Het Europees Parlement heeft ingestemd met strengere Europese privacyregels. Zodra ook de nationale EU-overheden akkoord zijn, wordt de nieuwe regelgeving ingevoerd. Daarnaast wil het Europarlement dat samenwerking met de Verenigde Staten wordt beperkt.
De nieuwe, strengere Europese privacywetgeving is woensdag goedgekeurd, zo maakt het Europarlement zelf bekend in een verklaring. De regelgeving bestaat uit twee delen: een regeling en een richtlijn. De regeling, die niet hoeft te worden omgezet in nationale wetgeving, werd met 621 van de 766 stemmen aangenomen. De richtlijn werd met 371 stemmen aangenomen en kreeg veel meer tegenstemmen: 276. Voordat de regelgeving wordt ingevoerd, moeten de Europese overheden er nog mee akkoord gaan.
Bovendien stemde het Europarlement ook in met een kritisch rapport dat door de commissie Burgerlijke Vrijheden van het Europarlement werd opgesteld. In dat rapport veroordeelt het Europarlement de massale spionage van de NSA en wordt gepleit voor het opschorten van het Swift-akkoord, op basis waarvan gegevens van banktransacties met de VS worden uitgewisseld.
Ook moet het Safe Harbor-akkoord van het Europarlement worden opgeschort. Dat akkoord zorgt ervoor dat Amerikaanse bedrijven data van Europeanen mogen verwerken, waarbij ze aan Europese wetgeving voldoen. De Amerikaanse privacywet is minder streng dan de Europese. Als het safe harbor-akkoord wordt opgeschort, kunnen Amerikaanse bedrijven de Europese wet overtreden als ze toch data van Europeanen verwerken.
Ook spreekt het Europarlement zich uit tegen een verdere uitbreiding van de bevoegdheden van de Nederlandse inlichtingendiensten. Op dit moment mogen die internetverbindingen niet ongericht aftappen; er mag alleen gerichte interceptie van specifieke verbindingen plaatsvinden. Het kabinet twijfelt nog of het in moet stemmen met die bredere bevoegdheden. Het Europarlement raadt het kabinet aan om dat niet te doen.
Een oproep van Europarlementariër Judith Sargentini om klokkenluider Edward Snowden, die de NSA-spionage aan het licht bracht, asiel te geven, haalde het niet. "Ik vind het laf en inconsequent dat de meerderheid van mijn collega's in het Europarlement hem niet de bescherming wil bieden die hij verdient", zegt Sargentini in een schriftelijke reactie.
De nieuwe privacyregels houden onder meer in dat buitenlandse bedrijven die de gegevens van Europeanen verwerken, zich aan de Nederlandse wet moeten houden. Doen ze dat niet, dan kunnen ze boetes krijgen tot vijf procent van hun jaaromzet. In de praktijk betekent dit dat een buitenlands bedrijf, bijvoorbeeld een Amerikaanse technologie-onderneming, van een Europese instantie toestemming moet vragen voordat het data overdraagt aan een buitenlandse inlichtingendienst.
Een andere maatregel die is aangenomen, is een strengere toestemmingseis voor het gebruik van privégegevens. Data mogen niet langer voor een ander doel worden gebruikt dan waarvoor ze zijn verzameld. Zo mogen klantbestanden niet meer worden doorverkocht, tenzij gebruikers daar expliciet toestemming voor geven. Wel mag dat als data worden gepseudonimiseerd. Burgerrechtenorganisatie Bits of Freedom tekent aan dat data in die gevallen nog steeds tot een persoon herleidbaar zijn.
Daarnaast voorziet de voorgestelde wetgeving in betere bescherming van klokkenluiders. "En dat is maar goed ook, want Snowden zit nu in Rusland, terwijl hij hier ook zou moeten kunnen zitten", aldus GroenLinks-Europarlementariër Sargentini. Tegelijkertijd is het volgen en profileren van gebruikers volgens de nieuwe regels geen significante inbreuk op de privacy. Bits of Freedom heeft daarom teleurgesteld gereageerd.