Introductie
Samengevat
De S95D-televisie is Samsungs nieuwe QD-oledtopmodel voor 2024 en de eerste oled-tv met een mat scherm. De televisie weet daarmee hinderlijke reflecties tot het minimum te beperken. De S95D heeft bovendien de hoogste helderheid van alle oledtelevisies die we tot dusver hebben getest. De beeldkwaliteit bij sdr-weergave is zeer goed en in de hdr-modus zelfs uitstekend. Dankzij vier HDMI 2.1-poorten met 144Hz-vrr is de tv ook riant toegerust voor gamers. Ondanks zijn behoorlijk hoge prijs is de S95D een uitstekende keuze als je op zoek bent naar de best mogelijke beeldkwaliteit zonder storende reflecties.
Oledtelevisies staan bekend om hun pikzwarte zwartweergave en zelden overtroffen kleurreproductie. Dat lichtbronnen binnen en buiten de kijkruimte al snel hinderlijke spiegelingen opleveren, nemen we voor lief. Overdag gaan de gordijnen dicht en ‘s avonds dimmen we de lampen. Met Samsungs nieuwste QD-oledtopmodel, de Samsung S95D, hoeft dat hopelijk niet meer. Als eerste oled-tv beschikt deze over een mat scherm dat helpt reflecties in beeld tot een minimum te beperken.
Samsung zegt ook de piekhelderheid met zo’n 20 procent te hebben opgeschroefd ten opzichte van de voorganger van afgelopen jaar: de Samsung S95C. We zijn benieuwd hoe de tv zich op dit vlak kan meten met de eveneens nieuwe LG G4, die we op het moment van schrijven nog uitgebreid aan het testen zijn in ons testlab. De oledtopmodellen van andere fabrikanten laten nog even op zich wachten, dus de strijd om wie de felste heeft, gaat voorlopig tussen LG en Samsung.
:strip_exif()/i/2006681198.jpeg?f=imagenormal)
Verder lijkt de tv in veel opzichten op Samsungs topmodel van vorig jaar. Zo zijn ook ditmaal alle aansluitingen ondergebracht in een externe One Connect Box, die je met slechts één kabel met de tv verbindt.
Wel zijn de adviesprijzen van de S95D over de hele linie 100 euro hoger dan de introductieprijs van de S95C vorig jaar. Gedurende de kleine maand dat de tv verkrijgbaar is, zijn de daadwerkelijke prijzen echter al een stuk gezakt. De Samsung S95D is te koop in 55, 65 en 77 inch met vanafprijzen van 2399 tot 4149 euro, afhankelijk van de schermdiagonaal. Ons geteste 55”-model is daarmee pakweg 100 euro duurder dan de net zo grote LG OLED55G45LW, die het overigens zonder mat scherm moet stellen.
Uiterlijk en aansluitingen
Als we het matte paneel even buiten beschouwing laten, lijkt de S95D uiterlijk sterk op de S95C van vorig jaar. De tv heeft dezelfde dunne, zwarte bezels met een titaniumkleurige buitenrand. Ook de fraaie achterzijde van de S95C is onveranderd gebleven. De hele achterkant is plat en voorzien van een verticaal golfpatroon dat alleen onderbroken wordt door de aansluiting van de kabel voor de One Connect Box en door zes ronde woofers die deel uitmaken van het luidsprekersysteem.
Donkergrijs in plaats van zwart
Met zijn ontspiegelde scherm ziet de tv er aan de voorkant toch duidelijk anders uit dan zijn directe voorganger, ook als hij uit staat. In vergelijking met de G4-oled van LG bijvoorbeeld, die we op het moment van schrijven in ons testlab hebben staan, oogt het matte paneel in een normaal verlichte ruimte eerder donkergrijs dan zwart. Invallende lichtbronnen laten het paneel nog wat lichter ogen, maar hun contouren zijn niet op het scherm terug te zien, zoals bij de LG. Op de pagina ‘Paneel en beeldverwerking’ gaan we verder in op de eigenschappen van het sterk ontspiegelde paneel als de tv is ingeschakeld.
