Nieuw avontuur
Samengevat
The Witcher 3: Wild Hunt is een prachtige, meeslepende game die op veel fronten een nieuwe standaard zet voor role-playing games. Het spel biedt een open wereld waarin hoofdpersonage Geralt of Rivia vrij kan gaan en staan waar hij wil. Paardrijden, varen, zwemmen en klimmen behoren dit keer ook tot de mogelijkheden, wat er voor zorgt dat vrijwel alles in de spelwereld daadwerkelijk begaanbaar gebied is. Die spelwereld is het doek waarop het verhaal van The Witcher 3 uiteindelijk geschilderd wordt. Spelers kunnen zelf bepalen hoe ver ze dat verhaal uitdiepen door meer of minder sidequests uit te voeren. Audiovisueel is The Witcher 3 van hoog niveau, al wegen die prachtige graphics wel zwaar. Op de consoles zijn er af en toe framerate-drops, en de pc-versie kan door vrijwel geen enkele normale pc op de ultra-settings gespeeld worden zonder dat de framerate ruim onder de 60fps uitkomt. Dat mag - net als enkele kleine bugs - de pret echter niet drukken. The Witcher 3: Wild Hunt is een must-have.
Eindoordeel
Als we voorafgaand aan dit jaar een lijstje hadden moeten maken met de games waar we het meest naar uitkeken, dan zou The Witcher 3: Wild Hunt daar zeker op hebben gestaan. Al sinds de eerste aankondiging beloofde deze role-playing game niet alleen het ultieme meesterwerk van de Poolse ontwikkelstudio CD Projekt Red te worden, maar ook een game die op meerdere manieren de lat hoger zou leggen voor rpg's in het algemeen. Daarmee zou The Witcher 3 games als Dragon Age: Inquisition wellicht naar het tweede plan kunnen verwijzen. Elke titel die daar voor in aanmerking komt verdient natuurlijk de aandacht.
The Witcher 3: Wild Hunt is op veel verschillende manieren het product van de eerste twee The Witcher-delen. Het verhaal bereikt een climax, maar er zijn ook duidelijk lessen geleerd. Zowel in de opbouw, als in de gameplay en de toegankelijkheid heeft CD Projekt Red andere keuzes gemaakt, die moeten leiden tot een betere game. Behalve van opgedane ervaring profiteert The Witcher 3 uiteraard van de verbeterde techniek. De game ziet er op alle platformen prachtig uit, waarbij we ons zelfs afvragen of we ooit zo'n mooie game hebben gezien op de PlayStation 4. Die pracht en praal heeft ook een keerzijde die we uiteraard niet onbesproken zullen laten, maar de kwaliteit in graphics valt niet te ontkennen.
Toch laat het spel zich niet vangen in het omschrijven van een of enkele onderdelen die samen het grotere geheel vormen. Als er één ding is dat The Witcher 3: Wild Hunt uitstraalt, dan is het 'avontuur'. Het overheersende gevoel dat ons bekroop toen we de disc voor het eerst in de PlayStation 4 stopte, was dat we zin hadden om de wijde wereld in te trekken. De game biedt immers een gigantische open wereld waarin je vrij mag rondreizen en waarbij alleen het niveau van de monsters die je tegenkomt echt kan gelden als een beperking. Het 'avonturiersaspect' trok ons meer aan dan wat dan ook.
En dat terwijl er genoeg andere dingen spelen waar je naar uit zou kunnen kijken. The Witcher 2 verliet de speler immers op het moment dat er net een fikse oorlog oplaaide tussen het Nilfgaardian Empire en de Northern Kingdoms. Geralt of Rivia zelf, 'de' Witcher in dit epos, had net zelf een romance met tovenares Triss Merigold achter de rug, terwijl hij nog steeds op zoek was naar zijn eerder zoekgeraakte lover Yennefer. Al die plotlijntjes zorgen samen voor de opmaat naar The Witcher 3: Wild Hunt.
/i/2000614973.jpeg?f=imagenormal)
De 'Wild Hunt', met in het midden de King of the Wild Hunt.
Verhaal: Ciri als rode draad
Spoiler-waarschuwing
Op deze pagina leiden we dat verhaal in en doen we meer uit de doeken over het verloop van The Witcher 3: Wild Hunt. Daarbij vermijden we uiteraard al te grote spoilers, maar zoals we wel vaker aangeven bij reviews van role-playing games: wil je echt niets weten over het verhaal voordat je gaat spelen, sla deze pagina dan over.
/i/2000614927.jpeg?f=imagenormal)
The Witcher 3: Wild Hunt begint met Geralt en zijn collega-Witcher Vesemir, die Yennefer op het spoor zijn. De zoektocht naar Yen lijkt zijn einde te naderen, want de twee Witchers zitten haar op de hielen. Er is echter meer aan de hand. Geralt heeft nare dromen over Cirilla, kortweg Ciri. In zijn droom wordt Ciri gevangengenomen door de Wild Hunt. Deze geheimzinnige bende, bestaande uit een flinke verzameling geesten en aangevoerd door The King of the Wild Hunt, blijkt inderdaad naarstig op zoek naar Ciri. Zij beschikt namelijk over 'Elder Blood', en de koning van de Wild Hunt wil dat maar al te graag voor zichzelf hebben.
Personages eisen vaak hulp van Geralt in ruil voor informatie.
