In het kort
De Gigabyte Aorus FO27Q3 is een high-end QD-oledgamingmonitor van 27 inch met een wqhd-resolutie. Vorig jaar waren die er al met een 240Hz-woledpaneel. De QD-oledvariant biedt een hogere maximale refreshrate van 360Hz en daarmee net wat scherper bewegend beeld. De FO27Q3 blijkt daarbij in staat tot een duidelijk hogere helderheid dan sommige woledschermen van de eerste generatie, hoewel nieuwere woledmodellen feller kunnen zijn. Verdere verschillen zijn de glimmende in plaats van matte coating en de op het QD-oledscherm duidelijker zichtbare colorfringing. Net als andere (QD-)oledschermen heeft de FO27Q3 extreem snelle responstijden, uitstekende kijkhoeken en natuurlijk een perfect contrast. Gigabyte heeft de monitor bovendien voorzien van een uitmuntende kleurafstelling voor zowel sRGB als hdr en hij heeft een AdobeRGB-stand die veel andere modellen missen. We waarderen ook de vrij complete aansluitingen, met HDMI 2.1, USB-C en een kvm-switch. Waar het nog aan ontbreekt, is USB-C Power Delivery, en het scherm verbruikt nogal veel stroom.
Gamingmonitors met een 27"-wqhd-oledpaneel (2560x1440 pixels) zijn er sinds vorig jaar, toen monitorpaneelfabrikant LG Display een woledpaneel met een refreshrate van 240Hz introduceerde. Schermen zoals de LG UltraGear 27GR95QE, ASUS ROG Swift PG27AQDM en Corsair Xeneon 27QHD240 zijn daarop gebaseerd en er verschijnen nog steeds nieuwe opties bij, bijvoorbeeld de Cooler Master Tempest GZ2711 en LG UltraGear 27GS95QE. De laatstgenoemde maakt gebruik van een geüpdatete, fellere versie van dit paneel.
Zoals op de CES in januari bleek, brengt LG Displays concurrent Samsung Display dit jaar een alternatief wqhd-oledpaneel uit, gebaseerd op de eigen QD-oledtechniek. Dat maakt een hogere refreshrate van 360Hz mogelijk, plus een ten opzichte van veel 27"-woledschermen hogere piekhelderheid. Onder meer MSI, Gigabyte en Alienware kondigden een monitor aan op basis van het nieuwe QD-oledpaneel, en in deze review bekijken we de eerste 27"-QD-oledmonitor die we binnenkregen: de Gigabyte Aorus FO27Q3.
:strip_exif()/i/2006692452.jpeg?f=imagenormal)
Het kleinere broertje van de Gigabyte Aorus FO32U2P die we onlangs bespraken in de round-up van 4k-QD-oledmonitors van 32 inch, beschikt over ongeveer hetzelfde design, maar biedt iets minder uitgebreide connectiviteit. DisplayPort 2.1-aansluitingen zul je hier bijvoorbeeld niet vinden. Daartegenover staat wel een wat vriendelijker prijskaartje van 929 euro. De goedkoopste wqhd-woledschermen kosten nu net iets meer dan 700 euro, maar luxere of recentere modellen zijn niet veel goedkoper dan de Aorus FO27Q3. Het valt te bezien of de FO27Q3 die concurrentie kan overtreffen. Merk op dat we net als in de 4k-round-up nog een slag om de arm moeten houden. Zo hebben we de nieuwe LG 27GS95QE nog niet getest. Later dit jaar komt LG Display bovendien met een 480Hz-wqhd-woledpaneel. De ASUS ROG Swift OLED PG27AQDP is de eerste aangekondigde monitor die daarop is gebaseerd.
Design en aansluitingen
De Aorus FO27Q3 heeft wat uiterlijk betreft veel weg van de Aorus FO32U2P. Het scherm heeft een slank ontwerp met een erg dun paneel, waarachter een hoekige kast zit die de verdere hardware bevat. De matzwarte buitenkant, grotendeels gemaakt van plastic, ziet er relatief ingetogen uit. De glimmende streep bovenaan de achterzijde van het scherm ziet er bij de FO27Q3 simpeler uit dan bij het 32"-model. De lasergeëtste accenten die bij de FO32U2P zorgen voor een opvallend 3d-effect, zijn bij de FO27Q3 afwezig, en alleen het Aorus-logo in het midden licht op.
De voet, met zijn geribbelde staander en breed uitstekende poten, geeft het scherm een stabiele basis op je bureau. Je kunt het scherm in hoogte verstellen, kantelen, van links en naar rechts draaien en roteren naar portretstand. De sleuf in het midden van de poot geeft de mogelijkheid om kabels netjes weg te leiden, waarvoor je eventueel ook een meegeleverd plastic clipje kunt gebruiken dat in de voet klikt. Jammer genoeg is de opening net niet breed genoeg voor een uitstekend gedeelte op de voedingskabel, waardoor die niet netjes met de andere kabels door de poot kan worden geleid. Nu ik het toch heb over de minder praktische aspecten van het ontwerp: met zijn scherpe hoeken en het geribbelde patroon rondom de schroefloze aansluiting van de voet is de FO27Q3 nogal lastig stofvrij te houden. De glimmende lijn op de achterkant blijkt krasgevoelig.