:strip_exif()/i/2006681210.jpeg?f=imagenormal)
De S95D heeft dezelfde standaard als de S95C. Deze brede, platte voet van metaal buigt aan de achterkant omhoog en gaat daar over in een net zo brede, diagonale nek. Achter op die nek kun je de meegeleverde One Connect Box monteren en met een korte kabel van circa 30cm op de tv aansluiten. In dat geval heb je echter nauwelijks voordeel van de losse aansluitmodule, want alle kabels bungelen dan alsnog achter de tv. Wil je zo’n wirwar van snoeren achter het toestel voorkomen, dan kun je de One Connect Box ook aansluiten met een langere kabel, die eveneens wordt meegeleverd. Deze kabel meet zo’n 2,40m en is daarmee lang genoeg om de box met alle aansluitingen bijvoorbeeld uit het zicht in een audiomeubel weg te werken.
Aansluitingen
In die One Connect Box zijn niet alleen alle aansluitingen verwerkt, waaronder de stroomaansluiting, maar ook alle chips en logica voor de beeldverwerking. Daardoor is het scherm van de S95D erg dun. Net als bij de S95C meten we over de hele oppervlakte een dikte van 11mm.
De One Connect Box is uitgerust met vier HDMI 2.1-aansluitingen die allemaal 4k-144Hz-hdr aankunnen. HDMI 3 is geschikt voor eventueel (e)ARC-gebruik met een soundbar of receiver. Er is verder plek voor een CI+-module en de drie aanwezige tuners zijn aan te sluiten op satelliet, kabel of de ether met DVB-T2, DVB-C en DVB-S2. Voor USB-randapparatuur zijn drie poorten beschikbaar en een optische digitale audio-uitgang ontbreekt evenmin. De tv beschikt verder over een lanpoort, al kun je ook via wifi verbinding maken met het thuisnetwerk. Andere apparaten zijn draadloos te verbinden via bluetooth.
Smart-tv en gamefuncties
Zoals we inmiddels van Samsungs tv’s gewend zijn, gebruikt ook de S95D Tizen als smart-tv-systeem. In vergelijking met de modellen van vorig jaar zijn er slechts kleine wijzigingen doorgevoerd. Zo heeft de vorig jaar geïntroduceerde SmartThings-hub, waarmee de tv dienst kan doen als hub in een smarthome, nu onder de naam Daily+ een vaste snelkoppeling gekregen in de zijbalk van het homemenu. Dat homemenu zelf heeft nu drie tabbladen voor Ontdekken (met aanbevolen streams), Live en Apps.
Tizen biedt apps voor alle grote internationale en Nederlandse streamingdiensten. De Ziggo GO-app ontbreekt nog, maar daar wordt aan gewerkt, aldus Samsung. De ingebouwde mediaspeler kan overweg met de meeste gangbare audio- en videoformaten, inclusief Dolby Atmos, maar ondersteuning voor DTS-geluid en Dolby Vision HDR ontbreken.
Het smart-tv-platform werkt in de regel erg soepel op de S95D en het starten van apps gaat lekker vlot. Helemaal zonder zonde is Samsungs menu echter niet. Het aansluiten van een nieuw HDMI-apparaat vergt enig geduld; de tv wil nog weleens rustig de tijd nemen om de nieuwkomer te identificeren. Ook werden we een keer overvallen door een spontane update van Smart Hub, waardoor we enkele minuten niet van input konden wisselen.
:strip_exif()/i/2006681236.jpeg?f=imagenormal)
Afstandsbediening
De afstandsbediening van de S95D is vrijwel gelijk aan die van Samsungs oledtopmodel van vorig jaar. Het enige verschil dat we konden bespeuren, is dat er een mute-icoontje is toegevoegd; door de volumeknop in te drukken, demp je het geluid. Verder is het dezelfde compacte afstandsbediening met ingebouwde accu en aan de achterzijde een zonnepaneel waarmee hij opgeladen kan worden. Het handzame zapstokje heeft maar weinig knoppen en helemaal geen nummertoetsen. Dat kan de bediening naar onze smaak wat te omslachtig maken. Zo kun je niet met één druk op de knop het instellingenmenu openen; daar is nog steeds een tussenstap voor nodig.
