Inleiding
Begin dit jaar introduceerde Apple zijn opgefriste MacBook Pro's, die voorzien zijn van Thunderbolt-aansluitingen. Deze seriële interface werd door Intel ontwikkeld onder de codenaam Light Peak. De naam werd veranderd toen werd besloten om elektrische in plaats van optische signalen te gebruiken.
Thunderbolt is een combinatie van de pci-express- en displayport-standaarden en gebruikt de mini-displayport-aansluiting om compatibele apparaten aan te sluiten. Er kunnen dus displayport-schermen worden aangesloten, maar net als bij de usb-standaard is Thunderbolt ook geschikt om een scala aan andere randapparaten op aan te sluiten. De Thunderbolt-interface heeft twee bidirectionele kanalen van 20Gbps voor een totale bandbreedte van 40Gbps, flink sneller dan de usb 3.0-standaard, en kan daarnaast 10W aan vermogen leveren.
Net als bij de strijd tussen firewire en usb 2.0, aan het begin van deze eeuw, zet Apple alles op de technologie met de betere specificaties. Daarmee is niet gezegd dat Thunderbolt daarmee ook succesvoller wordt; firewire legde het immers af tegen usb 2.0. Hoewel de MacBook Pro's met Thunderbolt al bijna een jaar oud zijn, is er nog maar weinig randapparatuur met een dergelijke aansluiting verkrijgbaar. Apple heeft een Thunderbolt Display in het assortiment, er zijn wat adapters voor firewire en ethernet, en er is videocapture-apparatuur met een Thunderbolt-aansluiting beschikbaar.
Met zijn hoge doorvoersnelheden leent Thunderbolt zich echter uitstekend voor het aansluiten van opslagmedia. LaCie heeft daarom nu Thunderbolt-uitvoeringen van de externe harde schijven uit zijn Little Big Disk-serie uitgebracht. En om er zeker van te zijn dat de verbinding benut wordt, heeft LaCie een model voorzien van twee 120GB-ssd's in een raid 0-opstelling. Die nemen we in deze review onder de loep.
Rondom bekeken
Het uiterlijk van de Little Big Disk is ontsproten aan het brein van Neil Poulton, een Schotse ontwerper die al langer hardware voor LaCie ontwerpt. De behuizing is in feite een groot aluminium koelblok, met aan de voorzijde de herkenbare blauwe aan-uitknop die oplicht als de schijf aan staat. Aan de achterzijde is een roostertje voor de ventilator te vinden, met daaronder twee Thunderbolt-poorten. Verder zitten hier een kensington-aansluiting en de aansluiting voor de voedingskabel. Aan de onderzijde kan met twee inbusschroefjes een voet bevestigd worden. Een Thunderbolt-kabel wordt gek genoeg niet meegeleverd.
De schijf heeft een tweede Thunderbolt-aansluiting omdat de interface daisy chaining ondersteunt: andere Thunderbolt-apparatuur kan via de Little Big Disk op een systeem aangesloten worden. De aanwezigheid van een ventilator, die ook nog eens niet erg stil is, stelt ons teleur. Een voordeel van ssd's is dat ze minder warm worden dan reguliere harde schijven en we hadden daarom eigenlijk een passief systeem verwacht.
:fill(white)/i/1322480881.jpeg?f=thumb)
Ook de losse voedingsadapter kwam enigszins als een verrassing. Een Thunderbolt-kabel kan 10W aan vermogen leveren en de twee ssd's hebben daar gezamenlijk maar zes watt van nodig. Onder maximale belasting registreerden we aan het stopcontact echter een opgenomen vermogen van 11,3W. De koeler en het pcb met de daarop geplaatste controllers gebruiken dus ook nog eens tussen vijf en zes watt. Als LaCie hierop had kunnen besparen, zodat de schijf ook zonder de losse voeding kon worden gebruikt, was deze Little Big Disk een stuk flexibeler in het gebruik geweest.
Hardware: Intel, Marvell en Parade
Benchmarks: heel erg snel
Normaliter gebruiken we een uitgebreide set traces om schijven te testen, maar deze testmethode is niet compatibel met Mac OS X. Daarnaast zijn de traces aangemaakt op een Windows-systeem, waardoor ze geen realistisch gebruik zouden simuleren. We hebben de Little Big Disk daarom alleen getest met de synthetische benchmark QuickBench.
Met Quickbench hebben we de sequentiële lees- en schrijfsnelheden gemeten. Ook de random-snelheden hebben we gemeten met transfergroottes van 4kB tot 1024kB. De scores van de Little Big Disk zetten we af tegen een 2,5"- en een 3,5"-usb-schijf. We hebben hierbij gekozen voor schijven met een usb 3.0-aansluiting, zodat we de usb 2.0-controller van de Macbook Pro volledig kunnen verzadigen. Het was interessant geweest om te zien hoe de Little Big Disk zich verhoudt tot usb 3.0-schijven, maar die worden niet door Apple ondersteund.
Zoals gezegd moet de Little Big Disk sequentiële lees- en schrijfsnelheden van respectievelijk 480MBps en 245MBps halen. In de praktijk blijken de snelheden zelfs nog iets hoger te liggen.