Op het gebied van aansluitingen beschikt de FO27Q3 over twee HDMI 2.1-poorten met de volledige 48Gbit/s aan bandbreedte, een DisplayPort 1.4-ingang en een USB-C-poort geschikt voor DisplayPort 1.4 Alternate Mode. Je kunt er dus je laptop op aansluiten, maar die wordt niet tegelijk van stroom voorzien, gelet op de schamele Power Delivery van 18W. Veel 4k-oledschermen bieden wel voldoende stroomleverantie via USB-C, maar wqhd-modellen hebben vaker een minder goede connectiviteit. Sommige van deze schermen, zoals de Alienware AW2725DF, hebben niet eens (echte) HDMI 2.1-poorten.
Via de USB-C-poort van de FO27Q3 wordt de tweepoorts USB 3.2-hub actief. Er is tevens een USB-B-upstreampoort aanwezig, zodat je de aangesloten (rand)apparatuur tussen twee systemen kunt wisselen zonder dat je kabels hoeft om te pluggen. De kvm-functie stelt je net als bij de FO32U2P in staat de USB-C-poort puur voor data te gebruiken. Handig als je het scherm op twee desktops wil aansluiten, die veelal geen data en beeld over dezelfde kabel uitsturen, zoals een laptop. De FO27Q3 is verder nog voorzien van aparte 3,5mm-jacks voor een hoofdtelefoon en microfoon, en een losse voeding. Het scherm heeft ingebouwde speakers links en rechts van de rgb-balk aan de bovenzijde. Net als bij het 32"-model is de klank niet al te best. In ieder geval wordt het geluid niet verstoord door ventilatorgeruis, want de FO27Q3 wordt passief gekoeld.
Osd
De osd van de FO27Q3 wordt bediend middels een vijfwegjoystick geflankeerd door twee sneltoetsen, die midden onder het scherm zitten. Net als bij de FO32U2P is de osd verdeeld over drie menu's: het hoofdmenu met de meeste beeldinstellingen, een menuutje met de hieronder genoemde 'anti-inbrandfuncties' en een menu met gamingspecifieke functies.
Het hoofdmenu bevat de opties voor kvm- en picture-by-picture-weergave, plus de meeste beeldinstellingen, waaronder gamma, kleurtemperatuur en kleurruimte - Display P3 of AdobeRGB. Voor sRGB heeft de FO27Q3 een aparte modus, die geen andere instelmogelijkheden heeft behalve de helderheid. Wanneer je een hdr-signaal naar het scherm stuurt krijg je vrij uitgebreide beeldopties te zien, met een stuk of vijf verschillende standen, waarbij je per stand ook de verzadiging, weergave van schaduwen en lichte delen kunt bijstellen. Merk op dat de 'APL Stabilize'-instelling die regelt of het scherm zijn maximale piekhelderheid voor kleine highlights kan bereiken, verstopt zit in het menu met 'anti-inbrandfuncties'. Meer over deze instelling en wat hij doet op de volgende pagina.
Via het aparte gamingmenu kun je bijvoorbeeld een richtkruis over het beeld weergeven, schaduwen helderder maken of een stukje van het beeld uitvergroten. Wanneer je de Gigabyte Control Center-software installeert en je pc een Gigabyte-moederbord bevat dat door dat programma wordt herkend, kunnen diverse statistieken over het beeld worden weergegeven. Je kunt met dat programma ook de instellingen van het scherm aanpassen zonder in de osd te hoeven rondneuzen, of de rgb-verlichting van het scherm synchroniseren met die van andere componenten in of rondom je pc.
Praktijk: 27"-QD-oledpaneel
Het 27"-QD-oledpaneel biedt zoals gezegd 2560x1440 pixels, wat een prettige combinatie van diagonaal en pixeldichtheid oplevert. Zelfs met een midrange videokaart bereik je op deze resolutie goede framerates in recente spellen, maar of je met zo'n kaart ook aan 360fps komt, valt natuurlijk wel te betwijfelen. Verderop gaan we nog in op de zichtbare verschillen tussen 360Hz en 240Hz, de maximale refreshrate van de eerdere woledpanelen.
In tegenstelling tot veel eerdere QD-oledmonitors, veelal ultrawides, is het paneel van de FO27Q3 niet gekromd. Voor een 16:9-monitor vind ik dat wel prettig. Het schermoppervlak lijkt een beetje op dat van een plasmatelevisie; je ziet scherpe reflecties en overdag oogt het scherm een beetje grijzig, waarmee het contrast lager lijkt. Door de glanzende afwerking heb je tenminste geen last van het 'korrelige' effect dat een matte coating kan hebben. De ongebruikelijke driehoekige subpixelindeling leidt ertoe dat er soms gekleurde paarse en groene randjes te zien zijn, vooral aan de boven- en onderkant van contrastrijke overgangen. In tekst is die colorfringing vooral te zien bij witte tekst op een donkere ondergrond.
Inbranden kan bij een QD-oledscherm als de Aorus FO27Q3 een risico zijn bij weergave van stilstaande beelden. De monitor beschikt over allerlei opties die inbranden moeten voorkomen. Bekend van andere QD-oledmonitors is de pixel orbit-functie, die het actieve beeld telkens een klein stukje over het scherm verplaatst, wat mogelijk is doordat het paneel eigenlijk iets meer dan 2560x1440 pixels bevat. Ook is er een 'screensaver' die het beeld na een paar minuten inactiviteit veel donkerder maakt, 'logodetectie' die de helderheid van stilstaande objecten in het beeld vermindert, en een functie die de hoeken van het scherm automatisch dimt. Al die opties hebben natuurlijk invloed op de beeldkwaliteit, maar je kunt ze gelukkig uitzetten. Tot slot is er een 'pixelverversing' die belooft om retentie ongedaan te maken, waarvoor het scherm ongeveer zes minuten op zwart blijft staan. Hij wordt automatisch uitgevoerd na vier uur gebruik als je het scherm dan weer uitzet, maar kan eventueel ook handmatig worden gedraaid
Mocht de FO27Q3 ondanks alles toch inbranden, dan kun je bij Gigabyte terecht voor drie jaar garantie. Gelukkig zijn er inmiddels nog maar weinig fabrikanten van oledschermen die die zekerheid niet durven geven, hoewel het voor de toekomst absoluut is te hopen dat deze dure monitor langer zonder problemen blijft werken.