Op die manier vormt de zoektocht naar Ciri, en in het verlengde daarvan natuurlijk een confrontatie met de Wild Hunt, de rode draad in The Witcher 3: Wild Hunt. De zoektocht voert Geralt grotendeels uit in samenwerking met Yennefer, die al vroeg in het spel - en niet alleen in Geralts dromen - opduikt. Geralt en Yen besluiten Velen, Novigrad en The Skellige Isles uit te kammen. Samen zijn die gebieden, aangevuld met nog een aantal kleinere gebieden, trouwens goed voor een bizar grote spelwereld, zeker als je nagaat dat je al het water dat je tegenkomt ook kunt bevaren.
Quest-structuur
In die gebieden is steeds veel aan de hand, het is bepaald niet zo dat de personages altijd maar klaarstaan om Geralt een handje te helpen bij zijn quest. In plaats daarvan eisen ze vaak zijn hulp bij het een of ander in ruil voor informatie. Die structuur begint richting het einde van het spel wat herhalend aan te voelen. Datzelfde geldt voor het zoeken naar personen. Voor je de eindfase van het spel hebt bereikt, heb je al gezocht naar onder meer Yennefer, Triss en Dandelion. Die zoektochten vallen steeds binnen de Main Quest, wat betekent dat ze altijd actief zijn als je even met sidequests bezig bent. Mede daardoor bekruipt je het gevoel dat Geralt eigenlijk altijd wel naar iemand op zoek is, en ook dat doet een beetje afbreuk aan de originaliteit van het spel.
Toch wegen die punten niet op tegen de kracht van het verhaal en de setting. Bekijk bijvoorbeeld de hoeveelheid keuzes en het aantal conversaties dat Geralt voert, al dan niet binnen gameplay of in de vorm van een tussenscène. Dat alles kan leiden tot drie verschillende eindes, waarbij de staat van de spelwereld op dat moment twaalf verschillende 'configuraties' kan hebben, afhankelijk van de keuzes die je gemaakt hebt. Het illustreert hoe open en divers The Witcher is, dus ook wat het verhaal betreft. Veel games doen geloven dat je als speler invloed op het verhaal hebt, maar vaak blijkt die invloed uiteindelijk minimaal. Dat ligt hier dus wel even anders.
Op weg naar dat einde maak je natuurlijk veel mee en uiteraard laten we het lekker aan jezelf over om dat alles te ontdekken. Toch moeten we een aspect dat belangrijk is voor de manier waarop het verhaal van The Witcher 3 verteld wordt even uitlichten. Elke keer dat Geralt namelijk van iemand hoort wat er met Ciri is gebeurd, beleef je dat in eerste persoon. Inderdaad: je speelt dan een stukje als Ciri zelf, en maakt aan den lijve mee wat er op dat punt in het verhaal is gebeurd.
Spelen als Ciri, die zelf geen witcher is maar wel over magie beschikt, levert een geheel andere manier van vechten op.
Dat levert niet alleen afwisseling en originaliteit op, maar ook andere gameplay. Ciri beschikt niet over alle gaven van een witcher, maar is wel getraind door witchers en door Yennefer. Dat levert een interessante combinatie en een geheel andere manier van vechten op. Ciri kan zichzelf bijvoorbeeld teleporteren, om zo vijanden in de rug aan te kunnen vallen. De 'Ciri-stukjes' zijn steeds losstaande levels die nooit heel lang duren: een fijne tempowisseling dus, voor je met Geralt richting het volgende grote hoofdstuk gaat.
Tegen het einde van het spel ben je, afhankelijk van hoeveel optionele quests je hebt uitgevoerd, zo'n vijftig tot tweehonderd uur verder. Ja, dat is nogal een verschil, en dat is geen toeval. Met de sidequests leg je bijvoorbeeld heel veel stukken achtergrondverhaal bloot. Wil je weten wat er allemaal speelt in de onderwereld van Novigrad, of wat er achter de schermen bij de oorlog allemaal aan de hand is, dan moet je bij de sidequests zijn. Niet iedereen zal tweehonderd uur willen uittrekken voor The Witcher 3, maar neem van ons vast aan dat het zonde is om al te snel door het hoofdverhaal te rennen. Dan zie je slechts het topje van de ijsberg van wat de rijke spelwereld van The Witcher 3 allemaal te bieden heeft.
/i/2000614935.jpeg?f=imagenormal)
Gameplay: andere focus, meer mogelijkheden
Te snel doorspelen heeft nog een ander nadeel: als je alleen de main quest zo snel mogelijk doorspeelt, ontwikkelt het level van Geralt zich waarschijnlijk niet snel genoeg. De niveaus van de vijanden worden in The Witcher 3: Wild Hunt niet geschaald op Geralts level, dus dat betekent dat je vaak monsters tegenkomt die boven je niveau liggen. Dat betekent niet dat ze onverslaanbaar zijn, maar wel dat die gevechten een stuk langer duren dan eigenlijk nodig zou zijn geweest.
