meer te ontgrendelen om van Cortana gebruik te kunnen maken. Dit is functionaliteit die je moet activeren, waarna Cortana ook vanaf het lockscreen kan reageren op het commando 'Hey Cortana'. Je kunt de assistent dan muziek laten afspelen, zoekresultaten op internet laten weergeven, locaties tonen, enzovoorts. Als je nog niet vertrouwd bent met de opdrachten die je kunt geven, kun je aangeven dat Cortana suggesties geeft op het lockscreen. Voor sommige commando's zal ze zeggen dat je systeem eerst ontgrendeld moet worden. Voor toegang tot de agenda en e-mail is dat standaard het geval, maar ook hier kan de assistent toegang toe krijgen, als je dit aangeeft bij de instellingen.

Dit is handig maar opent natuurlijk de weg naar misbruik. Cortana weet namelijk niet wie het commando geeft; er is standaard geen authenticatie. Er is echter wel de mogelijkheid om Cortana je stem te leren herkennen. Je moet daarvoor zes voorbeeldzinnen opzeggen in een stille ruimte. Vervolgens reageert de dienst alleen nog maar op jouw stem.

Net als bij Siri op macOS Sierra is het leuk om met Cortana te spelen en te kijken wat ze allemaal kan. Na de eerste verbazing over het begrip van natuurlijke zinnen, keer je vervolgens al snel terug naar je traditionele bedieningsmethode met muis of trackpad en toetsenbord. De eerste contouren zijn echter zichtbaar van een toekomst waarbij stembediening de voornaamste invoermethode wordt. Met name muziek afspelen biedt nu bijvoorbeeld al voordelen: door simpelweg te vragen een album of artiest af te spelen, kun je verder blijven werken zonder meerdere andere handelingen te hoeven te verrichten.

Er zijn nog wel de nodige zorgen bij dit toekomstbeeld. Naast privacy speelt het probleem dat Microsoft Cortana exclusief koppelt aan zijn eigen apps als de Edge-browser en de Bing-zoekdienst. Naarmate het belang van Cortana toeneemt, word je dus in toenemende mate naar Microsofts apps en diensten geduwd.

• Volgende pagina 3. Windows Ink en Startscherm