Verpakking
De Gigabyte Aorus FO27Q3 wordt geleverd in een full colour bedrukte doos. De inhoud wordt op zijn plek gehouden door piepschuim. Rondom het scherm zit het gebruikelijke foamzakje. Gebruikelijk voor QD-oledschermen is het gebruik van een extra laag bubbeltjesplastic en een beschermfolie voor het krasgevoelige paneel. Kabels en voeding zijn verpakt in plastic zakjes ter verdere bescherming.
Testmethode en testveld
We meten helderheid, contrast en kleurweergave met behulp van een Spectracal C6-colorimeter, die we profileren met behulp van een JETI Spectraval 1501 Hires-spectroradiometer. De metingen worden uitgevoerd met behulp van Portrait Displays Calman Color Calibration-software. Over de testprocedure lees je meer in deze .plan. We meten het scherm niet alleen door zoals het uit de doos komt, waarbij we de helderheid voor kleurmetingen afstellen op een waarde die de 150cd/m² zo dicht mogelijk benadert; we stellen het scherm ook in voor kleurruimtes als sRGB en, indien relevant, Display P3 en AdobeRGB, waarbij we zo nodig aanpassingen doen aan gamma en kleurtemperatuur. De instellingen die we hebben gebruikt, vind je in de tabel hieronder. In dit kortere artikel staan alleen de metingen waarbij het scherm is ingesteld voor sRGB en Display P3. De overige scores vind je op de productpagina.
De hdr-meting voeren we uit met dezelfde software en meetapparatuur en een VideoForge Pro-patroongenerator. Voor de responstijdmeting gebruiken we een fotosensor en de LeCroy WaveRunner 6100-oscilloscoop. De inputlag meten we met een Leo Bodnar-tester. Om de kijkhoeken te bepalen, meten we onder een hoek van 45 graden de resterende helderheid en de kleurverandering ten opzichte van een loodrechte meting. Voor de uniformiteitsmeting kijken we naar de verhouding tussen de helderheid op vijftien meetpunten, gemeten op een volledig wit en een volledig zwart scherm. Ook bepalen we de relatieve kleurverschillen langs de randen ten opzichte van het midden. Tot slot meten we het energiegebruik van de monitor, zowel op de maximale helderheid als op een vaste helderheid van 150cd/m².
| |
Standaardweergave |
SRGB |
Display P3 |
AdobeRGB |
| Beeldmodus |
Custom
(Color Space: Native) |
sRGB |
Custom
(Color Space: Display P3) |
Custom
(Color Space: Adobe) |
| Kleurtemperatuurinstelling |
Normal |
- |
Normal |
Normal |
| Gamma-instelling |
2.2 |
- |
2.2 |
2.2 |
| Helderheid instelbaar? |
Ja |
Ja |
Ja |
Ja |
Het testveld in deze review bestaat naast de Gigabyte Aorus FO27Q3 uit eerder geteste woledmonitors met wqhd-resolutie: de Corsair Xeneon 27QHD240, LG UltraGear OLED 27GR95QE-B en ASUS ROG Swift OLED PG27AQDM. We hebben bovendien enkele oledultrawides toegevoegd in de vorm van de Samsung Odyssey G8 LS34BG850 (QD-oled) en ASUS ROG Swift OLED PG34WCDM (woled). Deze schermen hebben dezelfde verticale resolutie van 1440 pixels en zijn even hoog, maar wel een stukje breder.
Naast oledschermen staan in het overzicht ook enkele lcd-monitors, die veelal duidelijk goedkoper zijn dan de Aorus FO27Q3. Neem bijvoorbeeld de AOC Q27G3XMN uit onze recente head-to-head van betaalbare miniledschermen, die slechts zo'n 400 euro kost. In bepaalde grafieken vind je ook de Samsung Odyssey G7 (27G75T) terug. Dit gekromde 240Hz-scherm stamt al uit 2020, maar voor een lcd-monitor met VA-paneel is hij ook naar huidige maatstaven nog vrij snel. Omdat we hem hebben getest volgens een oudere testprocedure komt hij niet terug in de kleurmetingen.
De Gigabyte Aorus FO27Q3 is AMD FreeSync Premium Pro-gecertificeerd, maar heeft geen Nvidia G-SYNC-keuring. Evenals de Aorus FO32U2P heeft hij wel een VESA AdaptiveSync Display-logo. Zoals verwacht gaat het inschakelen van adaptive sync zowel met AMD- als Nvidia-kaarten probleemloos; het bereik loopt van 48Hz tot 360Hz. Net zoals alle oledmonitors knippert de Aorus FO27Q3 enigszins bij het gebruik van een variabele refreshrate. Dat is vooral te zien in de schaduwen en richting de onderkant van het refreshratebereik. Mij viel dit effect bij dit scherm niet meer op dan gebruikelijk.