Toegankelijker
Opvallend genoeg zit daar stiekem een pluspuntje in verstopt. Dit is namelijk wel dé manier om The Witcher 3 moeilijker te maken. De game is namelijk een stuk toegankelijker gemaakt dan zijn voorgangers. De eerste twee niveaus zijn makkelijk te noemen. Het derde niveau zorgt voor aardige gevechten en het vierde niveau is, bij vlagen, moeilijk. Toch zitten er overeenkomsten in al die niveaus. Zo moest je jezelf in The Witcher 2 vaak goed voorbereiden op gevechten, bijvoorbeeld door specifieke potions of gif te maken voordat je een bepaalde vijand te lijf ging. Dat aspect valt een beetje weg. Die voorbereiding kan nog steeds wel, maar is vrijwel nooit meer nodig. Vaak kun je het met de basics - dus wegrollen, dodgen, blokken, snelle en zware aanvallen met je zwaarden en het gebruik van magische signs - wel af.
/i/2000614942.jpeg?f=imagenormal)
Hoewel in die basis op zich vrij weinig is veranderd, valt wel op dat Geralt soepeler beweegt dan ooit tevoren. Ook zien de effecten die de magische sign-aanvallen met zich meebrengen er prachtig en kleurrijk uit. Toch stelen de 'finishers' de show. Met speels gemak hakt Geralt het ene monster na het andere in stukjes, waarbij onthoofdingen en afgehakte ledematen aan de orde van de dag zijn. Hier laat The Witcher 3: Wild Hunt zien een game voor volwassenen te zijn: heftige beelden waarbij ingewanden je om de oren vliegen, maar ook de van de serie bekende stomende seksscènes worden niet geschuwd.
Nieuwe mogelijkheden
In The Witcher 2 kon Geralt niet eens over randjes van twintig centimeter hoog stappen.
The Witcher 3 bouwt echter niet alleen op bekende elementen. Zoals gezegd is de spelwereld dit keer helemaal open. Dat vraagt ook om andere mogelijkheden. Om je een voorbeeld te geven: Geralt kon in deel twee niet eens over randjes van twintig centimeter hoog stappen. Ook paardrijden en varen maakten geen onderdeel uit van het spel. Dat is een gemis in een game waarin je grote stukken moet afleggen en eilanden moet kunnen bereiken. Precies de reden waarom die twee elementen, paardrijden en varen, nu wel in The Witcher zitten. Geralt kan daarnaast ook nog klimmen en zwemmen, wat de mogelijkheden nog eens extra vergroot. Al deze elementen komen trouwens ook terug in quests, dus je komt er hoe dan ook mee in aanraking.
/i/2000614955.jpeg?f=imagenormal)
Daarmee is alles wat betreft gameplay rond het vechten en het ontdekken van de spelwereld behandeld. The Witcher 3 gaat echter een stuk verder dan dat. Voor je aan het knokken bent, heb je vaak al flink wat conversaties achter de rug. In die conversaties heb je meestal verschillende keuzemogelijkheden en gespreksopties. Is er sprake van een contract - witchers verdienen hun geld met het verslaan van monsters tegen betaling - dan kan er zelfs onderhandeld worden over een prijs. Praten levert bovendien ook extra informatie op die handig kan zijn voor een quest, of het zorgt zelfs voor nieuwe quests.
Armor, wapens en abilities
Elke volbrachte quest, en zelfs een onderdeel daarvan, levert ook ervaringspunten op die uiteraard bijdragen aan Geralts level. Dat is een onderdeel van drie elementen die samen bepalen hoe 'sterk' Geralt op dat moment is. Onderdeel twee is je uitrusting. Logisch: hoe beter je armor en zwaarden, hoe meer schade je kunt incasseren en uitdelen. Het derde element is echter het interessantst. Geralt verdient speciale 'Ability points' bij het stijgen in level of als hij een 'place of power' vindt. Deze punten kunnen uitgegeven worden aan speciale abilities die een specifieke eigenschap verbeteren of een bepaalde perk toevoegen. Door ze te koppelen aan een mutagen leveren die mutagens ook nog eens extra's op, zoals een bonus op de schade die Geralt uitdeelt, of een extra grote levensbalk. Het loont zeker de moeite om de samenstelling in dit scherm goed in balans te houden.
Emotie en oog voor detail
Zo beleef je The Witcher 3: Wild Hunt springend van questlijn naar questlijn. Ondertussen bouw je een band op met de verschillende personages in het spel. Die band leidt, samen met de prachtige weergave van de vele tussenscènes, tot de sfeervolle hoogtepunten in The Witcher 3: Wild Hunt. Want hoeveel het spel je ook uitdaagt om lekker op avontuur te gaan (wat zeker de moeite loont); het zijn de fragmenten die overlopen van emotie die je het meest zullen bijblijven. Of het nu Triss, Ciri, Dandelion of Yennefer is die op dat moment als tegenspeler fungeert: The Witcher 3 haalt meerdere keren een hoog niveau op het gebied van sfeer, emotie én humor.
/i/2000614950.jpeg?f=imagenormal)
Dat wordt veroorzaakt door een prachtig samenspel van graphics, muziek en een uitstekend geschreven script dat, mocht je het willen uitprinten, waarschijnlijk een te zwaar boekwerk zou opleveren om überhaupt te dragen. The Witcher 3: Wild Hunt is niet alleen qua oppervlakte immens. Het is niet alleen maar de wereld die zo uitgestrekt en divers is, met allerlei verschillende soorten landschap. Het gaat veel verder dan dat. Het is oog voor detail in alle aspecten van de game, waardoor een ijzersterk product ontstaat.
Achter elke quest kan een interessant verhaal schuilen.