Gamefuncties
De S95D is uitstekend toegerust voor wie graag een game speelt. De tv heeft vier full-spec HDMI 2.1-poorten met ondersteuning voor variabele refreshrates en een auto low-latency mode (allm), die de tv automatisch naar de gamestand met lage latency laat schakelen als gamecontent gedetecteerd wordt. De tv kan het beeld van spelcomputers als de PlayStation 5 en Xbox Series X weergeven in 120Hz. Via de pc kun je ook gamen in 144Hz, net als bij Samsungs high-end modellen van vorig jaar.
Samsungs Game Bar-menu heeft een kleine update gekregen. Het menu dat onder in beeld verschijnt, laat je presets voor verschillende gametypes kiezen, waarbij het beeld steeds iets anders wordt afgesteld. Nieuw is dat de S95D dankzij kunstmatige intelligentie nu zelf kan detecteren om wat voor gamegenre het gaat, zodat je dat zelf niet meer hoeft in te stellen. Verder is het gamemenu gelijk aan dat van vorig jaar. Je krijgt in één oogopslag info over resolutie, framesnelheid, hdr en vrr, en kunt inzoomen op een deel van het beeld om zo een eventuele onscreenminimap groter weer te geven. Ook kun je dat deel van het scherm mirroren naar een ander apparaat, zoals een tablet. De vorig jaar geïntroduceerde optie om een 'virtueel richtpunt' in beeld te tonen, ofwel een crosshair die over het inkomende beeldsignaal heen wordt gelegd, is eveneens weer van de partij.
:strip_exif()/i/2006681242.jpeg?f=imagenormal)
Inputlag
Voor snelle games is het belangrijk dat er zo min mogelijk vertraging zit tussen het uitvoeren van een actie en het moment dat je die op het scherm ziet. De lage 'inputlag', het tijdsverschil tussen het moment dat een signaal via HDMI de tv binnenkomt en het moment waarop het daadwerkelijk wordt getoond, is dus daarom belangrijk bij gaming.
We meten de inputlag met een Leo Bodnar-inputlagtester die closed-loop de vertraging meet waarmee televisies HDMI-signalen weergeven. We doen dat in 1080p60-, 1080p120- en 4k-60-beeldmodi. De S95D scoort in alle drie deze tests uitstekend, met een vertraging van 4,7ms in de 1080p120-modus als uitschieter. Ook bij 60Hz-signalen is de inputlag met iets meer dan 9ms prima.
- Inputlag 1080p 120Hz
- Inputlag 1080p 60Hz
- Inputlag 2160p 60Hz
Energiegebruik en geluid
We meten het energiegebruik van televisies al jaren in de standaardmodus, bij weergave van een schaakbordpatroon met een helderheid van 120 en 250cd/m², om zo tv-gebruik 's avonds en overdag na te bootsen. Tegenwoordig voeren we deze test uit in een modus met een nauwkeurigere kleurbalans. In het geval van de S95D hebben we gekozen voor de Filmmaker-modus. Daarnaast hebben we een nieuwe dynamische test toegevoegd, waarbij we het gemiddelde gebruik meten tijdens het afspelen van een tien minuten durende referentievideo.
De eerste lichting QD-oledtelevisies was nog allesbehalve zuinig, maar met de S95C wist Samsung vorig jaar het energiegebruik al aardig terug te dringen. Deze trend zet zich door bij de S95D, die weer net een stukje zuiniger uit de test komt. In vergelijking met televisies met een LG-oledpaneel blijft QD-oled echter relatief onzuinig en het verschil met led-lcd-televisies is nog groter.
- Filmmodus 120cd/m² checkerboard
- Filmmodus 250cd/m² checkerboard
- Filmmodus 120cd/m² 10-minutentest
- Filmmodus 250cd/m² 10-minutentest
Geluid
De S95D beschikt over hetzelfde OTS+-geluidssysteem als de S95C, waarbij de ingebouwde 4.2.2-luidsprekerindeling een ruimtelijk geluid moet opleveren. Gezien de zeer slanke behuizing is het geen verrassing dat de weergave van lage tonen weinig indruk maakt. De EQ-instellingen in het menu veranderen daar weinig aan. Middentonen en het hoge bereik zijn wel prima verzorgd, waardoor spraak goed verstaanbaar is en muziek zonder bas heel redelijk klinkt. Net als bij de S95C is de geluidskwaliteit echter niet wat je van een tv in deze prijsklasse zou verwachten. Voor een meeslepende kijk- en luisterervaring raden we dan ook aan om een losse set luidsprekers of soundbar te verbinden.