- Gemiddelde responstijd (20 transities)
- Gemiddelde responstijd (zwart-wit)
- Hoogst gemeten responstijd
- Laagst gemeten responstijd
- Standaardafwijking responstijd
- Percentage binnen één refresh
- Gemiddelde overshoot
- Gemiddelde undershoot
Alle oledmonitors zijn supersnel als het gaat om responstijden en de Gigabyte Aorus FO27Q3 is hier geen uitzondering op. De overgang van zwart naar donkergrijs verloopt weliswaar nipt trager dan bij de allersnelste oledschermen die we hebben getest, maar ook die transitie verloopt op de Aorus FO27Q3 binnen 0,8ms. Dat is dus ruimschoots 'op tijd' voor de refreshrate van 360Hz, waarvoor er iedere 2,78ms weer een nieuw beeld op het scherm moet staan, en zeer ruim sneller dan lcd-monitors die we eerder testten. De Odyssey G7 27G75T is met een gemiddelde van 1,6ms liefst viermaal zo traag als de FO27Q3, waar de andere lcd-schermen in de grafiek nog eens ver boven zitten.
Zoals gebruikelijk voor een QD-oledscherm noteren we bij de Aorus FO27Q3 een gemiddelde responstijd van 0,4ms en is er geen sprake van noemenswaardige over- of undershoot, iets wat bij snelle lcd-monitors zoals de Odyssey G7 27G75T vaker wel het geval is. Hierdoor is er in de praktijk geen storende inverse ghosting zichtbaar bij de FO27Q3. De responstijd blijft erg goed op het moment dat het scherm op een tragere refreshrate wordt ingesteld, bijvoorbeeld 144Hz of 60Hz, situaties waarin lcd-schermen dan trager kunnen worden of meer last kunnen krijgen van zichtbare over- of undershoot.
Eerdere woledmonitors van dit formaat hadden een maximale refreshrate van 240Hz en als je de Aorus FO27Q3 ook daarop instelt, is er praktisch geen zichtbaar verschil in scherpte van bewegend beeld. De QD-oledmonitor kan echter ook op 360Hz werken. We voeren de ufotest van de website Blur Busters uit om te kijken of dat het beeld op de FO27Q3 in de praktijk scherper maakt. De over het scherm bewegende ufo wordt gevolgd met een camera om een praktijkindruk van de hoeveelheid motionblur te geven. Trage responstijden of over- en undershoot worden zichtbaar als een 'spoor' van uitdovende of oplichtende pixels links van het ufootje. Meer over de testmethode lees je hier. We vergelijken de FO27Q3 met de ASUS ROG Swift OLED PG34WCDM, een 34"-woledultrawide met precies dezelfde 240Hz-refreshrate als eerdere 27"-schermen.
Gigabyte AORUS FO27Q3 op 360Hz (links) versus ASUS ROG Swift OLED PG34WCDM op 240Hz
Zoals te zien op de foto's, blijkt het beeld van de Gigabyte-monitor op 360Hz inderdaad iets scherper dan bij het ASUS-scherm dat op 240Hz draait. Kijk bijvoorbeeld naar de randen van de ufo, de stuurpook of de oren van de alien. Opvallend is dat de witte streep op de ufo weer iets scherper wordt weergegeven op het 240Hz-scherm. Al met al zijn de verschillen tussen beide foto's niet erg groot. Door de snelle responstijden van beide schermen steken de ufo's perfect af tegen de blauwgroene achtergrond.
Wellicht ten overvloede: om het verschil tussen 240Hz en 360Hz ingame te kunnen ervaren, moet je pc in staat zijn om 360 frames per seconde uit te sturen. Dat is niet onmogelijk voor competitieve titels zoals CS:GO of DOTA 2 op lagere instellingen, maar zelfs met krachtige hardware is het ook zeker niet voor alle soorten spellen weggelegd. De Aorus FO27Q3 beschikt niet over motionblurreduction in de vorm van black frame insertion om bewegend beeld er scherper uit te laten zien. Lcd-monitors hebben dat soms wel en de oledmonitors van ASUS hebben het ook, zij het in dat geval slechts op 120Hz.
Inputlag
Onze Leo Bodnar-tester wijst op een inputlag van 13,9ms wanneer het scherm op 1080p/60Hz draait, een stuk hoger dan bij de snelste schermen die we hebben getest volgens deze meetmethode, die een inputlag van iets minder dan 9ms noteren. Ook wanneer het scherm op 1080p/120Hz draait, meten we een iets verhoogde vertraging. Wellicht is dat het gevolg van het opschalen naar de 1440p-resolutie van het scherm. Helaas kunnen we met deze tester geen inputlagmetingen doen voor hogere refreshrates, waarop de inputlag waarschijnlijk nog een stuk lager zal liggen. Het is te verwachten dat de Aorus FO27Q3 op volle snelheid alsnog sneller zal zijn dan eerdere 240Hz-woledopties.
Helderheid en contrast (standaardweergave)
We vervolgen de testresultaten met de meting van de maximale en minimale helderheid, en het contrast bij gebruik van de standaardbeeldinstellingen. Uiteraard is het contrast van de Aorus FO27Q3 perfect, doordat een zwart scherm helemaal geen licht geeft. Let er wel op dat je het scherm niet in een lichte ruimte zet, want dan lijkt zwart grijzig en kan het scherm er zelfs minder contrastrijk uitzien dan de gemiddelde lcd-monitor.