Dat oog voor detail komt terug in de diepgang van op het oog vrij onbelangrijke quests. Niet elke handeling die Geralt uitvoert is meteen van invloed op de endgame, maar achter elke quest kan een interessant verhaal schuilen. En dan hebben we het nog niet eens gehad over alle randzaken die Geralt daarnaast nog kan oppakken. De wereld zit vol 'geheime' plekken waar iets van waarde kan liggen, en die er dus om vragen om verkend te worden. Ook kan Geralt wedstrijdjes paardrijden en boksen. En dan is er nog het op het oog simpele, maar stiekem o zo diepgaande en daardoor vermakelijke kaartspel 'Gwent'.
Gwent
Het hele spel lang ben je bezig met het verzamelen van Gwent-kaarten. In Gwent neem je het met je eigen verzamelde deck op tegen een andere speler en zijn deck. Daarbij kies je eerst voor een factie, bijvoorbeeld het Nilfgaardian Empire of de Northern Kingdoms. Dat heeft invloed op welke kaarten uit je deck je kunt gebruiken; de unit-kaarten horen bij een specifiek deck, terwijl neutrale kaarten en helden-kaarten bij elke factie gestopt kunnen worden. Elke unit en elke held hoort bij een categorie (melee, boogschutters of artillerie) en heeft een waarde op zijn kaart vermeld staan, terwijl de neutrale kaarten voor een specifiek effect of een specifieke functie staan.
/i/2000614954.jpeg?f=imagenormal)
Elke speler begint een Gwent-wedstrijd met tien kaarten die willekeurig getrokken zijn aan het deck dat hoort bij de gekozen factie. Die kies je niet zelf, dus je zult niet altijd de beste kaarten in handen krijgen. Met de tien kaarten moet je twee van maximaal drie rondjes zien te winnen. De winnaar is de speler die de hoogste waarde op het bord heeft liggen als beide spelers gepast hebben. En dat is waar het leuk wordt: je moet er namelijk voor zorgen dat je twee rondes wint. Overmatig investeren in een specifieke ronde kan daarbij funest zijn!
Enig nadeel: we hadden het wel leuk gevonden om Gwent tegen andere mensen te kunnen spelen.
Welke tactiek je volgt hangt dus af van je kaarten. Een van de neutrale kaarten zorgt er bijvoorbeeld voor dat alle kaarten op een bepaalde rij een dubbele waarde krijgen. Heb je bijvoorbeeld vier boogschutters liggen met een gezamenlijke waarde van twintig, dan is die rij nu ineens veertig punten waard. De tegenstander kan dit counteren met een andere neutrale kaart. 'Impenetrable Fog' reduceert de waarden van je boogschutters tot één punt. Zelfs met je verdubbelkaart is de rij die net nog veertig punten was, dan ineens nog maar acht punten waard. En als je niet toevallig een 'Clear Weather'-kaart hebt om dat weerseffect te kunnen counteren, ben je die punten mooi kwijt.
Zo zijn er nog allerlei andere kaarten en trucs die je kunt gebruiken om potjes Gwent te winnen. Sommige kaarten laten je extra kaarten uit je deck trekken. Andere laten je al gespeelde kaarten van het bord af halen, om ze in een latere ronde te kunnen gebruiken. Al die mogelijkheden samen bepalen je tactiek. Het gaat veel te diep om het volledig uit te leggen in dit artikel, maar het idee is waarschijnlijk wel duidelijk. Het enige nadeel? We hadden het wel leuk gevonden om Gwent tegen andere mensen te spelen. Het klinkt als iets dat voor een leuke spin-off zou kunnen zorgen op een mobiel platform.
Audiovisueel: mooi, maar zwaar
Nu hebben we al meerdere keren aangehaald dat The Witcher 3: Wild Hunt beschikt over een open wereld, meer animaties en mogelijkheden, en puike graphics. Dat laatste is iets waar je niet omheen kunt, maar we gaven het op de eerste pagina al aan: er zit een keerzijde aan dat verhaal. Op audiovisueel gebied is The Witcher 3 een van de meest ambitieuze games ooit, maar het is ook een project dat voor de nodige hoofdbrekens heeft gezorgd bij CD Projekt Red. De studio zette vanaf dag één in op gelijkheid tussen alle versies, maar dat bleek minder makkelijk gedaan dan gezegd.
Van brak naar stabiel in drie maanden
Dat was duidelijk te zien toen we de game eind januari in Warschau voor het eerst speelden. Het spel zat vol bugs en was, zeker op de consoles, behoorlijk instabiel. We hadden er een hard hoofd in dat dat in drie maanden zou worden opgelost. Het mag gezegd worden dat CD Projekt Red een indrukwekkende stap heeft gezet. Vergeleken bij de game die we destijds spelen, draait dit allemaal als een zonnetje. De realiteit is echter wel dat niet alle bugs en niet alle problemen helemaal verdwenen zijn.
/i/2000614938.jpeg?f=imagenormal)
Toch wordt daarbij niet of nauwelijks de grens van de toelaatbaarheid overschreden. Waar die grens ligt, moet ieder voor zich bepalen. Bij een project dat zo groots en ambitieus is, is het bijna logisch dat er wat dingen misgaan. Dan hebben we het over bugs, zoals dat je paard af en toe op plaatsen verschijnt waar het niet thuishoort, clipping, en meer van dat soort dingetjes. Netjes is het niet, maar bij een game van deze omvang die verder zo sterk in elkaar zit, deert het ons spelplezier amper.