:strip_exif()/i/2006681244.jpeg?f=imagenormal)
Paneel en beeldverwerking
De Samsung S95D is de eerste oledtelevisie die is voorzien van een paneel met matte afwerking. Hierdoor zijn reflecties van bijvoorbeeld lampen of ramen veel minder zichtbaar. En voor zover ze toch zichtbaar zijn, storen ze een stuk minder bij het kijken. Over de precieze techniek houdt Samsung de lippen stijf op elkaar, maar duidelijk is dat er een soort diffusiefilter wordt gebruikt dat inkomend licht als het ware uitsmeert over een groter oppervlak.
Normaal en fel licht
Zie je op ‘normale’ oledtelevisies de contouren van een lamp die op het scherm schijnt haarscherp terug in de reflectie in beeld, bij de S95D zie je hooguit een doffe gloed. De lage, brede foto boven aan de pagina’s van dit artikel, waarin je een fel schijnsel in de rechterbovenhoek ziet, hebben we kunnen maken door een studiolamp zonder diffusiekap op vol vermogen te zetten en recht op het scherm te richten.
:strip_exif()/i/2006681246.jpeg?f=imagenormal)
Om wat dichter bij een realistische thuissituatie te blijven, hebben we de tv ook bekeken met de plafondverlichting in ons testlab ingeschakeld. Hierbij worden we niet gestoord door de spiegelingen die we van oled-tv’s gewend zijn. Lichte objecten die dichtbij voor de televisie staan, leveren op zijn ergst een wat lichtere gloed in beeld op. Al met al werkt het Glare Free-paneel van de S95D echt goed, mits je de tv in een relatief donkere tot normaal verlichte ruimte gebruikt.
Toch heeft het matte scherm ook duidelijk zijn zwakke punten. Doordat het paneel invallend licht als het ware uitsmeert, oogt het hele scherm in een fel verlichte ruimte een stuk lichter. Zwart is in dat geval niet zo ‘oledzwart’ als we gewend zijn, maar eerder donkergrijs. Dit heeft best verstrekkende gevolgen voor de totaalweergave in een sterk verlichte omgeving. Het beeld oogt in zo’n situatie wat flets.
:strip_exif()/i/2006681248.jpeg?f=imagenormal)
Behalve over een matte afwerking, beschikt de S95D over een Samsung Display QD-oledpaneel van de derde generatie. Net als bij de vorige generatie is ook met dit paneel weer een sprong gemaakt in helderheid. Samsung belooft zelf een piekhelderheid van 3000cd/m², gemeten bij de native kleurtemperatuur van het paneel, of ruim 2000cd/m² bij gebruik van de Filmmaker-modus. In hoeverre die beloftes worden waargemaakt, lees je op de volgende pagina.
Beeldverwerking
Samsung heeft de processor in de S95D een nieuwe naam gegeven, waardoor deze nu luistert naar de noemer NQ4 AI Gen2-processor. Onder de streep is er aan de beeldverwerking echter niet veel veranderd ten opzichte van vorig jaar. Zo kan ook de S95D, net als zijn voorganger, niet overweg met het Dolby Vision HDR-formaat, terwijl dit toch een van de meestgebruikte hdr-indelingen is bij streamingdiensten. De televisie ondersteunt alleen HDR10, HDR10+ en HLG.
Verder was de beeldverwerking bij de S95C al dik in orde en dat geldt dus ook voor de S95D. Zo werkt motioncompensation prima en wordt zowel 24p-, als 50p- en 60p-beeldmateriaal netjes judder-vrij weergegeven. Zoals bij wel meer ‘beeldverbeterende’ opties zullen puristen die functie liever links laten liggen. Hetzelfde geldt voor een AI-optie als Contrastverbetering, die de highlights oppompt en de schaduwen lekker aanzet.