- Minimale helderheid wit
- Maximale helderheid wit
Net als andere QD-oledmonitors van de afgelopen twee jaar is de maximale helderheid wit van de Aorus FO27Q3 bij sdr-weergave ongeveer 250cd/m². Dat is een stuk hoger dan bij sommige van de eerste wqhd-woledschermen, die niet voorbij de 200cd/m² komen. Met de helderheidsregelaar op de minimale stand meten we afgerond slechts 22cd/m², waarmee het helderheidsbereik lekker breed is. Voor de duidelijkheid hebben we hiervoor de instelling gebruikt waarbij het scherm de helderheid wit ongeveer constant houdt, onafhankelijk van de hoeveelheid wit in beeld, oftewel het average picture level of apl. Deze instelling zit bij de Gigabyte-monitor een beetje verstopt in het 'Oled'-menu. Met 'APL Stabilize' op Low bereik je de constante weergave, die ik voor standaard desktopwerk de beste keuze vind; daarvoor zou een fluctuerende helderheid immers irritant zijn. Voor de verdere kleurmetingen hieronder hebben we deze optie gebruikt. Met APL Stabilize op Medium of High kan het scherm voor bepaalde beelden een hogere helderheid bereiken, maar blijft de helderheid van een volledig wit scherm alsnog beperkt tot 250cd/m².
Weergave sRGB, Display P3 en AdobeRGB
Standaard toont de Gigabyte Aorus FO27Q3 het volledige kleurbereik van het paneel, dat veel breder is dan het gebruikelijke sRGB. Het scherm kan de Display P3-kleurruimte volledig weergeven en ook een groot deel van de AdobeRGB-kleurruimte, maar het native kleurbereik komt niet goed overeen met een van beide standaarden. Voor normale sRGB-content heeft het scherm een sRGB-stand die het bereik inperkt tot die kleurruimte. Gigabyte heeft bovendien standen ingebouwd voor Display P3 en AdobeRGB. De laatste zien we lang niet altijd, dus daar verdient de fabrikant punten mee.
SRGB
- Kleurdekking
- Kleurtemp. wit
- Gem. kleurtemp.
- Helderheid wit 150cd/m²
- Kleurafw.
- Grijsafw.
- Colorchecker-afw.
- Gamma
Aan de sRGB-stand van de FO27Q3 kun je bijna niets aanpassen; alleen de helderheidsregelaar blijft beschikbaar. Gelukkig hoeft dat ook niet, want Gigabyte heeft de monitor fantastisch afgesteld, zoals te zien aan de positie van het scherm in de grafieken hierboven. Met gemiddelde kleur-, grijs- en colorcheckerafwijkingen (ΔE ITP) van minder dan 3, doet de FO27Q3 het veel beter dan alle andere monitoren waarmee we hem hebben vergeleken. De scores zijn zelfs vergelijkbaar met die van professionele monitors voor beeldbewerking. Het kleurbereik van het scherm wordt netjes teruggeregeld tot de sRGB-driehoek, waarbij rood, groen en blauw bijna exact op de juiste plek liggen. De kleurtemperatuur van wit en grijstinten komt bijna exact op de gewenste 6500K. Een kleurzweem is dus niet te bespeuren, althans niet met het blote oog. De gammacurve van het scherm komt bijna exact overeen met de sRGB-gammacurve, waarbij de donkerdere tinten wat lichter zijn dan in een vlakke 2.2-gammacurve.
Display P3 (en AdobeRGB)
- Kleurdekking
- Kleurtemp. wit
- Gem. kleurtemp.
- Helderheid wit 150cd/m²
- Kleurafw.
- Grijsafw.
- Colorchecker-afw.
- Gamma
Display P3 gebruikt dezelfde gammacurve en witpunt als sRGB, maar dan met het grotere DCI-P3-kleurbereik. Ook dat doet de FO27Q3 erg goed. De primaire kleuren liggen bijna exact op de gewenste plek, zoals te zien aan de zeer lage gemiddelde kleurafwijking. Het QD-oledpaneel is in staat om vrijwel de gehele kleurruimte weer te geven (98,8 procent), waar lcd-monitors over het algemeen net een paar procent tekort komen. De grijsafstelling en weergave van mengkleuren op de colorcheckertestkaart is wederom voorbeeldig, met een duidelijk lagere afwijking dan bij de eerder geteste monitors.
Ook de AdobeRGB-modus van de FO27Q3 is erg goed, hoewel we hier wel een lichte rode kleurzweem bespeuren. Het QD-oledpaneel kan deze kleurruimte bovendien niet helemaal laten zien: we meten een dekking van 93,6 procent, met in groen een klein beetje onderverzadiging. Dat betekent dat we in de colorcheckertest wat meer uitschieters en, door de rode kleurzweem, over het algemeen een hogere afwijking noteren. Toch doet de FO27Q3 het voor deze kleurruimte beter dan de meeste andere monitors, die over het algemeen überhaupt geen stand hebben voor AdobeRGB. Afgezien van QD-oledschermen en monitors die specifiek voor beeldbewerking zijn bedoeld, hebben veel andere monitors sowieso een te beperkt kleurbereik om deze kleurruimte goed te kunnen weergeven.
Hdr-weergave
De Gigabyte Aorus FO27Q3 heeft goede eigenschappen voor wie van hdr-materiaal wil genieten, net zoals alle (QD-)oledschermen. Dankzij het oneindig hoge contrast steken heldere delen van het beeld perfect af tegen donkere schaduwen, waar zelfs de beste lcd-monitors met miniledbacklight niet aan kunnen tippen. Als het weer te geven beeld niet perfect 'past' op het raster van backlightzones, is er blooming of haloing te zien, waar je bij een (QD-)oledscherm geen last van hebt. Goedkopere lcd-monitors zonder miniledbacklight kunnen hdr-materiaal toch al niet goed laten zien, omdat het contrast veel te laag is.