Ultra-setting nauwelijks te draaien
Datzelfde geldt voor eventuele problemen met de framerate, maar daar willen we wel wat meer woorden aan vuil maken. Rond The Witcher 3: Wild Hunt is namelijk best een interessante discussie te hebben over waar de balans moet liggen tussen speelbaarheid en grafische pracht en praal. The Witcher 3 ziet er prachtig uit, maar beleeft op alle platformen enkele zware momenten. Zo is de game op pc, draaiend op 1920*1080, nauwelijks op ultra te spelen, zelfs niet met een GTX980 en sterke processor. Als dat al niet voldoende is om een game op zijn maximum te kunnen draaien, wat dan wel? En vergeet de 4k-instelling ook maar meteen.
/i/2000614931.jpeg?f=imagenormal)
Op de pc wordt de pijn verzacht door vergaande instelbaarheid, en door de wetenschap dat een kleine knieval in de instellingen niet eens zoveel kwaliteitsverlies betekent, maar wel een aardige stap vooruit in frames-per-seconde. De 'High' pre-set draait bijvoorbeeld al tientallen frames soepeler dan Ultra. Als je helemaal terug zou moeten naar Medium of Low, worden de verschillen wel duidelijker. Gelukkig zijn alle onderdelen ook afzonderlijk in te stellen, zodat je makkelijk op zoek kunt naar wat voor jou de ideale instellingen zijn.
Lichteffecten
Alle onderdelen zijn afzonderlijk in te stellen, zodat je makkelijk op zoek kunt naar wat voor jou de ideale instellingen zijn.
Wat de prestaties betreft valt tijdens het spelen vooral de invloed van lichteffecten in de engine op. Waar het spel invloeden van verschillende lichtbronnen op bijvoorbeeld de kleding van Geralt moet simuleren, ben je vaak al snel tien frames-per-seconde kwijt ten opzichte van het gemiddelde. Verder vinden framerate-drops plaats waar je het zou verwachten, dus op het moment dat er veel verschillende personages in beeld zijn, of midden in een grote stad.
Op de consoles ligt het allemaal makkelijker, maar ook lastiger. Je hebt immers geen invloed op hardware of instellingen. De consoleversie ziet er ook wat minder mooi en minder scherp uit dan de pc-versie. Bovendien is de fps hier vastgelegd op een maximum van dertig frames per seconde. Die dertig frames worden in de regel wel gehaald. Dat komt mede doordat de consoleversie niet beschikt over een aantal snufjes dat de pc-versie wel heeft, zoals de meest geavanceerde lichteffecten en Nvidia Hairworks, waardoor het haar van Geralt en dat van harige dieren op de pc nog mooier en realistischer oogt. Toch kan dat niet voorkomen dat er op de PlayStation 4 af en toe wat framerate-issues ontstaan, met name op de drukkere plekken in de grote stad Novigrad en op het balkon in Kaer Morhen, waar een van de mooiste vergezichten van het spel te zien is.
/i/2000614956.jpeg?f=imagenormal)
Benchmarks
We hebben The Witcher 3 niet alleen gespeeld, maar hebben de game ook getest op twee verschillende systemen, met tien verschillende videokaarten. De systemeisen die CD Projekt Red opgeeft zijn niet mals; op z'n minst heb je een Core i5-2500K of een Phenom II X4 940 nodig, met een GTX 660- of HD 7870-videokaart. Het werkgeheugen moet 6GB groot zijn en om dat te benutten moet er uiteraard een 64bits-versie van Windows draaien.
| | Intel X79 | AMD 990FX |
|---|
| Moederbord |
Asus RoG Rampage IV Extreme |
ASRock Fatal1ty 990FX Killer |
| Processor |
Intel Core i7 4960X @ 4,4GHz |
AMD FX-8350 |
| Geheugen |
Kingston HyperX KHX1866C9D3K4/16GX |
Corsair Vengeance LP CML16GX3M4X1600C8 (2x4GB) |
| Ssd |
Crucial MX100 512GB |
PNY Prevail Elite 240GB |
| Koeler |
Intel Thermal Solution RTS2011LC |
Noctua NH-D14 |
| Voeding |
Corsair Professional Gold AX750 |
Corsair HX850W |
| Besturingssysteem |
Windows 8.1 Enterprise |
Windows 8.1 Enterprise |
De aanbevolen systeemspecificaties liggen uiteraard nog een stukje hoger; een Core i7-3770 of AMD FX-8350, gecombineerd met een GTX 770- of R9 290-videokaart en 8GB werkgeheugen zou je nodig hebben om het spel echt goed te laten draaien. De aanbevolen specificaties komen mooi overeen met ons testsysteem dat gebaseerd is op AMD's 990FX-platform. Daarnaast gebruiken we ons Intel X79-platform om te zien of je met de aanbevolen specificaties door de cpu gelimiteerd wordt en zo ja, in hoeverre dat het geval is.
Voor de keuze van de videokaarten hebben we gebruikgemaakt van van de statistieken van Steam, waarmee we populaire Nvidia- en AMD-videokaarten geselecteerd hebben. Daarnaast hebben we ook de snelste single gpu-kaart die we van AMD en Nvidia hebben liggen meegenomen in de vergelijking. Waar mogelijk hebben we gebruikgemaakt van de reference designs die we van de fabrikanten kregen. Voor de kaarten waarvan we geen reference design beschikbaar hebben, is er in de bovenstaande tabel een linkje naar de specificatiepagina in de Pricewatch toegevoegd.
