Justitie wil een overeenkomst met de audiovisuele branche om leeftijdscontroles bij de verkoop en verhuur van games en films te verbeteren. Dat is onderdeel van plannen om jongeren beter te beschermen tegen 'schadelijk beeldmateriaal'.
Het Ministerie van Justitie reageert met dit besluit op de uitkomst van de studie 'Horen, zien en verkrijgen?', dat in opdracht van Justitie is uitgevoerd en waarin is onderzocht in hoeverre de sector leeftijdsclassificaties op games en films naleeft, aldus staatssecretaris Albayrak in een brief aan de Tweede Kamer. Uit het onderzoek zou zijn gebleken dat de leeftijdscontrole bij winkels, bioscopen, videotheken en bibliotheken beneden de maat is: in gemiddeld 14 procent van de gevallen zou beeldmateriaal zijn meegegeven aan te jonge personen.
Het laagst werd gescoord wanneer een 15-jarige materiaal wilde hebben met de hoogste classificatie van 16 jaar: in dat geval hield slechts 4 procent van de bedrijven zich aan de regels. Wanneer een 11-jarige een game of film uit de zwaarste categorie uitkoos, dan viste deze in 69 procent van de gevallen achter het net. Vooral warenhuizen die niet bij het Nicam zijn aangesloten scoorden gemiddeld slecht: zij weigerden in 3 procent van de gevallen om materiaal mee te geven. De lage scores lijken deels te kunnen worden verklaard doordat het personeel in de branche weliswaar positief is over leeftijdsclassificaties maar zichzelf noch de werkgever hiervoor verantwoordelijk acht: dat zou een taak zijn voor de ouders en de jongeren zelf. Ook is het personeel van mening dat de kans op controle gering is.
Het Ministerie van Justitie gaat ondernemers in de sector er allereerst via een brief op wijzen dat zijzelf verantwoordelijk zijn voor de naleving van artikel 240a van het Wetboek van Strafrecht. Vervolgens wil het ministerie een overeenkomst met de branche sluiten waarin de winkels, bioscopen, videotheken en bibliotheken afspreken de leeftijdscontroles te verbeteren. Het kabinet streeft naar een nalevingspercentage van minimaal 70 procent bij alle leeftijdscategoriëen in 2011. Hoe de wet goed gehandhaafd kan worden weet Justitie nog niet: het departement heeft de Tweede Kamer beloofd om mogelijkheden daartoe in kaart te brengen. Een van de mogelijkheden is om meer ondernemers bij het Nicam aangesloten te krijgen, omdat dat instituut zijn leden controleert.
Het kabinet besloot vorig voorjaar op aandringen van de Kamer de haalbaarheid van een verbod op 'extreem gewelddadige' games te onderzoeken. Het nu afgeronde onderzoek naar de naleving van leeftijdsgrenzen door de branche is daar onderdeel van, maar cruciaal is de nog komende rapportage van Justitie over de handhaving door de overheid. Blijkt dat namelijk te lastig, dan is de kans op een verbod niet groot. Naar de naleving van leeftijdsgrenzen bij de verspreiding van games en films via internet is slechts beperkt gekeken, dit wordt goeddeels overgelaten aan de ISFE. Vooral voor wat betreft internet verwacht het kabinet dat handhaving van de regels lastig zo niet onmogelijk is. Omdat de peildatum voor de naleving door de branche in 2011 ligt is het overigens goed denkbaar dat eventuele pogingen om gewelddadige games te verbieden, niet meer door dit kabinet worden ondernomen, tenzij de Tweede Kamer hier nog verder op aan zal sturen.