Oledmonitors zijn niet zo goed in het bereiken van een hoge maximale helderheid, vooral als het hele scherm wit moet zijn. Een aantal van de eerste wqhd-woledmonitors behoren in dat opzicht wel tot de zwakste broeders, bijvoorbeeld de LG UltraGear OLED 27GR95QE-B. In de beeldmodus waarin de kleurtemperatuur ongeveer overeenkomt met de gewenste 6500K, bereikt die een piek van slechts zo'n 600cd/m², met een fullscreenhelderheid van minder dan 150cd/m². De Gigabyte Aorus FO27Q3 biedt dezelfde piek van ongeveer 1000cd/m² en fullscreenhelderheid van rond de 250cd/m² als andere QD-oledschermen, en dat is dus duidelijk beter. We zien wel dat recentere woledschermen, zoals de ASUS ROG Swift PG34WCDM, nog iets feller kunnen gaan, tot 1300cd/m² voor de kleinste witte vlakjes. ASUS' eerdere woledmonitor PG27AQDM was niet zozeer feller voor kleine witte highlights, maar wel in de 10-procentsmeting. Daarop bereikte ons testexemplaar zelfs meer dan 900cd/m², meer dan dubbel zoveel als de Aorus FO27Q3 op hetzelfde testpatroon.
In vergelijking met de betere woledschermen kan de Aorus FO27Q3 dus minder fel overkomen in de praktijk. Tegenover miniledschermen, bijvoorbeeld de AOC Q27G3XMN, is hij als het op pure felheid aankomt kansloos, zoals ieder (QD-)oledscherm. De FO27Q3 heeft bovendien last van een eigenschap die we eerder constateerden in de test van 32"-4k-QD-oledschermen. Wanneer je het scherm in de stand met 1000cd/m²-piekhelderheid zet, kan de weergave voor grotendeels witte beelden in de praktijk juist donkerder zijn dan in de stand waarin het scherm een maximum van ongeveer 450cd/m² bereikt. Dit komt omdat het scherm de PQ-eotf-curve, de gammacurve voor hdr-materiaal, niet zo goed volgt in de 1000cd/m²-stand.
Bij de FO27Q3 wissel je tussen de standen van 450cd/m² en 1000cd/m² via de eerdergenoemde APL Stabilize-instelling in het Oled-beeldmenu. APL Stabilize High levert de hoogste piekhelderheid op; APL Stabilize Medium is goed voor 450cd/m². Net als de FO32U2P heeft de FO27Q3 tevens verschillende hdr-beeldmodi in het eigenlijke 'HDR'-beeldmenu, met wat aanvullende opties om kleurverzadiging en contrast bij te regelen. De standaardinstelling 'HDR' vertoont het bovengenoemde euvel, maar in de 'HDR Game'-modus blijft de helderheid van het beeld bij weergave van een grotendeels wit scherm niet achter in combinatie met APL Stabilize High, dus een piek van 1000cd/m² voor kleine highlights. Helaas komt die oplossing weer met het probleem dat het scherm donkerdere grijstinten lichter weergeeft dan ze eigenlijk zouden moeten zijn. Dat wordt in de kleurmetingen zichtbaar als een sterk verhoogde afwijking wanneer we de helderheid van het signaal meenemen, vandaar dat we die toch hebben uitgevoerd op de standaardinstelling 'HDR'.
Voor de kleurweergave in hdr gebruiken we de ΔE ICtCp-berekeningen. Deze sluiten aan bij het grotere kleur- en helderheidsbereik van hdr-signalen en geven meer weging aan fouten bij lagere helderheden. We noteren bovendien twee verschillende resultaten: één waarin afwijkingen van de beoogde helderheid niet worden meegenomen in de score en één waarbij dat wel gebeurt.
- Max. helderheid fullscreen
- Max. helderheid 5% window
- Gem. grijsafw. zonder lum.
- Gem. grijsafw. met lum.
- Gem. colorchecker-afw. zonder lum.
- Gem. colorchecker-afw. met lum.
- Dekking DCI-P3
Als we kijken naar de kleurnauwkeurigheid bij een meting op een 5-procentsvlakje, zoals we gebruikelijk doen, ontlopen de APL Stabilize Medium- en APL Stabilize High-modi elkaar niet veel. Ook als je voor de maximale piekhelderheid gaat, is de kleurweergave erg goed, beter dan bij de meeste andere geteste monitors. Als we beginnen met de metingen waarin we de helderheidsafwijking niet meenemen, zien we dat het scherm grijstinten een klein beetje te warm weergeeft, waarbij de doorgemeten kleuren op de Colorchecker SG-testkaart wat tint betreft dicht in de buurt komen bij wat ze zouden moeten zijn. Zoals ik wel vaker zie op een QD-oledscherm, worden rode tinten met iets meer verzadiging getoond dan strikt genomen correct, maar die afwijking is dus beperkt. Sowieso kunnen QD-oledmonitors hele felle tinten met meer verzadiging weergeven dan woledschermen, die wit bijmixen om een hoge helderheid te bereiken, hoewel je daar in de praktijk meestal niet veel van merkt.
Op een 5-procentsvlakje is ook de HDR PQ-tracking wat hij moet zijn in beide standen, dus kleuren en grijstinten hebben over het algemeen de juiste helderheid, zoals de maker hem heeft bedoelt. Richting het maximum van het paneel laat de FO27Q3 de helderheid een beetje afrollen, zoals het hoort. De APL Stabilize High-setting vertoont net wat meer roll-off dan de Medium-instelling.