Benchmarks
The Witcher is niet voorzien van een ingebouwde benchmark utility, dus hebben we gekeken naar de eerste cutscene in de game, die de framerates verderop in de game behoorlijk goed weerspiegelt. Bij de ontwikkeling van The Witcher 3 is samengewerkt met Nvidia en de game is dan ook voorzien van enkele features die door Nvidia zijn ontwikkeld, zoals Nvidia Hairworks en HBAO+. De grafische instellingen zijn in het instellingenmenu onderverdeeld in 'postprocessing' en 'graphics'. We hebben de grafische instellingen op 'medium' en op 'high' getest. Er is ook nog een ultra-preset, maar die instelling leverde bij de meeste videokaarten geen speelbare framerates op.
Op de high-instelling staat Nvidia Hairworks ingeschakeld. AMD-videokaarten kunnen de Hairworks-kapsels ook renderen, maar dat kost veel meer moeite dan bij Nvidia-kaarten, wat ten koste van de framerate gaat. Op de medium-instellingen hebben we Hairworks dan ook uitgeschakeld. Ook bij post-processing is er keuze uit meerdere presets, waarbij we gebruikgemaakt hebben van de 'medium'-instelling, waarbij onder andere ssao in plaats van hbao+ gebruikt wordt.
We hebben de game gestest met Nvidia's 352.86-driver en AMD's 15.4 beta-driver. AMD heeft aangegeven bezig te zijn met de ontwikkeling van de Catalyst 15.5-driver, die voor betere prestaties in The Witcher 3 moet zorgen, AMD-videokaarten met de 15.4-driver halen namelijk relatief lage framerates als Hairworks ingeschakeld is. Tot die tijd beveelt AMD aan om in het Catalyst Control Center het Maximum Tesselation Level te verlagen van 64x naar 8x. Helaas hadden wij onze benchmarks al gedraaid zonder het tesselation level te verlagen, maar voor de R9 290X hebben we de benchmark opnieuw gedraaid en ook nieuwe screenshots gemaakt.
Screenshots
The Witcher 3 op medium-instellingen (links) en high-instellingen.
The Witcher 3 op medium-instellingen (links), high (midden) en high met Tesselation 8x.
Het verschil dat Hairworks maakt is duidelijk te zien op de screenshots in de donkere ruimte bij het vuur. Hairworks zorgt ervoor dat Geralts kapsel er een stuk natuurlijker uitziet, daarnaast ziet alles er op de hoge instelling net wat mooier uit; de textures zijn scherper en bij de screenshots van het vergezicht worden er meer bomen gerenderd op high dan op medium. AMD's workaround, die voor een hogere framerate moet zorgen door het maximale niveau van tesselation in de driver te beperken, levert op de door ons geteste instellingen visueel geen opvallend nadeel op.
| The Witcher 3 - 1920x1080 - High |
|---|
| Videokaart | Minimum / Gemiddelde framerate in fps, hoger is beter |
|---|
| Nvidia GTX 980 |
***
+
****
33,0 / 72,6 |
| Nvidia GTX 980 (AM3) |
***
+
****
32,0 / 70,2 |
AMD R9 290X (AM3)
Tesselation x8 |
*****
+
**
49,0 / 68,2 |
| Inno3D GTX 970 |
***
+
***
27,0 / 61,9 |
| Inno3D GTX 970 (AM3) |
***
+
***
27,0 / 59,8 |
| AMD R9 290X |
**
+
***
20,0 / 45,1 |
| AMD R9 290X (AM3) |
**
+
**
20,0 / 43,3 |
| Nvidia GTX 770 |
*
+
**
15,0 / 37,1 |
| MSI R9 280X |
**
+
**
17,5 / 37,1 |
| Nvidia GTX 770 (AM3) |
*
+
**
15,0 / 36,6 |
| MSI R9 280X (AM3) |
**
+
**
17,0 / 35,6 |
Op de hoogste instellingen draait de game het beste op Nvidia-kaarten van de laatste Maxwell-generatie. Het spel blijkt niet zwaar op de processor te leunen, het verschil in framerate tussen het X79- en 990FX-systeem is niet meer dan vijf procent. Wat wel opvalt is dat de framerates op sommige momenten flink terug kan lopen. De 'high'-instellingen zijn dan ook alleen interessant als je een recente en behoorlijk snelle videokaart tot je beschikking hebt. Het beperken van het niveau van tesselation levert voor de R9 290X een flinke toename in de framerate op.