Bij het lezen van data met willekeurige toegangspatronen, blijft de schijf van LaCie tot en met blokken van 32kB onder de 50MBps hangen. Daarna schiet de snelheid omhoog: bij transfer sizes van 1MB weet de schijf een indrukwekkende score van grofweg 350MBps te halen. De twee usb-schijven gaan nagenoeg gelijk op, maar blijven ver achter bij de LaCie.

Als we willekeurig data wegschrijven, zien we een ander beeld. Tot aan blokken van 128kB neemt de schrijfsnelheid van de Little Big Disk snel toe, daarna neemt de stijging sterk af.

Bij sequentieel lezen zie we dat de grafiek veel sneller stijgt en - afgezien van een knikje - een mooie curve vormt. Die vlakt pas af rond de beloofde maximumsnelheid van 500MBps.

Het snelheidsverloop bij het sequentieel wegschrijven van data is iets onregelmatiger, maar net als bij QuickBench wordt de officiële topsnelheid 245MBps ruim overschreden. Opvallend is dat de maximale schrijfsnelheid maar marginaal hoger is dan bij de random-test.
Specificaties en gallery
Merk en Type |
Merk |
LaCie |
Productserie |
Little Big Disk |
Type |
(2 x Thunderbolt 10Gb/s) |
Capaciteit |
Opslagcapaciteit |
240GB |
Behuizing |
Voeding |
extern |
Kleuren |
zilver |
Verkoopstatus |
Verkoopstatus |
retail |
RAID |
Aantal harde schijven |
2x ssd
|
Conclusie
De testresultaten spreken voor zichzelf: de Little Big Disk met Thunderbolt-aansluiting en ssd's is snel - heel erg snel. Dat was ook onze verwachting: waar bij de gangbare usb 2.0-schijven de verbinding een bottleneck is, heeft de Thunderbolt-interface nergens last van. De Little Big Disk kan de verbinding in geen geval verzadigen. Voor Mac-gebruikers die op zoek zijn naar externe opslag en daarbij snelheid het belangrijkst vinden, is deze schijf uitstekend geschikt.
Toch zitten er wel enkele haken en ogen aan deze LaCie. Zo is hij, zoals de naam al zegt, wel klein, maar erg mobiel is hij met zijn losse voeding zeker niet. Daarnaast maakt de ventilator behoorlijk wat geluid en de behuizing wordt desondanks ook nog eens redelijk warm.
Het grootste minpunt is echter de adviesprijs van 849 euro. Voor iets meer dan 50 euro koop je al een externe 2,5"-schijf met een capaciteit van 250GB. Voor de hoge snelheid die de ssd's en de Thunderbolt-interface bieden, betaal je dus achthonderd euro extra. Daarmee is de Little Big Disk in deze uitvoering slechts interessant voor mensen die die snelheid koste wat het kost willen hebben.
We kunnen ons voorstellen dat mensen die veel met grote foto- en videobestanden werken, de hoge aanschafprijs kunnen rechtvaardigen. Voor de gemiddelde consument is de Little Big Disk in deze uitvoering niet interessant, maar het is wel een toffe demonstratie van de technologie.
Pluspunten
+Heel erg snel
Minpunten
-Heel erg duur
-Maakt behoorlijk wat geluid
Eindoordeel