- HDR, APL Stabilize High
- HDR, APL Stabilize Medium
Uniformiteit en kijkhoeken
De Gigabyte Aorus FO27Q3 heeft zoals verwacht erg goede kijkhoeken: van alle schermtechnologieën doen QD-oledschermen het op deze meting het best. Van links of rechts bekeken onder een scherpe hoek van 45 graden, blijft er nog meer dan 80 procent over van de helderheid die je direct van voren ziet. Ook de kleurafwijking loopt nauwelijks op, waarbij de zwartwaarde perfect blijft, zodat het contrast ook niet daalt. Woledschermen doen het over het algemeen net iets slechter in de meting van de horizontale kijkhoeken (dus van links of rechts), maar wel iets beter van boven of onder. Ze kunnen wel last hebben van een kleurtint als je ze onder een hoek bekijkt, die we bij de QD-oledschermen praktisch niet zien. Lcd's doen het veel slechter dan alle oledschermen, met een groot verlies van helderheid, een veel lager contrast en een duidelijk afwijkende kleurweergave onder een hoek.
- 45° links - helderheid
- 45° links - kleurafwijking
- 45° onder - helderheid
- 45° onder - kleurafwijking
- Uniformiteit wit
- Uniformiteit zwart
Zelfs in vergelijking met andere oledmonitors die we hebben getest, is de uniformiteit van ons sample van de Aorus FO27Q3 erg goed. De zwartuniformiteit is uiteraard perfect, omdat een zwart scherm helemaal geen licht geeft, terwijl een lcd-monitor last kan hebben van helderheidsverschillen langs de randen. Wat de wituniformiteit betreft staat de FO27Q3 net achter de Odyssey G8, waarbij de helderheid op de minst heldere van de vijftien meetpunten 98 procent bedraagt van de helderheid op het felste punt. Met het blote oog is dat praktisch niet zichtbaar en zien we ook geen kleurverschil tussen verschillende delen van het scherm. We moeten zoals altijd opmerken dat uniformiteit een samplespecifieke eigenschap is en dus kan verschillen voor iedere monitor, maar afgaande op de ervaringen met eerdere oledmonitors die we hebben getest, is het waarschijnlijk dat ook andere exemplaren van de FO27Q3 het goed tot zeer goed zullen doen.
Uitgebreide meetresultaten van uniformiteit: zwartuniformiteit, wituniformiteit, contrast en kleurtemperatuur op 15 meetpunten
Energiegebruik
De Gigabyte Aorus FO27Q3 verbruikt verbazend veel energie, maar zelfs na een hertest bleef er een verbruik van ongeveer 45W op de meter staan, wanneer het scherm op een helderheid van 150cd/m² staat ingesteld. Dat is bij de weergave van een checkerboard met precies 50 procent wit, dus als je de hele dag naar Excel-sheets kijkt, zal er nog wat bij kunnen komen, omdat het verbruik bij een oledmonitor afhangt van de hoeveelheid wit in beeld.
In ieder geval gebruikt de FO27Q3 bij weergave van hetzelfde beeld en ingesteld op dezelfde helderheid van 150cd/m², ongeveer 10W meer dan de (QD-)oledultrawides van Samsung en ASUS. Die schermen zijn in oppervlak ongeveer een derde groter. Het verbruik van de FO27Q3 ligt maar liefst 90 procent hoger dan dat van een zuinige 27"-ips-lcd-gamingmonitor met dezelfde resolutie, maar niet dezelfde superhoge refreshrate of goede hdr.
Conclusie
De Gigabyte Aorus FO27Q3 is de eerste 27"-wqhd-monitor die we bekijken op basis van een QD-oledpaneel. Vorig jaar verschenen er al wel schermen met deze maat en resolutie met een woledpaneel; het QD-oledpaneel is nieuw voor 2024. Dat paneel biedt een 360Hz-refreshrate, terwijl de huidige woledschermen tot 240Hz gaan. Zoals blijkt uit de test is het zichtbare verschil in scherpte niet heel groot, maar wel aanwezig. Je pc moet om dat te kunnen ervaren natuurlijk wel in staat zijn om zo'n extreem hoge framerate te halen, want de FO27Q3 heeft, net als de meeste andere oledmonitors, geen motionblurreductionfunctie om de bewegingsscherpte kunstmatig te verhogen.
De FO27Q3 blijkt in staat tot een duidelijk hogere helderheid dan sommige woledschermen van de eerste generatie, die in hdr-modus niet veel verder komen dan 600cd/m² voor kleine highlights en 150cd/m² op een volledig wit beeld. Het QD-oledscherm piekt op 1000cd/m² en haalt op een volledig wit beeld alsnog 250cd/m². Er zijn nieuwere of luxere woledmonitors die daar weer iets overheen gaan, maar die hebben we nog niet allemaal getest. We zijn ook benieuwd naar de 27"-QD-oledschermen van andere merken, waaronder de Alienware AW2725DF en MSI MPG271QRX, die we nog moeten testen.