| The Witcher 3 - 1920x1080 - Medium |
|---|
| Videokaart | Minimum / Gemiddelde framerate in fps, hoger is beter |
|---|
| Inno3D GTX 970 |
*****
+
**
73,0 / 91,6 |
| Inno3D GTX 970 (AM3) |
*****
+
*
70,5 / 88,3 |
| AMD R9 290X |
******
+
*
73,5 / 88,1 |
| AMD R9 290X (AM3) |
*****
+
*
72,5 / 86,4 |
| MSI R9 280X |
****
+
*
51,0 / 67,1 |
| MSI R9 280X (AM3) |
****
+
*
49,0 / 64,0 |
| Nvidia GTX 770 |
***
+
*
44,0 / 56,5 |
| Nvidia GTX 770 (AM3) |
***
+
*
43,0 / 54,7 |
| AMD HD7950 |
***
+
*
38,5 / 50,2 |
| AMD HD7950 (AM3) |
***
+
*
37,0 / 48,1 |
| MSI R9 270 |
***
+
*
38,0 / 46,9 |
| MSI R9 270 (AM3) |
***
+
*
36,0 / 45,1 |
| Nvidia GTX 760 |
***
+
*
34,0 / 43,4 |
| Nvidia GTX 760 (AM3) |
***
+
*
34,0 / 42,7 |
| Asus GTX 660 DirectCU II |
**
+
*
30,0 / 38,4 |
| Asus GTX 660 DirectCU II (AM3) |
**
+
*
29,0 / 38,0 |
| HD 7770 DirectCU |
**
+
*
21,0 / 25,3 |
| HD 7770 DirectCU(AM3) |
*
+
*
20,0 / 25,2 |
Op de lagere medium-instelling, waarbij Hairworks uitgeschakeld is, draaien de AMD-kaarten een stuk beter dan op de hogere instelling. Het verschil tussen de i7 4960X- en FX-8350-processor is, afhankelijk van de videokaart, weer een procent of vijf. Zelfs met een oudere GTX 660-videokaart is het spel op medium nog redelijk te spelen, maar heb je een videokaart met 1GB geheugen, zoals de HD7770, dan zul je de instellingen nog wat verder terug moeten schroeven.
Dankzij Nvidia's samenwerking met de ontwikkelaar van The Witcher 3 draait de game het beste op systemen met een Nvidia-videokaart, vooral als je Nvidia's hairworks of hbao+ inschakelt. Doe je dat niet, of verlaag je het maximale tesselation-niveau, dan draait de game ook uitstekend op AMD-videokaarten, waarbij 2GB videogeheugen toch wel het minimum is. De cpu blijkt geen grote rol in de uiteindelijke framerate te spelen, want het verschil tussen beide platformen is vrij klein. Op moment van schrijven is een snelle Nvidia-kaart dus wat je nodig hebt om de game op hoge instellingen te spelen. AMD-gamers zullen nog even moeten wachten op de 15.5-driver als ze de game soepel op z'n mooist willen spelen. In de tussentijd is er een workaround voor de lage framerate bij hoge instellingen, en je kunt Hairworks natuurlijk altijd nog uitschakelen.
Conclusie
The Witcher 3: Wild Hunt betekent een flinke stap omhoog vanaf het toch al sterke The Witcher 2: Assassins of Kings. De spelwereld is groot en zit boordevol quests, en het spel is, doordat gemaakte keuzes het verloop van het verhaal beïnvloeden, ook nog eens prima voor een tweede keer te spelen. Met de grafische pracht en praal, de sfeervolle weergave van de diverse tussenscènes en de emotie die daarbij voelbaar is tussen de verschillende personages, scoort The Witcher 3 de meeste punten. De vloeiende gameplay en de vele nieuwe mogelijkheden in die gameplay vullen dat puntentotaal alleen maar verder aan, en datzelfde geldt voor het goede oog voor detail in het spel. Het valt niet te ontkennen dat de combinatie van een open wereld en prachtige graphics ook zorgt voor een spel dat behoorlijk zwaar is. Ook zul je her en der best wat kleine bugs tegenkomen. Die probleempjes wegen echter lang niet op tegen alle pluspunten. The Witcher 3: Wild Hunt is mooi, groots en meeslepend en legt de lat hoger voor role-playing games anno 2015.
Eindoordeel
:fill(white):strip_exif()/i/1403090942.jpeg?f=thumblarge)
/i/2000614927.jpeg?f=imagegallery)
/i/2000614935.jpeg?f=imagegallery)
/i/2000614942.jpeg?f=imagegallery)
/i/2000614955.jpeg?f=imagegallery)
/i/2000614950.jpeg?f=imagegallery)
/i/2000614954.jpeg?f=imagegallery)
/i/2000614938.jpeg?f=imagegallery)
/i/2000614931.jpeg?f=imagegallery)
/i/2000614956.jpeg?f=imagegallery)
:strip_exif()/i/2000614981.jpeg?f=imagegallery)
:strip_exif()/i/2000614978.jpeg?f=imagegallery)
:strip_exif()/i/2000614979.jpeg?f=imagegallery)
:strip_exif()/i/2000614976.jpeg?f=imagegallery)
:strip_exif()/i/2000614982.jpeg?f=imagegallery)
:strip_exif()/i/2000614975.jpeg?f=imagegallery)
:strip_exif()/i/2000615021.jpeg?f=imagegallery)
:strip_exif()/i/2000614980.jpeg?f=imagegallery)
:strip_exif()/i/2000614977.jpeg?f=imagegallery)
:strip_exif()/i/2000615022.jpeg?f=imagegallery)
:strip_exif()/i/2000614925.jpeg?f=imagegallery)
:strip_exif()/i/2000614926.jpeg?f=imagegallery)
:strip_exif()/i/2000614927.jpeg?f=imagegallery)
:strip_exif()/i/2000614928.jpeg?f=imagegallery)
:strip_exif()/i/2000614929.jpeg?f=imagegallery)
:strip_exif()/i/2000614930.jpeg?f=imagegallery)
:strip_exif()/i/2000614931.jpeg?f=imagegallery)
:strip_exif()/i/2000614932.jpeg?f=imagegallery)
:strip_exif()/i/2000614933.jpeg?f=imagegallery)
:strip_exif()/i/2000614934.jpeg?f=imagegallery)