:strip_exif()/i/2006681250.jpeg?f=imagenormal)
Metingen en hdr
We hebben de beeldkwaliteit van de Samsung S95D gemeten met Portrait Displays Calman Color Calibration-software in combinatie met onze SpectraCal C6-colorimeter en Jeti-spectrofotometer en een VideoForge Pro-signaalgenerator. Voor tests met een pc als beeldbron gebruiken we een Inno3D GeForce RTX 3060 Ti iChill X3-videokaart. We voeren hierbij met sdr- en hdr-signalen een serie grijs- en kleurmetingen uit om zo de kleurtemperatuur, de grijs- en kleurfouten, de helderheid en het contrast te bepalen. We testen bij elke tv welke beeldmodus de nauwkeurigste weergave oplevert en voeren de metingen in die modus uit. We geven alle televisies een eerlijke kans door alle (AI-)beeldoptimalisaties uit te schakelen, omdat deze de meetresultaten alleen maar verstoren. Opties als Dynamic Contrast en Live Colour zorgen voor een intensere kleurbeleving, maar ook voor verzadigingsfouten.
We meten de kleurechtheid in ΔE2000 en ΔE ITP, waarbij ΔE2000 de norm is die al decennia wordt gebruikt om een indicatie te geven van beeldprestaties. ΔE geeft aan in hoeverre de gemeten waarde afwijkt van de verwachte waarde, en voor ΔE2000 geldt als vuistregel dat waarden lager dan 3 als zeer goed en lager dan 1 als perfect worden gezien. Voor ΔE ITP liggen beide waarden ongeveer een factor drie hoger.
ΔE2000 heeft echter beperkingen bij hdr, waardoor vaak onrealistisch lage (dus goede) scores worden behaald, terwijl de beeldfouten wel goed zichtbaar kunnen zijn. ΔE ITP lost dit op en weegt de kleurafwijking ook anders, waardoor kleuren die we snel herkennen als goed of fout, zoals huidtinten en planten, meer invloed hebben op de score dan bijvoorbeeld neonkleuren. De resultaten van ΔE2000 en ΔE ITP zijn hierdoor niet onderling te vergelijken.
Sdr-weergave
De helderheid is in de Filmmaker-modus ingesteld op 32 op een schaal die tot 50 loopt, wat een maximale sdr-helderheid oplevert van tegen de 260cd/m². Daarmee scoort de S95D vrijwel gelijk aan de S95C, die echter gemeten is bij een hogere standaardhelderheid van 36. Schroeven we de helderheid op naar standje 50 en kiezen we bij de optie 'Maximale helderheid' voor de hoogste stand, dan neemt de maximale helderheid in de Filmmaker-modus bij sdr-weergave toe tot ruim 690cd/m². Daarmee piekt de S95D zo’n 21 procent hoger dan zijn voorganger, die blijft steken op 570cd/m². Voor de nauwkeurigste kleurweergave is het echter aan te raden om 'Maximale helderheid' in de middelste stand te laten staan.
Moderne top-tv's leveren een vrijwel perfecte sdr-weergave als we de Film- of Filmmaker-modus inschakelen. Ze behalen ΔE2000-waarden die bij een tienpuntsgrijsverloop en de uitgebreidere colorcheckertest gemiddeld niet boven de zichtbare grens van 3 uitkomen. Dat kunnen we ook zeggen van de S95D, die prima scoort in de colorcheckertest, met een gemiddelde ΔE2000 van 1,3. Deze score is niet zo goed als de 0,9 van de S95C uit 2023, maar dit nauwelijks waarneembare verschil zien we als een logisch gevolg van de keuze voor een mat scherm. Ook in de tests die focussen op het grijsverloop en de weergave van gesatureerde primaire en secondaire kleuren, zet de S95D met ΔE2000-scores van respectievelijk 1,5 en 1,3 zeer goede resultaten neer.
- Grayscale - gem. grijsafwijking
- Gem. ΔE colorspace
- Gem. ΔE colorchecker
/i/2006681276.png?f=imagearticlefull)
Hdr-weergave
De hdr-prestaties van de S95D zijn nog indrukwekkender. In de Filmmaker-modus, met zo realistisch mogelijke kleuren dus, imponeert de S95D met een piekhelderheid van ruim 1575cd/m² bij meting van een 5 procent groot wit vlak op een zwarte achtergrond. Dat is meer dan 25 procent hoger dan de 1240cd/m² van de S95C bij diezelfde meting. Ook de G3, LG’s voormalige topmodel dat vorig jaar tegen de 1350cd/m² wist te noteren, wordt hiermee ruimschoots overtroffen.