Op dit moment is het dus nog niet te zeggen of de FO27Q3 de ultieme 27"-oledgamingmonitor van 2024 zal zijn, maar Gigabyte legt de lat hoog voor de concurrentie. De FO27Q3 is een uitstekende monitor, die onze Excellent-award verdient. Het scherm heeft een fraaie dunne vormgeving en vrij complete set aansluitingen, waaronder HDMI 2.1-poorten met volledige bandbreedte, een USB-C-poort voor je laptop en een kvm-switch. De Alienware-monitor mist (echte) HDMI 2.1 en USB-C, en is slechts 30 euro goedkoper. MSI heeft beide wel en bovendien ook 90W Power Delivery, maar is ook 70 euro duurder. Het ontbreken van PD is een van de weinige minpunten van de FO27Q3, naast het nogal hoge energiegebruik. Het scherm beschikt over een uitmuntende kleurafstelling voor zowel standaard sRGB-content als hdr-materiaal. Gigabyte heeft ook zeer goede Display P3- en AdobeRGB-modi toegevoegd; de laatste zien we lang niet altijd, dus dat is een mooie extra.
Voor de FO27Q3 betaal je een paar honderd euro meer dan voor de goedkoopste woledschermen, maar versus recentere exemplaren met vergelijkbare helderheid en eigenschappen is de Gigabyte-monitor niet veel duurder. Je moet een glimmend en overdag enigszins grijzig paneel prefereren boven de zwartere en minder reflecterende, maar ook enigszins korrelige uitstraling van een woledscherm. Het QD-oledpaneel heeft bovendien last van colorfringing door de afwijkende subpixelindeling, waar woledschermen minder last van hebben.
:fill(white):strip_exif()/i/2006644584.jpeg?f=thumblarge)
:strip_exif()/i/2006692452.jpeg?f=imagegallery)
:strip_exif()/i/2006692458.jpeg?f=imagegallery)
:strip_exif()/i/2006692460.jpeg?f=imagegallery)
:strip_exif()/i/2006692462.jpeg?f=imagegallery)
:strip_exif()/i/2006692464.jpeg?f=imagegallery)
:strip_exif()/i/2006692534.jpeg?f=imagegallery)
:strip_exif()/i/2006692536.jpeg?f=imagegallery)
:strip_exif()/i/2006692538.jpeg?f=imagegallery)
:strip_exif()/i/2006692540.jpeg?f=imagegallery)
:strip_exif()/i/2006692542.jpeg?f=imagegallery)
:strip_exif()/i/2006692544.jpeg?f=imagegallery)
:strip_exif()/i/2006692546.jpeg?f=imagegallery)
:strip_exif()/i/2006692548.jpeg?f=imagegallery)
:strip_exif()/i/2006692550.jpeg?f=imagegallery)
:strip_exif()/i/2006692552.jpeg?f=imagegallery)
:strip_exif()/i/2006692554.jpeg?f=imagegallery)
:strip_exif()/i/2006692556.jpeg?f=imagegallery)
:strip_exif()/i/2006692510.jpeg?f=imagegallery)
:strip_exif()/i/2006692512.jpeg?f=imagegallery)
:strip_exif()/i/2006692514.jpeg?f=imagegallery)
:strip_exif()/i/2006692516.jpeg?f=imagegallery)
:strip_exif()/i/2006692518.jpeg?f=imagegallery)
:strip_exif()/i/2006692520.jpeg?f=imagegallery)
:strip_exif()/i/2006692564.jpeg?f=imagegallery)
:strip_exif()/i/2006692566.jpeg?f=imagegallery)
/i/2006692598.png?f=imagegallery)
/i/2006692602.png?f=imagegallery)
/i/2006692606.png?f=imagegallery)
/i/2006692610.png?f=imagegallery)
/i/2006692624.png?f=imagegallery)
/i/2006692628.png?f=imagegallery)
/i/2006692630.png?f=imagegallery)
/i/2006692632.png?f=imagegallery)
/i/2006692634.png?f=imagegallery)
/i/2006692636.png?f=imagegallery)
/i/2006692648.png?f=imagegallery)
/i/2006692650.png?f=imagegallery)
/i/2006692652.png?f=imagegallery)
/i/2006692654.png?f=imagegallery)
:fill(white):strip_exif()/i/2006644584.jpeg?f=thumbmedium)
:strip_icc():strip_exif()/i/2006868438.jpeg?f=fpa_thumb)
:strip_icc():strip_exif()/i/2006610926.jpeg?f=fpa_thumb)
:strip_icc():strip_exif()/i/2006373992.jpeg?f=fpa_thumb)
/i/2007067358.png?f=fpa)
:strip_exif()/i/2005990424.jpeg?f=fpa)
/i/2006358146.webp?f=fpa)
/i/2004611226.png?f=fpa)
/u/330457/Knipsel.JPG?f=community){kind=small}
:strip_exif()/u/44074/avatar001.gif?f=community){kind=avatar}
/u/314383/crop5dc6a4144d574_cropped.png?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/529164/crop61976cce44518_cropped.jpg?f=community){kind=small}
/u/437156/rsz_optimized-neeebn.png?f=community){kind=small}
:strip_exif()/u/467778/crop5d7a5dd1f296a.gif?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/1105577/crop5b7732cc74b20_cropped.jpeg?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/21247/oranje.jpg?f=community){kind=small}
/u/12436/p1_normal.png?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/243583/crop5f528d5b6e0ff_cropped.jpeg?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/206489/crop60aa920895686_cropped.jpg?f=community){kind=small}
/u/554891/crop60be3f3e17b2a_cropped.png?f=community){kind=small}
/u/1957000/crop66602807e34a1_cropped.png?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/57010/goku-mini.jpg?f=community){kind=small}
/u/1199540/crop677c3c8f2c048_cropped.png?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/31644/george.jpg?f=community){kind=small}