:strip_exif()/i/2000614935.jpeg?f=imagegallery)
:strip_exif()/i/2000614936.jpeg?f=imagegallery)
:strip_exif()/i/2000614937.jpeg?f=imagegallery)
:strip_exif()/i/2000614938.jpeg?f=imagegallery)
:strip_exif()/i/2000614939.jpeg?f=imagegallery)
:strip_exif()/i/2000614940.jpeg?f=imagegallery)
:strip_exif()/i/2000614941.jpeg?f=imagegallery)
:strip_exif()/i/2000614942.jpeg?f=imagegallery)
:strip_exif()/i/2000614943.jpeg?f=imagegallery)
:strip_exif()/i/2000614944.jpeg?f=imagegallery)
:strip_exif()/i/2000614945.jpeg?f=imagegallery)
:strip_exif()/i/2000614946.jpeg?f=imagegallery)
:strip_exif()/i/2000614947.jpeg?f=imagegallery)
:strip_exif()/i/2000614948.jpeg?f=imagegallery)
:strip_exif()/i/2000614949.jpeg?f=imagegallery)
:strip_exif()/i/2000614950.jpeg?f=imagegallery)
:strip_exif()/i/2000614951.jpeg?f=imagegallery)
:strip_exif()/i/2000614952.jpeg?f=imagegallery)
:strip_exif()/i/2000614953.jpeg?f=imagegallery)
:strip_exif()/i/2000614954.jpeg?f=imagegallery)
:strip_exif()/i/2000614955.jpeg?f=imagegallery)
:strip_exif()/i/2000614956.jpeg?f=imagegallery)
:fill(white):strip_exif()/i/1403090908.jpeg?f=thumbmedium)
:strip_exif()/i/2003151082.png?f=thumbmedium)
:strip_icc():strip_exif()/i/2005593682.jpeg?f=fpa_thumb)
:strip_icc():strip_exif()/i/2000575435.jpeg?f=fpa_thumb)
:strip_icc():strip_exif()/i/1402706074.jpeg?f=fpa_thumb)
:strip_icc():strip_exif()/i/1371240799.jpeg?f=fpa_thumb)
/i/1371557722.png?f=fpa)
/i/1228126237.png?f=fpa)
/i/1350641751.png?f=fpa)
/i/1276694572.png?f=fpa)
/i/1228815558.png?f=fpa)
:strip_icc():strip_exif()/u/341861/crop5e7f8f17eb182_cropped.jpeg?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/363081/crop60857d7d076e5_cropped.jpg?f=community){kind=small}
/u/117972/avatar.png?f=community){kind=avatar}
/u/270805/crop65324d247d6be_cropped.png?f=community){kind=small}
/u/272509/60x60-Project.png?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/425234/forumsmiley.jpg?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/341611/crop59bdeb03f3805_cropped.jpeg?f=community){kind=small}
/u/475916/Globalstripe%2520Avatar%252060x60.png?f=community){kind=avatar}
:strip_icc():strip_exif()/u/161314/1285883144966.jpg?f=community){kind=small}
/u/623591/crop5630227eb8288_cropped.png?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/127590/crop5cce81c658561_cropped.jpeg?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/119228/madbutcher%2520avatar.jpg?f=community){kind=avatar}
/u/269377/arnoud8bit.png?f=community){kind=small}
/u/472627/crop5c83fe498b36e_cropped.png?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/370538/crop5ed0d9cf254d3_cropped.jpeg?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/363857/crop5cc7ea6aceda7_cropped.jpeg?f=community){kind=small}
(excuus voor offtopicgehalte!)
:strip_exif()/u/133150/pixar_bird_static.gif?f=community){kind=small}
:strip_exif()/u/517778/cube2.gif?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/226826/aardblij-60.jpg?f=community){kind=small}
/u/32673/crop60a226f7c0ff5.png?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/247150/SOnic_ava.jpg?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/21712/crop668d500bcc980_cropped.jpg?f=community){kind=small}
:strip_exif()/u/44074/avatar001.gif?f=community){kind=avatar}
:strip_icc():strip_exif()/u/374058/tommy2kleiner.jpg?f=community){kind=small}
:strip_exif()/u/69716/disgaea2_thief.gif?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/364397/1331.jpg?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/164703/images2.jpg?f=community){kind=small}
) maar hoe het eruit ziet valt me vies tegen.
:strip_icc():strip_exif()/u/26381/Tijger_logo.jpg?f=community){kind=logo}
/u/331213/crop56ef13408ff38_cropped.png?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/303210/favritegotevj9.jpg?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/173551/crop5db8c76d03a24_cropped.jpeg?f=community){kind=small}
/u/417751/crop56c0d3e3b452e_cropped.png?f=community){kind=small}
/u/478098/Banaan.png?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/401873/images2.jpg?f=community){kind=small}
/u/654175/crop5628bfffe5fdf_cropped.png?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/531/crop5bc26deb6d424_cropped.jpeg?f=community){kind=small}
/u/185471/291.png?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/185762/crop5e466c9439a51_cropped.jpeg?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/562033/AIzDXku.jpg?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/181585/crop6808fc982fb9f_cropped.jpg?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/68199/crop57a0a352c5f5f_cropped.jpeg?f=community){kind=small}