Net als bij alle andere oleds neemt de helderheid af naarmate een groter deel van het scherm helder verlicht moet worden. Als we de fullscreenhelderheid meten, zien we die een stuk lager uitvallen. Maar ook dan blijkt de S95D met iets meer dan 300cd/m² de helderste oled die we tot nu toe gemeten hebben.
De kleurafwijkingen bij hdr-weergave blijven netjes binnen de perken. Het grijsverloop vertoont een iets grotere afwijking dan op het glossy scherm van de S95C, maar de score blijft desondanks ruim binnen de marges van wat we als ‘goed’ beschouwen. De colorcheckertest bevestigt dat de kleurweergave van de S95D in de hdr-modus prima is.
- Max. helderheid hdr fullscreen
- Max. helderheid hdr 5% window
- Gem. ΔE ITP grayscale zonder luminantie
- Gem. ΔE ITP colorchecker zonder luminantie
/i/2006681252.png?f=imagearticlefull)
Helderheidsverlaging
Om hun paneel tegen inbranden te beschermen, verlagen oledtelevisies de maximale helderheid als er langere tijd statische content wordt weergegeven. Zo ook de S95D. Bij een meting met een 5 procent groot wit vlak in hdr-modus zien we dat de tv de helderheid binnen zo’n twee minuten verlaagt van ongeveer 1500cd/m² naar minder dan 700cd/m². Vervolgens neemt de helderheid gedurende een minuut toe tot boven de 1100cd/m², om daarna weer te zakken. Na nog eens vier minuten dipt de helderheid op zo’n 130cd/m². Helaas zien we dit mechanisme soms ook ingrijpen als de tv weinig beweging detecteert in erg donkere scènes.
/i/2006681288.png?f=imagenormal)
Conclusie
De Samsung S95D is in veel opzichten een kleine stap vooruit ten opzichte van de ook al indrukwekkende S95C van vorig jaar. De nog verder opgekrikte piekhelderheden zijn zelfs een flinke stap vooruit en het matte paneel is niet minder dan een enorme sprong voorwaarts. Daarmee willen we niet beweren dat de S95D met zijn sterk ontspiegelde scherm voor iedereen en elke situatie de ideale keuze is. Het scherm weet reflecties uitstekend tegen te gaan, maar de keerzijde is een merkbaar fletsere weergave in felverlichte ruimtes.
De pluspunten van de S95C, zoals de handige One Connect Box die helpt de kabelkluwen achter de tv te beperken, het fraaie, uiterst slanke design en de uitstekende gamefuncties met vier HDMI 2.1-poorten en vrr-ondersteuning tot 144Hz, gelden net zozeer voor dit nieuwe topmodel van Samsung. Maar ook van de minpunten die zijn voorganger plaagden, is een aantal nog steeds van toepassing op de S95D. De laagweergave van de ingebouwde luidsprekers valt tegen voor deze prijsklasse, waardoor het aansluiten van een soundbar of losse luidsprekers sterk aan te raden is. Ook is de prijs van de S95D aan de forse kant; de ontspiegelde tv is in vergelijking met zijn voorganger rond hetzelfde moment na de introductie zelfs iets duurder. Ten slotte vinden we het zonde dat ook dit nieuwe model van Samsung niet over Dolby Vision-ondersteuning beschikt.
Als we de balans opmaken, is de Samsung S95D een tv van topklasse en bovendien de helderste oled die we tot dusver hebben getest. Ga je voor niets minder dan de beste oledtelevisie van het moment en is de prijs geen bezwaar, dan is dit model het overwegen waard. Hoe Samsungs nieuwe oledvlaggenschip zich verhoudt tot zijn directe concurrent van LG, de G4, zullen we binnenkort weten. Die tv wordt op het moment van schrijven nog grondig aan de tand gevoeld in ons testlab. Toch zien we nu al reden genoeg om de Samsung S95D een Ultimate-award te geven.